‫بسم الل الرحمن الرحیم‬

‫دانشکده فنی و مهندسی‬

‫بخش مواد و متالورژی‬

‫پایان نامه تحصیلی برای دریافت درجه کارشناسی ارشد‬

‫رشته مهندسی مواد‪ ،‬گرایش شناسایی و انتخاب مواد مهندسی‬

‫تاثیر عنصر منیزیم بر سرعت ایجاد پیوند آهن و آلومینیم ‪ A356‬در‬

‫عملیات حرارتی قطعات ریختهگری مرکب‬

‫مولف‪:‬‬
‫محسن جدی‬

‫استاد راهنما‪:‬‬
‫دکتر رامین رئیس زاده‬

‫تابستان ‪1401‬‬

‫‌ب‬
 ‫دانشگاه شهید باهنر کرمان‬
‫دانشکده فنی و مهندسی‬
‫بخش مواد و متالورژی‬

‫ي‌‬
‫ت‌حرارت ‌‬
‫این‌پایان‌نامه‌با‌عنوان‌تاثیر‌لرزش‌مکانیکي‌بر‌سرعت‌ایجاد‌پیوند‌آهن‌آلومینیم‌در‌عملیا ‌‬
‫قطعات‌‌ریخت ‌هگری‌‌مرکب‌‌توسط‌‌آقای‌‌محسن‌ جدی‌‌دانشجوی‌‌رشته‌‌مهندسي‌‌مواد‪ -‬گرای ‌‬
‫ش‌‬
‫ي ‌‪‌ 98530006‬تدوین ‌شده ‌است ‌ ‌و ‌در ‌تاریخ‌‬
‫شناسایي ‌و ‌انتخاب ‌مواد ‌مهندسي ‌با ‌شماره ‌دانشجوی ‌‬
‫‪.....................‬با‌‌درجه‌‪‌...............‬و‌نمره‌‪‌.................‬مورد‌پذیرش‌هیئت‌محترم‌داوران‌قرا ‌ر‌گرفت‪‌ .‬‬
‫ي‌به‌عنوان‌فراغت‌از‌تحصیل‌دوره‌کارشناسي‌ارشد‌شناخته‌نمیشود‪‌ .‬‬
‫ن‌پایا ‌ننامه‌هیچگونه‌مدرک ‌‬
‫ای ‌‬
‫امضا ‌ء ‌‬ ‫ت‌‬
‫نام‌محل‌خدم ‌‬ ‫ي‌‬
‫مرتبه‌علم ‌‬ ‫ي‌‬
‫نام‌و‌نام‌خانوادگ ‌‬ ‫سمت ‌‬
‫‌‬ ‫‌‬ ‫‌‬ ‫‌‬ ‫استاد‌راهنما ‌‬

‫‌‬ ‫‌‬ ‫‌‬ ‫‌‬ ‫استاد‌مشاو ‌ر ‌‬

‫‌‬ ‫‌‬ ‫‌‬ ‫‌‬ ‫داور‌او ‌ل ‌‬

‫‌‬ ‫‌‬ ‫‌‬ ‫‌‬ ‫داور‌دو ‌م ‌‬

‫‌‬
‫معاون‌آموزشي‌ ‌و‌پژوهشي‌دانشکد ‌ه ‌‬ ‫نماینده‌تحصیالت‌تکمیلي‌ ‌‬
‫ي‌‬
‫نام‌و‌نام‌خانوادگ ‌‬ ‫ي‌‬
‫نام‌و‌نام‌خانوادگ ‌‬
‫امضا ‌ء ‌‬ ‫امضا ‌ء ‌‬
‫‌‬
‫حق چاپ محفوظ و متعلق به دانشگاه شهید باهنر کرمان است‪.‬‬

‫‌ج‬
‫‌ه‬
 ‫تعهدنامه‬
‫اینجانب‌محسن‌جدی‌به‌شمار ‌ه‌دانشجویي‌‪‌98530006‬دانشجوی‌مقطع‌کارشناسي‌ارشد‌رشته‌مهندسي‌مواد‌‌دانشکده‌‬
‫فني‌مهندسي‌دانشگاه‌شهید‌باهنر‌کرمان‌نویسنده‌پایان‌نامه‌با‌عنوان‌تاثیر‌عنصر‌منیزیم‌بر‌سرعت‌ایجاد‌پیوند‌آهن‌و‌‬
‫آلومینیم‌‪‌A356‬در‌عملیات‌حرارتي‌قطعات‌ریختهگری‌مرکب تحت‌راهنمایي‌جناب‌آقا ‌‬
‫ی‌دکتر‌رامین‌رئیس‌‬
‫زاده تأیید‌ميکنم‌که‌این‌پایان نامه‌نتیجه‌پژوهش‌اینجانب‌مي‌باشد‌و‌در‌عین‌حال‌که‌موضوع‌آن‌تکراری‌نیست‪‌،‬‬
‫در‌صورت‌استفاده‌از‌منابع‌دیگران‪‌،‬نشاني‌دقیق‌و‌مشخصات‌کامل‌آن‌درج‌شده‌است‪‌ .‬همچنین‌موارد‌زیر‌را‌نیز‌‬
‫تعهد‌ميکنم‪‌ :‬‬

‫‪‌-1‬برای‌انتشار‌تمام‌یا‌قسمتي‌از‌داد ‌هها‌یا‌دستاوردهای‌پایاننامه‌خود‌در‌مجامع‌و‌رسان ‌ههای‌علمي‌اعم‌از‌همایشها‌‬

‫و‌مجالت‌داخلي‌و‌خارجي‌به‌صورت‌مقاله‪‌،‬کتاب‪‌،‬ثبت‌اختراع‌و‌‪‌....‬به‌صورت‌مکتوب‌یا‌غیرمکتوب‪‌،‬با‌کسب‌‬
‫مجوز‌از‌دانشگاه‌شهید‌باهنر‌کرمان‌و‌استاد(ان)‌راهنما‌اقدام‌نمایم‪‌ ‌.‬‬

‫‪‌ -2‬از‌درج‌‌اسامي‌افراد‌خارج‌از‌کمیته‌پایاننامه‌در‌جمع‌نویسندگان‌مقال ‌ههای‌مستخرج‌از‌پایا ‌ننامه‪‌،‬بدون‌مجوز‌‬

‫استاد(ان)‌راهنما‌اجتناب‌نمایم‌و‌اسامي‌افراد‌کمیته‌پایان‌نامه‌را‌در‌جمع‌نویسندگان‌مقاله‌درج‌نمایم‪.‬‬

‫‪‌-3‬از‌درج‌نشاني‌یا‌وابستگي‌کاری‌(‪‌)affiliation‬نویسندگان‌سازمانهای‌دیگر‌(غیر‌از‌دانشگاه‌شهید‌باهنر‌کرمان)‌‬
‫در‌مقالههای‌مستخرج‌از‌پایاننامه‌بدون‌تأیید‌استاد(دان)‌راهنما‌اجتناب‌نمایم‪‌ .1‬‬

‫‪‌-4‬کلیه‌ضوابط‌و‌اصول‌اخالقي‌مربوط‌‌به‌استفاده‌از‌موجودات‌زنده‌یا‌بافتهای‌آنها‌را‌برای‌انجام‌پایان‌نامه‌رعایت‌‬
‫نمایم‪‌ ‌.‬‬

‫‪ ‌ -5‬در‌صورت‌اثبات‌تخلف‌(در‌هر‌زمان)‌مدرک‌تحصیلي‌صادر‌شده‌توسط‌دانشگاه‌شهید‌باهنر‌کرمان‌از‌درجه‌‬
‫اعتبار‌ساقط‌و‌اینجانب‌هیچگونه‌ادعایي‌نخواهم‌داشت‌‪‌ .‬‬

‫‌ کلیه‌حقوق‌مادی‌و‌معنوی‌این‌اثر‌(مقاالت‌مستخرج‪‌،‬برنامه‌های‌رایانه‌ای‪‌،‬نرم‌افزارها‌و‌تجهیزات‌ساخته‌شده)‌‬
‫مطابق‌با‌آییننامه‌مالکیت‌فکری‪‌،‬متعلق‌به‌دانشگاه‌شهید‌باهنر‌کرمان‌است‌و‌‌بدون‌اخذ‌اجازه‌کتبي‌از‌دانشگاه‌قابل‌‬
‫واگذاری‌به‌شخص‌ثالث‌نیست‪‌.‬همچنین‌استفاده‌از‌اطالعات‌و‌نتایج‌این‌پایان‌نامه‌بدون‌ذکر‌مرجع‌مجاز‌نمي‌باشد‪‌.‬‬
‫چنانچه‌مبادرت‌به‌عملي‌خالف‌این‌تعهدنامه‌محرز‌گردد‪‌،‬دانشگاه‌شهید‌باهنر‌کرمان‌در‌هر‌زمان‌و‌به‌هر‌نحو‌مقتضي‌‬
‫‌‬ ‫حق‌هرگونه‌اقدام‌قانوني‌را‌در‌استیفای‌حقوق‌خود‌دارد‪‌.‬‬

‫نام‌و‌نام‌خانوادگي‌دانشجو‌‪‌..................‌...........‬‬

‫امضا‌و‌تاریخ‪:‬‬

‫‌ ‌و‬
 ‫تقدیم به‪:‬‬
‫ي‬
‫به‌پاس‌تعبیر‌عظیم‌و‌انساني‌شان‌ا ‌ز‌کلمه‌ایثار‌ ‌و‌از‌خودگذشتگ ‌‬
‫ش‌وجودشان‌که‌در‌این‌سردترین‌روزگاران‌بهترین‌پشتیبا ‌ن‬
‫به‌پاس‌عاطف ‌ه‌سرشار‌ ‌و‌گرمای‌امید‌بخ ‌‬
‫است‪.‬‬
‫ی‌بزرگشان‌که‌فریاد‌رس‌است‌و‌سرگرداني‌و‌ترس‌در‌پناهشان‌به‌شجاعت‌میگراید‪.‬‬
‫به‌پاس‌قلبها ‌‬
‫و‌به‌پاس‌محبتهای‌بي‌دریغشان‌که‌هرگز‌فروکش‌نمیکند‬
‫ن‌مجموعه‌ر‌ا‌به‌پدر‌و‌مادر‌عزیزم‌تقدیم‌میکن ‌م ‌‬
‫ای ‌‬

‫‌ز‬
 ‫تشکر و قدردانی‪:‬‬
‫وظیفه‌خود‌میدان ‌م‌تا‌پیش‌از‌هر‌چیز‌ا ‌ز‌استاد‌بزرگوار‌جناب‌آقای‌دکتر‌رئیس‌زاده‌که‌د ‌ر‬
‫چ‌کمکي‌د ‌ر‌این‌عرصه‌بر‌من‌دریغ‌ننمودند‌و‌‬
‫ن‌خلق‌و‌فروتني‌از‌هی ‌‬
‫کمال‌سعه‌صدرد‌با‌حس ‌‬
‫ي‌این‌رساله‌را‌بر‌عهده‌گرفتند‪‌،‬تشکر‌و‌قدرداني‌کن ‌م ‌‬
‫زحمت‌راهنمای ‌‬

