ეროვნული თავდაცვის აკადემია
კორპორაციული ქსელების
სერვერული სისტემები
რეზიუმე. წინამდებარე ნაშრომში წარმოდგენილია თანამედროვე კორპორაციული ქსელების საიმედობის და
სარგებლიანობის უზრუნველყოფის ყველაზე მნიშვნელოვანი მეთოდები. შესრულებულია სერვერ-ფარმების, კლასტერული
და ვირტუალური ინფრასტრუქტურის ზოგადი მიმოხილვა და ხაზგასმულია კორპორაციული ინფრასტრუქტურის აგების და
მართვის ადრეულ მეთოდებთან მათი უპირატესობები.
საკვანძო სიტყვები: სერვერული სისტემები, მონაცემთა საცავები, კლასტერული არქტიტექტურა, ვირტუალიზაცია
კორპორაციული ქსელების სტრუქტურული და
გეოგრაფიული გაფართოებისა და გართულების კვალად
მათი დაპროექტება და აგება ადრინდელზე ბევრად მეტ
გონებრივ და მატერიალურ დანახარჯებს მოითხოვს.
ნებისმიერი კორპორაციული ქსელის ყველაზე კრიტიკულ
კომპონენტს მისი სერვერული სისტემა წარმოადგენს,
რომელიც ქსელის კლიენტებს ყველა აუცილებელი
სერვისით ამარაგებს. შესაბამისად, კორპორაციული
ქსელის გამართული ფუნქციონირების მთავარ გარანტს
სწორად დაპროექტებული და აგებული სერვერული სისტემა
წარმოადგენს.
კორპორაციული ქსელის სერვერული სისტემა ორ
ძირითად მოთხოვნას უნდა აკმაყოფილებდეს:
• საიმედობა (Reliability) - კორპორაციული ქსელის
ფუნქციონირების უწყვეტობისა და ინფორმაციის დაკარგვის
მინიმალური ალბათობის უზრუნველყოფა;
• სარგებლიანობა (Availability) - ინფორმაციულ
რესურსებთან მიმართვის მისაღები სიჩქარის
უზრუნველყოფა.
ჩამოთვლილი მოთხოვნების შესრულება სერვერული
ინფრასტრუქტურის დაპროექტებისა და აგებისას
კომპლექსურ მიდგომას საჭიროებს. კერძოდ, სასურველია
სერვერული სისტემის დაყოფა, სადაც „პირველი ეშელონი“
სწორედ ზემოთ ნახსენებ მოთხოვნებს მოემსახურება და
მეორე რიგის სერვერთა და მათზე გამართული სერვისების
(მაგ. ელექტრონული ფოსტა, ვები, მონაცემთა ბაზები,
კორპორაციული გამოყენებითი პროგრამები და ასე შემდეგ)
[1].
განვიხილოთ რამდენიმე მიდგომა სერვერთა პირველი
რიგის ასაგებად, რომელთა კომბინირებითაც საიმედო და
ეფექტური სერვერული სისტემების მიღება შეიძლება.
ტერმინალური და პროგრამული სერვერ-ფარმი
წარმოადგენს სერვერთა ფიზიკურ და ლოგიკურ
ერთობლიობას, რომლის დანიშნულებასაც კლიენტების
(მოხმარებელთა) სამუშაო სესიების უზრუნველყოფა და
ერთიანი კორპორაციული პროგრამული პროდუქტების
გამართული ამუშავება წარმოადგენს. სერვერ-ფარმის
საშუალებით აიგება სწრაფქმედი და საიმედო „პირველი
სერვერული ეშელონი“, რომელიც მომხმარებლებს
თითქმის გარანტირებულად მისცემს „მეორე ეშელონის“
სერვერებთან მიმართვისა და მათი სერვისების
გამოყენების საშუალებას. ამასთან, იგი წარმოადგენს
იდეალურ საშუალებას კორპორაციული პროგრამული
უზრუნველყოფის ცენტრალიზებული შენახვისა და მართვის,
აგრეთვე მომხმარებლებზე მათი განაწილებისთვის.
დატვირთვათა განაწილების (Load Balancing) მექანიზმის
საშუალებით ხერხდება მომხმარებელთა მოთხოვნების
თანაბარი გადანაწილება სერვერ-ფარმის სერვერებზე, რაც
სერვერული სისტემის სწრაფი და დაბალანსებული მუშაობის
წინაპირობაა.
Windows-ოჯახის სერვერული ოპერაციული
სისტემებისთვის შექმნილია პროგრამული პაკეტი Citrix
XenApp, რომელიც უზრუნველყოფს ზემოთ ჩამოთვლილ
ფუნქციონალს საკუთარი სპეციალური პროტოკოლის
დავით გულუა
12
დავით გულუა
ასოცირებულ პროფესორი
ეროვნული თავდაცვის აკადემია
(ICA – Independent Computing Architecture) გამოყენებით.
Citrix-ფარმის პროგრამულ სერვერზე წვდომის ფუნქცია
პრაქტიკულად ყველა გავრცელებული ოპერაციული
სისტემისთვისაა დამუშავებული (Windows, Mac OS X,
UNIX…).
თანამედროვე სერვერული სისტემების მეორე
