TOÁN 11-CÁNH DIỀU Điện thoại: 0946798489

BÀI 3. HÀM SỐ LIÊN TỤC

• CHƯƠNG 3. GIỚI HẠN. HÀM SỐ LIÊN TỤC
• |FanPage: Nguyễn Bảo Vương

PHẦN B. BÀI TẬP TỰ LUẬN (PHÂN DẠNG)

Dạng 1: Xét tính liên tục của hàm số tại một điểm
Câu 1. (SGK-Cánh diều 11-Tập 1) Xét tính liên tục của hàm số f ( x)  x3  1 tại x0  1
Lời giải
Ta có: lim f ( x)  lim  x  1  2 và f (1)  1  1  2
3 3
x 1 x 1

Suy ra lim f ( x)  f (1) .

x 1

Vì vậy hàm số liên tục tại x0  1 .

Câu 2. (SGK-Cánh diều 11-Tập 1) Bạn Nam cho rằng: "Nếu hàm số y  f ( x ) liên tục tại điểm x0 , còn
hàm số y  g ( x) không liên tục tại x0 , thì hàm số y  f ( x)  g ( x) không liên tục tại x0 ". Theo em, ý kiến
của bạn Nam đúng hay sai? Giải thích.
Lời giải
Theo em ý kiến của bạn Nam là đúng.
Ta có: Hàm số y  f ( x) liên tục tại điểm x0 nên lim f ( x)  f  x0  .
x  x0

Hàm số y  g ( x) không liên tục tại x0 nên lim g ( x)  g  x0  .

x  x0

Do đó lim ( f ( x)  g ( x))  lim f ( x)  lim g ( x)  f  x0   g  x0  .

x  x0 x  x0 x  x0

Vi vậy hàm số không liên tục tại x0 .

Câu 3. (SGK-Cánh diều 11-Tập 1) Dùng định nghĩa xét tính liên tục của hàm số f ( x)  2 x 3  x  1 tại
điểm x  2 .
Lời giải
Hàm số f ( x)  2 x  x  1 xác định trên  .
3

Ta có: lim f ( x)  lim  2 x 3  x  1  2  23  2  1  17  f (2) .

x2 x2

Do đó hàm số liên tục tại x  2 .

Câu 4. (SGK-Cánh diều 11-Tập 1) Hình 16 biểu thị độ cao h( m) của một quả bóng được đá lên theo
thời gian t ( s ) , trong đó h(t )  2t 2  8t .

a) Chứng tỏ hàm số h(t ) liên tục trên tập xác định.

b) Dựa vào đồ thị hãy xác định lim 2t 2  8t .
t 2
 
Lời giải
a) Hàm số h(t )  2t 2  8t là hàm đa thức nên liên tục trên tập xác định.
b) Dựa vào đồ thị hàm số khi t tiến dần đế 2 thì h  t  dần đến 8 .

Facebook Nguyễn Vương https://www.facebook.com/phong.baovuong Trang 1

Blog: Nguyễn Bảo Vương: https://www.nbv.edu.vn/
Vậy lim  2t 2  8t   8 .
t 2

Câu 5. Xét tính liên tục của hàm số tại điểm x0 .

 x 2  25
 khi x  5
a. f  x    x  5 Tại x0  5
9 khi x  5

1  2 x  3
 khi x  2
b. f  x    2  x Tại x0  2
1 khi x  2

 3 3x  2  2
 khi x  2
c. f  x    x2 Tại x0  2
3 khi x  2
 4
 x 4  x 2  1 khi x  1
d. f  x    Tại x0  1
3 x  2 khi x  1
Lời giải
x 2  25
a. lim  lim  x  5   10  9  f  5 
x 5 x  5 x 5

Vậy hàm số không liên tục tại x0  5 .

b. lim
1 2x  3
 lim

1  2x  3 1  2x  3  
x2 2 x x2
 2  x 1 2x  3  
4  2x 2
 lim  lim  1  f  2
x 2
 2  x  1  2x  3  x2
1  2x  3 
Vậy hàm số liên tục tại x0  2 .

