24/3/2024.

ΣΧΕΔΙΟ ΜΑΘΗΜΑΤΟΣ ΠΑΡΑΚΟΛΟΥΘΗΣΗΣ ΜΑΘΗΜΑΤΩΝ ΤΟΥΡΚΙΚΗΣ ΓΛΩΣΣΑΣ,ΕΠΙΠΕΔΟΥ

Α1-A2.

ΕΝΟΤΗΤΑ 6-ÜNİTE 6 ΒΙΒΛΙΟΥ ΚΕΙΜΕΝΩΝ İSTANBUL YABANCİLER İÇİN DERŞ KİTABİ

ΕΠΙΠΕΔΟΥ A1.

ΘΕΜΑ,İSIM TAMLAMALARI./ΠΡΟΣΔΙΟΡΙΣΜΟΙ-ΠΡΟΣΔΙΟΡΙΣΤΙΚΑ-ΠΑΡΑΓΩΓΙΚΑ ΤΩΝ

ΟΥΣΙΑΣΤΙΚΩΝ- NOUN COMPLEMENTS.

ΣΕΛΙΔΕΣ 40-47-54.ΑΠΟ ΤΟ ΒΙΒΛΙΟ ΤΗΣ ΚΥΡΙΑΣ ΣΑΝΛΙΟΓΛΟΥ,ΤΟΥΡΚΙΚΗ ΓΡΑΜΜΑΤΙΚΗ ΣΤΑ

ΕΛΛΗΝΙΚΑ.ΕΝΟΤΗΤΕΣ ΣΤΑ ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ ΤΟΥ ΒΙΒΛΙΟΥ ΤΗΣ ΚΥΡΙΑΣ
ΣΑΝΛΙΟΓΛΟΥ,ΤΟΥΡΚΙΚΗ ΓΡΑΜΜΑΤΙΚΗ ΣΤΑ ΕΛΛΗΝΙΚΑ 6 ΚΑΙ 7.

ΕΠΙΣΗΣ,ΕΠΙΠΛΕΟΝ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΕΣ ΓΙΑ ΤΟ İSIM TAMLAMALARI./ΠΡΟΣΔΙΟΡΙΣΜΟΙ ΤΩΝ

ΟΥΣΙΑΣΤΙΚΩΝ- NOUN COMPLEMENTS.ΣΤΟ ΒΙΒΛΙΟ ΚΕΙΜΕΝΩΝ ΙΣΤΑΝΜΠΟΥΛ,ΣΕΛΙΔΕΣ 81 ΚΑΙ
82.

DİL BİLGİSİ

İsim Tamlamaları (Noun Complements)

Belirti li İsim Tamlaması

Tamlayanın ilgi ekini (-In/-nIn), tamlananın da 3. tekil kişi iyelik ekini (-I/-sI) aldığı tamlamalardır.
Belirti li isim tamlamasını

bulmak için tamlanana “Neyin?” “Kimin?” sorularını sormak gerekir.

In this constructi on, possessing noun takes the geniti ve case ending (-In/-nIn)and the
possessed noun takes the third

person possesive suffi x (-I/-sI).

isi̇ m +

Tamlayan

a, ı (n)ın

e, i (n)in

o, u (n)un

ö, ü (n)ün

a, ı (s)ı

e, i (s)i

o, u (s)u

ö, ü (s)ü

Tamlanan
isi̇ m +

Örnek:

Türkiye’nin başkenti Ankara’dır.

Amcamın arabası koyu yeşil.

Gözde’nin kız kardeşi çok hasta.

Şu kızın elbisesinde leke var.

Burcu’nun dayısının evi Taksim’de.

Belirtisiz İsim Tamlaması

Tamlayanı yalın hâlde (eksiz) bulunan, tamlananı 3. tekil kişi iyelik ekini (-I/-sI) alan
tamlamalardır.

In this form, possessing noun is in the bare form and the possessed noun takes the third
person possesive suffi x (-I/-sI).

isim

Tamlayan

a, ı (s)ı

e, i (s)i

o, u (s)u

ö, ü (s)ü

Tamlanan

isim +

Örnek:

Uçak bu sabah Atatürk Havalimanı’na iniyor.

Cüzdanım yatak odasında.

Hande İstanbul Üniversitesinde çalışıyor.

Jale’nin kol saati çok güzel.

Haft aya yeni bir çamaşır makinesi alıyoruz.

/ΓΛΩΣΣΟΜΑΘΕΙΑ

Ουσιαστικά Συμπληρώματα

Ορισμένες ουσιαστικές φράσεις

Πρόκειται για φράσεις στις οποίες το συμπλήρωμα παίρνει το επίθημα γενετικής (-In/-nIn) και
το συμπλήρωμα παίρνει το κτητικό επίθημα 3ου ενικού προσώπου (-I/-sI). Ορισμένη
ονομαστική φράση

για να βρείτε το ολοκληρωμένο: "Τι είναι;" "Ποιος είναι;" Πρέπει να κάνετε ερωτήσεις.

Σε αυτήν την κατασκευή, το ουσιαστικό κατέχον παίρνει το geniti και το πεζό κατάληξη (-In/-
nIn) και το ουσιαστικό κατέχεται παίρνει το τρίτο

πρόσωπο κτητική κατάληξη x (-I/-sI).

όνομα +

συμπλήρωμα

a, i (n)

e, i (n)in

o, u (n)un

ö, ü (n)ün

a, i (s)ı

e, i (s)i

o, u (s)u

ö, ü (s)ü

ολοκληρώθηκε το

όνομα +

Παράδειγμα:

Πρωτεύουσα της Τουρκίας είναι η Άγκυρα.

Το αυτοκίνητο του θείου μου είναι σκούρο πράσινο.

Η αδερφή του Gözde είναι πολύ άρρωστη.

Υπάρχει ένας λεκές στο φόρεμα αυτού του κοριτσιού.

Το σπίτι του θείου του Μπουρτσού είναι στο Ταξίμ.

Αόριστη Ουσιαστική Φράση

Πρόκειται για φράσεις που το συμπλήρωμα τους είναι στον απλό τύπο (χωρίς επίθημα) και το
συμπλήρωμα τους παίρνει το κτητικό επίθημα γ' ενικού προσώπου (-I/-sI).

Σε αυτή τη μορφή, το ουσιαστικό κατοχής είναι στον γυμνό τύπο και το ουσιαστικό κατέχεται
παίρνει το τρίτο πρόσωπο κτητικό επίθημα x (-I/-sI).

όνομα
συμπλήρωμα

a, i (s)ı

e, i (s)i

o, u (s)u

ö, ü (s)ü

ολοκληρώθηκε το

όνομα +

Παράδειγμα:

Το αεροπλάνο προσγειώνεται στο αεροδρόμιο Ατατούρκ σήμερα το πρωί.

Το πορτοφόλι μου είναι στην κρεβατοκάμαρα.

Ο Χάντε εργάζεται στο Πανεπιστήμιο της Κωνσταντινούπολης.

Το ρολόι χειρός του Jale είναι πολύ όμορφο.

Αγοράζουμε ένα καινούργιο πλυντήριο κάθε εβδομάδα.

ΕΡΕΥΝΑ ΣΤΟ GOOGLE ΓΙ’ΑΥΤΟ ΤΟ ΓΡΑΜΜΑΤΙΚΟ ΦΑΙΝΟΜΕΝΟ,ΕΚΤΟΣ ΑΠΟ ΤΗΝ ΠΗΓΗ ΤΟΥ
ΒΙΒΛΙΟΥ ΚΕΙΜΕΝΩΝ ΙΣΤΑΝΜΠΟΥΛ ΚΑΙ ΤΟ ΒΙΒΛΙΟ ΤΗΣ ΚΟΚΚΙΝΗΣ ΓΡΑΜΜΑΤΙΚΗΣ,ΤΗΣ
ΤΟΥΡΚΙΚΗΣ ΓΡΑΜΜΑΤΙΚΑ ΣΤΑ ΕΛΛΗΝΙΚΑ ΤΗΣ ΚΥΡΙΑΣ ΣΑΝΛΙΟΓΛΟΥ.

 https://www.turkedebiyati.org/isim-ad-tamlamalari/

Anasayfa>Nedir?>İsim (Ad) Tamlamaları

İsim (Ad) Tamlamaları

İsim (Ad) Tamlamaları ve Özellikleri

1) Belirtili İsim (Ad) Tamlaması
2) Belirtisiz İsim (Ad) Tamlaması
3) Zincirleme İsim (Ad) Tamlaması
4) Takısız İsim (Ad) Tamlaması
5) Karma Tamlama
İsim Tamlamaları Tanımı
Aralarında anlamca ilgili bulunan ya da sonradan ilgi kurulan, birinin diğerini iyelik yönünden
bütünlediği iki isimden oluşan kelime gruplarına isim tamlaması denir. En az iki isimden
oluşan isim tamlamalarında ilkine tamlayan ikincisine tamlanan denir. İsim tamlamalarında asıl
öge, tamlanandır; tamlayan ise yardımcı ögedir.
İsim Tamlamaları Özellikleri
İsim tamlamalarında birinci kelimeye tamlayan; ikincisine de tamlanan denir. Tamlayan,
tamlananın anlamını bütünler. Tamlayan başta gelir, tamlanan sonda (şiirde yer değiştirebilir).
Bu, “Türkçede yardımcı unsur başta; asıl unsur sonda bulunur.” kuralına göre açıklanabilir.
Asıl unsur tamlanandır. Ama vurgu tamlayandadır. Çünkü tamlayan sonradan eklenerek
tamlananın anlamını bütünlemektedir.

“kenar” dendiğinde ne kenarı, neyin kenarı olduğu anlaşılmamaktadır. “deniz kenarı” diyerek
“kenar”ın “deniz”e ait olduğunu belirtmiş oluruz. Bu durumda “deniz” vurgulu söylenir.

 İnsanlar-ın vefasızlığ-ı ⇒ vefasızlık, insanlara ait

 Yalancı-n-ın mum-u ⇒ bu mum, yalancıya ait

 Köprü üst-ü ⇒ bu üst (kısım), köprüye ait

 Masa örtü-s-ü ⇒ bu örtü, hem masaya ait, hem de masa üzerine sermek için kullanılır.

 Kumaş boya-s-ı ⇒ bu boya, kumaş için kullanılır

 Tahta fırça-s-ı ⇒ bu fırça, tahta temizlemek içindir

 Sabrın acı meyvesi ⇒ bu acı meyve sabra ait, sabrın eseri.

 Erik ağaçlarının pembe, beyaz çiçekleri ⇒ Bu pembe ve beyaz çiçekler erik ağaçlarına ait.

! İsim tamlamasına özgü iki tane ek vardır:

 Tamlayan eki ya da ilgi hâl eki: -(n)İn
 Tamlanan eki, daha doğrusu iyelik ekleri: -(s/y)İ

Tamlayan-
Tamlanan Ekleri
Tamlayan, ek alsa da almasa da ilgi hâlindedir. Tamlayan zamir ise ilgi hâl ekini alır; isimse alır
veya almaz. Tamlanan ise daima iyelik eki alır.

Tamlayan eki, isimleri isimlere bağlayarak tamlama kurmaya yarar.

 Kitab-ın yaprağı yırtılmış.
 Yalancı-n-ın mumu…
 Gözlüğ-ün camı…
 Kötü-n-ün iyisi…
 Kutu-n-un rengi…
İyelik ekleri, isimlerin ve isim soylu kelimelerin sonuna gelerek onların sahiplerini, ait oldukları
kişileri belirten eklerdir. Tamlayansız kullanıldıkları zaman bu eklere iyelik zamirleri de denir.
 kitab-ım, kitab-ın, kitab-ı, kitab-ımız, kitab-ınız, kitap-ları

 masa-m, masa-n, masa-s-ı, masa-mız, masa-nız masa-ları

 su-y-um, su-y-un, su-y-u, su-y-umuz, su-y-unuz, su-ları

 ne-y-im, ne-y-in, ne-y-i/ne-s-i, ne-y-imiz, ne-y-iniz, ne-leri

İyelik ekleri isim tamlamasında tamlanana gelir:

 Kapının kol-u,

 işin baş-ı,

 hayvan sevgi-s-i

Zil, şal ve gül. Bu bahçede raksın bütün hızı…

Şevk akşamında Endülüs üç defa kırmızı…
Aşkın sihirli şarkısı yüzlerce dildedir.
İspanya neşesiyle bu akşam bu zildedir.
! İsim tamlamaları cümlede isim gibi kullanılır, isme getirilen ekleri alabilir, ismin aldığı
görevleri yüklenebilirler: Cümle ve kelime grupları içinde isim, sıfat, zarf olarak kullanılırlar.
 İsim, özne: Grubun lideri, arkadaşları adına bir konuşma yaptı.
 İsim, yüklem: Beni üzen unutulmak değil dostlarımın vefasızlığıdır.
 İsim, dolaylı tümleç: Bu çiçekleri pencerenin önüne götür, lütfen.
 İsim, nesne: Bu müzik sesi baş ağrılarımı bir anda dindirdi.
 Sıfat: Fatih’in geçtiği kapı
 Sıfat: El yazması eserler
 Zarf: Bütün aile pazar günleri bir araya gelirdi.
! Tamlayan, tamlanan veya her ikisi birden kelime grubu olabilir.
 Aşkın / şeref diyarı

 Hısım akrabanın / sözleri

 Gurbet duygusunun / hem kaynağı hem de sembolü

 Göğün ve denizin / gözleri ve ruhu alabildiğine çeken mavilikleri

! Birden fazla tamlayan ve tamlanan bulunabilir.

 Evin / kapısı, penceresi

 Göğün, ovanın / rengi

 Savaşın, kızıl ve korkunç facianın / nasıl olduğu

 Yirmi senenin / yazları, kışları, fırtınaları, güneşleri

! Tamlayan cümle hâlinde de olabilir:

 “Ben başaramam” sözünü bir tarafa bırak.
 Ortalık bir anda “isteriz” nidalarıyla inledi.
Not: Günümüzde bu tür tamlamalar, tamlanansız kullanılmaktadır ki bu, yanlış bir tutumdur.
 “Ben başaramam”ı bir tarafa bırak.

 Ortalık bir anda “isteriz”lerle inledi.

 Herkes birbirine “şimdi ne yapacağız”ı soruyordu.

! Belirtili isim tamlamasında vurgu her iki unsurda da eşittir, ama belirtisiz isim tamlamasında
tamlayan vurguludur.
 Vapurun düdüğü

 Vapur düdüğü
İyelik ekleri takısız isim tamlaması ve bazı istisnalar hariç bütün isim tamlamalarında
tamlananda bulunur. Ama bir kısmında tamlayan eki (ilgi eki) bulunmaz. İşte, tamlayanın ilgi
eki alıp almamasına göre isim tamlamaları ikiye ayrılır: Belirtili İsim Tamlaması ve Belirtisiz
İsim Tamlaması.
Uygulama
Annem belediye doktoruydu. Penceresinden kavak ağaçları görünen bir sağlık ocağında
çalışır, çoğu günler beni de yanında götürürdü. Orada tek çocuk olmanın krallığını yaşar,
oyalanır; haşarılıklarımın, afacanlıklarımın hoş görüleceğini bilmenin kolaylıklarından fazlaca
yararlanır, buna karşılık beni mıncıklamalarına, yanaklarımı pembeleştiren makaslar almalarına
ses çıkarmazdım. Pencereden uzanır, uçuşan pamukçukları yakalamaya çalışırdım. Kavakları
silkeleyen rüzgâr oyun arkadaşım olurdu. Koca bahçe, önümde mülkümmüş gibi uzanır bense
onu tasasız gözlerle izlerdim. Annemin masasında, güzel çerçeveler içinde benim ve
babamın resmi dururdu. Gurur duyardım. Kocaman bir masası ve koltuğu vardı annemin.
Annemi makamında daha çok severdim sanki, ya da sevgim başka bir boyut kazanırdı.
(Murathan Mungan; Pamukçuklar)
Yukarıdaki parçada en az iki kelimeden oluşan ve koyu harflerle yazılmış olan kelime
gruplarının ilk kelimelerinin yazılmadığını düşünelim:
Annem doktordu. Penceresinden ağaçlar görünen bir ocakta çalışır, çoğu günler beni de
yanında götürürdü. Orada krallık yaşar, oyalanır; kolaylıklardan fazlaca yararlanır, buna karşılık
beni mıncıklamalarına, yanaklarımı pembeleştiren makaslar almalarına ses çıkarmazdım.
Pencereden uzanır, uçuşan pamukçukları yakalamaya çalışırdım. Kavakları silkeleyen
rüzgâr arkadaşım olurdu. Koca bahçe, önümde mülkümmüş gibi uzanır bense onu tasasız
gözlerle izlerdim. Masada, içte, resim dururdu. Gurur duyardım. Kocaman bir masası ve
koltuğu vardı. Annemi makamında daha çok severdim sanki, ya da sevgim başka bir boyut
kazanırdı.
Öncesindeki kelimeler çıkarıldığında altı çizili olanların anlamları eksilmiş oldu. Kelime anlamı
olarak değil de cümleye kattığı anlam bakımından eksilme oldu.
 Annem doktordu. ⇒Ne doktoru?
 Penceresinden ağaçlar görünen ⇒ Ne ağaçları?
 bir ocakta çalışır ⇒ Ne ocağı?
 Orada krallık yaşar ⇒ Neyin ya da nerenin krallığı?
 kolaylıklardan fazlaca yararlanır ⇒ Neyin ya da nelerin kolaylıkları?
 rüzgâr arkadaşım olurdu. ⇒ Ne arkadaşı?
 Masada, ⇒ Ne ya da kimin masası?
 içte, ⇒ Neyin içinde?
 resim dururdu. ⇒ Neyin ya da kimin resmi?
 Kocaman bir masası ve koltuğu vardı. ⇒ Kimin?
İşte, dilimizde, kullandığımız kelimelerin (asıl unsur olan kelimelerin) tam olarak anlaşılması ve
tanınması için onlardan önce bazı kelimeler getirerek anlamlarını tamamlarız.

Ayrıca bakınız ⇒ Kelime (Sözcük Grupları)

Etiketler
Ad isim tamlamaları hakkındaAd isim tamlamalarının özellikleriAd isim tamlaması çeşitleriAd
isim tamlaması ekleriAd isim tamlaması nedir?Ad i

/ Αρχική Σελίδα>Τι είναι;>Ουσιαστικό (Ουσιαστικό) Φράσεις

Ουσιαστικό (Ουσιαστικό) Φράσεις

Ουσιαστικό (Ουσιαστικό) Φράσεις και Χαρακτηριστικά

1) Οριστική Ουσιαστική (Ουσιαστικό) Φράση

2) Αόριστος Ουσιαστικό (Ουσιαστικό) Φράση

3) Chained Noun (Noun) Phrase

4) Ουσιαστική (Ουσιαστική) Φράση Χωρίς Επιθήματα

5) Μικτή φράση

Ορισμός ουσιαστικών φράσεων

Ομάδες λέξεων που αποτελούνται από δύο ουσιαστικά που σχετίζονται σημασιολογικά ή
μεταγενέστερα, εκ των οποίων το ένα συμπληρώνει το άλλο ως προς την κατοχή,
ονομάζονται ονοματικές φράσεις. Στις ονοματικές φράσεις που αποτελούνται από δύο
τουλάχιστον ουσιαστικά, το πρώτο ονομάζεται συμπλήρωμα και το δεύτερο ονομάζεται
συμπλήρωμα. Στις ονοματικές φράσεις, το κύριο στοιχείο είναι το συμπλήρωμα. Το
συμπλήρωμα είναι ένα βοηθητικό στοιχείο.

Χαρακτηριστικά ουσιαστικών φράσεων

Στις ονοματικές φράσεις, το συμπλήρωμα της πρώτης λέξης είναι· Το δεύτερο ονομάζεται
συμπλήρωμα. Το συμπλήρωμα συμπληρώνει την έννοια του συμπληρώματος. Το
συμπλήρωμα έρχεται πρώτο, το συμπλήρωμα έρχεται στο τέλος (μπορούν να εναλλάσσονται
στο ποίημα). Αυτό σημαίνει, «Στα τουρκικά, το βοηθητικό στοιχείο έρχεται πρώτο. Το
πραγματικό στοιχείο βρίσκεται στο τέλος». μπορεί να εξηγηθεί σύμφωνα με τον κανόνα. Το
κύριο στοιχείο είναι το συμπλήρωμα. Όμως η έμφαση δίνεται στο συμπλήρωμα. Διότι το
συμπλήρωμα προστίθεται αργότερα και συμπληρώνει την έννοια του συμπληρώματος.

Όταν αναφέρεται η λέξη «άκρη», δεν γίνεται κατανοητό για ποια άκρη ή άκρη είναι. Λέγοντας
«παραθαλάσσιο» δηλώνουμε ότι το «άκρο» ανήκει στο «θάλασσα». Στην προκειμένη
περίπτωση το «θάλασσα» λέγεται με έμφαση.

απιστία ανθρώπων ⇒ απιστία, ανήκει στους ανθρώπους

Liar-n-ın mum-u ⇒ αυτό το κερί ανήκει στον ψεύτη

γέφυρα top-ü ⇒ αυτή η κορυφή (τμήμα) ανήκει στη γέφυρα

Επιτραπέζιο πανί-s-ü ⇒ αυτό το πανί χρησιμοποιείται τόσο για το τραπέζι όσο και για το
στρώσιμο στο τραπέζι.

Βαφή υφασμάτων-s-ı ⇒ αυτή η βαφή χρησιμοποιείται για υφάσματα

Ξύλινη βούρτσα-s-ı ⇒ αυτή η βούρτσα είναι για τον καθαρισμό του ξύλου

Ο πικρός καρπός της υπομονής ⇒ αυτός ο πικρός καρπός ανήκει στην υπομονή, είναι το
έργο της υπομονής.

Ροζ και λευκά λουλούδια από δαμασκηνιές ⇒ Αυτά τα ροζ και λευκά λουλούδια ανήκουν σε
δαμασκηνιές.

! Υπάρχουν δύο επιθήματα ειδικά για τις ονοματικές φράσεις:

Συμπληρωματικό επίθημα ή επίθημα κεφαλαίου: -(n)In

Ολοκληρωτικά επιθήματα ή ακριβέστερα κτητικά: -(s/y)İ

Συμπληρωματικά-Συμπληρωματικά Επιθήματα

Το συμπλήρωμα βρίσκεται στη γενετική περίπτωση είτε παίρνει το επίθεμα είτε όχι. Η
συμπληρωματική αντωνυμία παίρνει το επίθημα κεφαλαίου. Όσο για το όνομα, ή το παίρνει ή
δεν το παίρνει. Το συμπλήρωμα παίρνει πάντα κτητικό επίθημα.

Το συμπληρωματικό επίθημα χρησιμοποιείται για να σχηματίσει φράσεις συνδέοντας

ουσιαστικά με ουσιαστικά.

Το φύλλο του βιβλίου είναι σκισμένο.

Το κερί του ψεύτη...

Το ποτήρι των ποτηριών…

Το μικρότερο κακό…

Το χρώμα του κουτιού-n-αλεύρι…

Τα κτητικά επιθήματα είναι επιθήματα που έρχονται στο τέλος των ουσιαστικών και των
ονοματικών λέξεων και δηλώνουν τους ιδιοκτήτες τους και τα άτομα στα οποία ανήκουν. Όταν
χρησιμοποιούνται χωρίς συμπληρώματα, αυτές οι καταλήξεις ονομάζονται επίσης κτητικές
αντωνυμίες.

το βιβλίο μου, το βιβλίο σου, το βιβλίο μου, το βιβλίο μας, το βιβλίο σου, τα βιβλία σου

τραπέζι-μ, τραπέζι-ν, τραπέζι-σ-ı, τραπέζι-μας, τραπέζι-τα τραπέζια σας

su-y-um, su-y-un, su-y-u, su-y-umuz, su-y-unun, su-ları

ne-y-im, ne-y-in, ne-y-i/ne-s-i, ne-y-our, ne-y-iz, ne-leri

Τα κτητικά επιθέματα ισχύουν για το συμπλήρωμα στην ονομαστική φράση:

Λαβή της πόρτας,

η αρχή της εργασίας,

αγάπη των ζώων

Κουδούνι, σάλι και τριαντάφυλλο. Όλη η ταχύτητα του χορού σε αυτόν τον κήπο...

Το βράδυ του ενθουσιασμού, η Ανδαλουσία γίνεται κόκκινη τρεις φορές…

Το μαγικό τραγούδι της αγάπης είναι σε εκατοντάδες γλώσσες.

Η Ισπανία βρίσκεται σε αυτό το κουδούνι απόψε με τη χαρά της.

! Οι ονοματικές φράσεις χρησιμοποιούνται ως ουσιαστικά σε προτάσεις, μπορούν να πάρουν
επιθήματα που προστίθενται στο ουσιαστικό και μπορούν να αναλάβουν τα καθήκοντα του
ουσιαστικού: Χρησιμοποιούνται ως ουσιαστικά, επίθετα και επιρρήματα σε προτάσεις και
ομάδες λέξεων.

Ουσιαστικό, θέμα: Ο αρχηγός της ομάδας έκανε λόγο εκ μέρους των φίλων του.

Ουσιαστικό, κατηγόρημα: Αυτό που με στενοχωρεί δεν είναι η λήθη, αλλά η απιστία των
φίλων μου.

Ουσιαστικό, έμμεσο αντικείμενο: Πάρτε αυτά τα λουλούδια στο παράθυρο, παρακαλώ.

Ουσιαστικό, αντικείμενο: Αυτός ο ήχος της μουσικής ανακούφισε τους πονοκεφάλους μου
αμέσως.

Επίθετο: Η πόρτα από την οποία πέρασε ο Φατίχ

Επίθετο: Χειρόγραφα

Επίρρημα: Όλη η οικογένεια μαζευόταν τις Κυριακές.

! Μπορεί να είναι μια ομάδα λέξεων που συμπληρώνεται, συμπληρώνεται ή και τα δύο.

χώρα της αγάπης/τιμής

Τα λόγια ενός συγγενικού συγγενή

Η πηγή και το σύμβολο του αισθήματος της νοσταλγίας

Τα μπλε του ουρανού και της θάλασσας / που τραβούν τα βλέμματα και την ψυχή όσο γίνεται

! Μπορεί να υπάρχουν περισσότερα από ένα συμπληρώματα και συμπληρώματα.

