BÀI KIỂM TRA GIỮA KỲ MÔN CNXH KHOA HỌC

Đề 1: Làm rõ những biểu hiện mới của giai cấp công nhân hiện nay? Giai cấp công nhân
hiện nay có còn sứ mệnh lịch sử không? Vì sao? Giai cấp công nhân Việt Nam hiện nay
có những cơ hội và thách thức gì? Liên hệ với trách nhiệm của bản thân đối việc thực hiệ
n sứ mệnh của giai cấp công nhân Việt Nam hiện nay?

Bài làm

Dưới tác động của cuộc cách mạng khoa học và công nghệ, của kinh tế tri thức, hội nhập
quốc tế , nhất là tác động của nền kinh tế thị trường dẫn đến những biến đổi lớn trong cơ
cấu xã hội – giai cấp và bản thân mỗi giai cấp. Đặc biệt, trong điều kiện mới, giai cấp côn
g nhân phát triển cả về số lượng và chất lượng, năng động hơn, sáng tạo, chủ động hơn tr
ong quá trình sản xuất kinh doanh.

So với giai cấp công nhân truyền thống ở thế kỷ XIX thì giai cấp công nhân hiện nay vừa
có những điểm tương đồng vừa có những điểm khác biệt, có những biến đổi mới trong
điều kiện lịch sử mới.

Có thể khái quát những điểm tương đồng của giai cấp công nhân hiện nay so với giai cấp
công nhân truyền thống như sau: Thứ nhất, giai cấp công nhân hiện nay vẫn đang là lực l
ượng sản xuất hang đầu của xã hội hiện đại. Họ là chủ thể của quá trình sản xuất công ng
hiệp hiện đại mang tính xã hội hóa ngày càng cao. Thứ hai, giai cấp công nhân hiện nay v
ẫn bị giai cấp tư sản bóc lột giá trị thặng dư. Quan hệ sản xuất TBCN với chế độ sở hữu t
ư nhân TBCN về TLSX sản sinh ra tình trạng bóc lột này vẫn tồn tại.

Những biến đổi và khác biệt của giai cấp công nhân hiện đại với giai cấp công nhân truyề
n thống tập trung ở ba yếu tố: xu hướng “trí tuệ hoá”, xu hướng “trung lưu hoá” và vai trò
lãnh đạo trong quá trình xây dựng chủ nghĩa xã hội.

Thứ nhất, xu hướng “trí tuệ hóa” tăng nhanh

Gắn liền với cách mạng khoa học và công nghệ hiện đại, với sự phát triển kinh tế tri thức,
công nhân hiện đại có xu hướng trí tuệ hóa. Tri thức hóa và trí thức hóa công nhân là hai
mặt của cùng một quá trình, của xu hướng trí tuệ hóa đối với công nhân và giai cấp công
nhân. Trên thực tế đã có thêm nhiều khái niệm mới để chỉ công nhân theo xu hướng này.
Đó là “công nhân tri thức”, “công nhân trí thức”, “công nhân áo trắng”, lao động trình độ
cao. Nền sản xuất và dịch vụ hiện đại đòi hỏi người lao động phải có hiểu biết sâu rộng
tri thức và kỹ năng nghề nghiệp.

Ngày nay, công nhân được đào tạo chuẩn mực và thường xuyên được đào tạo lại, đáp ứng
sự thay đổi nhanh chóng của công nghệ trong nền sản xuất. Hao phí lao động hiện đại chủ
yếu là hao phí về trí lực chứ không còn thuần túy là hao phí sức lực cơ bắp. Cùng với nhu
cầu về vật chất, nhu cầu về tinh thần và văn hóa tinh thần của công nhân ngày càng tăng,
phong phú đa dạng hơn và đòi hỏi chất lượng hưởng thụ tinh thần cao hơn.

