I. Ngành luật là gì?

Ngành luật là đơn vị cấu trúc bên trong của hệ thống pháp luật bao gồm các
quy phạm pháp luật điều chỉnh một loại quan hệ xã hội có cùng tính chất nội
dung thuộc một lĩnh vực đời sống nhất định

Ngành luật được tạo nên bởi các chế định pháp luật và các quy phạm pháp
luật mỗi ngành luật bao gồm nhiều chế định pháp luật khác nhau. Các ngành luật
khác nhau ở đối tượng điều chỉnh và phương pháp điều chỉnh trong đó đối tượng
điều chỉnh có vai trò chủ chốt và phương pháp điều chỉnh có tác dụng bổ trợ.

→Với sự phát triển của đất nước các quan hệ xã hội phát sinh ngày càng
nhiều hơn, đa dạng phức tạp hơn dẫn đến số lượng quy phạm pháp luật ngày
càng một nhiều hơn và các ngành luật mới lần lượt được hình thành phát triển.

II. Hệ thống ngành luật của nước ta hiện nay

Hiện nay các ngành luật trong hệ thống pháp luật nước ta chia thành nhóm
ngành luật quốc nội gồm 11 ngành luật và nhóm ngành luật quốc tế gồm 2
ngành luật

a) Nhóm ngành luật quốc nội:

Luật Hiến pháp: Gồm tổng thể các quy phạm pháp luật điều chỉnh các quan
hệ cơ bản về tổ chức quyền lực Nhà nước, về chế độ chính trị, kinh tế, văn hóa-
xã hội, chế độ bầu cử, quyền và nghĩa vụ công dân... Đây là ngành luật quan
trọng nhất của quốc gia là nền tảng để xây dựng các ngành luật khác

Luật Hành chính :Gồm tổng thể các quy phạm pháp luật điều chỉnh các quan
hệ xã hội hình thành trong quá trình tổ chức và thực hiện hoạt động chấp hành
và điều hành của Nhà nước trên các lĩnh vực hành chính, chính trị kinh tế và văn
hóa xã hội

Luật Tài chính :Gồm tổng thể các vi phạm pháp luật điều chỉnh các quan hệ
xã hội phát sinh trong quá trình nhà nước động viên, phân phối và sử dụng
những nguồn vốn tiền tệ, bảo đảm cho việc thực hiện các chức năng và nhiệm
vụ của nhà nước cũng như đáp ứng các nhu cầu kinh tế khác

Luật Hình sự :Gồm tổng thể các quy phạm pháp luật điều chỉnh các quan hệ
xã hội do các hành vi bị xem là tội phạm và hình phạt tương ứng đối với người
phạm tội

Luật Tố tụng Hình sự :Gồm những vi phạm pháp luật quy định những
nguyên tắc, thủ tục, điều kiện trong việc khởi tố, điều tra, truy tố, xét xử và thi
hành án các vụ án hình sự, quyền và nghĩa vụ của những người tham gia tố tụng
hình sự
 Luật Dân sự :Gồm tổng thể các quy phạm pháp luật điều chỉnh các quan hệ
tài sản hoặc các quan hệ nhân thân phi tài sản phát sinh giữa các cá nhân hoặc
giữa cá nhân với tổ chức trong quá trình sinh hoạt, phân phối và tiêu dùng

Luật Tố tụng Dân sự :Gồm tổng thể các quy phạm pháp luật điều chỉnh các
quan hệ thủ tục phát sinh giữa Tòa án với những người tham gia tố tụng trong
quá trình giải quyết các vụ án dân sự

Luật Hôn nhân và Gia đình :Gồm tổng thể các quy phạm pháp luật điều
chỉnh các quan hệ nhân thân và quan hệ tài sản do việc kết hôn, ly hôn giữa nam
và nữ, quyền và nghĩa vụ của cha mẹ, con cái, các quy định về đỡ đầu và nuôi
con nuôi nhằm mục đích đảm bảo chế độ hôn nhân tự nguyện, tiến bộ, bình đẳng
giữa nam và nữ, xây dựng gia đình hạnh phúc, văn minh

Luật Lao động :Gồm tổng thể các quy phạm pháp luật điều chỉnh các quan
hệ lao động phát sinh giữa người sử dụng lao động và người lao động, quan hệ
bảo hiểm, bồi thường thiệt hại và quan hệ giải quyết các tranh chấp lao động

Luật Đất đai :Gồm tổng thể các quy phạm pháp luật điều chỉnh các quan hệ
xã hội hình thành trong việc quản lý và sử dụng đất đai, các quan hệ phát sinh
trong quá trình bảo vệ quản lý và khai thác tài nguyên đất đai

Luật Kinh tế :Gồm tổng thể các vi phạm pháp luật điều chỉnh các quan hệ xã
hội phát sinh trong quá trình sản xuất kinh doanh giữa các đơn vị kinh tế với
nhau và giữa các đơn vị kinh tế với các cơ quan quản lý Nhà nước về kinh tế

b) Nhóm ngành luật quốc tế:

Pháp luật quốc tế bao gồm Công pháp quốc tế và Tư pháp quốc tế:

Công pháp quốc tế là hệ thống các nguyên tắc và quy phạm pháp luật do các
quốc gia các chủ thể khác nhau của luật quốc tế thỏa thuận nên và bảo đảm thi
hành trên cơ sở thỏa thuận tự nguyện và bình đẳng nhằm điều chỉnh các quan hệ
giữa các chủ thể luật quốc tế

Tư pháp quốc tế gồm những nguyên tắc và những quy phạm pháp luật điều
chỉnh những quan hệ dân sự, hôn nhân và gia đình, lao động và tố tụng dân sự
có yếu tố nước ngoài