σπίτι / πόρτα, παράθυρο

Το χρώμα του ουρανού, του κάμπου

Πώς συνέβη ο πόλεμος, η κόκκινη και τρομερή καταστροφή

Καλοκαίρια, χειμώνες, καταιγίδες, ήλιοι είκοσι χρόνων

! Μπορεί επίσης να έχει τη μορφή συμπληρωματικής πρότασης:

Αφήστε στην άκρη τις λέξεις «δεν μπορώ να πετύχω».

Το πλήθος ξέσπασε ξαφνικά με φωνές «το θέλουμε».

Σημείωση: Σήμερα, τέτοιες φράσεις χρησιμοποιούνται χωρίς συμπληρώματα, κάτι που είναι
λάθος στάση.
Αφήστε στην άκρη το «δεν μπορώ να το κάνω».

Το πλήθος ξέσπασε ξαφνικά σε φωνές «θέλουμε».

Όλοι ρωτούσαν ο ένας τον άλλο «τι θα κάνουμε τώρα;».

! Στην οριστική ονοματική φράση ο τονισμός είναι ίσος και στα δύο στοιχεία, αλλά στην
αόριστη ονομαστική φράση τονίζεται το συμπλήρωμα.

σφύριγμα του πορθμείου

σφύριγμα ατμόπλοιου

Κτητικές καταλήξεις βρίσκονται στο συμπλήρωμα σε όλες τις ονοματικές φράσεις, εκτός από
τις ονοματικές φράσεις χωρίς καταλήξεις και ορισμένες εξαιρέσεις. Κάποια όμως από αυτά
δεν έχουν συμπληρωματικό επίθημα (σχετικό επίθημα). Εδώ, οι ονοματικές φράσεις
χωρίζονται σε δύο ανάλογα με το αν το συμπλήρωμα έχει σχετικό επίθημα ή όχι: Ορισμένη
Ονομαστική Φράση και Αόριστη Ουσιαστική Φράση.

ΕΦΑΡΜΟΓΗ

Η μητέρα μου ήταν δημοτική γιατρός. Δούλευε σε ένα κέντρο υγείας με λεύκες ορατές από το
παράθυρο και με έπαιρνε μαζί του τις περισσότερες μέρες. Εκεί βιώνει το βασίλειο του να είναι
μοναχοπαίδι και καθυστερεί. Εκμεταλλεύομαι πολύ την άνεση που γνωρίζω ότι η κακία και η
κακία μου θα γίνουν ανεκτή και σε αντάλλαγμα με τσιμπούν και μου αγοράζουν ψαλίδι που
κάνουν τα μάγουλά μου ροζ.

Δεν θα έκανα θόρυβο για αυτούς. Άπλωσα το παράθυρο και προσπαθούσα να πιάσω
ιπτάμενες τσίχλες. Ο άνεμος που τινάζει τις λεύκες θα ήταν συμπαίκτης μου. Ο τεράστιος
κήπος βρισκόταν μπροστά μου σαν να ήταν ιδιοκτησία μου και θα τον παρακολουθούσα με
αμέριμνα μάτια. Υπήρχε μια φωτογραφία με εμένα και τον πατέρα μου σε όμορφες κορνίζες
στο γραφείο της μητέρας μου. θα ήμουν περήφανος. Η μητέρα μου είχε ένα τεράστιο τραπέζι
και καρέκλα. Λες και θα αγαπούσα περισσότερο τη μητέρα μου στη θέση της, ή η αγάπη μου
θα είχε πάρει άλλη διάσταση. (Murathan Mungan, Thrushes)

Ας υποθέσουμε ότι οι πρώτες λέξεις των ομάδων λέξεων που αποτελούνται από τουλάχιστον
δύο λέξεις και γράφονται με έντονα γράμματα στο παραπάνω απόσπασμα δεν γράφονται:

Η μητέρα μου ήταν γιατρός. Δούλευε σε ένα φούρνο με δέντρα ορατά από το παράθυρό του
και τις περισσότερες μέρες με έπαιρνε μαζί του. Εκεί το βασίλειο ζει και μένει. Θα έκανα
μεγάλη χρήση των εγκαταστάσεων, αλλά δεν θα έκανα θόρυβο όταν με τσιμπούσαν και
έπαιρναν ψαλίδια που έκαναν τα μάγουλά μου ροζ. Άπλωσα το παράθυρο και προσπαθούσα
να πιάσω ιπτάμενες τσίχλες. Ο άνεμος που τινάζει τις λεύκες θα ήταν φίλος μου. Ο τεράστιος
κήπος βρισκόταν μπροστά μου σαν να ήταν ιδιοκτησία μου και θα τον παρακολουθούσα με
αμέριμνα μάτια. Στο τραπέζι, μέσα, ήταν η εικόνα. θα ήμουν περήφανος. Είχε ένα τεράστιο
τραπέζι και καρέκλα. Λες και θα αγαπούσα περισσότερο τη μητέρα μου στη θέση της, ή η
αγάπη μου θα είχε πάρει άλλη διάσταση.

Όταν αφαιρέθηκαν οι προηγούμενες λέξεις, χάθηκαν οι έννοιες των υπογραμμισμένων.

Υπήρξε μείωση όχι στη σημασία της λέξης, αλλά στη σημασία που προσέθεσε στην πρόταση.

Η μητέρα μου ήταν γιατρός. ⇒ Ποιος γιατρός;

Δέντρα ορατά από το παράθυρο ⇒ Τι δέντρα;

λειτουργεί σε φούρνο ⇒ Τι φούρνο;

Το βασίλειο ζει εκεί ⇒ Το βασίλειο του τι ή πού;

επωφελείται πολύ από τις ανέσεις ⇒ Τι ή ποιες ανέσεις;

Ο άνεμος θα ήταν φίλος μου. ⇒ Ποιος φίλος;

Στο τραπέζι, ⇒ Τι ή ποιανού τραπέζι;

μέσα, ⇒ Μέσα τι;

η εικόνα θα σταματούσε. ⇒ Τι ή ποιανού εικόνα είναι;

Είχε ένα τεράστιο τραπέζι και καρέκλα. ⇒ Ποιανού;

Έτσι, στη γλώσσα μας, για να κατανοήσουμε και να αναγνωρίσουμε πλήρως τις λέξεις που
χρησιμοποιούμε (τις λέξεις που είναι τα κύρια στοιχεία), συμπληρώνουμε τις έννοιές τους
φέρνοντας κάποιες λέξεις μπροστά τους.

Δείτε επίσης ⇒ Word (Ομάδες Λέξεων)

ΕτικέτεςΣχετικά με τις ονοματικές φράσεις Χαρακτηριστικά ονοματικών φράσεων Τύποι

ονοματικών φράσεων Ουσιαστικά επιθήματα ονοματικής φράσης Τι είναι ονομαστική φράση;
Ουσιαστικό i
  https://tr.wikipedia.org/wiki/%C4%B0sim_tamlamas%C4%B1

İsim tamlaması
9 dil
 Madde
 Tartışma
 Oku
 Değiştir
 Kaynağı değiştir
 Geçmişi gör
Araçlar
















Vikipedi, özgür ansiklopedi
Örnekler

 kapının kolu (belirtili)

 kolyenin boncuğu
(belirtili)
 Görkem'in ceketi
(belirtili)
 portakal suyu
(belirtisiz)
 ekmek dolabı
(belirtisiz)
 Çocuğun sırt çantası
(zincirleme)
 sizin eviniz (belirtili)
İsim tamlaması; aralarında anlamca ilgi bulunan, biri diğerini iyelik (sahiplik) yönünden
bütünleyen, en az iki farklı isimden meydana gelmiş kelime grubu. İsim tamlamalarında birinci
sözcük grubuna tamlayan, ikinci sözcük grubuna tamlanan denir. Aşağıdaki tabloda isim
tamlamalarına çeşitli örnekler verilmiştir:

tamlayan tamlanan

1 kumaş boyası
2 Konya Ovası

3 Ayşe'nin kedisi

makarna
4 girişi
fabrikasının

5 ecza dolabının aynalı kapağı[not 1]

Yapılarına göre isim tamlamaları[değiştir | kaynağı değiştir]

Belirtili isim tamlaması[değiştir | kaynağı değiştir]
Belirtili isim tamlamalarında bir kavramın "kime"," kimin" ve "neye" ait olduğu belirtilir. Bu tür
tamlamalarda hem tamlayan hem de tamlanan ek alır. Tamlayan -in ilgi ekini (tamlayan eki),
tamlanan ise -i iyelik ekini alır:[1]

 kitabın kapağı, çocukların kıyafetleri, üzümün çöpü, aşkın büyüsü

Tamlayanı bir zamir olan tamlamalar da belirtili isim tamlamasıdır:

 benim saatim, senin okulun, onun kalemi, bizim evimiz, sizin sokağınız, onların niyeti
Belirtisiz isim tamlaması[değiştir | kaynağı değiştir]
Belirtisiz tamlamada tamlayan ek almaz, yani yalın haldedir; tamlanan ise -i iyelik ekini alır:[1]

 şeker balı, sel felâketi

Tamlanan isim ünlü ile bitiyorsa, iyelik eki arasına "s" yardımcı ünsüzü (kaynaştırma harfi)
girer.

 masa lambası, su kuyusu, el lambası

Tamlanan isim "su" sözcüğü ise kaynaştırma harfi "y"dir:

 portakal suyu
Cami, sanayi gibi bazı Arapça kökenli sözcükler tamlanan olarak kullanıldıklarında,
aldıkları iyelik eki hem "-i" hem de "-si" şeklinde yazılabilir. Örneğin uçak sanayii ve uçak
sanayisi kullanımlarının her ikisi de doğrudur.[2] Aynı şekilde Beyazıt Camii ve Beyazıt
Camisi kullanımlarının her ikisi de doğrudur.[3]
Belirtisiz isim tamlamalarının pek çoğu kalıplaşmış sözcük grubudur ve cümlede birleşik
isim gibi görev alır:

 tiftik keçisi, millî eğitim bakanı, bilgisayar programı, Fatih Sultan Mehmet Köprüsü
 KISA YOL:Belirtisiz isim tamlamasındaki en önemli özellik sonundaki-ı,i,u,ü harfi
kapatılarak okunduğunda iki sözcük arasındaki anlam bağının kopmasıdır. Anlam bağı
kopmuyorsa sıfat tamlamasıdır.

Sınav saati sözcüklerini bağlayan -i olmadığında sınav ve saat sözcüklerinin anlam bağı
yoktur.
Sarı yaprağı sözcüklerini birbirine bağlayan -ı harfi değildir. Harf olmadan da iki sözcük
arasında anlam ilişkisi devam etmektedir.
Zincirleme isim tamlaması[değiştir | kaynağı değiştir]

İkiden fazla ismin anlam bütünlüğü oluşturacak şekilde bir araya gelmesiyle oluşturulan
tamlamalardır:

 Okulun bahçe kapısı

Bazen hem tamlayan hem de tamlanan kendi içinde isim tamlamasıdır:

 Yatak odasının pencere pervazı ("yatak odası" + "pencere pervazı")

Bazen araya sıfat girebilir. Bu durumda genellikle sıfat alan sözcük sıfat tamlamasına dönüşür.
Ancak sözcük grubunun tamamı isim tamlamasıdır; zira sıfat çıkarılsa dahi isim tamlaması
olarak kalır:

 Elma ağacının kalın gövdesi ("kalın" sıfat)

 Elma ağacının gövdesi
 Kadir'in elmasının kurdu
Belirtili ve belirtisiz olma durumu öncelikle tamlayan ve tamlananın kendi içerisinde
değerlendirilir. Daha sonra tamamının belirtili veya belirtisiz olduğuna bakılır.:

 çocuk edebiyatı dizisi ("çocuk edebiyatı" belirtisiz, "dizisi" kendi içinde tamlama değil,
tamamı belirtisiz [... dizisi])
 Murat'ın babasının evrak çantası ("Murat'ın babası" belirtili, "evrak çantası" belirtisiz,
tamamı belirtili)
Telaffuz[değiştir | kaynağı değiştir]

 Belirtili isim tamlamalarında vurgu genellikle tekdüzedir:[1]

çocuğun ceketi, dolabın kapağı

 Belirtisiz isim tamlamalarında ise çoğunlukla tamlayanın 'son hecesinde' vurgu vardır:
[1]

çocuk ceketi, dolap kapağı

Takısız isim tamlaması tartışması[değiştir | kaynağı değiştir]

Türkçede altın, cam, tahta gibi sözcükler hem bir malzemenin adını belirtir hem de bu
malzemeden yapılmış nesneleri tanımlarken sıfat (önad) olarak kullanılırlar:[4][5][6]

 Türkiye'de her yıl yaklaşık 25 ton altın çıkarılmaktadır. (isim)

 Gelinlere altın bilezik takma âdeti pek çok ülkede görülür. (sıfat)
 Cam çok yüksek sıcaklıklarda işlenir. (isim)
 Salatayı cam kâseye koyalım. (sıfat)
 En sağlam tahtaları dirsek kısımlarında kullandık. (isim)
 Çocukluğumda en sevdiğim oyuncağım, tahta atımdı. (sıfat)
Uzun yıllar bunlar ve benzerî sözcüklerle oluşturulan altın bilezik, tahta kaşık, cam
bardak, demir kapı gibi tamlamaların takısız (eksiz) isim tamlaması olduğu görüşü
hakimdi. Günümüzde ise bunların sıfat tamlaması olduğu görüşü gitgide
yaygınlaşmakta ve akademik yayınlarda daha çok bu şekilde ele alınmaktadır.[7]
Dipnotlar[değiştir | kaynağı değiştir]

1. ^ "aynalı kapak" sıfat tamlaması olmasına rağmen sözcük grubun tamamı

zincirleme isim tamlamasıdır zira tamlayan "isim" görevindedir.
Kaynakça[değiştir | kaynağı değiştir]
 1. ^ a b c d İsim Tamlamaları 19 Ocak 2012 tarihinde Wayback
Machine sitesinde arşivlendi. Turkceciler.com. Erişim: 8 Mart 2012.
2. ^ "sanayi." 16 Mart 2014 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. Dil
Derneği. Erişim: 20 Aralık 2012.
3. ^ "cami." Güncel Türkçe Sözlük. Türk Dil Kurumu. Erişim: 20 Aralık 2012
4. ^ "cam." Güncel Türkçe Sözlük. Türk Dil Kurumu. Erişim: 8 Mart 2012
5. ^ "altın." Güncel Türkçe Sözlük. Türk Dil Kurumu. Erişim: 8 Mart 2012
6. ^ "tahta." Güncel Türkçe Sözlük. Türk Dil Kurumu. Erişim: 8 Mart 2012
7. ^ Takısız İsim Tamlaması Tartışması ve Tür - Öbek ilişkisi 28 Mayıs 2014
tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. Yrd. Doç. Dr. Caner
Kerimoğlu. Turkish Studies - International Periodical For The Languages,
Literature and History of Turkish or Turkic. Volume 6/1 Winter. s. 1442-1456,
2011.

Daralt

Türkçe dilbilgisi

Sesler ünlü • ünsüz

Ses
büyük ünlü uyumu • küçük ünlü uyumu
uyumları
Fonetik
hece kaynaşması • kaynaştırma ünsüzü • koruyucu ünsüz • pekiştirme • ses türemesi • ulama • ünlü
Ses
düşmesi • ünsüz düşmesi • ünsüz benzeşmesi • ünsüz sertleşmesi • ünsüz yumuşaması • ünlü
olayları
daralması • göçüşme • ünsüz değişmesi

Yapım
isimden isim yapan ekler • isimden fiil yapan ekler • fiilden fiil yapan ekler • fiilden isim yapan ekler
ekleri
k ve ekler
Çekim haber (bildirme) kip ekleri • dilek kip ekleri • ek-fiiller • hâl (durum) ekleri • çoğul ekleri • eşitlik eki • vas
ekleri eki • bildirme eki • ilgi ekleri • ilgi zamiri • iyelik ekleri • koşaç • olumsuzluk eki • şahıs ekleri • soru eki

ime bilgis
isim
i isim (ad) • sıfat (ön ad) • zarf (belirteç) • zamir (adıl) • bağlaç • edat (ilgeç) • ünlem
soylu
Kelime türleri
fiil
fiil (eylem) • fiilimsi (eylemsi) [isim-fiil (mastar) • sıfat-fiil (ortaç) • zarf-fiil (ulaç)]
soylu

Anlamına göre
temel • yan • gerçek • mecaz • deyim • terim • eş anlamlı • eş sesli • karşıt anlamlı
kelimeler

Yapısına göre
basit • türemiş • birleşik
kelimeler
 tamlamalar isim tamlaması • sıfat tamlaması• Tamlayanı düşmüş tamlamalar

Ana ögeler özne • yüklem

Cümlenin ögeleri Yardımcı ögeler nesne (belirtili nesne • belirtisiz nesne) • dolaylı
(tümleçler) tümleç • zarf tümleci

Anlamına göre cümleler olumlu • olumsuz • soru • ünlem • emir • gereklilik • istek • dilek • şart
mle bilgisi
Yapısına göre cümleler basit • birleşik • bağlı • sıralı

Ögelerinin dizilişine göre

kurallı (düz) • devrik • eksiltili • parantez
cümleler

Yüklemin cinsine göre

isim cümlesi • fiil cümlesi
cümleler

Anlatım
Anlatım bağlaşıklık sorunları • bağdaşıklık sorunları
bozuklukları
Kategori:
 Türkçede isimler
 Türkçede tamlamalar
/ Ονοματική φράση

Αρθρο
Διαφωνία
Ανάγνωση
Αλλαγή
Αλλαγή πηγής
δες παρελθόν

Οχήματα
Wikipedia, η ελεύθερη εγκυκλοπαίδεια
Παραδείγματα
λαβή πόρτας (υποδεικνύεται)
χάντρα του κολιέ (με ένδειξη)
Μπουφάν Görkem's (με σημάδια)
χυμός πορτοκαλιού (χωρίς συμπτώματα)
ντουλάπι ψωμιού (μη καθορισμένο)
Παιδικό σακίδιο (αλυσίδα)
το σπίτι σου (σίγουρη)
Ονοματική φράση; Μια ομάδα λέξεων που αποτελείται από τουλάχιστον δύο
διαφορετικά ουσιαστικά που σχετίζονται σημασιολογικά και το ένα συμπληρώνει το
άλλο ως προς την κατοχή. Στις ονοματικές φράσεις, η πρώτη ομάδα λέξεων
ονομάζεται συμπλήρωμα και η δεύτερη ομάδα λέξεων ονομάζεται συμπλήρωμα. Ο
παρακάτω πίνακας δίνει διάφορα παραδείγματα ονοματικών φράσεων:

πλήρης πλήρης πλήρης

1 βαφή υφάσματος
2 Πεδιάδα Ικονίου
3 Η γάτα της Ayşe
4 Είσοδος εργοστασίου ζυμαρικών
5 καθρέφτη πόρτα του ντουλαπιού φαρμάκων[σημείωση 1]
Ονοματικές φράσεις ανάλογα με τη δομή τους
Οριστική ονομαστική φράση
Σε οριστικές ονοματικές φράσεις δηλώνεται «σε ποιον», «ποιον» και «τι» ανήκει μια
έννοια. Σε τέτοιες φράσεις τόσο το συμπλήρωμα όσο και το συμπλήρωμα παίρνουν
επιθήματα. Το συμπλήρωμα παίρνει το γενικό επίθημα -in και το συμπλήρωμα παίρνει
το κτητικό επίθημα -i:[1]

Εξώφυλλο βιβλίου, παιδικά ρούχα, απορρίμματα σταφυλιού, η μαγεία της αγάπης

Οι προτάσεις των οποίων το συμπλήρωμα είναι αντωνυμία υποδεικνύονται επίσης
ονοματικές φράσεις:

το ρολόι μου, το σχολείο σου, το στυλό του, το σπίτι μας, ο δρόμος σου, οι προθέσεις
τους
Αόριστη ονομαστική φράση
Στο αόριστο άρθρο το συμπλήρωμα δεν παίρνει επιθήματα, είναι δηλαδή σε απλή
μορφή. Το συμπλήρωμα παίρνει το κτητικό επίθημα -i:[1]

καταστροφή πλημμύρας με ζάχαρη

Αν το συμπληρωμένο ουσιαστικό τελειώνει με φωνήεν, το βοηθητικό σύμφωνο «σ»
(συγχωνευτικό γράμμα) μπαίνει ανάμεσα στην κτητική κατάληξη.

επιτραπέζιο φωτιστικό, καλά, φωτιστικό χειρός

Εάν το συμπληρωμένο ουσιαστικό είναι η λέξη "su", το συγχωνευμένο γράμμα είναι
"y":

χυμός πορτοκάλι
Όταν ορισμένες λέξεις αραβικής προέλευσης, όπως τζαμί και βιομηχανία,
χρησιμοποιούνται ως συμπληρωματικά, το κτητικό επίθημα που λαμβάνουν μπορεί να
γραφεί και ως "-i" και "-si". Για παράδειγμα, οι χρήσεις της βιομηχανίας αεροσκαφών
και της βιομηχανίας αεροσκαφών είναι και οι δύο σωστές.[2] Ομοίως, και οι δύο
χρήσεις του τζαμιού Beyazıt και του τζαμιού Beyazıt είναι σωστές.[3]

Πολλές από τις αόριστες ονοματικές φράσεις είναι τυπικές ομάδες λέξεων και
λειτουργούν ως σύνθετα ουσιαστικά στην πρόταση:

τράγος ανγκόρα, υπουργός Εθνικής Παιδείας, Προγράμματος Η/Υ, Γέφυρα Fatih Sultan
Mehmet
ΣΥΝΤΟΜΗ ΚΟΠΗ: Το πιο σημαντικό χαρακτηριστικό της αόριστης ονοματικής φράσης
είναι ότι όταν διαβάζεται κλείνοντας τα γράμματα -ı,i,u,ü στο τέλος, σπάει ο
σημασιολογικός δεσμός μεταξύ των δύο λέξεων. Εάν ο σημασιολογικός σύνδεσμος
δεν είναι σπασμένος, είναι φράση επιθέτου.
Όταν δεν υπάρχει -i που συνδέει τις λέξεις ώρα εξέτασης, οι λέξεις εξέταση και ώρα
δεν έχουν σημασιολογική σύνδεση.
Δεν είναι το γράμμα -ı που συνδέει τις λέξεις «κίτρινο φύλλο». Η νοηματική σχέση
μεταξύ δύο λέξεων συνεχίζεται ακόμη και χωρίς γράμματα.
Αλυσοδεμένη ονομαστική φράση
Αυτές είναι φράσεις που σχηματίζονται συνδυάζοντας περισσότερα από δύο
ουσιαστικά για να σχηματίσουν μια ενότητα νοήματος:
πύλη σχολικού κήπου
Μερικές φορές τόσο το συμπλήρωμα όσο και το συμπλήρωμα είναι ονοματικές
φράσεις από μόνες τους:

Παράθυρο της κρεβατοκάμαρας ("υπνοδωμάτιο" + "περβάζι παραθύρου")

Μερικές φορές μπορεί να παρεμβαίνουν επίθετα. Σε αυτή την περίπτωση, η λέξη
επιθέτου συνήθως μετατρέπεται σε φράση επιθέτου. Ωστόσο, ολόκληρη η ομάδα
λέξεων είναι μια ονομαστική φράση. Γιατί ακόμα κι αν αφαιρεθεί το επίθετο, παραμένει
ως ονομαστική φράση:

Χοντρός κορμός της μηλιάς («χοντρό» επίθετο)

κορμός της μηλιάς
Ο λύκος του μήλου του Καντίρ
Η κατάσταση του καθορισμού ή του αόριστου αξιολογείται πρώτα μέσα στο
συμπλήρωμα και στο ίδιο το συμπλήρωμα. Στη συνέχεια, ελέγχεται εάν όλα είναι
συμπτωματικά ή ασυμπτωματικά:

σειρά παιδικής λογοτεχνίας (η «παιδική λογοτεχνία» είναι αόριστη, η «σειρά» δεν είναι
φράση από μόνη της, το σύνολο είναι αόριστο [... σειρά])
Ο χαρτοφύλακας του πατέρα του Μουράτ («ο πατέρας του Μουράτ» καθορίζεται, ο
«χαρτοφύλακας» είναι απροσδιόριστος, όλα είναι καθορισμένα)
Προφορά
Ο τονισμός στις οριστικές ονοματικές φράσεις είναι γενικά ομοιόμορφος:[1]
παιδικό μπουφάν, πόρτα ντουλάπας
Στις αόριστες ονοματικές φράσεις, συνήθως δίνεται έμφαση στην «τελευταία συλλαβή»
της φράσης:[1]
παιδικό μπουφάν, πόρτα ντουλάπας
Συζήτηση ονοματικών φράσεων χωρίς καταλήξεις
Στα τουρκικά, λέξεις όπως χρυσός, γυαλί και ξύλο δηλώνουν και τα δύο το όνομα ενός
υλικού και χρησιμοποιούνται ως επίθετα (προθέματα) όταν περιγράφουν αντικείμενα
κατασκευασμένα από αυτό το υλικό:[4][5][6]

Περίπου 25 τόνοι χρυσού εξορύσσονται στην Τουρκία κάθε χρόνο. (όνομα)

Το έθιμο των νυφών να φορούν χρυσά βραχιόλια παρατηρείται σε πολλές χώρες.
(επίθετο)
Το γυαλί επεξεργάζεται σε πολύ υψηλές θερμοκρασίες. (όνομα)
Βάζουμε τη σαλάτα σε ένα γυάλινο μπολ. (επίθετο)
Χρησιμοποιήσαμε τις πιο δυνατές σανίδες στα μέρη του αγκώνα. (όνομα)
Το αγαπημένο μου παιχνίδι στα παιδικά μου χρόνια ήταν το ξύλινο άλογο μου.
(επίθετο)
Για πολλά χρόνια, επικρατούσε η άποψη ότι φράσεις όπως χρυσό βραχιόλι, ξύλινη
κουτάλα, γυάλινο κύπελλο, σιδερένια πόρτα, που σχηματίζονται με αυτές και
παρόμοιες λέξεις, ήταν ονοματικές φράσεις χωρίς καταλήξεις. Στις μέρες μας
διαδίδεται ολοένα και περισσότερο η άποψη ότι πρόκειται για φράσεις επιθέτου και ως
τέτοιες αντιμετωπίζονται στις ακαδημαϊκές εκδόσεις[7].

