Professional Documents
Culture Documents
1
3/4/2014
# 1 # 2
Cung cấp hệ thống cơ sở lý luận về tài chính và tiền tệ để lý
giải một cách căn bản những hiện tượng tài chính tiền tệ phát
sinh trong nền kinh tế và sự tương tác của các sự kiện này với
những vấn đề liên quan.
# 1 # 2
Là môn học cơ sở ngành: Cung cấp các kiến thức lý thuyết về
tài chính và tiền tệ để làm cơ sở học tốt các môn học chuyên
ngành
2
3/4/2014
# 1 # 2 # 3 # 4
Nắm bắt được cơ sở lý luận chung về tài chính: Cơ sở hình
thành, bản chất, vai trò, chức năng…
C1
# 1 # 2 # 3 # 4
Hiểu được hệ thống tài chính, mối quan hệ giữa các thành
phần trong hệ thống và hoạt động tài chính của một số thành
phần quan trọng như: NSNN, Tài chính doanh nghiệp, Trung
gian tài chính (ngân hàng, bảo hiểm, quỹ), Tài chính quốc tế.
3
3/4/2014
# 1 # 2 # 3 # 4
Hiểu được các công cụ của tài chính. Cách thức giao dịch các
công cụ trên từng loại thị trường tài chính và cách định giá
một số chứng khoán nợ thông qua yếu tố lãi suất, thu nhập và
một số yếu tố liên quan
C4, C8
# 1 # 2 # 3 # 4
Lý thuyết căn bản về tiền tệ, lạm phát, hoạt động của ngân
hàng trung ương cùng các chính sách tiền tiền tệ và ảnh hưởng
của chính sách này tới các biến số của nền kinh tế như lãi suất,
lạm phát, đầu tư, GDP…
4
3/4/2014
Chương 1 Lý thuyết về TC
Chương 7 Tiền tệ và HTTT
Chương 2 Ngân sách Nhà nước
Chương 8 Lãi suất và tín dụng
Chương 3 Tài chính DN
Chương 9 Lạm phát
Chương 4 Thị trường TC
Chương 10 NHTW và CSTT
Chương 5 Bảo hiểm
Chương 11 NH Thương mại
Chương 6 Tài chính Quốc tế
Nghe giảng
lý thuyết
Thảo luận
tình huống
Thuyết trình
nhóm
Basic Auditting
5
3/4/2014
1 2 3
Nhập môn tài Lý thuyết tài Thị trường tài
chính – tiền tệ chính – tiền tệ chính
6
3/4/2014
1
Lý thuyết tài chính
7
3/4/2014
Kiến Kỹ
thức năng
1. Hiểu được thế nào là tài chính thông qua các kiến thức về
các tiền đề, khái niệm, bản chất, chức năng và vai trò của
tài chính;
2. Hệ thống tài chính và thành phần cấu thành hệ thống
Kiến Kỹ
thức năng
Phân tích tình huống liên quan tới nội dung của bài học
8
3/4/2014
Chỉ số Năng
lực cạnh
tranh quốc
gia Việt Nam
9
3/4/2014
10
3/4/2014
11
3/4/2014
12
3/4/2014
13
3/4/2014
14
3/4/2014
15
3/4/2014
16
3/4/2014
Tiền Quá trình thay đổi từ hình thức phân phối bằng hiện
vật sang phân phối bằng giá trị
đề 1
Tiền dấu
Hóa tệ
hiệu giá trị
Nền
kinh tế PP bằng PP bằng
hiện vật giá trị
hàng
hóa – Giá trị sử
tiền tệ dụng
Giá trị trao Được biểu hiện bằng giá
đổi cả trên thị trường
Tài chính – Tiền tệ
Tiền Quá trình thay đổi từ hình thức phân phối bằng hiện
vật sang phân phối bằng giá trị
đề 1
Tiền dấu
Hóa tệ
hiệu giá trị
Nền
kinh tế PP bằng PP bằng Phân phối Chức năng
hiện vật giá trị lần đầu 1. Phương
hàng
tiện trao đổi
hóa – Phân phối 2. Phân chia
tiền tệ lại giá trị giá trị
17
3/4/2014
Tiền Quá trình thay đổi từ hình thức phân phối bằng hiện
vật sang phân phối bằng giá trị
đề 1
Tiền dấu
Hóa tệ
hiệu giá trị
Nền
kinh tế PP bằng PP bằng Phân phối Chức năng
hiện vật giá trị lần đầu 3. Lưu trữ giá
hàng
trị
hóa – Phân phối 4. Thanh toán
tiền tệ lại giá trị trả chậm
Hình thành
PP bằng PP bằng
và sử dụng
hiện vật giá trị
quỹ tiền tệ
Nền kinh
tế hàng 1. Tồn tại nền kinh tế hàng hóa đã giúp cho việc phân phối
hóa – thu nhập bằng giá trị được diễn ra tạo tiền đề cho việc tích
tiền tệ lũy tài sản.
