You are on page 1of 49

4/2/2013 Khoa ðiện – ðiện tử - ðHBK Tp.

HCM 1

CuuDuongThanCong.com https://fb.com/tailieudientucntt
4/2/2013 Khoa ðiện – ðiện tử - ðHBK Tp.HCM 2

• Nguyên lý hoạt động


• Đặc điểm - Phân loại - Ký hiệu
• Cấu tạo và hoạt động phân cực
• Mạch phân cực (DC)
• Mạch phân cực cho JFET
• Mạch phân cực cho MOSFET
• Mạch tín hiệu nhỏ (AC)
• Mô hình tương đương của FET: dạng S chung
• Phân tích mạch tín hiệu nhỏ (CS – CD – CG)

CuuDuongThanCong.com https://fb.com/tailieudientucntt
4/2/2013 Khoa ðiện – ðiện tử - ðHBK Tp.HCM 3

• Đặc điểm - Phân loại - Ký hiệu


• FET kênh n
• FET kênh p

• Cấu tạo và hoạt động phân cực


• JFET
• MOSFET (IGFET)

CuuDuongThanCong.com https://fb.com/tailieudientucntt
4/2/2013 Khoa ðiện – ðiện tử - ðHBK Tp.HCM 4

• Kênh bán dẫn được điều khiển bởi điện áp.


• FET là nguồn dòng phụ thuộc áp
• FET kênh p
• FET kênh n
• Gồm 3 cực
• Cực cổng G ~ cực Base
• Cực nguồn S ~ cực Emitter
• Cực máng D ~ cực Collector N P
• Phần tử phi tuyến

CuuDuongThanCong.com https://fb.com/tailieudientucntt
4/2/2013 Khoa ðiện – ðiện tử - ðHBK Tp.HCM 5

• VGS = 0: dòng bão hòa IDSS


 Điểm nghẽn kênh
• Tăng VGS= -1
 điểm nghẽn tại iD thấp hơn
• VGS = -2 = -Vp0 : điện thế nghẽn với iD=0
Vùng ñiện trở (iD thay ñổi theo vDS)

Vùng khuếch ñại


(bão hòa)

Vùng tắt (iD=0)

CuuDuongThanCong.com https://fb.com/tailieudientucntt
4/2/2013 Khoa ðiện – ðiện tử - ðHBK Tp.HCM 6

• Họ đặc tuyến JFET kênh n và điều kiện hoạt động ở vùng dẫn
khuếch đại (bão hòa).
• - Vpo ≤ VGS ≤ 0
• Vp = Vpo + VGS ≤ VDS
• 0≤ IDS = Ip ≤ Ipo

CuuDuongThanCong.com https://fb.com/tailieudientucntt
4/2/2013 Khoa ðiện – ðiện tử - ðHBK Tp.HCM 7

• VGS = 0
• -Vp0 < VGS < 0
• VGS > 0

Vùng ñiện trở.

Vùng khuếch ñại


(bão hòa).

Vùng tắt.

CuuDuongThanCong.com https://fb.com/tailieudientucntt
4/2/2013 Khoa ðiện – ðiện tử - ðHBK Tp.HCM 8

• Họ đặc tuyến MOSFET kênh n và điều kiện hoạt động ở vùng


dẫn khuếch đại (bão hòa).
• - Vpo ≤ VGS
• Vp = Vpo + VGS ≤ VDS
• 0 ≤ IDS = Ip ≤ Ipo

CuuDuongThanCong.com https://fb.com/tailieudientucntt
4/2/2013 Khoa ðiện – ðiện tử - ðHBK Tp.HCM 9

Ví dụ: Cho FET có phương trình ñặc tính dòng áp là


IDS = 2.10-4 (1+0.25 VGS )2 (A)
a. Tìm dòng và áp nghẽn khi VGS =0.
b. Tìm dòng và áp nghẽn khi VGS = -1, -2, -4 (V).
c. Tìm dòng và áp nghẽn khi VGS =1, 2, 4 (V).

CuuDuongThanCong.com https://fb.com/tailieudientucntt
4/2/2013 Khoa ðiện – ðiện tử - ðHBK Tp.HCM 10

VGS = 0 thì I = 2.10-4 (1+0.25 . 0 )2 = 2.10-4 (A) = Ipo.


IDS = 0 thì 2.10-4 (1+0.25 . VGS )2 = 0
giải PT ta ñược VGS = -4 (V)  Vpo = 4 (V).