‫‌ح‬
 ‫چکیده‪:‬‬

‫ب ‌ب ‌ه ‌دلیل ‌کوتا ‌ه‌‬

‫ص ‌مختلف ‌ب ‌ه ‌یکدیگ ‌ر ‌با ‌استفاده ‌ا ‌ز ‌روش ‌ریختهگری ‌مرک ‌‬
‫اتصال ‌دو ‌فلز ‌ب ‌ا ‌خوا ‌‬
‫ت‌با‌شکلهای‌پیچیده‌و‌ابعاد‌بزرگ‌و‌بدون‌نیا ‌ز‌‬
‫بودن‌زمان‌فرآیند ‌د‌عدم‌محدودیت‌در‌تولید‌قطعا ‌‬
‫به‌تجهیزات‌خاص‌و‌پر‌هزینه‌برای‌بسیاری‌از‌کاربردهای‌رنعتي‌مناسب‌بوده‌و‌بسیاری‌از‌نیازها‌ر‌ا‌‬
‫ن‌اتصال‌دو‌فل ‌ز‌آلومینیوم‌‌‬
‫برآورده‌مي‌سازد‪‌.‬هدف‌ا ‌ز‌این‌تحقیق‌بررسي‌نقش‌الیه‌های‌اکسیدی‌حی ‌‬
‫ن‌عملیات‌حرارتي‌است‪‌.‬‬
‫ب‌و‌چگونگي‌حذف‌آ ‌ن‌حی ‌‬
‫ن‌ب ‌ه‌یکدیگر‌از‌طریق‌ریخته‌گری‌مرک ‌‬
‫و‌آه ‌‬
‫ب‌آلومینیوم‌‬
‫به‌این‌منظور‌مغزههایي‌از‌جنس‌آهن‌خالص‌تهی ‌ه‌و‌بع ‌د‌از‌جاگذاری‌آنها‌در‌قالب‌مذا ‌‬
‫ی‌‪700‬درج ‌ه‌بر‌روی‌مغزه‌آهني‌ریخته‌ش ‌د‌ومتعابقا‌‌‬
‫با‌درصد‌های‌وزني‌‪‌2‌،0/7‌،0/3‬منیزیم‌در‌دما ‌‬
‫برای ‌مدت ‌زمان ‌های ‌‪‌ 0‬تا ‌‪‌ 40‬دقیقه ‌تحت ‌عملیات ‌حرارتي ‌قرار ‌گرفت‪‌.‬ریزساختا ‌ر ‌فصل ‌مشترک‌‬
‫ي ‌روبشي‌(‪‌ )SEM‬مجهز‌ب ‌ه ‌سیستم‌(‪‌)EDS‬‬
‫پ ‌الکترون ‌‬
‫شکل ‌گرفته ‌بین ‌د ‌و ‌فل ‌ز ‌توسط‌میکروسکو ‌‬
‫ي‌مه ‌م‌برای‌اتصال‌نمون ‌ه‌‬
‫بررسي‌گردید‪‌.‬ریز‌ساختا ‌ر‌نمونهها‌نشان‌داد‌که‌زمان‌عملیات‌حرارتي‌عامل ‌‬
‫ن‌آلومینیوم‌ ‌و‌آهن‌د ‌ر‌‬
‫ي‌بی ‌‬
‫ل‌توجه ‌‬
‫چ‌پیوند‌قاب ‌‬
‫ج‌به‌دست‌آمده‌نشا ‌ن‌دا ‌د‌که‌هی ‌‬
‫ها‌ب ‌ه‌یکدیگ ‌ر‌بود‪‌.‬نتای ‌‬
‫ح‌آلومینیوم‌‬
‫ی‌ریخته‌گری‌ایجاد‌نگردید‪‌.‬این‌امر‌به‌حضور‌الیه‌های‌اکسید‌موجود‌بر‌روی‌سط ‌‬
‫ابتدا ‌‬
‫ت‌‬
‫ي‌برای‌حداقل‌مد ‌‬
‫ت‌حرارت ‌‬
‫ش ‌زمان‌عملیا ‌‬
‫و‌آهن‌نسبت‌داد ‌ه‌شد‪‌.‬د ‌ر‌دمای ‪‌700‬درجه‌و‌ب ‌ا‌افزای ‌‬
‫ي ‌به ‌صورت ‌یکپارچه ‌به ‌یکدیگر ‌پیوند‌‬
‫زمان ‌‪‌ 15‬دقیقه ‌دو ‌نمونه ‌پس‌ ‌از ‌حذف ‌اکسیدهای ‌سطح ‌‬
‫خورده‌و‌یک‌الیه‌پیوسته‌از‌ترکیب‌بین‌فلزی‌‪‌Fe2Al5‬بین‌دو‌نمونه‌وذرات‌پراکنده‌از‌ترکیب‌د ‌ر‌‬
‫ي‌ضخامت ‌فاز‌‪‌ FeAl3‬تشکیل ‌شد ‌ه‌‬
‫آلومینیوم ‌تشکیل ‌شدد ‌همچنین ‌با ‌افزایش ‌زما ‌ن‌عملیات ‌حرارت ‌‬
‫افزایش‌پیدا‌کرد‪‌ .‬‬
‫‌‬
‫واژگان کلیدی‪‌:‬ریخته‌گری‌مرکب‪‌،‬ترکیب‌بین‌فلزی‪‌،‬پیوند‪‌،‬الیه‌های‌اکسیدی‪.‬‬

‫‌ط‬
 ‫فهرست‌مطالب ‌‬

‫‌‌‌‌‌صفح ‌ه ‌‬ ‫‌‬ ‫‌‬ ‫‌‬ ‫‌‬ ‫‌‬ ‫‌‬ ‫‌‬ ‫‌‬ ‫‌‬ ‫عنوا ‌ن‬

‫فصل‌اول‪‌:‬مقدمه‌و‌کلیات‌تحقیق‌‪‌ 1‌.........................................................................................................................‬‬

‫فصل‌دوم‪‌:‬مروری‌بر‌تحقیقات‌انجام‌شد ‌ه‌‪‌ 4‌............................................................................................................‬‬

‫‪‌‌‌‌‌‌1-2‬عیب‌اکسید‌فیلم‌دوالی ‌ه‌‪‌ 5‌....................................................................................................................‬‬

‫‪‌ 1-1-2‬تشکیل‌اکسی ‌د‌سطحي‌‪‌ 5‌............................................................................................................‬‬

‫‪‌ 2-1-2‬تالطم‌سطحي‌‪‌ 6‌........................................................................................................................‬‬

‫ب‌اکسی ‌د‌فیلم‌دوالیه‌‪‌ 6‌..............................................................................................‬‬

‫‪‌ 3-1-2‬تشکیل‌عی ‌‬

‫‪‌‌‌‌‌2-2‬مکانیزم‌ترمیم‌اکسید‌فیلم‌دوالیه‌‪‌ 9‌........................................................................................................‬‬

‫ی‌دوتایي‌در‌آلیاژهای ‪‌ 12‌.............................................................................‌Al-Si-Mg‬‬
‫‪‌‌‌‌‌‌3-2‬اکسیدفیلمها ‌‬

‫‪‌‌‌‌‌‌4-2‬ریخت ‌هگری‌مرکب‌‪‌ 15‌..........................................................................................................................‬‬

‫‪‌ 1-4-2‬محدودیت‌های‌ریخت ‌هگری‌مرکب‌‌‪‌ 16‌......................................................................................‬‬

‫‪‌ 2-4-2‬کاربردهای‌ریخت ‌هگری‌مرکب‌‌‪‌ 16‌.............................................................................................‬‬

‫‪‌ 3-4-2‬پارامترهای‌موثر‌در‌ریخت ‌هگری‌مرکب‌‪‌ 16‌.................................................................................‬‬

‫‪‌‌‌‌‌‌5-2‬اکسیداسیو ‌ن‌آلومینیو ‌م‌مذاب‌‪‌ 17‌..........................................................................................................‬‬

‫ی‌سینتیک‌اکسیداسیون‌آلومینیو ‌م‌‪‌ 19‌.............................................................................‬‬

‫‪‌‌‌‌‌‌6-2‬تاثیر‌دما‌بر‌رو ‌‬

‫ن‌‪‌ 21‌...........................................................................................................................‬‬
‫‪‌‌‌‌‌‌7-2‬اکسیداسیو ‌ن‌آه ‌‬

‫‪‌‌‌‌‌‌8-2‬تأثیر‌حضو ‌ر‌عناصر‌مختلف‌در‌مذاب‌ب ‌ر‌مکانیزم‌ترمیم‌عیب‌اکسی ‌د‌فیلم‌د ‌و‌الی ‌ه‌‪‌ 21‌..............................‬‬

‫‪‌‌‌‌‌‌9-2‬تأثیر‌منیزیم‌‪‌ 22‌.....................................................................................................................................‬‬

‫ن‌ ‌و‌آلومینیوم‌‪‌ 24‌..............................................................................................‬‬

‫‪‌‌‌‌‌‌10-2‬ترکیبات‌بین‌فلزی‌آه ‌‬

‫‪‌‌‌‌‌‌11-2‬فرآین ‌د‌ریخت ‌هگری‌مرکب‌‪‌ 25‌..............................................................................................‌Al/Mg‬‬

‫‪‌‌‌‌‌‌12-2‬فرآین ‌د‌ریخت ‌هگری‌‪‌ 26‌.......................................................................................................‌Mg/Mg‬‬

‫ی‬
‫‌ ‌‬
 ‫‪‌‌‌‌‌‌13-2‬اتصال‌‪‌Al/Steel‬از‌طریق‌جوشکار ‌‬
‫ی‌اصطکاکي‌‪‌ 27‌........................................................................‬‬

‫‌‬

‫فصل‌سوم‪‌‌:‬مواد‌و‌روشه ‌ا‌‪‌ 30‌................................................................................................................................‬‬

‫‌آلیاژ‌مورد‌استفاد ‌ه‌‪‌ 31‌........................................................................................................................‬‬ ‫‪1-3‬‬

‫‌عملیات‌آماد ‌هسازی‌نمونه‌آهني‌‪‌ 31‌....................................................................................................‬‬ ‫‪2-3‬‬

‫‌آماد ‌هسازی‌قالبهای‌ریخت ‌ه‌گری‌‪‌ 32‌.................................................................................................‬‬ ‫‪3-3‬‬

‫‌عملیات‌ریخت ‌هگری‌‌‪‌ 33‌......................................................................................................................‬‬ ‫‪4-3‬‬

‫‌بررسي‌ظاهری‌سطح‌نمون ‌هها‪‌ 33‌.........................................................................................................‬‬ ‫‪5-3‬‬