3x  2  2
3  3 3x  2  2  3
 3x  2 
2
 2. 3 3x  2  22 
c. lim  lim
x2 x2 x 2

 x  2  3  3x  2 
2
 2. 3 3x  2  22 
3x  6 3 3 1 3
 lim  lim     f  2
x 2

 x  2  3  3x  2 
2
 2. 3 3x  2  22  x2
 3x  2  2. 3x  2  2 
3 2
3 2 12 4 4

Vậy hàm số không liên tục tại x0  2 .

d. lim  x 4  x 2  1  1; lim  3x  1  2
x 1 x 1

Vậy hàm số không liên tục tại x0  1

Câu 6. Tìm a đề hàm số liên tục tại điểm x0 .

 x2 2
 khi x2
a. f  x    x 2  4 Tại x0  2
a khi x2

 1 x  1 x
 khi x  1
b. f  x    x 1 Tại x0  1
a  4  x khi x  1
 x2
Trang 2 Fanpage Nguyễn Bảo Vương  https://www.facebook.com/tracnghiemtoanthpt489/
Điện thoại: 0946798489 TOÁN 11-CÁNH DIỀU
 2 2
ax  3 khi x  2
c. f  x    3 Tại x0  2
 4x  2 khi x  2
 x 2  3x  2
 1
ax  4 khi x  2
d. f  x    3 Tại x0  2
 3x  2  2 khi x  2
 x  2
Lời giải
x2 2 x2 1 1
a. lim f ( x)  lim  lim  lim  .
x2 x2 x2  4 x2
 
x  2  2  x2  4 x2
 x  2  2  x  2 16
1
Để hàm số liên tục tại x0  2 thì lim f ( x)  f  2   a  a 
x2 16
1 x  1 x
b. lim f ( x)  lim  
x 1 x 1x 1

Như vậy không tồn tại giá trị nào của a để hàm số liên tục tại x0  1
 2 2
c. Có lim f ( x)  lim  ax 2    4a  .
x2 x2  3 3

4x  2 3
3

4 x  2 3  4 x   2. 3 4 x  4  2

lim f ( x)  lim 2  lim
x  2 x2 x  3x  2 x2
 x2  3x  2  3  4 x 2  2. 3 4 x  4  
4x  8 4 1
 lim  lim 
x2
 3
4x
2

 2. 3 4 x  4  x  2  x  1
x2
 3
4x
2
 2. 3 4 x  4  x  1  3

2 1 1
Để hàm số liên tục tại x0  2 thì lim f ( x)  lim f  x   f  2   4a   a .
x2 x 2 3 3 12
 1 1
d. lim f ( x)  lim  ax    2a 
x2 x 2  4 4

3x  2  2 3  3
3x  2  2  3
 3x  2 
2
 2. 3 3 x  2  4 
lim f ( x)  lim  lim
x  2 x2 x2 x2

 x  2 3  3x  2 
2
 2. 3 3 x  2  4 
3x  6 3 1
 lim  lim 
x2
 3
 3x  2 
2

 2. 3 3 x  2  4  x  2 
x2
 3
 3x  2 
2
 2. 3 3 x  2  4  4

1 1
Để hàm số liên tục tại x0  2 thì lim f ( x )  lim f  x   f  2   2a    a 0.
x2 x2 4 4
3x  5 khi x  2
Câu 7. Cho hàm số f  x    . Với giá trị nào của a thì hàm số f  x  liên tục tại
ax  1 khi x  2
x  2 ?
Lời giải
Tập xác định D   và x  2  D .
Ta có: f  2   11
lim f  x   lim  3x  5   11
x 2 x 2

Facebook Nguyễn Vương https://www.facebook.com/phong.baovuongTrang 3

Blog: Nguyễn Bảo Vương: https://www.nbv.edu.vn/
lim f  x   lim  ax  1  2a  1 .
x 2 x 2

Để hàm số liên tục tại x  2 thì f  2   lim f  x   lim f  x   2a  1  11  a  5 .

x 2 x 2
Vậy hàm số liên tục tại x  2 khi a  5 .
 1 x  1 x
 khi x  0
Câu 8. Tìm các giá trị của m để hàm số f  x    x liên tục tại x  0 ?
m  x
1 
khi x  0
 1 x
Lời giải
Tập xác định: D   và x  0  D .
f 0  m  1 .
 1 x 
lim f  x   lim  m    m 1 .
x 0 x 0  1 x 
 1 x  1 x  2 x 2
lim f  x   lim    lim  lim  1 .
x0 x 0
 x  x0 x  1 x  1 x  x0
 1 x  1 x 
Để hàm liên tục tại x  0 thì lim f  x   lim f  x   f  0   m  1  1  m  2 .
x 0 x 0

Vậy m  2 thỏa mãn đề bài.

