ĐẠI HỌC BÁCH KHOA HÀ NỘI

TRƯỜNG ĐIỆN – ĐIỆN TỬ

BÁO CÁO BÀI TẬP LỚN

ĐIỆN TỬ TƯƠNG TỰ I
ĐỀ TÀI: Thiết kế mạch khuếch đại

Nhóm sinh viên thực hiện: Nguyễn Thắng Đạt 20192748

Nguyễn Bình Độ 20203361
Giảng viên hướng dẫn : PHẠM NGUYỄN THANH LOAN

Mã QR đến video giới thiệu và demo:

Hà Nội, ngày 20 tháng 7 năm 2023

 MỤC LỤC
DANH MỤC HÌNH ẢNH...................................................................................3
DANH MỤC BẢNG BIỂU.................................................................................4
CHƯƠNG I: GIỚI THIỆU Ý TƯỞNG.............................................................5
CHƯƠNG II: THÔNG SỐ KỸ THUẬT...........................................................6
CHƯƠNG III: THIẾT KẾ MẠCH...................................................................7
3.1 Sơ đồ khối....................................................................................................7
3.2 Khối nguồn..................................................................................................7
3.3 Khối khuếch đại tín hiệu.............................................................................7
3.3.1 Tầng khuếch đại điện áp........................................................................7

3.3.2 Tầng Darlington...................................................................................10

3.4 Khối khuếch đại công suất.......................................................................11

3.5 Thông số khuếch đại toàn mạch................................................................12
CHƯƠNG IV: MÔ PHỎNG VÀ MẠCH HÀN..............................................13
4.1 Mô phỏng................................................................................................13
4.2 Mạch thật................................................................................................15
4.3 Nhận xét các số liệu thu được.................................................................16
KẾT LUẬN........................................................................................................17
TÀI LIỆU THAM KHẢO................................................................................18

2
 DANH MỤC HÌNH ẢNH

Hình 1: Mô hình mạch khuếch đại âm tần............................................................6

Hình 2: Sơ đồ khối toàn mạch...............................................................................7
Hình 3: Khối khuếch đại tín hiệu..........................................................................8
Hình 4: Chế độ làm việc xoay chiều khi mắc E chung........................................9
Hình 5: Tầng Darlington làm việc ở chế độ 1 chiều...........................................10
Hình 6: Tầng Darlington hoạt động ở chế độ xoay chiều...................................11
Hình 7: Khối khuếch đại công suất.....................................................................12
Hình 8: Mô phỏng mạch trên phần mềm Proteus................................................13
Hình 9: PBC Layout............................................................................................13
Hình 10: Mạch 3D..............................................................................................14
Hình 11: Kết quả đo đạc mô phỏng.....................................................................14
Hình 12: Hoàn thiện mạch thật............................................................................15

3
 DANH MỤC BẢNG BIỂU

Bảng 1: Bảng yêu cầu chỉ tiêu thông số kỹ thuật..................................................6

Bảng 2: So sánh số liệu lý thuyết và mô phỏng..................................................16

4
 CHƯƠNG I: GIỚI THIỆU Ý TƯỞNG
Ngày nay, cùng với sự phát triển của đất nước ngành Điện Tử Viễn Thông đã có
những bước phát triển mạnh mẽ không ngừng. Với những ứng dụng của mình,
ngành Điện Tử Viễn Thông đã góp phần mang lại nhiều lợi ích mà không ai có
thể phủ nhận được. Việc sử dụng mạch khuếch đại trong thực tế là một phần ứng
dụng rất rộng rãi.
Trên góc độ kinh tế, trong bối cảnh đi tắt đón đầu công nghệ cao, đa số các công
ty đa quốc gia trên thế giới đều chứng tỏ hiệu quả kinh tế của mình bằng những
công nghệ nguồn đặc thù khác nhau. Công nghệ nguồn càng cơ bản thì càng đưa
đến nhiều ứng dụng khác nhau và đưa đến siêu lợi nhuận. Một trong những công
nghệ nguồn cơ bản là công nghệ bán dẫn vi mạch, đã đưa đến những cuộc cách
mạng khoa học công nghệ trong lãnh vực công nghệ thông tin, công nghệ tự
động hóa và cơ khí chính xác, công nghệ sinh học. Ngày nay, vốn đầu tư cho
công nghệ bán dẫn vi mạch để làm ra sản phẩm chip điện tử trong máy tính, các
thiết bị cầm tay được số hóa (digital equipments) vẫn còn rất cao. Do đó nếu đưa
ra một đáp án cho chiến lược đầu tư phát triển công nghệ cao cho Việt Nam thì
câu trả lời chính là công nghệ âm thanh chất lượng cao phục vụ cho các dịch vụ
giải trí và nghe nhìn của người tiêu dùng.
Từ những ứng dụng thực tế xã hội và được sự hướng dẫn tận tình của cô giáo,
nhóm em đã chọn đề tài “Mạch khuếch đại”. Đây là một mạch điện tuy đơn giản
nhưng là một trong những mạch rất căn bản, từ đó phát triển các mạch nhiều
tính năng hơn. Và cũng xuất phát từ tìm hiểu về ứng dụng và nguyên lí làm việc
của các mạch khuếch đại nên nhóm em đã quyết định chọn đề tài này.
Nhóm chúng em xin chân thành cảm ơn cô đã cung cấp các bài giảng chi tiết,
hữu ích giúp chúng em rất nhiều trong bài tập lớn. Báo cáo của chúng em còn
nhiều thiếu sót chúng em rất mong nhận được sự góp ý của cô để bản báo cáo
được hoàn chỉnh hơn.