‫‌میکروسکوپ‌الکترون‌روبشي‌‪‌ 33‌............................................................................................‌SEM‬‬ ‫‪6-3‬‬

‫فصل‌چهارم‪‌:‬نتایج‌(یافت ‌ههای‌تحقیق)‌‪‌ 34‌.................................................................................................................‬‬

‫ت‌صفر‌دقیق ‌ه‪‌ 37‌............................................................‬‬

‫ت‌حرارتي‌شد ‌ه‌به‌مد ‌‬
‫ل‌از‌نمون ‌ه‌عملیا ‌‬
‫‪‌‌1-4‬نتایج‌حاص ‌‬

‫ت‌حرارتي‌شد ‌ه‌ب ‌ه‌مدت‌‪‌5‬دقیق ‌ه‌‪‌ 41‌.................................................................‬‬

‫‪‌2-4‬نتایج‌حاصل‌ا ‌ز‌نمونه‌عملیا ‌‬

‫ت‌‪‌10‬دقیق ‌ه‌‪‌ 44‌..............................................................‬‬

‫ت‌حرارتي‌شد ‌ه‌به‌مد ‌‬
‫ل‌از‌نمون ‌ه‌عملیا ‌‬
‫‪‌‌3-4‬نتایج‌حاص ‌‬

‫ت‌‪‌15‬دقیق ‌ه‌‪‌ 47‌..............................................................‬‬

‫ت‌حرارتي‌شد ‌ه‌به‌مد ‌‬
‫ل‌از‌نمون ‌ه‌عملیا ‌‬
‫‪‌‌4-4‬نتایج‌حاص ‌‬

‫ت‌‪‌20‬دقیق ‌ه‌‪‌ 49‌..............................................................‬‬

‫ت‌حرارتي‌شد ‌ه‌به‌مد ‌‬
‫ل‌از‌نمون ‌ه‌عملیا ‌‬
‫‪‌‌5-4‬نتایج‌حاص ‌‬

‫ت‌‪‌40‬دقیق ‌ه‌‪‌ 52‌..............................................................‬‬

‫ت‌حرارتي‌شد ‌ه‌به‌مد ‌‬
‫ل‌از‌نمون ‌ه‌عملیا ‌‬
‫‪‌‌6-4‬نتایج‌حاص ‌‬

‫ث‌‪‌ 55‌..............................................................................................................................................‬‬
‫فصل‌پنجم‪‌:‬بح ‌‬

‫‪‌1-5‬بررسي‌نتایج‌تشکیل‌اسپینل‌و‌اکسید‌منیزیم‌در‌آلیاژ‌‪‌ 56‌.................................................................‌A356‬‬

‫‪‌2-5‬بررسي‌نتایج‌مدلسازی‌اکسید‌فیلم‌در‌مذاب‌آلومینیوم‌با‌‌‪‌0/7‬درصد‌منیزیم‌‪‌ 57‌.........................................‬‬

‫‪‌3-5‬بررسي‌نتایج‌تشکیل‌اسپینل‌و‌اکسید‌منیزیم‌در‌آلیاژ‌‪‌ 59‌......................................................‌Al –2%Mg‬‬

‫‪‌4-5‬بررسي‌نتایج‌مدلسازی‌اکسید‌فیلم‌در‌مذاب‌آلومینیوم‌با‌‌‪‌2‬درصد‌منیزیم‌‪‌ 59‌.............................................‬‬

‫فصل‌ششم‪‌:‬نتیج ‌هگیری‌و‌پیشنهاده ‌ا‌‪‌ 61‌...................................................................................................................‬‬

‫منابع‌و‌مآخ ‌ذ‌‪‌ 66‌.....................................................................................................................................................‬‬

‫‌ک‬
 ‫فهرست‌جداول‌ ‌‬
‫‌‌‌‌صفح ‌ه‬ ‫‌‬ ‫‌‬ ‫‌‬ ‫‌‬ ‫‌‬ ‫‌‬ ‫‌‬ ‫‌‬ ‫‌‬ ‫عنوان‬

‫‌‬ ‫جدول‌‪‌1-2‬ثوابت‌ترمودینامیکي‌برای‌فازهای‌بین‌فلزی‌در‌سیستم‌دوتایي‌آلومینیوم‌آه ‌ن‌‪25‌.....................................‬‬

‫‌‬ ‫جدول‌‪‌1-3‬دررد‌وزن ‌ي‌ترکیب‌شیمیای ‌ي‌شمش‌آهن‌مورد‌استفاده‌در‌این‌آزمایش‌‪31‌.........................................................‬‬

‫‌‬ ‫جدول‌‪‌2-3‬درصد‌وزن ‌ي‌ترکیب‌شیمیای ‌ي‌آلومینیوم مورد‌استفاده‌در‌این‌آزمایش‌‪31‌...........................................................‬‬

‫‌‬ ‫جدول‌‪‌1-4‬درصد‌عناصر‌روی‌سطوح‌آهن‌و‌آلومینیوم‌صفر‌دقیقه‌‪‌0/3‬درصد‌منیزیم‌‪38‌...........................................‬‬

‫‌‬ ‫جدول‌‪‌2-4‬درصد‌عناصر‌روی‌سطوح‌آهن‌و‌آلومینیوم‌صفر‌دقیقه‌‪‌0/7‬درصد‌منیزیم‌‪39‌...........................................‬‬

‫‌‬ ‫جدول‌‪‌3-4‬درصد‌عناصر‌روی‌سطوح‌آهن‌و‌آلومینیوم‌صفر‌دقیقه‌‪‌2‬درصد‌منیزیم‌‪40‌..............................................‬‬

‫‌‬ ‫جدول‌‪‌4-4‬درصد‌عناصر‌روی‌سطوح‌آهن‌و‌آلومینیوم‌‪‌5‬دقیقه‌‪‌0/3‬درصد‌منیزیم‌‪41‌................................................‬‬

‫‌‬ ‫جدول‌‪‌5-4‬درصد‌عناصر‌روی‌سطوح‌آهن‌و‌آلومینیوم‌‪‌5‬دقیقه‌‪‌0/7‬درصد‌منیزیم‌‪42‌................................................‬‬

‫‌‬ ‫جدول‌‪‌6-4‬درصد‌عناصر‌روی‌سطوح‌آهن‌و‌آلومینیوم‌‪‌5‬دقیقه‌‪‌2‬درصد‌منیزیم‌‪43‌...................................................‬‬

‫‌‬ ‫جدول‌‪‌7-4‬درصد‌عناصر‌روی‌سطوح‌آهن‌و‌آلومینیوم‌‪‌10‬دقیقه‌‪‌0/3‬درصد‌منیزیم‌‪44‌.............................................‬‬

‫‌‬ ‫جدول‌‪‌8-4‬درصد‌عناصر‌روی‌سطوح‌آهن‌و‌آلومینیوم‌‪‌10‬دقیقه‌‪‌0/7‬درصد‌منیزیم‌‪45‌.............................................‬‬

‫‌‬ ‫جدول‌‪‌9-4‬درصد‌عناصر‌روی‌سطوح‌آهن‌و‌آلومینیوم‌‪‌10‬دقیقه‌‪‌2‬درصد‌منیزیم‌‪46‌.................................................‬‬

‫‌‬ ‫جدول‌‪‌10-4‬درصد‌عناصر‌روی‌سطوح‌آهن‌و‌آلومینیوم‌‪‌15‬دقیقه‌‪‌0/3‬درصد‌منیزیم‌‪47‌...........................................‬‬

‫‌‬ ‫جدول‌‪‌11-4‬درصد‌عناصر‌روی‌سطوح‌آهن‌و‌آلومینیوم‌‪‌15‬دقیقه‌‪‌2‬درصد‌منیزیم‌‪48‌...............................................‬‬

‫‌‬ ‫جدول‌‪‌12-4‬درصد‌عناصر‌روی‌سطوح‌آهن‌و‌آلومینیوم‌‪‌20‬دقیقه‌‪‌0/3‬درصد‌منیزیم‌‪49‌...........................................‬‬

‫‌‬ ‫جدول‌‪‌13-4‬درصد‌عناصر‌روی‌سطوح‌آهن‌و‌آلومینیوم‌‪‌20‬دقیقه‌‪‌0/7‬درصد‌منیزیم‌‪50‌...........................................‬‬

‫‌‬ ‫جدول‌‪‌14-4‬درصد‌عناصر‌روی‌سطوح‌آهن‌و‌آلومینیوم‌‪‌20‬دقیقه‌‪‌2‬درصد‌منیزیم‌‪51‌...............................................‬‬

‫‌‬ ‫جدول‌‪‌15-4‬درصد‌عناصر‌روی‌سطوح‌آهن‌و‌آلومینیوم‌‪‌40‬دقیقه‌‪‌0/3‬درصد‌منیزیم‌‪52‌...........................................‬‬

‫‌ل‬
‫‌‬ ‫جدول‌‪‌16-4‬درصد‌عناصر‌روی‌سطوح‌آهن‌و‌آلومینیوم‌‪‌40‬دقیقه‌‪‌0/7‬درصد‌منیزیم‌‪53‌...........................................‬‬

‫‌‬ ‫جدول‌‪‌17-4‬درصد‌عناصر‌روی‌سطوح‌آهن‌و‌آلومینیوم‌‪‌40‬دقیقه‌‪‌2‬درصد‌منیزیم‌‪54‌...............................................‬‬

‫‌م‬
 ‫فهرست‌اشکا ‌ل‬

‫‌‌صفح ‌ه‬ ‫‌‬ ‫‌‬ ‫‌‬ ‫‌‬ ‫‌‬ ‫‌‬ ‫‌‬ ‫‌‬ ‫‌‬ ‫عنوا ‌ن‬

‫ی‌اکسید‌فیل ‌م‌دوالی ‌ه‌‪‌ 7‌...........................................................................................................‬‬

‫شکل‌‪‌1-2‬شکل‌گیر ‌‬

‫ی‌یک‌تکه‌اکسید‌درو ‌ن‌آلومینیوم‌مذاب‌‪‌ 8‌..............................................................................‬‬

‫شکل‌‪‌2-2‬غوط ‌ه‌ور ‌‬

‫شکل‌‪‌3-2‬فیلم‌اکسیدی‌‪‌ 9‌......................................................................................................................................‬‬

‫ی‌اکسی ‌د‌فیلم‌‪‌ 10‌..............................................................................‬‬

‫شکل‌‪‌4-2‬احتمال‌یک‌مکانیزم‌برای‌ترمیم‌برا ‌‬

‫ی‌‪‌ 11‌............................................................................................................‬‬
‫شکل‌‪‌5-2‬تماس‌د ‌و‌سطح‌الی ‌ه‌اکسید ‌‬

‫ی‌آلومینیوم‌خالص‌‪‌ 11‌.........................................................‬‬
‫ی‌به‌دام‌افتاد ‌ه‌با‌زمان‌برا ‌‬
‫شکل‌‪‌6-2‬تغییر‌در‌حجم‌هوا ‌‬

