Professional Documents
Culture Documents
2. Pagdamdam (Feeling) – Nararamdaman mo ba sa iyong pamayanan o bansa ang mga 5. Pangalagaan din ang karapatan ng iba.Kung nalabag ang karapatan ng isang tao,
paglabag sa karapatang pantao? Nakita ito bilang isa ring pundasyon tungo sa pagtugon dahil responsibilidad nating siya ay tulungan at umaksiyon sa paghanap ng hustisya. Kung
maaaring magkaroon ng mga damdamin tungo sa mga kaso na maaaring may kaugnayan sa nakasaksi ka ng anumang paglabag, tawagan ang mga kakilala mo na makatulong sa iyo.
iyo. Maaaring ibahagi ang kwento sa media o online o anumang iba pang paraan upang
mabigyang kamalayan ang mga tao. Magmalasakit sa biktima sa paghanap ng hustisya.
3. Paghahanda (Equipping) – Ano-ano ang iyong kailangan upang mapangalagaan ang iyong Kapag ginawa mo ito para sa iba, panigurado, gagawin din ito ng iba sa iyo.
karapatan at ang karapatan ng iyong kapwa? Ang ilan sa mga maaaring gawing paghahanda
para dito ay ang pag-alam o pagkatuto sa mga karapatan at obligasyon ng mga tao sa isang 6. Huwag labagin ang karapatan ng iba Kung nilalabag mo ang karapatan ng iba, malamang
estado o kaya ay mag organisa ng isang kampanya para sa pagwakas ng mga kasong ito. na malabag rin ang iyong karapatan at ang mga tao ay mawawalan ng gana na tulungan ka.
Inaasahan na ating poprotektahan ang ating kapwa at hindi lalabagin ang karapatan nila,
4. Pagkilos (Taking Action) Paano ka ba kikilos laban dito? Paano mo ipagtatanggol ang iyong tulad ng inaasahan nating hindi rin lalabagin ng iba ang ating karapatan.
karapatan at ang karapatan ng iba?
7. Sundan ang kaso hanggang sa dulo Sa sandaling nag-ulat ka ng isang kaso sa mga
Mungkahing Pamamaraan sa Pangangalaga ng Karapatang Pantao awtoridad, tungkulin mong palaging sundan o i-follow up ang nangyayari sa kaso. Kahit sa
1. Alamin ang iyong karapatan Ang unang paraan upang maiwasan ang paglabag sa korte, dapat kang mag follow-up upang makakuha ng hustisya. Mali na mag-ulat ng isang
karapatang pantao ay ang sapat na kaalaman sa karapatang pantao. Dapat na magkaroon kaso at hindi na mag follow-up maipapalagay na hindi ka sigurado o seryoso sa iyong iniulat.
ang mga tao ng kaalaman sa kanilang karapatan at kung ano ang dapat gawin o saan 8. Turuan ang ibang mga tao Mahalaga na turuan natin ang lahat sa paligid natin tungkol sa
maaaring pumunta upang humanap ng lunas kung ang karapatan ay nalabag. mga alam natin ukol sa karapatang pantao. Kung marami ang nakakaalam ukol sa mga
karapatan, kung saan at kung paano hahanap ng lunas kapag nalabag ang karapatan, at kung
2. Huwag magbibigay ng suhol Kung nagbigay ka ng suhol nang isang beses sa anumang sino at kung saan mag-uulat ng mga paglabag, tiyak na mababawasan ang mga kaso ng
kadahilanan, at pagkatapos ay tumanggi ka nang magbigay ng suhol sa ibang pagkakataon, paglabag sa karapatang pantao.
mas malamang na labagin ang iyong karapatan (gaya halimbawa sa pamamagitan ng
blackmail) ng mga dati mong sinuhulan. Mga Mungkahing Paraan ng Paglutas sa mga Paglabag sa Karapatang Pantao
3. Huwag palampasin ang ginawa sa iyong paglabag Kapag nilabag ng sinuman ang iyong 1. Pagbuo ng public assistance programs Ang programang ito na popondohan ng gobyerno
karapatan, huwag magsawalang-kibo. Lumiham sa kinauukulan, gamitin ang social media (sa ay magbibigay ng mga paraan para sa mga taong biktima ng mga paglabag sa karapatang
tamang paraan) kung kinakailangan, makipag-ugnay sa media, lumapit sa awtoridad at pantao na makahingi ng mga remedyong ligal mula sa mga lokal at internasyonal na korte.
5 magreklamo upang humingi ng lunas. Kung kinakailangan, kunin ang serbisyo ng isang Ito ay upang matiyak na ang lahat ay may akses sa katarungan.