υποσημειώσεις
^ Αν και το "κάλυμμα καθρέφτη" είναι μια φράση επιθέτου, ολόκληρη η ομάδα λέξεων
είναι μια αλυσιδωτή ονομαστική φράση επειδή το συμπλήρωμα λειτουργεί ως
"ουσιαστικό".
Πηγή
^ a b c d Noun Phrases Αρχειοθετήθηκε στις 19 Ιανουαρίου 2012 στο Wayback
Machine. Turkceciler.com. Πρόσβαση: 8 Μαρτίου 2012.
^ "βιομηχανία." Αρχειοθετήθηκε στις 16 Μαρτίου 2014 στο Wayback Machine.
Γλωσσικός Σύλλογος. Προσέγγιση: 20 Δεκέμβριος 2012.
^ "Τζαμί." Τρέχον τουρκικό λεξικό. Εταιρεία Τουρκικής Γλώσσας. Πρόσβαση: 20
Δεκεμβρίου 2012
^ "γυαλί." Τρέχον τουρκικό λεξικό. Εταιρεία Τουρκικής Γλώσσας. Πρόσβαση: 8
Μαρτίου 2012
^ "χρυσός." Τρέχον τουρκικό λεξικό. Εταιρεία Τουρκικής Γλώσσας. Πρόσβαση: 8
Μαρτίου 2012
^ "ξύλο." Τρέχον τουρκικό λεξικό. Εταιρεία Τουρκικής Γλώσσας. Πρόσβαση: 8 Μαρτίου
2012
^ Συζήτηση και τύπος φράσης ουσιαστικού χωρίς επίθημα - σχέση φράσης
Αρχειοθετήθηκε στις 28 Μαΐου 2014 στο Wayback Machine. Επίκ. Αναπλ. Ο Δρ. Caner
Kerimoğlu. Τουρκικές Σπουδές - Διεθνές περιοδικό για τις γλώσσες, τη λογοτεχνία και
την ιστορία της τουρκικής ή της τουρκικής γλώσσας. Τόμος 6/1 Χειμώνας. μικρό. 1442-
1456, 2011.
gtd
Τουρκική γραμματική
Φωνητικό
Ήχοι
φωνήεν σύμφωνο
ηχητικές αρμονίες
αρμονία κεφαλαίων φωνηέντων • αρμονία πεζών φωνηέντων
ηχητικά συμβάντα
σύντηξη συλλαβών • σύμφωνο σύντηξης • προστατευτικό σύμφωνο • ενίσχυση •
ηχητική παραγωγή • ulama • πτώση φωνηέντου • πτώση συμφώνου • αφομοίωση
συμφώνων • σκλήρυνση συμφώνου • άμβλυνση συμφώνου • σύσπαση φωνήεντος •
μετανάστευση • αλλαγή συμφώνου
Ρίζα και παραρτήματα
επιθήματα
Επιθήματα που κάνουν ουσιαστικά από ουσιαστικά • Επιθήματα που κάνουν ρήματα
από ουσιαστικά • Επιθήματα που κάνουν ρήματα από ρήματα • Επιθήματα που
κάνουν ουσιαστικά από ρήματα
Κλιτικές καταλήξεις
ειδήσεις (ενδεικτικά) επιθήματα διάθεσης • υποτακτική διάθεση • επιθήματα •
επιθήματα πεζών • επιθήματα πληθυντικού • επίθημα ισότητας • επίθημα οχήματος •
ενδεικτικό επίθημα • σχετικές καταλήξεις • αναφορική αντωνυμία • κτητικές καταλήξεις
• copula • κατάληξη άρνησης • επίθημα άρνησης • προσωπικές καταλήξεις
Λεξιλόγιο
Τύποι λέξεων
ουσιαστικό ευγενής
ουσιαστικό (ουσιαστικό) • επίθετο (ουσιαστικό) • επίρρημα (προσδιοριστικό) •
αντωνυμία (αντωνυμία) • σύνδεσμος • πρόθεση (πρόθεση) • θαυμαστικό
ρήμα ευγενής
ρήμα (δράση) • ρηματικό (ρήμα) [ουσιαστικό-ρήμα (αόριστο) • επίθετο-ρήμα (μετοχή) •
γερούνδιο (γερούνδιο)]
Λέξεις με νόημα
βάση • χροιά • κυριολεκτική • μεταφορά • ιδίωμα • όρος • συνώνυμο • ομώνυμο •
αντώνυμο
Λέξεις σύμφωνα με τη δομή
απλό • παράγωγο • σύνθετο
φράσεις
 ονομαστική φράση • φράση επιθέτου • φράσεις με συμπληρώματα που λείπουν
γνώση πρότασης
Τα στοιχεία της πρότασης
Κύρια στοιχεία
υποκείμενο • κατηγόρημα
Βοηθητικά είδη (συμπληρώματα)
αντικείμενο (οριστικό αντικείμενο • αόριστο αντικείμενο) • έμμεσο αντικείμενο •
επιρρηματικό συμπλήρωμα
Προτάσεις σύμφωνα με το νόημα
θετική • αρνητική • ερώτηση • θαυμαστικό • εντολή • απαίτηση • αίτημα • ευχή •
συνθήκη
Προτάσεις σύμφωνα με τη δομή
απλή • σύνθετη • εξαρτημένη • διαδοχική
Προτάσεις σύμφωνα με τη σειρά των στοιχείων τους
κανονική (απλή) • μεταθέτω • έλλειψη • παρένθεση
Προτάσεις ανάλογα με το είδος της κατηγόρησης
ονομαστική φράση • ρηματική φράση
Εκφραση
Διαταραχές έκφρασης
προβλήματα συνοχής • προβλήματα συνοχής
Κατηγορία: Ουσιαστικά στα Τουρκικά, φράσεις στα Τουρκικά

 İsim tamlaması
 9 dil
 Madde
 Tartışma
 Oku
 Değiştir
 Kaynağı değiştir
 Geçmişi gör
 Araçlar














 Vikipedi, özgür ansiklopedi
 Örnekler
 kapının kolu (belirtili)
 kolyenin boncuğu (belirtili)
 Görkem'in ceketi (belirtili)
 portakal suyu (belirtisiz)
 ekmek dolabı (belirtisiz)
 Çocuğun sırt çantası (zincirleme)
 sizin eviniz (belirtili)
 İsim tamlaması; aralarında anlamca ilgi bulunan, biri diğerini iyelik (sahiplik) yönünden
bütünleyen, en az iki farklı isimden meydana gelmiş kelime grubu. İsim tamlamalarında
birinci sözcük grubuna tamlayan, ikinci sözcük grubuna tamlanan denir. Aşağıdaki
tabloda isim tamlamalarına çeşitli örnekler verilmiştir:
 tamlayan tamlanan
 1 kumaş boyası
 2 Konya Ovası
 3 Ayşe'nin kedisi
 4 makarna fabrikasının girişi
 5 ecza dolabının aynalı kapağı[not 1]

 Yapılarına göre isim tamlamaları[değiştir | kaynağı değiştir]

 Belirtili isim tamlaması[değiştir | kaynağı değiştir]
 Belirtili isim tamlamalarında bir kavramın "kime"," kimin" ve "neye" ait olduğu belirtilir.
Bu tür tamlamalarda hem tamlayan hem de tamlanan ek alır. Tamlayan -in ilgi ekini
(tamlayan eki), tamlanan ise -i iyelik ekini alır:[1]
 kitabın kapağı, çocukların kıyafetleri, üzümün çöpü, aşkın büyüsü
 Tamlayanı bir zamir olan tamlamalar da belirtili isim tamlamasıdır:
 benim saatim, senin okulun, onun kalemi, bizim evimiz, sizin sokağınız, onların niyeti
 Belirtisiz isim tamlaması[değiştir | kaynağı değiştir]
 Belirtisiz tamlamada tamlayan ek almaz, yani yalın haldedir; tamlanan ise -i iyelik ekini
alır:[1]
 şeker balı, sel felâketi
 Tamlanan isim ünlü ile bitiyorsa, iyelik eki arasına "s" yardımcı ünsüzü (kaynaştırma
harfi) girer.
 masa lambası, su kuyusu, el lambası
 Tamlanan isim "su" sözcüğü ise kaynaştırma harfi "y"dir:
 portakal suyu
 Cami, sanayi gibi bazı Arapça kökenli sözcükler tamlanan olarak kullanıldıklarında,
aldıkları iyelik eki hem "-i" hem de "-si" şeklinde yazılabilir. Örneğin uçak sanayii ve
uçak sanayisi kullanımlarının her ikisi de doğrudur.[2] Aynı şekilde Beyazıt Camii ve
Beyazıt Camisi kullanımlarının her ikisi de doğrudur.[3]
 Belirtisiz isim tamlamalarının pek çoğu kalıplaşmış sözcük grubudur ve cümlede
birleşik isim gibi görev alır:
 tiftik keçisi, millî eğitim bakanı, bilgisayar programı, Fatih Sultan Mehmet Köprüsü
 KISA YOL:Belirtisiz isim tamlamasındaki en önemli özellik sonundaki-ı,i,u,ü harfi
kapatılarak okunduğunda iki sözcük arasındaki anlam bağının kopmasıdır. Anlam bağı
kopmuyorsa sıfat tamlamasıdır.
 Sınav saati sözcüklerini bağlayan -i olmadığında sınav ve saat sözcüklerinin anlam
bağı yoktur.
 Sarı yaprağı sözcüklerini birbirine bağlayan -ı harfi değildir. Harf olmadan da iki
sözcük arasında anlam ilişkisi devam etmektedir.
 Zincirleme isim tamlaması[değiştir | kaynağı değiştir]
 İkiden fazla ismin anlam bütünlüğü oluşturacak şekilde bir araya gelmesiyle
oluşturulan tamlamalardır:
 Okulun bahçe kapısı
 Bazen hem tamlayan hem de tamlanan kendi içinde isim tamlamasıdır:
 Yatak odasının pencere pervazı ("yatak odası" + "pencere pervazı")
 Bazen araya sıfat girebilir. Bu durumda genellikle sıfat alan sözcük sıfat tamlamasına
dönüşür. Ancak sözcük grubunun tamamı isim tamlamasıdır; zira sıfat çıkarılsa dahi
isim tamlaması olarak kalır:
 Elma ağacının kalın gövdesi ("kalın" sıfat)
 Elma ağacının gövdesi
 Kadir'in elmasının kurdu
 Belirtili ve belirtisiz olma durumu öncelikle tamlayan ve tamlananın kendi içerisinde
değerlendirilir. Daha sonra tamamının belirtili veya belirtisiz olduğuna bakılır.:
 çocuk edebiyatı dizisi ("çocuk edebiyatı" belirtisiz, "dizisi" kendi içinde tamlama değil,
tamamı belirtisiz [... dizisi])
 Murat'ın babasının evrak çantası ("Murat'ın babası" belirtili, "evrak çantası" belirtisiz,
tamamı belirtili)
 Telaffuz[değiştir | kaynağı değiştir]
 Belirtili isim tamlamalarında vurgu genellikle tekdüzedir:[1]
 çocuğun ceketi, dolabın kapağı
 Belirtisiz isim tamlamalarında ise çoğunlukla tamlayanın 'son hecesinde' vurgu vardır:
[1]
 çocuk ceketi, dolap kapağı
 Takısız isim tamlaması tartışması[değiştir | kaynağı değiştir]
 Türkçede altın, cam, tahta gibi sözcükler hem bir malzemenin adını belirtir hem de bu
malzemeden yapılmış nesneleri tanımlarken sıfat (önad) olarak kullanılırlar:[4][5][6]
 Türkiye'de her yıl yaklaşık 25 ton altın çıkarılmaktadır. (isim)
 Gelinlere altın bilezik takma âdeti pek çok ülkede görülür. (sıfat)
 Cam çok yüksek sıcaklıklarda işlenir. (isim)
 Salatayı cam kâseye koyalım. (sıfat)
 En sağlam tahtaları dirsek kısımlarında kullandık. (isim)
 Çocukluğumda en sevdiğim oyuncağım, tahta atımdı. (sıfat)
 Uzun yıllar bunlar ve benzerî sözcüklerle oluşturulan altın bilezik, tahta kaşık, cam
bardak, demir kapı gibi tamlamaların takısız (eksiz) isim tamlaması olduğu görüşü
hakimdi. Günümüzde ise bunların sıfat tamlaması olduğu görüşü gitgide
yaygınlaşmakta ve akademik yayınlarda daha çok bu şekilde ele alınmaktadır.[7]
 Dipnotlar[değiştir | kaynağı değiştir]
 ^ "aynalı kapak" sıfat tamlaması olmasına rağmen sözcük grubun tamamı zincirleme
isim tamlamasıdır zira tamlayan "isim" görevindedir.
 Kaynakça[değiştir | kaynağı değiştir]
 ^ a b c d İsim Tamlamaları 19 Ocak 2012 tarihinde Wayback Machine sitesinde
arşivlendi. Turkceciler.com. Erişim: 8 Mart 2012.
 ^ "sanayi." 16 Mart 2014 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. Dil Derneği.
Erişim: 20 Aralık 2012.
 ^ "cami." Güncel Türkçe Sözlük. Türk Dil Kurumu. Erişim: 20 Aralık 2012
 ^ "cam." Güncel Türkçe Sözlük. Türk Dil Kurumu. Erişim: 8 Mart 2012
 ^ "altın." Güncel Türkçe Sözlük. Türk Dil Kurumu. Erişim: 8 Mart 2012
 ^ "tahta." Güncel Türkçe Sözlük. Türk Dil Kurumu. Erişim: 8 Mart 2012
 ^ Takısız İsim Tamlaması Tartışması ve Tür - Öbek ilişkisi 28 Mayıs 2014 tarihinde
Wayback Machine sitesinde arşivlendi. Yrd. Doç. Dr. Caner Kerimoğlu. Turkish Studies
- International Periodical For The Languages, Literature and History of Turkish or
Turkic. Volume 6/1 Winter. s. 1442-1456, 2011.
 Daralt
 g
 t
 d
 Türkçe dilbilgisi

 FonetikSesler ünlü • ünsüz

 Ses uyumları büyük ünlü uyumu • küçük ünlü uyumu

 Ses olayları hece kaynaşması • kaynaştırma ünsüzü • koruyucu ünsüz • pekiştirme •

ses türemesi • ulama • ünlü düşmesi • ünsüz düşmesi • ünsüz benzeşmesi • ünsüz
sertleşmesi • ünsüz yumuşaması • ünlü daralması • göçüşme • ünsüz değişmesi



 Kök ve ekler
 Yapım ekleri
 isimden isim yapan ekler • isimden fiil yapan ekler • fiilden fiil yapan ekler • fiilden isim
yapan ekler

 Çekim ekleri
 haber (bildirme) kip ekleri • dilek kip ekleri • ek-fiiller • hâl (durum) ekleri • çoğul ekleri •
eşitlik eki • vasıta eki • bildirme eki • ilgi ekleri • ilgi zamiri • iyelik ekleri • koşaç •
olumsuzluk eki • şahıs ekleri • soru eki



 Kelime bilgisi
 Kelime türleri isim soylu
 isim (ad) • sıfat (ön ad) • zarf (belirteç) • zamir (adıl) • bağlaç • edat (ilgeç) • ünlem

 fiil soylu
 fiil (eylem) • fiilimsi (eylemsi) [isim-fiil (mastar) • sıfat-fiil (ortaç) • zarf-fiil (ulaç)]


 Anlamına göre kelimeler temel • yan • gerçek • mecaz • deyim • terim • eş anlamlı •
eş sesli • karşıt anlamlı

 Yapısına göre kelimeler basit • türemiş • birleşik

 tamlamalar isim tamlaması • sıfat tamlaması• Tamlayanı düşmüş tamlamalar



 Cümle bilgisi
 Cümlenin ögeleri
 Ana ögeler özne • yüklem

 Yardımcı ögeler (tümleçler)

 nesne (belirtili nesne • belirtisiz nesne) • dolaylı tümleç • zarf tümleci


 Anlamına göre cümleler olumlu • olumsuz • soru • ünlem • emir • gereklilik • istek
• dilek • şart

 Yapısına göre cümleler basit • birleşik • bağlı • sıralı

  Ögelerinin dizilişine göre cümleler kurallı (düz) • devrik • eksiltili • parantez

 Yüklemin cinsine göre cümleler isim cümlesi • fiil cümlesi


 Anlatım
 Anlatım bozuklukları
 bağlaşıklık sorunları • bağdaşıklık sorunları


 Kategori:
 Türkçede isimler
 Türkçede tamlamalar

HABERLEREĞİTİMARAŞTIRMA

İsimTamlamasıNedir?TürleriNelerdir?İsim(Ad)TamlamasıKonuAnlatımıVeÖrnekleri

Güncelleme Tarihi: Eylül 17, 2020 10:20

#İsim Tamlaması Nedir?#Belirtili İsim Tamlaması

Oluşturulma Tarihi: Eylül 17, 2020 10:204dk okuma

İsimler tek başına her zaman belli bir varlık ya da kavramı belirtmek için yeterli olmazlar. Bu

sebeple isim tamlamalarına ihtiyaç duyulur. İsim tamlamaları Türkçe dilbilgisini anlamak ve

yakından öğrenmek isteyenler için bilgi sahibi olunması gereken bir konudur. İsim tamlaması

nedir? Çeşitleri nelerdir? Konu anlatımı ve örnekleri ile bilmek isteyenler için detaylı bilgiler

hazırladık.

Haberin Devamı

İsim tamlaması, en az iki ismin bir araya gelerek bir kavramı, nesneyi ortaya çıkardığı, onun

farkını vurguladığı tamlamalardır. İsim tamlamaları bilindiği zaman ancak ekleri ile doğru bir

şekilde kullanılabilmeleri mümkündür.

İsim Tamlaması Nedir?

İsimler ya da adlar, isim soylu sözcükler ve fiil türündeki tüm sözcükler; nesneleri ve

hareketleri birebir karşılayan onları ifade ederek tanımlayan kelimelerdir. Nesneler ve

hareketleri, bazı türlü yönleri ile daha kapsamlı ifade etmek için tek kelimeden daha çok

sözcüğe gereksinim duyulmaktadır. Tek bir kelimenin karşılayamadığı, tek kelime ile ifade

edilemeyen dil birlikleri ile anlatılması zorunlu olan haller vardır. İsim tamlamaları, bu ihtiyacı

karşılamak için doğmuştur. İsim tamlamaları; birbiri ile ilgili, bir diğerini iyelik yönünden

tamamlayan, en az iki isimden meydana gelen kelime gruplarıdır.

Mesela, bir cekete sadece ceket demek her zaman o nesneyi tam olarak tarif etmek için yeterli

değildir. Ceket, nesneyi ifade eden genel bir sözcüktür. Mavi ceket veya ekose desenli ceket

denilmesi ise ceketin daha net bir şekilde tarifini sağlar ve nesneyi ayırt edici özellikleri ile

tanımlar. En az iki ya da daha çok ismin bir araya gelmesi ile isim tamlamaları oluşur. İsim

tamlamalarında birinci isim tamlayan, ikinci isim ise tamlanan olarak belirtilir. Evin kapısı, isim

tamlamasında ev tamlayan; kapısı ise tamlanandır. Bazı örnekler:

Tamlayan Tamlanan

Sınıfın penceresi

Bakır sahan
Ayşe’nin kedisinin tüyleri

İsim Tamlamasının Türleri Nelerdir?

İsim tamlamalarında, tamlayan ve tamlanan kısımları çeşitli ekler alırlar. Hiçbir ek almamaları

da mümkünüdür. Ek alma durumunda isimler arasında bağlantı kurulması için kullanılan bu

eklere

“tamlama ekleri” adı verilir. Tamlama ekleri şu şekildedir:

1-Tamlayan Ekleri: İlgi hal eki, genitif ekidir. -ın, -in, -un, -ün, -(n)ın, - (n)in, -(n)un, -(n)ün

Örnekler: Palto- (n)un cebi, sandalye- (n)in ayağı, kalem-in ucu

Not: ilk iki örnekte “n” kaynaştırma harfleri kullanılmıştır.

2-Tamlanan Ekleri ( Sahiplik, İyelik eki): -ı, -i, -u, -ü, -(s)ı, -(s)i, - (s)u, - (s)ü.

Örnekler: Paltonun ceb(benzeşme)-i, sandalyenin ayağ(yumuşama)-ı, kalemin uc(benzeşme)-u

İsim tamlamaları bu belirtilen ekleri alıp almama durumlarına bağlı olarak çeşitli türlere

ayrılırlar. Toplam dört çeşit isim tamlaması vardır. Bunlar: Belirtili isim tamlaması, belirtisiz

isim tamlaması, takısız isim tamlaması, zincirleme isim tamlaması.

İsim (Ad) Tamlaması Konu Anlatımı ve Örnekleri

1- Belirtili İsim Tamlaması: Bu isim tamlamasında, hem tamlayan hem de tamlanan tamlama

eki alır. Bir tamlamanın belirtili isim tamlaması olması için iki tane isimden oluşması, her iki

ismin de tamlama eklerini almış olması yani birinci isim tamlayan ekini (ın, in, un, ün) ikinci

isimde tamlanan ekini (ı, i, u, ü ) alır.

Örnekler:

Okul-un yol-u ; havuz-un taş-ı, yemeğ-in tuz-u

Not: Belirtili isim tamlamalarının tamlayanı veya tamlananı zamir olabilmektedir. Benim

kalemim, kalemlerin bazısı gibi. Belirtili isim tamlamalarında tamlayan ile tamlanan arasına bir
ya da birden fazla sözcük girebilir. Kitabın eskimiş sayfası, Arkadaşımın gül kokan saçları gibi.

Burada araya giren sözcükler sıfat ve sıfat gruplarıdır.

2- Belirtisiz İsim Tamlaması: Belirtisiz isim tamlamasında tamlanan ek alır. Aldığı ekler; -ı, -i, -

u,

- ü, iyelik ekleridir. Tamlayan ise ek almaz.

Örnekler:

Bebek tulum-u, deniz tuz-u, makyaj pamuğ-u, matematik öğretmen-i

Not: Belirtisiz isim tamlamalarında tamlayan ile tamlanan arasında hiçbir sözcük girmez. Bu

kurala aykırı kullanımlar yanlıştır. Belirtisiz isim tamlamalarında tamlayan ile tamlanan yer

değiştirmemektedir.

3-Takısız İsim Tamlaması: Takısız isim tamlamasında, hem tamlayan hem tamlanan hiçbir

tamlama eki almaz.

Örnekler:

Demir pencere, Bakır sahan, Altın diş

Not: Bu tamlamaların takısız isim tamlaması olup olmadığını anlamak için tamlayandan sonra

“ -den, -dan yapılmış ” ifadesi kullanılabilir.

Demir (den yapılmış) pencere gibi

Ayrıca takısız isim tamlamaları, sıfat tamlamaları ile karıştırabilmektedir. Bu sebeple sıfat

tamlamalarında benzetme direkt benzetme yönü ile oluşturulurken takısız isim tamlamalarında

ise benzeyen ve kendisine benzetilen unsurları olmalıdır. Demir perde: perde demire

benzetiliyor. Bu tamlama takısız isim tamlamasıdır. Sert darbe de ise darbenin niteliği

vurgulandığı için sıfat tamlaması vardır.

4- Zincirleme İsim Tamlaması: Zincirleme isim tamlaması, en az üç ismin birbirini tamlama

kuralları ile birbirini tamamlaması ile bir varlık veya kavramı karşılamasıdır. Bu bazen belirtili,

belirtisiz ya da takısız isim tamlamalarının başka bir isim ile bir araya gelmesi ile bazen de

belirtilen tamlamaların başka bir tamlama ile birleşimi ile ortaya çıkar.
Örnekler:

Evin kapısı+ (n)ın zil+ i (belirtili isim tamlaması)

Elma ağacının dalı ( belirtisiz isim tamlaması)

Binanın bahçesinin çöp kutusu ( iki isim tamlamasının birleşimi)

Haberle ilgili daha fazlası:

#İsim Tamlaması Nedir?#Belirtili İsim Tamlaması

/ NEWSEDUCATIONΕΡΕΥΝΑ

Τι είναι η ονομαστική φράση; Ποιοι είναι οι τύποι; Ουσιαστικό (Ουσιαστικό) Φράσεις,

Επεξήγηση θέματος και Παραδείγματα

Ημερομηνία ενημέρωσης: 17 Σεπτεμβρίου 2020 10:20

#Τι είναι μια Ουσιαστική Φράση;#Καθορισμένη Ουσιαστική Φράση

Τι είναι η Ουσιαστική Φράση Ποιοι είναι οι τύποι της Επεξήγηση και Παραδείγματα Φράσης
Ουσιαστικό

Ημερομηνία δημιουργίας: 17 Σεπτεμβρίου 2020 10:204 λεπτά ανάγνωση

Τα ονόματα από μόνα τους δεν αρκούν πάντα για να υποδείξουν μια συγκεκριμένη οντότητα ή
έννοια. Για το λόγο αυτό χρειάζονται ονοματικές φράσεις. Οι ονοματικές φράσεις είναι ένα
θέμα που πρέπει να γνωρίζουν όσοι θέλουν να κατανοήσουν την τουρκική γραμματική και να
τη μάθουν από κοντά. Τι είναι μια ονομαστική φράση; Ποια είναι τα είδη του; Έχουμε
ετοιμάσει αναλυτικές πληροφορίες για όσους θέλουν να μάθουν, με επεξηγήσεις και
παραδείγματα.

Περισσότερα Νέα

Οι ονοματικές φράσεις είναι φράσεις όπου τουλάχιστον δύο ουσιαστικά ενώνονται για να
αποκαλύψουν μια έννοια ή ένα αντικείμενο και να τονίσουν τη διαφορά τους. Όταν οι
ονοματικές φράσεις είναι γνωστές, μπορούν να χρησιμοποιηθούν σωστά μόνο με τα
επιθήματά τους.