Thứ hai, xu hướng “trung lưu hóa” gia tăng

Trong bối cảnh toàn cầu hóa chủ nghĩa tư bản đã có một số điều chỉnh nhất định về
phương thức quản lý, các biện pháp điều hòa mâu thuẫn xã hội. Điều này đang tác động
hai mặt vào giai cấp công nhân. Một bộ phận công nhân đã tham gia vào sở hữu một
lượng tư liệu sản xuất của xã hội thông qua chế độ cổ phần hóa. Về mặt hình thức, họ
không còn là “vô sản” nữa và có thể được “trung lưu hóa” về mức sống, nhưng về thực
chất, ở các nước tư bản, do không chiếm được tỷ lệ sở hữu cao nên quá trình sản xuất và
phân chia lợi nhuận vẫn bị phụ thuộc vào những cổ đông lớn. Việc làm và lao động vẫn
là nhân tố quyết định mức thu nhập, đời sống của công nhân hiện đại. Quyền định đoạt
quá trình sản xuất, quyền quyết định cơ chế phân phối lợi nhuận vẫn thuộc về giai cấp tư
sản.

Thứ ba, là giai cấp giữ vai trò lãnh đạo, Đảng Cộng sản – đội tiên phong của giai cấp
công nhân, giữ vai trò cầm quyền trong quá trình xây dựng chủ nghĩa xã hội ở một số
quốc gia xã hội chủ nghĩa.

Từ khi nhà nước xã hội chủ nghĩa đầu tiên ra đời – nhà nước Xô – viết, giai cấp công
nhân và đội tiền phong của mình đã trở thành giai cấp lãnh đạo giành chính quyền và xây
dựng nhà nước xã hội chủ nghĩa ở các quốc gia đi lên chủ nghĩa xã hội: ở Liên xô và
Đông Âu trước đây và ở các nước xã hội chủ nghĩa hiện nay (Việt Nam, Trung Quốc...).

Trong bối cảnh mới của toàn cầu hóa, hội nhập quốc tế và cách mạng công nghiệp thế hệ
mới (4.0), công nhân hiện đại cũng tăng nhanh về số lượng, thay đổi lớn về cơ cấu trong
nền sản xuất hiện đại. Cơ cấu xã hội, cơ cấu nghề nghiệp, cơ cấu thu nhập giữa các bộ
phân công nhân rất khác nhau trên phạm vi toàn cầu cũng như trong mỗi quốc gia.

Từ những lý luận trên, ta thấy rằng: Lý luận về sứ mệnh lịch sử của giai cấp công nhân
trong chủ nghĩa Mác - Lênin vẫn mang giá trị khoa học và cách mạng, vẫn có ý nghĩa
thực tiễn to lớn, chỉ đạo cuộc đấu tranh cách mạng hiện nay của giai cấp công nhân,
phong trào công nhân và quần chúng lao động, chống chủ nghĩa tư bản và lựa chọn con
đường xã hội chủ nghĩa trong sự phát triển của thế giới ngày nay. Khi sở hữu tư nhân tư
bản chủ nghĩa về tư liệu sản xuất vẫn tồn tại thì những thành quả của khoa học và công
nghệ, trình độ kinh tế tri thức và những điều chỉnh về thể chế quản lý kinh tế và xã hội...
trước tiên vẫn là công cụ để bóc lột giá trị thặng dư. Giai cấp công nhân vẫn bị bóc lột
nặng nề bởi các chủ thể mới trong toàn cầu hóa như các tập đoàn xuyên quốc gia, nhà
nước của các nước tư bản phát triển.

Có thể khẳng định rằng giai cấp công nhân hiện nay vẫn còn sứ mệnh lịch sử khi mâu
thuẫn lợi ích cơ bản giữa giai cấp công nhân với giai cấp tư sản cũng ngày càng sâu sắc ở
từng quốc gia và trên phạm vi toàn cầu. Toàn cầu hóa hiện nay vẫn mang đậm tính chất
tư bản chủ nghĩa với những bất công và bất bình đẳng xã hội lại thúc đẩy cuộc đấu tranh
chống chế độ bóc lột giá trị thặng dư trên phạm vi thế giới, phấn đấu cho việc xác lập một
trật tự xã hội mới công bằng và bình đẳng, đó là từng bước thực hiện sứ mệnh lịch sử của
giai cấp công nhân trong kinh tế - xã hội.

