You are on page 1of 7

‫يس تتم الختبام تتة تلبر تتبتنرم تتطي تي تتن تتماب تتن تأو م تتن تتمل ترنينمن ت بيتنراو

تتةلتن م تتط تت تتط ن ت تتال تنبب تتمالب ت‬


‫ألىتنرمطي تين تتمابتتن تنتممينتتن تن ةتتنامبتت يتتةتنرنو متتة توتينرنو متتة ت متتا تتملترنينمن تتالنت تاتة تنراوتتةلت تتالت‬
‫تتط تألتتىتأمتتدتبلتطنلتنرنو تتبتتتتط ن تتممتتةرومن ت وتتةلت لت ت‪-‬تبنتتال تايتتةتلت تنرم تتيويةتترت ةتنرمتطت وتتبتبيت يت ت‬
‫ن زنيجبتين تبلطنلتنرنو من تألطمة تنرمانئمتبيتنألزينجتيحوثتيما تالتينحالتت يةتل تأو بو ت‬

‫افتراضات اختبار"ت" لعينتين مرتبطتين ‪:‬‬


‫ً‬ ‫ً‬
‫ب تيما تتسماىتنراوةلترليمغنرتنرمةبعتبيتنرسيبتن اةببتلملريةتبيتنس وةتو ت‬ ‫‪1‬و‬
‫ب ت ما تنرنو مة تتط نمن ت غنرتتسمالمن و ت‬ ‫‪2‬و‬
‫ب تيممتناموة تنرنو بتينطتابتأشانئوبت‪،‬تيحوثت ما تتيثلبترليتميعتو ت‬ ‫‪3‬و‬
‫ً‬
‫ب تيمازعتنرمط تين ت ومتن مغنتترتنرمتتةبعتلتت تنرنو متتن ت بيتن شتتة النتتلت تنراوةبتتن تنرا لت تينر نتتال ت از نتتةت‬ ‫‪4‬و‬
‫ً‬
‫نأمالنروةتو ت‬

‫الحلول والبدائل في حالة عدم الوفاء باالفتراضات‪:‬‬

‫‪ 1‬أ تتالتةتيم تتا تتس تتماىتنراو تتةلتل ت تن مغن تترتنرم تتةبعتب تتلتت تتدتن س تتماىتنرممل تتر ت‪،‬تلوت ت تنرميون ت تي تتن تأ تتال ت‬
‫حةبتت‪ :‬ت‬
‫ً‬
‫النتاتتة تتس تتماىتنراو تتةلتل ت تن مغن تترتنرم تتةبعتنب تتيوةتئ تتةق تنرماس تتومتلوت ت تنب تتم النختنبام تتة تغن تترت‬ ‫ب‬
‫نر ة نتملر ت تةاو ية ت ت‬
‫ً‬
‫ب النتاة تتسماىتنراوةلت وةتايةتل تتاوةلت رو طت تيبتيالتأتتدتايتتدتتستتماتةتتلتتوي دت ط وتتبت‬
‫تسماىتنراوةلتالىتنرمملر تينبم النختنام ة ت ت ترنو من تتملرنينمن تبتتتةتالنت تاتة تأتتاللتنرط ت تب تتلت‬
‫ت تتدتايس تتبتتس تتماتةتتلو غ ت تنب تتم النختنبام تتة تغن تترتنر تتة نتملر تنر تتاليلت يرمااس تتا تر ت زينجت‬
‫ن ملرنينب ت‬

‫‪ 2‬تتالنتاةأ تنرنو مة تغنرتتملرنينمن تلوت تنبم النختنام ة ت ت ترنو من تتسمالمن ت ت‬

‫‪ 3‬تالنترتتمتيتتممتناموتتة تنرنو تتبتينطتاتتبتأشتتانئوبتلوتت تن نتتت تأ تتالتفنيتتومتنر متتةئبت‪،‬تيتم تتلتاأتتةل تجيتتعتنر وةأتتةتت‬


‫ينطتابتأشانئوبت ال تنإلتمة ت ت‬ ‫ت‬
‫‪ 4‬تلت تحةرتتبت تاتة تنرمتتط تيتتن ت تتومتن مغنتترتنرمتتةبعتلت تنرنو متتن تن ملترنينمن ت بيتنراوةبتتن تن م تتط تغنتترتنأمتتالنل تي متتمت‬
‫ً‬
‫نرنو م تتن تا ن ترنتبتيا تتلتأ تتدت ‪ ۳۰‬تل تتستي تتتلتت تتدتنب تتم النختنام تتة ت ت ترنو م تتن تتمل ترنينمن ت‪،‬تر تتدتالنتا تتة ت م تتمت‬
‫ً‬
‫نرنو من تصغنرنتلوت تنرلماءتالىتنبام ة تغنرتنر ة نتملر تنر اليلت يرمااسا تر زينجتن ملرنينبتو ت‬

