Kabanata 1: Sa Ibabaw Ng Kubyerta
Naglalayag ang Bapor Tabo sa may Ilog Pasig, isang umaga ng
Disyembre at patungong Laguna. Nasa ibabaw ng kubyerta ang mga
makakapangyarihan na tao tulad nina Don Custodio, Donya Victorina,
Kapitan Heneral, Padre Salvi, Padre Irene, Ben Zayb, Donya Victorina,
at Simoun.
Napapasama si Simoun sa mga mayayaman dahil kilala nila ito bilang
isang maimpluwensiyang alahero. Kilala siya sa buong Maynila dahil
naiimpluwensiyahan ito ng Kapitan Heneral.
Upang mapawi ang pagkainip sa mahaba at mabagal na biyahe,
napag-usapan nila ang pagpapalalim ng Ilog Pasig. Iminungkahi ni Don
Custodio na mag-alaga ng itik. Sinambit naman ni Simoun na
kailagang gumawa nang tuwid na kanal na mag-uugnay sa lawa ng
lawa ng Laguna at sa Maynila.
Sandaling nagkainitan sina Don Custodio at ang ilang prayle dahil sa
magkaiba nilang suhestiyon at mithiing ipatupad. Ayaw naman ni
Donya Victorina na makapag-alaga ng pato sa kanilang lugar dahil
darami raw ang balut na pinandidirihan niya.
Aral – Kabanata 1
Ang buhay kung minsan ay isang Bapor Tabo. Nasa itaas ang may
kapangyarihan. Ngunit hindi ito nangangahulugan na ligtas na sila sa
mga suliranin dahil sila mismong nasa taas ay ang gumagawa ng
kanilang mga intindihin.
Kabanata 2: Sa Ilalim Ng Kubyerta
Nagtungo si Simoun sa ilalim ng kubyerta. Masikip at siksikan doon
dahil may mga pasahero at naroon din ang mga bagahe at
kargamenrto.
Naroon si Basilio na isang mag-aaral ng medisina at si Isagani na isang
makata mula sa Ateneo. Kausap nila si Kapitan Basilio. Napag-usapan
nila ang balak ng mga mag-aaral tungkol sa pagtuturo ng wikang
Kastila na hindi naging matagumpay.
Napag-usapan din ng dalawa ang nobya ni Isagani na si Paulita
Gomez, pamangkin ni Donya Victorina de Espadaña.
Maya-maya pa ay lumapit si Simoun kina Basilio at Isagani. Ipinakilala
ni Basilio si Simoun kay Isagani. Nagwika si Simoun na hindi siya
nadadalaw sa lalawigan nina Basilio at Isagani dahil mahirap ang lugar
at walang bibili ng alahas.
Nagpatuloy ang usapan ng tatlo hanggang sa inalok ni Simoun ng
serbesa ang dalawa. Tumanggi sila at sinabi ni Simoun na ayon daw
kay Padre Camorra, kaya mahirap at tamad ang mga tao sa kanilang
lugar ay panay tubig ang iniinom at di alak.
Aral – Kabanata 2
Sinisimbolo ng ilalim ng Kubyerta ang diskriminasyon ng lipunan, na
ang mahihirap ay laging nasa ilalim. Ang hindi nila batid ay walang
pinipiling katayuan sa buhay ang pagiging mahusay at
kapakipakinabang.
Kabanata 3: Alamat Kabanata 4: Kabesang Tales

Nauwi ang usapan sa ibabaw ng kubyerta sa mga alamat. Anak ni Tandang Selo si Kabesang Tales. May tatlong anak naman ang
Nagsimulang ikuwento ng Kapitan ang alamat ng Malapad-na-Bato. Kabesa na sina Lucia, Tano, at Juli. Pumanaw si Lucia dahil sa malaria.
Ayon sa alamat, itinuturing daw na banal ng mga katutubo ang lugar
Naging marangya ang buhay nila dahil sa sipag ni Tales. Magbubukid
at tahanan ng mga espiritu.
siya at umasenso sa kaniyang tubuhan.
Ngunit nang manirahan daw dito ng mga kriminal ay nawala ang
Ninais niyang pag-aralin si Juli ng kolehiyo upang makapantay ang
pangamba sa mga kaluluwang naroon. Sa mga tulisan na natakot ang
kasintahang si Basilio. Gayunman, tinaasan sila ng buwis sa tubuhan
mga tao
hanggang sa inangkin ng mga prayle. Dinala ito sa korte ngunit natalo
Si Padre Florentino naman ang nagsalaysay ng alamat ni Donya siya.
Geronima. Nagkaroon dawn g kasintahan ang Donya ngunit naging
Nakulong naman si Tales nang magdala ito ng patalim at may
arsobispo ito sa Maynila. Sinundan daw ng babae ang katipan at
nakitang pera sa kaniya. Pinatutubos naman siya sa halagang 500.
kinulit sa alok na kasal. Upang makapagtago, nanahan ang dalawa sa
Upang may pantubos sa ama, isinanla niya ang laket na bigay ng
isang yungib malapit sa Ilog Pasig.
kasintahan na noong ay pagmamay-ari ni Maria Clara.