Trong bối cảnh môi trường kinh tế - xã hội đổi mới, trong đà phát triển mạnh mẽ của
cách mạng công nghiệp lần thứ 4, giai cấp công nhân Việt Nam có được những thuận lợi
để xây dựng và phát triển nhưng cũng đồng thời cần phải vượt qua nhiều thách thức để
thực hiện thành công sứ mệnh lịch sử.

Về mặt thuận lợi:

Thứ nhất, do địa vị kinh tế và địa vị chính trị xã hội của giai cấp công nhân trên toàn thế
giới quy định. Giai cấp công nhân là một giai cấp cách mạng, đại biểu cho lực lượng sản
xuất hiện đại, cho phương thức sản xuất tiên tiến thay thế phương thức sản xuất tư bản
chủ nghĩa, xác lập phương thức sản xuất cộng sản chủ nghĩa, hình thái kinh tế - xã hội
cộng sản chủ nghĩa. Giai cấp công nhân là giai cấp đại biểu cho tương lai, cho xu thế đi
lên của tiến trình phát triển lịch sử.

Thứ hai, giai cấp công nhân Việt Nam hiện nay đã tăng nhanh về số lượng và chất lượng,
là giai cấp đi đầu trong sự nghiệp đẩy mạnh công nghiệp hóa, hiện đại hóa, gắn với phát
triển kinh tế tri thức, bảo vệ tài nguyên và môi trường.

Thứ ba, giai cấp công nhân Việt Nam hiện nay đa dạng về cơ cấu nghề nghiệp, có mặt tro
ng mọi thành phần kinh tế nhưng đội ngũ công nhân trong khu vực kinh tế nhà nước là tiê
u biểu, đóng vai trò nòng cốt, chủ đạo.

Thứ tư, công nhân tri thức, nắm vững khoa học - công nghệ tiên tiến, và công nhân trẻ đư
ợc đào tạo nghề theo chuẩn nghề nghiệp, học vấn, văn hóa, được rèn luyện trong thực tiễ
n sản xuất và thực tiễn xã hội, là lực lượng chủ đạo trong cơ cấu giai cấp công nhân, tron
g lao động và phong trào công đoàn.

Thứ năm, giai cấp công nhân Việt Nam không chỉ thể hiện đặc tính cách mạng của mình
ở ý thức giai cấp và lập trường chính trị mà còn thể hiện tinh thần dân tộc, giai cấp công
nhân Việt Nam gắn bó mật thiết với nhân dân, với dân tộc có truyền thống yêu nước,
đoàn kết và bất khuất chống xâm lược.

Thứ sáu, giai cấp công nhân Việt Nam gắn bó mật thiết với các tầng lớp nhân dân trong
xã hội. Lợi ích của giai cấp công nhân và lợi ích dân tộc gắn chặt với nhau, tạo thành
động lực thúc đẩy đoàn kết giai cấp gắn liền với đoàn kết dân tộc trong mọi thời kỳ đấu
tranh cách mạng, từ cách mạng giải phóng dân tộc đến cách mạng xã hội chủ nghĩa, trong
xây dựng chủ nghĩa xã hội và trong sự nghiệp đổi mới hiện nay.

Về những thách thức:

Tuy những điều kiện khách quan để giai cấp công nhân Việt Nam thực hiện được sứ
mệnh lịch sử đã có đủ: trong thời kỳ quá độ lên CNXH vẫn còn một bộ phận công nhân
bị bóc lột, là giai cấp tiên tiến nhất đại diện cho lực lượng sản xuất và là giai cấp phát
triển với tính kỷ luật cao; nhưng bản thân giai cấp công nhân Việt Nam vẫn còn thiếu
những điều kiện chủ quan.

