n

Ancient and medieval history

ფოთისა და მისი გარემოს ჩაწერილი ისტორია 26 საუკუნეზე მეტ

ითვლის.კლასიკურ ანტიკურ ხანაში და ადრეულ შუა საუკუნეებში
ტერიტორია ეკავა ბერძნულ ფაზისს, რომელიც დააარსეს მილეტის
კოლონისტებმა ერთი თემისტაგორას ხელმძღვანელობით მე-7 საუკუნის
ბოლოს და, ძვ.წ. VI საუკუნის დასაწყისში. იაზონისა და არგონავტების
ცნობილი ბერძნული ნახევრადმითოლოგიური მოგზაურობა ოქროს
საწმისის საძიებლად იაზონი პორტში შემოვიდა და მდინარეზე ზევით
გაემგზავრა დღევანდელ ქუთაისამდე.
მრავალი წლის გაურკვევლობისა და დებატების შემდეგ, ამ
დასახლების ადგილი ახლა უკვე ჩამოყალიბებულია, მადლობა
წყალქვეშა მკვლევარებს. როგორც ჩანს, ტბა, რომელიც კარგად ცნობილი
ძველი ბერძენი ავტორის სტრაბონის ცნობით, ესაზღვრება ფასისის ერთ
მხარეს, ახლა ის ან მისი ნაწილი გამქრალია . მიუხედავად ამისა, მთელი
რიგი კითხვები ქალაქის ზუსტ მდებარეობასთან და მისი ნანგრევების
იდენტიფიკაციასთან დაკავშირებით რჩება ღიად, ტერიტორიის
მრავალსაუკუნოვანი პროცესების გამო, რადგან რიონის ქვედა დინება
მიდრეკილია ჭაობიან ზონაში კურსის ცვლილებისკენ. როგორც ჩანს,
ფასისი იყო ვაჭრობისა და კულტურის მნიშვნელოვანი ცენტრი
კოლხეთში კლასიკური პერიოდის განმავლობაში.მდინარე ფაზისის
გასწვრივ მონაკვეთი იყო ინდოეთიდან შავ ზღვამდე სავარაუდო
სავაჭრო გზის სასიცოცხლო კომპონენტი, რომელიც დადასტურებულია
სტრაბონისა და პლინიუს მიერ.[5]

ჩვენს წელთაღრიცხვამდე VI-II საუკუნეებში ქალაქი აქტიურ როლს

თამაშობდა ამ კონტაქტებში. მესამე მითრიდატული ომის დროს ფაზისი
რომის კონტროლის ქვეშ მოექცა. ეს იყო ის ადგილი სადაც რომაელი
მთავარსარდალი პომპეუსი, რომელიც იბერიიდან კოლხეთში გადავიდა,
შეხვდა ლეგატს სერვილიუსს, მისი ევქსინის ფლოტის ადმირალს ძვ.წ. 65
წელს.ქრისტიანობის შემოღების შემდეგ, ფასისი იყო ბერძნული ეპარქიის
ადგილი, რომლის ერთ-ერთი ეპისკოპოსი, კიროსი, გახდა ალექსანდრიის
პატრიარქი 630-641 წლებში. ლაზური ომის დროს აღმოსავლეთ რომის
და სასანიდური ირანის იმპერიებს შორის ფაზისს წარუმატებლად თავს
დაესხნენ ირანელი ჯარისკაცები.
 VIII საუკუნეში სახელწოდება ფოთი შემოვიდა ქართულ
წერილობით წყაროებში. იგი რჩებოდა საზღვაო ვაჭრობის ადგილად
საქართველოს სამეფოში და ცნობილი იყო შუა საუკუნეების ევროპელი
მოგზაურებისთვის ფასოს სახელით.მე-14 საუკუნეში გენუელებმა
დააარსეს სავაჭრო ქარხანა, რომელიც ხანმოკლე აღმოჩნდა.