‫شکل‌‪‌7-2‬شماتیک‌روش‌ریختهگری‌مرکب‌‪‌ 15‌....................................................................................................‬‬

‫شکل‌‪‌8-2‬منحني‌وزن‌اکسید‌زما ‌ن‌برای‌آلومینیو ‌م‌خالص‌در‌هوای‌خشک‌و‌‪‌750‬درج ‌ه‌‪‌ 17‌...................................‬‬

‫شکل‌‪‌9-2‬تصاویر ‪ - SEM .‬به‌دست‌آمد ‌ه‌از‌رشد‌اکسید‌در‌آلومینیوم‌خالص‌و‌در‌دمای‌‪(‌750‬الف)‌بعد‌از‌یک‌‬

‫ش‌‬
‫ی‌را‌نشان‌مي‌دهدد‌(ج)‌سطح‌رش ‌د‌بعد‌از‌‪24‬ساعتد‌(د)افزای ‌‬
‫ساعت‌(ب ‌)‌بعد‌از‌‪‌5‬ساعت‌ک ‌ه‌گسترش‌رشد‌اکسید ‌‬
‫در‌مقدار‌رش ‌د‌بع ‌د‌از‌‪‌70‬ساعت]‪[53‬‬
‫‌‪‌ 18‌.........................................................................................................................................................................‬‬

‫شکل‌‪‌10-2‬منحنيهای‌اکسیداسیون‌برای‌آلومینیو ‌م‌با‌خلوص‌باال‌در‌اکسیژن‌خشک‪16000 Pa‬و‌در‌ماهای‬

‫مختلف‌‌‪‌ 20‌.............................................................................................................................................................‬‬

‫شکل‌‪‌11-2‬نمودار‌فاز‌سیستم‌‪‌ 21‌..............................................................................................................‌Fe-O2‬‬

‫ت‌‪‌05‬ثانیه ‌د‌که‬
‫ب‌به‌مد ‌‬
‫ی‌نگهداشته‌شد ‌ه‌در‌مذا ‌‬ ‫شکل‌‪‌12-2‬تصاویر‌‪‌SEM‬ب ‌ه‌دست‌آمد ‌ه‌ا ‌ز‌الیه‌ها ‌‬
‫ی‌اکسید ‌‬
‫ت‌‪‌10‬دقیق ‌ه‌که‌نشان‬
‫ل(‌را‌نشا ‌ن‌میدهد‌به‌مد ‌‬
‫ی‌شدید‌و‌مناطق‌برآمد ‌ه‌گل‌رزی‌شکل‌)الی ‌ه‌اسپین ‌‬
‫چین‌خوردگیها ‌‬
‫ي‌الیه‌‪‌ 23‌.........................................................................................................................................‬‬
‫دهند ‌ه‌دگرگون ‌‬

‫ن‌‪‌ 24‌..........................................................................................................‬‬
‫شکل‌‪‌13-2‬دیاگرام‌فازی‌آلومینیوم‌آه ‌‬

‫شکل‌‪‌14-2‬تصاویر ‪ - SEM‬حاصل‌از‌پوشش ‪( Zn‬الف ‌)‌قبل‌و‌(ب)‌بع ‌د‌از‌عملیات‌حرارتي‌‪‌ 27‌.........................‬‬

‫شکل‌‪‌15-2‬بهبود‌قابلیت‌ترشوندگي‌به‌وسیل ‌ه‌پوشش‌‪(‌:‌ Zn/MgZn2‬راست)‌ترشوندگي‌قب ‌‬

‫ل‌از‌پوششدهي‌‬
‫ش‌دهي‌‪‌ 27‌...............................................................................................................‬‬
‫(چپ)‌ترشوندگي‌بع ‌د‌از‌پوش ‌‬

‫‌ن‬
‫شکل‌‪‌16-2‬تصویر‌‪‌SEM‬فصل‌مشترک‌اتصال‌‪‌ 28‌.................................................................................................‬‬

‫شکل‌‪‌17-2‬توزیع‌سختي‌در‌فصل‌مشترک‌‪‌ 28‌.......................................................................................................‬‬

‫شکل‌‪‌‌1-3‬تصویر‌شماتیک‌لوله‌فوالدی‌ ‌و‌د ‌و‌میل ‌ه‌درون‌آن‪‌.‬الی ‌ه‌اکسید‌‪‌ ‌1‬و‌‪‌2‬قبل‌و‌بعد‌ا ‌ز‌عملیات‌حرارتي‪‌ 32‌.....‬‬

‫ت‌بررسي‌سطح‌ظاهری‌نمونه‌های‌آهني‌(چپ)‌ ‌و‌نمون ‌ه‌‬

‫شکل‌‪‌‌1-4‬تصاویرگرفته‌شد ‌ه‌توسط‌دوربین‌عکاسي‌جه ‌‬
‫ی‌الف ‌)‌صفر‌دقیقه‪‌،‬ب)‌‪‌5‬دقیقه‪‌،‬ج)‪‌‌10‬دقیقه ‌‪‌،‬د ‌)‌‪‌15‬دقیقه‪‌،‬ه)‌‬
‫ی‌مدت‌زمان‌ها ‌‬
‫های ‌آلومینیومي‌(راست)‌ک ‌ه‌برا ‌‬
‫‌‌‬ ‫ی‌شدند(‪‌0/3‬درصد‌وزني‌منیزیم)‬
‫‪‌20‬دقیقه‪‌،‬و)‌‪‌40‬دقیقه‌در‌کور ‌ه‌نگهدار ‌‬
‫ت‌بررسي‌سطح‌ظاهری‌نمونه‌های‌آهني‌(چپ)‌ ‌و‌نمون ‌ه‌‬
‫شکل‌‪‌‌2-4‬تصاویرگرفته‌شد ‌ه‌توسط‌دوربین‌عکاسي‌جه ‌‬
‫ی‌مدت‌زمانهای‌الف)‌صفر‌دقیقه‪‌،‬ب)‌‪‌5‬دقیقه‪‌،‬ج)‪‌‌10‬دقیقه ‌‪‌،‬د ‌)‌‪‌15‬دقیقه‪‌،‬ه)‌‪‌20‬‬
‫های ‌آلومینیومي‌(راست)‌ک ‌ه‌برا ‌‬
‫دقیقه‪‌،‬و)‌‪‌40‬دقیقه‌د ‌ر‌کور ‌ه‌نگهداری‌شدند‌(‪‌0/7‬درصد‌وزني‌منیزیم)‌‪‌ 36‌..............................................................‬‬

‫ت‌بررسي‌سطح‌ظاهری‌نمونه‌های‌آهني‌(چپ)‌ ‌و‌نمون ‌ه‌‬

‫شکل‌‪‌‌3-4‬تصاویرگرفته‌شد ‌ه‌توسط‌دوربین‌عکاسي‌جه ‌‬
‫ی‌مدت‌زمانهای‌الف)‌صفر‌دقیقه‪‌،‬ب)‌‪‌5‬دقیقه‪‌،‬ج)‪‌‌10‬دقیقه ‌‪‌،‬د ‌)‌‪‌15‬دقیقه‪‌،‬ه)‌‪‌20‬‬
‫های ‌آلومینیومي‌(راست)‌ک ‌ه‌برا ‌‬
‫دقیقه‪‌،‬و)‌‪‌40‬دقیقه‌د ‌ر‌کور ‌ه‌نگهداری‌شدند‌(‪‌2‬درصد‌وزني‌منیزیم)‌‪‌ 37‌..................................................................‬‬

‫شکل‌‪‌‌4-4‬نمونه‌عکسبرداری‌توسط‪‌0/3(‌‌SEM‬درصد‌‪‌)Mg‬سمت‌راست‌(آهن)‌و‌چپ‌(آلومینیوم)صفر‌دقیق ‌ه‬
‫‌‪‌ 38‌.........................................................................................................................................................................‬‬

‫شکل‌‪‌‌5-4‬نمونه‌عکسبرداری‌توسط‪‌0/7(‌SEM‬درصد‌‪‌)Mg‬سمت‌راست‌(آهن)‌و‌چپ‌(آلومینیوم)‌صفر‌دقیق ‌ه‬
‫‌‪‌ 39‌.........................................................................................................................................................................‬‬

‫شکل‌‪‌‌6-4‬نمونه‌عکسبرداری‌توسط‪‌2(‌SEM‬درصد‌‪‌)Mg‬سمت‌راست‌(آهن)‌و‌چپ‌(آلومینیوم)‌صفر‌دقیق ‌ه‌‪‌ 40‌.‬‬

‫شکل‌‪‌‌7-4‬نمونه‌عکسبرداری‌توسط‪‌0/3(‌SEM‬درصد‌‪‌)Mg‬سمت‌راست‌(آهن)‌و‌چپ‌(آلومینیوم)‪‌5‬دقیقه‌‪‌ 41‌....‬‬

‫شکل‌‪‌‌8-4‬نمونه‌عکسبرداری‌توسط‪‌0/7(‌SEM‬درصد‌‪‌)Mg‬سمت‌راست‌(آهن)‌و‌چپ‌(آلومینیوم)‌‪‌5‬دقیقه‌‪‌ 42‌...‬‬

‫شکل‌‪‌‌9-4‬نمونه‌عکسبرداری‌توسط‪‌2(‌SEM‬درصد‌‪‌)Mg‬سمت‌راست‌(آهن)‌و‌چپ‌(آلومینیوم)‌‪‌5‬دقیقه‌‪‌ 43‌......‬‬

‫شکل‌‪‌‌10-4‬نمونه‌عکسبرداری‌توسط‪‌0/3(‌SEM‬درصد‌‪‌)Mg‬سمت‌راست‌(آهن)‌و‌چپ‌(آلومینیوم)‪‌10‬دقیقه‌‪‌ 44‬‬

‫شکل‌‪‌‌11-4‬نمونه‌عکسبرداری‌توسط‪‌0/7(‌SEM‬درصد‌‪‌)Mg‬سمت‌راست‌(آهن)‌و‌چپ‌(آلومینیوم ‌)‌‪‌10‬دقیق ‌ه‬

‫‌‪‌ 45‌.........................................................................................................................................................................‬‬

‫شکل‌‪‌‌12-4‬نمونه‌عکسبرداری‌توسط‪‌2(‌SEM‬درصد‌‪(‌)Mg‬آلومینیوم ‌)‌‪‌10‬دقیق ‌ه‌‪‌ 46‌............................................‬‬

‫شکل‌‪‌‌13-4‬نمونه‌عکسبرداری‌توسط‪‌0/3(‌SEM‬درصد‌‪‌)Mg‬سمت‌راست‌(آهن)‌و‌چپ‌(آلومینیوم)‪‌15‬دقیقه‌‪‌ 47‬‬

‫‌س‬
‫شکل‌‪‌‌14-4‬نمونه‌عکسبرداری‌توسط‪‌2(‌SEM‬درصد‌‪(‌)Mg‬آلومینیوم ‌)‌‪‌15‬دقیق ‌ه‌‪‌ 48‌............................................‬‬

