LUẬT Y TẾ VIỆT NAM

Bài giảng: Lý thuyết

Đối tượng đào tạo: Đại học, Nội trú, Cao học,
Chuyên khoa 1, Chuyên khoa 2
Thời gian: 4 tiết

TS BS Luật gia Ngô Đồng Khanh

 MỤC TIÊU BÀI GIẢNG
Sau khi học xong bài này, học viên có khả năng:
1. Mô tả được những khái niệm cơ bản về luật pháp.
2. Hiểu được quan điểm và ý nghĩa của Luật Khám
bệnh, chữa bệnh Việt Nam.
3. Học viên nắm được những nội dung cơ bản của
Luật Khám bệnh, chữa bệnh Việt Nam áp dụng
trong hệ thống hành nghề Y, Nha, Dược Việt Nam.
4. Học viên nắm được những nội dung cơ bản của
văn bản dưới luật hướng dẫn cấp chứng chỉ hành
nghề và cấp giấy phép RHM trong hành nghề dưới
góc độ pháp lý.
 KHÁI NIỆM VỀ NHÀ NƯỚC
Bản chất của Nhà nước:
• Nắm quyền lực về kinh tế: có vai trò rất quan trọng nó cho
phép người nắm giữ kinh tế thuộc mình phải chịu sự chi phối
về mọi mặt
• Nắm quyền lực về chính trị: là sức mạnh của các tổ chức
này đối với giai cấp khác.
• Nắm quyền lực về tư tưởng: giai cấp cầm quyền trong xã
hội lấy tư tưởng của GC mình tạo thành hệ tư tưởng trong xã
hội
Sản phẩm của xã hội:
• Vai trò Nhà nước là bảo vệ lợi ích của người dân trong xã hội.
• Nhà nước là một tổ chức duy nhất có quyền lực chính trị một
bộ máy chuyên chế để thực hiện cưỡng chế và chức năng quản
lý đặc biệt để duy trì an ninh - trật tự xã hội
I. Những khái niệm cơ bản về luật pháp
1. Định nghĩa:
Luật pháp hay pháp luật nói chung là pháp tắc đề
ra để cho mọi người phải tuân theo. Chữ “pháp”
căn bản là phép thuật để trừ gian, bảo vệ sự
ngay thẳng, công chính, chữ “luật” là tiêu chuẩn
mẫu mực. Như vậy, danh từ chỉ ý niệm về luật
pháp phổ biến ở nước ta thường dùng có ý nghĩa
giống nhau, nói về sự ngay thẳng và công lý.

Có thể định nghĩa khái quát luật pháp là toàn bộ

những qui tắc chi phối các quan hệ giữa con
người trong một xã hội có tổ chức và mọi sự
không tuân theo sẽ bị chế tài bằng sự cưỡng
chế.
 KHÁI NIỆM VỀ PHÁP LUẬT
Kh¸i niÖm ph¸p luËt: Ph¸p luËt lµ hÖ thèng c¸c qui t¾c xö sù
(quy ph¹m) do Nhµ nuíc ban hµnh vµ b¶o ®¶m thùc hiÖn, thÓ hiÖn
ý chÝ cña giai cÊp thèng trÞ trong x· héi, lµ nh©n tè ®iÒu chØnh c¸c
quan hÖ x· héi.

Pháp luật gắn liền với Nhà nước

Nguồn gốc của pháp luật:

- Trong xã hội cộng sản nguyên thủy không có pháp luật nhưng lại
tồn tại những quy tắc ứng thống nhất : tập quán, tín điều tôn giáo.
- Đấu tranh giai cấp không thể điều hòa được  Quy phạm mới để
thiết lập cho xã hội một trật tự, một loại quy phạm thể hiện cho ý
chí của giai cấp thống trị đó là quy phạm pháp luật.
 Bản chất của Pháp luật
• Pháp luật mang tính giai cấp (Chính trị )
• Pháp luật mang tính xã hội (Kinh tế, thành phần )
• Pháp luật mang tính dân tộc: được xây dựng trên
nền tảng dân tộc, nó phản ánh được phong tục tập
quán, đặc điểm lịch sử, điều kiện địa lý và trình độ văn
minh, văn hóa của dân tộc
• Pháp luật mang tính mở: sẵn sang tiếp thu những
thành tựu của nền văn minh, văn hóa, pháp luật, pháp
lý của nhân loại để làm phong phú hệ thống pháp luật.
Trên thực tế luật pháp mang hai ý nghĩa:
* Pháp luật chỉ toàn thể các qui tắc được
ban hành trong nước để giám sát các
hành động của thành viên trong xã hội,
thường là các bản văn do quyền lập
pháp, đại diện xã hội lập ra (luật khách
quan)
* Pháp luật còn là quyền lợi, nghĩa vụ của
các cá nhân trong xã hội thể hiện về
mặt pháp lý (luật chủ quan)
2. Đặc tính cơ bản của luật pháp
Luật pháp phải hội đủ 4 đặc tính cơ bản:
 Tính xã hội: Pháp luật do xã hội mà có và chỉ
nhằm phục vụ bảo vệ xã hội. Do tính xã hội cho
nên luật pháp luôn biến chuyển để thích nghi với
hoàn cảnh lịch sử của xã hội (thời nào luật pháp
đó …)
 Tính tổng quát: Luật pháp sử dụng cho tất cả
mọi người. Ví dụ : luật giao thông, luật hình sự.
 Tính cưỡng chế: Là tính chất cơ bản nhất của
luật pháp bao gồm hai hình thức :
* Chế tài
* Cưỡng chế
 Tính lâu dài
3. Mục đích của luật pháp
 Duy trì trật tự đời sống.
 Bảo đảm an toàn pháp lý cho mọi người.