5
 CHƯƠNG II: THÔNG SỐ KỸ THUẬT

Đề tài: Thiết kế mạch khuếch đại âm tần

Hình 1: Mô hình mạch khuếch đại âm tần

Yêu cầu chỉ tiêu thông số:

Nguồn cung cấp Tải dùng loa Hệ số khuếch đại Điện áp tín hiệu
tối thiểu cần thiết đầu ra tối thiểu
kế(Av) (lần)
9V 8Ω 15 1.5V

Bảng 1: Bảng yêu cầu chỉ tiêu thông số kỹ thuật

CHƯƠNG III: THIẾT KẾ MẠCH

3.1 Sơ đồ khối

6
 Hình 2: Sơ đồ khối toàn mạch

3.2 Khối nguồn

Sử dụng Adapter đầu vào 220V AC, đầu ra 9V

3.3 Khối khuếch đại tín hiệu

Khuếch đại tín hiệu vào Vi ~ 100mV, f = 1000Hz cho tín hiệu ra có công suất
Po = 1 W trên tải loa RL = 8 Ω
Ta tính được điện áp ra Vo= √ 2. P o .R L=√ 2.1.8 ≈ 4 V
Chọn nguồn nuôi 9V
Hệ số khuếch đại AV thỏa mãn yêu cầu:
Vo 4
AV = Vi = 0.1 =40 lần

3.3.1 Tầng khuếch đại điện áp

Sử dụng cách mắc kiểu Emito chung:
Sử dụng transistor khuếch đại tín hiệu nhỏ BC547
Chọn điểm làm việc tĩnh Q (U CE ; ICE) = (4V ; 10-3A) ở điểm làm việc này hệ số
β của transistor rơi vào khoảng 120.

7
 Hình 3: Khối khuếch đại tín hiệu

Emito chung:
 Chế độ làm việc một chiều:
Ta có: (R3 + R4 + R5). IC+ UCE = VCC
→ (R3 + R4 + R5).10-3 + 4 = 9 (1)
→ R3 + R4 + R5 = 5 kΩ
• Vì VE<<VCC nên chọn VE =1/10 *Vcc =1. Ta lại có: (R4+R5).IC = VE
→ R4 + R5 = VE / Ic = 1kΩ (2)
Từ (1) và (2) ta suy ra R3 = 4 kΩ
• gm = IC / VT = 0.038 S
• AV = R3 / (1/gm + R4) = 40 → R4 = 68 Ω
• UBEo= 0.7V → VB = UBEo + VE = 0.7 + 1 = 1.7 V
R2 R2 17
• Theo công thức phân áp: VB = R 1 + R 2 .Vcc → R 1 + R 2 = 90 (3)

8
• Để R1 nối tiếp R2 ( dòng điện chạy qua điện trở R 1 và R2 bằng nhau ) thì
I1,2 >> Iintrans → Chọn R2 << Rintrans
Mà Rintrans ≈ (β + 1).RE = 121 kΩ
( Để đảm bảo phân cực (I1 >> IB)
IB = IC / β = 8.33 (µA)
 I1 >> IB  I1 > 10 IB = 83.3 (µA)
 VCC = I1 (R1 +R2) = 9 V R1 +R2 < 108 KΩ( tm)

