Bài tập Lý thuyết tối ưu cho Khoa Toán-Tin

BÀI TẬP CHƯƠNG 1

Bài tập 0.0.1. Chứng minh rằng giao của một họ các tập lồi trong Rn cũng là một tập lồi.
Bài tập 0.0.2. Cho tập C ⊂ Rn khác rỗng, điểm x ∈ Rn và tập D xác định bởi công thức

D := {(1 − λ)x + λy | λ ∈ [0, 1], y ∈ C}

a) Chứng minh rằng nếu C là tập lồi thì D cũng là tập lồi.

b) Liệu chúng ta có thể khẳng định tập C lồi khi tập D lồi hay không?
Bài tập 0.0.3. Cho ánh xạ tuyến tính T : Rm → Rn , các tập lồi C ⊂ Rm và D ⊂ Rn . Chứng minh rằng
các tập T (C) và T −1 (D) là lồi.
Bài tập 0.0.4. Cho điểm x̄ thuộc tập lồi C ⊂ Rn . Chứng minh rằng x̄ là điểm cực biên của C khi và chỉ
khi tập C\{x̄} là lồi.
Bài tập 0.0.5. Chứng minh rằng một tập C ⊂ Rn là lồi nếu và chỉ nếu C chứa tất cả các tổ hợp lồi của
các phần tử thuộc nó.
Bài tập 0.0.6. Cho m điểm x1 , x2 , . . . , xm trong không gian Rn trong đó không có điểm nào là tổ hợp lồi
của các điểm còn lại. Gọi X là tập các điểm là tổ hợp lồi của các điểm đã cho ( X được gọi là đa diện lồi
sinh bởi m điểm đã cho). Chứng minh rằng X là một tập lồi và m điểm x1 , x2 , . . . , xm chính là các điểm cực
biên của tập này.
Bài tập 0.0.7. Cho hai tập lồi đa diện

X = {x ∈ Rn : Ax ≥ b, x ≥ 0} và Y = {(x, y) ∈ Rn × Rm : Ax − y = b, x ≥ 0, y ≥ 0}

Chứng minh rằng x̄ là điểm cực biên của X thì (x̄, Ax̄ − b) là điểm cực biên của Y và ngược lại nếu (x̄, ȳ)
là điểm cực biên của Y thì x̄ là điểm cực biên của X.
Bài tập 0.0.8. Đưa bài toán sau về dạng chính tắc, chuẩn tắc:



 f (x) = 3x1 + 4x2 → min


 2x1 + x2 ≥ 5

a)


 x1 − 5x2 ≤ 1



 x ≤0
2



 f (x) = −3x1 + x2 − x3 → min


 x1 + x2 = 10

b)


 x1 − 2x2 + x3 ≥ 2



 x ≥ 0, x ≥ 0
1 3

Bài tập 0.0.9. Xét bài toán quy hoạch tuyến tính:

6x1 + 5x2 → max

với hệ ràng buộc x1 + x2 + x3 = 8
−2x1 + 3x2 + x4 = 6
x1 − x2 + x5 = 2
x1 , x2 , x3 , x4 , x5 ≥ 0.

Tìm các nghiệm cơ sở tương ứng với các cơ sở với những chỉ số của biến như sau:

1
Bài tập Lý thuyết tối ưu cho Khoa Toán-Tin

1. B = {3, 4, 5}

2. B = {3, 4, 1}

3. B = {2, 4, 1}

4. B = {1, 3, 5}

Nghiệm nào là khả dĩ? Nghiệm nào cung cấp giá trị tốt nhất cho hàm mục tiêu?

 f (x) = 3x1 + 4x2 − x3 → max




 2x1 + x2 − 3x3 + x4 = 3

Bài tập 0.0.10. Cho bài toán sau


 4x1 + 2x2 + x3 + 2x4 = 6



 x≥0

a) Hãy tìm tẩt cả các phương án cực biên của bài toán đã cho.

b) Chứng minh rằng bài toán đã cho có phương án tổi ưu.

c) Tìm một phương án tối ưu của bài toán đã cho.




f (x) = −x1 + 3x3 − x4 → min

x − x + 2x = 1

1 3 4
Bài tập 0.0.11. Cho bài toán sau:


2x1 + x2 + 4x3 − 2x4 = 2


xj ≥ 0; ∀j = 1, 4


a) Hãy tìm tẩt cả các phương án cực biên của bài toán đã cho.

b) Chứng minh rằng bài toán đã cho có phương án tổi ưu.

c) Tìm một phương án tối ưu của bài toán đã cho.

Bài tập 0.0.12. Giải bài toán QHTT sau bằng phương pháp hình học:



f (x) = x1 + 2x2 → max


2x1 − 2x2 ≤ −1



a) x2 ≤ 0


x1 + 2x2 ≤ −1






−x + 4x ≤ 3
1 2



f (x) = 5x1 + 3x2 → min x1 + x2 ≥ 2

2x + x ≥ 3

1 2
b)


x1 + 3x2 ≥ 4


x1 , x2 ≥ 0





f (x) = 2x1 + λx2 → max


−x1 + x2 ≤ 3



c) x1 + 2x2 ≤ 12


3x1 − x2 ≤ 15






x , x ≥ 0
1 2