 Bảo đảm công bằng đối xử giữa các thành
viên trong xã hội.
 Thực hiện các đường lối, chính sách phát
triển kinh tế xã hội.
 Ngoài ra, luật pháp còn mục đích răn đe để
phòng ngừa tội phạm (luật hình).
4. Phân loại luật pháp
4.1 Luật quốc nội: Là luật áp dụng trong một
quốc gia. Ví dụ: luật của Việt Nam, Pháp…
4.2 Luật quốc tế: Là luật áp dụng trong các quan
hệ quốc tế, vượt khỏi phạm vi quốc gia. Luật
quốc tế chia làm 3 ngành:
* Quốc tế công pháp: Luật chi phối các quan hệ
giữa các quốc gia. Ví dụ: luật biển, luật hàng
không …
* Tư pháp quốc tế: Luật chỉ giải quyết các vấn đề
liên hệ giữa công dân các nước. Ví dụ: luật quốc
tịch, ngoại kiều thủ tục dẫn độ …
* Hình luật quốc tế: Luật giải quyết các vi phạm
hình sự quốc tế. Ví dụ: buôn người, buôn lậu ma
túy quốc tế …
5. Các hình thái của luật quốc nội
5.1 Luật thành văn
a. Hiến pháp: Hiến pháp là quy tắc nền tảng ấn định cơ
cấu quốc gia, những nguyên tắc căn bản của sự tổ chức
và của người dân. Hiến pháp do Quốc hội soạn thảo và
ban hành. Hiến pháp của Việt Nam hiện nay là Hiến
pháp do Quốc hội Việt nam khóa XIII, kỳ họp thứ 6 thông
qua ngày 28/11/2013 (có hiệu lực ngày 01/01/2014).
b. Đạo luật: Đạo luật là các qui tắc do quốc hội biểu quyết
và do chủ tịch nước ban hành.
c. Sắc lệnh: Sắc lệnh là quy tắc pháp lý cấp cao do quyền
hành pháp làm ra để thi hành một đạo luật. Thẩm quyền
ký sắc lệnh là chủ tịch nước. Ví dụ: lệnh 9/07/1988 của
của Chủ tịch nước công bố luật hình sự tố tụng.
d. Sắc luật và Pháp lệnh: Sắc lệnh có giá trị như một đạo
luật thì gọi là sắc luật, gồm hai kỳ họp hằng năm của
quốc hội để việc làm luật không bị chậm trễ.
e. Nghị định, Quyết định: Là các quy tắc thực hiện cụ thể các
đạo luật hay pháp lệnh, là văn kiện pháp quy quan trọng nhất.
Ví dụ: Nghị định, Quyết định của Thủ tướng; Quyết định của
các Bộ hay cơ quan ngang Bộ; Quyết định của UBND thành
phố, tỉnh.
f. Nghị quyết: Nghị quyết là văn kiện xác định ý chí của một hội
nghị. Trên nguyên tắc, Nghị quyết là văn kiện pháp quy. Tuy
nhiên, ở nước ta Nghị quyết có vị trí pháp lý quan trọng vì các
cơ quan soạn thảo luật pháp phải dựa vào tinh thần của Nghị
quyết Đại hội Đảng để soạn thảo phần lớn văn bản pháp luật.
g. Thông tư liên ngành: Thông tư liên Bộ là thông tư ký kết
giữa các Bộ trong Chính phủ. Thông tư liên ngành là thông tư
ký kết giữa các ngành không thuộc chính phủ (Ví dụ: Thông
tư 23 liên Bộ Y tế và Bộ Giáo dục và Đào tạo về công tác nha
học đường, Thông tư liên ngành số 10/TTLN ngày
25/10/1990 giữa Tòa án tối cao, Viện kiểm sát tối cao, Bộ nội
vụ, trọng tài kinh tế nhà nước … để giải quyết vấn đề để bể
hợp tác xã tín dụng năm 1990).
h. Chỉ thị: Sau khi được ban hành các văn bản pháp luật còn
phải được chi tiết, cụ thể hóa bằng Chỉ thị. Ví dụ: Chỉ thị
23/84 BYT về công các nha học đường.
5.2. Luật không thành văn
a. Tục lệ hay phong tục:
b. Ăn lệ, học lý
Tóm lại, luật là một khoa học có mục đích
tìm ra các quy tắc, đồng thời luật còn là
một nghệ thuật dùng trí tuệ để làm ra
các quy tắc pháp lý hướng đến công lý.
 KHÁI NIỆM QUY PHẠM PHÁP LUẬT
Là quy tắc chung do nhà nước ban hành hoặc thừa nhận và
đảm bảo thực hiện, thể hiện ý chí và lợi ích của nhân dân lao
động, nhằm điều chỉnh quan hệ xã hội.
Văn bản quy phạm pháp luật
Là một loại văn bản pháp luật. Văn bản pháp luật được hiểu là
một loại văn bản pháp luật. Văn bản pháp luật được hiểu là
quyết định do cơ quan nhà nước hoặc người có thẩm quyền
ban hành được thể hiện dưới hình thức văn bản nhằm thay đổi
cơ chế điều chỉnh pháp luật và có hiệu lực bắt buộc.
Hệ thống các quy phạm pháp luật Việt Nam
• Văn bản luật: là văn bản quay phạm pháp luật do Quốc
hội cơ quan quyền lực cao nhất của Nhà nước ban hành
theo trình tự thủ tục và hình thức đươc quy định trong
Hiến pháp: Hiến pháp, Bộ luật, Nghị quyết
• Các văn bản dưới luật: Văn bản dưới luật là những văn
bản quy phạm pháp luật do các cơ quan Nhà nước ban
hành theo trình tự thủ tục và hình thức được pháp luật quy
đinh.