‫شکل‌‪‌‌15-4‬نمونه‌عکسبرداری‌توسط‪‌0/3(‌SEM‬درصد‌‪‌)Mg‬سمت‌راست‌(آهن)‌و‌چپ‌(آلومینیوم)‪‌20‬دقیقه‌‪‌ 49‬‬

‫شکل‌‪‌‌16-4‬نمونه‌عکسبرداری‌توسط‪‌0/7(‌SEM‬درصد‌‪‌)Mg‬سمت‌راست‌(آهن)‌و‌چپ‌(آلومینیوم ‌)‌‪‌20‬دقیق ‌ه‬

‫‌‪‌ 50‌.........................................................................................................................................................................‬‬

‫شکل‌‪‌‌17-4‬نمونه‌عکسبرداری‌توسط‪‌2(‌SEM‬درصد‌‪‌)Mg‬سمت‌راست‌(آهن)‌و‌چپ‌(آلومینیوم ‌)‌‪‌20‬دقیقه‪‌ 51..‬‬

‫شکل‌‪‌‌18-4‬نمونه‌عکسبرداری‌توسط‪‌0/3(‌SEM‬درصد‌‪(‌)Mg‬آهن)‪‌40‬دقیقه‌‪‌ 52‌.................................................‬‬

‫شکل‌‪‌‌19-4‬نمونه‌عکسبرداری‌توسط‪‌0/7(‌SEM‬درصد‌‪‌)Mg‬سمت‌راست‌(آهن)‌و‌چپ‌(آلومینیوم ‌)‌‪‌40‬دقیق ‌ه‬

‫‌‪‌ 53‌.........................................................................................................................................................................‬‬

‫شکل‌‪‌‌20-4‬نمونه‌عکسبرداری‌توسط‪‌2(‌SEM‬درصد‌‪‌)Mg‬سمت‌راست‌(آهن)‌و‌چپ‌(آلومینیوم ‌)‌‪‌40‬دقیقه‌‪‌ 54‌..‬‬

‫شکل‌‪‌‌1-5‬زمان‌پایان‌فراین ‌د‌در‌آلیاژها‌ی‌آلومینیوم‌‪‌ 59‌..........................................................................................‬‬

‫‌‬

‫‌‬

‫‌ع‬
‫فصل اول‪:‬‬
‫مقدمه‬
 ‫‪ 1-1‬مقدمه‬

‫امروزه‌فلزاتي‌مانند‌آلومینیم‌و‌منیزیم‌‌نقش‌بسیار‌مهمي‌در‌صنایع‌و‌ساز ‌ه‌های‌سبک‌دارند]‪‌ ‌.[1‬‬

‫ص‌‬
‫آلومینیم‌به‌دلیل‌خواص‌مهمي‌از‌جمله‌نقط ‌ه‌ذوب‌نسبتا‌کم‌(‌‪‌660‬درجه‌سانتیگراد)‪‌،‬وزن‌مخصو ‌‬
‫کم‪‌ ،‬قابلیت ‌الکتریکي ‌ ‌و ‌گرمایي ‌مناسب‪‌،‬مقاومت‌در‌برابر‌خوردگي‪‌،‬سیالیت‌خوب‪‌ ،‬مورد ‌توج ‌ه‌‬
‫ت]‪.[2‬امروزه‌آلومینیم‌به‌دلیل‌خواص‌بينظیری‌که‌دارد‌به‌عنوان‌پرمصر ‌‬
‫فترین‌فل ‌ز‌‬ ‫قرار‌گرفته‌اس ‌‬
‫یکه‌‬
‫ش‌است‪‌ ،‬ب ‌ه‌طور ‌‬
‫يآید‪‌.‬کاربردهای‌این ‌فلز‌رو ‌ز‌به‌روز ‌د ‌ر‌حال‌افزای ‌‬
‫ب ‌م ‌‬
‫بعد ‌از ‌فوالد ‌به ‌حسا ‌‬
‫يآید]‪‌ .[3‬‬
‫مصرف‌سران ‌ه‌هر‌کشور‌د ‌ر‌زمینه‌آلومینیم‌بیانگر‌‌پیشرفته‌بودن‌آن‌کشور‌به‌حساب‌م ‌‬
‫ی ‌مرکب ‌یک‌راه ‌حل ‌مناسب ‌ان ‌د ‌زمانیکه ‌یک ‌تک ‌ماد ‌ه ‌نتواند ‌نیازهای ‌ویژ ‌های ‌ر‌ا‌‬
‫ساختارها ‌‬
‫ص‌‬
‫يتواند‌خوا ‌‬
‫برآورده‌سازد‪‌،‬به‌خصوص‌در‌ساختارهای‌با‌وزن‌سبک‪‌،‬یک‌ترکیب‌چند‌ماده‌ای‌م ‌‬
‫ي‌را‌فراهم‌کند]‪‌ .[4‬‬
‫ص‌مطلوب ‌‬
‫يتواند‌خوا ‌‬
‫ویژه‌مناسب‌را‌فراهم‌کند‪‌.‬ترکیب‌مواد‌غیر‌مشابه‌م ‌‬
‫ک‌‬ ‫شهای‌تولید‌قطعات‌فلزی‌است]‪‌.[5‬ریخت ‌هگر ‌‬
‫ی‌مرکب‌ی ‌‬ ‫ریخت ‌هگری‌یکي‌از‌قدیمي‌ترین‌رو ‌‬
‫ي‌‬
‫ت‌به‌این‌دلیل‌که‌محدود ‌ه‌بزرگ ‌‬
‫ص داده‌اس ‌‬
‫ی‌را‌ب ‌ه‌خود‌اختصا ‌‬
‫روش‌اقتصادی‌است‌که‌توجه‌زیاد ‌‬
‫از‌تقاضاها‌و‌نیازها‌را‌شامل‌ميشود]‪‌ .[6‬‬
‫ت ‌د ‌ر ‌آلیاژها‌‬
‫ي ‌و ‌عوامل ‌ایجاد ‌شکس ‌‬
‫ب ‌داخل ‌‬
‫ی ‌تولید ‌قطعاتي ‌ب ‌ا ‌قابلیت ‌اطمینان ‌مناسب‪‌ ،‬عیو ‌‬
‫برا ‌‬
‫ی ‌اخیر ‌نشا ‌ن ‌دادند ‌که ‌یکي ‌ا ‌ز‌دالیل ‌شکست ‌محصوالت ‌آلومینیومي‌‬
‫يها ‌‬
‫باید‌شناخته ‌شوند‪‌ .‬بررس ‌‬
‫ریخت ‌هگری‌شده‪‌،‬الی ‌ههای‌اکسیدی‌است‪‌،‬که‌عیب‌اکسید‌فیلم‌دوالیه‌نام‌دارد‌که‌نحوه‌ایجاد‌آن‪‌،‬‬
‫کامال ‌اتفاقي ‌و ‌غیرقابل ‌پیشبیني ‌است ‌که ‌باعث ‌ضعیف‌شدن ‌خواص ‌مکانیکي ‌و ‌کاهش ‌کارایي‌‬
‫آلومینیم‌ميشود‌که‌در‌اکثر‌قطعات‌ریختهگری‌(و‌سایر‌آلیاژها‌ک ‌ه‌الیه‌اکسیدی‌پایدار‌دارند)‌پید‌ا‌‬
‫ش‌‬
‫ی‌خود ‌‬
‫ب‌بر‌رو ‌‬
‫ی‌و‌غلطیدن‌سطح‌مذا ‌‬
‫ي‌در‌طول‌باریز ‌‬
‫ب‌به‌دلیل‌تالطم‌های‌سطح ‌‬
‫ن‌عی ‌‬
‫ميشود‪‌.‬ای ‌‬
‫ی‌‬
‫ح‌ترنشده‌اکسیدی‌بر‌روی‌یکدیگر‌قرارگرفته‌و‌پیوند ‌‬
‫يشود‌که‌دو‌سط ‌‬
‫يآید‌و‌باعث‌م ‌‬
‫به‌وجود‌م ‌‬
‫ي‌‬
‫بین‌آنها‌تشکیل‌نشود‪‌.‬این‌امر‌سبب‌ایجاد‌ترک‌در‌قطعه‌منجمد‌شده‌خواهد‌شد‌و‌به‌عنوان‌مکان ‌‬
‫يشود]‪‌ .[5‬‬
‫ق‌غني‌از‌آهن‌م ‌‬
‫ب‌مانند‌تخلخل‌هیدروژني‌و‌مناط ‌‬
‫برای‌تشکیل‌سایر‌عیو ‌‬
‫احتمال‌پیوند‌دو‌الیه‌اکسید‌فیلم‌که‌در‌مذاب‌آلیاژ‌‪‌ A356‬نگه‌داشته‌شده‪‌،‬مورد‌بررسي‌قرار‌‬
‫گرفته‌شده‪ .‬نتایج‌بدست‌آمده بدین‌صورت‌بودند‌که‌دو‌الیه‌اکسید‌فیلم‌با‌دو‌مکانیزم‌متفاوت‌با‌‬
‫یکدیگر‌پیوند‌برقرار‌کردند‪‌،‬یکي‌در‌طول‌تبدیل ‌ ‪‌ Al2O3‬به‌اسپینل ‌‪‌ MgAl2O4‬در‌مدت‌زمان‌‬
‫نگهداری‌کوتاه‌و‌دیگری‌در‌طول‌دگرگوني‌تدریجي‌اسپینل‌به‌‪‌MgO‬در‌مدت‌زمان‌طوالني‌که‌‬
‫باعث‌استحکام‌پیوند‌بین‌دو‌الیه‌خواهد‌شد‪‌.‬هنگامي‌که‌اکسیژن‌و‌نیتروژن‌اتمسفر‌به‌دام‌افتاده‌باشد‌‬
‫پیوند‌ميتواند‌اتفاق‌بیوفتد]‪‌ .[7‬‬