 3 6x  5  4x  3
 khi x  1
Câu 9. Tìm các giá trị của tham số m để hàm số f  x    ( x  1) 2 liên tục tại
2019m khi x  1

x 1?
Lời giải
Hàm số xác định tại x  1 .
3
6x  5  4x  3
Ta có f (1)  2019m . Tính lim .
x 1 ( x  1)2
Đặt t  x  1 thì x  t  1 , x  1 thì t  0
3
6 x  5  4 x  3 3 6t  1  4t  1 3 6t  1  (2t  1) (2t  1)  4t  1
   .
( x  1) 2 t2 t2 t2
6t  1  (8t 3  12t 2  6t  1) (4t 2  4t  1)  (4 t  1)
  2 .
t 2  3 (6t  1) 2  (2t  1) 3 6t  1  (2t  1)2  t (2t  1  4t  1)
 
8t  12 4
  .
 3 (6t  1)  (2t  1) 6t  1  (2t  1)  (2t  1  4t  1)
2 3 2
 
3
 
6x  5  4x  3  8t  12 4   2 .
Vậy lim  lim   
x 1 ( x  1)2 t 0  3 2 3
 (6t  1)  (2t  1) 6t  1  (2t  1)
2 (2t  1  4t  1) 
  
3
6x  5  4x  3 2
Để hàm số liên tục tại x  1 khi f (1)  lim 2
 2019m  2  m  .
x 1 ( x  1) 2019

Dạng 2: Xét tính liên tục của hàm số trên khoảng, nửa khoảng, đoạn
x 1 neáu x  2
Câu 10. (SGK-Cánh diều 11-Tập 1) Hàm số f ( x )  
 x neáu x  2
có liên tục trên  hay không?
Trang 4 Fanpage Nguyễn Bảo Vương  https://www.facebook.com/tracnghiemtoanthpt489/
Điện thoại: 0946798489 TOÁN 11-CÁNH DIỀU
Lời giải
+) Với mỗi x0  (;2) có lim f ( x)  lim ( x  1)  x0  1  f  x0  là hàm số liên tục.
x  x0 x  x0

+) Với mỗi x0  (2; ) có lim f ( x)  lim (  x)   x0  f  x0  là hàm số liên tục.

x  x0 x  x0

+) Tại x  2 , ta có: lim f ( x)  lim( x  1)  1 và f (2)  2 nên lim f ( x)  f (2) .

x2 x2 x2

Vậy hàm số không liên tục tại x  2 .

x2
Câu 11. (SGK-Cánh diều 11-Tập 1) Hàm số f ( x)  có liên tục trên mỗi khoảng (;8) , (8; )
x 8
hay không?
Lời giải
x2
Do f ( x)  nên hàm số liên tục trên mỗi khoảng (;8), (8; ) .
x 8
Câu 12. (SGK-Cánh diều 11-Tập 1) Xét tính liên tục của hàm số f ( x)  sin x  cos x trên  .
Lời giải
Hàm số sin x và cosx liên tục trên  .
Do đó hàm số y  sin x  cos x liên tục trên  .
Câu 13. (SGK-Cánh diều 11-Tập 1) Trong các hàm số có đồ thị ở Hình 15a,15b,15c , hàm số nào liên tục
trên tập xác định của hàm số đó? Giải thích.

