ΚΕΦΑΛΑΙΟ 6: ΙΟΝΤΙΚΗ ΙΣΟΡΡΟΠΙΑ

6.1. Ορισμοί – Θεωρία

 Ποιες ουσίες ονομάζονται ηλεκτρολύτες

 Περιγραφή φαινομένου διάστασης και ιοντισμού
 Θεωρίες Arrhenius και Bronsted – Lowry και διαφορές μεταξύ τους
 Ισχυροί – ασθενής ηλεκτρολύτες
 Πως μεταβάλλεται η ισχύς των οξέων(υδρίδια) σε μια περίοδο και πώς δε μια
ομάδα του περιοδικού πίνακα
 Τι είναι το επαγωγικό φαινόμενο και πως επηρεάζει την ισχύ ενός οξέος ή μιας
βάσης
 Πότε λέμε ότι έχουμε –Ι επαγωγικό φαινόμενο και πότε +Ι;
 Συζυγές ζεύγος οξέος – βάσης
 Προς ποια κατεύθυνση είναι μετατοπισμένη μια πρωτολυτική αντίδραση
 Αμφιπρωτικές ουσίες – αμφολύτες (ορισμός – παραδείγματα)
 Ορισμός βαθμού ιοντισμού και από ποιους παράγοντες εξαρτάται
 Σταθερά γινομένου ιόντων νερού και από τι εξαρτάται
 Ορισμός pH – pOH και σχέση μεταξύ τους
 Πότε ένα διάλυμα χαρακτηρίζεται όξινο – βασικό – ουδέτερο στους 250 C και
πότε στους θ0 C
 Σταθερές ιοντισμού Ka , Kb και από τι εξαρτώνται.
 Βαθμός ιοντισμού και Ka, Kb, ως κριτήριο σύγκρισης ισχύος οξέως ή βάσεων
  Νόμος αραίωσης του Ostwald (απόδειξη των σχέσεων)
 Σχέση μεταξύ Ka και Kb συζυγούς οξέος – βάσης (απόδειξη)
 Ποιο φαινόμενο χαρακτηρίζεται επίδραση κοινού ιόντος; (παραδείγματα
διαλυμάτων όπου έχουμε Ε.Κ.Ι.)
 Ποια διαλύματα χαρακτηρίζονται ρυθμιστικά και ποια η σύστασή τους
 Παραδείγματα παρασκευής ρυθμιστικών διαλυμάτων
 Εξήγηση δράσης ρυθμιστικών με προσθήκη μικρής ποσότητας ισχυρού
ηλεκτρολύτη και με αραίωση
 Απόδειξη την εξίσωσης Henderson – Hasselbalch.
 Ποιες ουσίες ονομάζονται δείκτες και που χρησιμοποιούνται; Ποια
είναι ηπεριοχή δράσης ενός δείκτη σε σχέση με την Ka του ; (απόδειξη)
 Ποια διαδικασία ονομάζεται ογκομέτρηση. Πότε χαρακτηρίζεται
οξυμετρίακαι πότε αλκαλιμετρία;
 Τι είναι οι καμπύλες ογκομέτρησης (ποιοτική κατασκευή και
χαρακτηριστικάσημεία)
 Τι είναι το ισοδύναμο σημείο, τι το τελικό σημείο και ποια η διαφορά τους;
 Με ποιο κριτήριο γίνεται η επιλογή του δείκτη στην ογκομέτρηση;
 Γιατί στην καμπύλη ογκομέτρησης ασθενούς οξέος ή βάσης στην περιοχή
λίγο πριν και λίγο μετά το μέσο της ογκομέτρησης το pH μεταβάλλεται
ποιο ήπια (σχεδόν παράλληλη η καμπύλη); Τι ισχύει στο μέσο της
ογκομέτρησης;

ΚΕΦΑΛΑΙΟ 8: ΟΡΓΑΝΙΚΗ ΧΗΜΕΙΑ

8.1. Ορισμοί – θεωρία

 Θεωρία δεσμού – σθένους, μήκος δεσμού

 Διάγραμμα μεταβολής ενέργειας συστήματος κατά το σχηματισμό του
δεσμούΗ-Η στο μόριο του Η2
 Τι είναι υβριδισμός και τι διαφορές έχουν τα υβριδικά τροχιακά από
τααντίστοιχα ατομικά
 Εξήγηση του σχηματισμού των μορίων BeF2,BF3, CH4, C2H4, C2H2 με
βάσητη θεωρία υβριδισμού
 Διαφορές σ και π δεσμών
 Ταξινόμηση οργανικών αντιδράσεων. Διάκριση μιας αντίδρασης σε ποια
 κατηγορία ανήκει
 Κανόνας Markovnikov – κανόνας Saytzeff
 Σειρές δραστικότητας: καρβονυλικών ενώσεων στις αντιδράσεις
προσθήκης αλκυλαλογονιδίων στις αντιδράσεις υποκατάστασης και
αφυδάτωσης αλκοολών.
 Τι είναι πολυμερισμός. Ενώσεις που πολυμερίζονται και ονόματα
πολυμερών.Τι είναι συμπολυμερισμός (2 παραδείγματα).
 Ποιες οργανικές ενώσεις έχουν όξινο χαρακτήρα και ποιες βασικό κατά
Bronsted – Lowry
 Γιατί τα Grignard παρασκευάζονται σε άνυδρο – απόλυτο αιθέρα;
 Γιατί τα διαλύματα των αλκοολών είναι πρακτικά ουδέτερα;
 Γιατί οι φαινόλες είναι ισχυρότερα οξέα από τις αλκοόλες και γιατί δεν
αντιδρούν με ΝΗ3 και ανθρακικά άλατα;
Διαφορές s και p τροχιακών