2. Tồn tại tiền tệ giúp cho quá trình phân phối lần đầu và tái
phân phối lại giá trị của hàng hóa dưới hình thức các quỹ
tiền tệ. Và đó chính là tiền đề đầu tiên của tài chính
Tài chính – Tiền tệ
18
3/4/2014
Tiền đề Việc hình thành và sử dụng ngân sách thông qua quyền
lực tuyệt đối của Nhà nước
2
Hình thành
Nhà
và sử dụng
nước ngân sách
Sự ra đời
và tồn tại 1. Bằng quyền lực thống trị đã buộc các chủ thể kinh tế
phải đóng góp một phần thu nhập của mình hình thành một
của Nhà
quỹ tiền tệ tập trung gọi là Ngân sách.
nước
2. Nhà nước sử dụng ngân sách phục vụ các nhu cầu chi
tiêu như duy trì bộ máy hoạt động, chi đầu tư phát triển
Tiền đề Việc hình thành và sử dụng ngân sách thông qua quyền
lực tuyệt đối của Nhà nước
2
19
3/4/2014
~
2. Khái niệm về tài chính
Khan và
“Tài chính là nghệ thuật và là khoa học quản lý tiền”
Jain (2005)
Từ điển
“Tài chính là việc quản lý tiền”
Oxford
Từ điển “Tài chính là việc phân bổ các loại tài sản nợ và tài sản có
Wikipedia dưới các điều kiện chắc chắn hoặc bất định”
Định nghĩa
“Tài chính là tổng thể các mối quan hệ phân phối của cải của xã hội dưới
hình thức giá trị phát sinh trong quá trình phân phối các nguồn tài chính
thông qua việc hình thành và sử dụng các quỹ tiền tệ nhằm đáp ứng các
mục tiêu của các chủ thể trong nền kinh tế trong những điều kiện nhất
định”
Tài chính – Tiền tệ
20
3/4/2014
Phân tích ví dụ
Năm 2014 dự kiến tổng số vốn huy động qua trái phiếu chính phủ
sẽ tăng thêm gần 100.000 tỉ đồng so với năm 2013.
Kế hoạch này vừa được Bộ Tài chính đưa ra. Theo tính toán của bộ,
56,8% tổng số vốn huy động qua kênh này sẽ bù vào bội chi ngân sách.
Cụ thể, Bộ sẽ phát hành 100.000 tỉ đồng vốn trái phiếu cho đầu tư,
224.000 tỉ đồng để bù đắp bội chi và 70.000 tỉ đồng để đảo nợ.
Nguồn: Bộ Tài chính
21
3/4/2014
Phân tích 1. Mục đích của đợt phát hành này là gì?
Chính phủ muốn bù đắp cho thâm hụt ngân sách do nguồn thu từ thuế
và các nguồn khác không đủ bù đắp hoàn toàn cho các hoạt động đầu
tư, bội chi và đảo nợ
2. Nguồn lực nào được tạo lập trong đợt phát hành
Phân tích này?
Chính phủ, dựa vào quyền lực tuyệt đối của mình, tiến hành tạo lập
thêm nguồn ngân sách (quỹ tiền tệ của nhà nước) thông qua hình thức
phát hành trái phiếu. Như vậy một nguồn lực tài chính tập trung được
huy động thêm vào ngân sách Nhà nước là 394.000 tỷ đồng.
