1. ECB là gì?

Ngân hàng Trung ương Châu Âu (ECB) là một trong bảy tổ chức của EU và là ngân hàng
trung ương của toàn bộ Khu vực đồng tiền chung châu Âu. Đây là một trong những ngân
hàng trung ương quan trọng nhất trên thế giới, giám sát hơn 120 ngân hàng trung ương và
ngân hàng thương mại ở các quốc gia thành viên. ECB làm việc với các ngân hàng trung
ương ở mỗi quốc gia EU để xây dựng chính sách tiền tệ nhằm giúp duy trì giá cả ổn định
và củng cố đồng Euro.
Ngân hàng Trung ương Châu Âu (ECB) có trụ sở chính tại Frankfurt am Main, Đức. Nó
chịu trách nhiệm về chính sách tiền tệ trong khu vực đồng Euro kể từ năm 1999, khi đồng
euro lần đầu tiên được một số thành viên EU thông qua.
2. Nhiệm vụ chính của ECB là gì?
Trong nền kinh tế, Ngân hàng Trung ương Châu Âu có 2 nhiệm vụ chính là ổn định giá
và ổn định tài chính. Cụ thể nhiệm vụ của ECB trong nền kinh tế như sau:
2.1. Ổn định giá:
Về nhiệm vụ ổn định giá, ECB sẽ tác động đến lãi suất ngắn hạn của khu vực đồng tiền
chung châu Âu. Tương tự như các ngân hàng khác, mức lãi suất mục tiêu mà ngân hàng
ECB duy trì là từ 2% trở xuống.
Trên thực tế, mức lãi suất của Ngân hàng Trung ương châu Âu được điều chỉnh dựa trên
tỷ lệ lạm phát, tỷ lệ thất nghiệp và sự phát triển của cả nền kinh tế châu Âu. Qua đó ngân
hàng sẽ thắt chặt và duy trì sự ổn định mức giá trên thực tế. Trong các giai đoạn khác
nhau, ngân hàng sẽ có chính sách điều chỉnh phù hợp để ngăn chặn tình trạng tăng giá và
mất giá của đồng Euro.
2.2. Ổn định tài chính:
Một nhiệm vụ khác nữa của ECB trong nền kinh tế là duy trì sự ổn định tài chính trong
khu vực châu Âu. Khi nền kinh tế bước vào giai đoạn khủng hoảng, ngân hàng ECB sẽ
tiến hành mua trái phiếu trên thị trường nhằm bổ sung thanh khoản cho hệ thống. Bên
cạnh đó, điều này còn nhằm mục đích để giữ sự ổn định tài chính.
Ngoài ra, ngân hàng ECB cũng sẽ thực hiện giảm lãi suất xuống mức thấp nhất. Điều này
có mục đích là tạo điều kiện cho người dân thanh toán nghĩa vụ nợ của họ.
Nếu nền kinh tế bước sang giai đoạn khủng hoảng, Ngân hàng Trung ương Châu Âu
không thể tiến hành bổ sung thanh khoản kịp thời thì chỉ trong một khoảng thời gian
ngắn, hệ thống tài chính sẽ bị sụp đổ. Do đó, ECB có nhiệm vụ vô cùng quan trọng là ổn
định tài chính cho nền tài chính – kinh tế khu vực.
3. Cơ cấu tổ chức của ECB:
Có bốn cơ quan ra quyết định của ECB được giao nhiệm vụ thực hiện các mục tiêu của tổ
chức. Các cơ quan này bao gồm Hội đồng quản trị, Ban điều hành, Đại hội đồng và Ban
giám sát.
3.1. Hội đồng quản trị:
Hội đồng quản trị bao gồm sáu thành viên của Ban điều hành và Thống đốc của các ngân
hàng trung ương quốc gia của các quốc gia thành viên khu vực đồng Euro. Các thành
viên Hội đồng họp hai lần một tháng tại văn phòng của tổ chức ở Đức. Biên bản cuộc họp
của họ phải được công bố trước cuộc họp tiếp theo.