 HÖ thèng ph¸p luËt
HÖ thèng ph¸p luËt ®uîc ph©n ®Þnh thµnh c¸c chÕ ®Þnh ph¸p
luËt, c¸c ngµnh luËt vµ ®uîc thÓ hiÖn trong c¸c v¨n b¶n do nhµ
nuíc ban hµnh theo nh÷ng tr×nh tù, thñ tôc vµ h×nh thøc nhÊt
®Þnh.
• ChÕ ®Þnh ph¸p luËt bao gåm mét sè quy ph¹m cã nh÷ng ®Æc
®iÓm chung gièng nhau nh»m ®Ó ®iÒu chØnh mét nhãm quan hÖ
x· héi tu¬ng øng.
• Ngµnh luËt bao gåm hÖ thèng quy ph¹m ph¸p luËt cã ®Æc tÝnh
chung ®Ó ®iÒu chØnh c¸c quan hÖ cïng lo¹i trong mét lÜnh vùc
nhÊt ®Þnh cña ®êi sèng x· héi.
VÝ dô: LuËt lao ®éng; luËt h«n nh©n vµ gia ®×nh; luËt tµi
chÝnh; luËt b¶o vÖ søc khoÎ nh©n d©n...
 Khái niệm về Luật pháp y tế
 LuËt ph¸p y tÕ lµ c¸c quy ph¹m ph¸p luËt vÒ lÜnh vùc y tÕ,
bao gåm c¸c quy ®Þnh cña HiÕn ph¸p, v¨n b¶n luËt vµ dùíi luËt
vÒ y tÕ vµ liªn quan ®Õn lÜnh vùc y tÕ.
 LuËt ph¸p y tÕ ViÖt Nam n»m trong hÖ thèng ph¸p luËt cña
nùíc CHXHCN ViÖt Nam nªn mang ®Çy ®ñ c¸c ®Æc tÝnh vµ
quy ®Þnh cña luËt ph¸p XHCN nãi chung.
 Ph©n lo¹i văn bản luËt ph¸p vÒ y tÕ
 C¸c v¨n b¶n quy ph¹m ph¸p luËt vÒ y tÕ: Gåm c¸c v¨n b¶n hoµn toµn
thuéc lÜnh vùc y tÕ. Néi dung c¸c v¨n b¶n nµy chØ ®Ò cËp vÒ vÊn
®Ò y tÕ.
 C¸c v¨n b¶n quy ph¹m ph¸p luËt liªn quan ®Õn y tÕ: lµ c¸c v¨n b¶n
quy ph¹m ph¸p luËt mµ néi dung chñ yÕu ®Ò cËp vÒ lÜnh vùc ngoµi y
tÕ nhung cã mét phÇn liªn quan tíi y tÕ.
CÁC NỘI DUNG CƠ BẢN TRONG LUẬT PHÁP Y TẾ
Ph¸p luËt vÒ vÖ sinh
1. Gi¸o dôc vÖ sinh
C¸c c¬ quan y tÕ van ho¸, gi¸o dôc, TDTT, th«ng tin ®¹i chóng vµ c¸c tæ
chøc x· héi cã tr¸ch nhiÖm tuyªn truyÒn, gi¸o dôc cho nh©n d©n c¸c kiÕn
thøc vÒ y häc vµ vÖ sinh thuêng thøc, vÖ sinh m«i truêng, …
Bé gi¸o dôc vµ ®µo t¹o x©y dùng chu¬ng trinh gi¸o dôc vÖ sinh cho häc
sinh phæ th«ng, mÉu gi¸o, nhµ trÎ.
2. VÖ sinh nuíc vµ c¸c nguån nuíc dïng trong sinh ho¹t
C¸c c¬ quan xÝ nghiÖp cÊp nuíc: Ph¶i b¶o ®¶m tiªu chuÈn vÖ sinh nuíc
dïng trong sinh ho¹t cña nh©n d©n.
Nghiªm cÊm c¸c tæ chøc nhµ nuíc, tËp thÓ, tu nh©n vµ mäi c«ng d©n
lµm « nhiÔm c¸c nguån nuíc dïng trong sinh ho¹t cña nh©n d©n.
3. VÖ sinh lu¬ng thùc, thùc phÈm, c¸c lo¹i nuíc uèng vµ ruîu
 C¸c tæ chøc Nhµ nuíc, tËp thÓ, khi s¶n xuÊt, chÕ biÕn, bao b×
®ãng gãi, b¶o qu¶n, vËn chuyÓn c¸c lo¹i trªn ph¶i b¶o ®¶m tiªu
chuÈn vÖ sinh. Khi ®ua ho¸ chÊt míi, nguyªn liÖu míi, c¸c chÊt phô
gia míi ph¶i ®uîc phÐp cña Së Y tÕ.
 Nghiªm cÊm s¶n xuÊt luu th«ng, xuÊt khÈu, nhËp khÈu nh÷ng
mÆt hµng lu¬ng thùc, thùc phÈm, c¸c lo¹i nuíc uèng vµ ruîu kh«ng
®¶m b¶o tiªu chuÈn vÖ sinh.
 Nguêi ®ang m¾c bÖnh truyÒn nhiÔm kh«ng ®uîc lµm nh÷ng
c«ng viÖc cã liªn quan ®Õn thùc phÈm, c¸c lo¹i nuíc uèng vµ ruîu.
4. VÖ sinh trong SX, b¶o qu¶n, vËn chuyÓn vµ sö dông ho¸ chÊt
 Ph©n bãn, thuèc trõ s©u, diÖt cá, diÖt chuét, ho¸ chÊt kÝch
thÝch sinh truëng vËt nu«i, c©y trång ... ph¶i ®¶m b¶o tiªu chuÈn vÖ
sinh, kh«ng g©y nguy h¹i ®Õn søc kháe con nguêi.