‫‪2‬‬
‫يدهد‌از‌اهمیت‌باالیي‌برخوردار‌است‌ ‌و‌‬
‫انتقال‌حرارت‌که‌طي‌فرآیند‌ریخت ‌هگری‌مرکب‌رخ‌م ‌‬
‫ل ‌مشترک ‌چهار‌‬
‫ت ‌د ‌ر ‌فص ‌‬
‫يکند‪‌ .‬با ‌توج ‌ه ‌ب ‌ه ‌شرایط ‌انتقال ‌حرار ‌‬
‫شرایط ‌اتصال ‌د ‌و ‌فل ‌ز ‌را ‌مشخص ‌م ‌‬
‫ل‌اولیه‌خو ‌د‌‬
‫يتوا ‌ن‌د ‌ر‌نظر‌گرفت‪‌،‬مغز ‌ه‌ذوب‌شد ‌ه‌و‌شک ‌‬
‫حالت‌متفاوت‌را‌در‌فرآیند‌ریختهگری‌م ‌‬
‫ی‌‬
‫يشود‪‌،‬اتصاالت‌نفوذ ‌‬
‫يدهد‪‌،‬الیه‌ای‌سطحي‌از‌مغزه‌ذوب‌شده‌و‌با‌مذاب‌مخلوط‌م ‌‬
‫را‌از‌دست‌م ‌‬
‫بدون‌ذوب‌شدن‌مغزه‌شکل‌گیرد‪‌،‬اتصاالت‌مکانیکي‌ایجاد‌ميشود]‪‌ .[8‬‬
‫يشوند‪‌ .‬این ‌فازها ‌اکثر ‌ترد ‌و‌‬
‫ک ‌باعث ‌تشکیل ‌فازهای ‌بین ‌فلزی ‌م ‌‬
‫واکنش ‌ها ‌در ‌فصل ‌مشتر ‌‬
‫يدهند]‪‌ .[9‬‬
‫شکننده‌بوده‌و‌خواص‌ترکیب‌ایجاد‌شد ‌ه‌را‌تحت‌تاتیر‌قرار‌م ‌‬
‫هدف‌از‌این‌تحقیق‌تاثیر‌عنصر‌منیزیم‌در‌مذاب‌آلومینیم‌زماني‌که‌روی‌مغره‌آهني‌ریخت ‌هگری‌‬
‫شده‪‌،‬مورد‌بررسي‌قرار‌گرفته‌‪‌ .‬‬
‫در‌این ‌تحقیق‪‌،‬مذاب‌آلومینیم‌با‌درصد‌های ‌‪‌ 0.7‌ ،0.3‬و ‌‪‌ ‌2‬وزني‌منیزیم‌به‌روش‌ریختهگری‌‬
‫مرکب‌روی‌مغزه‌آهني‌ریخته‌شدند‌و‌در‌مدت‌زمان‌های‌متفاوت‌تحت‌عملیات‌ححرارتي‌قرار‌‬
‫ل ‌مشترک ‌نمونه ‌ها ‌ ‌و‌‬
‫ي ‌الی ‌ههای ‌اکسیدی ‌ب ‌هوجود‌آمده‪‌ ،‬فص ‌‬
‫گرفتند‪‌ .‬بعد‌از ‌انجام ‌عملیات ‌حرارت ‌‬
‫ل‌‬
‫ترکیبات ‌بین‌فلزی ‌مورد ‌بررسي ‌قرار ‌گرفتند‪‌ .‬همچنین ‌ریزساختار ‌ترکیبات ‌بینفلزی ‌بر ‌روی ‌فص ‌‬
‫ن‌دو‌نمونه‌مورد‌بررسي‌قرار‌گرفت‪.‬‬
‫ح‌بی ‌‬
‫مشترک‌و‌الی ‌ه‌واکنشي‌ایجاد‌شده‌روی‌سط ‌‬

‫‪3‬‬
 ‫فصل دوم‬
‫تئوری و مروری بر‬
‫تحقیقات گذشته‬
 ‫عیب‌اکسید‌فیلم ‌تاثیر ‌چشمگیری ‌د ‌ر ‌کیفیت‌آلومینیوم ‌ریختهگری ‌شده ‌دارد‪‌ .‬آلومینیوم ‌دارای‌‬
‫ی ‌از ‌فرایندها ‌جایگزین ‌موادی ‌مانند ‌مس‪‌،‬‬
‫خواص ‌منحصر ‌به ‌فردی ‌است ‌که ‌باعث ‌شده ‌در‌بسیار ‌‬
‫آهن‌و‌فوالد‌شود‪‌،‬اما‌به‌دلیل‌وجود‌عیبي‌مانند‌اکسید‌فیلم‌دوالیه‌فقط‌درصد‌کمي‌از‌خواص‌خو ‌د‌‬
‫را‌شامل‌خواهد‌بود‌که‌باعث‌کاهش‌خواص‌مکانیکي‪‌،‬قابلیت‌ماشینکاری‪‌،‬قابلیت‌اعتماد‌به‌قطعه‌ ‌و‌‬
‫ميشود]‪‌ .[10‬‬
‫ي‌‬
‫ن‌‌عیوب‌‌بر‌‌‌‌خواص‌‌قطعات‌‌ریختگ ‌‬
‫در‌ رابطه‌ با‌‌تشکیل‪‌‌،‬رفتار‌‌د ‌ر‌‌مذاب‌‌فلزات‌‌و‌‌تأثیر‌‌‌‌ای ‌‬
‫ي‌نشدند]‪‌ .[11‬‬
‫ت‌ب ‌ه‌طو ‌ر‌‌قطعي‌در‌جوامع‌علم ‌‬
‫آلومینیومي‌نظریات‌مختلفي‌مطرح‌شده‌‪‌،‬اما‌‌این‌نظریا ‌‬

‫‪ 1-2‬عیب اکسید فیلم دوالیه‬

‫‌‬
‫‪ 1-1-2‬تشکیل اکسید سطحی‬
‫‪‌ ‌ Al2O3‬اولین‌الیه ‌اکسیدی‌است‌که‌روی‌مذاب‌تشکیل‌ميشود] ‌‪‌ [12‬یا ‌‪‌ MgO‬بر ‌سطوح‌‬
‫منیزیم ‌و ‌آلیاژ ‌های ‪ Al-Mg‬تشکیل ‌ميشوند]‪‌ ‌،[14‬این‌الیه‌اکسیدی‌به‌عنوان‌یک‌الیه‌محافظ‌‬
‫عمل‌کرده‌زیرا‌غیر‌متخلخل‌بوده‌و‌مانع‌نفوذ‌برای‌اکسیژن‌و‌آلومینیم‌ميباشد]‪‌ .[13‬‬
‫ي‌که‌جوان ‌هزني‌و‌رش ‌د‌کرده‪‌‌،‬‬
‫ب‌آمورف‌یعني‌جای ‌‬
‫الی ‌ه‌ها‌ک ‌ه‌ساختا ‌ر‌آمو ‌رف‌دارند‪‌،‬ا ‌ز‌مذا ‌‬
‫ن‌ ‌‬
‫ای ‌‬
‫ت‌‌کریستالي‌‌ب ‌ا‌‬
‫يشوند‌‌ب ‌ه‌‌محصوال ‌‬
‫خیم‌‌م ‌‬
‫الی ‌هها‌‌ب ‌ه‌‌سرعت‌‌ ‌و‌‌همانطو ‌ر‌‌ک ‌ه‌‌ض ‌‬
‫ن‌‌ ‌‬
‫ناشي‌‌شد ‌هاند‪‌‌.‬ای ‌‬
‫ک‌‬
‫ن ‌فیل ‌مهای ‌سطحي ‌ناز ‌‬
‫ي ‌از ‌ای ‌‬
‫يشوند‌برخ ‌‬
‫ی ‌متفاوت ‌تبدیل ‌م ‌‬
‫ترکیبات ‌پیچیده ‌و ‌ساختا ‌ر ‌و ‌فازها ‌‬
‫ي‌آهست ‌ه‌ ‌و‌‬
‫ف‌بودند‪‌،‬برخ ‌‬
‫ي‌ضعی ‌‬
‫خیم‌شدند‪‌،‬برخي‌مستحک ‌م‌و‌برخ ‌‬
‫ت‌ض ‌‬
‫باقي‌مانده‌ ‌و‌برخي‌به‌سرع ‌‬
‫برخي‌دیگر‌به‌سرعت‌رشدکردند]‪‌ .[15‬‬
‫ي‌غوط ‌هور‌‪‌γ-Al2O3‬یا‌‪α-Al2O3‬‬
‫پس‌از‌گذشت‌یک‌زمان‌نگهداری‌‌فیلم‌آمورف‌آلومینای ‌‬
‫تشکیل‌ميشود]‪‌ .[17‬‬
‫يدهد‪‌.‬هنگامیکه‌‬
‫اضافه‌کردن‌منیزیم‌به‌آلومینیم‌یا‌آلیاژهای‌آن‌میل‌به‌اکسید‌شدن‌را‌افزایش‌م ‌‬
‫مقدار‌منیزیم‌در‌مذاب‌آلومینیم‌از‌دو‌درصد‌بیشتر‌شود‪‌،‬اکسید‌تشکیل‌شده‌‪‌MgO‬یا‌مگنزیا‌م ‌‬
‫يباشد‌‬
‫چون‌انرژی‌آزاد‌تشکیل‌مگنزیا‌پایین‌تر‌از‌آلومینا‌است‪‌.‬با‌توجه‌به‌مقدار‌منیزیم‌در‌آلومینیم‌واکنش‌‬
‫های‌اکسیداسیون‌‪‌Al2O3‌،MgAl2O4‌‌،MgO‬آمورف‌ابتدا‌تشکیل‌م ‌‬
‫يشوند‌و‌با‌استحاله‌در‌ادامه‌‬
‫يآید‌]‪‌.[16‬مقدار‌منیزیم‌بین‌‪‌0.005‬تا‌‪‌2‬درصد‌وزني‌اسپینل‌‪‌MgO.Al2O3‬‬
‫به‌شکل‌کریستالي‌در‌م ‌‬
‫تشکیل‌ميشود]‪‌ .[16‬‬

‫‪5‬‬
‫يشوند‪‌‌،‬مانع‌‌ورو ‌د‌‌آخا ‌ل‌‌و‌‌گازهایي‌‌مانند‌‬
‫ب‌‌تشکیل‌‌م ‌‬
‫ح‌‌مذا ‌‬
‫ی‌‌سط ‌‬
‫ي‌‌که‌‌رو ‌‬
‫ی‌‌سطح ‌‬
‫فیلمها ‌‬
‫ک‌‬
‫يشوند ‌اما ‌هر‌زماني ‌که ‌وارد ‌مذاب ‌شوند‪‌ ،‬آخال ‌محسوب ‌شده ‌و ‌ی ‌‬
‫هیدروژن ‌به ‌درون ‌مذاب ‌م ‌‬
‫ي‌‬
‫ختگ ‌‬
‫ي‌قطع ‌ه‌ری ‌‬
‫يآید ‌که‌منجر‌به‌افت ‌خواص ‌مکانیک ‌‬
‫عیب‌بسیا ‌ر‌مهم ‌در‌ریخت ‌هگری ‌به‌حساب‌م ‌‬
‫ميشوند]‪‌ .[18‬‬
‫درجه‌حرارت‪‌ ،‬عناصرآلیاژی‌و‌میزان‌رطوبت‌از‌پارامترهای‌کنترل‌کننده‌رشد‌و‌جوانه‌زني‌‬
‫اکسیدفیل ‌مها‌ هستند‌ که‌ دما‌ مهمترین‌ آن‌ است‌ و‌ هرچه‌ دما‌ افزایش‌ یابد‌ اکسیداسون‌ نیز‌ بیشتر‌‬
‫ميشود]‪‌ .[12‬‬