Τι είναι η ονομαστική φράση;

Ουσιαστικά ή ουσιαστικά, ονοματικές λέξεις και όλες οι λέξεις του ρηματικού τύπου. Είναι
λέξεις που περιγράφουν με ακρίβεια αντικείμενα και κινήσεις και τα εκφράζουν. Απαιτούνται
περισσότερες λέξεις από μία λέξη για να εκφράσουμε αντικείμενα και κινήσεις πιο
ολοκληρωμένα σε ορισμένες πτυχές. Υπάρχουν καταστάσεις που δεν μπορούν να καλυφθούν
με μία λέξη και πρέπει να εξηγηθούν με γλωσσικές μονάδες που δεν μπορούν να εκφραστούν
με μία μόνο λέξη. Οι ονοματικές φράσεις γεννήθηκαν για να καλύψουν αυτή την ανάγκη.
Ονοματικές φράσεις; Είναι ομάδες λέξεων που αποτελούνται από δύο τουλάχιστον
ουσιαστικά που σχετίζονται μεταξύ τους και αλληλοσυμπληρώνονται από άποψη κατοχής.

Για παράδειγμα, το να αποκαλούμε απλώς ένα σακάκι σακάκι δεν είναι πάντα αρκετό για να
περιγράψει πλήρως αυτό το αντικείμενο. Το σακάκι είναι μια γενική λέξη που αναφέρεται στο
αντικείμενο. Ονομάζοντάς το μπλε σακάκι ή καρό σακάκι παρέχει μια σαφέστερη περιγραφή
του σακάκι και προσδιορίζει το αντικείμενο με τα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά του. Οι ονοματικές
φράσεις σχηματίζονται με συνδυασμό τουλάχιστον δύο ή περισσότερων ουσιαστικών. Στις
ονοματικές φράσεις, το πρώτο ουσιαστικό δηλώνεται ως συμπλήρωμα και το δεύτερο
ουσιαστικό ως συμπλήρωμα. Η πόρτα του σπιτιού, το σπίτι συμπλήρωμα στην ονομαστική
φράση? Η πύλη είναι η ολοκληρωμένη. Μερικά παραδείγματα:

Συμπληρωματικό Συμπληρωματικό

παράθυρο της τάξης

χάλκινο ταψί

Το τρίχωμα της γάτας της Ayşe

Ποιοι είναι οι τύποι των ουσιαστικών φράσεων;

Στις ονοματικές φράσεις, τα συμπληρωματικά και συμπληρωματικά μέρη παίρνουν διάφορα

επιθέματα. Είναι επίσης πιθανό να μην λαμβάνουν καθόλου συμπληρώματα. Αυτά τα
επιθήματα χρησιμοποιούνται για τη δημιουργία σύνδεσης μεταξύ ουσιαστικών σε περίπτωση
επιθημάτων.

Ονομάζονται «συμπληρωματικά επιθήματα». Τα συμπληρωματικά επιθέματα είναι τα εξής:

1- Συμπληρωματικά επιθήματα: Το επίθημα της γενετικής περίπτωσης είναι το επίθημα

γενετικής. -ın, -in, -un, -ün, -(n)ın, - (n)in, -(n)un, -(n)ün

Παραδείγματα: Η τσέπη του παλτού (n), το πόδι της καρέκλας (n), η μύτη του στυλό
 Σημείωση: στα δύο πρώτα παραδείγματα χρησιμοποιούνται τα συγχωνευτικά γράμματα «n».

2- Συμπληρωματικά Επιθήματα (Κτητική, Κτητική Επίθημα): -ı, -i, -u, -ü, -(s)ı, -(s)i, - (s)u, - (s)ü.

Παραδείγματα: Η τσέπη του παλτού (ομοιότητα), το πόδι της καρέκλας (μαλακτικό), η μύτη
του στυλό (ομοιότητα)

Οι ονοματικές φράσεις χωρίζονται σε διάφορους τύπους ανάλογα με το αν παίρνουν αυτές

τις καταλήξεις ή όχι. Υπάρχουν τέσσερις τύποι ονοματικών φράσεων συνολικά. Αυτά είναι:
Οριστική ονομαστική φράση, αόριστη ονομαστική φράση, ασύλληπτη ονομαστική φράση,
αλυσοδεμένη ονομαστική φράση.

Ουσιαστικό (Ουσιαστικό) Φράσεις Εξήγηση θέματος και Παραδείγματα

1- Οριστική ονομαστική φράση: Σε αυτήν την ονομαστική φράση, τόσο το συμπλήρωμα όσο
και το συμπλήρωμα παίρνουν μια ονομαστική φράση. Για να είναι μια ονοματική φράση
οριστική ονοματική φράση, πρέπει να αποτελείται από δύο ουσιαστικά, και τα δύο ουσιαστικά
να έχουν τα γενέθλια επιθήματα, δηλαδή το πρώτο ουσιαστικό να παίρνει το συμπληρωματικό
επίθημα (ın, in, un, ün) και το δεύτερο ουσιαστικό παίρνει το συμπληρωματικό επίθημα (ı, i, u,
ü).

Παραδείγματα:

Ο τρόπος του σχολείου? πέτρα της πισίνας, αλάτι του φαγητού

Σημείωση: Το συμπλήρωμα ή το συμπλήρωμα ορισμένων ονοματικών φράσεων μπορεί να

είναι αντωνυμία. Το στυλό μου είναι σαν μερικά από τα στυλό. Σε ορισμένες ονοματικές
φράσεις, μία ή περισσότερες λέξεις μπορούν να τοποθετηθούν μεταξύ του συμπληρώματος
και του συμπληρώματος. Η φθαρμένη σελίδα του βιβλίου, Σαν τα μαλλιά της φίλης μου να
μυρίζουν τριαντάφυλλα. Οι λέξεις που παρεμβάλλονται εδώ είναι επίθετα και ομάδες
επιθέτων.

2- Φράση αόριστου ουσιαστικού: Στην αόριστη ονοματική φράση, το συμπλήρωμα παίρνει

επίθημα. Τα συνημμένα που έλαβε είναι? -ı, -i, -u,

-ü είναι κτητικές καταλήξεις. Το συμπλήρωμα δεν παίρνει επιθέματα.

 Παραδείγματα:

Βρεφικές φόρμες, θαλασσινό αλάτι, βαμβάκι μακιγιάζ, δασκάλα μαθηματικών

Σημείωση: Στις αόριστες ονοματικές φράσεις δεν παρεμβάλλονται λέξεις μεταξύ του
συμπληρώματος και του συμπληρώματος. Οποιαδήποτε χρήση αντίθετη με αυτόν τον κανόνα
είναι εσφαλμένη. Στις αόριστες ονοματικές φράσεις το συμπλήρωμα και το συμπλήρωμα δεν
αλλάζουν θέσεις.

3- Ουσιαστική φράση χωρίς καταλήξεις: Στην ονοματική φράση χωρίς καταλήξεις, τόσο το
συμπλήρωμα όσο και το συμπλήρωμα δεν παίρνουν επιθήματα.

Παραδείγματα:

Σιδερένιο παράθυρο, Χάλκινο ταψί, Χρυσό δόντι

Σημείωση: Για να καταλάβετε εάν αυτές οι φράσεις είναι ονοματικές φράσεις χωρίς
επιθέματα, η έκφραση «από, κατασκευασμένο από» μπορεί να χρησιμοποιηθεί μετά το
συμπλήρωμα.

Σαν σιδερένιο παράθυρο

Επιπλέον, οι ονοματικές φράσεις χωρίς επιθέματα μπορούν να συγχέονται με φράσεις

επιθέτου. Για το λόγο αυτό, ενώ στις φράσεις επιθέτου η παρομοίωση δημιουργείται με ευθεία
αναλογία, σε ονοματικές φράσεις χωρίς καταλήξεις δημιουργείται.

Θα πρέπει να έχει στοιχεία παρόμοια και παρόμοια με αυτό. Σιδερένια κουρτίνα: Η κουρτίνα
συγκρίνεται με σιδερένιο. Αυτή η φράση είναι μια ονομαστική φράση χωρίς επιθήματα. Το
σκληρό χτύπημα περιλαμβάνει επίσης μια φράση επιθέτου επειδή τονίζεται η φύση του
χτυπήματος.

4- Αλυσοδεμένη ονομαστική φράση: Η αλυσιδωτή ονομαστική φράση είναι ο ορισμός μιας

οντότητας ή μιας έννοιας συμπληρώνοντας τουλάχιστον τρία ουσιαστικά χρησιμοποιώντας
τους κανόνες συμπλήρωσης. Αυτό συμβαίνει μερικές φορές όταν καθορισμένες, αόριστες ή
χωρίς επίθημα ονοματικές φράσεις συνδυάζονται με άλλο ουσιαστικό και μερικές φορές με
συνδυασμό καθορισμένων ονοματικών φράσεων με άλλο ουσιαστικό.

Παραδείγματα:
 πόρτα σπιτιού + (n) κουδούνι + (οριστική ονομαστική φράση)

Κλάδος της μηλιάς (αόριστη ονομαστική φράση)

Κάδος σκουπιδιών του κήπου του κτιρίου (συνδυασμός δύο ονοματικών φράσεων)

Περισσότερα για τις ειδήσεις:

#Τι είναι μια Ουσιαστική Φράση;#Καθορισμένη Ουσιαστική Φράση

 https://www.turkdilbilgisi.com/isim-tamlamalari/

Ana SayfaTamlamalarİsim Tamlamaları

İsim Tamlamaları

Güncelleme Tarihi: 17 Ocak 2024

21

İsim Tamlamaları Kavram Haritası

İçindekiler gizle

İsim Tamlaması Nedir?

1-Belirtili İsim Tamlaması

2-Belirtisiz İsim Tamlaması

3-Takısız İsim Tamlaması

4- Zincirleme İsim Tamlaması

İsim Tamlaması Nedir?

İsimler, isim soylu sözcükler ve fiil türündeki bütün kelimeler; nesneleri ve hareketleri tek tek

karşılayan, onların tek tek adları olan kelimelerdir. O nesneleri ve hareketleri bazı çeşitli

yönleri ile daha detaylı şekilde ifade etmek için tek kelimeden daha fazla sözcüğe ihtiyaç

duyarız. Yani tek bir kelimenin karşılayamadığı, tek kelime olarak karşılıklarının, adlarının

bulunmadığı; daha geniş dil birlikleri ile ifade etmek zorunda olduğumuz durumlar vardır. İşte

bu durumda birbiriyle ilgisi olan, biri diğerini sahiplik (iyelik) yönünden tamamlayan, en az iki

isimden oluşan kelime gurubuna başvururuz ki bunlara biz “isim tamlaması” diyoruz.

Örneğin; resimde görülen nesneye sadece “düğme” demek onu tam anlamıyla tarif

etmediğimiz anlamına gelir. Çünkü düğme bu nesneyi tarif etmek için çok genel bir sözcük

iken; resimdeki “ceketin düğmesi” ifadesi daha net bir şekilde nesneyi tanımlamaktadır.

En az iki tane ismin oluşturduğu isim tamlamalarında birinci isim “tamlayan” ikinci isim ise

“tamlanan” olarak görev yapar.

 Tamlayan Tamlanan

Sınıfın kapısı

Cep telefonu

Çelik tencere

Evimin bahçesinin çicekleri

İsim tamlamaları çeşitlerine geçmeden önce bilmemiz gereken şey; tamlayan ve tamlanan

denilen iki unsurun çeşitli ekler almasıdır. İsimler arasındaki bağlantıyı kurarak tamlama

oluşmasını sağlayan bu eklere “tamlama ekleri” denir. Peki bu isim tamlaması ekleri nelerdir?

Aşağıda inceleyelim:

Tamlayan Ekleri Tamlanan Ekleri

(İlgi Hali Eki, Genitif Eki) (İyelik, Sahiplik Eki)

-ın, -in, -un, -ün, -(n)ın, -(n)in, -(n)un, -(n)ün. -ı, -i, -u, -ü, -(s)ı, -(s)i, -(s)u, -(s)ü.

Ceketin düğmesi

Yolun sonu

Kanape(n)in rengi

İsim tamlamaları bu ekleri alıp almama durumlarına göre dörde ayrılmışlardır.

1-Belirtili İsim Tamlaması

Hem tamlayanın (1. isim) hem de tamlananın (2. isim) tamlama eklerini almış olduğu isim

tamlamasıdır. Bir tamlamanın “belirtili isim tamlaması” olabilmesi için;

 İki tane isimden oluşması,

 Ayrıca her iki ismin de tamlama eklerini almış olması yani birinci ismin tamlayan ekini

(ın, in, un, ün), ikinci ismin de tamlanan ekini (ı, i, u, ü) alması gerekir.
Belirtili İsim Tamlaması Örnekleri

Tamlayan Tamlanan
(1. İsim) (2. İsim)

Taşın üstü

evin yolu

yemeğin tadı

havuzun dibi

kaderin cilvesi

hayatımın anlamı

zamanın değeri

müziğin etkisi

otobüsün tekeri

Belirtili İsim Tamlamalarında Dikkat Edilecek Durumlar

NOT-1 : Belirtili isim tamlamalarının tamlayanı ya da tamlananı zamir olabilmektedir. “Ben” ve

“biz” kişi zamirlerinde tamlayan eki ve tamlanan eki “-im ve -imiz” şeklinde değişiklik gösterir.

ÖRNEKLER:

Bizim evimiz, Benim kararım, Onun hedefi, Bazılarının cildi, Odanın biri, Ünlülerin birkaçı,

Tellerin bazıları, Bunların şeyi

NOT-2 : Belirtili isim tamlamalarında tamlayan ile tamlanan arasına bir veya birden fazla

sözcük girebilmektedir.

ÖRNEKLER:

Kitabın yırtık sayfası

(Tamlananı niteleyen bir sıfat girmiştir.)

Yarimin gül kokan nefesi

(Tamalananı niteleyen bir sıfat gurubu girmiştir.)

NOT-3 : Belirtili isim tamlamalarında tamlayan ile tamlanan yer değiştirebilir. Dikkat

ederseniz özellikle şiirlerde bu yola sıkça başvurulur.

ÖRNEKLER:

Sevgisi her şeye değerdi annemin.

Bu konudaki tek eksiği hızlı okuyamamaktı Elif‘in.

NOT-4 : Belirtili isim tamlamalarında tamlayan ya da tamlanan cümle içinde

kullanılmamış olabilir, ya da tamlanan eki düşmüş olabilir. Biz bunu cümledeki anlamdan

çıkartabiliriz.

ÖRNEKLER:

Odası darmadağın olmuştu.

(Ahmet’in odası)

Kimsesi olmadığı için bakım evine alındı.

(Kadının kimsesi)

Bu arsa onların. (onların arsası)

Bu arsa onların arsa. (onların arsası)

2-Belirtisiz İsim Tamlaması

Sadece tamlananın (2. ismin) ek aldığı (-ı, -i, -u, -ü iyelik ekleri), tamlayanın (1. ismin) ek

almadığı isim tamlamalarıdır. Tamlanan eki sesli bir harfle biten bir sözcüğe gelirse

araya kaynaştırma harfi girer.

Belirtisiz İsim Tamlaması Örnekleri

Tamlayan Tamlanan
(1. İsim) (2. İsim)

Sabah rüzgar-ı

Hazine avcı-(s)-ı

Deniz su-(y)-u

Çanakkale Boğaz-ı

Gül bahçe-(s)-i

Fotoğraf yarışma-(s)-ı

Türkçe öğretmen- i

Nar ağac-ı

Türk asker-i

Parfüm şişe-(s)-i

Belirtisiz İsim Tamlamalarında Dikkat Edilecek Durumlar

NOT-1 : Belirtisiz isim tamlamalarında tamlayan ile tamlanan arasına hiç bir sözcük girmez.

Bu kurala aykırı kullanımlar bulunmaktadır fakat yanlış olarak değerlendirilir.

ÖRNEKLER:

Kırşehir eski milletvekili (Yanlış) ✘

Eski Kırşehir milletvekili (Doğru) ✓

(Bu durum ilgili daha fazla bilgi için Türk Dil Kurumu‘nun açıklamasını inceleyebilirsiniz.)

NOT-2 : Belirtisiz isim tamlaması halinde olan yer ve mekan adları oldukça fazladır.
ÖRNEKLER:

İstanbul Boğazı, Harran Ovası, Tuz Gölü, Bartın Kalesi, Dolmabahçe Sarayı, Kızılay Meydanı,

Fatih Sultan Mehmet Köprüsü

NOT-3 : Bazı birleşik kelimeler belirtisiz isim tamlaması şeklinde oluşturulmuşlardır.

ÖRNEKLER:

aşçıbaşı, yüzbaşı, hanımeli, kadınbudu, kuşburnu, keçiboynuzu, kargaburnu

NOT-4 : Belirtisiz isim tamlamalarında tamlayan ile tamlanan yer değiştiremez.

3-Takısız İsim Tamlaması

Takısız isim tamlaması, herhangi bir tamlama eki almaksızın birbirini tamamlayan iki kelimenin

anlamlı bir kavram oluşturduğu bir tamlama çeşididir. İki sözcüğün birbirini tamamlaması

açısından önem taşıyan iki durum mevcuttur. Bu durumlar şunlardır:

a- Tamlayan, tamlananın neyden yapıldığını belirtir. Yani tamlanan olan sözcükte belirtilen

varlığın yapımında kullanılan maddenin ne olduğunu bize tamlayan vermektedir.

ÖRNEKLER: Tahta kaşık, Deri mont, Bakır tel, Demir kapı, Gümüş kemer, Yün çorap, Çelik tenc

ere, Ahşap ev, Taş duvar,

İPUCU: Bu tamlamaların takısız isim tamlaması olup olmadığını anlayabilmek için

tamlayandan sonra “(-den, -dan) yapılmış” ifadesini kullanarak sağlama yapabilirsiniz.

Demir (den yapılmış) kapı

Bakır (dan yapılmış) tel

b- Tamlayan, tamlananın neye benzediğini belirtir.

ÖRNEKLER

Demir yumruk , Altın saç, Selvi boy, Badem göz, Kömür göz, Deniz gözlü, İnci diş, Aslan asker

, Tilki adam,

Takısız İsim Tamlaması Örnekleri

Tamlayan Tamlanan Neyden Yapıldığı Neye Benzediği

Cam şişe ✓ -

Plastik sandalye ✓ -

Pamuk gömlek ✓ -

Seramik kupa ✓ -

Mermer heykel ✓ -

Bakır sürahi ✓ -

Metal kalemlik ✓ -

Zümrüt kolye ✓

Kalem kaş - ✓

Elmas kişilik - ✓

Sırma saç - ✓

Kiraz dudak - ✓

Takısız İsim Tamlamalarında Dikkat Edilecek Durumlar

ÖNEMLİ NOT: Takısız isim tamlamaları, sıfat tamlamaları ile sık sık karıştırılmaktadır. Bunun

temel sebebi her ikisinde de “nasıl” sorusunun isme sorulabiliyor olmasıdır. (Niteleme

sıfatlarını bulurken “nasıl” sorusu kullanılır.)

ÖRNEĞİN:

“Tilki adam”

Nasıl adam: tilki

Benzeyen: adam

Kendisine benzetilen: tilki

Niçin benzetildiği: kurnaz olması sebebiyle

Sonuç: Takısız isim tamlaması

Yukarıdaki örnekteki gibi takısız isim tamlamalarında benzeyen ile kendisine

benzetilen arasında “niçin benzetildiğini” söyleyebileceğiniz gizli bir unsur (benzetme yönü)

bulunmaktadır. Yani adam tilkiye “kurnaz” olması bakımından benzetilmiştir.

“Kurnaz adam”

Nasıl adam: kurnaz adam

Sonuç: Sıfat tamlaması

Yukarıdaki sıfat tamlamasında ise adam herhangi bir şeye benzetilmeden adamın niteliği

vurgulanmıştır. Takısız isim tamlamalarında olması gereken “benzeyen” ve “kendisine

benzetilen” dediğimiz iki unsurdur.

Aşağıdaki örnekleri karşılaştıralım:

Demir yumruk: Neye benzediği

(takısız i. t.)

Sert yumruk: Yumruğun niteliği (sıfat tamlaması)

Aslan asker: Neye benzediği (takısız i. t.)

Cesur asker: Askerin niteliği (sıfat tamlaması)

Kömür göz: Neye benzediği (takısız i. t.)

Siyah göz: Gözün niteliği (sıfat tamlaması)

4- Zincirleme İsim Tamlaması

Zor ve fazlasıyla karışık olduğu zannedilen “zincirleme isim tamlaması”nı rahatlıkla

görebilmenin, aslında yukarıda anlatılan tamlamalara hakim olmanıza bağlı olduğunu

bilmelisiniz.

Zincirleme isim tamlaması, en az üç ismin birbirini tamlama kuralları çerçevesinde

tamamlayarak, bir varlık ya da kavramı karşılar hale gelmesidir” şeklinde tanımlanabilir. Bu

bazen belirtili, belirtisiz veya takısız isim tamlamasının başka bir isimle birleşmesiyle; bazen de

belirtilen tamlamaların yine kendileri gibi başka bir tamlama ile birleşmelerinden meydana

gelir.

Zincirleme İsim Tamlaması Örnekleri

Sırasıyla; bir isim tamlaması ve bir isim, tamlama eklerinin de sayesinde birleşerek zincirleme

isim tamlaması oluşturabilir. Bu durumda zincirleme isim tamlamasının tamlayanı “isim

tamlaması”ndan, tamlananı “isim”den meydana gelmiş olur.

Tamlayan Tamlanan
Zincirleme İ.T.
(Belirtili i. t.) (İsim)

Bahçenin kapısı+(n)ın kol+u Bahçenin kapısının kolu

Ali’nin annesi+(n)in el+i Ali’nin annesinin eli

Sınıfın duvarı+(n)ın sıva+(s)ı Sınıfın duvarının sıvası

Tamlayan Tamlanan
Zincirleme İ. T.
(Belirtisiz i. t.) (isim)

Ses teli+(n)in kalınlık+ı Ses telinin kalınlığı

Kayısı ağacı+(n)ın çiçek+i Kayısı ağacının çiçeği

Göz bebeği+(n)in renk+i Göz bebeğinin rengi

 Tamlayan Tamlanan
Zincirleme İ.T.
(Takısız i. t.) (İsim)

Demir kapı+(n)ın kol+u Demir kapının kolu

Deri mont+un koku+(s)u Deri montun kokusu

Mermer saray+ın görüntü+(s)ü Mermer sarayın görüntüsü

Sırasıyla; bir isim ve bir isim tamlaması, tamlama eklerinin de sayesinde birleşerek zincirleme

isim tamlaması oluşturabilir. Bu durumda zincirleme isim tamlamasının tamlayanı “isim”den,

tamlananı “isim tamlaması”ndan meydana gelir.

Tamlayan Tamlanan
Zincirleme İ.T.
(İsim) (İsim Tamlaması)

Gitar+ın çelik tel+i Gitarın çelik teli

Çocuk+un ses tonu Çocuğun ses tonu

2 Kayıttan 1 - 2 Arası Kayıtlar

İki tamlama birleşerek zincirleme isim tamlamasını meydana getirebilir. Bu durumda tamlayan

“1. tamlama”, tamlanan ise “2. tamlama” olarak kabul edilebilir.

1.Tamlama 2.Tamlama Zincirleme İ.T.

Suat'ın annesi+(n)in gözlük kabı Suat'ın annesinin gözlük kabı

Okulun bahçesi+(n)in çöp kutusu Okulun bahçesinin çöp kutusu

Eskişehir yolu+(n)un asfalt işleri Eskişehir yolunun asfalt işleri

Filenin sultanları+(n)ın smaç sayısı Filenin sultanlarının smaç sayısı

 ETİKETLER
 belirtili isim tamlaması
 belirtili isim tamlaması örnekleri
 belirtisiz isim tamlaması
 isim tamlamaları
 isim tamlamaları konu anlatımı
 isim tamlamaları örnekler
 isim tamlaması çeşitleri
 takısız isim tamlaması
 zincirleme isim tamlaması


/
Αρχική Σελίδα ΦράσειςΟυσιαστικά

Ουσιαστικές φράσεις

Ημερομηνία ενημέρωσης: 17 Ιανουαρίου 2024

21

Εννοιολογικός χάρτης ουσιαστικών φράσεων

Εννοιολογικός χάρτης ουσιαστικών φράσεων

απόκρυψη περιεχομένου

Τι είναι η ονομαστική φράση;

1-Οριστική Ουσιαστική Φράση

2-Αόριστη Ουσιαστική Φράση

3-Ουσιαστικές φράσεις χωρίς επιθήματα

4- Αλυσοδεμένες ουσιαστικές φράσεις

Τι είναι η ονομαστική φράση;

Ουσιαστικά, ονοματικές λέξεις και όλες οι ρηματικές λέξεις. Πρόκειται για λέξεις που
αναφέρονται σε αντικείμενα και πράξεις ένα προς ένα και είναι τα ατομικά τους ονόματα.
Χρειαζόμαστε περισσότερες λέξεις παρά μεμονωμένες λέξεις για να εκφράσουμε μερικές από
τις διάφορες πτυχές αυτών των αντικειμένων και κινήσεων με περισσότερες λεπτομέρειες. Με
άλλα λόγια, μια λέξη δεν μπορεί να καλυφθεί, δεν υπάρχουν ισοδύναμα ή ονόματα
μεμονωμένων λέξεων. Υπάρχουν καταστάσεις που πρέπει να εκφραστούμε με ευρύτερες
γλωσσικές μονάδες. Στην περίπτωση αυτή αναφερόμαστε σε μια ομάδα λέξεων που
αποτελείται από τουλάχιστον δύο ουσιαστικά που σχετίζονται μεταξύ τους και το ένα
συμπληρώνει το άλλο ως προς την κατοχή, τις οποίες ονομάζουμε «ονοματικές φράσεις».

Παράδειγμα ονομαστικής φράσης

Για παράδειγμα; Απλώς ονομάζοντας το αντικείμενο στην εικόνα "κουμπί" σημαίνει ότι δεν το
περιγράφουμε πλήρως. Επειδή το κουμπί while είναι μια πολύ γενική λέξη για να περιγράψει
αυτό το αντικείμενο. Η φράση "κουμπί σακάκι" στην εικόνα περιγράφει το αντικείμενο πιο
καθαρά.