Nakuwento din ang alamat ni San Nicolas na nagligtas sa Intsik na
Ngunit di ito sapat kaya namasukan siyang katulong kay Hermana
muntik nang patayin ng isang buwaya. Naging bato daw ang buwaya
Penchang noong bisperas ng Pasko. Dahil sa masalimuot na nangyari
nang dasalan ng Intsik ang santo.
sa kanilang pamilya ay hindi na nakapag-aral pa si Juli na pangarap ng
Nabling naman ang usapan sa lugar kung saan namatay si Ibarra. kaniyang ama para sa dalaga.
Ipinaturo ni Ben Zayb kung saan iyon banda sa Ilog Pasig. Natahimik
Aral – Kabanata 4
at namutla naman si Simoun..
May mga buhay na nasisira ang pagiging ganid at mapanglamang sa
Aral – Kabanata 3
kapuwa. Katulad ng kuwento ni Kabesang Tales na nagsusumikap
Mahilig ang mga Pilipino sa mga alamat. Sa mga kuwentong ganito ay ngunit pinabagsak ng makasariling interes ng mga prayle.
nababatid ang malikhaing dahilan ng pagkakabuo ng isang bagay na
lubhang nakaaaliw at kapupulutan din ng aral.
Kabanata 5: Ang Noche Buena ng Isang Kutsero
Gabi na nang makarating si Basilio sa kanilang bayan.
Nasabay pa siya sa prusisyong pang-Noche Buena. Naabala
pa sila dahil binubugbog ang isang kutserong si Sinong na
nalimutan ang kaniyang sedula.
Matapos ay napag-usapan nila ang rebulto ni Metusalem,
ang pinakamatandang taong namalagi sa daigdig. Idinaan
naman ang rebulto ng tatlong Haring Mago na
nakapagpaalala kay Sinng kay Haring Melchor.
Sa paglalakad niya ay napansin niyang wala man lang parol
at tahimik ang bayan kahit Pasko na. Dumalaw si Basilio sa
bahay ni Kapitan Tiago at naisalaysay ang pangyayari kay
Kabesang Tales at Juli.
Aral – Kabanata 5
Malaki ang pag-asa sa ilang nilalang kahit tila puro pasakit
na ang kanilang nararanasan. Likas sa mga Pilipino na
maniwalang darating din ang liwanag sa kabila ng tinatahak
nilang malubak at madilim na landas.
Kabanata 6: Si Basilio
Umalis si Basilio sa bahay ni Kapitan Tiago, madaling araw pa lamang.
Nagtungo siya sa libingan ng mga Ibarra sapagkat anibersaryo ng
pagyao ng kaniyang ina.
Nag-alay siya ng isang panalangin para sa ina. Matapos iyon ay
lumisan na rin si Basilio at bumalik na sa Maynila.
Muntik nang magpatiwakal si Basilio noon dahil sa mga suliraning
hinaharap. Nakita lamang siya nina Tiya Isabel at Kapitan Tiago at
kinupkop at pinag-aral ito sa Letran. Hirap noong unang taon sa
eskwela si Basilio at tanging “adsum” o “narito” ang kaniyang
nababanggit.Nakukutya rin siya dahil sa kaniyang lumang kasuotan.
Gayunman, walang nakapigil kay Basilio na mag-aral.
Nagkaroon ng guro si Basilio na tinangka siyang lituhin sa isang aralin.
Ngunit nasagot ni Basilio nang ilang beses ang tangka ng guro.
Dahil dito ay nagkaroon sila ng alitan at nagkaroon pa ng laban sa
sable at baston. Naging sobresaliente din siya o may may
pinakamataas na marka.
Hinikayat naman siya ni Tiago na mag-aral sa Ateneo Municipal kung
saan siya kumuha ng medisina.
Aral – Kabanata 6
Wala sa katayuan sa buhay o anyo ang pagiging mahusay. Sabi nga,
huwag husgahan ang aklat ayon lamang sa pabalat. Minsan ang
kagalingan ay ikinukubli lamang at inilalabas sa tamang pagkakataon.
Kabanata 7: Si Simoun
Sa kabanatang ito masisilayan ang talas ng kaisipan ng dalawang
tauhan na sina Simoun at Basilio.
Pagkatapos ng labing-tatlong taon ay muling nakita ni Basilio ang
misteryosong lalaki na tumulong sa paglilibing sa kanyang inang si
Sisa. Ito ay ang nagbabalat-kayong mag-aalahas na si Simoun.
Si Basilio ang unang nakatuklas ng lihim ni Simoun. Bukod sa kanyang
huwad na katauhan ay batid din ng binata ang binabalak ni Simoun na
himagsikan laban sa mga mapang-aping kasapi ng pamahalaan.
Inalok siya ni Simoun na makiisa sa kanyang layunin, ngunit ito ay
kanyang tinanggihan. Ang pangarap ni Simoun ay makatapos ng
medisina at matubos sa pagiging alila ang kanyang kasintahan na si
Huli.
