CHƯƠNG 4

Câu 1: Bản chất của nền dân chủ XHCN

*Bản chất chính trị:

- Với tư cách là chế độ Nhà nước, dân chủ XHCN được sáng tạo bởi nhân dân lao động dưới sự
lãnh đạo của Đảng Cộng sản nhằm đảm bảo mọi quyền lực đều thuộc về nhân dân. Với nghĩa
này, nền dân chủ XHCN mang tính chất nguyên về chính trị.

- Nhà nước XHCN là thiết chế chủ yếu để thực thi dân chủ do GCCN lãnh đạo thông qua chính
đảng của nó là Đảng cộng sản. Nhà nước XHCN bảo đảm thỏa mãn ngày càng cao các nhu cầu
và lợi ích của nhân dân, trong đó có lợi ích của GCCN. Do vậy, nền dân chủ XHCN vừa mang
bản chất giai cấp công nhân, vừa mang tính nhân dân rộng rãi và tính dân tộc sâu sắc.

 Nhà nước khuyến khích sự tham gia của các tổ chức xã hội và cá nhân vào việc giải quyết các
vấn đề kinh tế - xã hội, tôn trọng quyền tự do biểu hiện và bình đẳng giới.
 Nhà nước thực hiện công bằng trong việc phân phối thu nhập và tài sản, không để cho sự giàu -
nghèo hoặc bất bình đẳng gia tăng.

* Bản chất kinh tế:

- Nền dân chủ XHCN dựa trên chế dộ sở hữu xã hội về những tư liệu sản xuất chủ yếu của toàn
xã hội, thực hiện chế độ phân phối lợi ích theo kết quả lao động là chủ yếu, đáp ứng sự phát triển
ngày càng cao của LLSX trên cơ sở khoa học công nghệ hiện đại nhằm thỏa mãn những nhu cầu
không ngừng tăng lên về vật chất và tinh thần của nhân dân lao động.

- Bản chất kinh tế của nền dân chủ XHCN được hình thành và ngày được thể hiện đầy đủ thông
qua quá trình ổn định chính trị, phát triển sản xuất, nâng cao đời sống của toàn xã hội dưới sự
lãnh đạo của ĐCS và sự quản lý của Nhà nước XHCN.

- Kinh tế XHCN là sự kế thừa và phát triển mọi thành tựu nhân loại đã tạo ra trong lịch sử, đồng
thời lọc bỏ những nhân tố lạc hậu, tiêu cực... của các chế dộ kinh tế trước đó, nhất là bản chất tư
hữu, áp bức, bóc lột, bất công đối với đa số nhân dân.

 Nhà nước thực hiện các biện pháp khuyến khích đầu tư vào khoa học - công nghệ cao, ứng dụng
các công cụ số vào sản xuất và quản lý.
 Nhà nước tham gia vào các hiệp định thương mại tự do để mở rộng thị trường xuất khẩu và nhập
khẩu hàng hoá.

* Bản chất tư tưởng – văn hóa – xã hội:

- Nền dân chủ xã hội chủ nghãi lấy hệ tư tưởng Mác – Lênin làm chủ đạo đối với mọi hình thái ý
thức xã hội khác trong xã hội, đồng thời kế thừa, phát huy những giá trị văn hóa truyền thống
dân tộc, tiếp thu những giá trị tư tưởng – văn hóa, văn minh, tiến bộ mà nhân loại đã tạo ra.
 - Trong nền dân chủ XHCN, nhân dân được làm chủ những giá trị văn hóa tinh thần, được nâng
cao trình độ văn hóa, có điều kiện để phát triển toàn diện cá nhân.

- Trên cơ sở kết hợp hài hòa lợi ích của cá nhân, tập thể và lợi ích của toàn xã hội, nền dân chủ
XHCN có sức động viên, tập hợp, thu hút mọi tiềm năng, sức mạnh sáng tạo của nhân dân lao
động trong sự nghiệp xây dựng xã hội mới.

 Nhà nước tổ chức và duy trì các hoạt động giáo dục để rèn luyện ý thức tự giác và trách nhiệm
của công dân trong việc bảo vệ Tổ quốc và xây dựng xã hội mới
 Nhà nước khuyến khích sự tham gia của các tổ chức xã hội và cá nhân vào việc giải quyết các
vấn đề kinh tế - xã hội, tôn trọng quyền tự do biểu hiện và bình đẳng giới
 Nhà nước bảo tồn và phát triển các di sản văn hoá truyền thống của dân tộc Việt Nam và các dân
tộc anh em trong khuôn khổ sự giao lưu toàn cầu

Câu 2: Bản chất của Nhà nước XHCN