29 Düzlem Aynalar 1

3.
Test 1’in Çözümleri G2

G3
1.
G1
M A
S
K
düzlem ayna

G1
N N

Şekilde görüldüğü gibi düzlem aynadan yansıyan K Şekilden de görüldüğü gibi S cismi sadece G1 göz-
ve M ışınları A noktasal ışık kaynağından gelmekte- lemcisinin görüş alanı içindedir.
dir.
Yanıt A dır.
Yanıt D dir.
Nihat Bilgin Yayıncılık©

4. Noktasal X, Y, Z cisimlerinin yerleri şekildeki gibidir.

2.
K L M

X
G
X Z

Y
düzlem ayna
G noktasından bakan gözün görüş alanı içinde kalan
Şekilde görüldüğü gibi K, L ve M ışınlarının üçü de X
tek cisim Z dir.
ışık kaynağından gelmektedir.
Yanıt B dir.
Yanıt E dir.
 2 DÜZLEM AYNALAR

5. X 6.

K
K
Z
I
G

X, Y, Z noktalarını Gʹ ile birleştirecek şekilde doğrular

çizilir. X ve Z noktalarından çıkan ışınlar Gʹ üne ulaşır.
Ancak Y noktasından çıkan ışın Gʹ üne ulaşamaz.
I

Yanıt B dir. K ve N ışınları şekillerdeki yolları izleyerek sistemi terk

eder.
Nihat Bilgin Yayıncılık©

I L

I
M

L ve M ışınları ise şekillerde gösterildiği gibi sistemi

terk edemez.

Yanıt E dir.
 DÜZLEM AYNALAR 3

7. düzlem 9.
ayna
K

düzlem ayna
Şekil I

perde

düzlem Işık kaynağı aynaya yaklaşırken görüş alanı geniş

ayna
açılı olacağından daha geniş bir bölgeyi aydınlatır.
Uzaklaşırken aydınlık bölge azalır. Aynaya paralel ha-
reketlerde ise aydınlık bölge değişmez.
Şekil II
Yanıt A dır.

Bir kişinin düşey duran düzlem aynaya yaklaşması

veya uzaklaşması kendini görebildiği uzunluğu değiş-
h1
tirmez. Bu nedenle = 1 olur.
h2
Yanıt C dir.
Nihat Bilgin Yayıncılık©

8.
K

M 10. 45°
Z kutusunda I numaralı
N
düzenek vardır.
Y
P 45°
I

45°
X X kutusunda II numaralı
düzenek vardır.
G G G 45°
II
G noktasının X aynasındaki görüntüsü Gʹ dür. Gʹ , Y
aynası için cisim görevi yapar. Gʹ cisminin Y ayna- 45°
sındaki görüntüsü Gʹʹ noktasında olur. Y kutusunda III numaralı
düzenek vardır.
Gʹʹ noktası Y aynasının uç noktalarıyla şekildeki
45°
gibi birleştirildiğinde, L-N noktalarını gördüğü ortaya
III
çıkar.

Yanıt B dir. Yanıt A dır.

 4 DÜZLEM AYNALAR

11. 12.
S1

X K S2

Y R

Z
P

Verilen görüntülerden yalnızca Z, K cisminin aynalar-

daki görüntüsü değildir.

Yanıt A dır.

Düzlem aynalarda aynadan uzaklaşıp aynaya yaklaş-

makla kendimizi görebildiğimiz bölgenin büyüklüğü
değişmez.

Yanıt B dir.
Nihat Bilgin Yayıncılık©
 DÜZLEM AYNALAR 5

3.
Test 2’nin Çözümleri
K1

1. G noktasından A1 aynasına bakan gözün gördüğü A1

bölge şekildeki G′ noktasından ayna kenarlarına çizi-
len doğruların sınırladığı alandır. Şekilden de görüldü-
ğü gibi, A2 aynası bu görüş alanının içindedir.
30° K
G 30°

A1
T
G
P A2
Z
K2
G
A2

Buna göre, en son görüş alanı A2 aynasının görüş
alanını içermektedir. G′ nün A2 aynasındaki görüntüsü
G′′ dür. G′′ den çizilen görüş alanı P ve Z noktalarını
kapsamaktadır. Yani G noktasından yalnız A1 aynası-
na bakan gözlemci P ve Z noktasal cisimlerini görür.
K cisminin A1 ve A2 aynalarındaki ilk görüntüleri
şekilde K1 ve K2 olarak gösterilmiştir. Buna göre
görüntülerin doğrultuları arasındaki açı 120° dir.
Yanıt B dir.

Yanıt D dir.
Nihat Bilgin Yayıncılık©

2.