Σε ονοματικές φράσεις που αποτελούνται από τουλάχιστον δύο ουσιαστικά, το πρώτο

ουσιαστικό λειτουργεί ως συμπλήρωμα και το δεύτερο ουσιαστικό ως συμπλήρωμα.
Συμπληρωματικό Συμπληρωματικό

πόρτα της τάξης

Κινητό τηλέφωνο

Ατσάλινο δοχείο

Τα λουλούδια του κήπου του σπιτιού μου

Τι πρέπει να γνωρίζουμε πριν προχωρήσουμε στους τύπους των ονοματικών φράσεων. Είναι
τα δύο στοιχεία που ονομάζονται συμπλήρωμα και συμπλήρωμα παίρνοντας διάφορα
επιθήματα. Αυτές οι καταλήξεις, που επιτρέπουν το σχηματισμό φράσεων με την καθιέρωση
της σύνδεσης μεταξύ ουσιαστικών, ονομάζονται «συμπληρωματικά επιθήματα». Ποια είναι
λοιπόν αυτά τα επιθέματα ονοματικών φράσεων; Ας το εξετάσουμε παρακάτω:

Συμπληρωματικά Επιθήματα

(Genitive Case Suffix, Genitive Suffix) Συμπληρωματικά επιθήματα

(Κτητική, Κτητική κατάληξη)

-ın, -in, -un, -ün, -(n)ın, -(n)in, -(n)un, -(n)ün. -ı, -i, -u, -ü, -(s)ı, -(s)i, -(s)u, -(s)ü.

κουμπί στο σακάκι

Τέλος του δρόμου

Το χρώμα του καναπέ(n)

Οι ονοματικές φράσεις χωρίζονται σε τέσσερα ανάλογα με το αν παίρνουν αυτές τις

καταλήξεις ή όχι.

1-Οριστική Ουσιαστική Φράση

Είναι μια ονομαστική φράση στην οποία τόσο το συμπλήρωμα (1ο ουσιαστικό) όσο και το
συμπλήρωμα (2ο ουσιαστικό) έχουν τα γενέθλια επιθήματα. Για να είναι μια φράση «οριστική
ονομαστική φράση»·

Αποτελείται από δύο ουσιαστικά,

Επιπρόσθετα, και τα δύο ουσιαστικά πρέπει να έχουν γενετική κατάληξη, δηλαδή το πρώτο
ουσιαστικό να έχει επίθημα γένους (ın, in, un, ün) και το δεύτερο ουσιαστικό να έχει κατάληξη
γενετικής (ı, i, u, ü).

Παραδείγματα καθορισμένων ονοματικών φράσεων

συμπλήρωμα

(Ουσιαστικό 1) Συμπληρωματικό
(Όνομα 2)

πάνω από την πέτρα

ο δρόμος για το σπίτι

γεύση του φαγητού

κάτω της πισίνας

παιχνίδι της μοίρας

νόημα της ζωής μου

αξία του χρόνου

επίδραση της μουσικής

τον τροχό του λεωφορείου

Καταστάσεις στις οποίες πρέπει να προσέξετε σε καθορισμένες ουσιαστικές φράσεις

ΣΗΜΕΙΩΣΗ-1: Το συμπλήρωμα ή το συμπλήρωμα ορισμένων ονοματικών φράσεων μπορεί

να είναι αντωνυμία. Στις προσωπικές αντωνυμίες «εγώ» και «εμείς», το επίθημα του γενετικού
και το συμπληρωματικό επίθημα αλλάζει σε «-im και -imiz».

ΠΑΡΑΔΕΙΓΜΑΤΑ:

Το σπίτι μας, η απόφασή μου, ο στόχος του, το δέρμα κάποιων ανθρώπων, μερικοί από το
δωμάτιο, μερικές από τις διασημότητες, μερικές από τις χορδές, Μερικά από αυτά τα
πράγματα

ΣΗΜΕΙΩΣΗ-2: Σε ορισμένες ονοματικές φράσεις, μία ή περισσότερες λέξεις μπορούν να

τοποθετηθούν μεταξύ του συμπληρώματος και του συμπληρώματος.

ΠΑΡΑΔΕΙΓΜΑΤΑ:

Σκισμένη σελίδα του βιβλίου

(Έχει εισαχθεί ένα επίθετο που περιγράφει το ουσιαστικό.)

Η μισή μου ανάσα μυρίζει τριαντάφυλλα

(Έχει εισαχθεί μια ομάδα επιθέτων που περιγράφει το ολοκληρωμένο.)

ΣΗΜΕΙΩΣΗ-3: Σε ορισμένες ονοματικές φράσεις, το συμπλήρωμα και το συμπλήρωμα

μπορούν να αλλάξουν. Αν προσέξετε, αυτή η μέθοδος χρησιμοποιείται συχνά, ειδικά σε
ποιήματα.
ΠΑΡΑΔΕΙΓΜΑΤΑ:

Η αγάπη της μητέρας μου άξιζε τα πάντα.

Το μόνο μειονέκτημα της Ελίφ από αυτή την άποψη ήταν ότι δεν μπορούσε να διαβάσει
γρήγορα.

ΣΗΜΕΙΩΣΗ-4: Σε ορισμένες ονοματικές φράσεις, το συμπλήρωμα ή το συμπλήρωμα μπορεί

να μην χρησιμοποιείται στην πρόταση ή το συμπληρωματικό επίθημα μπορεί να απορριφθεί.
Αυτό μπορούμε να το συμπεράνουμε από το νόημα της πρότασης.

ΠΑΡΑΔΕΙΓΜΑΤΑ:

Το δωμάτιό του ήταν ένα χάος.

(Το δωμάτιο του Αχμέτ)

Τον πήγαν σε οίκο ευγηρίας γιατί δεν είχε κανέναν.

(γυναικείο πρόσωπο)

Αυτή η γη είναι δική τους. (η γη τους)

Αυτή η γη είναι η γη τους. (η γη τους)

2-Αόριστη Ουσιαστική Φράση

Πρόκειται για ονοματικές φράσεις στις οποίες μόνο το συμπλήρωμα (2ο ουσιαστικό) λαμβάνει
καταλήξεις (-ı, -i, -u, -ü κτητικές καταλήξεις) και το συμπλήρωμα (1ο ουσιαστικό) δεν λαμβάνει
καταλήξεις. Εάν το συμπληρωματικό επίθημα έρχεται σε μια λέξη που τελειώνει σε φωνήεν,
εισάγεται ένα συγχωνευμένο γράμμα.

Αόριστες φράσεις ουσιαστικού Παραδείγματα

συμπλήρωμα

(Ουσιαστικό 1) Συμπληρωματικό

(Όνομα 2)

Πρωινός άνεμος

Κυνηγός θησαυρών

Θαλασσινό νερό
Ελλησπόντος

Κήπος με τριαντάφυλλα

Διαγωνισμός φωτογραφίας-(οι)-i

Τούρκος δάσκαλος

ροδιά

Τούρκος στρατιώτης

Μπουκάλι αρώματος

Καταστάσεις που πρέπει να ληφθούν υπόψη σε αόριστες ουσιαστικές φράσεις

ΣΗΜΕΙΩΣΗ-1: Στις αόριστες ονοματικές φράσεις, δεν τοποθετούνται λέξεις μεταξύ του
συμπληρώματος και του συμπληρώματος. Υπάρχουν χρήσεις που παραβιάζουν αυτόν τον
κανόνα, αλλά θεωρούνται λανθασμένες.

ΠΑΡΑΔΕΙΓΜΑΤΑ:

Πρώην βουλευτής του Κιρσεχίρ (Λάθος) ✘

Πρώην βουλευτής του Κιρσεχίρ (Αλήθεια) ✓

(Για περισσότερες πληροφορίες σχετικά με αυτήν την κατάσταση, μπορείτε να ανατρέξετε στη
δήλωση του Συλλόγου Τουρκικών Γλωσσών.)

ΣΗΜΕΙΩΣΗ-2: Υπάρχουν πολλά τοπωνύμια και τοπωνύμια που είναι αόριστες ονοματικές
φράσεις.

ΠΑΡΑΔΕΙΓΜΑΤΑ:

Βόσπορος, Πεδιάδα Χαρράν, Αλυκή, Κάστρο Μπαρτίν, Ντολμάμπαχτσε

Παλάτι, Πλατεία Kızılay, Γέφυρα Fatih Sultan Mehmet

ΣΗΜΕΙΩΣΗ-3: Ορισμένες σύνθετες λέξεις σχηματίζονται ως αόριστες ονοματικές φράσεις.

ΠΑΡΑΔΕΙΓΜΑΤΑ:

σεφ, καπετάνιος, αγιόκλημα, πασχαλίτσα, τριανταφυλλιά, χαρούπι, χαρούπι

 ΣΗΜΕΙΩΣΗ-4: Σε αόριστες ονοματικές φράσεις, το συμπλήρωμα και το συμπλήρωμα δεν
μπορούν να αλλάξουν.

3-Ουσιαστικές φράσεις χωρίς επιθήματα

Μια ουσιαστική φράση χωρίς επίθημα είναι ένας τύπος φράσης στην οποία δύο
συμπληρωματικές λέξεις σχηματίζουν μια ουσιαστική έννοια χωρίς επιθήματα. Υπάρχουν δύο
καταστάσεις που είναι σημαντικές για να αλληλοσυμπληρώνονται δύο λέξεις. Αυτές οι
καταστάσεις είναι:

α- Το συμπλήρωμα δείχνει από τι αποτελείται το συμπλήρωμα. Με άλλα λόγια, το

συμπλήρωμα μας λέει ποια είναι η ουσία που χρησιμοποιείται στην κατασκευή της οντότητας
που καθορίζεται στη λέξη συμπλήρωμα.

ΠΑΡΑΔΕΙΓΜΑΤΑ: Ξύλινο κουτάλι, Δερμάτινο παλτό, Χάλκινο σύρμα, Σιδερένια πόρτα,

Ασημένια ζώνη, Μάλλινες κάλτσες, Ατσάλινο δοχείο, Ξύλινο σπίτι, Πέτρινος τοίχος,

ΣΥΜΒΟΥΛΗ: Για να καταλάβετε αν αυτές οι φράσεις είναι ονοματικές φράσεις χωρίς

επιθέματα, μπορείτε να επαληθεύσετε χρησιμοποιώντας την έκφραση "made from (from, -
dan)" μετά το συμπλήρωμα.

Σιδερένια (από) πόρτα

Χάλκινο (από) σύρμα

β- Το συμπλήρωμα δείχνει πώς είναι το συμπλήρωμα.

ΠΑΡΑΔΕΙΓΜΑΤΑ

Σιδερογροθιά, Χρυσά μαλλιά, Κυπαρίσσι, Αμυγδαλωτό μάτι, Καρβουνομάτι, Θαλασσινό μάτι,

Μαργαριταρένιο δόντι, Λιοντάρι στρατιώτης, Άνθρωπος αλεπού,

Παραδείγματα ουσιαστικών φράσεων χωρίς επιθήματα

Συμπλήρωμα Συμπλήρωμα Τι είναι κατασκευασμένο από Πώς μοιάζει

Γυάλινο μπουκάλι ✓ -

Πλαστική καρέκλα ✓ -

Βαμβακερό πουκάμισο ✓ -
Κεραμική κούπα ✓ -

Μαρμάρινο άγαλμα ✓ -

Χάλκινη κανάτα✓ -

Μεταλλική θήκη για στυλό ✓ -

Σμαραγδένιο κολιέ ✓

Φρύδι με μολύβι - ✓

Διαμαντένια προσωπικότητα - ✓

Χρυσά μαλλιά - ✓

Cherry lip - ✓

Καταστάσεις που πρέπει να προσέξετε στις ουσιαστικές φράσεις χωρίς καταλήξεις

ΣΗΜΑΝΤΙΚΗ ΣΗΜΕΙΩΣΗ: Οι ονοματικές φράσεις χωρίς επιθέματα συχνά συγχέονται με

φράσεις επιθέτου. Ο κύριος λόγος για αυτό είναι ότι και στις δύο περιπτώσεις, η ερώτηση
«πώς» μπορεί να τεθεί στο ουσιαστικό. (Η ερώτηση «πώς» χρησιμοποιείται κατά την εύρεση
επιθέτων που πληρούν τις προϋποθέσεις.)

ΓΙΑ ΠΑΡΑΔΕΙΓΜΑ:

“Fox Man”

Τι είδους άνθρωπος: αλεπού

Παρόμοιο με: άνθρωπος

Παρόμοιο με: αλεπού

Γιατί παρομοιάζεται με: Γιατί είναι πονηρός

Αποτέλεσμα: Ονομαστική φράση χωρίς καταλήξεις

Στις ονοματικές φράσεις χωρίς καταλήξεις, όπως στο παραπάνω παράδειγμα, υπάρχει ένα
κρυφό στοιχείο (όψη ομοιότητας) μεταξύ του όμοιου και αυτού που συγκρίνεται με το οποίο
μπορείτε να πείτε «γιατί γίνεται η ομοιότητα». Με άλλα λόγια, ο άνθρωπος συγκρίνεται με
αλεπού από την άποψη ότι είναι «πονηρός».

“Πονηρός άνθρωπος”

Τι είδους άνθρωπος: πονηρός

Αποτέλεσμα: Επιθετική φράση

Στην παραπάνω φράση του επιθέτου τονίζεται η ιδιότητα του άνδρα χωρίς να τον
συγκρίνουμε με τίποτα. Αυτό που πρέπει να υπάρχει στις ονοματικές φράσεις χωρίς
επιθέματα είναι τα δύο στοιχεία που ονομάζουμε «όμοια» και «όμοια».

Ας συγκρίνουμε τα ακόλουθα παραδείγματα:

Σιδερογροθιά: Πώς φαίνεται

(δηλαδή χωρίς επίθημα)

Σκληρή γροθιά: Η φύση της γροθιάς (φράση επιθέτου)

Λιοντάρι στρατιώτης: Πώς μοιάζει (δηλαδή χωρίς κοσμήματα)

Γενναίος στρατιώτης: Η ποιότητα του στρατιώτη (φράση επιθέτου)

Μάτι κάρβουνο: Πώς φαίνεται (χωρίς κοσμήματα κ.λπ.)

Μαύρο μάτι: Ποιότητα του ματιού (φράση επιθέτου)

4- Αλυσοδεμένες ουσιαστικές φράσεις

Θα πρέπει να ξέρετε ότι το να μπορείτε να κατανοήσετε εύκολα την "αλυσιδωτή ονομαστική

φράση", η οποία θεωρείται δύσκολη και εξαιρετικά περίπλοκη, στην πραγματικότητα
εξαρτάται από την κυριαρχία σας στις φράσεις που εξηγήθηκαν παραπάνω.

Η αλυσιδωτή ονοματική φράση μπορεί να οριστεί ως «τουλάχιστον τρία ουσιαστικά

αλληλοσυμπληρώνονται μέσα στο πλαίσιο των κανόνων συμπλήρωσης και γίνονται
συνώνυμα με μια οντότητα ή έννοια». Αυτό συμβαίνει μερικές φορές με το συνδυασμό μιας
οριστικής, αόριστης ή ακαθόριστης ονομαστικής φράσης με ένα άλλο ουσιαστικό. Μερικές
φορές συμβαίνει συνδυάζοντας τις καθορισμένες φράσεις με μια άλλη φράση σαν αυτές.

Παραδείγματα αλυσοδεμένων ουσιαστικών φράσεων

Αντίστοιχα; Μια ονομαστική φράση και ένα ουσιαστικό μπορούν να συνδυαστούν για να
σχηματίσουν μια αλυσιδωτή ονομαστική φράση, χάρη στα συμπληρωματικά επιθέματα. Στην
περίπτωση αυτή, το συμπλήρωμα της αλυσιδωτής ονοματικής φράσης αποτελείται από
«ουσιαστική φράση» και το συμπλήρωμα αποτελείται από «ουσιαστικό».

συμπλήρωμα

(Προσδιορισμένο i.t.)

ολοκληρώθηκε το
(Όνομα) Chained İ.T.

Πύλη κήπου+(n) λαβή+u Λαβή πύλης κήπου

Η μητέρα του Ali+(n)'s χέρι+i Το χέρι της μητέρας του Ali

Γύψος τοίχου τάξης+(n)+(s) Γύψος τοίχου τάξης

συμπλήρωμα

(Αόριστος i.t.) Ολοκληρώθηκε

(ουσ.) Αλυσίδα Ι. Τ.

Πάχος φωνητικής χορδής+(n) Πάχος φωνητικής χορδής

Apricot tree+(n) flower+i Άνθος βερικοκιάς

Χρώμα κόρης+(n)+i Χρώμα κόρης

συμπλήρωμα

(Χωρίς επίθημα θ. τ.) Ολοκληρώθηκε

(Όνομα) Chained İ.T.

Σιδερένια πόρτα+(n) λαβή+u Σιδερένια λαβή πόρτας

Smell of leather coat+(s)u Smell of leather coat

Εικόνα+(ες) του μαρμάρινου παλατιού Εικόνα+(εις) του μαρμάρινου παλατιού

Αντίστοιχα; Ένα ουσιαστικό και μια ονομαστική φράση μπορούν να συνδυαστούν για να
σχηματίσουν μια αλυσιδωτή ονομαστική φράση, χάρη στα συμπληρωματικά επιθέματα. Στην
περίπτωση αυτή, το συμπλήρωμα της αλυσιδωτής ονοματικής φράσης αποτελείται από
«ουσιαστικό» και το συμπλήρωμα από «ουσιαστική φράση».

συμπλήρωμα

(Ουσιαστικό) Ολοκληρώθηκε

(Ονομαστική Φράση) Αλυσοδεμένος İ.T.

Κιθάρα+χορδή από ατσάλι+i Χορδές από ατσάλι κιθάρας

Παιδικός τόνος φωνής Παιδικός τόνος φωνής

Εγγραφές 1 - 2 από 2 Εγγραφές

Δύο φράσεις μπορούν να συνδυαστούν για να σχηματίσουν μια αλυσιδωτή ονομαστική

φράση. Στην περίπτωση αυτή, το συμπλήρωμα είναι «1. φράση» και το συμπλήρωμα είναι «2.
μπορεί να θεωρηθεί ως «συμπλήρωμα».
1.Phrase 2.Phrase Chained İ.T.

Θήκη γυαλιών της μητέρας του Σουάτ+(n) Θήκη γυαλιών της μητέρας του Σουάτ

Σχολικός κήπος +(n) κάδος απορριμμάτων O

Paláti, Plateía Kızılay, Géfyra Fatih Sultan Mehmet

κάδος σκουπιδιών στον κήπο του υπηρέτη

Eskişehir road+(n)un ασφάλτινα έργα Eskişehir οδική άσφαλτο

Αριθμός dunks από σουλτάνους του διχτυού + (n) Αριθμός dunks από σουλτάνους του
διχτυού

TAGSκαθορισμένες ονοματικές φράσεις καθορισμένες ονοματικές φράσεις παραδείγματα

καθορισμένες ονοματικές φράσεις ονοματικές φράσεις θέμα επεξήγηση φράσεις ουσιαστικού
παραδείγματα ονοματικές φράσεις ονομαστικές φράσεις χωρίς επιθήματα αλυσιδωτές
ονοματικές φράσεις

 Ana SayfaTamlamalarİsim Tamlamaları

 İsim Tamlamaları
 Güncelleme Tarihi: 17 Ocak 2024
 21
 İsim Tamlamaları Kavram Haritası






 İçindekiler gizle
 İsim Tamlaması Nedir?
 1-Belirtili İsim Tamlaması
 2-Belirtisiz İsim Tamlaması
 3-Takısız İsim Tamlaması
 4- Zincirleme İsim Tamlaması
 İsim Tamlaması Nedir?
 İsimler, isim soylu sözcükler ve fiil türündeki bütün kelimeler; nesneleri ve hareketleri
tek tek karşılayan, onların tek tek adları olan kelimelerdir. O nesneleri ve hareketleri
bazı çeşitli yönleri ile daha detaylı şekilde ifade etmek için tek kelimeden daha fazla
sözcüğe ihtiyaç duyarız. Yani tek bir kelimenin karşılayamadığı, tek kelime olarak
karşılıklarının, adlarının bulunmadığı; daha geniş dil birlikleri ile ifade etmek zorunda
olduğumuz durumlar vardır. İşte bu durumda birbiriyle ilgisi olan, biri diğerini sahiplik
(iyelik) yönünden tamamlayan, en az iki isimden oluşan kelime gurubuna başvururuz ki
bunlara biz “isim tamlaması” diyoruz.

 Örneğin; resimde görülen nesneye sadece “düğme” demek onu tam anlamıyla tarif
etmediğimiz anlamına gelir. Çünkü düğme bu nesneyi tarif etmek için çok genel bir
sözcük iken; resimdeki “ceketin düğmesi” ifadesi daha net bir şekilde nesneyi
tanımlamaktadır.
 En az iki tane ismin oluşturduğu isim tamlamalarında birinci isim “tamlayan” ikinci isim
ise “tamlanan” olarak görev yapar.
 Tamlayan Tamlanan
 Sınıfın kapısı
 Cep telefonu
 Çelik tencere
 Evimin bahçesinin çicekleri
 İsim tamlamaları çeşitlerine geçmeden önce bilmemiz gereken şey; tamlayan ve
tamlanan denilen iki unsurun çeşitli ekler almasıdır. İsimler arasındaki bağlantıyı
kurarak tamlama oluşmasını sağlayan bu eklere “tamlama ekleri” denir. Peki bu isim
tamlaması ekleri nelerdir? Aşağıda inceleyelim:
 Tamlayan Ekleri
 (İlgi Hali Eki, Genitif Eki) Tamlanan Ekleri
 (İyelik, Sahiplik Eki)
 -ın, -in, -un, -ün, -(n)ın, -(n)in, -(n)un, -(n)ün. -ı, -i, -u, -ü, -(s)ı, -(s)i, -(s)u, -(s)ü.
 Ceketin düğmesi
 Yolun sonu
 Kanape(n)in rengi
 İsim tamlamaları bu ekleri alıp almama durumlarına göre dörde ayrılmışlardır.
 1-Belirtili İsim Tamlaması
 Hem tamlayanın (1. isim) hem de tamlananın (2. isim) tamlama eklerini almış olduğu
isim tamlamasıdır. Bir tamlamanın “belirtili isim tamlaması” olabilmesi için;
 İki tane isimden oluşması,
 Ayrıca her iki ismin de tamlama eklerini almış olması yani birinci ismin tamlayan ekini
(ın, in, un, ün), ikinci ismin de tamlanan ekini (ı, i, u, ü) alması gerekir.
 Belirtili İsim Tamlaması Örnekleri
 Tamlayan
 (1. İsim) Tamlanan
 (2. İsim)
 Taşın üstü
 evin yolu
 yemeğin tadı
 havuzun dibi
 kaderincilvesi
 hayatımın anlamı
 zamanın değeri
 müziğin etkisi
 otobüsün tekeri
 Belirtili İsim Tamlamalarında Dikkat Edilecek Durumlar
 NOT-1 : Belirtili isim tamlamalarının tamlayanı ya da tamlananı zamir olabilmektedir.
“Ben” ve “biz” kişi zamirlerinde tamlayan eki ve tamlanan eki “-im ve -imiz” şeklinde
değişiklik gösterir.
 ÖRNEKLER:
 Bizim evimiz, Benim kararım, Onun hedefi, Bazılarının cildi, Odanın biri, Ünlülerin
birkaçı, Tellerin bazıları, Bunların şeyi
 NOT-2 : Belirtili isim tamlamalarında tamlayan ile tamlanan arasına bir veya birden
fazla sözcük girebilmektedir.
 ÖRNEKLER:
 Kitabın yırtık sayfası
 (Tamlananı niteleyen bir sıfat girmiştir.)

 Yarimin gül kokan nefesi
 (Tamalananı niteleyen bir sıfat gurubu girmiştir.)
 NOT-3 : Belirtili isim tamlamalarında tamlayan ile tamlanan yer değiştirebilir. Dikkat
ederseniz özellikle şiirlerde bu yola sıkça başvurulur.
 ÖRNEKLER:
 Sevgisi her şeye değerdi annemin.
 Bu konudaki tek eksiği hızlı okuyamamaktı Elif‘in.
 NOT-4 : Belirtili isim tamlamalarında tamlayan ya da tamlanan cümle içinde
kullanılmamış olabilir, ya da tamlanan eki düşmüş olabilir. Biz bunu cümledeki
anlamdan çıkartabiliriz.
 ÖRNEKLER:
 Odası darmadağın olmuştu.
 (Ahmet’in odası)

 Kimsesi olmadığı için bakım evine alındı.
 (Kadının kimsesi)

 Bu arsa onların. (onların arsası)
 Bu arsa onların arsa. (onların arsası)
 2-Belirtisiz İsim Tamlaması
 Sadece tamlananın (2. ismin) ek aldığı (-ı, -i, -u, -ü iyelik ekleri), tamlayanın (1. ismin) ek
almadığı isim tamlamalarıdır. Tamlanan eki sesli bir harfle biten bir sözcüğe gelirse
araya kaynaştırma harfi girer.
 Belirtisiz İsim Tamlaması Örnekleri
 Tamlayan
 (1. İsim) Tamlanan
 (2. İsim)
 Sabah rüzgar-ı
 Hazine avcı-(s)-ı
 Deniz su-(y)-u
 Çanakkale Boğaz-ı
 Gül bahçe-(s)-i
 Fotoğraf yarışma-(s)-ı
 Türkçe öğretmen- i
 Nar ağac-ı
 Türk asker-i
 Parfüm şişe-(s)-i
 Belirtisiz İsim Tamlamalarında Dikkat Edilecek Durumlar
 NOT-1 : Belirtisiz isim tamlamalarında tamlayan ile tamlanan arasına hiç bir sözcük
girmez. Bu kurala aykırı kullanımlar bulunmaktadır fakat yanlış olarak değerlendirilir.
 ÖRNEKLER:
 Kırşehir eski milletvekili (Yanlış) ✘
 Eski Kırşehir milletvekili (Doğru) ✓

 (Bu durum ilgili daha fazla bilgi için Türk Dil Kurumu‘nun açıklamasını
inceleyebilirsiniz.)
 NOT-2 : Belirtisiz isim tamlaması halinde olan yer ve mekan adları oldukça fazladır.
 ÖRNEKLER:
 İstanbul Boğazı, Harran Ovası, Tuz Gölü, Bartın Kalesi, Dolmabahçe Sarayı, Kızılay
Meydanı, Fatih Sultan Mehmet Köprüsü
 NOT-3 : Bazı birleşik kelimeler belirtisiz isim tamlaması şeklinde oluşturulmuşlardır.
 ÖRNEKLER:
 aşçıbaşı, yüzbaşı, hanımeli, kadınbudu, kuşburnu, keçiboynuzu, kargaburnu
 NOT-4 : Belirtisiz isim tamlamalarında tamlayan ile tamlanan yer değiştiremez.
 3-Takısız İsim Tamlaması
 Takısız isim tamlaması, herhangi bir tamlama eki almaksızın birbirini tamamlayan iki
kelimenin anlamlı bir kavram oluşturduğu bir tamlama çeşididir. İki sözcüğün birbirini
tamamlaması açısından önem taşıyan iki durum mevcuttur. Bu durumlar şunlardır:
 a- Tamlayan, tamlananın neyden yapıldığını belirtir. Yani tamlanan olan sözcükte
belirtilen varlığın yapımında kullanılan maddenin ne olduğunu bize tamlayan
vermektedir.
 ÖRNEKLER: Tahta kaşık, Deri mont, Bakır tel, Demir kapı, Gümüş kemer, Yün çorap,
Çelik tencere, Ahşap ev, Taş duvar,
 İPUCU: Bu tamlamaların takısız isim tamlaması olup olmadığını anlayabilmek için
tamlayandan sonra “(-den, -dan) yapılmış” ifadesini kullanarak sağlama yapabilirsiniz.