 C¸c c¬ së s¶n xuÊt mü phÈm, ®å ch¬i trÎ em, ®å dïng vÖ sinh c¸
nh©n b»ng ho¸ chÊt ph¶i ®¶m b¶o tiªu chuÈn vÖ sinh.
5. VÖ sinh c¸c chÊt th¶i trong c«ng nghiÖp vµ trong sinh ho¹t
 Xö lý chÊt th¶i theo quy ®Þnh cña ChÝnh phñ, ®Ó phßng chèng «
nhiÔm kh«ng khÝ, ®Êt, nuíc.
 Kh«ng ®uîc ®Ó c¸c chÊt phÕ th¶i trong sinh ho¹t lµm « nhiÔm
m«i truêng sèng trong khu d©n cư.
6. VÖ sinh ch¨n nu«i gia sóc, gia cÇm
 Kh«ng ®uîc giÕt, mæ, mua b¸n, ¨n thÞt gia sóc, gia cÇm bÞ
bÖnh truyÒn nhiÔm g©y nguy h¹i cho søc kháe con nguêi.
 Nghiªm cÊm viÖc th¶ r«ng chã ë thµnh phè, thÞ x· vµ thÞ trÊn,
chã nu«i ph¶i ®uîc tiªm phßng theo quy ®Þnh cña c¬ quan thó y.
7. VÖ sinh trong x©y dùng
ViÖc quy ho¹ch vµ x©y dùng c¶i t¹o khu d©n cu, c¸c c«ng tr×nh
c«ng nghiÖp, c¸c c«ng tr×nh d©n dông ®Òu ph¶i tu©n theo tiªu
chuÈn vÖ sinh.
8. VÖ sinh trong truêng häc vµ nhµ trÎ
 §¶m b¶o c¬ së vËt chÊt, trang thiÕt bÞ, ¸nh s¸ng, ®å dïng gi¶ng
d¹y, häc tËp ë truêng häc vµ nhµ trÎ kh«ng lµm ¶nh huëng ®Õn
søc kháe häc sinh vµ gi¸o viªn (Héi ®ång nh©n d©n, UBND c¸c
cÊp, ngµnh gi¸o dôc vµ c¸c ngµnh cã liªn quan).
 HiÖu truëng c¸c truêng häc vµ chñ nhiÖm c¸c nhµ trÎ ph¶i ®¶m
b¶o thùc hiÖn chu¬ng tr×nh häc tËp rÌn luyÖn ®· ®-îc quy ®Þnh
b¶o ®¶m vÖ sinh truêng líp vµ nhµ trÎ.
9. VÖ sinh trong lao ®éng
B¶o ®¶m an toµn trong lao ®éng.
B¶o ®¶m tiªu chuÈn vÖ sinh vÒ ®é nãng, Èm, khãi, bôi, tiÕng ån,
rung chuyÓn vµ vÒ c¸c yÕu tè ®éc h¹i kh¸c trong lao ®éng s¶n xuÊt
®Ó b¶o vÖ søc kháe, phßng chèng bÖnh nghÒ nghiÖp cho nguêi lao
déng, kh«ng g©y ¶nh huëng xÊu ®Õn nguêi xung quanh.
§¬n vÞ vµ c¸ nh©n sö dông lao ®éng ph¶i tæ chøc kh¸m søc kháe
®Þnh kú vµ trang bÞ b¶o hé lao ®éng cho nguêi lao ®éng
10. VÖ sinh n¬i c«ng céng, VÖ sinh trong viÖc quµn, uíp, ch«n,
ho¶ t¸ng di chuyÓn thi hµi, hµi cèt
o Mäi nguêi ph¶i cã tr¸ch nhiÖm vÖ sinh n¬i c«ng céng.
o CÊm phãng uÕ, vøt r¸c vµ c¸c chÊt phÕ th¶i kh¸c trªn ®uêng phè,
vuên hoa, c«ng viªn vµ nh÷ng n¬i c«ng céng kh¸c.
o CÊm hót thuèc trong phßng häp, r¹p chiÕu bãng, r¹p h¸t vµ nh÷ng
n¬i quy ®Þnh kh¸c.
o B¶o ®¶m tiªu chuÈn vÖ sinh trong viÖc quµn, uíp, ch«n, ho¶ t¸ng
di chuyÓn thi hµi, hµi cèt.
Ph¸p luËt vÒ Phßng chèng c¸c bÖnh - dÞch
1. Phßng chèng c¸c bÖnh nhiÔm khuÈn, bÖnh dÞch
Y tÕ c¬ së ph¶i tæ chøc tiªm chñng c¸c lo¹i v¾c xin phßng bÖnh
cho nh©n d©n.
Mäi tæ chøc vµ mäi nguêi ph¶i thùc hiÖn c¸c biÖn ph¸p phßng
chèng c¸c bÖnh nhiÔm khuÈn, bÖnh dÞch. Ph¶i b¸o c¸o kÞp thêi
bÖnh dÞch víi UBND cïng cÊp vµ c¬ quan y tÕ cÊp trªn.
UBND c¸c cÊp ph¶i ®¶m b¶o c«ng t¸c phßng dÞch, chèng dÞch t¹i
®Þa phu¬ng.
Thñ tuíng ChÝnh phñ, Bé truëng y tÕ, Chñ tÞch UBND c¸c tØnh
thµnh cã quyÒn ¸p dông biÖn ph¸p ®Æc biÖt ®Ó nhanh chãng dËp
t¾t dÞch nguy hiÓm.
2. KiÓm dÞch
KiÓm dÞch ®éng vËt, thùc vËt, phu¬ng tiÖn vËn chuyÓn, hµng
ho¸ ra vµo biªn giíi vµ qu¸ c¶nh nuíc ViÖt Nam.
