Professional Documents
Culture Documents
Ørberg
Pars prior
Viae: Appia (inter Romam et Brundisium), Latina (i. Romam et Capuam), Flaminia (i. Roman et Ariminum),
Aurelia (i. Romam et Genuam), Aemilia (i. Ariminum et Placentiam)
Ostia, Brundisium, Ariminum, Genua, Placentia – magna oppida
Prope esse
Procul ab
Quam longa – tam
Lectica
In umeris
Apud esse
Estne in oppido Tusculo?
Quo it Medus? Romam it.
Unde venit Cornelius?
Iam – schon, REEDS, allerede, redan,
Autem
Dominus autem fessus non est, nam is non ambulat.
Iulius lecticaa vehitur.
Medus ambulat, nam is servus est neque equum habet.
Dominus a servo malo timetur.
Medus Lydiam amat et ab ea amatur.
Itaque
Ante ostium Lydiae.
Delecratur
Imperat
Verba Medi a Lydia laeta audiuntur.
Peristylum
Cuniculum
Sumit
Neque ostium post se claudit.
Immo
Formosus
Terge oculos !
Ancilla oculos claudit et tacet.
Leander saccum ponit ante Iulium, qui aperit eum.
Plenus malorum / pirorum esse
Osculum dare
Quid agit Iulia? Rosas carpit in horto.
Hortus 庭 tuin
Age! Curre!
Oculi Iuliae pleni sunt lacrimarum.
Nulla rosa tam pulchra est quam filia mea.
IX : Pastor et oves
Alba
Aqua et cibus
Domini pastoribus suis cibum dant.
Collis = mons parvus
Petere: Pastor umbram petit. Etiam oves umbram petunt: post pastorem ad arborem adeunt.
Dum pastor in herba dormit, ovis nigra ab ovibus albis abite et ad rivum currit.
Undecentum – centum
Ceterus
Esse procul a
Vestigium
Lupus in silva cibum quaerit, dum pastor et canis ovem nigram quaerunt.
Canis ovem quaerit et vestigia eius in terra reperit, neque ovem ipsam reperit.
Ovis consistit et expectat dum lupus venit.
Pete lupum !
Pastor laetus ovem in umeros imponit eamque portat ad ceteras oves, quae sine pastore in campo errant.
X: Bestiae et homines
Asinus
Bestiae ferae – quaae alias bestias capiunt et edunt.
Aves et pisces
Avis duas alas habet.
Mercator est homo qui emit et vendit.
Ramus
Nidus
Canere
Crassus, tenuis
Ad terram cadit
Pulii
Perterritus – perterreo
In lecto ponitur
Passivum:
Marcus a Iulio non videri, sed audiri potest.
Marcus Quintum a Iulio portari et in lecto poni videt.
Portari, numerari, vocari
Videri, teneri
Poni, emi, edi, claudi
Audiri, reperiri, aperiri
Syra rosam a Iulia teneri videt.
Magnum ostium a parva puella neque aperiri neque claudi potest.
Avunculus
Miles – milites
Miles est vir qui scutum et gladium et pilum fert. Miles est vir armatus.
Pugnant
Levis
Ac = atque
Incolere
Flumen Rhemus germaniam a Gallia provincia dividit.
Rhenus ac Danuvius flumina, quae Germaniam ab imperio Romano dividunt, fines imperii nostri sunt.
Germani exercitum nostrum oppugnant.
Metuo = timeo, vereor, trepido– metuitur
Dux exercitui imperat, exercitus duci
Suo paret, nam dux ab exercitu metuitur.
Pareo (слухатись, підкорятись) – parent
Castra
Vallum
Iacio
Fortes sunt illi, sed Romani fortiores sunt.
Patria nostra bonis armis defenditur.
Metus
Brevis
Gravis
Altior – altiorem – altioris – altiori – altiore
Altius – altius – altioris – altiori – altiore
Altiores – altiores – altiorum – altioribus – altioribus
Altiora – altiora – altiorum – altioribus – altioribus
Brevior, fortior, gravior, levior, longior, pulchior.