Một trong những chức năng chính của cơ quan này là xây dựng chính sách tiền tệ cho
khu vực đồng Euro. Về vấn đề này, họ đưa ra quyết định về các mục tiêu tiền tệ, lãi suất
và nguồn cung dự trữ trong Hệ thống châu Âu. Sáu tuần một lần, Chủ tịch và Phó Chủ
tịch ECB phải chủ trì một cuộc họp báo để giải thích cặn kẽ về các quyết định chính sách
tiền tệ của mình. Hội đồng quản trị cũng đưa ra các quyết định cần thiết để đảm bảo việc
thực hiện các chức năng của ECB và Hệ thống châu Âu.
3.2. Ban điều hành:
Ban điều hành bao gồm Chủ tịch, Phó Chủ tịch và bốn thành viên điều hành khác do Hội
đồng Châu Âu bổ nhiệm. Các thành viên điều hành phục vụ cho một nhiệm kỳ tám năm
không thể gia hạn. Vai trò của Ban điều hành là thực hiện chính sách tiền tệ theo quy
định của Hội đồng quản trị và quản lý các hoạt động hàng ngày của ECB, cùng với Giám
đốc dịch vụ.
Ngoài ra, hội đồng quản trị chuẩn bị các cuộc họp của Hội đồng quản trị và thực thi
quyền lực được Hội đồng quản trị ủy quyền. Nó tổ chức các cuộc họp vào thứ Ba hàng
tuần.
3.3. Đại hội đồng:
Đại Hội đồng là một cơ quan chuyển tiếp thực hiện các trách nhiệm được tiếp quản từ
Viện Tiền tệ Châu Âu (EMI). Nó bao gồm Chủ tịch, Phó Chủ tịch và Thống đốc của các
ngân hàng trung ương quốc gia của các quốc gia thành viên EU. Cơ quan này sẽ tiếp tục
tồn tại cho đến khi tất cả các quốc gia thành viên EU đã thông qua đồng Euro. Tính đến
năm 2017, chỉ có 19 trong số 28 quốc gia thành viên EU sử dụng đồng Euro làm đồng
tiền chung của họ.
Là một cơ quan chuyển tiếp, Đại Hội đồng được giao nhiệm vụ ấn định tỷ giá hối đoái
của các loại tiền tệ cho các quốc gia sử dụng đồng Euro. Hội đồng cũng đóng góp vào
việc chuẩn bị báo cáo thường niên của ECB, đặt ra các điều kiện làm việc cho các nhân
viên của Ngân hàng Trung ương Châu Âu và thu thập dữ liệu.
3.4. Ban kiểm soát:
Ban giám sát bao gồm chủ tịch, phó chủ tịch, bốn đại diện của ECB và đại diện của các
giám sát viên quốc gia. Hội đồng lập kế hoạch và thực hiện chức năng giám sát của ECB.
Nó cũng đề xuất dự thảo quyết định cho Hội đồng quản trị thông qua thủ tục không phản
đối.
Có một Ban chỉ đạo hỗ trợ các hoạt động của hội đồng, bao gồm cả việc tổ chức các cuộc
họp của hội đồng. Các thành viên Ban Chỉ đạo bao gồm Chủ tịch và Phó Chủ tịch Ban
Giám sát, một đại diện của ECB và năm đại diện của các giám sát viên quốc gia.
4. Vai trò của ECB:
Chức năng chính của Ngân hàng Trung ương châu Âu là duy trì sự ổn định giá cả và bảo
vệ giá trị của đồng Euro. Hội đồng quản trị định nghĩa ổn định giá cả là lạm phát dưới
nhưng gần 2%. Ổn định giá là điều cần thiết để thúc đẩy tăng trưởng kinh tế và tạo việc
làm, đó là những mục tiêu cốt lõi của EU.