Lời giải
+) Hình 15a): Hàm số f ( x)  x  2 x có tập xác định D   .
2

Hàm số liên tục trên toàn bộ  .

x
+) Hình 16b): Hàm số g ( x)  có tập xác định D   \{1} .
x 1
Do đó hàm số liên tục trên từng khoảng xác định của hàm số.
+) Hình 16c):
Với x  (; 1) có f ( x)  2 x liên tục.
Với x  (1; ) có f ( x)  x  1 liên tục.
Tại x  1 có lim f ( x)  lim 2 x  2 và f (1)  1  1  0 .
x 1 x 1

Suy ra lim f ( x)  f (1) . Do đó hàm số liên tục tại x  1 .

x 1

Vậy hàm số kiên tục trên các khoảng (; 1) và (1; ) .
Câu 14. (SGK-Cánh diều 11-Tập 1) Xét tính liên tục của mỗi hàm số sau trên tập xác định của hàm số
đó:
a) f ( x)  x 2  sin x
6
b) g ( x)  x 4  x 2  ;
x 1
Facebook Nguyễn Vương https://www.facebook.com/phong.baovuongTrang 5
Blog: Nguyễn Bảo Vương: https://www.nbv.edu.vn/
2x x 1
c) h( x)   .
x3 x4
Lời giải
a) Hàm số f ( x)  x  sin x có tập xác định là  .
2

Hàm số x 2 và sinx liên tục trên  nên hàm số f ( x)  x 2  sin x liên tục trên  .
6
b) Hàm số g ( x)  x 4  x 2  có tập xác định là  \ {1} .
x 1
Hàm số x 4  x 2 liên tục trên toàn bộ tập xác định
6
Hàm số liên tục trên các khoảng (;1) và (1; ) .
x 1
Vậy hàm số đã cho liên tục trên từng khoảng xác định của hàm số.
2x x 1
c) Hàm số h( x)   có tập xác định D   \ {4;3} .
x 3 x  4
2x
Hàm số liên tục trên các khoảng (;3) và (3; ) .
x 3
x 1
Hàm số liên tục trên các khoảng (; 4) và (4; ) .
x4

 x 2  x  1 neáu x  4
Câu 15. (SGK-Cánh diều 11-Tập 1) Cho hàm số f ( x )  
2a  1 neáu x  4
a) Với a  0 , xét tính liên tục của hàm số tại x  4 .
b) Với giá trị nào của a thì hàm số liên tục tại x  4 ?
c) Với giá trị nào của a thì hàm số liên tục trên tập xác định của nó?
Lời giải
a) Với a  0 , tại x  4 , ta có:
 
lim f ( x )  lim x 2  x  1  42  4  1  21, f (4)  2.0  1  1
x 4 x 4

Suy ra lim f ( x)  f (4) .

x4

Vì vậy hàm số không liên tục tại x  4 .

b) Ta có: lim f ( x)  lim  x 2  x  1  42  4  1  21 và f (4)  2  a  1
x4 x4

Để hàm số liên tục tại x  4 thì lim f ( x)  f (4)

x4

 21  2 a  1  2 a  20  a  10
Vậy với a  10 thì hàm số liên tục tại x  4 .
c) Với x  (; 4) có f ( x)  x 2  x  1 liên tục với mọi x thuộc khoảng này.
Với x  (4; ) có f ( x)  2a  1 liên tục với mọi x thuộc khoảng này.
Tại x  4 thì a  10 hàm số liên tục.
Vậy với a  10 hàm số liên tục trên tập xác định của nó.
Câu 16. Chứng minh rằng hàm số sau liên tục trên  .
 x3  x  2
 3 khi x  1
a. f  x    x  1
4 khi x  1
 3
3
 2 khi x  0
b. f  x   
 x 1 1 khi x  0
 3 x  1  1
Lời giải
Trang 6 Fanpage Nguyễn Bảo Vương  https://www.facebook.com/tracnghiemtoanthpt489/
Điện thoại: 0946798489 TOÁN 11-CÁNH DIỀU
3
x x2
a, Hàm số f ( x)  xác định với mọi x  1  hàm f ( x ) liên tục với mọi x  1 .
x3  1
x3  x  2  x 1   1  4
Có lim f ( x)  lim  lim  1    lim  1     f  1
x 1 x 1 x3  1 x 1 
  x  1  x 2
 x  1  x 1   x 2  x  1  3
  