მნიშვნელოვან კომპონენტს კლასტერული ქვესისტემა
წარმოადგენს, რომლის ძირითადი დანიშნულებაა
სერვერული სისტემის საიმედობის ამაღლება, ანუ მისი
შეუფერხებელი მუშაობის უზრუნველყოფა. კლასტერის
მუშაობა ეყრდნობა კვანძთა ურთიერთდაზღვევის პრინციპს:
ნებისმიერი კომპონენტის (კვანძის) მწყობრიდან გამოსვლის
შემთხვევაში მის განკარგულებაში არსებული რესურსების
მართვას სხვა კვანძი ავტომატურად იღებს საკუთარ თავზე.
ამგვარად, სისტემაში მომხდარი ავარია მომხმარებლისთვის
შეუმჩნეველი რჩება.
კლასტერული ტექნოლოგია დამუშავებულია
სერვერული ოპერაციული სისტემების უმრავლესობისთვის.
ვირტუალიზაცია წარმოადგენს ტექნოლოგიას,
რომელიც ბოლო ათწლეულში ფართოდ ინერგება
თანამედროვე კორპორაციული ქსელების სერვერულ
სისტემებში. ვირტუალურ მანქანას გააჩნია რამდენიმე
უპირატესობა, რომელიც თავს პირველ რიგში სწორედ
სერვერული ინფრასტრუქტურის აგების პროცესში იჩენს. ეს
უპირატესობებია:
• ერთ ფიზიკურ გამოთვლით სისტემაში რამდენიმე
ოპერაციული სისტემის პარალელური ამუშავების
შესაძლებლობა;
• კრიტიკული რესურსების (პროცესორის
დრო, ოპერატიული და გარე მეხსიერება) ოპტიმალური
განაწილება ვირტუალურ მანქანებს შორის;
• ოპერაციული სისტემების ინსტალაციისა და
კონფიგურირების დროითი დანახარჯების შემცირება
წინასწარ მომზადებული ვირტუალური სისტემების (იმიჯების)
ხარჯზე;
• ოპერაციული სისტემების სწრაფი გადატანა
ფიზიკურ ჰოსტებს შორის
ვირტუალური სისტემა აგებულია „სტუმარ-მასპინძელი“
სისტემების ბაზაზე. „მასპინძელი“ (Host) სისტემა, ჩვეულებრივ,
ფიზიკური სერვერია, ხოლო „სტუმრები“ მასზე ჩვეულებრივი
ფაილების სახით განთავსებულ ვირტუალურ მანქანებს
წარმოადგენენ. ფიზიკური რესურსების ვირტუალურ
მანქანებზე განაწილების პროცესი დინამიურია. სისტემის
ადმინისტრატორი საჭიროების მიხედვით განაწესებს
ყოველ ვირტუალურ მანქანაზე პროცესორთა რაოდენობას,
ოპერატიული და გარე მეხსიერების მოცულობას, ქსელურ
რესურსებს (მაგ. IP-მისამართები) და ასე შემდეგ[2].
ვირტუალიზაციის ეფექტური ინსტრუმენტების
აგებაზე მუშაობენ როგორც სპეციალურად ამ სფეროში
მოღვაწე ფირმები (მაგ. VMWare), ასევე ქსელური
ოპერაციული სისტემების მსხვილი კომპანიები (მაგ.
Microsoft). პროგრამული პროდუქტების არჩევანი დიდია.
ამასთან უნდა აღინიშნოს, რომ ფიზიკური გამოთვლითი
სისტემების ვირტუალიზაციის პროცედურა ნაწილობრივ
შრომები / 2017
 ეროვნული თავდაცვის აკადემია
აპარატულ დონეზეც შეიძლება შესრულდეს პროცესორების
მწარმოებელი კომპანიების დამსახურებით (ტექნოლოგიები
Intel Virtualization Technology და AMD Secure Virtual
Machines), რაც ამგვარი სისტემების მუშაობის ეფექტურობას
ამაღლებს.
მნიშვნელოვან ტენდენციას, რომელიც თანამედროვე
კორპორაციული ქსელების სერვერულ ინფრასტრუქტურაში
შეინიშნება, მმართველი და მონაცემთა ქვესისტემების
ფიზიკური დაცალკევება და ლოგიკური მთლიანობის
შენარჩუნება წარმოადგენს. იგულისხმება სერვერული
სისტემებისა და მონაცემთა საცავების ფიზიკური
ურთიერთდამოუკიდებლობა, როცა გარე მეხსიერება
აღარ ექვემდებარება ერთ კონკრეტულ სერვერს.
ამგვარი მიდგომის მთავარ ღირსებას კლასტერული
სისტემის მსგავსად მონაცემებთან მიმართვის თითქმის
გარანტირებული უზრუნველყოფა წარმოადგენს, რადგან
ნებისმიერ სერვერს პრატიკულად გარე მეხსიერების
ნებისმიერ უბანთან მიმართვა ხელეწიფება. დამოუკიდებელი
მონაცემთა საცავების მართვის მოწინავე ტექნოლოგიას
სადღეისოდ წარმოადგენს SAN (Storage Area Network),
რომელიც სერვერებსა და მონაცემთა საცავებს შორის
კავშირისთვის მაღალსიჩქარულ, ოპტიკურბოჭკოვან
ინფრასტრუქტურას იყენებს (პროტოკოლი Fibre Channel).