JFET

VGS -4 -2 -1 0 1 2 4
Ip= IDS 0 0.5 1.125 2.10-4 3.125 4.5 8
Vp= VDS 0 2 3 4 5 6 8

MOSFET

CuuDuongThanCong.com https://fb.com/tailieudientucntt
4/2/2013 Khoa ðiện – ðiện tử - ðHBK Tp.HCM 11

• Mạch phân cực cho JFET


• Mạch phân cực cho MOSFET
• Chế độ nghèo
• Chế độ tăng cường

CuuDuongThanCong.com https://fb.com/tailieudientucntt
4/2/2013 Khoa ðiện – ðiện tử - ðHBK Tp.HCM 12

Ta có:
0 = RG IG + VGS + RS ID
= 0 + VGS + RS ID
 ðường phân cực: VGS = - RS ID (1)

ðặc tuyến truyền:

IDS =ID = Ipo (2)

Từ (1) và (2) cho ta hệ PT hai ẩn


IDSQ và VGSQ. Giải hệ ta có ñiểm Q.

CuuDuongThanCong.com https://fb.com/tailieudientucntt
4/2/2013 Khoa ðiện – ðiện tử - ðHBK Tp.HCM 13

Ví dụ: Cho mạch như hình vẽ: Ipo = 0.1 mA , Vpo = 4 V. Tìm Q?

Ta có: VGS = VG - VS = - VS = - RS IDQ (IG =0)


 VGSQ = - RS IDQ (1)
Mặt khác:
IDQ = Ipo (2)

Từ (1) và (2) ta có :
6.25x10-3 (VGSQ)2 + 1.05 VGSQ + 0.1 = 0
VGSQ = -0.095V
VGSQ= - 168V ( Lọai vì < -Vpo)

 VDS = VDD - IDQ (RS + RD )= 19.81 (V)

Nhận xét: RG không ảnh hưởng ñến sự phân cực do IG =0.

CuuDuongThanCong.com https://fb.com/tailieudientucntt
4/2/2013 Khoa ðiện – ðiện tử - ðHBK Tp.HCM 14

VDS = VDD - ID (RS + RD )


VG = VDD R2 / (R1 + R2)
VG = RG IG + VGS + RS ID = 0 + VGS + RS ID

 VGS = VG - RS ID (Đường
Đường phân cực )

Đặc tuyến truyền:


IDS =ID = Ipo

Điểm tĩnh Q:
IDQ = Ipo và VGSQ = VG - RS IDQ
Giải hệ trên tìm được Q (IDQ , VGSQ )

CuuDuongThanCong.com https://fb.com/tailieudientucntt
4/2/2013 Khoa Điện – Điện tử - ĐHBK Tp.HCM 15

VDS = VDD - ID RD

Ðường phân cực :


VGS = VDS = VDD –RDID (1)

Đặc tuyến truyền đạ


đạt:
t:

IDS =ID = Ipo (2)


Từ (1) và (2) ta có hệ PT hai
ẩn IDSQ và VGSQ. Giải hệ ta có
điểm Q

CuuDuongThanCong.com https://fb.com/tailieudientucntt
4/2/2013 Khoa ðiện – ðiện tử - ðHBK Tp.HCM 16

Ví dụ: Cho mạch như hình vẽ: Ipo = 6mA , Vpo = 3V. Tìm Q?

Ta có :
VG = VDD R2 / (R1 + R2) = 1.5 V
VGSQ = VG - RS IDQ (1)
Mặt khác:
IDQ = Ipo (2)

Từ (1) và (2) ta có :
0.1 (VGSQ)2 + 1.6 VGSQ -0.6 = 0
VGSQ = 0.366 V
VGSQ= - 16.366 V (Lọai vì < -Vpo)

CuuDuongThanCong.com https://fb.com/tailieudientucntt
4/2/2013 Khoa ðiện – ðiện tử - ðHBK Tp.HCM 17

Ví dụ: Cho mạch như hình vẽ : Ipo = 4mA, Vpo = 4V. Tìm Q?

Ta có:
VGS = VDD –RDID – RGIG = VDD –RDID (IG =0)
 VGSQ = VDD –RDIDQ (1)
Mặt khác:
IDQ = Ipo (2)

Từ (1) và (2) ta có :
0.5(VGSQ)2 + 5 VGSQ – 10 = 0
VGSQ = 1.7 V
VGSQ= - 11.7 V ( Lọai vì < -Vpo)

Nhận xét: RG không ảnh hưởng ñến sự phân cực do IG =0.

