Professional Documents
Culture Documents
2. მე 2 კვირა
2. მე 2 კვირა
ეს იმას ნიშნავს, რომ დედა, მამა, მიწა... დღე, მოსწავლე, ბუდე... ორმო,
გოგო, უსახლო... ძუ, ძუძუ, ბლუ... სახელობითი ბრუნვის ფორმებია;
ცალსახად შეგვიძლია ვთქვათ, რომ ამავე დროს, ეს არის ამ სიტყვათა
ფუძეც.
ამგვარად, გამონაკლისებია:
2
ეს სიტყვები უნდა დავიმახსოვროთ და მოვერიდოთ ამგვარ არასწორ
ფორმებს:
შენიშვნა:
4
- ი-ზე დაბოლოებულ საკუთარ, კერძოდ, ადამიანის სახელთა ერთი
ნაწილი ხმოვანფუძიანია, მეორე ნაწილი – თანხმოვანფუძიანი.
5
მეორე მხრივ, არა გვაქვს -ი-ს წინ ნ, რ, ლ, მ, მაგრამ ადამიანის სახელი
მაინც ხმოვანფუძიანია:
8
გალაკტიონ-ი ისა(ა)კ-ი როსტომ-ი
დავალება.
გახაზეთ არასწორი ფორმები.
10
კიდევ რისთვის არის საჭირო იმის ცოდნა, ბრუნებადი სიტყვა
ხმოვანფუძიანია თუ თანხმოვანფუძიანი?
დავალება.
გახაზეთ არასწორი ფორმები.
12
როდის შეიძლება სიტყვა ა-ზე ბოლოვდებოდეს და ის მაინც იყოს
ფუძეუკვეცელი?
ეს იმ შემთხვევაში ხდება, თუ სიტყვის ბოლოს წარმოდგენილი ა არ
არის უფუნქციო (სიტყვაში მიწა ა-ს არანაირი ფუნქცია არა აქვს): საერთოდ,
-ა შეიძლება გამოხატავდეს კნინობითობას, რამე თვისების ან საერთოდ
რამის მქონებლობას ან უქონლობას; მაგ.: ცხვირა ამას ნიშნავს: „გრძელი,
დიდი ცხვირის მქონე, – დიდცხვირა“. ამოსავალი ცხვირი სიტყვისგან ა-ს
დახმარებით სხვა მნიშვნელობის მქონე სიტყვა მივიღეთ.
რატომ არ იკვეცება ეს ა?
14
ბეზის, ბეზით, ბლომანჟის, ბლომანჟით, ბუკლის, ბუკლით,
გალიფის, გალიფით, გოფრის, გოფრით, დრაჟის, დრაჟით, იუბილის,
იუბილით, კაშნის, კაშნით, კაფის, კაფით, კლიშის, კლიშით, კუპის,
კუპით, ჟელის, ჟელით, პენსნის, პენსნით, პიურის, პიურით, პლისის,
პლისით, რეზიუმის, რეზიუმით, რელის, რელით, ტირის (დასმა),
ტირით (აღინიშნება), ტურნის, ტურნით, ფაქსიმილის, ფაქსიმილით,
კონფერანსიის, კონფერანსიით...
15
ეს ხდება თანხმოვანფუძიან სახელებში.
დავალება.
გახაზეთ არასწორი ფორმები.
16
კუმშვა თანხმოვანფუძიანი სახელისთვისაა დამახასიათებელი.
თუმცა ეს არ ნიშნავს იმას, რომ ყველა თანხმოვანფუძიანი
სიტყვა ფუძეკუმშვადია.
17
სურათი რომ უფრო ნათელი იყოს, წარმოვადგენთ კუმშვადი და
უკუმშველი სახელების ნიმუშებს:
არ იკუმშება:
18
ფუძის ბოლო მარცვალია -ელ:
იკუმშება:
არ იკუმშება:
19
მოუსვლელი, დაუბმელი, საძებნელი, გაუხედნელი, გასახდელი,
აკვარელი... ხმელი, ნელი, ძველი, ძირძველი, ბნელი, ჭრელი,
წრფელი, ძნელი...
იკუმშება:
არ იკუმშება:
იკუმშება:
არ იკუმშება:
20
დასაბამი, ყელსაბამი, დგამი, ნადგამი, თალგამი, შლამი, გვამი,
ბალზამი, ქრთამი, კამკამი, სკამი, თამამი, წამი, ჟამი, წკვარამი,
გრამი, ნაგრამი, დრამი, ხრამი, ჩქამი, ბალღამი, წამწამი, მოსასხამი,
შხამი. ჯამი...
იკუმშება:
ირემი, ურემი.
არ იკუმშება:
არ იკუმშება:
არ იკუმშება:
22
არ იკუმშება:
იკუმშება:
არ იკუმშება:
23
არ იკუმშება:
იკუმშება:
არ იკუმშება:
24
ქარხანა: ქარხნის, ქარხნით...
დავალება.
ჩასვით სიტყვები სათანადო ბრუნვის ფორმით.
26