‫‪ 2-1-2‬تالطم سطحی ‌‬
‫‌از‌نظر‌ترمودینامیکي‌انرژی‌آزاد‌تشکیل‌اکسیدآلومینیوم‌ا ‌ز‌آلومینیوم‌خالص‌بسیار‌بیشتر‌است‌‬
‫(انرژی‌آزاد‌تشکیل ‌ ‌‪‌ Al2O3‬در ‌‪‌ -1361Kj/mol‌ ،1000K‬است)‪‌ .‬بنابرای ‌‬
‫ن ‌آخا ‌ل ‌های ‌اکسیدی ‌ب ‌ه‌‬
‫يکند‌و‌مذاب‌تازه‌آلومینیوم‌‬
‫يتوانند‌درون‌مذاب‌در‌اث ‌ر‌حرکتي‌که‌تالطم‌سطحي‌ایجاد‌م ‌‬
‫راحتي‌م ‌‬
‫ط‌‬
‫ض ‌اتمسفر ‌اکسیژن‌قرا ‌ر ‌دهد‪‌،‬مانند‌انتقال‪‌ ،‬همزدن‪‌ ،‬گاززدایي ‌ب ‌ا ‌فروبردن ‌لول ‌ه ‌یا ‌سقو ‌‬
‫ر‌ا ‌د ‌ر ‌معر ‌‬
‫ي‌بر‌کیفیت‌فلزات‌داشته‌باشد‌‬
‫يتواند‌تاثیر‌بسزای ‌‬
‫ب‌و‌غیره‌تشکیل‌دهد‪‌.‬این‌نو ‌ع‌از‌آخا ‌ل‌م ‌‬
‫آزاد‌مذا ‌‬
‫ح‌‬
‫ي ‌که ‌ب ‌ر ‌روی ‌سط ‌‬
‫ی ‌ا ‌ز ‌محققین ‌ر‌ا ‌ب ‌ه ‌خو ‌د ‌جلب‌کند‪‌ .‬اکسی ‌د ‌فیل ‌م ‌تا ‌زمان ‌‬
‫و ‌بنابراین ‌توجه ‌بسیار ‌‬
‫يشود‌مگر‌اینکه‌به‌درون‌حجم‌مذاب‌ب ‌ه‌‬
‫آلومینیوم‌مذاب‌قرار‌دارد‪‌،‬به‌عنوان‌آخال‌در‌نظر‌گرفته‌نم ‌‬
‫ی‌‬
‫وسیله‌تالطم‌سطحي‌وارد‌شو ‌د‪‌.‬تالطم‌های‌سطحي‌باعث‌ایجاد‌امواج‌شکننده‌در‌فلز‌مذابي‌که‌رو ‌‬
‫يشود ‌که ‌باعث‌چین ‌خوردن ‌و ‌وار ‌د‌شدن ‌آنه ‌ا‌‬
‫ی‌پوشیده ‌شد ‌ه‌است‌م ‌‬
‫ح‌آن ‌توسط ‌الیه‌اکسید ‌‬
‫سط ‌‬
‫يشود]‪‌ .[20‬ا ‌ز‌طرفي‌دیگ ‌ر‌بای ‌د‌توج ‌ه‌کرد‌که ‌بین ‌تالط ‌م‌سطحي ‌ ‌و‌حجمي‌تفاوت‌‬
‫در ‌درون‌ ‌فل ‌ز‌م ‌‬
‫يتواند‌در‌داخل‌حج ‌م‌‬
‫يتواند‌آرام‌و‌صاف‌باشد‌در‌حالي‌که‌تالطم‌و‌آشفتگي‌م ‌‬
‫ح‌فلز‌م ‌‬
‫است‪‌.‬سط ‌‬
‫مذاب‌وجود‌داشته‌باشد]‪‌ .[19،21‬‬
‫‌‬
‫‪ 3-1-2‬تشکیل عیب اکسید فیلم دوالیه‬
‫طریقه‌بوجود‌آمدن‌عیب‌اکسیدفیلم‌دوالیه‌توسط‌کمپبل‌]‪‌ [22‬بیان‌شد‪‌ .‬در ‌یک ‌سمت ‌فیل ‌م‌‬
‫اکسیدی‪‌،‬مذاب‌آلومینیوم‌در‌تماس‌اتمي‌با‌الیه‌اکسیدی‌است‪‌.‬با‌این‌حال‌سمت‌دیگر‌آن‌خشک‌‬
‫ث‌‬
‫ش‌برگردد‪‌،‬تالطم‌سطحي‌باع ‌‬
‫و‌ترنشده‌است‪‌.‬زمانیکه‌سطح‌مذاب‌در‌طول‌ریخت ‌هگری‌روی‌خود ‌‬
‫ميشود‌ ‌دو ‌سطحي‌که ‌تر ‌نشد ‌هاند ‌بر‌روی ‌یکدیگر ‌قرارگرفته ‌و ‌پیوندی ‌بین ‌آن ‌ها ‌برقرار ‌نشود‪‌.‬‬
‫ن ‌آنها ‌ب ‌ه‌‬
‫ی ‌گا ‌ز ‌بی ‌‬
‫يشود ‌ ‌و ‌ممکن‌است‌مقدار ‌‬
‫ن ‌این ‌دوالیه‌فیلم ‌اکسید ‌محبوس‌م ‌‬
‫حجمي ‌ا ‌ز ‌هوا ‌بی ‌‬

‫‪6‬‬
 ‫ث‌محبوس‌شدن‌مقداری‌گا ‌ز‌‬
‫ی‌ت ‌ر‌نشد ‌ه‌باع ‌‬
‫ح‌اکسید ‌‬
‫ی‌میکروسکوپي‌دو‌سط ‌‬
‫دام‌بیفتد‌ی ‌ا‌حداقل‌زبر ‌‬
‫ن ‌آ ‌نها ‌بشود‌‪‌ .‬تشکیل ‌اکسید ‌فیل ‌م ‌دوالی ‌ه ‌ب ‌ه ‌صورت ‌شماتیک ‌د ‌ر ‌شکل ‌‪‌ 1-2‬نشان ‌داد ‌ه ‌شد ‌ه‌‬
‫در ‌بی ‌‬
‫است‪‌ .‬‬
‫الیه‌اکسیدی‌غوطه‌ور‌ضرورتا‌به‌صورت‌دوتایي‌است‪‌.‬امکان‌ندارد‌که‌یک‌تکه‌جدا‌از‌اکسید‬
‫آلومینیوم‌درآلومینیوم‌مذاب‌غوط ‌هور‌شود‌و‌فصل‌مشترک‌آن‌از‌مذاب‌جدا‌باقي‌بماند‌چون‌زمانیکه‌ ‌‬
‫يافتد‌‬
‫ح‌دیگ ‌ر‌اکسید‌م ‌‬
‫ی‌مای ‌ع‌ب ‌ر‌روی‌سط ‌‬
‫يشود‌فیلم‌سطحي‌رو ‌‬
‫یک‌تکه‌اکسید‌به‌درون‌مای ‌ع‌وار ‌د‌م ‌‬
‫يافتد ‌ک ‌ه ‌ب ‌ه‌‬
‫ن ‌آنه ‌ا ‌به‌دام‌م ‌‬
‫يشوند ‌ ‌و ‌مقداری ‌ا ‌ز ‌هو‌ا ‌بی ‌‬
‫ک ‌فیلم ‌دوالی ‌ه ‌پوشید ‌ه ‌م ‌‬
‫ح ‌ب ‌ا ‌ی ‌‬
‫و‌ه ‌ر ‌دو ‌سط ‌‬
‫صورت‌شماتیک‌در‌شکل‌‪‌2-‌ 2‬نشان‌داده‌شده‌است‌که‌شکل‌گیری‌عیب‌اکسیدفیلم‌به‌این‌روش‌‬
‫توسط‌کمپبل]‪‌[19‬شرح‌داده‌شده‪‌ .‬‬
‫‌‬
‫‌‬
‫‌‬

‫شکل‌‪:1-2‬شکل‌گیری‌اکسی ‌د‌فیلم‌دوالی ‌ه‬

‫‌‬

‫‪7‬‬
 ‫‌‬
‫ب‌‬
‫ی‌یک‌تک ‌ه‌اکسید‌درو ‌ن‌آلومینیوم‌مذا ‌‬
‫شکل‌‪‌:2-2‬غوط ‌ه‌ور ‌‬
‫‌‬
‫يتواند‌شناور‌یا‌ته‌نشین‌شود‌‬
‫بسته‌به‌مقدار‌چگالي‪‌،‬به‌محض‌غوط ‌هور‌شدن‪‌،‬اکسید‌فیل ‌م‌دوالیه‌م ‌‬
‫ي‌‬
‫يدهد‌که‌تالطم‌سطح ‌‬
‫گ‌تنها‌به‌شرطي‌رخ‌م ‌‬
‫یا‌بصورت‌معلق‌باقي‌بماند‪‌.‬غوط ‌هوری‌فیلم‌های‌بزر ‌‬
‫نسبتا‌شدیدی‌ایجاد‌شود]‪‌ .[20‬‬
‫ت‌‬
‫ی‌صورت‌گیر ‌د‌ب ‌ه‌سرع ‌‬
‫ل‌از‌اینک ‌ه‌هرگونه‌انجماد ‌‬
‫احتمال‌اینکه‌اکسید‌فیلم‌ها‌شناور‌باشند‌یا‌قب ‌‬
‫ح‌قطعه‌ریخت ‌هگری‌برسند‌و‌یا‌یک‌مسیر‌از‌میان‌مناطقي‌که‌بصورت‌جزئي‌منجمد‌شده‌‬
‫به‌باالی‌سط ‌‬
‫ال‌حرکت‌کنند]‪‌ ‌.[23‬‬
‫(از‌بین‌کانال‌های‌بین‌دندریتي)‌پیدا‌کرده‌و‌به‌سمت‌با ‌‬
‫يتواند‌مصرف‌شون ‌د‌که‌به‌‬
‫با‌این‌حال‌با‌حرکت‌اکسید‌فیلم‌در‌درون‌مایع‪‌،‬اکسیژن‌ ‌و‌نیتروژن‌م ‌‬
‫ت‌‬
‫ش‌خواهد‌یاف ‌‬
‫ي‌کاه ‌‬
‫علت‌واکنش‌بیشت ‌ر‌سطوح‌داخلي‌اکسید‌فیلم‪‌،‬شناوری‌فیلم‌اکسیدی‌‌ب ‌ه‌آرام ‌‬
‫بنابراین‌امکان‌به‌دام‌افتادن‌آ ‌ن‌ها‌در‌قطعه‌منجمد‌شده‌نیز‌وجود‌خواهد‌داشت]‪‌ .‌[19‬‬
‫ت‪‌ .‬‬
‫به‌طور‌معمول‪‌،‬هوای‌به‌دام‌افتاده‌بین‌دوالیه‌اکسیدفیلم‌برای‌غوطه‌وری‌آن‌کافي‌نیس ‌‬
‫نیاهوموا ‌و‌همکارانش]‪‌ [24‬پهنای ‌بین ‌دو ‌سط ‌‬
‫ح ‌تر ‌نشده ‌اکسید ‌فیلم ‌چین ‌خورده ‌را ‌با ‌استفاده ‌ا ‌ز‌‬
‫متالوگرافي‌نوری‌بین ‪‌10-1‌µm‬انداز ‌هگیری‌کردند‪‌.‬دراین‌حالت‌اکسید‌فیلم‌دوالیه‌درون‌فلز‌مای ‌ع‌‬
‫غوط ‌ه‌ور‌شده‌مانند‌ترک عمل‌میکند‪‌ .‬‬
‫‌‬ ‫ص ‌مکانیکي ‌آلومینیوم ‌خالص‪‌،‬آلیا ‌ژ‬
‫ی ‌خوا ‌‬
‫ي ‌سیستم ‌راهگاهي‌و‌راهباره ‌ب ‌ر ‌رو ‌‬
‫تأثیر ‌طراح ‌‬
‫‪‌،‌Al-7Si-0.3Mg‬آلیاژ‌منیزیم‌توسط‌الیي‌و‌گیریفیتث]‪‌[25‬مورد‌بررسي‌قرار‌گرفت‪‌.‬مشاهدات‌‬
‫آنها‌بدین‌صورت‌بود‌که‌در ‌بعضي‌از‌سطوح‌شکست‪‌،‬در‌منطقه‌مشابه‌در‌دو‌نیم‌از‌یک‌نمونه‌‬
‫تست‌کشش‪‌،‬دو‌فیلم‌اکسیدی‌وجود‌دارد‌(شکل‪‌.)3-2‬این‌مشاهدات‌گواه‌بر‌این‌بود‌که‌فیلم‌‬
‫اکسیدی‌دو‌الیه‌است‌و‌ذات‌ترک‌مانند‌آن‌باعث‌ایجاد‌عیب‌و‌نقاط‌ضیف‌در‌در‌نمونه‌شده‪‌.‬به‌‬
‫همین‌شکل‌در‌تحقیقات‌دیگر‌هم‌تقارن‌فیلم‌اکیدی‌در‌دو‌سمت‌نمونه‌مشاهده‌شد‌توسط‌کایو‌و‌‬
‫کپبل]‪‌ ‌.[26‬‬