ECB có độc quyền phát hành tiền giấy trong khu vực đồng Euro. Nó ảnh hưởng đến
lượng tiền trên thị trường bằng cách kiểm soát tiền có sẵn cho các ngân hàng trung ương
và thương mại đủ điều kiện ở các quốc gia thành viên EU. Ngoài ra, ECB đưa ra thông
báo hàng tuần về số tiền mà họ muốn cung cấp và mức lãi suất tối thiểu có thể chấp nhận
được. Các ngân hàng đủ điều kiện đã cung cấp tài sản thế chấp sau đó đặt giá thầu của họ
cho các quỹ của ECB thông qua cơ chế đấu giá. Khi các ngân hàng đã có được tiền, họ sử
dụng chúng để cho các cá nhân và doanh nghiệp vay trước.
Để đảm bảo sự vững mạnh của hệ thống ngân hàng, ECB chịu trách nhiệm giám sát ngân
hàng ở tất cả các quốc gia thành viên EU. Ngân hàng Trung ương châu Âu thực hiện
chức năng này thông qua Cơ chế giám sát duy nhất (SSM) bao gồm ECB và các cơ quan
quốc gia có thẩm quyền tại các quốc gia thành viên. Liên quan đến giám sát ngân hàng,
ECB có quyền cấp và rút giấy phép hoạt động ngân hàng, tiến hành đánh giá giám sát và
đặt ra các yêu cầu về vốn cao hơn để đối phó với rủi ro tài chính. ECB trực tiếp giám sát
124 ngân hàng quan trọng nắm giữ 82% tài sản ngân hàng trong khu vực đồng Euro.
Các trách nhiệm khác của Ngân hàng Trung ương Châu Âu bao gồm tiến hành các hoạt
động ngoại hối, thúc đẩy hoạt động đúng đắn và an toàn của các hệ thống thanh toán và
quản lý dự trữ ngoại tệ của Khu vực đồng tiền chung châu Âu.
5. Chính sách lãi suất của ECB có ảnh hưởng đến nền kinh tế như thế nào?
5.1. Đối với nền kinh tế:
Ngân hàng Trung ương châu Âu hạ lãi suất khi họ đang cố gắng kích thích nền kinh tế và
tăng lãi suất khi họ đang cố gắng kiềm chế lạm phát do một nền kinh tế hoạt động trên
tiềm năng (quá nóng).
Lãi suất thấp hơn kích thích nền kinh tế theo một số cách:
– Các doanh nghiệp có thể vay tiền và đầu tư vào các dự án sẽ nhận được tỷ lệ vay rủi ro
hơn.
– Khi lãi suất thấp hơn, thị trường chứng khoán được chiết khấu ở mức thấp hơn, dẫn đến
sự gia tăng giá trị của thị trường chứng khoán gây ra hiệu ứng giàu có.
– Mọi người đầu tư tiền vào nền kinh tế (cổ phiếu và các tài sản khác) vì họ có thể kiếm
được nhiều tiền hơn trong các tài sản này so với lãi suất thấp hiện tại.
5.2. Đối với đồng tiền chung châu Âu – EURO:
Ngân hàng Trung ương châu Âu có thể ảnh hưởng đến giá trị của đồng Euro thông qua
những thay đổi trong kỳ vọng lãi suất. Đó là, các loại tiền tệ có xu hướng đánh giá cao
khi kỳ vọng lãi suất tăng, không chỉ từ lãi suất tăng.
Ví dụ, nếu Ngân hàng Trung ương châu Âu giữ lãi suất không thay đổi nhưng đưa ra
hướng dẫn về phía trước (nói với thị trường) rằng họ dự kiến sẽ tăng lãi suất nhiều hơn
trong tương lai, giá trị của đồng Euro có xu hướng tăng giá.
Một chương trình nới lỏng định lượng (QE) có tác động tương tự như lãi suất đối với
đồng Euro. Nới lỏng định lượng là việc Ngân hàng Trung ương mua chứng khoán trên thị
trường mở để kích thích nền kinh tế và bổ sung thanh khoản cho hệ thống tài chính.
Trong lịch sử, nó chỉ được thực hiện trong thời kỳ khủng hoảng tài chính. Nới lỏng định
lượng tăng làm giảm giá trị của đồng Euro vì nó làm tăng nguồn cung tiền.