CuuDuongThanCong.com https://fb.com/tailieudientucntt
4/2/2013 Khoa ðiện – ðiện tử - ðHBK Tp.HCM 18

• Mô hình tương đương của FET: dạng S chung


• Các thông số AC của FET
• Mô hình nguồn dòng phụ thuộc áp
• Mô hình nguồn áp phụ thuộc áp
• Phân tích mạch tín hiệu nhỏ (CS – CD – CG)
• Tính toán độ lợi dòng-áp và trở kháng vào-ra
• Kỹ thuật phản ánh trong FET: bảo toàn dòng iDS
• Mô hình tương đương của mạch khuếch đại

CuuDuongThanCong.com https://fb.com/tailieudientucntt
4/2/2013 Khoa ðiện – ðiện tử - ðHBK Tp.HCM 19

• Mô hình nguồn dòng phụ thuộc áp rds: Tổng trở ra của FET
∂vds
rds =
∂i ds
g m: hỗ dẫn
∂ids  VGSQ  1
gm = | Q = 2IP0 1+ 
∂vgs  VP0  VP0
• Mô hình nguồn áp phụ thuộc áp µ : Hệ số khuếch ñại của FET

CuuDuongThanCong.com https://fb.com/tailieudientucntt
4/2/2013 Khoa ðiện – ðiện tử - ðHBK Tp.HCM 20

CuuDuongThanCong.com https://fb.com/tailieudientucntt
4/2/2013 Khoa ðiện – ðiện tử - ðHBK Tp.HCM 21

CuuDuongThanCong.com https://fb.com/tailieudientucntt
4/2/2013 Khoa ðiện – ðiện tử - ðHBK Tp.HCM 22

Z i = R1 / / R2 Z 0 = Rd

vL
a ) Av =
vi
vL vL g m .vgs
Av = = ×
vi g m .vgs vi
R1 / / R2
⇒ Av = −rds / / Rd / / RL .g m .
R1 / / R2 + ri

CuuDuongThanCong.com https://fb.com/tailieudientucntt
4/2/2013 Khoa ðiện – ðiện tử - ðHBK Tp.HCM 23

R1 / / R2
Av = −rds / / Rd / / RL .g m .
R1 / / R2 + ri

Thường chọn:
• rds :50k~100k (chọn 50k)
• Rd :khoảng 5k~10k
• RL <≈Rd (chọn RL=3k)
• Chọn R1 và R2 phải lớn hơn và ri phải nhỏ => R1 / / R2 ≈ 1
R1 / / R2 + ri
g m ≈2.10 Ω
−3 −1
⇒ Av ≈ −3

• Nhận xét: Av < 0, Av > 1


• Vậy tín hiệu ra ñược khuếch ñại và bị ñảo pha

CuuDuongThanCong.com https://fb.com/tailieudientucntt
4/2/2013 Khoa ðiện – ðiện tử - ðHBK Tp.HCM 24

Nếu ta chuyển ñổi nguồn dòng phụ thuộc thành nguồn áp phụ thuộc thì

Với µ = g m .rds

CuuDuongThanCong.com https://fb.com/tailieudientucntt
4/2/2013 Khoa ðiện – ðiện tử - ðHBK Tp.HCM 25

vL vL µ vgs Rd / / RL R1 / / R2
a ) Av = = =− .µ .
vi µ vgs vi rds + ( Rd / / RL ) ri + ( R1 / / R2 )
R1 / / R2
= − rds / / Rd / / RL .g m .
R1 / / R2 + ri
b) Z i = R1 / / R2
v0
c) Z 0 = (vi = 0 => vgs = 0)
i0
Kết quả tương tự như trên.
=> Z 0 = Rd / / RL

CuuDuongThanCong.com https://fb.com/tailieudientucntt
4/2/2013 Khoa ðiện – ðiện tử - ðHBK Tp.HCM 26

CuuDuongThanCong.com https://fb.com/tailieudientucntt
4/2/2013 Khoa ðiện – ðiện tử - ðHBK Tp.HCM 27

CuuDuongThanCong.com https://fb.com/tailieudientucntt
4/2/2013 Khoa ðiện – ðiện tử - ðHBK Tp.HCM 28

vL
a ) Av =
vi
µ = g m .rd s
µ .v g s = rd s .i d s + R S / / R L .i d s
µ .v g s
= > id s = (1)

rd s + R S / / R L
vL v L id s v g s
= > Av = = . .
vi id s v g s v i
Nhận xét: sẽ tìm ñược nếu tìm ñược tỷ lệ

CuuDuongThanCong.com https://fb.com/tailieudientucntt
4/2/2013 Khoa ðiện – ðiện tử - ðHBK Tp.HCM 29

vg
• Dễ làm hơn: tìm
vi

• Như vậy ta sẽ chuyển vgs thành vg

vgs = vg − vs = vg − Rs / / RL .ids
µ .vg − µ .( RS / / RL )ids
=> ids =
rds + RS / / RL
• Thay vào (1):
=> ids . ( rds + Rs / / RL ) = µ .vg − µ ( Rs / / RL ) .ids
µ.vg
=> ids =
rds + (1 + µ ). ( Rs / / RL )