6
2. Paglikha ng mga napapanahong batas Sapagkat ang panahon ay nagbabago at maraming Pagbuo ng Dokyumentaryo na Nagsusulong ng Paggalang sa Karapatan ng mga
mga bagong elemento sa lipunan na maaaring pasukin ng paglabag sa karapatang Mamamayan sa Pagpili ng Kasarian At Sekswalidad
pantao.Tama lamang na magkaroon ng angkop at napapanahong mga batas na poprotekta sa
Dokyumentaryo ukol sa Karapatan sa Pagpili ng Kasarian at Sekswalidad
mga karapatang pantao. Ang halimbawa nito ay ang ukol sa mga pakikisalamuha at mga
transaksiyon gamit ang internet (social media, online banking, commercialized apps o e- Kaugnay ng paksang gender at sexuality, paano ba ang pagbuo ng dokyumentaryo na
commerce, at iba pa). nagsusulong ng paggalang sa karapatan ng mga mamamayan sa pagpili ng kasarian at
sekswalidad?
3. Istriktong implementasyon ng mga bata. Marami nang batas na nakaukol sa karapatang
pantao gaya ng: Ang dokyumentaryo o dokumentaryong pantelebisyon ay tumutukoy sa nilikhang palabas na
RA 7877 (Anti-Sexual Harassment Law of 1995), may layong maghatid ng komprehensibo at estratehikong pagtalakay o paghahayag ukol sa
RA 8358 (Anti-Rape Law of 1997) mahahalagang paksang panlipunan, pangkultura, pangmoralidad, pampulitika, pang-
RA 8369 (Family Courts Act of 1997) espirituwal, pang-edukasyon at iba pa.Ang pakay nito ay sumailalim sa ilang katotohanan
RA 8505 (Rape Victims Assistance & Protection Act of 1998) ukol sa buhay o pamumuhay ng ilang piling tao o grupo ng mga tao. Ang pamamaraan nito
RA 9208 (Anti-Trafficking in Persons Act of 2003), ay makasining na gigising sa isip at damdamin ng isang tao. Ito ay isang mabisang paraan
at RA 9262 (Anti-Violence Against Women and Children of 2004). upang maimpluwensiyahan ang kaisipan, ugali, paninindigan, at pananaw ng mga
Kailangan na istrikto at siguraduhin ng pamahalaan ang pagpapatupad ng mga batas na makakapanuod ukol sa ilang paksa o isyu.
umiiral sa ating bansa.
Mga hakbang sa paglikha ng dokumentaryo sa aralin.Ito ay tatayain ayon sa mga sumusunod
4. Mabilis at makatarungang paglilitis Ang mga kaso ay karaniwang nagtatagal at mayroon
na pamantayan : Nilalaman , Organisasyon o Kapakinabangan , Pagkamalikhain ,
pang hindi nareresolba. Kinakailangang makalikha ng mabibisang pamamaraan at rebisahin,
Dating/Hikayat.
kung kinakailangan ang mga eksistidong proseso upang malunasan ang mga kaso sa
paglabag ng karapatang pantao. Makatutulong din na pondohan:ng gobyerno ang mga kaso Nilalaman Ang hakbanging ginawa ay naglalaman ng sapat ,tumpak at may
na kinakailangan ang tulong ng mga eksperto tulad halimbawa sa forensic science para sa kalidad na impormasyon na nagsusulong ng pagtanggap at
mabilis at tamang paglilitis ng mga kaso. paggalang sa iba’t ibang kasarian upang maitaguyod ang
pagkakapantapantayng tao sa lipunan.
5. Paglagda ng bansa sa mga internasyonal na tratado Makatutulong na ang gobyerno ay Organisasyon detalyado at madaling maunawaan ang daloy ng mga kaiisipan at
magkaroon ng inisyatibo na pumirma sa mga internasyonal na tratado para sa karapatang impormasyong inilahad upang mahikayat ang mgaPilipino/ mag-
pantao. Ito ay upang mapaalalahanan ng estado ang sarili nito, maging ang mga susunod na aaral na tumugon.
maluluklok sa pamahalaan, laban sa pang-aabuso sa kapangyarihan at sa pagtatalaga sa Kapakinabangan Madaling gawain at naayon ang mga hakbang na nagsusulong ng
pagpoprotekta sa karapatan ng mga mamamayan. pagtanggap at paggalang sa iba’t ibang kasarian upang
maitaguyod ang pagkakapantapantay ng tao sa lipunan
6. Pagpapalakas at pagdisiplina sa sandatahang lakas Upang epektibong matugunan ang Pagkamalikhain Malinaw at naayon ang mga disenyo at masining ang
terorismo at rebelyon, dapat isagawa ng gobyerno ang pagpapahusay ng kapulisan at pamamaraang ginagamit sa mga hakbang na ginawa.
sandatahang lakas at tiyaking mas mahusay sila kaysa mga rebelde at terorista. Sa kabilang Impact Ang dating sa manonood , mambabasa ay lubos nakakahikayat at
banda, nararapat lamang na mayroon ding malinaw na guidelines at mga proseso ng nakakatawag ng pansin
pagpapanagot kapag ang mga pulis at sundalo naman ang lumabag sa karapatang pantao.