KOLOKWIUM 2 FIZYKA OGÓLNA 2022, wersja v1

1. Prawo- i lewoskrętność układu współrzędnych (3D). Jak określić „skrętność”

układów?

2. Narysuj układ współrzędnych kartezjańskich (x,y,z) i napisz zależność na

wektor położenia ciała w takim układzie oraz oblicz jego długość
3. Określenie położenia ciała w układzie kartezjańskim. Wymień parametry które
musisz znać, żeby móc określić położenie ciała w takim układzie.

4. Układ współrzędnych kartezjańskich (x,y,z). Wyraź współrzędne kartezjańskie

za pomocą współrzędnych: sferycznych, cylindrycznych, biegunowych. Podaj
warunki jakie powinny spełniać poszczególne zmienne.

• Układ Sferyczny

Warunki zmiennych:
• Cylindryczny:

Warunki zmiennych:

• Układ biegunowy:
 Warunki zmiennych:
- nie było na prezentacji → Chuj chyba nie ma

5. Układ współrzędnych sferycznych (r,ϕ,ϑ) – napisz zależność na wektor

położenia ciała w takim układzie

6. Układ współrzędnych sferycznych (r,ϕ,ϑ). Wyraź współrzędne sferyczne za

pomocą współrzędnych kartezjańskich

7. Określenie położenia ciała w układzie sferycznym. Wymień parametry które

musisz znać, żeby móc określić położenie ciała w takim układzie.
8. Układ współrzędnych cylindrycznych (ρ,φ,z) – napisz zależność na wektor
położenia ciała w takim układzie.

9. Układ współrzędnych cylindrycznych (ρ,φ,z). Jak wyrazisz współrzędne

cylindryczne za pomocą współrzędnych kartezjańskich?

10. Narysuj układ współrzędnych biegunowych (r,φ) i napisz zależność na

wektor położenia ciała w takim układzie.

Układ współrzędnych
 Zależność na wektor:

11. Układ współrzędnych biegunowych (r,φ). Jak wyrazisz współrzędne

biegunowe za pomocą współrzędnych kartezjańskich?

12. Określenie położenia ciała w układzie biegunowym. Wymień parametry

które musisz znać, żeby móc określić położenie ciała w takim układzie.

13. Napisz do opisu jakich ruchów ciał wykorzystasz znane ci układy

współrzędnych (sferyczny, cylindryczny, biegunowy)

Sferyczny:
• Ruchy związane z kulową symertią przestrzeni trójwymiarowej
• Ruchu ciał wokół zadanego punktu w przestrzeni trójwymiarowej
• W przypadkach, kiedy siły działające w przestrzeni mają symetrię
sferyczną
 Cylindryczny:
• Używany w analizie ruchów obiektów, które mają jedną dominująca oś,
na przykład obrotu wału silnika
Biegunowy:
• Wokół zadanego punktu w przestrzeni dwuwymiarowej
• W przypadkach, kiedy siły działające w płaszczyźnie mają symetrię
obrotową (względem punktu)

14. Na czym polega względność ruchu?

Względność polega na tym, że ciało może być w zależności od układu w
ruchu albo w spoczynku. Ten sam ruch może wyglądać inaczej w dwóch
różnych układach odniesienia. Względność ruchu – opis ruchu nie zależy od
wybranego układu odniesienia.
15. Jak można przedstawić ruch względny układów odniesienia?
(superpozycja ruchów). Opisz jak to zrobisz. Wykonaj rysunek.

16. Podaj definicję układu inercjalnego oraz nieinercjalnego.

17. Wyjaśnij czym jest ruch, punkt materialny, tor, droga, przesunięcie oraz
ciało sztywne.
 Ciało sztywne – zbiór punktów materialnych, które nie mogą się względem
siebie przemieszczać

18. Równanie toru ruchu – na konkretnym przykładzie ruchu omawianym

na wykładzie podaj dwie postaci równania toru oraz wyjaśnij jak je otrzymać i
dlaczego tak się nazywają. Wykonaj rysunki obrazujące omawiany ruch i
wykonaj obliczenia. Przedstaw postaci dla 3 rodzajów ruchu.

