TY - undefined

A1 - Urban,Radosław
LA - pol
T1 - Dylemat Jorgensena. Geneza problemu i różne strategie jego rozwiązywania
J2 - Jorgensen's dilemma. The genesis of the problem and the various strategies
for its resolution.
C4 - Załuski,Wojciech
C4 - Brożek,Bartosz
AB - Niniejsza praca ma na celu przeanalizowanie tzw. dylematu Jorgensena, poprzez
pokazanie jego genezy oraz różnych strategii rozwiązywania. Pobocznymi celami jest
pokazanie wspólnej płaszczyzny prawa i etyki oraz możliwości zastosowania osiągnięć
metafizyki oraz metaetyki analitycznej do problemów filozofii prawa.Pierwszy
rozdział poświęcony jest analizie argumentu z błędu naturalistycznego, którego
konsekwencje są podstawą dylematu Jorgensena. Polega on na definiowaniu jakości
"dobry" za pomocą innych jakości empirycznych. Pokazane są również relacje między
błędem naturalistycznym w interpretacji G.E. Moore'a oraz tzw. gilotyną
Hume'a.Rozdział drugi charakteryzuje normę prawną oraz jej podobieństwa i różnice z
normą etyczną. Najważniejszym podobieństwem jest tutaj funkcja preskryptywna
(dyrektywna) norm, która prowadzi do dylematu Jorgensena. Dylemat ten jest
następujący: 1) poprawne logicznie rozumowania mogą być dokonywane tylko na
zdaniach w sensie logicznym, 2) normy nie są zdaniami w sensie logicznym, 3) na
normach nie można przeprowadzać logicznie poprawnych rozumowań, 4)w rzeczywistości
przeprowadzane są poprawne logicznie rozumowania na normach (sylogizmy praktyczne).
Najpowszechniejszymi strategiami rozwiązania powyższego dylematu są próby
zanegowanie jego pierwszej bądź drugiej tezy.Analizie próby zanegowania tezy
drugiej dylematu Jorgensena poświęcony jest rozdział trzeci. Analiza ta poprzedzona
jest zreferowaniem głównych stanowisk metaetyki. Koncepcje, które przypisują normom
wartość logiczną nazywana są kognitywnymi. By bronić tezy o prawdziwościowym
charakterze norm należy tak sformułować teorię prawdy, by dostarczyć normom
warunków prawdziwości. W tym celu, trzeba dobrze określić relacje zachodzące
pomiędzy normami a zdaniami oceniającymi. Istotą rozwiązani kognitywistycznego jest
uznanie, że jakości etyczne nie pełnią same z siebie funkcji preskrpytywnej, lecz
osiągają ją dopiero w koniunkcji z normą formalną "bonum faciendum est, malum
vitandum". Wszystkie zdania oceniające mają takie same warunki prawdziwości jak
normalne zdania deksryptywne. Ich uprawdziwiaczami są jakości, które mogą byc
traktowane realistycznie i nominalistycznie. Rozwiązanie negujące pierwszą tezę
dylematu Jorgnesena, czyli stanowisko nonkognitywistyczne zaprezentowane jest w
rozdziale czwartym. W jego ramach przedstawiona jest koncepcja G.H. von Wrighta,
która może być użyteczna również dla stanowiska kognitywistycznego, teoria van der
Torre i Tana, która bazuje na semantyce światów możliwych oraz logika deontyczna
Jana Woleńskiego, bazująca na nielingwistycznej koncepcji normy oraz teorii
performatywów J.L. Austina.Zakończenie poświęcone jest podsumowaniu obu strategii
oraz ich ocenie. Zwraca się uwagę na skrajnie antyrelatywistyczne konsekwencje
stanowiska kognitywistycznego oraz jego jakościową nieoszczędność poprzez
pozostawienie w systemie jednej normy naczelnej. Nonkognitywizm natomiast
relatywizuje logikę norm, do określonego systemu norm, a nie jest w stanie
uzasadnić całego systemu, nie ma więc skutecznej broni przeciwko ustawowemu
bezprawiu., This paper aims to analyze the so-called Jorgensen’s dilemma by showing
its origins and different strategies to resolving it. Additional purposes is to
show the common ground of law and ethics and the applicability of achievement in
analytical metaphysics and meta-ethics to the problems of philosophy of law.The
first chapter is dedicated to the analysis of the naturalistic fallacy argument,
consequences of which are the base on Jorgensen's dilemma. It consists in defining
the quality of "good" with other empirical qualities. There is also shown the
relationship between the interpretation of naturalistic fallacy presented by G.E.
Moore and so-called Hume's guillotine.The second chapter characterizes a legal
norm and its similarities and differences with the ethical norm. The most important
similarity is the prescriptive function of norms, which leads to the dilemma
Jorgensen. This dilemma is as follows: 1) logically valid reasoning can be made
only on the logical sentences (the ones, that can be true or false), 2) the norms
are not logical sentences , 3) logically correct reasoning can not be done on the
norms, 4), in fact, the correct logical reasoning on the norms are carried out
(practical syllogisms). The most common strategies to solve this dilemma is to try
to negate the first or second thesis.The third chapter is the analysis of attempt
to negate the second thesis of Jorgensen’s dilemma. This analysis is preceded by a
report of major metaethics positions. Concepts claiming that norms are true or
false are called cognitive. To defend the thesis of logical character of norms,
it's necessary to formulate a theory of truth and provide the truth conditions to
norms. For this purpose, you need to well define the relationships between norms
and evaluative sentences. The essence of cognitivism’s solution is the recognition
that the ethical quality do not perform prescriptive functions by their own, but
reached it only in conjunction with the formal norm "bonum est faciendum, malum
vitandum". All evaluating sentences have the same truth conditions as the normal
descriptive sentences. Their truthmakers are qualities, which can be treated
realistically or nominalistically.The solution negating the first thesis of
Jorgnesen’s dilemma, that is non-cognitivism, is presented in chapter four. In
this framework, there is presented G.H. von Wright’s logic, which may be use also
for cognitive position, the theory of van der Torre and Tan, which is based on the
semantics of possible worlds and Jan Woleński deontic logic, based on the
nonlinguistic concept of norms and J.L . Austin’s theory of
performatives.Conclusion is devoted to the sum up both strategies and their
evaluation. Attention is drawn to extremely anti-relativistic consequences of
cognitive positions and its qualitative prodigality by leaving the one supreme
norm. Non-cognitivism relativizates logic of norms to a certain set of norms and is
not able to justify the entire system, so there is no effective weapons against the
statutory lawlessness.
KW - dylemat Jorgensena; błąd naturalistyczny; kognitywizm; nonkognitywizm; logika
norm, Jorgensen's dillema; naturalistic fallacy; cognitivism; non-cognitivism;
legal reasoning
ER -