 Demir (den yapılmış) kapı
 Bakır (dan yapılmış) tel
 b- Tamlayan, tamlananın neye benzediğini belirtir.
 ÖRNEKLER
 Demir yumruk , Altın saç, Selvi boy, Badem göz, Kömür göz, Deniz gözlü, İnci diş,
Aslan asker, Tilki adam,
 Takısız İsim Tamlaması Örnekleri
 Tamlayan Tamlanan Neyden Yapıldığı Neye Benzediği
 Cam şişe ✓ -
 Plastik sandalye ✓ -
 Pamuk gömlek ✓ -
 Seramik kupa ✓ -
 Mermer heykel ✓ -
 Bakır sürahi ✓ -
 Metal kalemlik ✓ -
 Zümrüt kolye ✓
 Kalem kaş - ✓
 Elmas kişilik - ✓
 Sırma saç - ✓
 Kiraz dudak - ✓
 Takısız İsim Tamlamalarında Dikkat Edilecek Durumlar
 ÖNEMLİ NOT: Takısız isim tamlamaları, sıfat tamlamaları ile sık sık karıştırılmaktadır.
Bunun temel sebebi her ikisinde de “nasıl” sorusunun isme sorulabiliyor olmasıdır.
(Niteleme sıfatlarını bulurken “nasıl” sorusu kullanılır.)
 ÖRNEĞİN:
 “Tilki adam”
 Nasıl adam: tilki
 Benzeyen: adam
 Kendisine benzetilen: tilki
 Niçin benzetildiği: kurnaz olması sebebiyle
 Sonuç: Takısız isim tamlaması

 Yukarıdaki örnekteki gibi takısız isim tamlamalarında benzeyen ile kendisine benzetilen
arasında “niçin benzetildiğini” söyleyebileceğiniz gizli bir unsur (benzetme yönü)
bulunmaktadır. Yani adam tilkiye “kurnaz” olması bakımından benzetilmiştir.

 “Kurnaz adam”
 Nasıl adam: kurnaz adam
 Sonuç: Sıfat tamlaması

 Yukarıdaki sıfat tamlamasında ise adam herhangi bir şeye benzetilmeden adamın
niteliği vurgulanmıştır. Takısız isim tamlamalarında olması gereken “benzeyen” ve
“kendisine benzetilen” dediğimiz iki unsurdur.

 Aşağıdaki örnekleri karşılaştıralım:
 Demir yumruk: Neye benzediği
 (takısız i. t.)
 Sert yumruk: Yumruğun niteliği (sıfat tamlaması)

 Aslan asker: Neye benzediği (takısız i. t.)
 Cesur asker: Askerin niteliği (sıfat tamlaması)

 Kömür göz: Neye benzediği (takısız i. t.)
 Siyah göz: Gözün niteliği (sıfat tamlaması)
 4- Zincirleme İsim Tamlaması
 Zor ve fazlasıyla karışık olduğu zannedilen “zincirleme isim tamlaması”nı rahatlıkla
görebilmenin, aslında yukarıda anlatılan tamlamalara hakim olmanıza bağlı olduğunu
bilmelisiniz.
 Zincirleme isim tamlaması, en az üç ismin birbirini tamlama kuralları çerçevesinde
tamamlayarak, bir varlık ya da kavramı karşılar hale gelmesidir” şeklinde tanımlanabilir.
Bu bazen belirtili, belirtisiz veya takısız isim tamlamasının başka bir isimle
birleşmesiyle; bazen de belirtilen tamlamaların yine kendileri gibi başka bir tamlama ile
birleşmelerinden meydana gelir.
 Zincirleme İsim Tamlaması Örnekleri
 Sırasıyla; bir isim tamlaması ve bir isim, tamlama eklerinin de sayesinde birleşerek
zincirleme isim tamlaması oluşturabilir. Bu durumda zincirleme isim tamlamasının
tamlayanı “isim tamlaması”ndan, tamlananı “isim”den meydana gelmiş olur.
 Tamlayan
 (Belirtili i. t.) Tamlanan
 (İsim) Zincirleme İ.T.
 Bahçenin kapısı+(n)ın kol+u Bahçenin kapısının kolu
 Ali’nin annesi+(n)in el+i Ali’nin annesinin eli
 Sınıfın duvarı+(n)ın sıva+(s)ı Sınıfın duvarının sıvası
 Tamlayan
 (Belirtisiz i. t.) Tamlanan
 (isim) Zincirleme İ. T.
 Ses teli+(n)in kalınlık+ı Ses telinin kalınlığı
 Kayısı ağacı+(n)ın çiçek+i Kayısı ağacının çiçeği
 Göz bebeği+(n)in renk+i Göz bebeğinin rengi
 Tamlayan
 (Takısız i. t.) Tamlanan
 (İsim) Zincirleme İ.T.
 Demir kapı+(n)ın kol+u Demir kapının kolu
 Deri mont+un koku+(s)u Deri montun kokusu
 Mermer saray+ın görüntü+(s)ü Mermer sarayın görüntüsü
 Sırasıyla; bir isim ve bir isim tamlaması, tamlama eklerinin de sayesinde birleşerek
zincirleme isim tamlaması oluşturabilir. Bu durumda zincirleme isim tamlamasının
tamlayanı “isim”den, tamlananı “isim tamlaması”ndan meydana gelir.
 Tamlayan
 (İsim) Tamlanan
 (İsim Tamlaması) Zincirleme İ.T.

 Gitar+ın çelik tel+i Gitarın çelik teli
  Çocuk+un ses tonu Çocuğun ses tonu
 2 Kayıttan 1 - 2 Arası Kayıtlar
 İki tamlama birleşerek zincirleme isim tamlamasını meydana getirebilir. Bu durumda
tamlayan “1. tamlama”, tamlanan ise “2. tamlama” olarak kabul edilebilir.
 1.Tamlama 2.Tamlama Zincirleme İ.T.
 Suat'ın annesi+(n)in gözlük kabı Suat'ın annesinin gözlük kabı
 Okulun bahçesi+(n)in çöp kutusu Okulun bahçesinin çöp kutusu
 Eskişehir yolu+(n)un asfalt işleri Eskişehir yolunun asfalt işleri
 Filenin sultanları+(n)ın smaç sayısı Filenin sultanlarının smaç sayısı
 ETİKETLER
 belirtili isim tamlaması
 belirtili isim tamlaması örnekleri
 belirtisiz isim tamlaması
 isim tamlamaları
 isim tamlamaları konu anlatımı
 isim tamlamaları örnekler
 isim tamlaması çeşitleri
 takısız isim tamlaması
 zincirleme isim tamlaması

Haberler Eğitim Haberleri İsim tamlaması nedir, türleri nelerdir? Belirtili, belirtisiz, takısız ve
zincirleme isim tamlaması örnekleri
Giriş Tarihi: 23.11.2021 10:09Son Güncelleme: 23.11.2021 10:09

İsim tamlaması nedir, türleri nelerdir? Belirtili, belirtisiz, takısız ve zincirleme isim tamlaması

örnekleri

Ana dilimiz olan Türkçeyi konuşma dilinde de yazı dilinde de doğru bir şekilde kullanabilmek

için eğitim hayatımız boyunca Türkçe dersleri görürüz. Türkçe derslerinin çok büyük bir

bölümünü dil bilgisi eğitimi kaplar. Dil bilgisi konularına hakim olmak sözcüklerin anlamını

bilmemizi dolayısıyla doğru cümle kurmamızı sağlar. Dil bilgisinin temel konularından biri de

isim tamlamalarıdır. İsim, bir nesnenin ya da nesne grubunun tanımlanması için kullanılan

sözcüklere denir. İsim tamlamaları ise bir nesneyi tanımlamak için tek bir sözcüğün yetmediği

durumlarda ortaya çıkar. Peki, İsim tamlaması nedir, türleri nelerdir? Belirtili, belirtisiz, takısız

ve zincirleme isim tamlaması örnekleri...

  ABONE OL

Türkçe dil bilgisi konularının en temel konularından biri olan isim tamlamaları en az iki

kelimenin bir araya gelmesiyle oluşuyor. Kendi içinde dört ana başlıkta açıklanan isim

tamlamalarına hakim olmak tüm dile hakim olmak açısından oldukça önemli. İsim

tamlamalarına dair konu anlatımlarını ve cümle örneklerini haberimizde bulabilirsiniz.

İSİM TAMLAMASI NEDİR?

İsim tamlaması, bir nesneyi tanımlamak için tek bir sözcüğün yeterli olmadığı durumlarda ya

da nesnenin detaylarıyla tanımlanması gerektiği durumlarda birinin diğerini tamamlayarak bir

anlam bütünlüğü oluşturduğu sözcük gruplarına denir. İsim tamlamaları herhangi bir nesne
 üzerinde aitlik ya da sahiplik belirtir. İsim tamlamasında kelimelerden biri tamlayan diğeri ise

tamlanandır. İsim tamlamaları yapıları bakımından iki ayrı grupta incelenir.

İSİM TAMLAMASI TÜRLERİ NELERDİR?

 Belirtisi İsim Tamlaması

 Belirtisiz İsim Tamlaması

 Zincirleme İsim Tamlaması

 Takısız İsim Tamlaması

BELİRTİLİ İSİM TAMLAMASI ÖRNEKLERİ NELER?

Belirtili isim tamlaması, isim tamlamaları içinde en kolay olanıdır çünkü tamlayanı da tamlananı

da ek alır. Eğer ki isim tamlamasında tamlayan ilgi eki, tamlanan ise iyelik eki almışsa buna

belirtili isim tamlaması denir. Ayrıca belirtili isim tamlamasını anlamadak için tamlanana "Neyi"

ve "Kimi" sorularını da sorabiliriz. Belirtili isim tamlamalarında bazen tamlayan kelime zamir de

olabilir.

İlgi ekleri: -ın /-in /-un /-ün, -im

İyelik ekleri: -ı /-i /-u /-ü, -im, -in

 Arabanın kapısı

 Masanın gözü

 Benim kalemim

 Kadının saati

 Sevginin gücü

BELİRTİSİZ İSİM TAMLAMASI ÖRNEKLERİ NELER?

Belirtisiz isim tamlamasının en belirgin özelliği tamlayanın ek almamasıdır. Tamlanan tıpkı

belirtili isim tamlamasındaki gibi iyelik eki alır ancak tamlayan burada yalın haldedir. Tamlanan

ünlü harfle bitiyorsa kaynaştırma ünsüzü alabilir. Belirtisiz isim tamlamalarının birçoğu

alışılagelmiş birleşik isimlerdir.

 Misafir fincanı

 Keçi peyniri
 Elma suyu

 Ayva tatlısı

 Türkçe öğretmeni

 Boğaz köprüsü

TAKISIZ İSİM TAMLAMASI ÖRNEKLERİ NELER?

Takısız isim tamlaması, isim tamlamaları içindeki en tartışmalı konudur çünkü son zamanlarda

akademik dünyada takısız isim tamlamalarının sıfat tamlaması olduğu yönünde görüşler

konuşulmaktadır. Biz yine de bu zamana kadar kabul görmüş şekilde takısız isim

tamlamasından bahsedeceğiz.

Takısız isim tamlamalarında tamlayan da tamlanan da ek almaz. Takısız isim tamlaması

tamlananın hangi maddeden oluştuğunu söyleyen isim tamlamalarına denir. Tamlayanın

tamlananın ham maddesini nitelediği isim tamlamaları takısız isim tamlaması olarak

adlandırılır.

 Tahta kaşık

 Cam bardak

 Yüz kazak

 Altın kolye

 İpek gömlek

 Bakır tencere

Tamlayanın tamlananı bir şeye benzettiği isim tamlamaları da takısız isim tamlaması çatısı

altında incelenir.

 Demir perde

 Yufka yürek

 Taş kafa

ZİNCİRLEME İSİM TAMLAMASI ÖRNEKLERİ?

 Zincirleme isim tamlamasında ikiden fazla sözcüğün bir araya gelerek bir isim tamlaması

oluşturması gerekir. Zincirleme isim tamlaması diğer tamlamalara göre biraz daha karmaşıktır.

Bu tamlamada tamlayan da tamamlanan başk abir isim tamlaması da oluşturuyor olabilir.

 Mehmet'in fizik kitabı

 Mutfak lambasının ışığı

 Apartman kapısının kolu

 Bebeğin mama sandalyesi

 Armut ağacının kökü

TAMLAYANI DÜŞMÜŞ İSİM TAMLAMASI NEDİR?

Tamlayanı düşmüş isim tamlamalarında tamlayan kelime cümle içinde bulunmaz. Bu isim

tamlamalarında tamlayan genelde zamirdir.

 Odası çok geniş. (Onun odası)

 Kalemim kırıldı. (Benim kalemim)

 Evimiz yıkıldı. (Bizim evimiz)

 Arabanız güzelmiş (Sizin arabanız)

/ Ειδήσεις Εκπαίδευση Ειδήσεις Τι είναι ονομαστική φράση και ποια είναι τα είδη της;
Παραδείγματα οριστικών, αορίστων, αορίστων και αλυσιδωτών ονοματικών φράσεων

Ημερομηνία Είσοδος: 23.11.2021 10:09

Τελευταία ενημέρωση: 23.11.2021 10:09

Τι είναι η ονομαστική φράση, ποια είναι τα είδη της; Παραδείγματα οριστικών, αορίστων,
αορίστων και αλυσιδωτών ονοματικών φράσεων

Παρακολουθούμε μαθήματα Τουρκικών καθ' όλη τη διάρκεια της εκπαιδευτικής μας ζωής για
να μπορούμε να χρησιμοποιούμε σωστά την τουρκική, τη μητρική μας γλώσσα, τόσο στον
προφορικό όσο και στον γραπτό λόγο. Η γραμματική καλύπτει μεγάλο μέρος των μαθημάτων
της Τουρκικής. Η γνώση της γραμματικής μας επιτρέπει να γνωρίζουμε τη σημασία των
λέξεων και έτσι να κάνουμε σωστές προτάσεις. Ένα από τα βασικά θέματα της γραμματικής
είναι οι ονοματικές φράσεις. Τα ονόματα είναι λέξεις που χρησιμοποιούνται για να
περιγράψουν ένα αντικείμενο ή μια ομάδα αντικειμένων. Οι ονοματικές φράσεις εμφανίζονται
όταν μια λέξη δεν είναι αρκετή για να περιγράψει ένα αντικείμενο. Λοιπόν, τι είναι μια
ονομαστική φράση και ποια είναι τα είδη της; Παραδείγματα οριστικών, αορίστων, αορίστων
και αλυσιδωτών ονοματικών φράσεων...

Τι είναι η ονομαστική φράση, ποια είναι τα είδη της; Παραδείγματα οριστικών, αορίστων,
αορίστων και αλυσιδωτών ονοματικών φράσεων
ΕΓΓΡΑΦΕΙΤΕ

Οι ονοματικές φράσεις, ένα από τα πιο βασικά θέματα της τουρκικής γραμματικής,
σχηματίζονται με συνδυασμό τουλάχιστον δύο λέξεων. Η γνώση των ονοματικών φράσεων, οι
οποίες επεξηγούνται κάτω από τέσσερις κύριες επικεφαλίδες, είναι πολύ σημαντική όσον
αφορά την κατάκτηση ολόκληρης της γλώσσας. Μπορείτε να βρείτε επεξηγήσεις και
παραδείγματα προτάσεων ονοματικών φράσεων στις ειδήσεις μας.

ΤΙ ΕΙΝΑΙ ΤΟ ΟΥΣΙΑΣΤΙΚΟ ΣΧΕΔΙΟ;

Οι ονοματικές φράσεις είναι ομάδες λέξεων που σχηματίζουν μια ακεραιότητα νοήματος
συμπληρώνοντας η μία την άλλη σε περιπτώσεις όπου μια λέξη δεν αρκεί για να περιγράψει
ένα αντικείμενο ή όταν το αντικείμενο πρέπει να περιγραφεί λεπτομερώς. Οι ονοματικές
φράσεις υποδεικνύουν ότι ανήκει ή ανήκει σε οποιοδήποτε αντικείμενο. Σε μια ονοματική
φράση, η μία από τις λέξεις είναι το συμπλήρωμα και η άλλη το συμπλήρωμα. Οι ονοματικές
φράσεις εξετάζονται σε δύο ξεχωριστές ομάδες ως προς τη δομή τους.

ΠΟΙΑ ΕΙΝΑΙ ΤΑ ΕΙΔΗ ΤΩΝ ΟΥΣΙΑΣΤΙΚΩΝ ΦΡΑΣΕΩΝ;

Ονομαστική φράση συμπτώματος

Αόριστη Ουσιαστική Φράση

Αλυσοδεμένες ουσιαστικές φράσεις

Ονομαστική φράση χωρίς καταλήξεις

ΠΟΙΑ ΕΙΝΑΙ ΤΑ ΠΑΡΑΔΕΙΓΜΑΤΑ ΣΥΓΚΕΚΡΙΜΕΝΩΝ ΟΥΣΙΑΣΤΙΚΩΝ ΦΡΑΣΕΩΝ;

Η οριστική ονοματική φράση είναι η πιο εύκολη από τις ονοματικές φράσεις γιατί παίρνει και
το συμπλήρωμα και το συμπλήρωμα. Αν το συμπλήρωμα σε μια ονομαστική φράση έχει
αναφορική κατάληξη και το ουσιαστικό έχει κτητική κατάληξη, ονομάζεται οριστική
ονομαστική φράση. Επιπλέον, για να κατανοήσουμε την οριστική ονοματική φράση,
μπορούμε να θέσουμε και τις ερωτήσεις «Τι» και «Ποιος» στην ονομαστική φράση. Σε
ορισμένες ονοματικές φράσεις, μερικές φορές η συμπληρωματική λέξη μπορεί επίσης να είναι
αντωνυμία.

Σχετικές καταλήξεις: -ın /-in /-un /-ün, -im

Κτητικές καταλήξεις: -ı /-i /-u /-ü, -im, -in

πόρτα αυτοκινήτου
μάτι του τραπεζιού

Το μολύβι μου

γυναικείο ρολόι

Η δύναμη της αγάπης

ΠΟΙΑ ΕΙΝΑΙ ΤΑ ΠΑΡΑΔΕΙΓΜΑΤΑ ΑΟΡΙΣΤΩΝ ΟΥΣΙΑΣΤΙΚΩΝ ΦΡΑΣΕΩΝ;

Το πιο χαρακτηριστικό γνώρισμα της αόριστης ονοματικής φράσης είναι ότι το συμπλήρωμα
δεν παίρνει επιθήματα. Το συμπλήρωμα παίρνει κτητικό επίθημα όπως και η δεικτική
ονομαστική φράση, αλλά το συμπλήρωμα είναι σε απλή μορφή εδώ. Εάν το συμπλήρωμα
τελειώνει με φωνήεν, μπορεί να πάρει ένα σύμφωνο που συγχωνεύεται. Πολλές αόριστες
ονοματικές φράσεις είναι συμβατικά σύνθετα ουσιαστικά.

κύπελλο επισκεπτών

Κατσικίσιο τυρί

χυμός μήλου

επιδόρπιο κυδώνι

Τούρκος δάσκαλος

Γέφυρα Βοσπόρου

Ποια είναι τα παραδείγματα ονοματικών φράσεων χωρίς επιθέματα;

Οι ονοματικές φράσεις χωρίς καταλήξεις είναι το πιο αμφιλεγόμενο ζήτημα μεταξύ των
ονοματικών φράσεων, επειδή πρόσφατα, στον ακαδημαϊκό κόσμο, υπήρξαν απόψεις ότι οι
ονοματικές φράσεις χωρίς καταλήξεις είναι φράσεις επιθέτου. Θα συνεχίσουμε να μιλάμε για
ονοματικές φράσεις χωρίς καταλήξεις, κάτι που ήταν αποδεκτό μέχρι τώρα.

Στις ονοματικές φράσεις χωρίς καταλήξεις, ούτε το συμπλήρωμα ούτε το συμπλήρωμα

παίρνουν επίθημα. Οι ονοματικές φράσεις χωρίς καταλήξεις ονομάζονται ονοματικές φράσεις
που λένε από ποια ουσία αποτελείται η φράση. Οι ονοματικές φράσεις στις οποίες το
συμπλήρωμα περιγράφει την πρώτη ύλη του συμπληρώματος ονομάζονται ονοματικές
φράσεις χωρίς καταλήξεις.

Ξύλινο κουτάλι

Ποτήρι

πουλόβερ προσώπου

Χρυσό κολιέ
μεταξωτό πουκάμισο

χάλκινη κατσαρόλα

Οι ονοματικές φράσεις στις οποίες το συμπλήρωμα κάνει το συμπλήρωμα να μοιάζει με κάτι

εξετάζονται επίσης κάτω από την ομπρέλα ονοματικών φράσεων χωρίς επιθήματα.

σιδηρούν παραπέτασμα

τρυφερή καρδιά

Πέτρινο κεφάλι

ΑΛΥΣΩΔΕΣ ΟΥΣΙΑΣΤΙΚΕΣ ΦΡΑΣΕΙΣ ΠΑΡΑΔΕΙΓΜΑΤΑ;

Σε μια αλυσοδεμένη ονοματική φράση, περισσότερες από δύο λέξεις πρέπει να ενωθούν για
να σχηματίσουν μια ονομαστική φράση. Οι αλυσοδεμένες ονοματικές φράσεις είναι λίγο πιο
σύνθετες από άλλες φράσεις. Σε αυτή τη φράση, το συμπλήρωμα μπορεί επίσης να
σχηματίσει μια άλλη ονομαστική φράση που συμπληρώνεται.

Το βιβλίο φυσικής του Μεχμέτ

φωτιστικό κουζίνας

Λαβή πόρτας διαμερίσματος

καρέκλα σίτισης μωρού

ρίζα αχλαδιού

ΤΙ ΕΙΝΑΙ ΤΟ ΟΥΣΙΑΣΤΙΚΟ ΦΥΤΟ ΜΕ ΜΕΙΩΜΕΝΟ ΣΥΜΠΛΗΡΩΜΑ;

Σε ονοματικές φράσεις με συμπλήρωμα που λείπει, η συμπληρωματική λέξη δεν βρίσκεται

στην πρόταση. Σε αυτές τις ονοματικές φράσεις, το συμπλήρωμα είναι συνήθως η αντωνυμία.

Το δωμάτιο είναι πολύ ευρύχωρο. (Το δωμάτιό του)

Το στυλό μου έσπασε. (Το μολύβι μου)

Το σπίτι μας καταστράφηκε. (ΣΠΙΤΙ ΜΑΣ)

Το αυτοκίνητό σου είναι ωραίο (Το αυτοκίνητό σου)

 Haberler Eğitim Haberleri İsim tamlaması nedir, türleri nelerdir? Belirtili, belirtisiz,
takısız ve zincirleme isim tamlaması örnekleri
 Giriş Tarihi: 23.11.2021 10:09Son Güncelleme: 23.11.2021 10:09
 İsim tamlaması nedir, türleri nelerdir? Belirtili, belirtisiz, takısız ve zincirleme isim
tamlaması örnekleri
 Ana dilimiz olan Türkçeyi konuşma dilinde de yazı dilinde de doğru bir şekilde
kullanabilmek için eğitim hayatımız boyunca Türkçe dersleri görürüz. Türkçe
derslerinin çok büyük bir bölümünü dil bilgisi eğitimi kaplar. Dil bilgisi konularına
hakim olmak sözcüklerin anlamını bilmemizi dolayısıyla doğru cümle kurmamızı sağlar.
Dil bilgisinin temel konularından biri de isim tamlamalarıdır. İsim, bir nesnenin ya da
nesne grubunun tanımlanması için kullanılan sözcüklere denir. İsim tamlamaları ise bir
nesneyi tanımlamak için tek bir sözcüğün yetmediği durumlarda ortaya çıkar. Peki, İsim
tamlaması nedir, türleri nelerdir? Belirtili, belirtisiz, takısız ve zincirleme isim tamlaması
örnekleri...