Vel
Mane – vesper – nox
Neque tota luna sole illustratur, sed tantum ea pars quae vertitur ad solem; cetera pars obscura est.
Is dies “aequinoctium” dicitur
Aestas et hiems
Ver et autumnus
Aestas est tempus calidum.
Hieme non solum imber, sed etiam nix de caelo cadit.
Hieme montes et campi nive operiuntur.
Vere campi nova herba operiuntur, arbores novis foliis ornantur, aves, quae hieme tacent, rursus canere
incipiunt.
Folia terram operiunt.
Sol altus in caelo est nec nubibus operitur.
Tunc
Igitur
Vterqve – nevtrvs
Uterque puer quietus est, neuter puer se movet. Alter dormit, alter vigilat.
Aegrotat – valet
Utra fenestra clausa est ?
Gallus canens novum diem salutat.
Adhuc
Mane est!
Hora prima est! Surge e lecto!
Aures
Non modo faciem, sed totum caput lava!
Dormit? Excita eum!
Soleo – solere – solui – solitus sum – be accostumed, used to
Graeci et barbari togam non gerunt.
Multis barbaris magna corporis pars nuda est.
Calceos
Sed ille, qui multum esse solet, hodie nec panem nec malum est.
Marcus autem magnum malum a patre poscit.
Primum es panem, deinde malum.
Cur ille servus mecum venire non potest ut solet ? Etiamne Medo caput dolet?
Marcus malum, tabulam, stilum regulamque secum ferens e villa abit.
Puer vigilans, in lecto iacens gallum canenten audit.
Gallus canens non auditor a puero dormiente.
Puer dormiens servum clamantem audit, nec a gallo canente, sed a servo clamante excitatur.
Pueri dormientes servos clamantes audiunt, nec a gallis canentibus, sed a servis clamantibus excitantur.
Animal volans – animália volantia
Milites inter pila volantia pugnant.
LUDUS
Magister ludi est vir Graecus. Diodorus enim magíster severus est, qui discipulos suos virga verberat; eo modo
magíster severus discípulos ímprobos punire solet.
De sella surgens
Conside!
STATIM
Ianuam pulsat antequam intratm non statim intrat
Claude ianuam et conside!
Post Titum Marcus ad ludum advenit, neque is ianuam pulsat antequm intrat. Marcus statim intrat, nec
magistrum salutat.
Statim ad me veni !
Redeo – redire – redii, redivi – reditum
At
In lectulo dormire licet, hic in ludo non licet dormire.
XVI: Tempestas
Metuo – timeo
Tum
Cum y, tum x.
Pars navis posterior puppis dicitur. In puppi sedet nauta qui navem gubernat.
Partes caeli sunt quattuor: priens et occidens, meridies (південь) er septentriones.
A tergo – назад
Hodie caelum serenum et ventus secundus (сприятливий) est.
Licet – licere – licuit – licitum est
De oculis Lydiae lacrimae labuntur.
Bene navigamos vento secundo atque caelo sereno.
Vereor
Paulus, paulo
Ater, atra, atrum
VIX ледве
Mare tempestate turbatur, ac navis, quae et homines et merces multas vehit, fluctibus iactatur et vix gubernari
potest. Nautae multum aquae e nave hauriunt, sed navis nimis gravis est propter merces.
NIMIS занадто
PROPTER через
Iacite merces!
Conor – conari – conatus – conatur – намагатись
Labor – labuntur
Medus et Lydia simul labuntur. Medus surgere conatur, nec vero se loco movere potest.
Abeo
Verba deponentia
Medus laetatur – gaudet
Nec dominum veretur – timet
Nauta non proficiscitur – abit
Sed ventum secumdum opperitur – exspectat
Laetari, vereri, proficisci, opperiri ---- sempre formam verci passivi habent
Consolari, conari, intueri, sequi, loqui, labi, complecti, egredi, oriri
INTUEOR
Medus ex Italia proficiscens solem orientem intuetur.
Navis e portu egreditur, aliae naves eam sequuntur.
Dum Lydia loquitur, lacrimae de oculis eius labuntur.
Medus eam complectitur et consolari conatur.