Dla ruchu jednostajnego prostoliniowego:

Dla ruchu po okręgu:

Dla rzutu Poziomego:

Przykład jak się wyprowadza równania toru:

19. Ruch dwóch układów poruszających się względem siebie ruchem
jednostajnym (transformacja Galileusza). Wykonaj rysunek i wyprowadź
wzory

20. Prędkość względna, prędkość chwilowa, prędkość średnia. Podaj wzory

i napisz czym się różnią.
21. Podaj definicję oraz zapisz wzory różniczkowe: prędkości chwilowej,
przyspieszenia.

Dla prędkości chwilowej jest to opisane w poprzednim pytaniu.

22. Składowa styczna i normalna przyspieszenia. Podaj odpowiednie
wzory i przedstaw obie składowe na rysunku. Która z nich związana jest ze
zmianą wartości prędkości, a która ze zmianą kierunku prędkości?
23. Która ze składowych przyspieszenia nie jest równa zeru w przypadku
ruchu jednostajnego prostoliniowego i jednostajnego po okręgu i dlaczego?

24. Która ze składowych przyspieszenia jest równa zeru w przypadku ruchu

jednostajnego prostoliniowego i jednostajnego po okręgu i dlaczego?

Można odpowiedzieć na podstawie zdjęcia z pytania 23.

25. Jak nazywamy przyspieszenie normalne w ruchu po okręgu? Podaj
zależność na wartość tego przyspieszenia.

26. Podaj zależność na wartość całkowitego przyspieszenia w ruchu po

okręgu.

27. Czym jest ruch jednostajny po okręgu? Podaj zależność na okres i

częstotliwość w ruchu jednostajnym po okręgu.

28. Zależności na prędkość kątową i przyspieszenie kątowe w ruchu po

okręgu.

29. Opis ruchu w układach inercjalnych bazujący na klasycznej zasadzie

dodawania prędkości i transformacji Galileusza. Podaj najważniejsze 3
założenia.
30. Opis ruchu w układach nieinercjalnych – ruch rotacyjny i translacyjny.
Załóżmy, układ K’ obraca się względem osi z układu K z prędkością kątową i
jednocześnie przemieszcza się względem K z przyspieszeniem liniowym a0(t).
Punkt materialny porusza się z przyspieszeniem a(t), prędkością V(t)
względem K’. Co możesz powiedzieć o całkowitym przyspieszeniu a(t) i F(t)?
31. Rozkład sił w układach nieinercjalnych i inercjalnych – masa na lince
poruszająca się wokół położenia równowagi z prędkością kątową. Narysuj
odpowiednie rysunki, podaj odpowiednie wzory i wnioski.
32. Dlaczego mówi się, że każdy ruch krzywoliniowy to tak naprawdę ruch po okręgu?

Każdy ruch krzywoliniowy jest ruchem po okręgu, ponieważ dla każdego

punktu toru ruchu można wyznaczyć
przyspieszenie, które odpowiada przyspieszeniu dośrodkowemu w okręgu o
promieniu krzywizny w danym punkcie toru.
33. Rodzaje rzutów. Z jakich ruchów się składają? Dla każdego z rzutów podaj zależność
na t ( tam gdzie to możliwe to na tw, tc), h, zasięg oraz Vśr.

Wyróżniamy następujące rodzaje rzutów:

• Rzut pionowy w dół
Jego zależności:
• Rzut pionowy w gorę
Jego zależności:

• Rzut ukośny
Jego zależności:

• Rzut poziomy
Jego zależności:
 podsumowanie:

34. Określ parametryczne równanie ruchu cząstki poruszającej się ze stałą

prędkością kątową ω po linii śrubowej o skoku b i promieniu R. Narysuj rysunek,
opisz ruchy ciał, określ równania toru cząstki. Oblicz moduł wektora prędkości w tym
ruchu oraz drogę przebytą przez cząstkę podczas jednego okresu.

Obliczanie modułu:

Rysunek:
35. Czym się różni dynamika od mechaniki? Napisz czym się zajmuje dynamika a
czym mechanika.

Mechanika – to dział fizyki zajmujący się opisem ruchu i odkształceń ciał lub ich części
spowodowanych ich wzajemnym oddziaływaniem oraz badający stan ich równowagi.

