ŚREDNIOWIECZNI MIESZCZANIE I CHŁOPI

Średniowieczne miasta były małe, np. w Krakowie, ówczesnej stolicy, mieszkało 20 tyś. ludzi. Gdańsk: 30 tyś.
Chłopi czyli mieszkańcy wsi zajmowali się rolnictwem, a mieszczanie (mieszkańcy miasta) zajmowali się:
1) Rzemiosłem (szycie butów) 2) handlem (sprzedaż tkanin) 3)usługami (wyrywanie zębów)
Miasta uzyskiwały od władców prawa miejskie, takie jak:
* prawo wyboru władz, * organizowania targów * budowy murów obronnych. Wsie tych prawa nie
miały.
MIEJSKIE BUDOWLE:
Średniowieczne miasto otaczały zwykle mury miejskie, które chroniły mieszczan przed napadami nieprzyjaciół.
Mury były wzmocnione basztami (wieżami obronnymi)
Do miasta wchodziło się przez bramy w murach. Strażnicy miejscy zamykali je na noc, a także w razie niebezpieczeństwa
Sercem miasta był rynek. Tam handlowali kupcy, odbywały się uroczystości, turnieje rycerskie i egzekucje przestępców
Na rynku stał ratusz – budynek w którym urzędowały władze miasta
Ratusz i domy najbogatszych mieszczan były murowane (zbudowane z cegły i kamienia). Ubożsi budowali z drewna.
Miastu zagrażał ogień, gdyż ludzie używali go do ogrzewania i oświetlania domów, a także do gotowania. Domy z
drewna były łatwopalne,a kiedy stały jeden obok drugiego, łatwo mogło się zapalić całe miasto.
Na ulicach często unosił się przykry zapach, ponieważ mieszczanie hodowali świnie i wylewali nieczystości z nocników
przez okna. Żeby odświeżyć powietrze ludzie rozrzucali kwiaty i zioła w domach.
KTO MIESZKAŁ W MIEŚCIE? Mieszczanie dzielili się na trzy grupy:
1) Patrycjat – niewielka grupa najbogatszych kupców i rzemieślników
2) Pospólstwo – ubożsi kupcy i rzemieślnicy. Byli najliczniejszą grupą mieszczan.
3) Plebs – najbiedniejsi mieszkańcy
Wiele miast miało samorząd, rządzili nimi ich mieszkańcy, którzy zasiadali w radzie miejskiej. Rada ta zajmowała się
najważniejszymi sprawami miasta, np. ustalała godzinę zamykania bram miejskich, ceny towarów na targu, wysokość
podatków i ich przeznaczenie.
Nie było wyborów. Rada miejska sama dobierała sobie członków, zwykle tych najbogatszych, którzy podejmowali
korzystne dla siebie decyzje (np. że wysokie podatki płacą najubożsi). Dlatego co jakiś czas wybuchały bunty biednych.
OD CZELADNIKA DO MISTRZA
Czeladnik – pomocnik rzemieślnika, należeli do plebsu, ale mógł poprawić swój los – musiał zrobić dzieło zwane
majstersztykiem (stolarz robił stół, krawiec szył suknię). Gdy komisja uznała dzieło za doskonale, mógł zostać mistrzem i
otworzyć własny warsztat i zostać przyjętym do cechu.
Cech – organizacja skupiająca rzemieślników tego samego zawodu. Władze cechu nakazywały ile sztuk butów ma
wyprodukować szewc, ustalały cenę butów i kontrolowały ich jakość. Bez cechu nie można było mieć warsztatu.
WIEŚ I JEJ MIESZKAŃCY
Chłopi – najliczniejszy stan. 9 na 10 Europejczyków było chłopami. Pracowali przy wytwarzaniu żywności.
Średniowieczne wsie były małe (do 200 mieszkańców). Mieszkali w drewnianych chatach, mieli piec, jedną izbę
mieszkalną i komorę na mąkę i zapasy. Uprawiali ziemię, która należała do pana (rycerza, biskupa, opata). Dzierżawili
ją za opłatą lub świadczenia. Pan pobierał czynsz, zapłatę w pieniądzach lub w naturze np. jaja, zboże, cielak. Czasem
znosił czynsz i kazał pracować chłopom za darmo.
Chłopi płacili podatek – dziesięcinę – oddawali 1/10 planów proboszczowi. Płacili też podatki na rzecz państwa. Mimo
tego, w XV wieku chłopom żyło się całkiem nieźle. Niektórzy pożyczali nawet pieniądze rycerzom. Sołtys był bogaty i
zarządzał wsią.