 ABONE OL




 Türkçe dil bilgisi konularının en temel konularından biri olan isim tamlamaları en az iki
kelimenin bir araya gelmesiyle oluşuyor. Kendi içinde dört ana başlıkta açıklanan isim
tamlamalarına hakim olmak tüm dile hakim olmak açısından oldukça önemli. İsim
tamlamalarına dair konu anlatımlarını ve cümle örneklerini haberimizde bulabilirsiniz.
 İSİM TAMLAMASI NEDİR?
 İsim tamlaması, bir nesneyi tanımlamak için tek bir sözcüğün yeterli olmadığı
durumlarda ya da nesnenin detaylarıyla tanımlanması gerektiği durumlarda birinin
diğerini tamamlayarak bir anlam bütünlüğü oluşturduğu sözcük gruplarına denir. İsim
tamlamaları herhangi bir nesne üzerinde aitlik ya da sahiplik belirtir. İsim tamlamasında
kelimelerden biri tamlayan diğeri ise tamlanandır. İsim tamlamaları yapıları bakımından
iki ayrı grupta incelenir.
 İSİM TAMLAMASI TÜRLERİ NELERDİR?
 Belirtisi İsim Tamlaması
 Belirtisiz İsim Tamlaması
 Zincirleme İsim Tamlaması
 Takısız İsim Tamlaması
 BELİRTİLİ İSİM TAMLAMASI ÖRNEKLERİ NELER?
 Belirtili isim tamlaması, isim tamlamaları içinde en kolay olanıdır çünkü tamlayanı da
tamlananı da ek alır. Eğer ki isim tamlamasında tamlayan ilgi eki, tamlanan ise iyelik eki
almışsa buna belirtili isim tamlaması denir. Ayrıca belirtili isim tamlamasını anlamadak
için tamlanana "Neyi" ve "Kimi" sorularını da sorabiliriz. Belirtili isim tamlamalarında
bazen tamlayan kelime zamir de olabilir.
 İlgi ekleri: -ın /-in /-un /-ün, -im
 İyelik ekleri: -ı /-i /-u /-ü, -im, -in
 Arabanın kapısı
 Masanın gözü
 Benim kalemim
 Kadının saati
 Sevginin gücü
 BELİRTİSİZ İSİM TAMLAMASI ÖRNEKLERİ NELER?
 Belirtisiz isim tamlamasının en belirgin özelliği tamlayanın ek almamasıdır. Tamlanan
tıpkı belirtili isim tamlamasındaki gibi iyelik eki alır ancak tamlayan burada yalın
haldedir. Tamlanan ünlü harfle bitiyorsa kaynaştırma ünsüzü alabilir. Belirtisiz isim
tamlamalarının birçoğu alışılagelmiş birleşik isimlerdir.
 Misafir fincanı
 Keçi peyniri
  Elma suyu
 Ayva tatlısı
 Türkçe öğretmeni
 Boğaz köprüsü
 TAKISIZ İSİM TAMLAMASI ÖRNEKLERİ NELER?
 Takısız isim tamlaması, isim tamlamaları içindeki en tartışmalı konudur çünkü son
zamanlarda akademik dünyada takısız isim tamlamalarının sıfat tamlaması olduğu
yönünde görüşler konuşulmaktadır. Biz yine de bu zamana kadar kabul görmüş şekilde
takısız isim tamlamasından bahsedeceğiz.
 Takısız isim tamlamalarında tamlayan da tamlanan da ek almaz. Takısız isim tamlaması
tamlananın hangi maddeden oluştuğunu söyleyen isim tamlamalarına denir.
Tamlayanın tamlananın ham maddesini nitelediği isim tamlamaları takısız isim
tamlaması olarak adlandırılır.
 Tahta kaşık
 Cam bardak
 Yüz kazak
 Altın kolye
 İpek gömlek
 Bakır tencere
 Tamlayanın tamlananı bir şeye benzettiği isim tamlamaları da takısız isim tamlaması
çatısı altında incelenir.
 Demir perde
 Yufka yürek
 Taş kafa
 ZİNCİRLEME İSİM TAMLAMASI ÖRNEKLERİ?
 Zincirleme isim tamlamasında ikiden fazla sözcüğün bir araya gelerek bir isim
tamlaması oluşturması gerekir. Zincirleme isim tamlaması diğer tamlamalara göre biraz
daha karmaşıktır. Bu tamlamada tamlayan da tamamlanan başk abir isim tamlaması da
oluşturuyor olabilir.
 Mehmet'in fizik kitabı
 Mutfak lambasının ışığı
 Apartman kapısının kolu
 Bebeğin mama sandalyesi
 Armut ağacının kökü
 TAMLAYANI DÜŞMÜŞ İSİM TAMLAMASI NEDİR?
 Tamlayanı düşmüş isim tamlamalarında tamlayan kelime cümle içinde bulunmaz. Bu
isim tamlamalarında tamlayan genelde zamirdir.
 Odası çok geniş. (Onun odası)
 Kalemim kırıldı. (Benim kalemim)
 Evimiz yıkıldı. (Bizim evimiz)
 Arabanız güzelmiş (Sizin arabanız)

SÖZCÜK TÜRLERİ

Tamlamalar (İsim Tamlaması – Sıfat Tamlaması)

Bir ismin benzerlerinden ayırt edilebilmesi için başka bir isim, zamir veya sıfatla anlam ilişkisi
kurarak oluşturduğu söz öbeğine tamlama denir.

Tamlamalar bir söz öbeğidir ve en az iki kelimeden oluşur, tek sözcüklü tamlama olmaz.
 > Tamlamalarda iki öge vardır: tamlayan ve tamlanan. Tamlamada belirtilen, açıklanan
isme tamlanan denir. Tamlananı belirten, açıklayan sözcüklere de tamlayan denir.

Örnek(ler)
» televizyonun kumandası
tamlayan tamlanan

Tamlamalar, sıfat tamlaması ve isim tamlaması olmak üzere iki ana başlıkta incelenir:

1. Sıfat Tamlamaları

Bir ismin rengi, şekli, durumu, sayısı gibi özelliklerini belirten sözcüklere sıfat denir. Sıfatların,
isimlerin önüne gelerek onlarla oluşturdukları söz öbeklerine sıfat tamlaması denir.

Sıfatlar her zaman isimlerden önce gelir. Dolayısıyla sıfat tamlamalarında tamlanan isim,
tamlayan ise sıfattır.

Örnek(ler)

» kırmızı elbise

sıfat isim
 (tamlayan) (tamlanan)

» çalışkan öğrenci

sıfat isim

(tamlayan) (tamlanan)

Yukarıdaki örneklerde “kırmızı” sözcüğü, “elbise” adını; “çalışkan” sözcüğü de “öğrenci”

adını nitelik yönüyle anlamca bütünleyerek bir söz grubu kurmuş ve sıfat tamlaması
oluşturmuştur.

» Caddeler rengarenk ışıklarla süslenmişti.

» Sınavdan sadece birkaç öğrenci geçebildi.
» Bu evde güzel günler geçirdim.
Yukarıdaki cümlelerde koyu renkli kalın harflerle yazılmış söz öbekleri sıfat tamlamasıdır.

NOT Sıfat tamlamalarında, tamlanana (isme) sorduğumuz “nasıl, hangi, kaç, kaçıncı?”
sorularıyla tamlayanı (sıfatı) bulabiliriz.

TAMLAYAN TAMLANAN
(SIFAT) (İSİM)

» iyi insan nasıl insan? → iyi

» acılı yürek nasıl yürek? → acılı

»o araba hangi araba? → o

» on beş elma kaç elma? → on beş

» onuncu yüzyıl kaçıncı yüzyıl? → onuncu

NOT Sıfat tamlamalarında, tamlayan da tamlanan da birden çok sözcükten oluşabilir.

Örnek(ler)

TAMLAYAN TAMLANAN

» kalın bir kitap

sıfat sıfat isim

TAMLAYAN TAMLANAN

» eski evler, dükkânlar

sıfat isim isim

» Kitapta güzel öyküler ve şiirler var.

» Bu beyaz gömlek sana çok yakışıyor.
Yukarıdaki cümlelerde kırmızı renkli kalın harflerle yazılmış kelimeler tamlayan (sıfat), yeşil
renkli kalın harflerle yazılmış kelimeler ise tamlanan (isim) görevindedir.

2. İsim Tamlamaları

Bir ismin aitlik ilgisi yönünden daha belirgin hâle gelmesi için başka bir isim tarafından
tamamlanmasıyla oluşan isim grubuna isim tamlaması denir. İsim tamlamaları da tıpkı sıfat
tamlamaları gibi tamlayan ve tamlanandan oluşur.

Örnek(ler)

» düğme gömleğin düğmesi

isim ⇒ isim isim

(tamlayan) (tamlanan)

Yukarıdaki örnekte “düğme” isminin önüne gelen “gömlek” ismi o düğmenin kime veya neye
ait olduğunu göstererek daha belirgin hale gelmesini sağlamış ve isim
tamlaması oluşturmuştur. Bu tamlamada “gömleğin”sözcüğü tamlayan, “düğmesi” sözcüğü
ise tamlanan görevindedir.
> İsim tamlamalarında tamlayan, ilgi eklerini; tamlanan ise iyelik (aitlik) eklerini alır.

Tamlayan ekleri (ilgi ekleri): -ın /-in /-un /-ün, -(n)ın /-(n)in /-(n)un /-(n)ün, -im
Tamlanan ekleri (iyelik ekleri): -ı /-i /-u /-ü, -(s)ı /-(s)i /-(s)u /-(s)ü, -im, -in

Örnek(ler)
» telefonun ekranı
Bu örnekte “telefon” ve “ekran” sözcükleri birer isimdir. “Telefon” ismi, “-un” tamlayan ekini;
“ekran” ismi ise “-ı” tamlanan ekini alarak isim tamlaması oluşturmuşlardır.

> İsim tamlamaları belirtili, belirtisiz ve zincirleme isim tamlamaları olmak üzere üçe ayrılır:

2.1. Belirtili İsim Tamlaması

Tamlayanın ilgi eki, tamlananın da iyelik eki aldığı tamlamalardır. Bu tamlamalarda belirgin bir
aitlik anlamı vardır, tamlananın tamlayana ait olduğu belirtilir.

Belirtili isim tamlaması ⇒ tamlayan + ilgi eki | tamlanan + iyelik eki

Örnek(ler)
» uçağın motoru
Bu örnekte “uçak” sözcüğü tamlayan (ilgi) eki ve “motor” sözcüğü de tamlanan (iyelik) ekini
alarak isim tamlaması oluşturmuştur. İsim tamlamasını oluşturan iki kelime de ek aldığı için bu
tamlama, belirtili isim tamlamasıdır.

TAMLAYAN TAMLANAN

okulun müdürü

Ali’nin defteri

benim kalemim

bilgisayarın kablosu

öğrencilerin birkaçı

NOT Belirtili isim tamlamalarında, tamlanana sorduğumuz “kimin, neyin?” sorularıyla

tamlayanı bulabiliriz.
 TAMLAYAN TAMLANAN

» kapının kolu neyin kolu? → kapının

» Osman’ın oğlu kimin oğlu? → Osman’ın

» benim hikâyem kimin hikâyesi → benim

> Belirtili isim tamlamalarında tamlayan ile tamlanan yer değiştirebilir.

Örnek(ler)
» Hiç kesilmedi uğultusu rüzgârın.
cümlesinde “rüzgârın uğultusu” belirtili isim tamlamasıdır. Fakat bu cümlede tamlayan ile
tamlanan yer değiştirmiş ve tamlanan tamlayanın önünde yer almıştır.
» Gözleri bir şiir gibiydi onun. → onun gözleri

> Belirtili isim tamlamalarında tamlayan ile tamlanan arasına başka türden sözcükler girebilir.

Örnek(ler)
» Ahmet’in mavi gömleği yeniymiş.
cümlesinde “Ahmet’in gömleği” belirtili isim tamlamasıdır. Bu tamlamanın arasına sıfat olan
“mavi” sözcüğü girmiştir.
» Gazetenin ilk sayfası koparılmış.
» Takımın en yaşlı oyuncusu sakatlandı.

NOT Belirtili isim tamlamalarında, tamlayan da tamlanan da birden çok sözcükten oluşabilir.

Örnek(ler)

TAMLAYAN TAMLANAN

» annenin babanın sevgisi

isim isim isim

TAMLAYAN TAMLANAN
 » hastanın adı, soyadı

isim isim isim

» Yazarın öyküleri ve şiirleri çok başarılı.

» Evin ve arabanın vergisi henüz ödenmedi.
Yukarıdaki cümlelerde kırmızı renkli kalın harflerle yazılmış kelimeler tamlayan, yeşil renkli
kalın harflerle yazılmış kelimeler ise tamlanan görevindedir.

2.2. Belirtisiz İsim Tamlaması

Tamlayanın ek almadığı, sadece tamlananın ek aldığı tamlamalardır.

Belirtisiz isim tamlaması ⇒ tamlayan | tamlanan + iyelik eki

Örnek(ler)
» erik ağacı
Bu örnekte “erik” sözcüğü tamlayan, “ağaç” sözcüğü ise tamlanandır. Bu isim tamlamasında
tamlayan olan “erik” sözcüğü herhangi bir tamlayan ekini almamıştır, tamlanan olan “ağaç”
sözcüğü ise “-ı” tamlanan ekini almıştır. İsim tamlamasını oluşturan iki kelimeden sadece biri
ek aldığı için bu tamlama, belirtisiz isim tamlamasıdır.

TAMLAYAN TAMLANAN

okul müdürü

Türkçe defteri

öğrenci sayısı

elektrik kablosu

sokak lambası

tarih öğretmeni

İstanbul Boğazı
 Türkiye Cumhuriyeti

aşk acısı

UYARI Belirtisiz isim tamlamalarında, tamlayan ile tamlanan yer değiştiremez ve tamlayan ile
tamlanan arasına başka sözcük giremez.

2.3. Zincirleme İsim Tamlaması

İkiden fazla ismin birbirine bağlandığı isim tamlamalarıdır. Zincirleme isim tamlaması ayrı bir
tamlama çeşidi değildir. Bu tamlamada tamlayan ya da tamlanan veya her ikisi de kendi içinde
başka bir isim tamlaması oluşturur.

Örnek(ler)

TAMLAYAN TAMLANAN

» Ahmet’in kaleminin ucu

belirtili isim tamlaması

Yukarıdaki örnekte tamlayan (Ahmet’in kalemi) kendi içinde belirtili isim tamlamasıdır. Bu
tamlamaya “-nın” ilgi eki eklenmiş ve tamlama “ucu” tamlananına bağlanmıştır. Böylece iki
tamlama iç içe girerek ve zincirleme isim tamlaması olmuştur.

TAMLAYAN TAMLANAN

» sokak lambasının ışığı

belirtisiz isim tamlaması

Yukarıdaki zincirleme isim tamlamasında, tamlayan (sokak lambası) kendi içinde belirtisiz isim
tamlamasıdır.
 TAMLAYAN TAMLANAN

» Ayşe’nin Türkçe defteri

belirtisiz isim tamlaması

Yukarıdaki zincirleme isim tamlamasında, tamlanan (Türkçe defteri) kendi içinde belirtisiz isim
tamlamasıdır.

» Tiyatro salonunun kapısı kapalıydı.

» Deniz suyunun sıcaklığı artmış.

Takısız İsim Tamlaması

UYARI
Takısız isim tamlamaları halen üzerinde görüş birliğine varılamamış, tartışmalı bir konudur.
Bazı dil bilimciler bu tür tamlamaları sıfat tamlaması olarak kabul etmektir. Bazıları ise isim
tamlaması olarak kabul edilmesi gerektiğini savunmaktadır. Ayrıntılı bilgiyi “Takısız Ad
Tamlaması Sorunu” adlı makalede bulabilirsiniz.
Takısız isim tamlaması konusu 6. sınıf müfredatında bulunmamaktadır. Ancak gerek ortaokul
gerekse liselere yönelik kaynaklarda ve sorularda karşılaşıldığı için “Takısız İsim Tamlamaları”
konusundaki genel görüşe yer veriyoruz.

Tamlayanın ve tamlananın hiçbir tamlama eki almadığı isim tamlamalarıdır.

Takısız isim tamlamaları, ya tamlananın “ne(y)den yapıldığını” (hammaddesini) ya da benzerlik

ilgisi kurarak tamlananın “neye benzediğini” belirtir.

Örnek(ler)
» gümüş yüzük
tamlamasında iki sözcük de tamlama eki almamıştır ve bu tamlamadaki “gümüş” sözcüğü
yüzüğün neyden yapıldığını (hammaddesini) belirtmektedir. Bu yüzden bu tamlama takısız isim
tamlamasıdır.

TAMLAYAN TAMLANAN

altın kafes

cam kavanoz

çelik tencere
 deri mont

keten pantolon

» taş kalp
tamlamasında iki sözcük de tamlama eki almamıştır ve bu tamlamadaki “taş” sözcüğü
kalbin neye benzediğini belirtmektedir, yani kalp, taşa benzetilmektedir. Bu yüzden bu tamlama
takısız isim tamlamasıdır.

TAMLAYAN TAMLANAN

altın saç

demir yumruk

çelik irade

deniz göz

inci diş

TAMLAMALAR İNTERAKTİF TESTİ

#5. Sınıf#6. Sınıf#KPSS Konuları#TYT Konuları

/ ΤΥΠΟΙ ΛΕΞΕΩΝ
Φράσεις (Ουσιαστική φράση – Φράση επιθέτου)
Φράση που σχηματίζεται με τη δημιουργία σημασιολογικής σχέσης με ένα άλλο ουσιαστικό,
αντωνυμία ή επίθετο προκειμένου να διακριθεί από παρόμοια ονομάζεται φράση.

Οι φράσεις είναι φράσεις και αποτελούνται από τουλάχιστον δύο λέξεις, δεν μπορούν να είναι
μονολεκτικές φράσεις.

> Υπάρχουν δύο στοιχεία στις φράσεις: το συμπλήρωμα και το συμπλήρωμα. Το ουσιαστικό
που προσδιορίζεται και εξηγείται στη φράση ονομάζεται φράση. Οι λέξεις που δηλώνουν και
εξηγούν το συμπλήρωμα ονομάζονται συμπληρώματα.

Παραδείγματα)
» Τηλεχειριστήριο τηλεόρασης
πλήρης πλήρης πλήρης
Οι φράσεις εξετάζονται σε δύο κύριες επικεφαλίδες: φράση επιθέτου και ονομαστική φράση:
Φράσεις-Εννοιολογική-Χάρτης

1. Φράσεις επιθέτου
Οι λέξεις που δηλώνουν τα χαρακτηριστικά ενός ουσιαστικού όπως χρώμα, σχήμα,
περίπτωση, αριθμός ονομάζονται επίθετα. Οι φράσεις που σχηματίζονται από επίθετα και
ουσιαστικά ονομάζονται φράσεις επιθέτου.

Τα επίθετα έρχονται πάντα πριν από τα ουσιαστικά. Επομένως, στις φράσεις επιθέτου, το
συμπλήρωμα είναι το ουσιαστικό και το συμπλήρωμα είναι το επίθετο.

Παραδείγματα)
" Κόκκινο φόρεμα
επίθετο ουσιαστικό
(συμπλήρωμα) (συμπλήρωμα)
«εργατικός μαθητής
επίθετο ουσιαστικό
(συμπλήρωμα) (συμπλήρωμα)
Στα παραπάνω παραδείγματα, η λέξη "κόκκινο" αντιπροσωπεύει το ουσιαστικό "φόρεμα". Η
λέξη «εργατικός» έχει σχηματίσει μια ομάδα λέξεων ενσωματώνοντας το ουσιαστικό
«μαθητής» ως προς την ποιότητα και το νόημα και έχει σχηματίσει μια φράση επιθέτου.

» Οι δρόμοι ήταν στολισμένοι με πολύχρωμα φώτα.

» Μόνο λίγοι μαθητές μπορούσαν να περάσουν τις εξετάσεις.
» Πέρασα καλές μέρες σε αυτό το σπίτι.
Στις παραπάνω προτάσεις, οι φράσεις που γράφονται με έντονα γράμματα είναι φράσεις
επιθέτου.

ΣΗΜΕΙΩΣΗ Σε φράσεις επιθέτου, ρωτάμε τη φράση (ουσιαστικό) "πώς, ποια, πόσα, ποια;"
Μπορούμε να βρούμε το συμπλήρωμα (επίθετο) κάνοντας ερωτήσεις.

ΣΥΜΠΛΗΡΩΜΑ
(ΕΠΙΘΕΤΟ) ΣΥΜΠΛΗΡΩΜΕΝΟ
(ΟΝΟΜΑ)
» Τι είδους άνθρωπος είναι ένας καλός άνθρωπος; → καλό
» πονεμένη καρδιά, τι είδους καρδιά; → πικάντικο
» Ποιο αυτοκίνητο είναι αυτό το αυτοκίνητο; → αυτό
» Πόσα μήλα είναι τα δεκαπέντε μήλα; → δεκαπέντε
» Ποιος αιώνας είναι ο δέκατος αιώνας; → δέκατο

ΣΗΜΕΙΩΣΗ: Στις φράσεις των επιθέτων, τόσο το συμπλήρωμα όσο και το συμπλήρωμα
μπορεί να αποτελούνται από περισσότερες από μία λέξεις.

Παραδείγματα)
ΣΥΜΠΛΗΡΩΜΑ ΟΛΟΚΛΗΡΩΜΕΝΟΣ
» ένα χοντρό βιβλίο
επίθετο επίθετο ουσιαστικό
ΣΥΜΠΛΗΡΩΜΑ ΟΛΟΚΛΗΡΩΜΕΝΟΣ
» παλιά σπίτια, καταστήματα
επίθετο ουσιαστικό ουσιαστικό
» Υπάρχουν όμορφες ιστορίες και ποιήματα στο βιβλίο.
» Αυτό το λευκό πουκάμισο σου πάει πολύ.
Στις παραπάνω προτάσεις, οι λέξεις που είναι γραμμένες με κόκκινα έντονα γράμματα
χρησιμεύουν ως συμπληρώματα (επίθετα) και οι λέξεις γραμμένες με πράσινα έντονα
γράμματα χρησιμεύουν ως συμπληρωματικά (ουσιαστικά).

2. Ουσιαστικές φράσεις
Μια ονομαστική ομάδα που σχηματίζεται συμπληρώνοντας ένα ουσιαστικό με ένα άλλο
ουσιαστικό για να γίνει πιο ευδιάκριτο ως προς το ανήκειν ονομάζεται ονομαστική φράση. Οι
ονοματικές φράσεις, όπως και οι επιθέτες, αποτελούνται από ένα συμπλήρωμα και ένα
συμπλήρωμα.

Παραδείγματα)
» κουμπί ⇒ κουμπί πουκάμισου
όνομα όνομα όνομα
(συμπλήρωμα) (συμπλήρωμα)
Στο παραπάνω παράδειγμα, το ουσιαστικό "πουκάμισο" που τοποθετείται πριν από το
ουσιαστικό "κουμπί" το κάνει πιο προφανές δείχνοντας σε ποιον ή σε ποιον ανήκει αυτό το
κουμπί και δημιουργεί μια ονομαστική φράση. Σε αυτή τη φράση, η λέξη «πουκάμισο»
λειτουργεί ως συμπλήρωμα και η λέξη «κουμπί» ως συμπλήρωμα.

> Σε ονοματικές φράσεις, συμπληρωματικά και αναφορικά επιθήματα. Το συμπλήρωμα

παίρνει κτητικές καταλήξεις.

Συμπληρωματικά επιθήματα (σχετικά επιθήματα): -ın /-in /-un /-ün, -(n)ın /-(n)in /-(n)un /-(n)ün, -
im
Συμπληρωματικά επιθήματα (κτητικά επιθήματα): -ı /-i /-u /-ü, -(s)ı /-(s)i /-(s)u /-(s)ü, -im, -in

Παραδείγματα)
» οθόνη τηλεφώνου
Σε αυτό το παράδειγμα, οι λέξεις "τηλέφωνο" και "οθόνη" είναι ουσιαστικά. Το ουσιαστικό
«τηλέφωνο» χρησιμοποιεί το επίθημα της γενετικής «-un». Το ουσιαστικό «έκραν»
διαμορφώθηκε σε ονομαστική φράση παίρνοντας το γενικό επίθημα «-ı».

> Οι ονοματικές φράσεις χωρίζονται σε τρεις ομάδες: καθορισμένες, αόριστες και αλυσιδωτές
ονοματικές φράσεις:

2.1. Ορισμένη ονομαστική φράση

Πρόκειται για φράσεις στις οποίες το συμπλήρωμα έχει επίθημα γενετικής και το
συμπλήρωμα κτητικό επίθημα. Υπάρχει σαφής αίσθηση του ανήκειν σε αυτές τις φράσεις,
αναφέρεται ότι η φράση ανήκει στο συμπλήρωμα.

Οριστική ονομαστική φράση ⇒ συμπλήρωμα + κατάληξη γενετικής | συμπλήρωμα + κτητικό

επίθημα

Παραδείγματα)
» κινητήρας του αεροπλάνου
Σε αυτό το παράδειγμα, η λέξη "αεροπλάνο" έχει πάρει το γενικό επίθημα και η λέξη
"κινητήρας" έχει πάρει το κτητικό επίθημα για να σχηματίσει μια ονομαστική φράση.
Δεδομένου ότι και οι δύο λέξεις που απαρτίζουν την ονομαστική φράση έχουν επιθήματα,
αυτή η φράση είναι μια οριστική ονομαστική φράση.
ΣΥΜΠΛΗΡΩΜΑ ΟΛΟΚΛΗΡΩΜΕΝΟΣ
διευθυντής του σχολείου
Το σημειωματάριο του Αλή
το μολύβι μου
καλώδιο υπολογιστή
κάποιοι από τους μαθητές

ΣΗΜΕΙΩΣΗ Σε οριστικές ονοματικές φράσεις, ρωτάμε τη φράση "ποιων, τι;" Μπορούμε να

βρούμε το συμπλήρωμα με τις ερωτήσεις.

ΣΥΜΠΛΗΡΩΜΑ ΠΛΗΡΕΣ
» Τι λαβή είναι η λαβή της πόρτας; → πόρτα
» Ποιανού γιος είναι ο γιος του Οσμάν; → του Οσμάν
» η ιστορία μου, ποιανού η ιστορία είναι → δική μου
 > Σε ορισμένες ονοματικές φράσεις, το συμπλήρωμα και το συμπλήρωμα μπορούν να
αλλάξουν.