Dynamika - jest działem mechaniki, zajmujący się badaniem ruchu ciał sztywnych z
uwzględnieniem sił i oddziaływań działających na ciało.
36. Siła zachowawcza. Podaj trzy definicje siły zachowawczej – dwie „związane” z
pracą wykonaną przez siły danego pola oraz jedną „związaną” ze wzrostem energii
kinetycznej. Podaj wzór całkowy. Wymień 3 przykłady sił zachowawczych

Definicje:

37. Siła niezachowawcza. Podaj definicję siły niezachowawczej. Podaj odpowiedni

wzór i jeden przykład siły niezachowawczej
38. Definicja pola zachowawczego sił, pola potencjalnego, pola jednorodne i pola
centralnego. Podaj definicję każdego z pól.

39. Energia mechaniczna. Dla jakiego rodzaju pola sił można ją wyprowadzić? Z
jakich składowych się składa?
40. Zasada zachowania energii całkowitej. Jakie ma „składowe”? Co mówi ta
zasada?

Zasada ta mówi, że w „izolowanym” układzie, w którym nie zachodzi żadna wymiana energii
z otoczeniem, suma wszystkich rodzajów energii się nie zmienia tzn. energia nie może brać
się znikąd ani ubywać, energia jednak może zmieniać swoją postać.

Składowe są wymienione na ss.^^^

41. Wyprowadź na konkretnym przykładzie omawianym na wykładzie - energię
potencjalną znając siłę. Opisz przypadek, narysuj odpowiedni rysunek. Zapisz
odpowiednie wzory.
42. Wyprowadź na konkretnym przykładzie omawianym na wykładzie - zależność
na siłę znając energię potencjalną. Opisz przypadek, narysuj odpowiedni rysunek.
Zapisz odpowiednie wzory.

Tu wystarczy zrobić analogicznie jak w poprzednim podpunkcie tylko w drugą

stronę. Widać na wykresach, że siła to pochodna Energii potencjalnej więc
liczymy pochodną znając energię i w ten sposób otrzymamy wzór/zależność
na siłę.

43. Na czym polega równowaga układu i co ma ona wspólnego z energią

potencjalną? Podaj dwa skrajne przypadki wraz z informacją co one oznaczają dla
układu.
44. Podaj definicję układu mechanicznego zamkniętego.

45. Podaj definicję całki ruchu.

46. Co to oznacza, że prawa zachowania są prawami ścisłymi?

Prawa zachowania to równania opisujące coś co jest stałe w czasie jakiegoś
ruchu. Np. pęd (zasada zachowania pędu), energia (zasada zachowania
energii), moment pędu( zasada zachowania momentu pędu), nazywamy je
ścisłymi, ponieważ w odróżnieniu od innych praw np. Newtona są uniwersalne
i spełnione nawet wtedy gdy prawa Newtona nie są. Zasięg takich praw jest
nieograniczony, dotyczą wszystkiego.
47. Podaj definicję masy grawitacyjnej i masy bezwładnościowej

48. Podaj treść oraz interpretację Zasad Zachowania: energii, pędu, momentu
pędu. Zapisz odpowiednie wzory wraz z interpretacją występujących w nich
wielkości. Podaj jednostki.
49. Które z mechanicznych zasad zachowania są spełnione w zderzeniu
sprężystym 2 ciał a które w niesprężystym?

50. Które z mechanicznych zasad zachowania nie są spełnione w zderzeniu

sprężystym 2 ciał a które w niesprężystym?

Do 49 i 50^^^
51. Zapisz wzór na wektor położenia środka masy układu N cząsteczek o
sumarycznej masie M
52. Zapisz wzór na wektor prędkości środka masy układu N cząsteczek o
sumarycznej masie M.

53. Zapisz wzór na wektor pędu środka masy układu N cząsteczek o sumarycznej
masie M

54. Oblicz gdzie będzie znajdował się środka masy pręta o niejednorodnym
rozkładzie masy. Wykonaj odpowiedni rysunek oraz wykonaj obliczenia
wykorzystując rachunek całkowy
55. Oblicz moment bezwładności jednorodnego pręta względem osi prostopadłej
do niego i przechodzącej przez koniec (x=0).Wykonaj odpowiednie obliczenia oraz
rysunek
56. Podaj treść Zasad Dynamiki Newtona, zinterpretuj je oraz podaj wnioski z
analizy praw Newtona. W jakich układach obowiązują?

57. Kiedy można stosować matematyczne sformułowanie II Zasady Dynamiki

Newtona?
Wtedy gdy masa ciała jest stała, gdy masa ciała się zmienia musimy
uwzględniać bardzo małe przedziały czasu.
58. Podaj równanie Mieszczerskiego wraz z interpretacją. Omów wszystkie
zmienne w występujące w równaniu. Czym się różni od równania Ciołkowskiego?
Kiedy obowiązuje?

