Bài giảng LTTCTT

NỘI DUNG LOGO

1. KHÁI NIỆM VÀ BẢN CHẤT CỦA LÃI SUẤT

2. VAI TRÒ CỦA LÃI SUẤT
CHƯƠNG 4 3. PHƯƠNG PHÁP TÍNH LÃI

LÃI SUẤT 4. PHÂN LOẠI LÃI SUẤT

5. CÁC NHÂN TỐ ẢNH HƯỞNG ĐẾN LÃI SUẤT
6. TÁC ĐỘNG CỦA CHUYỂN ĐỘNG LÃI SUẤT
TS. Đặng Thị Quỳnh Anh 7. CẤU TRÚC RỦI RO CỦA LÃI SUẤT
8. CẤU TRÚC KỲ HẠN CỦA LÃI SUẤT

1. Khái niệm và bản chất LOGO LOGO

của lãi suất
Khaùi nieäm Bản chất của lãi suất
Laõi laø soá tieàn ngöôøi ñi vay phaûi traû cho ngöôøi cho vay ñeå ñöôïc
söû duïng soá voán vay trong moät khoaûng thôøi gian nhaát ñònh.
• Tiền lãi là giá cả của tư

Laõi suaát laø tyû leä %, phaûn aùnh tieàn laõi phaûi traû tính treân toång soá 1. Bản chất bản cho vay
voán vay trong moät thôøi gian nhaát ñònh. và vai trò
• Tiền lãi là giá cả của
Laõi phaûi traû1 kyø của lãi suất
Laõi suaát 1 kyø (%) = x100 quyền sử dụng vốn tín
Toång soá voán vay
dụng

TS.Đặng Thị Quỳnh Anh 1

Bài giảng LTTCTT

2. Vai trò của lãi suất LOGO LOGO

3. Phương pháp tính lãi

- Lãi suất là phương tiện kích thích lợi ích vật chất để thu hút mọi • Tính lãi theo phương
nguồn vốn nhàn rỗi trong nền kinh tế pháp lãi đơn

- Lãi suất là công cụ kích thích đầu tư và phát triển kinh tế

- Lãi suất là đòn bẩy kích thích ngân hàng và các doanh nghiệp
• Tính lãi theo phương
pháp lãi ghép
kinh doanh có hiệu quả.

- Lãi suất là một trong những công cụ dự báo tình hình nền kinh tế.

- Là công cụ điều tiết kinh tế vĩ mô nền kinh tế

Tính lãi theo phương pháp lãi đơn (simple interest)

“ Add your company slogan ” Tính lãi theo phương pháp lãi ghép (compound interest)
“ Add your company slogan ”

Là phương pháp tính lãi mà số Là phương pháp tính lãi mà số

tiền lãi được xác định tiền lãi mỗi kỳ được tính trên
I = C. i. n số vốn gốc ban đầu và số tiền
lãi phát sinh của các kỳ trước.
I: lãi thu được sau n thời gian đầu
𝐂𝐧 = 𝐂𝟎 𝟏 + 𝐢 𝐧
tư
C: vốn ban đầu
Cn: gốc và lãi sau n thời gian đầu tư
i: lãi suất
C0: vốn ban đầu
n: thời gian đầu tư
i: lãi suất
LOGO n: thời gian đầu tư LOGO

TS.Đặng Thị Quỳnh Anh 2

Bài giảng LTTCTT

4. Phân loại lãi suất LOGO —

v Căn cứ vào giá trị của tiền lãi

v Caên cöù vaøo thôøi haïn tín duïng
v Caên cöù vaøo tính linh hoạt của laõi suất
v Caên cöù vaøo phöông phaùp traû laõi
v Căn cứ vào nghiệp vụ ngân hàng

Caên cöù vaøo tính linh hoạt cuûa laõi suaát Caên cöù vaøo thôøi haïn tín duïng

a. Laõi suaát coá ñònh: laø laõi suaát ñöôïc duy trì coá ñònh
a. Laõi suaát ngaén haïn: laø laõi suaát aùp duïng trong quan
trong suoát thôøi haïn vay.
heä tín duïng thôøi haïn ngaén
b. Laõi suaát bieán ñoåi: laø laõi suaát coù theå thay ñoåi trong
b. Laõi suaát daøi haïn: laø laõi suaát aùp duïng trong quan heä
thôøi haïn vay treân cô sôû phuø hôïp vôùi söï bieán ñoäng
tín duïng trung vaø daøi haïn
cuûa laõi suaát thò tröôøng.

