Bài tập nhận biết các chất ra theo kiểu tự luận thường được tập trung vào 2 dạng

chính
sau
đây :
a. Dạng bài tập không hạn chế thuốc thử hoặc phương pháp sử dụng :
Học sinh được quyền sử dụng bất kì phương pháp nào và bao nhiêu loại thuốc thử
cũng được , miễn là giải quyết được vấn đề mà đề bài yêu cầu .
Ví dụ 1 : Hãy nhận biết 5 lọ mất nhãn đựng 5 dung dịch sau : NaCl , NaOH , Na2CO3 ;
Na2SO4 , NaNO3
Ví dụ 2 : Có 3 chất rắn màu trắng đựng trong 3 lọ mất nhãn riêng biệt là NaCl ,
Na2CO3, và hỗn hợp NaCl với Na2C3.
b. Dạng bài tập hạn chế thuốc thử hoặc phương pháp sử dụng :
Đây là dạng bài tập yêu cầu HS phải giải quyết vấn đề của bài tập theo một điều kiện
nhất định .
Ví dụ 1 : Dựa vào tính chất vật lí , hãy nhận biết 3 lọ mất nhãn đựng 3 chất bột sau :
bột sắt , bột lưu huỳnh , bột than
Ví dụ 2 : Dựa vào tính chất vật lí , nhận biết 3 lọ mất nhãn đựng 3 chất khí sau : khí
Clo , khí cacbonddioxxit và khí hiđrosunfua
Ví dụ 3 : Chỉ dùng thêm quì tím , hãy nhận biết 4 dung dịch đựng trong các lọ mất
nhãn sau : NaOH , Ba(OH)2 , KCl và K2SO4
Ví dụ 4 : Chỉ dùng thêm một chất thử duy nhất (tự chọn) hãy nhận biết 4 dung dịch
đựng trong các lọ mất nhãn sau : Na2CO3, Na2SO4 , H2SO4 và BaCl2 .
Ví dụ 5 : Không dùng thêm thuốc thử nào khác hãy nhận biết các lọ mất nhãn đựng
các dung dịch sau HCl , NaCl , Na2CO3và MgCl2 .
Ví dụ 6 : Không dùng thêm thuốc thử nào khác hãy nhận biết các lọ mất nhãn đựng
các dung dịch sau : HCl , NaCl , NaOH và phenol phtalein . (bài tập dành cho HS khá
giỏi lớp 9) .
Ví dụ 7: Chỉ dùng thêm dung dịch HCl , hãy nêu cách nhận ra từng chất rắn sau đựng
trong các lọ mất nhãn sau : Na2CO3 , NaCl , BaSO4 và CaCO3 . (bài tập dành cho HS
khá giỏi lớp 9)
Ngoài các ví dụ trên đây , dạng bài tập định tính nhận biết các chất còn ở mức độ
khó hơn dành cho HS khá giỏi . Đó là dạng bài nhận biết sự có mặt của các chất
có trong hỗn hợp .
Ví dụ 1 : Có một hỗn hợp gồm 3 khí Cl2 , CO CO2 . bằng phương pháp hóa học hãy
chứng minh sự có mặt của 3 chất khí trên trong hỗn hợp .
Ví dụ 2: Có một hỗn hợp gồm 3 axit HCl , HNO3 , H2SO4 . Hãy chứng minh sự có
mặt của 3 axit trên có trong hỗn hợp .