 Hàm số liên tục tại x  1 .
Vậy hàm số liên tục trên  .
x  1 1
b, Hàm số f ( x)  3 xác định với mọi x  1; x  0  hàm f ( x) liên tục với mọi x  1; x  0 .
x  1 1
3 3
Có lim f ( x)  lim  .
x0 x 0 2 2

x 1 1  x  1 1  x 1 1  3
 x  1
2
 3 x 1 1 
lim f ( x)  lim  lim
x  1  1  x  1  1
3
x  1  1 x  0
x 0 x 0
 x  1  1 3 3
 x  1
2
3

 lim
x  3
 x  1
2
 3 x 1 1 3
x 0
 x 1 1 x  2
3
 lim f ( x)  lim f ( x)  f  0  
x 0 x 0 2
 Hàm số liên tục tại x  0 .
Vậy hàm số liên tục trên  .
 x3  x  1 khi x  1
Câu 17. Xét tính liên tục của hàm số f  x    trên tập xác định của nó.
2 x  4 khi x  1
Lời giải
+ TXĐ: D   .
Ta có:
+ Trên khoảng (  ;1) : f  x   2 x  4 là hàm đa thức nên f  x  liên tục trên (  ;1) .
+ Trên khoảng (1;  ) : f  x   x 2  x  1 là hàm đa thức nên f  x  liên tục trên (1;  ) .
+ Tại điểm x0  1 , ta có: f (1)  13  1  1  3 ;
lim f ( x )  lim(2

x  4)  6
x 1 x 1

lim f ( x)  lim(

x3  x  1)  3
x 1 x 1

Vì lim f ( x)  lim f ( x ) nên không tồn tại lim f ( x ) . Vậy hàm số không liên tục tại điểm x0  1 . Tóm lại
x 1 x 1 x1

f  x  liên tục trên khoảng (  ;1) và (1;  ) và gián đoạn tại điểm x0  1.

 x2  2 x  3
 khi x  3
Câu 18. Xét tính liên tục của hàm số f  x    x  3 trên tập xác định của nó.
 4 khi x  3

Lời giải
+ TXĐ: D   .
x2  2x  3
+ Nếu x  3 thì f ( x)  . Vì f ( x ) là thương của 2 đa thức, đồng thời mẫu số x  3  0 nên
x 3
f ( x ) liên tục trên các khoảng (;3) và (3; ) . (1)
+ Nếu x  3 ta có f (3)  4 và
x2  2 x  3 ( x  1)( x  3)
lim f ( x)  lim  lim  lim( x  1)  4
x 3 x 3 x3 x  3 x3 x 3

Facebook Nguyễn Vương https://www.facebook.com/phong.baovuongTrang 7

Blog: Nguyễn Bảo Vương: https://www.nbv.edu.vn/
Vì lim f ( x)  f (3)  4 nên f ( x) liên tục tại điểm x0  3 .(2)
x 3

Từ (1) và (2) suy ra f ( x) liên tục trên  .

Câu 19. Xét tính liên tục của hàm số f  x   1  x 2 trên đoạn [ 1;1] .
Lời giải
Tập xác định: D  [1;1] .
x0   1;1 , ta có lim f  x   lim 1  x 2  1  x02  f  x0  .
x  x0 x  x0

Suy ra hàm số liên tục trên khoảng  1;1 .

Mặt khác: lim f  x   lim 1  x 2  0  f  1 ; lim f  x   lim 1  x2  0  f 1 .
x 1 x 1 x 1 x1
Vậy hàm số liên tục trên đoạn [ 1;1] .

2 x  a khi x  1
 3
Câu 20. Tìm a để hàm số liên tục trên  với f  x    x  x  2 x  2
2 .
 khi x  1
 x 1
Lời giải
+ Khi x  1 thì f  x   2 x  a là hàm đa thức nên liên tục trên khoảng  ;1 .
x3  x 2  2 x  2
+ Khi x  1 thì f  x   là hàm phân thức hữu tỉ xác định trên khoảng 1;    nên liên
x 1
tục trên khoảng 1;    .
+ Xét tính liên tục của hàm số tại điểm x  1 , ta có:
* f 1  2  a .
* lim f  x   lim  2 x  a   2  a .
x 1 x 1

x3  x 2  2 x  2  x  1  x 2  2 
* lim f  x   lim  lim  lim  x 2  2   3 .
x 1 x 1 x 1 x 1 x 1 x 1