22
3/4/2014
Phân tích 3. Nguồn lực này được phân bổ như thế nào?
Theo kế hoạch, nguồn lực này dành sẽ được phân bổ cho cho các cho
các hoạt động đầu tư (100.000 tỷ), bù đắp bội chi (224.000 tỷ) và đảo
nợ (70.000 tỷ)
4. Hàng hóa được giao dịch trong đợt phát hành này
Phân tích là gì?
23
3/4/2014
5. Các chủ thể tham gia vào giao dịch hàng hóa này
Phân tích là ai?
Chính phủ và các định chế tài chính trung gian như ngân hàng, công ty
chứng khoán, các quỹ đầu tư, công ty bảo hiểm…
Trong đợt phát hành: hình thành mối quan hệ tín dụng giữa một bên
cho vay (các tổ chức tài chính và một bên đi vay (chính phủ). Nhìn ở
khía cạnh tích cực hơn đó còn có thể là quan hệ đầu tư giữa một bên có
nhu cầu sử dụng tiền nhàn rỗi để đầu tư vào một loại tài sản tài chính
được đánh giá là an toàn nhất để lưu trú giá trị và tạo ra một mức lãi cố
định và một bên có nhu cầu sử dụng tiền vào các mục đích công.
24
3/4/2014
Sau đợt phát hành: Chính phủ sẽ tạo ra hàng loạt các mối quan hệ
kinh tế (đầu tư, chi tiêu, trả nợ …) với các chủ thể kinh tế khác. Đến
lượt những nhà đầu tư vào trái phiếu chính phủ, họ có thể cất giữ trái
phiếu tới ngày đáo hạn hoặc đem các trái phiếu này đi trao đổi trên thị
trường tài chính hoặc đem đi tái chiết khấu tại NHTW … và như vậy
cũng hình thành hàng loạt các mối quan hệ kinh tế khác dưới hình thức
phân phối giá trị.
Nhận xét
Với mục đích bổ sung vào ngân sách bị thâm hụt (1), chính phủ bằng
quyền lực tuyệt đối của mình đã thực hiện tạo lập thêm nguồn lực tài
chính cho ngân sách thông qua hoạt động phát hành trái phiếu (2,4).
Việc phát hành trái phiếu (2) và phân bổ các nguồn lực sau khi phát
hành trái phiếu theo mục đích đề ra (3) đã phát sinh hàng loạt mối quan
hệ kinh tế giữa các chủ thể trong nền kinh tế (5,6) dưới hình thức phân
phối giá trị.
25
3/4/2014
Thị
Vốn trường Vốn
tài chính
Tài trợ trực tiếp
26
3/4/2014
Chúng ta nhận thấy biểu hiện bên ngoài của các hiện tượng kinh tế thì tài
chính được nhìn nhận là sự vận động của các nguồn lực tài chính. Các
hoạt động tài chính được biểu hiện ra bên ngoài như trên đều có liên
quan tới việc tạo lập hoặc phân bổ việc sử dụng các nguồn tài chính
Biểu hiện bên trong của tài chính – Bản chất của tài
2 chính
Mối quan hệ bên trong - Bản chất của tài chính phản ánh sự ràng buộc
về các mối quan hệ kinh tế trên phương diện cân đối lợi ích, chi phí và
rủi ro giữa các chủ thể với nhau trong quá trình phân phối và sử dụng
các nguồn tài chính
27
3/4/2014
Mục tiêu
Quan hệ
kinh tế
Rủi ro Tạo lập và
sử dụng quỹ
tiền tệ
Phân phối
giá trị
Tài chính thực hiện quá trình phân phối của cải
1. Phân phối xã hội, trải qua quá trình phân phối lần đầu và
nhiều lần phân phối lại
28
3/4/2014
1. Phân phối
Phân phối lần đầu là phân phối tiến hành trong lĩnh vực sản xuất vật
chất, hình thành nên quỹ bù đắp tư liệu sản xuất, những khoản thu nhập
ban đầu cho người lao động và thu nhập thuần tuý của xã hội
Phân phối lại thu nhập là tiếp tục phân phối những phần thu nhập cơ
bản được hình thành qua phân phối lần đầu, để đáp ứng nhu cầu tích luỹ
