Professional Documents
Culture Documents
CHAPTER 3 - ĐIỀU KHIỂN TỐI ƯU
CHAPTER 3 - ĐIỀU KHIỂN TỐI ƯU
1
8/5/2021
Giới thiệu
Điều khiển tối ưu: xác luật ĐK cho hệ thống động định cho trước sao
cho tối thiểu hóa một chỉ tiêu chất lượng.
ĐK tối ưu được phát triển trên cơ sở toán học: phương pháp biến
phân (Bernoulli, Euler, Lagrange, Weiertrass,…)
Từ những năm 1950, ĐK tối ưu phát triển mạnh mẽ và trở thành
một lĩnh vực độc lập.
Phương pháp quy hoạch động do Richard Bellman đưa ra trong
thập niên1950.
Nguyên lý cực tiểu Pontryagin do Lev Pontryagin và các đồng sự
đưa ra trong thập niên 1950.
Bài toán điều chỉnh toàn phương tuyến tính và lọc Kalman do
Rudolf Kalman đưa ra trong những năm1960.
2
8/5/2021
Ứng dụng
Ngày nay, điều khiển tối ưu được ứng dụng trong nhiều
lĩnh vực:
Không gian (aerospace)
Điều khiển quá trình (proccess control) Robot
Kỹ thuật sinh học (bioengineering)
Kinh tế
Tài chính
...........
3
8/5/2021
4
8/5/2021
Bài toán Tối ưu hóa tĩnh có ràng buộc tìm vector thông số u sao cho hàm
L(x,u) đạt cực tiểu, đồng thời thỏa điều kiện f(x,u)=0
L(x,u) → min
f(x,u)=0
trong đó x=[x1, x2,…, xn]T
u=[u1, u2,…, um]T
L : Rn x Rm → R : hàm đánh giá
f : Rn x Rm → Rp : điều kiện ràng buộc
5
8/5/2021
Hàm Hamilton
Định nghĩa hàm Hamilton:
( ) ( ) ( )
Do ràng buộc f(x,u) = 0 nên cực tiểu của L(x,u) cũng chính là cực tiểu của
H(x,u).
Biến đổi bài toán tìm cực tiểu hàm L(x,u) với ràng buộc f(x,u) = 0 thành bài
toán tìm cực tiểu không ràng buộc hàm Hamilton H(x,u)
Vi phân hàm Hamilton:
H (x, u ) H (x, u )
dH( x, u) dx du
x u
6/21/2021 Văn Tấn Lượng 11
Thừa số Lagrange
Do ta cần tìm cực trị theo u nên có thể tự do chọn thừa số Lagrange
sao cho:
( ) ( ) ( )
( )
( ) ( )
6
8/5/2021
Độ dốc của hàm mục tiêu với điều kiện ràng buộc
Vi phân hàm mục tiêu: L( x, u ) L( x, u )
dL( x, u ) dx du (1 )
x u
Do f(x,u) = 0 nên:
f (x, u ) f (x, u )
df (x, u )
x
dx
u
du 0 (2 )
1
f (x, u ) f (x, u )
dx du
x u
Thay (2) vào (1), ta được:
1
L( x, u) f (x, u ) f ( x, u) L ( x,u )
dL( x, u ) du du
x x u u
6/21/2021 Văn Tấn Lượng 13
( ) ( ) ( )
( ) ( )
Điều kiện để L(x u) đạt cực với ràng buộc f(x u)=0 là: Hu(x,u)=0
7
8/5/2021
( ) ( ) ( )
( ) ( ) ( )
( ) ( )
( ) ( ) ( )
Giải:
Hàm Hamilton:
( ) ( ) ( )
( ) ( )
8
8/5/2021
( )
( ) ( )
0.8412
Giải hệ phương trình, ta được: u
0.4735
0.5353
9
8/5/2021
10
8/5/2021
( )
( )
( ) ( )
( )
( )
Giải hệ phương trình, ta được 3 nghiệm:
( )
( )
là hàm toàn phương nên cực trị tìm được ở trên cũng chính là cực tiểu