‫الحاالت التي يستخدم فيها اختبار( ت ) لدى عينتين مرتبطتين‪:‬‬

‫‪1‬و ل نببتنرمط تين تتمابن تنام ة تدتبيت ن وان تياجةتأةخترالىتتتياأبتتدتنأللطنلو ت‬

‫‪2‬و ل نب تتبتنرم تتط تي تتن تتماب تتن تنرمن وا تتن تنرا ل ت تينر ن تتال تل ت تتمغن تترتت تتةتبيتتتياأ تتبتتمغن ترنتتر تتالىت‬
‫تتياأبتتدتنأللطنلو ت‬

‫‪3‬و ل نببتنرمط تين تتمابتتدتل جتتةتتنرمح تتولتنرال ن تتدةتلت تتتتةل تن مجتترتيتمابتتدتل جتتةتتنرمح تتولت‬
‫نرال ن دةتل تتةل تنره الببترالىتتتياأبتتدتنرنسبوووتي تنو ت‬

‫البيانات املطلوب تو افرها الستخدام اختبار( ت ) لدى عينتين مرتبطتين ‪:‬‬

‫• نرال جةتتن خةختل تنرمن وان تبيتنبام ة تد ت‬

‫• بيتتماب تتدتا تتلت ن و تت‪+‬تبيتنام تتة تيتنبأح تطن تن نو تتة تر تتال جةتتنرم تتط تي تتن تنرمن وا تتن تيتأ تتاللتبل تطنلت‬
‫نرنو ب ت ت‬

‫• بيت تماب ت تتدتنرم ت تتط تي ت تتن تنرمن وا ت تتن تبيتنبام ت تتة تدتين خن ت تتتتن نو ت تتة تن ماب ت تتدتل ج ت تتةتتنرم ت تتط تي ت تتن ت‬
‫نرمن وان تبيتنبام ة تد و ت‬

‫صياغة الفروض عند استخدام اختبار( ت ) لدى عينتين مرتبطتين ‪:‬‬


‫ً‬
‫بتياجالتلتتط تلن تاح تتةئوةتيتتن تتمابتتدتنرمن وتت‪+‬تنرا لت تيتمابتتدتنرمن وتت‪+‬تنر نتتال ت‬ ‫الفرض الصفري ‪H0‬‬
‫ل تن مغنرت ل ترالىتأو بتنر حث‬
‫ً‬
‫غيرموجه‪:‬تياجالتلط تلن تاح ةئوةتين تتمابدتنرمن و‪+‬تنرا ل تيتمابتتدتنرمن وتت‪+‬ت‬
‫نر نال تل تن مغنرت ل ترالىتأو بتنر حث‬
‫الفرض البديل ‪H1‬‬
‫موج ههه‪:‬تياج تتالتل تتط تلن تاح تتةئوةتي تتن تتماب تتدتنرمن و تت‪+‬تنرا ل ت تيتماب تتدتنرمن و تت‪+‬ت‬
‫نر نال تل تن مغنرت ل تر ة حتتمابدتنرمن و‪+‬تنر نال ترالىتأو بتنر حث ت‬
‫خطوات إجراء اختبار"ت"‪:‬‬

‫‪1‬و نرمحا‪+‬تتدترطيطتنبم النختنام ة تت‬


‫‪2‬و حاليالتنرمطيض‬
‫‪3‬و حاليالتت نابتنرا ا تينرطلضتيلي ةتيممت حاليالتنرمةل ‪:‬‬

‫نبام ة تن ةب‬ ‫•‬


‫ل جبتن نطتبت أاللتبلطنلتنرنو بت‪1-‬‬ ‫•‬
‫تسماىتنرالبربت يحاللتتدتنرمطضتنر اليل‬ ‫•‬
‫نراويبتن ماليروبت يممتنبم طنجهةتتدتجالي تت‬ ‫•‬