KiÓm dÞch c¸c lo¹i trªn t¹i c¸c ®Çu mèi giao th«ng vµ buu ®iÖn
khi ®ua tõ vïng cã dÞch sang vïng kh«ng cã dÞch
Ph¸p luËt vÒ kh¸m ch÷a bÖnh
1. QuyÒn ®uîc kh¸m bÖnh, ch÷a bÖnh
 Mäi nguêi khi bÖnh tËt, bÞ tai n¹n ®uîc kh¸m bÖnh, ch÷a bÖnh t¹i c¸c c¬ së
kh¸m ch÷a bÖnh ë n¬i cu tró, lao ®éng, häc tËp.
 Nguêi bÖnh ®uîc chän thÇy thuèc hoÆc lu¬ng y, chän CS kh¸m ch÷a bÖnh
vµ ra nuíc ngoµi ®Ó KCB theo quy ®Þnh cña ChÝnh phñ.
 Trong truêng hîp cÊp cøu nguêi bÖnh ®uîc cÊp cøu t¹i bÊt kú c¬ së kh¸m
ch÷a bÖnh nµo. C¸c c¬ së KCB ph¶i tiÕp nhËn vµ xö trÝ mäi truêng hîp cÊp
cøu.
 Nguêi nuíc ngoµi ®ang ë trªn l·nh thæ ViÖt Nam ®uîc KCB t¹i c¸c c¬ së y tÕ
vµ ph¶i chÊp hµnh nh÷ng quy ®Þnh ph¸p luËt vÒ BNVSK nh©n d©n. Nguêi
nuíc ngoµi cã thÓ vµo ViÖt Nam ®Ó kh¸m bÖnh, ch÷a bÖnh. ChÝnh phñ quy
®Þnh chÕ ®é KCB cho nguêi nuíc ngoµi t¹i ViÖt Nam.
2. §iÒu kiÖn hµnh nghÒ :
Nguêi cã b»ng tèt nghiÖp y khoa ë c¸c truêng ®¹i häc hoÆc trung
häc vµ cã giÊy phÐp hµnh nghÒ do Bé Y tÕ hoÆc Së Y tÕ cÊp
®uîc kh¸m bÖnh, ch÷a bÖnh t¹i c¸c c¬ së y tÕ Nhµ nuíc, tËp thÓ, tu
nh©n.
3. Tiªu chuÈn cña nguêi ®¨ng ký hµnh nghÒ y tu nh©n:
Cã b»ng tèt nghiÖp ®¹i häc y, trung häc y, s¬ häc y (tuú theo yªu
cÇu cña lo¹i h×nh tæ chøc hµnh nghÒ y).
§· qua thùc hµnh tõ 2-5 n¨m ë c¸c c¬ së ( tuú theo yªu cÇu cña lo¹i
h×nh tæ chøc hµnh nghÒ y).
Cã ®¹o ®øc nghÒ nghiÖp.
4. NghÜa vô, tr¸ch nhiÖm cña thÇy thuèc
 ThÇy thuèc cã nghÜa vô KCB, kª ®¬n vµ huíng dÉn c¸ch phßng
bÖnh, tù ch÷a bÖnh cho nguêi bÖnh; ph¶i gi÷ bÝ mËt vÒ nh÷ng ®iÒu
cã liªn quan ®Õn bÖnh tËt hoÆc ®êi tu mµ m×nh ®uîc biÕt vÒ nguêi
bÖnh.
 ThÇy thuèc ph¶i cã y ®øc, cã tinh thÇn tr¸ch nhiÖm, tËn t×nh cøu
ch÷a nguêi bÖnh: chÊp hµnh nghiªm chØnh c¸c quy ®Þnh chuyªn m«n
nghiÖp vô, kü thuËt y tÕ; chØ sö dông nh÷ng phu¬ng ph¸p, phu¬ng
tiÖn, duîc phÈm ®uîc Bé Y tÕ cho phÐp.
5. Tr¸ch nhiÖm cña nguêi bÖnh
 Nguêi bÖnh cã tr¸ch nhiÖm t«n träng thÇy thuèc vµ nh©n viªn y tÕ;
chÊp hµnh nh÷ng qui ®Þnh trong kh¸m bÖnh, ch÷a bÖnh.
 Nguêi bÖnh ph¶i tr¶ mét phÇn chi phÝ y tÕ. ChÝnh phñ qui ®Þnh
chÕ ®é thu chi phÝ y tÕ.
6. QuyÒn cña c¸n bé y tÕ vµ c¸c c¬ së y tÕ
 Trong truêng hîp cÊp cøu, thÇy thuèc nh©n viªn y tÕ ®uîc quyÒn sö
dông c¸c phu¬ng tiÖn vËn chuyÓn cã mÆt t¹i chç. Nguêi ®iÓu khiÓn
phu¬ng tiÖn ph¶i thùc hiÖn yªu cÇu cña thÇy thuèc vµ nh©n viªn y tÕ.
 ThÇy thuèc chØ tiÕn hµnh phÉu thuËt sau khi ®uîc sù ®ång ý cña
nguêi bÖnh. §èi víi nguêi bÖnh chua thµnh niªn, nguêi bÖnh ®ang bÞ
h«n mª hay m¾c bÖnh t©m thÇn th× ph¶i ®uîc sù ®ång ý cña th©n
nh©n hoÆc nguêi gi¸m hé cña nguêi bÖnh.
 Trong truêng hîp mµ th©n nh©n hay nguêi gi¸m hé cña nguêi bÖnh
v¾ng mÆt, nÕu kh«ng kÞp thêi phÉu thuËt cã thÓ nguy h¹i ®Õn tÝnh
m¹ng nguêi bÖnh, th× thÇy thuèc ®uîc quyÒn quyÕt ®Þnh, nhung ph¶i
cã sù phª chuÈn cña nguêi phô tr¸ch hay nguêi ®uîc uû quyÒn cña c¬ së
y tÕ ®ã.