59. Podaj równanie Ciołkowskiego wraz z interpretacją. Omów wszystkie zmienne

w występujące w równaniu. Czym się różni od równania Mieszczerskiego? Kiedy
obowiązuje?
 Równanie Ciołkowskiego opisuje nam prędkość rakiety wytracającej masę.
Równanie Mieszczerskiego jest uproszczeniem równania Ciołkowskiego, gdy
rozważamy przypadki silników odrzutowych.

60. Niezależność masy od parametrów ruchu. Kiedy to przybliżenie jest

najdokładniejsze? Kiedy przestaje ono obowiązywać? Co oznacza w praktyce brak
jego obowiązywania?
61. Co powiesz o masie jeśli ciało będzie się poruszało z bardzo dużą prędkością
(porównywalną z prędkością światła w próżni)?
Z powyższego wykresu widać, ze masa ciała będzie dążyła do
nieskończoności. Tak więc jeśli ciało porusza się z bardzo duża predkoscia (v
~ c) to jego masa dazy do nieskonczonosci.
62. Siły newtonowskie i nienewtonowskie. Jakie własności powinny mieć
związane z nimi oddziaływania? Z którą ZDN związane są siły newtonowskie? Z
jakim działem fizyki związane są siły nienewtonowskie? Podaj przykład siły
newtonowskiej.
63. Zasady dynamiki i transformacja Galileusza. Co możesz powiedzieć o
parametrach opisujących ruch w kontekście zasad dynamiki? Jaka „relacja” łączy
zasady dynamiki i transformację Galileusza?

64. Czy II ZDN możemy stosować w układach nieinercjalnych? Podaj

uzasadnienie oraz opis fizyczny swojej odpowiedzi
65. Czym różni się siła rzeczywista od siły fikcyjnej? Odpowiedź uzasadnij. Podaj
także 3 cechy sił fikcyjnych (np. bezwładności). Podaj po 2 przykłady sił
rzeczywistych i fikcyjnych

Rzeczywiste:
- Ciężar ciała działający w kierunku przyspieszenia grawitacyjnego
- Siła sprężystości w wyniku sprężyny
Fikcyjne:
- Siła odśrodkowa
- Siła Coriolisa
66. Podaj definicję siły bezwładności (w jakich układach odniesienia występuje?).
Opisz wszystkie symbole występujące we wzorze. Podaj 2 przykłady siły
bezwładności.

67. Siła Coriolisa jako przykład siły fikcyjnej. Podaj wzór na siłę Coriolisa i opisz
wszystkie zmienne. Napisz kiedy, w jakiej płaszczyźnie i dla jakich układów działa
siła Coriolisa.

A poniżej bardziej po ludzku…

68. Co to jest promieniowanie jonizujące, z jakich cząstek się składa i jak powstaje.
Podaj przykłady.

Promieniowanie jonizujące to rodzaj promieniowania które może spowodować

jonizację czyli oderwanie się elektronu od atomu. Składa się z elektronów i
pozytonow przykłady x gamma alfa beta
69. Zastosowania promieniowania jonizującego w medycynie. Podaj 3 przykłady.

Rentgen, tomografia, leczenie raka

70. Zastosowania promieniowania THz w medycynie. Jakie właściwości
promieniowania THz są kluczowe w tych aplikacjach. Podaj 3 przykłady.

Obrazowanie tkanek, spektroskopy terahercowe używane so badania leków,

wykrywanie raka Wlasciwosci kluczowe: niejonizujące, silnie absorbowane przez
wodę, przenikalne przez niektóre materialy

71. Wymień 4 etapy tworzenia soczewek THz.

1- Rozklad fazy 2 - Wybór materiału 3 - Tworzenie modelu przestrzennego 4 -

Drukowanie

CZĘŚĆ Z PYTANIAMI Z PREZENTACJI

 6. Czym jest kubit?

Jest to podstawowa jednostka obliczeniowa komputera kwantowego

7. Jak nazywamy metodę rozbijania szyfrów poprzez sprawdzenie wszystkich

możliwości?

Jest to tzw. metoda brute force

8. W jakiej dziedzinie obliczeń komputery kwantowe najbardziej wyprzedzają

klasyczne?