‫‪4‬و اجطنءتنبام ة ت نبم النختن نةلربتن ةب ب‬


‫‪5‬و مسنرتنر مةئ تب ت‬

‫معادلة "ت" لعينتين مترابطتين‪:‬‬

‫ت‬ ‫خت‬
‫تت=تت‬
‫تتتتح‪2‬ت ت‬
‫ت ت ‪ 1-‬تت‬ ‫ت‬

‫ً‬
‫خت ت‪:‬تتمابدتنرمطي ‪،‬تي اتيسةي تبي ةتلطي تن مابنن ت‬

‫تتتتح‪2‬ت ت‪:‬تتطبنةتتنأحطنلةتتنرمطي تأ التتمابدت لكتنرمطي ت‬

‫ت‪:‬تأاللتبلطنلتنرنو ب ت‬

‫ل جبتن نطتبت=ت ت‪ 1-‬ت‬

‫االختبارالالبارامتري الختبار"ت" لعينتين مترابطتين‪:‬‬

‫اختبارولكوكسون‪:‬‬

‫ين تتالتبر تتهطتنبام تتة نتتغن تترتنر ة نتملري تتبترلنو تتةتتن ط ن تتبت‪،‬تيو تتال ترل ش ت تأ تتدتنرم تتطي تي تتن تتماب تتن تأو م تتن ت‬
‫ً‬ ‫ً‬ ‫ً‬
‫تط نمن ت‪،‬تي نمجرتنام ة ت يرمااسا تنام ة نتت ةظطنتبام ة نت تنر ة نتتةترن من تتط نمن ‪،‬تيماليستأ ةتلت تنرتتبت‬
‫أالختنبتومةءتيوةأةتن مغنرتنرمةبعتبلملرنضتنبأمالنروبو ت‬
‫افتراضات اختبارولكوكسون ‪:‬‬

‫‪1‬و ب تيممتتا ت تتيومتن نةي تتبتتتتدتتتيتتاأمن تتتتط نمن ‪،‬تاةام تتة ت لتتىتينام تتة تبنتتال ‪،‬تنألزينجتن م تتةظط ت‬
‫بيت وةلتبيمن تبيتاةصيمن تألىتأمدتنتمياأبتو ت‬
‫ً‬ ‫ً‬ ‫ً‬ ‫ً‬ ‫ً‬
‫‪2‬و ب تيما تتسماىتنراوةلتل تن مغنرتنرمةبعت وةتبيتتم ست لملرية تبتيمازعت از نةتنأمالنروةتو ت‬
‫ً‬
‫‪3‬و تب تيممتناموة تنرنو بتأشانئوةتو ت‬

‫الحلول والبدائل في حالة عدم الوفاء باالفتراضات‪:‬‬

‫النتاة ت يومتن نةي بتيمما تتدتئسثتتتياأةتتبيتباثرت‪،‬تلوت تنبم النختنام ة لطیالتة تو ت‬ ‫‪1‬و‬


‫النتاةأ تنتمياأمة تغنرتتط نمن تلوت تنبم النختنام ة تتة ت‪-‬تيتمنة ترنو من تتسمالمن و ت‬ ‫‪2‬و‬
‫ً‬ ‫ً‬
‫النتات تتة تن مغن ت تترتنرم ت تتةبعتتم ت تتستي از ن ت تتةتنأم ت تتالنروةتلوت ت ت تنب ت تتم النختنام ت تتة ت ت تنر ت تتة نتملر ترنو م ت تتن ت‬ ‫‪3‬و‬
‫تط نمن تو ت‬
‫النتاةأت تنرنو تتبتغنتترتأشتتانئوبتلوتت تاأتتةل تجيتتعتنر وةأتتةتتينطتاتتبتأشتتانئوبت تتال تنإلتمتتة ت‪،‬تيلت تحةرتتبت‬ ‫‪4‬و‬
‫فنت تلركتي غ تن نت تأ التفنيومتنر مةئ تبو ت‬

‫وتكتب معادلة اختبارولكوكسون بالصورة التالية‪:‬‬

‫تنرمطي تن اج بو ت‬ ‫• ‪:T1‬ت‬
‫تنرمطي تنرسةر بو ت‬ ‫• ‪T2‬ت‪:‬ت‬

‫خطوات إجراء اختبارولكوكسون‪:‬‬

‫‪1‬و أ عتل جةتتنراوةلتنرا ل تينراوةلتنر نال تل تأياليدوت ت‬


‫‪2‬و أحست تنرمتتطي تيتتن تل جتتةتتنراوتتةلتنرا لت تيل جتتةتتنراوتتةلتنر نتتال ت أنتتطحتل جتتةتتنراوتتةلتنر نتتال ت‬
‫تدتل جةتتنراوةلتنرا ل و ت‬
‫ً‬
‫‪3‬و أ تتعت تتةترلمتتطي ت تبغتتضتنر شتتطتأتتدتنإلرتتة نتتنرستتةر بتينلملترنضتب تنرمتتطي تتنلاتتبت ت‪،‬تل ننت تنرط تتبت‬
‫‪ ۱‬تألصغطتلط ت‪،‬تئمتنرط بت ‪ 2۲‬ترلمط تنرت تيلوةت‪،‬توووتي تنت‪،‬تيإ ية تنرمطي تنر مطتبو ت‬
‫تنرمطي تن اج بتيتتياأهةت ‪ T1‬و ت‬ ‫‪4‬و نةملت‬
‫تنرمطي تنرسةر بوتيتتياأهةت ‪ T2‬و ت‬ ‫‪5‬و نةملت‬
‫ً‬
‫‪6‬و أحاللتنراويبتنر غطىت ‪ T1‬تبيت ‪ T2‬حاللتأاللتنألزينجت ت‪،‬تأشطنتأل تنألزينجتنرتةترهةتلتتطي تصتتمطتبتيتتممت‬
‫نبت نةل ةتتدتنرناللت ت‬
‫أ تتالتتستتماىت‪05‬و‪،0‬تبيت‬ ‫‪7‬و نستتم طجتتتتدتجتتالي توتيتلمااستتا توت ويتتبت‪T‬تنر شطتتتبت تن ماليروتتبت تن اةيلتتبت‬
‫تسماىت‪01‬و‪0‬ترالبربتنرنطلن‬
‫مثال‪:‬‬