 C¸c c¬ së y tÕ ph¶i tiÕn hµnh c¸c biÖn ph¸p b¾t buéc ch÷a
bÖnh ®èi víi nguêi m¾c bÖnh t©m thÇn thÓ nÆng, bÖnh lao,
phong ®ang thêi kú l©y truyÒn, bÖnh l©y truyÒn qua ®uêng
sinh dôc, bÖnh nghiÖn ma tuý, bÖnh AIDS vµ mét sè bÖnh
truyÒn nhiÔm kh¸c cã thÓ nguy h¹i cho x· héi.
 BÖnh viÖn ®uîc quyÒn gi¶i phÉu thi thÓ nguêi chÕt t¹i bÖnh
viÖn trong truêng hîp cÇn thiÕt ®Ó n©ng cao chÊt luîng kh¸m
bÖnh, ch÷a bÖnh. C¸c truêng ®¹i häc y khoa ®uîc dïng tö thi v«
thõa nhËn vµ tö thi cña nguêi cã di chóc cho phÐp sö dông vµo
môc ®Ých häc tËp vµ nghiªn cøu khoa häc.
 Héi ®ång gi¸m ®Þnh y khoa gi¸m ®Þnh t×nh tr¹ng søc kháe vµ
kh¶ n¨ng lao déng cña nguêi lao ®éng theo yªu cÇu cña c¸c tæ
chøc sö dông lao ®éng vµ nguêi lao ®éng.
7. Nghiªm cÊm vµ b¶o vÖ c¸n bé y tÕ
 Nghiªm cÊm hµnh vi v« tr¸ch nhiÖm trong cÊp cøu,
kh¸m ch÷a bÖnh lµm tæn h¹i ®Õn søc kháe tÝnh m¹ng,
danh dù, nh©n phÈm cña nguêi bÖnh.
 Nghiªm cÊm hµnh vi lµm tæn h¹i ®Õn søc kháe, tÝnh
m¹ng ,danh dù, nh©n phÈm cña thÇy thuèc vµ nh©n viªn
y tÕ trong khi ®ang lµm nhiÖm vô .
 Mäi tæ chøc vµ c«ng d©n cã tr¸ch nhiÖm gióp ®ì b¶o
vÖ thÇy thuèc vµ nh©n viªn y tÕ khi hä lµm nhiÖm vô.
Ph¸p luËt vÒ thuèc phßng bÖnh, ch÷a bÖnh
 Bé Y tÕ thèng nhÊt qu¶n lý s¶n xuÊt, luu th«ng, xuÊt khÈu, nhËp khÈu
thuèc vµ nguyªn liÖu lµm thuèc, tæ chøc vµ cung cÊp thuèc thiÕt yÕu trong
phßng bÖnh, ch÷a bÖnh cho nh©n d©n.
 C¸c c¬ së Nhµ nuíc, tæ chøc x· héi, tËp thÓ, tu nh©n ®uîc c¬ quan y tÕ cã
thÈm quyÒn cho phÐp míi ®uîc SX, luu th«ng, XNK thuèc vµ nguyªn liÖu
lµm thuèc vµ chØ ®uîc phÐp s¶n xuÊt, luu th«ng, xuÊt khÈu, nhËp khÈu
thuèc vµ nguyªn liÖu lµm thuèc ®· ®uîc Bé Y tÕ quy ®Þnh.
 Nguêi cã b»ng cÊp chuyªn m«n vÒ duîc, ®uîc Bé Y tÕ hoÆc Së Y tÕ cÊp
giÊy phÐp (vµ ®· qua thùc hµnh t¹i c¸c c¬ së duîc tõ 2-5 n¨m) míi ®uîc hµnh
nghÒ duîc (vµ duîc tu nh©n)
 C¸c lo¹i thuèc míi ph¶i ®uîc Bé Y tÕ hoÆc Së Y tÕ kiÓm tra, x¸c ®Þnh
hiÖu lùc phßng bÖnh, ch÷a bÖnh b¶o ®¶m an toµn ®èi víi nguêi bÖnh míi
®uîc ®ua vµo s¶n xuÊt, luu th«ng, xuÊt khÈu, nhËp khÈu.
 C¸c lo¹i thuèc cã ®éc tÝnh cao, c¸c thuèc vµ chÊt dÔ g©y
nghiÖn, g©y hung phÊn, øc chÕ t©m thÇn chØ ®uîc dïng
®Ó ch÷a bÖnh vµ nghiªn cøu khoa häc.
 Bé Y tÕ quy ®Þnh chÕ ®é s¶n xuÊt, luu th«ng, b¶o qu¶n,
sö dông, tån tr÷ c¸c lo¹i thuèc vµ nguyªn liÖu lµm thuèc.
 Thuèc ®ua vµo luu th«ng vµ sö dông ph¶i ®¶m b¶o tiªu
chuÈn chÊt luîng Nhµ nuíc vµ an toµn cho nguêi dïng.
 Nghiªm cÊm viÖc s¶n xuÊt vµ luu th«ng thuèc gi¶, thuèc
kh«ng ®¶m b¶o tiªu chuÈn chÊt luîng Nhµ nuíc.
Ph¸p luËt vÒ Thanh tra Nhµ nuíc vÒ y tÕ
 Thanh tra Nhµ nuíc vÒ y tÕ thuéc Ngµnh Y tÕ bao gåm : Thanh tra vÖ
sinh, thanh tra kh¸m bÖnh, ch÷a bÖnh vµ thanh tra duîc. ChÝnh phñ quy
®Þnh tæ chøc thanh tra Nhµ nuíc vÒ y tÕ.