Pravum
Tot – so viele
Industrii
Triginta et octo sunt duodequadraginta.
Trigianta et nivem sunt undequadraginta
Semper cogito antequam respondeo.
Magíster Marcum non laudat, sed reprehendit.
Cur ego senper a te reprehendor, numquam laudor? T et S sempre laudantur, numquam reprehenduntur.
Tu a me non laudaris, M, quia numquam recte respondes. Semper prave respondes, ergo reprehenderis!
Saepe
Nos quoque saepe interrogamur, nec vero prave respondemos. Itaque nos a magistro laudamur, non
reprehendimur.
Et cur vos sempre laudamini ?
Quia id quod vos interrogamini facile est – ego quoque ad id recte respondere possum.
Nondum tibi respondeo, quod primum cogitare oportet.
Nunc tibi licet respondere.
Reperitur
Iungitur
Cum syllabae iunguntur, vocabula fiunt. Cum vocabula coniunguntur, sententiae fiunt.
Ostium et ianua
Dominus et erus
Litterae vix legi possunt.
Litterae vestrae aequae foedae sunt.
Deesse
Praeter
Nemo in tam brevi sententia tot menda facit.
Quoties? Скільки раз?
Immo vero non deest, at superest h littera!
Animadvertit пильнувати, помічати, бути уважним відносно
Calamus et charta.
Tectum
Maior, minor
Propter amorem nocte vix dormiebam – sempre de te cogitabam
Certe non propter pecuniam me amabas.
Quare
Num opus est me plus dicere ?
XX : Parentes
Cubare
Cunae sent lectulus infantis.
Carere – frei von etwas sein, etwas nicht haben/besitzen; nicht vorhanden sein
Postulare – fordern, bewerben, voraussetzen
Neque solum prima verba, sed etiam primos gradus faciet infans.
Mox – snart
Utra infantem Aemiliae alet, materne an nutrix?
Infans a matre aletur.
E somno excitabuntur
Noli abire! Tecum colloqui volo.
Apud maritum manet
Si aeger erit, ipsa eum curabo totamque noctem apud eum viligiabo; nemo infantem aegrum tam bene
curare potest quam mater ipsa.
Hoc est matres officium!
Profecto infantem meum ipsa alam. Ego faciam officium meum! Neque solum die, sed etiam nocte apud
infantem ero: semper cum eo dormiam.
Nos et infans in eodem cubiculo dormiemus? Vix unam horam dormire poterimus, si infans tuus in
cubiculo nostro dormietis, ego profecto in alio cubiculo dormiam, ubi ab infacte vagiente non excitabor!
Meum officium est pecuniam facere ac magnam familiam alere, non cum infante vagiente cubare!
Somnus viro industrio necessarius est!
Noli pergere (fortsetzen)! Plura a te audire nolo!
Imbrem – regen
Impluvium – impluit
Cras
Vel si necesse erit domo abire, non modo tertio quoque die, sed cotidie ad nos reverti debes.
Nam si sororem habebo, ea sola a vobis amabitur, ego non amabor!
Tu et parvula soror aeque amabimini.
Si aeque amabimur, laeta ero.
Ea nomina a te audire nolumus!
Mox nox erit. Sol non lucebit, sed stellae lucebunt. Omnes dormient. Nemo vigilabit. Nulla avis canet.
Computabit – parebit – scribet – dormiet
Ab hoc die bonus discipulus ero, numquam in ludo dormiam, semper tibi parebo, bene computabo et
pulchre scribam!
Id fieri non potest1
Cras – heri
Rursus – en arrière, au contraire
Bo ; bis ; bit ; bimus ; bitis ; bunt
Am ; es ; et ; emus ; etis ; ent
Sordidus est quod humi iacuit ; humus enim propter imnrem umida et sórdida est.
Humus – terra, solum
Iacio – jeter
Iaceo – être étendu
Intellegebam te non cornibus, sed pugnis pulsatum esse.
Vos duo unum pulsavistis? Duo cum uno pugnavistis?
Validus
Iam satis audivi de pugna vestra indigna. Nam certe non decet pulsare puerum minorem, sed duos pueros
cum uno pugnare indignissimum est – hoc nullo mode excusari potest! Noli Mihi plus narrare de hac re!