W obliczeniach należących do kombinatoryki

9. Podaj nazwy dwóch rodzajów protokołów wymiany kluczy.

BB84, B92, E91

10. Jakie równości łamie niepodsłuchany przez nikogo klucz kwantowy?

Równości Bella
11. Z jaką prędkością porusza się gwiazda S4716?
29 mln km/h

12. Ile lat miał najmłodszy w historii Noblista – William Lawrence Bragg?
25 lat

13. Jakie było odkrycie Doktora Penrosa na temat osobliwości?

Udowodnił, że istnienie osobliwości jest nieuniknione w czasoprzestrzeni opisanej

przez Einsteina

14. Jak nazywały się teleskopy wykorzystane w badaniach zespołu Genzela i

Ghez?
Genzela – New technology Telescope Ghez – Teleskopy Kecka

15. Jak nazywa się supermasywna dziura w centrum Drogi Mlecznej?

Saggitarius *A

16. Wymień 8 planet ukł słonecznego:

Merkury, Wenus, Ziemia, Mars, Jowisz, Saturn, Uran, Neptun

17. Czemu Wenus nazywa się gorącym piekłem?

Bo panuje na niej wysoka temperatura a opady z chmur to nie woda tylko

krople kwasu siarkowego.

18. Wymień 5 planet karłowatych:

Ceres, Pluton,Haumea, Makemake, Eris

19. Na jakich planetach ukł słonecznego mogą występować diamentowe

deszcze?

Uran, Neptun

20. Jak się nazywa granica między układem słonecznym, a przestrzenią

międzygwiezdną

Heliopauza

21. Jak nazywała się postać wszechświata na jego początku?

Osobliwość

22. Co wiemy o wszechświecie przed wielkim wybuchem?

W rzeczywistości nie wiemy nic, chociaż istnieją teorie

zakładające istnienie wcześniejszego wszechświata.

23. Wymień i opisz 1 dowód na wielki wybuch

Np. Z badań i obserwacji wynika, że wszechświat się powiększa.

Oznacza to, że w pewnym momencie musiał istnieć punkt, w którym był
on skupiony całkowicie(Prawo Hubble’a).

24. Dlaczego tuż po powstaniu protonów i elektronów nie zaczęły się one
łączyć w atomy?
 Gdyż obecne w przestrzeni fotony miały na tyle dużą energię, że
wybijały one elektrony z pierwiastków uniemożliwiając łączenie się w
nowe stabilne atomy.

25. W których miejscach we wszechświecie jako pierwsze powstały gwiazdy i

galaktyki?

W tych obszarach, w których temperatura zaczęła spadać jako

pierwsza. Umożliwiło to przeprowadzenie nukleosyntezy i powstanie
pierwiastków, które następnie grupowały się w mgławice i łączyły w
układy gwiazd(galaktyki).

. 26. Dlaczego teoria Einsteina i teoria kwantowa nie zgadzają się ze sobą w
kwestii czasu?

Ponieważ w teorii kwantowej zauważalna jest pewna losowość podczas

dokonywania pomiarów co kłóci się z deterministycznymi założeniami z teorii
względności.

27. Jakie są główne założenia matematyki intuicjonistycznej

Neguje zasadę wyłączonego środka

28. Jakie poglądy na temat determinizmu czasu przedstawia Nicolas Gisin

Nicolas Gisin neguje teorię determinizmu wszechświata, twierdząc na

podstawie założeń matematyki intuicjonistycznej, że informacja o nieskończonej
dokładności nie ma prawa istnieć

29. Czy teoria względności Einsteina, potwierdza ciągłość czasu?

Teoria względności nie wspomina o ciągłości czasu

30. Ilu wymiarową rzeczywistość przewiduje teoria Einsteina? Opisz krótko

wymiary

Teoria Einsteina przewiduje 4 wymiary, z czego trzy opisują przestrzeń,

natomiast czwarty z nich to czas

31. Podaj 2 przykładowe choroby możliwe do zdiagnozowania za pomocą badania

OCT

Jaskra, AMD (zwyrodnienie plamki żółtej)

32. Jak prof. Maciej Wojtkowski przyczynił się do diagnostyki w dziedzinie okulistyki?
Wynalazł urządzenie do OCT, gdzie wykorzystywana jest detekcja fourierowska

33. Podaj wady badania CT

Użycie promieniowania jonizującego, cena urządzeń

34. Na czym polega różnica w działaniu PET i SPECT?

W SPECT pacjentowi podawana jest substancja znakowana emitująca

promieniowanie gamma, a w PET substancja emitująca pozytony, które w wyniku
reakcji z elektronami w organizmie emitują promieniowanie gamma.