 Thanh tra Nhµ nuíc vÒ y tÕ cã quyÒn thanh tra, kiÓm tra viÖc thùc hiÖn
nh÷ng quy ®Þnh cña ph¸p luËt vÒ BVSKND, vÒ VS phßng, chèng dÞch,
kh¸m bÖnh, ch÷a bÖnh vµ duîc; QĐ c¸c h×nh thøc xö ph¹t hµnh chÝnh; ra
QĐ t¹m ®×nh chØ hoÆc ®×nh chØ ho¹t ®éng cña ®¬n vÞ, c¸ nh©n vi ph¹m
vµ chÞu tr¸ch nhiÖm vÒ QĐ cña m×nh.
 C¸c tæ chøc Nhµ nuíc, tæ chøc x· héi, tËp thÓ, tu nh©n vµ mäi c«ng d©n
n¬i ®ang tiÕn hµnh thanh tra ph¶i b¸o c¸o t×nh h×nh, cung cÊp tµi liÖu
b»ng v¨n b¶n nh÷ng sù viÖc cã liªn quan ®Õn néi dung thanh tra theo ®óng
thêi h¹n quy ®Þnh vµ cö c¸n bé tham gia ®oµn thanh tra khi cÇn thiÕt.
 Thanh tra vÖ sinh thanh tra viÖc chÊp hµnh ph¸p luËt vÒ vÖ sinh cña
c¸c tæ chøc Nhµ nuíc, tæ chøc x· héi, tËp thÓ, tu nh©n vµ mäi c«ng
d©n.
 Thanh tra kh¸m bÖnh vµ ch÷a bÖnh thanh tra viÖc chÊp hµnh c¸c
quy ®Þnh chuyªn m«n, nghiÖp vô vµ ®iÒu lÖ kü thuËt y tÕ cña c¸c
c¬ së kh¸m bÖnh, ch÷a bÖnh Nhµ nuíc, tËp thÓ vµ tu nh©n.
 Thanh tra duîc thanh tra viÖc chÊp hµnh c¸c quy ®Þnh chuyªn m«n,
nghiÖp vô trong s¶n xuÊt, luu th«ng, xuÊt khÈu, nhËp khÈu thuèc vµ
nguyªn liÖu lµm thuèc cña c¸c c¬ së Nhµ nuíc, tËp thÓ vµ tu nh©n.
5. Người hành nghề bán thuốc cho người bệnh dưới mọi hình thức,
trừ bác sỹ đông y, y sỹ đông y, lương y và người có bài thuốc gia
truyền.
6. Áp dụng phương pháp chuyên môn kỹ thuật y tế chưa được công
nhận, sử dụng thuốc chưa được phép lưu hành trong khám bệnh,
chữa bệnh.
7. Quảng cáo không đúng với khả năng, trình độ chuyên môn hoặc
quá phạm vi hoạt động chuyên môn được ghi trong chứng chỉ hành
nghề, giấy phép hoạt động; lợi dụng kiến thức y học cổ truyền hoặc
kiến thức y khoa khác để quảng cáo gian dối về phương pháp chữa
bệnh, thuốc chữa bệnh.
8. Sử dụng hình thức mê tín trong khám bệnh, chữa bệnh.
9. Người hành nghề sử dụng rượu, bia, thuốc lá hoặc có nồng độ cồn
trong máu, hơi thở khi khám bệnh, chữa bệnh.
10. Vi phạm quyền của người bệnh; không tuân thủ các quy
định chuyên môn kỹ thuật trong khám bệnh, chữa bệnh; lợi
dụng chức vụ, quyền hạn trong quá trình khám bệnh, chữa
bệnh; lạm dụng nghề nghiệp để xâm phạm danh dự, nhân
phẩm, thân thể người bệnh; tẩy xóa, sửa chữa hồ sơ bệnh
án nhằm làm sai lệch thông tin về khám bệnh, chữa bệnh.
11. Gây tổn hại đến sức khỏe, tính mạng, danh dự, nhân
phẩm của người hành nghề.
12. Ngăn cản người bệnh thuộc diện chữa bệnh bắt buộc vào
cơ sở khám bệnh, chữa bệnh hoặc cố ý thực hiện chữa bệnh
bắt buộc đối với người không thuộc diện chữa bệnh bắt buộc.
13. Cán bộ, công chức, viên chức y tế thành lập, tham gia thành
lập hoặc tham gia quản lý, điều hành bệnh viện tư nhân hoặc cơ
sở khám bệnh, chữa bệnh được thành lập và hoạt động theo
Luật doanh nghiệp và Luật hợp tác xã, trừ trường hợp được cơ
quan nhà nước có thẩm quyền cử tham gia quản lý, điều hành tại
cơ sở khám bệnh, chữa bệnh có phần vốn của Nhà nước.
14. Đưa, nhận, môi giới hối lộ trong khám bệnh, chữa bệnh.
 NỘI DUNG
I. QUAN ĐIỂM VÀ Ý NGHĨA CỦA VIỆC BAN
HÀNH LUẬT KHÁM BỆNH, CHỮA BỆNH
1. Đánh giá đúng đắn vai trò quan trọng của sức
khoẻ con người trong quá trình đổi mới, đưa đất nước
tiến lên công nghiệp hoá và hiện đại hoá, Đảng và
Nhà nước ta đã đề ra mục tiêu tổng quát để phát triển
sự nghiệp bảo vệ, chăm sóc và nâng cao sức khoẻ
nhân dân
2. Để đạt được mục tiêu trên đòi hỏi phải thực
hiện nhất quán một trong những quan điểm cơ
bản là “Đổi mới và hoàn thiện hệ thống y tế theo
hướng công bằng, hiệu quả và phát triển, nhằm
tạo cơ hội thuận lợi cho mọi người dân được bảo
vệ, chăm sóc và nâng cao sức khoẻ với chất
lượng ngày càng cao, phù hợp với sự phát triển
kinh tế - xã hội của đất nước”.