Lãi suất tham chiếu, thời hạn tái tục lãi suất

Lscv = lstgtk 12T + 4%

Lscv = SIBOR + 2%

Singpore Interbank Offered rate

TS.Đặng Thị Quỳnh Anh 3

Bài giảng LTTCTT

Căn cứ vào nghiệp vụ ngân hàng Ngân hàng

trung ương
v Laõi suaát tieàn göûi LS Chiết khấu
Cho NHTW
vLaõi suaát cho vay vay
vLaõi suaát chieát khaáu
vLaõi suaát tái chieát khaáu
NHTM Lãi suất liên NH NHTM
v Lãi suất tái cấp vốn LS chiết
vLaõi suaát lieân ngaân haøng khấu

Lãi suất
cho vay
Lãi suất
tiền gửi
NHTM
v Laõi suaát cô baûn

Người Người
gửi tiền vay tiền

Caên cöù vaøo phöông phaùp traû laõi 5. CAÙC NHAÂN TOÁ AÛNH HÖÔÛNG ÑEÁN LAÕI SUAÙÂT

a. Laõi suaát chieát khaáu laø laõi suaát ñöôïc tính cho khoaûn
vay maø phaàn laõi ñöôïc hoaøn traû toaøn boä ngay ñaàu kyø Tröïc tieáp Giaùn tieáp
a. Laïm phaùt döï tính
b. Laõi suaát coupon laø laõi suaát tính cho khoaûn vay maø
b. Söï phaùt trieån cuûa neàn
phaàn laõi ñöôïc hoaøn traû theo ñònh kyø a. Caàu quyõ cho vay
kinh teá trong chu kyø
b. Cung quyõ cho vay kinh doanh
c. Laõi suaát cuoái kyø: laø laõi suaát tính cho khoaûn vay maø
c. Tyû suaát lôïi tức dự tính,
phaàn laõi ñöôïc hoaøn traû khi ñaùo haïn rủi ro của công cụ nợ
d. Chính saùch taøi chính cuûa
nhaø nöôùc
e. Chính saùch tieàn teä cuûa
NHTW

TS.Đặng Thị Quỳnh Anh 4

Bài giảng LTTCTT

NHAÂN TOÁ TRÖÏC TIEÁP NHAÂN TOÁ TRÖÏC TIEÁP

Cầu của hộ gia Cầu của doanh Cầu của Cầu của
đình đối với nghiệp
Caàu quyõ cho vay Cung quyõ cho vay chính phủ nước
vốn vay ngoài
Caàu cuûa doanh nghieäp Tieát kieäm:
Caàu cuûa chính quyeàn vCaùc caù nhaân, hoä gia ñình
Caàu cuûa ngöôøi tieâu duøng vCaùc doanh nghieäp
vThaëng dö ngaân saùch NN
vDoøng tieát kieäm nöôùc ngoaøi
Tieàn phaùt haønh và bút teä

Lãi uất
Tổng mức cầu
vốn vay

Lượng vốn vay

Laõi suaát caân baèng Laõi suaát caân baèng

Lãi suất Lãi suất

Cung vượt quá S S
S’
i1
i1
O
io io O
i2
i2
Cầu vượt quá D D’
D

0 Q Quỹ cho vay 0 Q Quỹ cho vay

TS.Đặng Thị Quỳnh Anh 5

Bài giảng LTTCTT

CAÙC NHAÂN TOÁ GIAÙN TIEÁP AÛNH HÖÔÛNG ÑEÁN LAÕI SUAÙÂT Söï phaùt trieån cuûa neàn kinh teá trong chu kyø kinh doanh

S
a. Laïm phaùt döï tính Lãi suất
b. Söï phaùt trieån cuûa neàn kinh teá trong chu kyø
S’
kinh doanh io

c. Tỷ suất lợi tức dự tính, rủi ro và thanh khoản i1

O
của các công cụ nợ
D’
d. Chính saùch taøi chính cuûa nhaø nöôùc
D
e. Chính saùch tieàn teä cuûa NHTW
0 Q Quỹ cho vay

Söï phaùt trieån cuûa neàn kinh teá trong chu kyø kinh doanh Tỷ suất lợi tức dự tính, rủi ro và thanh khoản của
các công cụ nợ
Cung quyõ cho vay taêng do: Lãi suất
YThu nhaäp cuûa caùc chuû theå trong neàn kinh teá taêng S
YTieàn teä oån ñònh, do ñoù nhaø nöôùc saün saøng cho vay S’
Caàu quyõ cho vay taêng do:
io O
YNhu caàu ñaàu tö taêng
i1
YNhu caàu tieâu duøng taêng
D