‫نب تتف الل تنح تتالىتنرال نب تتةتتنرمن تتط تأل تتىتلةألو تتبتيطأ تتةتبت تتال ت ةتل ت تفنزت تتزت تتال نتتط تتسبتل ت تح تتلتن ش ت ستتي تتالت‬
‫نامتتة تتنرال نبتتبتأو تتبتت تتدت‪5‬تطتتسبتيبجتتطتتره تتمتنام تتة ت لوتتةتل ت تتهتتة نتتحتتلتن ش ت ست‪،‬تئتتمتفنطت تتهمترلجرأ تتةتبت‬
‫يلاةترليال تنرزت وبتن اط ‪،‬تئمت ةت تنرال نببتيإجطنءتنام ة نتبناليةترهمتي التسمل تنر مةئبتنرمةروب‪ :‬ت‬

‫درجة االختبارالبعدي‬ ‫درجة االختبارالقبلي‬ ‫الطالب‬


‫‪ 24‬ت‬ ‫‪ 20‬ت‬ ‫‪1‬ت‬
‫‪ 21‬ت‬ ‫‪ 22‬ت‬ ‫‪2‬ت‬
‫‪ 13‬ت‬ ‫‪ 15‬ت‬ ‫‪3‬ت‬
‫‪ 20‬ت‬ ‫‪ 17‬ت‬ ‫‪4‬ت‬
‫‪ 23‬ت‬ ‫‪ 20‬ت‬ ‫‪5‬ت‬

‫نامجرتنرمط تتين تنبام ة تنرا ل تينبام ة تنر نال تيةبم النختنام ة تيرمااسا و ت‬

‫الحل‪:‬‬

‫رتب الفروق‬ ‫رتب الفروق‬ ‫الرتب‬ ‫الفرق‬ ‫القياس‬ ‫القياس‬


‫السالبة ‪T2‬‬ ‫املوجبة ‪T1‬‬ ‫ف‬ ‫البعدي‬ ‫القبلي‬
‫‪5‬ت‬ ‫ت‬ ‫‪5‬ت‬ ‫‪ 4-‬ت‬ ‫‪ 24‬ت‬ ‫‪ 20‬ت‬
‫ت‬ ‫‪1‬ت‬ ‫‪1‬ت‬ ‫‪1‬ت‬ ‫‪ 21‬ت‬ ‫‪ 22‬ت‬
‫ت‬ ‫‪2‬ت‬ ‫‪2‬ت‬ ‫‪2‬ت‬ ‫‪ 13‬ت‬ ‫‪ 15‬ت‬
‫‪5‬و‪ 3‬ت‬ ‫ت‬ ‫‪5‬و‪ 3‬ت‬ ‫‪ 3-‬ت‬ ‫‪ 20‬ت‬ ‫‪ 17‬ت‬
‫‪5‬و‪ 3‬ت‬ ‫ت‬ ‫‪5‬و‪ 3‬ت‬ ‫‪ 3-‬ت‬ ‫‪ 23‬ت‬ ‫‪ 20‬ت‬
‫مجه ‪12= T2‬‬ ‫مجه ‪3= T1‬‬ ‫املجموع‬
‫ت‬
‫=ت‪ 5‬ت‬

‫أحس ت‪T‬تن ماليروبتأ ال ت‬

‫أ الت ‪05‬و‪0‬ت‪،‬ت‪ 5‬ت=ت‪ 0‬ت‬

‫أ الت ‪1‬و‪0‬ت‪،‬ت‪ 5‬ت=تتت بتياجال ت‬

‫أاة ت ويبت‪T‬تن ماليروبتتعتنراويبتنألصغطتيه ت‪ T1‬ت‬

‫‪T1‬ت>ت‪T‬‬

‫بت اجالتلطي تين تأمةئبتنبام ة تنرا ل تينر نالتبام ة تتهة نتتحلتن ش ستترالىتنرنسبو ت‬

You might also like