CuuDuongThanCong.com https://fb.com/tailieudientucntt
4/2/2013 Khoa ðiện – ðiện tử - ðHBK Tp.HCM 30

vL v L ids v g
= > Av = = . . =
vi ids v g v i
µ
= RS / / RL .
rds + (1 + µ ). ( R s / / R L )
b ) Z i= ∞
v0
c)Z 0 = ( v gs = − v s = − v 0 ) Áp dụng KVL, ta có
i0
 v 
− v 0 +  i0 − 0  rds − v 0 = 0
 RS 
rds v0 rds . R S
= > i0 = (1 + µ + )v0 = > =
RS i0 (1 + µ ) . R S + rds .i0 .rds
rds / ( µ + 1 ) . R S rd s
=> Z 0 = = RS / /
rds
+ RS µ +1
µ +1

CuuDuongThanCong.com https://fb.com/tailieudientucntt
4/2/2013 Khoa ðiện – ðiện tử - ðHBK Tp.HCM 31

µ
Av = RS / / RL .
rds + (1 + µ ). ( Rs / / RL )
• Thường chọn
:Khoảng 50k~100k (chọn 50k)
(Chọn 3k) => R / / R ≈ 1.5k
S L

g m ≈ 2.10−3 Ω −1 => µ = g m .rds = 100


=> Av ≈ 0.8
Nhận xét:
• Av > 0  mạch CD dùng làm mạch đệm, để cách
• Av ≈ 1 ly áp giữa các tầng

CuuDuongThanCong.com https://fb.com/tailieudientucntt
4/2/2013 Khoa ðiện – ðiện tử - ðHBK Tp.HCM 32

• Ta xét lại ví dụ ở mạch CD, từ phương trình của ids:


µ .vgs
ids = (1)
rds + 1.RS / / RL
Nhận thấy ta có thể dễ dàng hơn bằng cách chuyển Vgs
thành Vg µ .vg
ids = (2)
r + (1 + µ ).R / / R
ds S L

=> Cùng với một dòng ids nhưng ñược biểu diễn theo 2 ñiện áp
khác nhau.
=> Ta có thể chuyển ñổi qua lại 1 cách nhanh gọn giữa (1)
và (2) không phải dùng KVL như trước bằng “kỹ thuật phản
ánh FET” với nguyên lý bảo toàn dòng (ids ).

CuuDuongThanCong.com https://fb.com/tailieudientucntt
4/2/2013 Khoa ðiện – ðiện tử - ðHBK Tp.HCM 33

• Từ những chỗ khác nhau giữa (1) và (2) ta đưa ra nguyên


tắc phản ánh như sau:
* Phản ánh về D (S giả):

+ Mạch D  S*
+ Cực D: giữ nguyên
Trở kháng: (µ + 1)
+ Cực S*:
Nguồn áp: (µ + 1)

Nguồn dòng giữ nguyên

CuuDuongThanCong.com https://fb.com/tailieudientucntt
4/2/2013 Khoa ðiện – ðiện tử - ðHBK Tp.HCM 34

* Phản ánh về S (D giả):

+ Cực S: giữ nguyên


Trở kháng: /(µ + 1)
+ Cực D*:
Nguồn áp : /(µ + 1)

Nguồn dòng giữ nguyên

CuuDuongThanCong.com https://fb.com/tailieudientucntt
4/2/2013 Khoa ðiện – ðiện tử - ðHBK Tp.HCM 35

R * S = RS (1 + µ )
R * L = RL (1 + µ )
v * L = v L (1 + µ )

CuuDuongThanCong.com https://fb.com/tailieudientucntt
4/2/2013 Khoa ðiện – ðiện tử - ðHBK Tp.HCM 36

v *
v *
i v R *
/ / R *
( RS / / RL )(1 + µ )
a) A v = = . . =
* L L ds g L S
µ= µ
vi ids vg vi rds + RL / / RS
* *
rds + (1 + µ ).( RS / / RL )
Av* µ
Av = = RS / / RL .
(1 + µ ) rds + (1 + µ ).( RS / / RL )
b)
vi = 0 → vg = 0
Zi = ∞

CuuDuongThanCong.com https://fb.com/tailieudientucntt
4/2/2013 Khoa ðiện – ðiện tử - ðHBK Tp.HCM 37

c) Tính Z0 chỉ cần bỏ nguồn ñộc lập


Vì Z0 nằm trong vùng phản ánh nên:
Z *0 = R*s / / rds
Z *0 rds
=> Z 0 = = Rs / /
(1 + µ ) µ +1
=> Giống với kết quả ở trên!