0 Q Quỹ cho vay

TS.Đặng Thị Quỳnh Anh 6

Bài giảng LTTCTT

Chính saùch taøi chính cuûa nhaø nöôùc Chính saùch taøi chính cuûa nhaø nöôùc

Lãi suất Lãi suất

S S
i1

io O io O
i1
D’

D D
D’
0 Q Quỹ cho vay 0 Q Quỹ cho vay

Chính saùch taøi chính cuûa nhaø nöôùc Chính saùch tieàn teä cuûa NHTW
CSTT mở rộng: MS tăng => cung QCV tăng => ls thị
Goàm chính saùch thueá vaø chính saùch chi tieâu cuûa chính trường giảm
phuû.
Lãi suất
Chính saùch taøi chính thaét chaët: S
thu thueá taêng, chi tieâu giaûm => ca% u quyõ cho vay CP S’
giaûm => laõi suaát giaûm
Chính saùch taøi chính môû roäng: io O
giaûm thu thueá, taêng chi tieâu => NSNN thâm hụt => caàu i1
quyõ cho vay CP taêng => laõi suaát taêng
D

0 Q Quỹ cho vay

TS.Đặng Thị Quỳnh Anh 7

Bài giảng LTTCTT

6. Tác động của chuyển động lãi suất 7 CAÁU TRUÙC RUÛI RO CUÛA LAÕI SUAÁT

a. Laõi suaát vaø ñaàu tö

Trái phiếu kho bạc: thời hạn 5 năm,
b. Laõi suaát vaø chi tieâu tieâu duøng lãi suất 8%/năm
c. Laõi suaát vaø xuaát khaåu roøng
d. Laõi suaát vaø laïm phaùt Trái phiếu ngân hàng: thời hạn 5 năm,
lãi suất 10%/năm

Trái phiếu công ty: thời hạn 5 năm,

lãi suất 14%/năm

KHÁI NIỆM

LAÕI SUAÁT
Caáu truùc ruûi ro cuûa laõi suaát laø MÖÙC LAÕI SUAÁT COÂNG CUÏ
töông quan veà laõi suaát giöõa caùc BUØ COÂNG CUÏ _ NÔÏ
=
coâng cuï nôï coù cuøng kyø haïn RUÛI NÔÏ COÙ KHOÂNG
thanh toaùn. RO RUÛI RO COÙ RUÛI
RO

TS.Đặng Thị Quỳnh Anh 8

Bài giảng LTTCTT

Möùc buø ruûi ro

CAÙC NHAÂN TOÁ AÛNH HÖÔÛNG CAÁU TRUÙC
i
RUÛI RO CUÛA LAÕI SUAÁT

RUÛI RO VÔÕ NÔÏ

TÍNH LOÛNG

THUEÁ

Ruûi ro vôõ nôï Ruûi ro vôõ nôï

Laø ruûi ro xaûy ra do ngöôøi ñi vay khoâng

coù khaû naêng thöïc hieän nghóa vuï nôï cho
ngöôøi cho vay khi ñeán haïn thanh toaùn.

Coâng cuï nôï khoâng coù

Coâng cuï nôï coù ruûi ro
ruûi ro

TS.Đặng Thị Quỳnh Anh 9

Bài giảng LTTCTT

Tính thanh khoaûn Tính thanh khoaûn

Tính loûng cuûa coâng cuï nôï laø khaû naêng vaø chi
phí chuyeån ñoåi moät coâng cuï nôï thaønh tieàn
hoaëc taøi saûn khaùc.

Coâng cuï nôï khoâng coù

Coâng cuï nôï coù ruûi ro
ruûi ro

Tính thanh khoaûn

S1 Thueá
S2
i i

S2
Coâng cuï nôï ñöôïc mieãn thueá coù laõi suaát thaáp hôn
i1
D1 S1 coâng cuï nôï khoâng ñöôïc mieãn thueá ngay caû khi
Phần
i2 ruûi ro vôõ nôï cao hôn.
bù rủi
i2
ro
i1
D1

QCV QCV
Coâng cuï nôï khoâng coù
Coâng cuï nôï coù ruûi ro
ruûi ro

TS.Đặng Thị Quỳnh Anh 10

Bài giảng LTTCTT

8. Caáu truùc kyø haïn cuûa laõi suaát Ví dụ

Trái phiếu kho bạc: thời hạn 5 năm,

q Khaùi nieäm lãi suất 8%/năm
q Caùc daïng caáu truùc kyø haïn laõi suaát
q Lyù thuyeát giaûi thích caáu truùc kyø haïn cuûa laõi suaát Traùi phiếu kho baïc: thời hạn 10 năm, laõi
suất 10%/năm