4.
KX K
45°
Y

cisim Şekil I K
KY
X

L
KXY

K cisminden X aynasına gönderilen ışın X ve Y ay-

nalarında birer kez yansıyarak sistemi terk ediyor. Bu
45°
cisim
nedenle cismin iki görüntüsü oluşur (KX ve KXY).
Şekil II
K cisminden Y aynasına gönderilen ışın tek bir yan-
İlk durumda aynanın düşey konumda olduğunu düşü- sıma yapabiliyor. Bu nedenle cismin Y aynasında 1
nelim. Bu durumda görüntü K noktasında oluşur. Ayna tane görüntüsü oluşur (KY).
ok yönünde 45° döndürülürse görüntü de ok yönünde Böylece X ve Y aynalarında oluşan toplam görüntü
90° dönerek L noktasında oluşur. sayısı 3 tür.
Yanıt E dir. Yanıt C dir.
 6 DÜZLEM AYNALAR

5. K cisminin I ve II numaralı aynalardaki ilk görüntüleri 7. Bir göz P, R, S noktalarından düzlem aynaya bakar-
Kl ve Km dür. ken, hangi konumlarında A noktasının görüntüsünü
I II
görüyorsa, o noktalara konulan ışık kaynağından çı-
kan ışınlar aynadan yansıdıktan sonra A noktasından
K K K geçer.
x •
x y •
y
A R A
d P

ilk görüntüler arası uzaklık

dl = d + x + y
Şekil I Şekil II
d = x + y olduğundan
S
dl = (x + y) + x + y = 2d
A
d d

Yanıt D dir.

Şekil III

Şekil I de P ışık kaynağından çıkan ışınlar taralı tüm

Nihat Bilgin Yayıncılık©

noktalardan geçebildiği gibi A noktasından da geçer.

Benzer biçimde R ışık kaynağından çıkan ışınlar Şekil
II de görüldüğü gibi, taralı tüm noktalardan geçer.

S ışık kaynağından çıkan ışınlar aynadan yansıdıktan

sonra A noktasından geçemez (Şekil III). Bu nedenle
Yanıt P ve R olacaktır.
6. K ışıklı cisminin A2 aynasındaki ilk görüntüsü X nok- Yanıt C dir.
tasında oluşur. A1 aynası, X i cisim olarak kabul edip
görüntüsünü Şekil I deki gibi Y noktasında oluşturur.
8.
Y Y A2

Y K
A1

A1
A1 A2

X
X
Z
Z
Şekil I Şekil II

Şimdi de A2 aynası Y yi cisim olarak kabul eder. Y nin Aynalar arasındaki açı 45° olduğu için şekli 45° lik
A2 aynasındaki görüntüsü Z noktasında oluşur. parçalara ayıralım. Kesişme noktasına uzaklıkları eşit
olacak biçimde her parçanın içinde bir görüntü oluşur.
O hâlde K ışıklı cisminin A1, A2 aynalarında oluşan gö-
rüntüleri X, Y, Z dir. P ve R ise K nın görüntülerinden K cisminin aynaların kesişme noktasına göre simetri-
biri değildir. ğindeki görüntü, her zaman çakışan görüntüdür.

Yanıt B dir. Yanıt A dır.

 DÜZLEM AYNALAR 7

9. G noktasından bakan gözlemcinin her iki aynadaki
görüş alanını çizelim.
G G
X X
Y nin yarısına eşit olmalıdır.
T T
Y
Z Z
A2
11. Bir kişi yere dik olarak yerleştirilmiş bir düzlem ayna-
da, kendini tamamen görmek isterse, aynanın boyu
en az o kişinin boyunun yarısı olmalı ve aynanın alt
ucunun yerden yüksekliği gözün yerden yüksekliği-
A1
Gözlemcinin aynaya yaklaşıp uzaklaşması kendini
aynada görebildiği kısmın büyüklüğünü değiştirmez.
Öğrencinin boyu 7,5 birim, aynanın uzunluğu 4 bi-
rim olarak verildiğinden amaca uygun bir ayna seçil-
miştir.

Gözlemci A2 aynasından X, Y, Z noktalarını; A1 ayna-

K
sından da Y, Z, T noktalarını görebilir. Her iki aynada
ortak olarak Y ve Z noktalarını görebilir.

Yanıt C dir.

Gözün yerden yüksekliği 7 birimdir. Ayna da yerden

3,5 birim yüksekliğe çıkarılırsa öğrenci boyunun ta-
Nihat Bilgin Yayıncılık©

mamını aynada görebilir.

Yanıt C dir.

10. Işığın frekansı, ışığın taşıdığı enerjiyle ilgilidir.

Kırmızı ışığın enerjisi dolayısıyla frekansı en küçük,

mor ışığın enerjisi dolayısıyla frekansı en büyüktür.

Frekans ışığın rengiyle ilgilidir.

12. A1
Gl

G
1
3
2 A2

Cismin ve aynadaki görüntünün renklerinin aynı olma- Şekil üzerinde aynaların görüş alanları çizildiğinde
sı ışığın yansıması sırasında frekansının değişmediği- iki aynada da görünen 3 numaralı cisimdir.
ni gösterir.
Yanıt A dır.
Yanıt A dır.