Hàm số f  x  liên tục trên   hàm số f  x  liên tục tại x  1

 lim f  x   lim f  x   f 1  a  2  3  a  1 .
x 1 x 1

3  9  x
 , 0 x9
 x
Câu 21. Cho hàm số f  x   m , x  0 . Tìm m để f  x  liên tục trên  0;   .
3
 , x9
 x
Lời giải
+ TXĐ: D   0;   .
3
+ Với x  9 thì f ( x)  là hàm phân thức hữu tỉ xác định trên nửa khoảng 9;  nên liên tục trên nửa
x
khoảng 9;  .
3 9 x
+ Với 0  x  9 thì f ( x)  là hàm phân thức hữu tỉ xác định trên khoảng  0;9  nên liên tục
x
trên khoảng  0;9  .
+ Tại điểm x  0 :
3 9 x 1 1
Ta có f  0   m và lim f  x   lim  lim  .
x 0 x 0 x x  0 3 9 x 6
Trang 8 Fanpage Nguyễn Bảo Vương  https://www.facebook.com/tracnghiemtoanthpt489/
Điện thoại: 0946798489 TOÁN 11-CÁNH DIỀU
1
Vậy để hàm số liên tục trên  0;   thì khi hàm số liên tục tại x  0  lim f  x   f (0)  m  .
x0 
6
Dạng 3: Chứng minh phương trình có nghiệm
Câu 22. Chứng minh rằng các phương trình luôn có nghiệm:
a. x 4  3 x  1  0 b. x 5  10 x 3  100  0
Lời giải
4
a. Hàm số f  x   x  3 x  1 liên tục với mọi x thuộc  .
f  0   1; f 1  1
 f  0  . f 1  0  x0   0;1 f  x0   0
Như vậy phương trinh f  x   0 tồn tại ít nhất 1 nghiệm nằm trong khoảng  2;5
 Phương trình luôn có nghiệm.
b. Hàm số f  x   x5  10 x3  100 liên tục với mọi x thuộc  .
f  0   100; f  10   89900
 f  0  . f 10   0  x0   10; 0  f  x0   0
Vậy phương trinh f  x   0 tồn tại ít nhất 1 nghiệm nằm trong khoảng  10;0   Phương trình luôn có
nghiệm.
Câu 23. Chứng minh rằng phương trình 4 x 4  2 x 2  x  3  0 có ít nhất 2 nghiệm trong khoảng  1;1 .
Lời giải
4 2
Đặt f  x   4 x  2 x  x  3 .
+ Hàm số f  x   4 x 4  2 x 2  x  3 liên tục trên  nên liên tục trên  1;0 ,  0;1 .
+ Ta có f  1  4 , f  0   3 , f 1  2
Vì f  1 . f  0   0 nên phương trình có ít nhất 1 nghiệm thuộc khoảng  1;0 .
Vì f  0  . f 1  0 nên phương trình có ít nhất 1 nghiệm thuộc khoảng  0;1 .
Mà  1;0 và  0;1 là hai khoảng phân biệt.
Vậy phương trình 4 x 4  2 x 2  x  3  0 có ít nhất hai nghiệm trong khoảng  1;1 .

Câu 24. Chứng minh rằng phương trình x 5  5 x 3  4 x  1  0 có đúng 5 nghiệm.

Lời giải
5 3
Đặt  
f x  x  5 x  4 x  1 .
  
+ Hàm số f  x   x5  5 x3  4 x  1  x x 2  1 x 2  4  1 liên tục trên  .
 3  105 73  1  45 13
+ Ta có f  2   1 0 , f    1   0, f  1  1  0 , f    1   0,
 2  32 32  2  32 32
f 1  1  0 , f  3  119  0 .
 3  3
Vì f  2  . f     0 nên phương trình có ít nhất 1 nghiệm thuộc khoảng  2;   .
 2  2
 3  3 
Vì f    . f  1  0 nên phương trình có ít nhất 1 nghiệm thuộc khoảng   ; 1 .
 2   2 
1
   1 
Vì f  1 . f    0 nên phương trình có ít nhất 1 nghiệm thuộc khoảng  1;  .
2
   2 
1 1 
Vì f   . f 1  0 nên phương trình có ít nhất 1 nghiệm thuộc khoảng  ;1 .
2 2 