Age, i in cubiculum tuum ac muta vestimenta!
Iulius ”Marcum intravisse” dicit, at non dicit “eum a Sexto pulsatum esse et humi iacusse.”
Marcus dicit “se bonum puerum fuisse et laudatum esse”, quamquam puer improbus fuit et a magistro
verberatus est. Marcus mentitur.
Marcus dicit “se nihil audivisse praeter initium”, id quod verum est.
Pater dicit “te in ludo dormivisse”!
Ita - Ainsi, de cette manière. En conséquence.
Aemilia vero, quae tabellam Marci esse credit, a filio suo improbo falitur.
Nam id quod Marcus “se ipsum scripsisse” dicit, a Sexto scriptum est.
Praeteritum imp: illustrabat, illustrabatur
Praeteritum perf: illustravit, illustratum
Pulsavisse – pulsavi – pulsavisti – pulsavit – pulsavimus – pulsaverunt
Recitavisse – parurisse – scripsisse – audivisse
M dicit “se bonum discipulum fuisse, bene recitavisse, magistro paruisse, nec in ludo dormivisse”.
Ego – fui, recitavi, parui, dormivi.
Tu – fuisti, recitavisti, scripsisti, dormivisti, paruisti.
Quisnam?
Interim
Cur pallet puer? Pallet ob timorem.
Merces, mercedis, mercedem – salaire – Gehalt, prix, peine, châtiment
Saepe silentium est responsum planissimum.
Clavis cubiculi
verberatum – verbero
Putasne iam mutatum esse istum puerum?
Semel – unus – primus – simplex – simplus – singuli
Bis – duo – secundus – duplex – bini – dimidius – semis
Cuinam?
Cras (завтра) – heri
Affero – affere – attuli – allatum – carry forth, conduct, bring, offer
Scindo – tear, cut
Marcus dicit “se posthac bonum discipulum futurum esse, sempre magistro pariturum esse nec umquam in ludo
dormiturum esse.” Magister non credit eum promissum facturum esse,
Sextus a magistro laudatur. Iulius dicit “Sextum a magistro laudatum iri.”
XXX : Convivivm
Magis quam umquam
Otium
Fruor
Otio fruor
Nuper
Iter feci in Graeciam
Orontes, qui vitaa rusticaa non fruitur
Iucundus
Molestus
Numquam
Sumo, sumere, sumpsi, sumptum
Contraho
Paulisper tantum
Equindem – точно, справді
Eligo – вибирати
Coquo, coquitur
Cum igitur paucissimi sunt convivae, non pauciores sunt quam tres, cum plurimi, non plures quam novem – nam
ter terni sunt novem.
Demum – нарешті
Valde
Ego cocum non laudo qui sale non utitur! Optima quidem est caro, sed sale caret.
Aspergere
Sane
Mel
Profero
Uterque – utrumque
Poculum Orontis primum Falerno completur, na mis iam pridem poculum suum exhausit. Deinde ministri
Falernum in cetera pocula fundunt.
Utrumque aeque bonum est. Neutrum melius esse mihi videtur.
Convivivm
Cur non servum aliquem Romam mittis?
Servi saepe falsos rumores nuntiant.
I quaerit “quod nomen ei sit?”
Semper nomina obliviscor
Opto, optare, optavi, optatum – бажати
Tango, tangere, tetigi, tactum
Omnes norimus
Redeamus
Quid non faciunt juvenes amoris causa ?
Suadeo
Nequam, nequissimus
Poena
Scelus
V. Ad Lesbiam
VIVAMUS mea Lesbia, atque amemus,
rumoresque senum severiorum
omnes unius aestimemus assis!
soles occidere et redire possunt:
nobis cum semel occidit brevis lux,
nox est perpetua una dormienda.
da mi basia mille, deinde centum,
dein mille altera, dein secunda centum,
deinde usque altera mille, deinde centum.
dein, cum milia multa fecerimus,
conturbabimus illa, ne sciamus,
aut ne quis malus invidere possit,
cum tantum sciat esse basiorum.