Traùi phiếu kho baïc: thời hạn 15 năm,

laõi suaát 14%/năm

Khaùi nieäm Caùc daïng caáu truùc kyø haïn laõi suaát

i yield curve
Caáu truùc kyø haïn cuûa laõi suaát laø tính töông quan veà
laõi suaát giöõa caùc traùi phieáu coù cuøng ñaëc tính veà ruûi
ro vôõ nôï, tính thanh khoaûn vaø thueá, coù kyø haïn
thanh toaùn khaùc nhau coù theå coù laõi suaát khaùc nhau t

TS.Đặng Thị Quỳnh Anh 11

Bài giảng LTTCTT

Caùc lyù thuyeát

Lyù thuyeát döï tính

Lyù thuyeát thò

tröôøng phaân caùch

Lyù thuyeát moâi

tröôøng öu tieân

Lyù thuyeát döï tính Lyù thuyeát döï tính (Expectation Theory)

Giaû thieát: caùc traùi phieáu coù kyø haïn khaùc nhau coù theå thay theá
hoaøn haûo cho nhau. Laõi suaát cuûa coâng cuï nôï daøi haïn baèng trung
Noäi dung bình cuûa caùc laõi suaát ngaén haïn döï kieán trong
suoát thôøi haïn cuûa coâng cuï nôï daøi haïn ñoù
v Caùc coâng cuï nôï coù ruûi ro vôõ nôï, tính loûng vaø thueá nhö nhau
nhöng coù kyø haïn thanh toaùn khaùc nhau ñöôïc coi laø töông
ñöông nhau, coù theå thay theá hoaøn haûo cho nhau neáu coù möùc i t + i te+1 + i te+2 + i te+3 ... + i te+n-1
lôïi töùc döï tính nhö nhau int =
n
𝟏%'𝟐%
𝒊𝟐$ = 𝟐
=1,5%

TS.Đặng Thị Quỳnh Anh 12

Bài giảng LTTCTT

Lyù thuyeát thò tröôøng phaân caùch Lyù thuyeát thò tröôøng phaân caùch
(The Segmented Market Theory) (The Segmented Market Theory)

Giaû thieát:
Caùc coâng cuï nôï coù ngaøy ñaùo haïn khaùc nhau hoaøn toaøn
khoâng phaûi laø haøng hoùa thay theá cho nhau (thò tröôøng
traùi phieáu hoaøn toaøn bò chia caét)
Caùc coâng cuï nôï coù kyø haïn thanh toaùn khaùc nhau laø
hoaøn toaøn rieâng bieät, taùch rôøi, khoâng töông ñöông
nhau vaø khoâng chòu taùc ñoäng cuûa lôïi töùc döï tính.
Laõi suaát cuûa coâng cuï nôï do cung caàu treân thò
tröôøng quyeát ñònh

Lyù thuyeát moâi tröôøng öu tieân

(The Liquidity Premium Theory)
Giaû thieát: traùi phieáu coù ngaøy ñaùo haïn khaùc nhau laø haøng hoùa
thay theá cho nhau nhöng khoâng phaûi laø söï thay theá hoaøn haûo.
i t + i te+1 + i te+2 + i te+3 ... + i te+n-1
int = + k nt
n họ chỉ có vốn nhàn rỗi trong 1 năm. Hết 1 năm họ có thể bán trái phiếu
knt :möùc buø ruûi ro kyø haïn cuûa traùi phieáu n thôøi kyø taïi thôøi ñieåm t
Ứng dụng của đường cong lãi suất
Ra quyết định đầu tư
Nếu đường cong lãi suất có độ dốc lên, nhà đầu tư sẽ mua trái phiếu kỳ
hạn dài ngay cả khi họ chỉ có ngân quỹ trong ngắn hạn.
Ví dụ: nhà đầu tư có thể mua trái phiếu kỳ hạn 10 năm với lãi suất
10%/năm trong khi trái phiếu 1 năm chỉ có lãi suất 7%/năm ngay cả khi
dài hạn để được hưởng lãi suất 10%. Rủi ro là giá bán trái phiếu có thể
thấp hơn giá mua.
Ra quyết định tài trợ
Từ việc đánh giá các mức lãi suất hiện hành của các CK có kỳ hạn khác
nhau, công ty có thể tính mức lãi suất phải chi trả cho trái phiếu ở các kỳ
hạn khác nhau. Từ đó xác định kỳ hạn trái phiếu cty muốn phát hành.

TS.Đặng Thị Quỳnh Anh 13