Nên ta chọn R2 = 12 kΩ. Thay R2 vào công thức (3) ta tính được R1 = 51 kΩ

 Chế độ xoay chiều:

• AV = Vout / Vin ≈ -gm.RC/(1 + gm.RE) = -gm.R3/(1 + gm .R4) = -40
• rπ = β / gm = 120 / 0.038 = 3.16kΩ
• Rin = R1//R2//(rπ+(β+1). R4) = 4.7kΩ
< đủ lớn để lấy được tin hieeu từ điện thoại hay laptop >
• Rout = RC = 4kΩ
• fL1 = 1/(2π.Rin.C1) ≤ 20 Hz → C1 ≥ 1.45 uF chọn C1=100uF
• fL2 = 1/[2π.(Rout+RinD).C2]≤ 20 Hz → C2 ≥ 0.91 uF chọn C2=100uF
• fL3 = 1/2π.{RE1//[(R1//R2)/β+re]}.C3 ≤ 20 Hz → C3 ≥ 99 uF chọn C3=100uF

Hình 4: Chế độ làm việc xoay chiều khi mắc E chung

9
3.3.2 Tầng Darlington
 Chế độ 1 chiều:
• Chọn điểm làm việc tĩnh của transistor NPN BC547 là Q 1(5V, 2mA) có β1
= 120 và transistor PNP của TIP 41A là Q2(5V, 0.1A) có β2 = 50
 βD = β1.β2 = 120.50 = 6000
 IE2 = 0.1A nên IB2= IE2/ β2 =0.1A/50=2mA
 IE1 = IB2=2mA nên IB1=IE1/ β1=2mA/120=16.67uA
 Ta có: UCE2 + IE2.R7 = VCC → R7 = (VCC-UCE2)/IE2 = (9-5)/0.1=40Ω
 Lại có: IB1.R6 +UCE1 +UCE2 + IE2.R7 =VCC
Hay: IB1.(R6 + βD.R7)+UCE1+UCE2=VCC →R6=0.24MΩ

Hình 5: Tầng Darlington làm việc ở chế độ 1 chiều

10
  Chế độ xoay chiều:
 Rin=RB//βD.RE=R6// βD.R7=120 kΩ, ro1=26mV/ IC1, ro2=26mV/ IC2
 Rout=ro1/β2 + ro2 = 0.52 Ω
 fL4=1/2π.Rin.Cin ≤ 20 Hz → Chọn Cin ≥ 0.053 uF
→Chọn Cin=100uF
 fL5=1/2π(RE//(RB/β+ro)).Cout ≤ 20
→ Cout ≥ 198.99 uF
 Av ~ 1 lần
 Ai= - βD.RB/(RB+ βD.(RB// βD.ro) ≈ -3000 lần

Hình 6: Tầng Darlington hoạt động ở chế độ xoay chiều

3.4 Khối khuếch đại công suất

• Chọn hai transistor TIP 41 và TIP42 do chịu được công suất lớn
• Transistoristor công suất khuếch đại bán chu kỳ dương (TIP41)
 Transistoristor công suất khuếch đại bán chu kỳ âm (TIP42)
• Phân cực cho transistor bằng 2 điện trở 1kΩ và 2 diode giúp ổn định tín
hiệu đầu ra < được phân cực thuận để tạo ra sự sụt áp khoảng 1,2V phân
cực cho hai Transistor công suất>

11
• Khi có nửa tín hiệu cùng đưa vào T 1, T2 khuếch đại. Ở nửa chu kỳ dương
thì T1 khuêch đại, T2 tắt vì UD1 > 0 và UD2 > 0, T1 khuếch đại nửa hình sin.
Trong nửa chu kỳ sau UD1 < 0, UD2 < 0, T2 khuếch đại nửa hình sin.
• Xét về 1 chiều tại chân E của 2 transistor là VCC/2 = 4.5V
• Do Iphân cực>>IB → I = (VCC/2 – UBE)/R3 = 0.0038 A
• Công suất khi hai transisitor làm việc ở chế độ lý tưởng với biên độ cực
đại URmax = 4.5V
• ro=26mV / I c = 26mV / 0.5A = 0.052 Ω
• Chọn Cout lớn dùng làm nguồn nuôi cho khối công suất ở chu kỳ âm
→ Chọn Cout = 1000 uF
• Rout = RE // ro = 0.052 Ω → Tín hiệu không bị sụt khi ra tải 8 Ω
 PL = Uhd2 / RL = 1W