CuuDuongThanCong.com https://fb.com/tailieudientucntt
4/2/2013 Khoa ðiện – ðiện tử - ðHBK Tp.HCM 38

CuuDuongThanCong.com https://fb.com/tailieudientucntt
4/2/2013 Khoa ðiện – ðiện tử - ðHBK Tp.HCM 39

vg
µ
vL (1 + µ )
a ) Av =
vg vi
µ
(1 + µ )
RL / / RS µ
= .
+ RL / / RS (1 + µ )
rds
(1 + µ )
µ
= RS / / RL
rds + (1 + µ )( RS / / RL )
b) Z i = ∞
rds
c) Z 0 = RS / /
µ +1
=> Giống với kết quả ở trên!

CuuDuongThanCong.com https://fb.com/tailieudientucntt
4/2/2013 Khoa ðiện – ðiện tử - ðHBK Tp.HCM 40

CuuDuongThanCong.com https://fb.com/tailieudientucntt
4/2/2013 Khoa ðiện – ðiện tử - ðHBK Tp.HCM 41

CuuDuongThanCong.com https://fb.com/tailieudientucntt
4/2/2013 Khoa ðiện – ðiện tử - ðHBK Tp.HCM 42

CuuDuongThanCong.com https://fb.com/tailieudientucntt
4/2/2013 Khoa ðiện – ðiện tử - ðHBK Tp.HCM 43

vg = 0 ⇒ µ vg = 0

vL vL Rd / / RL
a ) Av = = (1 + µ ) = (1 + µ )
vi vi (1 + µ ) RS (1 + µ ) + rds + Rd / / RL
b) Do Zi nằm trong vùng phản ánh nên:
Z i* = RS (1 + µ ) + rds + Rd / / RL
Z i* rds Rd / / RL
Zi = = RS + +
1+ µ 1+ µ 1+ µ
c) Z 0 = Rd / /[rds + RS (1 + µ )]

CuuDuongThanCong.com https://fb.com/tailieudientucntt
4/2/2013 Khoa ðiện – ðiện tử - ðHBK Tp.HCM 44

vL
v *
=
1+ µ
L

Rd
R *
=
1 + µ
d

RL
R *
=
1 + µ
L

CuuDuongThanCong.com https://fb.com/tailieudientucntt
4/2/2013 Khoa ðiện – ðiện tử - ðHBK Tp.HCM 45

• Nhìn vào mạch ta có

vL vL R* d / / R * L
a) Av = = (1 + µ ) = (1 + µ )
vi vi (1 + µ ) r
RS + ds + R*d / / R*L
1+ µ
Rd / / RL
= (1 + µ )
RS (1 + µ ) + rds + Rd / / RL
rds r R / / RL
b) Z i = RS + + R*d / / R*L = RS + ds + d
1+ µ 1+ µ 1+ µ
c) Do Z0 nằm trong vùng phản ánh nên:
r R  R (1 + µ ) + rds 
Z 0* = R*d / /[RS + ds ]= d / /  S 
1+ µ 1+ µ  1+ µ 
Z 0 = Z 0* (1 + µ ) = Rd / / [ RS (1 + µ ) + rds ]

CuuDuongThanCong.com https://fb.com/tailieudientucntt
4/2/2013 Khoa ðiện – ðiện tử - ðHBK Tp.HCM 46

Mô hình tương đương của MKĐ dòng

Z0 Z0 ri
iL = Ai0 .im . = Ai0 . . .ii
Z0 + RL Z0 + RL ri + Zi

CuuDuongThanCong.com https://fb.com/tailieudientucntt
4/2/2013 Khoa ðiện – ðiện tử - ðHBK Tp.HCM 47

RL RL Zi
vL = . Av 0 .vin = Av 0 . . .vi
RL + Z 0 RL + Z 0 Z i + ri

CuuDuongThanCong.com https://fb.com/tailieudientucntt
4/2/2013 Khoa ðiện – ðiện tử - ðHBK Tp.HCM 48

Cách ghép Sơ ñồ mạch

CS vs CE
<0 <0

CD vs CC
>0

CG vs CB
>0 >0

CuuDuongThanCong.com https://fb.com/tailieudientucntt
4/2/2013 Khoa ðiện – ðiện tử - ðHBK Tp.HCM 49

• 5.

CuuDuongThanCong.com https://fb.com/tailieudientucntt

You might also like