và tiêu dùng của toàn xã hội (các ngành không sản xuất: Quân đội, Giáo
dục, Y tế…)
29
3/4/2014
2. Giám đốc Những đặc điểm của chức năng giám đốc tài chính:
Giám đốc của tài chính là sự giám đốc bằng tiền thông qua sử
dụng chức năng thước đo giá trị và chức năng phương tiện thanh
toán của tiền tệ trong vận động của tiền vốn để tiến hành giám đốc
Giám đốc bằng tiền của tài chính là sự giám đốc thông qua phân
tích các chỉ tiêu tài chính – các chỉ tiêu phản ánh tổng hợp toàn bộ
các hoạt động của xã hội và của các doanh nghiệp
Điều hòa trạng thái thừa vốn - thiếu vốn giữa các
2. Phân phối
chủ thể kinh tế để từ đó nguồn lực được khai thông
các nguồn lực và sử dụng hiệu quả hơn góp phần tăng hiệu quả
tài chính chung của nền kinh tế
30
3/4/2014
NNthực hiện vai trò này thông qua sự kết hợp hai
4. Điều tiết chức năng: phân phối và giám sát. Trên cơ sở này,
kinh tế NN nắm được thực tế hoạt động của nền kinh tế, từ
đó phát hiện ra những vấn đề cần can thiệp, điều tiết
31
3/4/2014
Hệ thống
tài chính
Hệ thống tài chính là tổng thể các hình thức thể hiện của các bộ phận
hợp thành tài chính gắn liền với việc tạo lập và sử dụng các quỹ tiền tệ
đặc trưng. Các bộ phận này hợp thành của nhiều lĩnh vực hoạt động tài
chính dưới những hình thức nhất định, chúng có cùng chức năng và tác
động lẫn nhau trong toàn bộ hoạt động của nền tài chính.
Tài chính công được gọi là khâu chủ đạo trong hệ thống tài chính do ảnh
hưởng to lớn của nó tới tất cả các hoạt động của nền kinh tế
32
3/4/2014
Tài chính doanh nghiệp được đánh giá là khâu cơ bản của hệ thống tài
chính do doanh nghiệp là nền tảng tạo ra của cải vật chất cho xã hội
33
3/4/2014
Các quỹ tiền tệ này có thể thu được từ hoạt động quyên góp từ hội viên,
từ nguồn cung của chính phủ hoặc từ hoạt động kinh doanh của hội. Khi
nguồn tài chính tạm thời nhàn rỗi, nó có thể được đưa vào thị trường tài
chính để cung ứng cho các chủ thể cần vốn
34
3/4/2014
Khác với các khâu tài chính khác trong hệ thống, khâu tài chính quốc tế
tồn tại không như là tụ điểm tài chính hiện hữu
35
3/4/2014
Chính sách tài chính quốc gia là tổng thể các mục tiêu, chính
sách và giải pháp về tài chính tiền tệ nhằm khai thác nuôi dưỡng
và sử dụng các nguồn tài chính quốc gia trong phát triển kinh tế
xã hội, tăng cường an ninh, đối ngoại và bộ máy Nhà nước
Góp phần tạo lập công bằng và phát triển xã hội thông
3 qua quá trình tái phân phối giá trị.
36
3/4/2014
37
3/4/2014
38
3/4/2014
1. Tại sao nói tiền tệ và nhà nước là hai tiền đề cho sự ra đời của
tài chính?
2. Nêu khái niệm tài chính và lấy ví dụ minh họa cho khái niệm
này.
3. Tại sao nói bản chất của tài chính phản ánh sự ràng buộc về
các mối quan hệ kinh tế trên phương diện cân đối lợi ích, chi
phí và rủi ro giữa các chủ thể với nhau trong quá trình phân
phối và sử dụng các nguồn tài chính?
4. Phân tích mối quan hệ giữa các tụ điểm vốn trong nền kinh tế.
5. Các nhân tố cấu thành nên hệ thống tài chính là gì?
6. Liệt kê những dạng tài sản tài chính tại Việt Nam.
https://sites.google.com/site/ourdataset
39