Test I

Astronomia i grawitacja (20 pkt)

data numer

imię nazwisko

klasa

1. (1p) Wskaż listę, na której obiekty są ułożone od najmniejszego do największego.

a) atom, Księżyc, Ziemia, wirus, Słońce.
b) Jowisz, Słońce, proton, bakteria.
c) bakteria, wirus, ziarnko piasku, cząsteczka tlenu.
d) neutron, wirus, Księżyc, Jowisz.

2. (1p) Słońce to:

a) wyjątkowo duża gwiazda.
b) wyjątkowo mała gwiazda
c) gwiazda podobna do wielu innych tego typu ciał niebieskich
d) jedyna gwiazda, wokół której krążą planety

3. (1p) Aby łódź skręciła w lewo, woda musi na nią zadziałać siłą skierowaną:
a) w lewo.
b) w prawo.
c) do przodu.
d) do tyłu.

4. (1p) Dwa ciała przyciągają się siłą grawitacji:

a) tylko wtedy, gdy obydwa mają dużą masę.
b) tylko wtedy, gdy przynajmniej jedno z nich ma dużą masę.
c) tylko wtedy, gdy obydwa mają niewielką masę.
d) zarówno wtedy, gdy ich masy są duże, jak i wtedy, gdy są one małe.

5. (1p) Jeśli odległość między planetami zwiększy się cztery razy, to działająca między nimi siła grawitacji:
a) zmniejszy się dwa razy.
b) zmniejszy się cztery razy.
c) zmniejszy się szesnaście razy.
d) zwiększy się cztery razy.

6. (2p) Czy ciężar ciał zmienia się, gdy winda porusza się ze stałą prędkością? .................. (tak/nie)
Czy zależy od wartości tej prędkości? .................. (tak/nie)

7. (2p) Siłomierz przymocowano do sufitu windy, i zawieszono na nim ciężarek o masie l kg.
Oblicz, jakie będzie wskazanie przyrządu, gdy winda ruszy:

a) w górę z przyspieszeniem 2 m/s2, (obliczenia i

wynik): ........................................................................................................................................................................
...

................................................................................................................................................................

b) w dół z przyspieszeniem 2 m/s2. (obliczenia i wynik)

....................................................................................................................................................................................

................................................................................................................................................................
8 (2p) Wokół pewnej gwiazdy krążą dwie planety. Jedna z nich znajduje się w odległości 100 mln km od
gwiazdy i okrąża ją w czasie 300 dni. Druga - w odległości 400 min km od gwiazdy. Ile wynosi okres
obiegu tej planety? (obliczenia i wynik)
....................................................................................................................................................................................

................................................................................................................................................................

...............................................................................................................................................................

9. (2p) Gwiazda Betelgeza świecąca w gwiazdozbiorze Oriona ma paralaksę 0,005". Ile wynosi jej odległość
od Słońca w parsekach i latach świetlnych?

....................................................................................................................................................................................

................................................................................................................................................................

10. (3p) Masa Plutona wynosi około 1,3 • l 022 kg, a jego promień to około 1150 km.
a) Oblicz, jaką siłą Pluton działa na położone na jego powierzchni ciało o masie l kg.
....................................................................................................................................................................................

................................................................................................................................................................

b) Czy siła ciężkości działająca na dane ciało jest większa na Plutonie czy na Ziemi? Ile razy?
....................................................................................................................................................................................

................................................................................................................................................................

c) Z jakim przyspieszeniem spada ciało upuszczone swobodnie nad powierzchnią Plutona?

....................................................................................................................................................................................

................................................................................................................................................................

11 (4p) Oblicz wartość siły grawitacji działającej między Ziemią i Księżycem,

....................................................................................................................................................................................

................................................................................................................................................................
Wyobraź sobie, że tę siłę może zastąpić gruba stalowa lina. Jak gruba musiałaby być ta lina, tzn. ile
wyniósłby jej przekrój poprzeczny, aby nie została zerwana?
Przyjmij, że lina wytrzymuje siłę 5 • l 08 N na każdy l m2 przekroju poprzecznego.
......................................................................................................................................................................................

................................................................................................................................................................

........................................................................................................................................................................................

................................................................................................................................................................
Masa Ziemi: 5,97 *1024 kg
Masa Księżyca 73,5 *1021 kg
odleglość Ziemia Księżyc: 384 tys km