35. Do czego stosuje się badanie PET?

Badanie PET stosuje się w celu diagnostyki nowotworów, monitorowania leczenia

onkologicznego, diagnostyki w trudnych przypadkach chorób neurologicznych np.
padaczki czy też Alzheimera oraz diagnostyki zakłóceń metabolicznych

36. Jaki wkład w rozwój teleskopów miał Raymond Wilson?

Wynalazł technologię optyki aktywnej.

37. Jak wynalezienie optyki aktywnej wpłynęło na rozwój teleskopów?

Umożliwiło to budowę teleskopów o większych lustrach – ponad 8 metrowych

38.Podaj 3 różnice między optyką aktywną a adaptacyjną.

1.Optyka aktywna jest dostępna dla zwierciadeł o średnicy dużo większej niż
maksymalne średnice obecnie tworzonych zwierciadeł adaptacyjnych.
2.Optyka adaptacyjna pozwala na korekcje dużo mniejszych odkształceń czoła fali.
3.Teleskopy wykorzystujące technologię adaptacyjną przeprowadzają zmiany w
kształcie zwierciadła znacznie częściej niż teleskopy wyposażone w zwierciadła w
technologii aktywnej.

39.Podaj 2 przykłady z życia codziennego, gdzie możemy zaobserwować wpływ

atmosfery na postrzeganie przez nas ciał niebieskich.

Migotanie gwiazd i falujący obraz zachodzącego Słońca

40.Do czego wykorzystywane są wiązki lasera w optyce adaptacyjnej?

Wiązka lasera jest wykorzystywana do tworzenia sztucznego obiektu kontrolnego

potrzebnego do analizy zniekształceń czoła fali

41. Czym jest iluzja optyczna?

 Zjawisko, które wprowadza ludzi w błąd, doświadczają czegoś, co nie jest
zgodne z rzeczywistością.
42. Podaj i wyjaśnij podział postrzegania wg Richarda Greogry'ego.

Realizm pośredni i bezpośredni.

43. Podaj 3 mechanizmy fizjologiczne za iluzjami i wyjaśnij ich działanie.

NP.: istnienie plamki ślepej (brak fotoreceptorów tam - niekompletność

obrazu), hamowanie boczne (hamowanie działania sąsiednich receptorów w
oku - wrażliwość na kontrasty), powidoki (budowa parzysta czopków;
widzenie "nieprawidłowego" koloru).

44. Za co Atsuki Higashiyama, Kohei Adachi otrzymali w 2016 nagrodę Ig Nobel?

Udowodnienie, że postrzegana wielkość jest niezależna od postrzeganej

odległości.
Pokazanie jakich "mózg" używa sztuczek do adaptacji percepcji.

45. Podaj 5 rodzajów iluzji optycznych.

NP.: Deformujące kształt, wielkość, długość; Powodowane fizjologią układu

wzrokowego; Jasności i barwy; Figury wieloznaczne; Figury niemożliwe.

46. Co to figura niemożliwa? Podaj przykład.

Figura skompresowana do "niewłaściwej" płaszczyzny, skąd jej oryginalny

kształt nie może zostać odzyskany.
47. Czym jest neutrino?

Neutrino to cząstka elementarna należąca do leptonów o zerowym ładunku

elektrycznym, i bardzo małej masie.

48. Na jakie stany zapachowe dzielą się neutrina?

Neutrina można podzielić na trzy rodzaje:

• Elektronowe
• Mionowe
• Taonowe

49. Czym są oscylacje neutrin?

Jest to zjawisko zmiany stanu zapachowego neutrin

50. Na czym polegał eksperyment w LSND?

Eksperyment polegał na skierowaniu wiązki neutrin mionowych do zbiornika oleju

i rejestracji pochodzących z procesu oscylacji neutrin elektronowych.
51. Czym jest zjawisko scyntylacji?

zjawisko powstawania błysku świetlnego w wyniku

przechodzenia promieniowania jonizującego przez niektóre substancje.