Ang mga layunin na ito ay pinagtawanan at kinutya ni Simoun.
Sinabihan niya ang binata na walang kabuluhan ang buhay na hindi
inuukol sa dakilang layon. Ayon sa kanya ay dapat na maging malaya
muna sila sa mga mang-aalipin para makamit nila ang mapayapang
buhay.
Hindi naging sapat ang mga pangaral ni Simoun upang tuluyan niyang
makumbinsi ang binatang si Basilio.
Aral – Kabanata 7
Ang bawat tao sa mundo ay mayroong kanya-kanyang pamamaran
kung paano nila makamtam ang mga layunin at adhikain nila sa
buhay.
Kabanata 8: Maligayang Pasko
Si Huli ay larawan ng isang babae na pilit nagpapakatatag na balang
araw ang kanyang mga panalangin ay masasagot ng isang himala.
Kagaya ng nakagawian ni Huli siya ay gumising ng maaga at buong
pusong umaasa na sana ay hindi na sisikat ang araw. Tinignan niya
ang ilalim ng larawan ng Birhen sa pagbabasakaling nagkaroon na ng
himala.
Huminga nang malalim ang dalagang si Huli at namulat na lamang
bigla na mali pala ang mga sapantaha niya tungkol sa milagro.
Pinagtawanan na lamang niya ang kanyang sarili habang siya ay
abalang nag-gagayak.
Nagmadali siyang nagbihis upang pumunta sa bahay ng bago niyang
panginoon, si Hermana Pencahang. Bago siya umalis kinausap at
binilin niya ang kanyang lelong. Nang mapansin iniya ang nangingilid
na luha ng matanda ay dali-dali siyang umalis.
Sa bahay ni Tandang Selo ay dumating ang kanyang mga kamag-anak
upang mamasko. Sinalubong niya ang mga ito, ngunit nagulat siya
dahil anumang gawin niyang magsalita o sumigaw ay walang boses na
lumalabas sa kanyang bibig.
Aral – Kabanata 8
Ang buhay ay parang isang gulong. Ang mga pangarap sa buhay ang
gawing inspirasyon upang mabilis ang pag-ikot ng mga gulong tungo
sa tagumpay.
Kabanata 9: Ang Mga Pilato
Sa kabanata na ito ipinakita ni Rizal ang pamamayani ng kasakiman at
pagiging tuso ng mga prayle.
Ang nakakalunos na sinapit ni Kabesang Tales ay nakarating sa bayan.
Ang ilan ay naawa sa matanda, samantala ang mga guwardiya sibil at
mga prayle ay nagkibit lamang ng balikat.
Si Padre Clemente na siyang tagapangasiwa ng hasyenda ay mabilis
na naghugas kamay sa narinig na balita. Sinisi pa niya si Kabesang
Tales dahil sa pagsuway ng huli sa utos ng korporasyon. Idiniin pa niya
ang matanda na nagtatago ng mga armas.
Pinagsabihan ni Hermana Penchang ang alipin na si Huli na magdasal
sa wikang Kastila. Ito daw ang dahilan kung bakit napipi at naghihirap
ang kanyang ama. Hindi daw sila marunong manalangin sa langit.
Buong galak na nagdiwang ang mga pari dahil sa pananalo nila sa
usapin tungkol sa hasyenda. Sinamantala nila ang pagkakataon upang
ipamigay ang mga lupain ni Kabesang Tales. Maging ang matanda ay
bibigyan ng kautusan ng tinyente na lisanin ang kanyang sariling
tahanan.
Aral – Kabanata 9
Ang mga kasawian at pagsubok sa buhay ay hindi dapat inilalagay sa
puso at isipan. Labanan ito at huwag hayaang maging lason na sisira
sa iyong pagkatao.
Kabanata 10: Kayamanan At Karalitaan
Si Simoun ay tumuloy sa bahay ni Kabesang Tales. Siya ay may dalang
pagkain at ang kanyang ibang kailangan, at dalawang kaban ng mga
alahas.
Nagsidatingan na ang mga mamimili ng alahas ni Simoun na sina
Kapitan Basilio at ang kanyang anak na si Sinang at kanyang asawa, at
si Hermana Penchang na kung saan may balak bumili ng isang singsing
na may brilyante para sa birhen ng Antipolo.
Lahat sila ay galak na galak sa dala dalang alahas ni Simoun, sapagkat
si Kabesang Tales naman ay napaisip sa kayamanang dala dala ni
Simoun.
Inilabas ni Simoun ang kanyang mga bagong hiyas. Dito naman pumili
si Sinang at iba pa. Tinuro ni Sinang ang isang kuwintas at pinabibili
ito sa ama niyang si Kabesang Tales.
Ang kuwintas na pinili ni Sinang ay ang kuwintas ng kanyang naging
kasintahan na pumasok sa pagmomongha. Ito ay may halagang
limang daang piso.
Aral – Kabanata 10
Maging makatao sa iyong mga kakilala at kababayan. Nasa taong
namamahala ang isinasama ng mga mamayanan. Ugali din ng Pilipino
ang magbuwi buhay alang-alang sa kanilang karapatan