ნახ. 1-ზე წარმოდგენილია აღწერილ ტექნოლოგიათა კომბინირებით აგებული სერვერული სისტემის მარტივი ნიმუში.

დასკვნის სახით შეიძლება ითქვას, რომ ბოლო ათწლეულებში კორპორაციული ქსელების სერვერული ინფრასტრუტურის
მართვის საშუალებათა განვითარება მათი პრაქტიკულად უწყვეტი მუშაობის საფუძველს წარმოადგენს.

????????????

ლიტერატურა:
1. Чарли Рассел, Шарон Кроуфорд, Джейсон Джеренд Microsoft Windows 2003 – Справочник Администратора.
Пер. с Англ. М. Издательство «СП ЭКОМ»б 2004. 1392 с. ISBN 5-9570-0016-7
2. Michael Ziegler; Virtualisierung; Desktop zentral; VMWares Konzept der Virtual Desktop Infrastructure; iX 8/2006,
Abstract
S. 100

Server Systems in Corporate Area Networks

DAVID GULUA
David Agmashenebeli National Defence Academy
Associate Professor

In this Paper, most important methods and tools for ensuring a high level of reliability and availability
of modern corporative area networks (CAN) are presented. Common review of server-farms, cluster- and
virtualization infrastructures is performed and their major advantages to older methods of building of IT-
Infrastructures are emphasized.

შრომები / 2017

13