Hình 7: Khối khuếch đại công suất

12
3.5 Thông số khuếch đại toàn mạch
R in2
 AV =R out1 +R in2 . AV1.AV2 . AV3 ≈ 40

 Trong đó: Rin = Rin1

Rout = Rout3

CHƯƠNG IV: MÔ PHỎNG VÀ MẠCH HÀN

4.1 Mô phỏng

4.2 Mạch mô phỏng dùng phần mềm Proteus

Hình 8: Mô phỏng mạch trên phần mềm Proteus

13
Hình 9: PBC Layout

Hình 10: Mạch 3D

14
 Hình 11: Kết quả đo đạc mô phỏng

Chú thích:
 Màu vàng tín hiệu đầu vào
 Màu xanh tín hiệu đầu ra cả mạch
Nhận xét: Tín hiệu đầu ra không bị méo, không bị cắt.

15
4.2 Mạch thật

Hình 12: Hoàn thiện mạch thật

16
4.3 Nhận xét các số liệu thu được

Tính toán AV (lần) Vout (V) PL(W)

Theo tính toán 40 4 1
Theo mô phỏng 35 3.5 0.897

Bảng 2: So sánh số liệu lý thuyết và mô phỏng

Quan sát ta thấy, tín hiệu đầu ra không bị méo, không bị cắt. Theo kết quả mô
phỏng thì điện áp ra đạt 3.5, hệ số khuếch đại điện áp bằng 35 lần thỏa mãn yêu
cầu thông số đặt ra. Tuy nhiên các kết quả này chưa tối ưu do còn chênh lệch và
chưa đạt được các số liệu tính toán. Kết quả theo số liệu tính toán và mô phỏng
mạch đo được có sự sai khác, công suất ra tải là 0.897 W khi đo đạt bằng mô
phỏng nguyên nhân có thể là do tầng một khuếch đại không được tối ưu, do việc
chọn hệ số khuếch đại của các tầng chưa đủ lớn ,do phối hợp trở kháng giữa các
tầng khuếch đại và tải chưa phải là quá tốt

17
 KẾT LUẬN

Trong báo cáo này, chúng em đã tiến hành một cuộc khám phá sâu rộng về quá
trình thiết kế mạch khuếch đại và rút ra được những bài học quan trọng. Tầm
quan trọng của hiểu biết về nguyên tắc điện tử: Quá trình thiết kế mạch khuếch
đại yêu cầu sự am hiểu rõ về nguyên tắc điện tử cơ bản. Sự hiểu biết về dòng
điện, điện áp, trở kháng và các thành phần điện tử khác là cơ sở để tạo ra mạch
khuếch đại hiệu suất cao. Lựa chọn linh kiện phù hợp: Việc lựa chọn linh kiện
như transistor, tụ điện và điện trở có ảnh hưởng lớn đến hiệu suất của mạch
khuếch đại. Các thông số kỹ thuật, như tần số cắt, hệ số khuếch đại và độ nhiễu,
cần được xem xét kỹ lưỡng để đảm bảo mạch hoạt động đúng theo mong đợi.
Phân tích và mô phỏng mạch: Sử dụng phần mềm mô phỏng và công cụ phân
tích, chúng ta có thể dự đoán và đánh giá hiệu suất của mạch trước khi thực hiện
thiết kế thực tế. Điều này giúp tối ưu hóa mạch trước khi đưa vào sản xuất và
giảm thiểu rủi ro.

18
 TÀI LIỆU THAM KHẢO

[1] Electronic Devices and Circuit theory – Robert Boylestad Louis Nashelsky
[2] https://dientutuonglai.com/bc547.html
[3] https://www.studocu.com/vn
[4] https://khotrithucso.com/doc/p/thiet-ke-mach-khuech-dai-cong-suat-am-tan-
249881
[5] https://dientutuonglai.com/tip41c.html
[6] https://kyoritsu.us/thiet-ke-mach-khuech-dai-am-thanh-don-gian/
[7] https://lagroup.edu.vn/cach-lam-mach-khuech-dai-am-thanh/

19