Facebook Nguyễn Vương https://www.facebook.com/phong.baovuongTrang 9

Blog: Nguyễn Bảo Vương: https://www.nbv.edu.vn/
Vì f 1 . f  3  0 nên phương trình có ít nhất 1 nghiệm thuộc khoảng 1;3
3  3   1 1 
Do các khoảng  2;   ;   ; 1 ;  1;  ;  ;1 ; 1;3 không giao nhau nên phương trình có ít
 2  2   2 2 
nhất 5 nghiệm.
Mà phương trình đã cho là phương trình bậc 5 có không quá 5 nghiệm.
Vậy phương trình đã cho có đúng 5 nghiệm.
Câu 25. Chứng minh rằng phương trình 1  m 2  x 5  3 x  1  0 luôn có nghiệm.
Lời giải
 2

Đặt f  x   1  m x  3x  1. 5

 
+ Hàm số f  x   1  m2 x5  3x  1 liên tục trên  nên hàm số liên tục trên  1;0 .
+Ta có: f  0   1
f  1  m2  1  0, m nên f  0  . f  1  0
Vậy phương trình 1  m 2  x 5  3 x  1  0 có ít nhất 1 nghiệm trong khoảng  1;0 nên phương trình luôn
có nghiệm.


Câu 26. Chứng minh rằng phương trình: m2  m  1 x 4  2 x  2  0 luôn có nghiệm.
Lời giải
 2
Đặt f  x   m  m  1 x  2 x  2 .  4

 
+ Hàm số f  x   m2  m  1 x 4  2 x  2 liên tục trên  nên hàm số liên tục trên  0;1 .
+ Ta có
f  0   2
2
2  1 3
f 1  m  m  1   m     0, m
 2 4
Nên f  0  . f 1  0

 
Vậy phương trình m2  m  1 x 4  2 x  2  0 có ít nhất một nghiệm trong khoảng  0;1 nên phương
trình luôn có nghiệm.

 
Câu 27. Chứng minh rằng phương trình m2  1 x 3  2m 2 x 2  4 x  m 2  1  0 luôn có 3 nghiệm.
Lời giải
 
2 3
Đặt f  x   m  1 x  2m x  4 x  m  1 . 2 2 2

+ Hàm số f  x    m  1 x  2m x  4 x  m
2 3 2 2 2
 1 liên tục trên  .
+ Ta có: f  x   m  x  2 x  1  x  4 x  1
2 3 2 3

f  3  44m2  14  0; m
f  0   m2  1  0, m
f 1  2
f  2  m2  1  0; m
Vì f  3 . f  0   0 nên phương trình có ít nhất 1 nghiệm thuộc khoảng  3;0  .
Vì f  0  . f 1  0 nên phương trình có ít nhất 1 nghiệm thuộc khoảng  0;1 .
Vì f 1 . f  2   0 nên phương trình có ít nhất 1 nghiệm thuộc khoảng 1;2  .

Trang 10 Fanpage Nguyễn Bảo Vương  https://www.facebook.com/tracnghiemtoanthpt489/

Điện thoại: 0946798489 TOÁN 11-CÁNH DIỀU
 
Vậy phương trình m  1 x  2m x  4 x  m  1  0 có ít nhất 3 nghiệm trong khoảng  3;2 , mà
2 3 2 2 2

phương trình đã cho là bậc 3 nên phương trình có đúng 3 nghiệm.

Câu 28. Cho 3 số a , b , c thỏa mãn 12a  15b  20c  0 . Chứng minh phương trình ax 2  bx  c  0 luôn
4
có nghiệm thuộc  0;  .
 5
Lời giải
Xét hàm số f  x   ax 2  bx  c .
+ Hàm số f  x   ax 2  bx  c liên tục trên  .
4 16 4 75  4  75
+ Ta có f    a  b  c nên f    12 a  15b  c .
 5  25 5 4 5 4
5 5
f  0   c nên f  0   c .
4 4
75  4  5
Do đó f    f  0   12 a  15b  20c  0 .
4 5 4
4
Suy ra f   , f  0  trái dấu hoặc cả hai đều bằng 0.
5
4
Vậy phương trình ax 2  bx  c  0 luôn có nghiệm thuộc  0;  .
 5 
Câu 29. Cho 3 số a , b , c thỏa mãn 5a  4b  6c  0 . Chứng minh phương trình ax 2  bx  c  0 luôn có
nghiệm.
Lời giải
2
Xét hàm số f  x   ax  bx  c .
+ Hàm số f  x   ax 2  bx  c liên tục trên  .
1 a b
+ Ta có f  0   c , f  2   4a  2b  c , f      c
2 4 2
1
Do đó f  0   4 f    f  2   5a  4b  6c  0
2
Suy ra tồn tại hai giá trị p , q sao cho f  p  . f  q   0 .
Vậy phương trình ax 2  bx  c  0 luôn có nghiệm.
Câu 30. Chứng minh rằng các phương trình sau luôn có nghiệm với mọi m.
a. m  x 2  9   x  x  5   0
b. x 4  mx 2  2mx  2  0
Lời giải
a. Hàm số f  x   m  x  9   x  x  5  liên tục với mọi x,m thuộc  .
2