Trước yêu cầu của sự phát triển, giai cấp công nhân nước ta còn nhiều hạn chế, bất cập.
“Sự phát triển của giai cấp công nhân chưa đáp ứng được yêu cầu về số lượng, cơ cấu và
trình độ học vấn, chuyên môn, kỹ năng nghề nghiệp của sự nghiệp công nghiệp hóa, hiện
đại hóa và hội nhập kinh tế quốc tế; thiếu nghiêm trọng các chuyên gia kỹ thuật, cán bộ q
uản lý giỏi, công nhân lành nghề; tác phong công nghiệp và kỷ luật lao động còn nhiều hạ
n chế; đa phần công nhân từ nông dân, chưa được đào tạo cơ bản và có hệ thống”.

Bên cạnh đó, các công nhân buộc phải tập trung cao độ vào công việc của bản thân dẫn
tới việc khó có thể tập hợp được một lực lượng đông đảo các công nhân cùng liên kết với
nhau đứng lên chống lại giai cấp tư sản. Giai cấp tư sản hiện nay cũng có những điều
chỉnh nhằm đáp ứng nhu cầu về vật chất, nhu cầu về tinh thần và văn hóa tinh thần của
công nhân như: gia tăng phúc lợi, giảm giờ làm việc, trả tiền lương cao hơn cho thời gian
làm thêm,…

Để góp phần thực hiện thắng lợi mục tiêu đưa nước ta trở thành một nước công nghiệp
theo hướng hiện đại, xây dựng giai cấp công nhân Việt Nam trong thời kỳ mới, là một
sinh viên đang ngồi trên giảng đường đại học, em tự nhận thức được trách nhiệm của bản
thân đối với việc thực hiện sứ mệnh của giai cấp công nhân Việt Nam hiện nay:

Một là, nâng cao nhận thức kiên định quan điểm của bản thân về lập trường chính trị, trau
dồi nhận thức về chủ nghĩa Mác-Lênin tại Việt Nam cùng với đó là tư tưởng Hồ Chí
Minh, giác ngộ được lý tưởng của giai cấp công nhân đó là chủ nghĩa xã hội và phấn đấu,
chung sức để xây dựng đất nước Việt Nam xã hội tiến bộ, dân giàu, nước mạnh.

Hai là, không ngừng học tập rèn luyện bản thân để làm chủ kiến thức, kỹ năng để trở
thành một công dân tốt, có chuyên môn trong lĩnh vực mình theo đuổi, đóng góp một
phần vào nguồn nhân lực chất lượng cao, vì mục tiêu xây dựng đất nước phát triển toàn
diện về mọi mặt.

Ba là, luôn nhắc nhở bản thân phải có những đóng góp tích cực vào sự nghiệp công
nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước. Bắt đầu từ những hành động nhỏ nhất là luôn chủ
động trong việc tiếp thu những khoa học – kỹ thuật hiện đại, tiên tiến để vận dụng vào
công việc, học tập và đời sống, qua đó thúc đẩy lực lượng sản xuất phát triển.

Bốn là, luôn giữ niềm tin vào vào chủ nghĩa Mác-Lênin, tin tưởng vào sự lãnh đạo sáng
suốt của đảng Cộng sản Việt Nam. Thực hiện đầy đủ quyền và nghĩa vụ của công dân,
tham gia bầu cử, lựa chọn ra những đại biểu nhân dân ưu tú nhất, góp phần xây dựng bộ
máy nhà nước ngày càng trở lên trong sạch, vững mạnh.
Năm là, luôn giữ vững cảnh giác với những thông tin sai sự thật của các thế lực thù địch,
tuyên truyền những thông tin, kiến thức về Đảng, nhà nước cho mọi người đồng thời phê
phán những hành động phá hoại nhà nước, các tổ chức, cá nhân phản động hay những
người thờ ơ, sống vô tâm, vô cảm với đời sống chính trị.