6/21/2021 Văn Tấn Lượng 21
( )
( )
( )
11
8/5/2021
12
8/5/2021
Khái niệm
biến phân
13
8/5/2021
Ví dụ
tính biến phân
phiếm hàm
Công thức tính biến phân phiếm hàm dạng tích phân
14
8/5/2021
Biến phân phiếm hàm bài toán tối ưu động không ràng buộc
15
8/5/2021
Lời giải tổng quát: x t C1t C2 Thay điều kiện biên, suy ra:
1
x t t 1
2
6/21/2021 Văn Tấn Lượng 32
16
8/5/2021
( ) ( )
J x L x, x, t dt min
t
0
L : n xn x n
f : n xn x p
6/21/2021 Văn Tấn Lượng 34
17
8/5/2021
J x L x, x, t dt min
t
0
18
8/5/2021
J x L x, x, t dt
t
0
x t x t
2
19
8/5/2021
20
8/5/2021
21
8/5/2021
22
8/5/2021
23
8/5/2021
J u x t f L x t , u t , t dt min
t
0
Nghiệm x*(t) của phương trình vi phân (*) ứng với tín hiệu điều khiển tối ưu u*(t)
gọi là quỹ đạo trạng thái tối ưu.
6/21/2021 Văn Tấn Lượng 48
24
8/5/2021
Các bài toán điề khiển tối ưu có trạng thái đầu x điều cho trước.
Trạng thái cuối quá trình tối ưu là xf = x(tf), có thể phân loại:
Điểm cuối tự do, ví dụ:
- Điều khiển tên lửa lên độ cao lớn nhất;
- Điều khiển tàu biển đi được xa nhất với một nguồn năng lượng cố định cho trước
Điểm cuối bị ràng buộc, ví dụ:
- Điều khiển tên lửa vào quỹ đạo với thời gian nhanh nhất.
Điểm cuối cố định cho trước, ví dụ:
- Điều khiển ghép nối các con tàu
- Điều khiển hệ thống về trạng thái cân bằng
25
8/5/2021
Kết hợp điều kiện ràng buộc vào hàm mục tiêu dùng hàm Lagrange:
26
8/5/2021
Điều kiện cần để có lời giải bài toán điều khiển tối ưu
27
8/5/2021
trong đó y(t) là nhiệt độ lò sấy và ya = 250C là nhiệt độ môi trường; u(t) là cường độ
dòng nhiệt cấp lò sấy và t là thời gian (giờ)
Yêu cầu: Thiết kế luật điều khiển u(t) điều khiển nhiệt độ nhiệt độ lò sấy sao cho sau
một giờ đạt đến càng gần nhiệt độ đặt yd = 750C càng tốt và tối thiểu năng lượng tiêu tốn.
Giải:
Bước 1: Thành lập phương trình trạng thái:
Đặt biến trạng thái: x t y t ya t
28
8/5/2021
t
Bước 5: Giải phương trình vi phân
Nghiệm phương trình (2): t C1e2t
29
8/5/2021
Kết luận: Tín hiệu điều khiển và quỹ đạo trạng thái tối ưu là:
Đặc tính động học nhiệt độ lò sấy cho bởi phương trình:
30
8/5/2021
Đặc tính động học nhiệt độ lò sấy cho bởi phương trình:
31
8/5/2021
f x, x, t x 2 x x 0
1 1 2
Tìm cực trị có ràng buộc – Bài tập 6 (trang 10 Optimal control
1 2 x x
Tìm cực trị hàm: L( x, u) x u 0 1
1 1 u u
Với các điều kiện ràng buộc: f (x, u) 2x 4
32
8/5/2021
33
8/5/2021
34
8/5/2021
35
8/5/2021
36
8/5/2021
Ví dụ 2
37
8/5/2021
Ví dụ 3:
Ví dụ 3:
38
8/5/2021
Ví dụ 3:
39