Παραδείγματα)
» Το ουρλιαχτό του ανέμου δεν σταμάτησε ποτέ.
Στην πρόταση «το ουρλιαχτό του ανέμου» υποδεικνύεται ονοματική φράση. Ωστόσο, σε αυτή
την πρόταση, το συμπλήρωμα και το συμπλήρωμα έχουν αλλάξει θέσεις και το συμπλήρωμα
τοποθετείται μπροστά από το συμπλήρωμα.
» Τα μάτια του ήταν σαν ποίημα. → τα μάτια του

> Σε ορισμένες ονοματικές φράσεις, άλλα είδη λέξεων μπορούν να τοποθετηθούν μεταξύ του
συμπληρώματος και του συμπληρώματος.

Παραδείγματα)
» Το μπλε πουκάμισο του Αχμέτ ήταν καινούργιο.
Στην πρόταση "Το πουκάμισο του Αχμέτ" είναι η υποδεικνυόμενη ονομαστική φράση. Το
επίθετο «μπλε» περιλαμβάνεται σε αυτή τη φράση.
» Η πρώτη σελίδα της εφημερίδας σκίστηκε.
» Τραυματίζεται ο μεγαλύτερος σε ηλικία παίκτης της ομάδας

ve Ben.

ΣΗΜΕΙΩΣΗ: Σε ορισμένες ονοματικές φράσεις, τόσο το συμπλήρωμα όσο και το

συμπλήρωμα μπορεί να αποτελούνται από περισσότερες από μία λέξεις.

Παραδείγματα)
ΣΥΜΠΛΗΡΩΜΑ ΟΛΟΚΛΗΡΩΜΕΝΟΣ
» η αγάπη του πατέρα της μητέρας
όνομα όνομα όνομα
ΣΥΜΠΛΗΡΩΜΑ ΟΛΟΚΛΗΡΩΜΕΝΟΣ
» όνομα και επώνυμο ασθενούς
όνομα όνομα όνομα
» Οι ιστορίες και τα ποιήματα του συγγραφέα έχουν μεγάλη επιτυχία.
» Δεν έχουν πληρωθεί ακόμη οι φόροι για το σπίτι και το αυτοκίνητο.
Στις παραπάνω προτάσεις, οι λέξεις που γράφονται με κόκκινα έντονα γράμματα λειτουργούν
ως συμπληρωματικά και οι λέξεις που είναι γραμμένες με πράσινα έντονα γράμματα ως
συμπληρωματικές.

2.2. Αόριστη Ουσιαστική Φράση

Πρόκειται για φράσεις στις οποίες το συμπλήρωμα δεν παίρνει επιθήματα, μόνο το
συμπλήρωμα παίρνει καταλήξεις.

Αόριστη ονομαστική φράση ⇒ συμπλήρωμα | συμπλήρωμα + κτητικό επίθημα

Παραδείγματα)
" Δαμασκηνιά
Σε αυτό το παράδειγμα, η λέξη "δαμάσκηνο" είναι το συμπλήρωμα και η λέξη "δέντρο" είναι το
συμπλήρωμα. Σε αυτήν την ονομαστική φράση, η γεν. λέξη «erik» δεν έχει πάρει κανένα
επίθημα γένους, ενώ η γεν. «ağaç» έχει πάρει το γενέθλιο επίθημα «-ı». Δεδομένου ότι μόνο
μία από τις δύο λέξεις που σχηματίζουν την ονομαστική φράση έχει επίθημα, αυτή η φράση
είναι μια αόριστη ονοματική φράση.
ΣΥΜΠΛΗΡΩΜΑ ΟΛΟΚΛΗΡΩΜΕΝΟΣ
διευθυντής σχολείου
Τουρκικό σημειωματάριο
αριθμός μαθητών
ηλεκτρικό καλώδιο
λάμπα του δρόμου
καθηγητής ιστορίας
Βόσπορος
Δημοκρατία της Τουρκίας
πόνοι αγάπης

ΠΡΟΕΙΔΟΠΟΙΗΣΗ: Σε αόριστες ονοματικές φράσεις, το συμπλήρωμα και το συμπλήρωμα δεν

μπορούν να αλλάξουν και δεν μπορούν να τοποθετηθούν άλλες λέξεις μεταξύ του
συμπληρώματος και του συμπληρώματος.

2.3. Αλυσοδεμένες ουσιαστικές φράσεις

Είναι ονοματικές φράσεις στις οποίες περισσότερα από δύο ουσιαστικά συνδέονται μεταξύ
τους. Η αλυσοδεμένη ουσιαστική φράση δεν είναι ξεχωριστός τύπος φράσης. Στη φράση
αυτή, το συμπλήρωμα ή το συμπλήρωμα ή και τα δύο σχηματίζουν μια άλλη ονομαστική
φράση μέσα τους.

Παραδείγματα)
ΣΥΜΠΛΗΡΩΜΑ ΟΛΟΚΛΗΡΩΜΕΝΟΣ
» Η άκρη της πένας του Αχμέτ
οριστική ονομαστική φράση
Στο παραπάνω παράδειγμα, το συμπλήρωμα (στυλό του Αχμέτ) είναι μια αυτοκαθορισμένη
ονομαστική φράση. Στη φράση αυτή προστέθηκε το σχετικό επίθημα «του» και η φράση
συνδέθηκε με τη φράση «τέλος». Έτσι, δύο φράσεις μπλέχτηκαν και σχηματίστηκε μια
αλυσιδωτή ονομαστική φράση.

ΣΥΜΠΛΗΡΩΜΑ ΟΛΟΚΛΗΡΩΜΕΝΟΣ
» φως λαμπτήρα δρόμου
αόριστη ονομαστική φράση
Στην παραπάνω αλυσιδωτή ονοματική φράση, το συμπλήρωμα (φανός δρόμου) είναι μια
αόριστη ονοματική φράση από μόνη της.

ΣΥΜΠΛΗΡΩΜΑ ΟΛΟΚΛΗΡΩΜΕΝΟΣ
» Το τουρκικό τετράδιο της Ayşe
αόριστη ονομαστική φράση
Στην παραπάνω αλυσιδωτή ονοματική φράση, το συμπλήρωμα (τουρκικό μητρώο) είναι από
μόνο του μια αόριστη ονοματική φράση.

» Η πόρτα της αίθουσας του θεάτρου ήταν κλειστή.

» Η θερμοκρασία του θαλασσινού νερού έχει αυξηθεί.

Ονομαστική φράση χωρίς καταλήξεις

ΠΡΟΕΙΔΟΠΟΙΗΣΗ
Οι ονοματικές φράσεις χωρίς επιθέματα εξακολουθούν να είναι ένα αμφιλεγόμενο ζήτημα για
το οποίο δεν έχει επιτευχθεί συναίνεση. Ορισμένοι γλωσσολόγοι θεωρούν τέτοιες φράσεις ως
φράσεις επιθέτου. Κάποιοι υποστηρίζουν ότι πρέπει να γίνει αποδεκτή ως ονομαστική
φράση. Αναλυτικές πληροφορίες μπορείτε να βρείτε στο άρθρο «Πρόβλημα ουσιαστικών
φράσεων χωρίς καταλήξεις».
Το μάθημα των ονοματικών φράσεων χωρίς καταλήξεις δεν περιλαμβάνεται στο πρόγραμμα
σπουδών της Στ' τάξης. Ωστόσο, συμπεριλαμβάνουμε τη γενική άποψη για τις «Ουσιαστικές
φράσεις χωρίς καταλήξεις» αφού συναντώνται σε πόρους και ερωτήσεις τόσο για τη
δευτεροβάθμια εκπαίδευση όσο και για το λύκειο.

Πρόκειται για ονοματικές φράσεις στις οποίες το συμπλήρωμα και το συμπλήρωμα δεν
παίρνουν γενικές καταλήξεις.

Οι ονοματικές φράσεις χωρίς επιθήματα υποδεικνύουν είτε «από τι (υ) αποτελείται η φράση»
(την πρώτη ύλη της) είτε «πώς μοιάζει η φράση» καθιερώνοντας μια σχέση ομοιότητας.

Παραδείγματα)
" ασημένιο δαχτυλίδι
Καμία λέξη δεν έχει γενικό επίθημα στη φράση και η λέξη "ασήμι" σε αυτήν τη φράση
υποδηλώνει από τι είναι φτιαγμένο το δαχτυλίδι (την πρώτη ύλη του). Επομένως, αυτή η
φράση είναι μια ονομαστική φράση χωρίς επιθήματα.
ΣΥΜΠΛΗΡΩΜΑ ΟΛΟΚΛΗΡΩΜΕΝΟΣ
χρυσό κλουβί
γυάλινο βαζάκι
χαλύβδινη κατσαρόλα
δερμάτινο παλτό
λινό παντελόνι

" καρδιά από πέτρα

Καμία λέξη δεν έχει γενικό επίθημα στη φράση και η λέξη "πέτρα" σε αυτήν τη φράση δείχνει
πώς μοιάζει η καρδιά, δηλαδή η καρδιά συγκρίνεται με πέτρα. Επομένως, αυτή η φράση είναι
μια ονομαστική φράση χωρίς επιθήματα.

ΣΥΜΠΛΗΡΩΜΑ ΟΛΟΚΛΗΡΩΜΕΝΟΣ
χρυσά μαλλιά
σηδερένια γροθιά
χαλύβδινη θέληση
θαλάσσιο μάτι
μαργαριταρένια δόντια
ΣΥΜΠΛΗΡΩΜΑΤΑ ΔΙΑΔΡΑΣΤΙΚΟ ΤΕΣΤ
#
5η τάξη
#
6η τάξη
#
Θέματα KPSS
#
Θέματα TYT

https://www.hurriyet.com.tr/egitim/6-sinif-turkce-isim-tamlamalari-konu-anlatimi-
41569817
HABERLEREĞİTİMORTAOKUL6. SINIF6. SINIF TÜRKÇE İSİM TAMLAMALARI KONU ANLATIMI

6.SınıfTürkçeİsimTamlamalarıkonuanlatımı

Güncelleme Tarihi: Temmuz 22, 2020 02:18

#6. Sınıf Türkçe İsim Tamlamaları Konu Anlatımı
Oluşturulma Tarihi: Temmuz 22, 2020 02:183dk okuma

6. Sınıf ortaokul kısmına ikinci yılı olarak bilinen bir sınıftır. Bu sınıf düzeyinde Türkçe dersinde

yoğun dil bilgisi konuları yer almaktadır. Bu konuları kavrayan öğrenci bir üst sınıfa daha

donanımlı olarak geçecek, sarmal eğitim sistemine göre düzenlenen sistemde 6. Sınıfta

gördüğü konuları daha ayrıntılı bir şekilde isteyecektir. Bu sebeple 6. Sınıfta öğrenilen

konuların içselleştirilerek daha da iyi kavranması bir sonraki yıllar için oldukça önem

taşımaktadır. 6. Sınıfta tamlamalar konusu da oldukça önemli konular arasında yer alır.

Tamlamalarla ilgili detaylara yer verdik.

Haberin Devamı

Tamlamalar isim tamlaması ve sıfat tamlaması olarak ikiye ayrılmaktadır. İsim tamlamaları

kendi içinde alt başlıkları halinde incelenmektedir. 6. Sınıf isim tamlamaları ile ilgili birçok

öğrenci tarafından merak edilmektedir. Sonraki yıllarda da görülecek olan 6. Sınıf tamlamalar

konusu içselleştirilmeli ve iyi öğrenilmelidir.

Tamlama

Tamlama bir ismim benzerlerinden ayrılabilmesi için başka bir isimle, sıfat veya zamirle anlam

ilişkisi kurması ile oluşan sözlere tamlama denir. Tamlamalar tamlayan ve tamlanan olmak
üzere en az 2 kelimeden oluşur. Tek sözcük tamlama olarak kabul edilemez. Tamlamalarda 2

tane Öge vardır. Bunlardan birincisi tamlayan ikincisi ise tamlanan ögeleridir. Tamlamada

belirtilen açıklanan isim, tamlanan iken tamamlandığını belirten açıklayan sözcüklere de

tamlayan denir.

İsim Tamlaması

İsim tamlamaları bir ismin aitlik ilgisi yönünden daha belirgin hale gelmesi amacıyla başka bir

isim tarafından tamamlanması ile oluşan isim grubuna verilen isimdir. İsim tamlamaları

tamlayan ve tamlanandan oluşmaktadır. İsim tamlamalarında mutlaka 2 tane isim yan yana

gelmek zorundadır. Aksi takdirde bu isim tamlaması değil sıfat tamlaması olur. İsim

tamlamalarında tamlamalarında tamlayan ilgi ekleri tamlanan ise iyelik ekleri alır.

Örnek: Telefonun kılıfı

Bu örnekte de görüldüğü gibi telefon ve kılıf sözcükleri birer isimdir. Telefon ismi tamlayan eki

alırken kılıf ismi ise tamlanan eki alarak bir isim tamlaması oluşturmuştur.

İsim tamlamaları 3’e ayrılır.

Belirtili isim tamlaması, belirtisiz isim tamlaması ve zincirleme isim tamlaması.

Belirtili İsim Tamlaması

Tamlayan ilgi eki tamlanan da iyelik eki aldığı tamlamalardır. Bu tamlamalarda aitlik anlamı

bulunur.

Örnek: uçağın motoru, evin çatısı, kanepenin kumaşı, okulun müdürü, Ali'nin kalemi,

bilgisayarın kablosu.

Belirtili isim tamlamalarında tamlanana sorulan ‘-kimin, -neyin’ soruları ile tamlayan bulunur.

Belirtili isim tamlamalarında tamlayan ile tamlanan yer değiştirebilir.

Belirtili isim tamlamalarında tamlayan ile tamlanan arasına farklı sözcükler girebilir.

Belirtili isim tamlamalarında tamlayan ve tamlanan da bir taneden çok sözcükten oluşabilir.

Belirtisiz İsim Tamlaması

Tamlayan eki almadığı ancak tamlananın eki aldığı tamlamalardır.

Elma ağacı, bu örnekte görüldüğü gibi elma sözcüğü tamlayan ağaç sözcüğü ise tamlanan

görevindedir. Elma sözcüğü iyelik eki almazken ağaç sözcüğü ek almıştır. İsim tamlamasını

oluşturan kelimelerden birinin ek alması ile belirtisiz isim tamlaması oluşur.

Örnek: Türkçe dersi, Sokak Kedisi, İstanbul Boğazı, öğrenci kalemi, matematik öğretmeni.

Belirtili isim tamlamalarında tamlayan ile tamlanan yer değiştiremez ve tamlayan ile tamlanan

arasında başka sözcük giremez. Bu durum Belirtili isim tamlamasından ayıran bir özelliktir.

Zincirleme İsim Tamlaması

ikiden fazla ismin birbirine bağlandığı isim tamlamalarıdır. Zincirleme isim tamlaması da

tamlayan ya da tamlananın her ikisinin de kendi içinde başka isim tamlaması oluşturduğu

görülür. Böylece ikiden fazla sözcüğünün bir araya gelmesiyle zincirleme isim tamlaması

oluşur.

Elif'in defterinin sayfası bu örnekte tamlayan Elif'in defteri kendi içinde belirtili isim tamlaması

olarak yer alırken sayfası kelimesi ile diğer isim tamlamasına bağlanmıştır. Böylece iki tane

isim tamlaması iç içe geçmiş şekilde zincirleme isim tamlamasına oluşturmuştur. Zincirleme

isim tamlamasında tamlayan kendi içinde belirtisiz isim tamlaması olarak görülür.

Haberle ilgili daha fazlası:

#6. Sınıf Türkçe İsim Tamlamaları Konu Anlatımı

/ ΕΙΔΗΣΕΙΣ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗ ΜΕΣΑ ΣΧΟΛΕΙΟ6. ΤΑΞΗ 6. ΤΑΞΗ ΤΟΥΡΚΙΚΩΝ ΟΥΣΙΑΣΤΙΚΟ ΦΡΑΣΕΙΣ
ΘΕΜΑ ΕΞΗΓΗΣΗ

Τουρκικές φράσεις 6ης τάξης επεξήγηση θέματος

Ημερομηνία ενημέρωσης: 22 Ιουλίου 2020 02:18

#6. Τάξη Τουρκικές Ονομαστικές Φράσεις Εξήγηση θέματος

Τουρκικές φράσεις 6ης τάξης επεξήγηση θέματος

Ημερομηνία δημιουργίας: 22 Ιουλίου 2020 02:183 λεπτά ανάγνωση

Η 6η τάξη είναι μια τάξη γνωστή ως το δεύτερο έτος της δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης. Σε αυτό
το επίπεδο τάξης, τα τουρκικά μαθήματα περιλαμβάνουν εντατικά θέματα γραμματικής. Ο
μαθητής που καταλαβαίνει αυτά τα θέματα θα είναι καλύτερα εξοπλισμένος για να
προχωρήσει στην επόμενη τάξη και θα ζητήσει τα μαθήματα που είδε στην 6η τάξη με
περισσότερες λεπτομέρειες στο σύστημα που οργανώνεται σύμφωνα με το σύστημα
σπειροειδούς εκπαίδευσης. Για το λόγο αυτό, είναι πολύ σημαντικό για τα επόμενα χρόνια να
εσωτερικεύσουμε και να κατανοήσουμε καλύτερα τα μαθήματα που διδάχθηκαν στην Στ'
δημοτικού. Το θέμα των φράσεων συγκαταλέγεται επίσης στα πολύ σημαντικά θέματα της Στ'
Δημοτικού. Συμπεριλάβαμε λεπτομέρειες για τις φράσεις.

Περισσότερα Νέα

Οι φράσεις χωρίζονται σε δύο: ονοματικές φράσεις και φράσεις επιθέτου. Οι ονοματικές

φράσεις εξετάζονται κάτω από τις δικές τους επικεφαλίδες. Πολλοί μαθητές είναι περίεργοι για
τις ονοματικές φράσεις της 6ης τάξης. Το θέμα των φράσεων της Στ΄ τάξης, που θα φανεί και
τα επόμενα χρόνια, θα πρέπει να εσωτερικευτεί και να μαθευτεί καλά.

Υποτακτικός

Οι λέξεις που σχηματίζονται με τη δημιουργία σημασιολογικής σχέσης με ένα άλλο

ουσιαστικό, επίθετο ή αντωνυμία προκειμένου να διακριθούν από παρόμοια ουσιαστικά
ονομάζονται φράσεις. Οι φράσεις αποτελούνται από τουλάχιστον 2 λέξεις: συμπλήρωμα και
συμπλήρωμα. Μια λέξη δεν μπορεί να γίνει αποδεκτή ως φράση. Υπάρχουν δύο στοιχεία στις
φράσεις. Το πρώτο από αυτά είναι το συμπληρωματικό στοιχείο και το δεύτερο είναι το
συμπληρωματικό στοιχείο. Ενώ το επεξηγημένο ουσιαστικό που αναφέρεται στη φράση είναι
το συμπλήρωμα, οι λέξεις που δηλώνουν ότι έχει συμπληρωθεί ονομάζονται συμπληρώματα.

Ονοματική φράση

Ονοματικές φράσεις είναι το όνομα που δίνεται σε μια ομάδα ουσιαστικών που σχηματίζεται
συμπληρώνοντας ένα ουσιαστικό με ένα άλλο ουσιαστικό για να γίνει πιο διακριτό ως προς
το ανήκωμά του. Οι ονοματικές φράσεις αποτελούνται από συμπλήρωμα και συμπλήρωμα.
Στις ονοματικές φράσεις, δύο ουσιαστικά πρέπει να ενώνονται. Διαφορετικά, αυτό θα ήταν μια
φράση επιθέτου, όχι μια ονομαστική φράση. Στις ονοματικές φράσεις, το συμπλήρωμα
παίρνει αναφορικά επιθήματα και το συμπλήρωμα κτητικές καταλήξεις.

Παράδειγμα: Θήκη τηλεφώνου

Όπως φαίνεται σε αυτό το παράδειγμα, οι λέξεις τηλέφωνο και θήκη είναι ουσιαστικά. Το
ουσιαστικό τηλέφωνο παίρνει το γενικό επίθημα, ενώ η ονομαστική περίπτωση παίρνει το
επίθημα γενετικής για να σχηματίσει μια ονομαστική φράση.

Οι ονοματικές φράσεις χωρίζονται σε 3.

Οριστική ονομαστική φράση, αόριστη ονοματική φράση και αλυσιδωτή ονοματική φράση.

Ορισμένη ονομαστική φράση

Πρόκειται για φράσεις στις οποίες η γενετική έχει κατάληξη γενετικής και η γενετική έχει
κτητική κατάληξη. Αυτές οι φράσεις περιέχουν την έννοια του ανήκειν.

Παράδειγμα: η μηχανή του αεροπλάνου, η οροφή του σπιτιού, το ύφασμα του καναπέ, ο
διευθυντής του σχολείου, το στυλό του Ali, το καλώδιο του υπολογιστή.

Στις οριστικές ονοματικές φράσεις, το συμπλήρωμα βρίσκεται κάνοντας τις ερωτήσεις «-

ποιου, -τι» στο συμπλήρωμα.

Σε ορισμένες ονοματικές φράσεις, το συμπλήρωμα και το συμπλήρωμα μπορεί να αλλάξουν

θέσεις.

Σε ορισμένες ονοματικές φράσεις, διαφορετικές λέξεις μπορούν να τοποθετηθούν μεταξύ του

συμπληρώματος και του συμπληρώματος.

Σε ορισμένες ονοματικές φράσεις, το συμπλήρωμα και το θέμα μπορεί να αποτελούνται από

περισσότερες από μία λέξεις.

Αόριστη Ουσιαστική Φράση

 Πρόκειται για φράσεις στις οποίες το συμπλήρωμα δεν παίρνει επίθημα, αλλά το
συμπλήρωμα παίρνει την κατάληξη.

Όπως φαίνεται σε αυτό το παράδειγμα, η μηλιά είναι το συμπλήρωμα της λέξης μήλο και η
λέξη δέντρο είναι το συμπλήρωμα. Ενώ η λέξη μήλο δεν παίρνει κτητικό επίθημα, η λέξη
δέντρο παίρνει. Μια αόριστη ονοματική φράση σχηματίζεται όταν μια από τις λέξεις που
σχηματίζουν την ονομαστική φράση παίρνει κατάληξη.

Παράδειγμα: Μάθημα Τουρκικών, Street Cat, Bosphorus, μαθητικό στυλό, καθηγητής

μαθηματικών.

Σε ορισμένες ονοματικές φράσεις, το συμπλήρωμα και το συμπλήρωμα δεν μπορούν να

αλλάξουν και δεν μπορούν να μπουν άλλες λέξεις μεταξύ του συμπληρώματος και του
συμπληρώματος. Αυτό είναι ένα χαρακτηριστικό που το ξεχωρίζει από την οριστική
ονομαστική φράση.

Αλυσοδεμένες ουσιαστικές φράσεις

Είναι ονοματικές φράσεις στις οποίες περισσότερα από δύο ουσιαστικά συνδέονται μεταξύ
τους. Στις αλυσοδεμένες ονοματικές φράσεις, φαίνεται ότι το συμπλήρωμα ή και τα δύο
συμπληρώματα σχηματίζουν μια άλλη ονομαστική φράση μέσα τους. Έτσι, μια αλυσιδωτή
ονομαστική φράση σχηματίζεται συνδυάζοντας περισσότερες από δύο λέξεις.

Σε αυτό το παράδειγμα, ενώ το σημειωματάριο της Elif περιλαμβάνεται ως οριστική

ονοματική φράση από μόνο του, συνδέεται με την άλλη ονοματική φράση με τη λέξη σελίδα.
Έτσι, δύο ονοματικές φράσεις συμπλέκονται, σχηματίζοντας μια αλυσιδωτή ονομαστική
φράση. Στις αλυσοδεμένες ονοματικές φράσεις, το συμπλήρωμα θεωρείται από μόνο του μια
αόριστη ονοματική φράση.

Περισσότερα για τις ειδήσεις:

#6. Τάξη Τουρκικές Ονομαστικές Φράσεις Εξήγηση θέματος

 https://www.youtube.com/watch?v=ngRbki9q9qM
 https://www.youtube.com/watch?v=KkN3PWiV0CY
 https://www.youtube.com/watch?v=BlrhXtDYUdw
 https://www.youtube.com/watch?v=KlNqQOJBwGA
 https://www.youtube.com/watch?v=SYzOVmfydL4
 https://www.youtube.com/watch?v=0EZoTr2fiW0
 https://www.youtube.com/watch?v=IRBPdrffhuA
 https://www.youtube.com/watch?v=TcdYY34pY5w

 ΠΗΓΕΣ,
 https://www.turkedebiyati.org/isim-ad-tamlamalari/
 https://tr.wikipedia.org/wiki/%C4%B0sim_tamlamas%C4%B1
 https://www.hurriyet.com.tr/egitim/isim-tamlamasi-nedir-turleri-nelerdir-isim-ad-
tamlamasi-konu-anlatimi-ve-ornekleri-41482866
 https://www.turkdilbilgisi.com/isim-tamlamalari/
 https://www.sabah.com.tr/egitim/isim-tamlamasi-nedir-turleri-nelerdir-belirtili-belirtisiz-
takisiz-ve-zincirleme-isim-tamlamasi-ornekleri-e1-5471875
 https://www.dilbilgisi.net/tamlamalar-konu-anlatimi/
 https://www.hurriyet.com.tr/egitim/6-sinif-turkce-isim-tamlamalari-konu-anlatimi-
41569817

 https://www.youtube.com/watch?v=ngRbki9q9qM
 https://www.youtube.com/watch?v=KkN3PWiV0CY
 https://www.youtube.com/watch?v=BlrhXtDYUdw
 https://www.youtube.com/watch?v=KlNqQOJBwGA
 https://www.youtube.com/watch?v=SYzOVmfydL4
 https://www.youtube.com/watch?v=0EZoTr2fiW0
 https://www.youtube.com/watch?v=IRBPdrffhuA
 https://www.youtube.com/watch?v=TcdYY34pY5w
 ΕΡΕΥΝΑ ΚΑΙ ΣΥΝΤΑΞΗ ΕΓΓΡΑΦΟΥ MARİA İRİNİ MADELLI,24/3/2024.