f  3  6; f  3  24
 f  3  . f  3   0  x0   3;3  f  x0   0
Như vậy phương trinh f  x   0 tồn tại ít nhất 1 nghiệm nằm trong khoảng  3;3
 Phương trình luôn có nghiệm với mọi m.
b. Hàm số f  x   x 4  mx 2  2mx  2 liên tục với mọi x,m thuộc  .
f  0   2; f  2  14
 f  0  . f  2   0  x0   0; 2  f  x0   0
Như vậy phương trinh f  x   0 tồn tại ít nhất 1 nghiệm nằm trong khoảng  0; 2 
Facebook Nguyễn Vương https://www.facebook.com/phong.baovuongTrang 11
Blog: Nguyễn Bảo Vương: https://www.nbv.edu.vn/
 Phương trình luôn có nghiệm với mọi m.
Câu 31. Chứng minh rằng các phương trình sau luôn có nghiệm.
a. ax 2  bx  c  0 với a  2b  5c  0 .
b. a  x  b  x  c   b  x  c  x  a   c  x  a  x  b   0 ( với a,b,c là các số dương)
Lời giải
a. Hàm số f  x   ax  bx  c liên tục với mọi x thuộc  .
2

1 a b
f  0   c; f      c
2 4 2
1
 f  0  .4 f    c  a  2b  4c  a  2b  5c  0
2
1
Nếu f  0   0 hoặc f    0 thì PT đã cho có nghiệm.
2
1 1 1
Nếu f  0   0 hoặc f    0 thì từ f  0  .4 f    0  f  0  . f    0
 2 2  2
 1
 PT đã cho có nghiệm thuộc khoảng  0;  .
 2
 PT luôn có nghiệm.
b. Không giảm tổng quát ta xét 0  a  b  c .
Hàm số f  x   a  x  b  x  c   b  x  c  x  a   c  x  a  x  b 
Khi đó ta có:
f  a   a  a  b  a  c   0
f  b   b  b  a  b  c   0
 f  a  f  b   0  x0   a; b : f  x0   0
 PT đã cho có nghiệm thuộc khoảng  a; b  .
 PT luôn có nghiệm.

Theo dõi Fanpage: Nguyễn Bảo Vương  https://www.facebook.com/tracnghiemtoanthpt489/

Hoặc Facebook: Nguyễn Vương  https://www.facebook.com/phong.baovuong

Tham gia ngay: Nhóm Nguyễn Bào Vương (TÀI LIỆU TOÁN)  https://www.facebook.com/groups/703546230477890/

Ấn sub kênh Youtube: Nguyễn Vương

 https://www.youtube.com/channel/UCQ4u2J5gIEI1iRUbT3nwJfA?view_as=subscriber

Tải nhiều tài liệu hơn tại: https://www.nbv.edu.vn/

Theo dõi Fanpage: Nguyễn Bảo Vương  https://www.facebook.com/tracnghiemtoanthpt489/

Hoặc Facebook: Nguyễn Vương  https://www.facebook.com/phong.baovuong

Tham gia ngay: Nhóm Nguyễn Bào Vương (TÀI LIỆU TOÁN)  https://www.facebook.com/groups/703546230477890/

Ấn sub kênh Youtube: Nguyễn Vương

 https://www.youtube.com/channel/UCQ4u2J5gIEI1iRUbT3nwJfA?view_as=subscriber

Tải nhiều tài liệu hơn tại: https://www.nbv.edu.vn/

Trang 12 Fanpage Nguyễn Bảo Vương  https://www.facebook.com/tracnghiemtoanthpt489/