 3. Đáp ứng với yêu cầu phát triển và hoàn thiện
hệ thống pháp luật về KBCB
a) Hiện nay, các chế định pháp luật về KBCB chủ
yếu được quy định trong Luật Bảo vệ Sức khoẻ Nhân
dân ngày 30/6/1989 (Chương KBCB, chương KBCB
bằng y học cổ truyền), Pháp lệnh Hành nghề y, dược tư
nhân. Qua đánh giá, pháp luật về KBCB còn có các bất
cập
b) Pháp lệnh hành nghề Y, Dược tư nhân (Nội dung
hành nghề Dược tư nhân đã bị bãi bỏ bởi Luật Dược
năm 2005 đã nhất thể hóa điều kiện hành nghề dược
của Nhà nước với hành nghề dược tư nhân) nên Pháp
lệnh này chỉ còn nội dung hành nghề y tư nhân, trong
khi hành nghề KBCB của Nhà nước lại không quy định
cụ thể. Do đó, Luật KBCB cũng phải nhất thể hóa
điều kiện hành nghề KBCB của Nhà nước với hành
nghề KBCB tư nhân, đồng thời bãi bỏ Pháp lệnh
Hành nghề y, dược tư nhân sau khi Luật KBCB
được ban hành và có hiệu lực.
 c) Các quy định về KBCB trong Luật Bảo vệ sức khoẻ
nhân dân đã được ban hành gần 20 năm, từ đó đến nay,
thực tiễn đã có nhiều thay đổi, một số quan hệ xã hội mới
nảy sinh nhưng chưa có quy phạm pháp luật đồng bộ để
điều chỉnh như quyền và nghĩa vụ của người bệnh, của
người hành nghề và của các cơ sở KBCB; công nhận chất
lượng đối với cơ sở KBCB; sai sót chuyên môn kỹ thuật và
giải quyết khiếu nại của người bệnh; áp dụng kỹ thuật,
phương pháp mới trong KBCB... Đây là các khoảng trống
pháp luật cần phải được điều chỉnh.
4. Đáp ứng yêu cầu hội nhập quốc tế trong hoạt
động KBCB
Việt Nam đã chính thức trở thành thành viên của Tổ
chức Thương mại thế giới nên phải từng bước tuân thủ
các hiệp định của Tổ chức này, trong đó có các dịch vụ y
tế. Mặt khác, Việt Nam cũng đã ký kết Hiệp định khung về
điều kiện hành nghề điều dưỡng giữa các nước ASEAN và
sắp tới là Hiệp định khung về điều kiện hành nghề bác sỹ
và nha sỹ... Do đó, Việt Nam cần phải nội luật hóa các quy
định này để có cơ sở pháp lý thực hiện tại Việt Nam.
 5. Chứng chỉ hành nghề sẽ được cấp cho
mọi người hành nghề khám bệnh chữa
bệnh, giấy phép hoạt động sẽ được cấp cho
mọi cơ sở khám bệnh chữa bệnh, kể cả
trong khu vực Nhà nước và khu vực tư
nhân, bảo đảm các dịch vụ khám bệnh chữa
bệnh này đều hoạt động trong một mặt bằng
pháp luật bình đẳng, không có sự phân biệt
đối xử giữa hai khu vực Nhà nước và tư
nhân.
6. Xã hội hóa hoạt động khám bệnh chữa
bệnh thông qua việc đa dạng hóa các loại
hình dịch vụ y tế.
 7. Quản lý các hoạt động khám bệnh chữa
bệnh trên cơ sở tăng cường vai trò quản lý của
Nhà nước và có sự tham gia tích cực của các hội
nghề nghiệp, của người hành nghề, của người
bệnh... để phù hợp với chuẩn mực của pháp luật
quốc tế về khám bệnh chữa bệnh và đáp ứng với
yêu cầu hội nhập.
 8. Ý nghĩa của việc ban hành Luật
Mọi quan hệ xã hội liên quan đến khám bệnh chữa bệnh đã
được Luật này điều chỉnh. Đó là các quy định quyền và nghĩa
vụ của người bệnh, người hành nghề khám bệnh, chữa bệnh
và cơ sở khám bệnh, chữa bệnh; điều kiện đối với người
hành nghề khám bệnh, chữa bệnh và cơ sở khám bệnh,
chữa bệnh; quy định chuyên môn kỹ thuật trong khám bệnh,
chữa bệnh; áp dụng kỹ thuật, phương pháp mới trong khám
bệnh, chữa bệnh; sai sót chuyên môn kỹ thuật, giải quyết
khiếu nại, tố cáo và tranh chấp trong khám bệnh, chữa bệnh;
điều kiện bảo đảm công tác khám bệnh, chữa bệnh.
 Luật Khám bệnh chữa bệnh được ban hành về cơ bản đã đạt
được các mục đích đặt ra, đó là bảo đảm, bảo vệ quyền và lợi
ích hợp pháp của người bệnh; nâng cao chất lượng khám
bệnh chữa bệnh; giảm phiền hà cho người bệnh; nâng cao
tính sẵn có trong việc tiếp cận các dịch vụ khám bệnh chữa
bệnh; xác định nền tảng cho sự phát triển y học thực chứng
vì quyền lợi của người bệnh và là cơ sở pháp lý để điều
chỉnh mối quan hệ giữa người bệnh với người hành nghề
khám bệnh chữa bệnh và với cơ sở khám bệnh chữa bệnh .