τροχιακό 2s τροχιακό 2p
1. Έχει σχήμα σφαίρας στο κέντρο της 1. Αποτελείται από δύο λοβούς οι οποίοι
οποίας βρίσκεται ο πυρήνας βρίσκονται σε συμμετρικές θέσεις ως προς
τον πυρήνα
1. Έχει πάντοτε τον ίδιο προσανατολισμό 2. έχει τρεις διαφορετικούς
(σφαιρική συμμετρία) προσανατολισμούς (p x , p y , p z )
2. Η πιθανότητα εύρεσης του ηλεκτρονίου 3. Η πιθανότητα εύρεσης του ηλεκτρονίου
κοντά στον πυρήνα είναι μέγιστη κοντά στον πυρήνα είναι ελάχιστη
(μηδενική)
3. Έχει χαμηλότερη ενέργεια από το 4. έχει υψηλότερη ενέργεια από το τροχιακό
τροχιακό 2p. 2s.

Διαφορές θεωρίας Arrhenius – θεωρίας Bronsted – Lowry

Θεωρία Arrhenius Θεωρία Bronsted – Lowry

1. Ο όξινος και βασικός χαρακτήρας
εκδηλώνεται μόνο σε υδατικά διαλύματα
2. Τα οξέα και οι βάσεις είναι ουδέτερα
μόρια
3. Ο όξινος ή ο βασικός χαρακτήρας
εκδηλώνεται ανεξάρτητα από την παρουσία
βάσης η οξέος αντίστοιχα
4. Μια ουσία συμπεριφέρεται μόνο ως οξύ ή
μόνο ως βάση
4. Εξουδετέρωση: H+ + OH- → H2O
1. Ο όξινος και ο βασικός χαρακτήρας
εκδηλώνονται και σε μη υδατικά διαλύματα
2. Τα οξέα και οι βάσεις είναι μόρια ή ιόντα
3. Για να εκδηλωθεί ο όξινος ή ο βασικός
χαρακτήρας απαιτείται παρουσία βάσης ή
οξέος αντίστοιχα
4. Ο όξινος ή ο βασικός χαρακτήρας μιας
ουσίας εξαρτάται από την αντίδραση
(υπάρχουν και αμφιπρωτικές ουσίες)
6.Εξουδετέρωση: οξύ(1) + βάση(2) ↔
οξύ(2) + βάση(1) (μεταφορά πρωτονίου)

Διαφορές σ και π δεσμού

σ δεσμός π δεσμός
1. Δημιουργείται με επικάλυψη ατομικών 1. Δημιουργείται με πλευρική επικάλυψη p
τροχιακών (s-s,s-p και p-p) κατά τον άξονα ατομικών τροχιακών (οι άξονές τους είναι
που συνδέει τους πυρήνες των ατόμων παράλληλοι)
2. Η πυκνότητα του ηλεκτρονιακού νέφους 2. Η πυκνότητα του ηλεκτρονιακού νέφους
είναι μέγιστη στο χώρο μεταξύ των δυο είναι μέγιστη εκατέρωθεν του άξονα ποτ
πυρήνων και έχει κυλινδρική συμμετρία συνδέει τους δύο πυρήνες, ενώ κατά μήκος
του άξονα είναι μηδέν (κομβική επιφάνεια)
3. Είναι ισχυρότερος από τον π δεσμό, επειδή 3. Είναι ασθενέστερος του σ δεσμού επειδή
υπάρχει μεγαλύτερη επικάλυψη ατομικών υπάρχει μικρότερη επικάλυψη ατομικών
τροχιακών τροχιακών
4. Είναι ο πρώτος δεσμός που δημιουργείται 4. Δημιουργείτε μόνο εφόσον έχει προηγηθεί
μεταξύ 2 ατόμων ( ανάμεσα σε δυο άτομα ο σχηματισμός ενός σ δεσμού (ανάμεσα σε
μπορεί να υπάρχει μόνο ένας σ δεσμός) δυο άτομα μπορεί να υπάρχουν ένας ή δυο π
δεσμοί)
5. Επιτρέπεται η ελεύθερη περιστροφή γύρω 5. Δεν επιτρέπεται η ελεύθερη περιστροφή
από τον άξονα του δεσμού γύρω από τον άξονα του δεσμού.