Temat : Budowa i działanie enzymów

1. Energia aktywacji czyli poco enzymy?

Aby rozpoczęła się reakcja chemiczna musi zostać dostarczona do środowiska

reakcji odpowiednia ilość energii. Ilość energii niezbędnej dla rozpoczęcia
procesu chemicznego to energia aktywacji. Dodanie katalizatora do
środowiska reakcji znacznie obniża energię aktywacji, dzięki czemu możliwe
jest zajście reakcji chemicznej. W naszych komórkach obniżenie energii
aktywacji umożliwiają katalizatory biologiczne – enzymy. W komórce panują
dość niskie temperatury, mimo to procesy zachodzą z dużą szybkością. Jest
możliwe właśnie dzięki enzymom.

(Wiele reakcji potrzebuje energii w postaci wysokiej temperatury, ale pamiętasz

że w komórce wysoka temperatura doprowadziłaby do denaturacji? To dlatego,
aby zaszła reakcja należy maksymalnie obniżyć energię jaką jej trzeba
dostarczyć.)

2. Budowa enzymów.

Enzymy to białka złożone. Składa się z części białkowej i części niebiałkowej –

koenzymu lub grupy prostetycznej.

enzym = część białkowa tzw. apoenzym + część niebiałkowa tzw kofaktor

Gdy część niebiałkową tworzą jony metali - łączą się trwale z apoenzymem

Gdy część niebiałkową tworzą małe cząsteczki organiczne np. witaminy,

ATP, NAD+ i inne (zwane koenzymami) mogą się łączyć z apoenzymem
luźno lub trwale. Jeśli łączą się trwale to nazywa się je grupami
prostetycznymi.
Enzymy mogą być również białkami prostymi (czyli zbudowane tylko z
aminokwasów). Do takich zalicza się enzymy hydrolityczne przewodu
pokarmowego np. amylaza, pepsyna.

Apoenzym wykazuje powinowactwo do substratu, dzięki czemu określa, jaki

związek chemiczny będzie uczestniczyć w reakcji. Grupa niebiałkowa natomiast
określa, jaki zajdzie typ reakcji (syntezy czy rozpadu) w której bierze udział
dany substrat.

3. Jak działa enzym?

Aby doszło do zajścia procesu enzymatycznego musi być spełniony warunek.

Konieczne jest połączenie apoenzymu z substratem. Na powierzchni białka
znajduje się miejsce, które zawiera wiele aminokwasów z wolnymi grupami
funkcyjnymi, a więc zdolne do przyjęcia substratu. To miejsce to centrum
aktywne.

Dzięki niemu może powstać kompleks enzym-substrat (E-S). Powstanie tego

kompleksu obniża energię aktywacji, a to warunek konieczny do katalizowania
reakcji przez enzym.
Utworzenie kompleksu E-S jest możliwe tylko wtedy, gdy dojdzie do
przestrzennego dopasowania obu substancji; centrum aktywnego enzymu i
substratu na zasadzie „klucz do zamka”.

Reakcja enzymatyczna składa się z kilku etapów:

a) aktywacja centrum enzymu i substratów, tak, aby dopasowały się

przestrzennie

b) wytworzenie kompleksu enzym-substrat, tu dochodzi do obniżenia energii

aktywacji co umożliwia przebieg procesu

c) enzym odłącza się od produktu.

4. Nazewnictwo i rodzaje enzymów (nazwa substratu lub reakcji +

końcówka -AZA)

- oksydoreduktazy - biorą udział w reakcjach redoks,

- transferazy - przenoszą daną grupę funkcyjną z cząsteczki jednej substancji na
cząsteczkę innej substancji,
- hydrolazy - powodują rozpad substratu pod wpływem wody (hydroliza); do
grupy tej należy wiele enzymów trawiennych,
- liazy - powodują rozpad substratu bez hydrolizy,
- izomerazy - zmieniają wzajemne położenie grup chemicznych bez rozkładu
szkieletu związku,
- ligazy - powodują syntezę różnych cząsteczek przez tworzenie nowych
wiązań

5. Właściwości enzymów