‫‪8‬‬
 ‫‌‬
‫ی‌‬
‫شکل‌‪:‌3-2‬فیلم‌اکسید ‌‬
‫‪ 2-2‬مکانیزم ترمیم اکسید فیلم دوالیه‬
‫زمانیکه‌یک‌حجم‌هوا‌در‌بین‌سطوح‌داخلي‌اکسید‌محبوس‌شود‪‌،‬این‌فیلم‌های‌اکسیدی‌درون‌‬
‫يشوند‌با‌این‌حال‌حجم‌هوا‌یا‌تخلخل‌چسبیده‌به‌الیه‌اکسیدفیلم‌مشخص‌نشد‌‪‌.‬‬
‫مذاب‌غوط ‌هور‌م ‌‬
‫نیاهموا ‌و ‌همکارانش]‪‌ [24‬احتمال ‌یک‌مکانیز ‌م ‌برای ‌ترمیم ‌برای ‌اکسید ‌فیل ‌مها ‌‬
‫ی ‌دو ‌الیه ‌را‌مطرح‌‬
‫يشود‪‌ .‬در ‌شکل ‌‪‌ 4-2‬فرآین ‌د‌‬
‫کردند‌که‌توسط‌آن‌طبیعت ‌ترک ‌مانند ‌الیه‌های‌اکسیدی ‌حذف‌م ‌‬
‫ترمیم‌پیشنهادی‌به‌صورت‌شماتیک‌نشان‌داده‌شده‌است‪‌ .‬‬
‫ک‌اکسید ‌فیلم‌نازک‌‬
‫به ‌دلیل ‌تالطم ‌های ‌سطحي‌ایجاد ‌شده ‌در‌طول ‌بارریزی ‌غوط ‌هور ‌شدن ‌ی ‌‬
‫شروع‌ميشود‪‌.‬مقداری‌از‌هوا‌که‌شامل‌مخلوطي‌از‌‪‌CO2‌،Ar‌،O2‌،N2‬و‌دیگر‌گازهاست‌در‌میان‌‬
‫این‌دوالیه‌تر‌نشده‌محبوس‌ميشود‪‌.‬با‌گذشت‌زماند‌فیلم‌آلومینایي‌غوط ‌ه‌ور‌به‌‪‌γ-Al2O3‬و‌سپس‌‬
‫يشود‪‌.‬‬ ‫به‌‪‌α-Al2O3‬تبدیل‌م ‌‬
‫يشود‪‌.‬بنابراین‌یک‌تنش‌کششي‌باعث‌پاره‌شدن‌این‌فیلم‌اکسیدی‌م ‌‬
‫يشود‌و‌با‌هوای‌محبوس‌شده‌تماس‌پیدا‌‬
‫ب‌بیرون‌رانده‌م ‌‬
‫بعد‌از‌آن‌از‌طریق‌حفرات‌با ‌ز‌شده‪‌،‬مذا ‌‬
‫میکند]‪‌ 27‬و ‌‪‌ [28‬که ‌آنجا ‌اکسیژن ‌با ‌مذاب ‌واکنش ‌داده ‌ ‌و ‌اکسید ‌فیلم ‌آلومینیوم‌آمورف ‌تشکیل‌‬
‫ميشود‌با‌ادامه‌رشد‌اکسید‌فیلم‌و‌با‌مصرف‌اکسیژن‌باقي‌مانده‪‌،‬دو‌الیه‌به‌سمت‌یکدیگ ‌ر‌حرکت‌‬
‫ميکنند‪‌.‬‬

‫‪9‬‬
 ‫‌‬
‫ی‌ترمیم‌برای‌اکسید‌فیل ‌م‬
‫شکل‌‪‌:4-2‬احتمال‌یک‌مکانیزم‌برا ‌‬

‫ش‌‌ب ‌ه‌‌شکل‌‌‬
‫با‌ گذشت‌ زمان‌‌‌‌اکسیژن‌‌محبوس‌ شده‌‌مصرف‌‌شد ‌ه‌‌و‌‌احتما ‌ل‌‌انجام‌‌واکن ‌‬
‫نیتریدآلومینیوم ‌(‪ )AlN‬در ‌فیلم ‌‪‌ Al2O3‬وجود ‌دارد ‌(شکل ‌‪‌ )‌ 5-2‬با ‌ادامه ‌این‌روند ‌دو ‌سط ‌‬
‫ح ‌الی ‌ه‌‬
‫اکسیدی مجبور‌شده‌تماس‌پیدا‌کنند‪‌.‬در‌این‌نقطه‪،‬با‌افزایش‌رشد‌فیلم‌جامد‌ممکن‌است‌با‌ایجاد‌‬
‫ی‌‬
‫پیوند ‌بین ‌دو فیلم ‌در ‌نقط ‌ه‌تماس ‌همراه ‌باشد‪‌ .‬د ‌ر‌پایان ‌تقریبا ‌تمام ‌گا ‌ز‌واکنش ‌داد ‌ه‌و ‌تنه ‌ا‌مقدار ‌‬
‫ت‌به‌دلیل‌ایجاد‌پیوند‌د ‌ر‌‬
‫ي‌ماند(شکل‌‪‌)‌‌‌5-2‬د ‌ر‌این‌حال ‌‬
‫ي‌م ‌‬
‫گاز‌خنثي‌(آرگن ‌)‌در‌میا ‌ن دو‌الیه‌باق ‌‬
‫ن‌امر‌آ ‌ن‌ه ‌ا‌‬
‫ن‌اکسیدها‌با‌حفرات‌همراه‌نبود ‌ه‌ ‌و‌ای ‌‬
‫ی‌ب ‌ه‌دا ‌م‌افتاده‪‌،‬ای ‌‬
‫ف هوا ‌‬
‫فصل‌مشترک‌ ‌و‌با‌مصر ‌‬
‫يکند‪.‬‬
‫را‌کامال‌با‌اکسیدهای‌جدید‌ ‌و نازک‌متمایز‌م ‌‬
‫رییس‌‌زاده‌‌و‌‌گریفیث]‪‌‌[29‬برای‌ مدل‌ سازی‌ فیزیکي‌‌لول ‌ه‌‌ای‌‌ا ‌ز‌‌جنس‌‌نیترید‌‌سیلیسیوم‌‌ک ‌ه‌‬
‫ی‌آن‌ایجاد‌شده‌بود‌تهیه‌و‌آن‌را‌وارد‌محفظه‌‬
‫سوراخي‌به‌قط ‌ر‌‪‌2‬و‌ارتفاع‌‪‌4‬سانتیمتر‌در‌یک‌انتها ‌‬
‫ب‌‬
‫قالب‌پر‌از‌مذاب‌کردند‌که‌در‌اثر‌آن‌حجمي‌از‌هوا‌در‌درون‌حفره‌انتهای‌میله‪‌،‬در‌تماس‌با‌مذا ‌‬

‫‪10‬‬
 ‫ن ‌آزمایش ‌فلز ‌مذاب ‌اکسیژن ‌و ‌نیتروژن ‌به ‌دام ‌افتاده ‌را ‌مصرف ‌کرده ‌و ‌ب ‌ه‌‬
‫به ‌محبوس‌شد‪‌ .‬در ‌حی ‌‬
‫ج‌حج ‌م‌هوای‌به‌دام‌افتاده‌را‌کاهش‌داد‪‌.‬پس‌از‌اتمام‌آزمایش‪‌،‬میله‌ب ‌ه‌آرامي‌بیرون‌آورده‌ ‌و‌‬
‫تدری ‌‬
‫مذابي‌که‌جایگزین‌هوای‌به‌دام‌افتاده‌شده‌بود‌را‌توسط ‪ SEM‬و ‪ EDX‬مورد‌بررسي‌قرار‌دادند‌‪‌ ‌.‬‬

‫‌‬
‫ی‌‬
‫ح‌الیه‌اکسید ‌‬
‫شکل‌‪‌:5-2‬تماس‌دو‌سط ‌‬
‫ی‌‬
‫در‌ این‌ آزمایش‌مشاهده‌شد‌که‌‌آلومینیوم‌‌مذاب‌‌میتواند‌‌هوای‌‌حبس‌‌شده‌‌در‌‌بین‌‌الیه ‌ها ‌‬
‫اکسیدی‌را‌توسط‌واکنش‌با‌اکسیژن‌و‌نیتروژن‌ب ‌ه‌شکل‌‪‌AlN‬و‌‪‌Al2O3‬مصرف‌کند‌و‌هی ‌‬
‫چ‌زماني‌‬
‫برای‌انتقال‌از‌حالت‌آمورف‌به‌‪‌α-Al2O3‬و‌‪‌γ-Al2O3‬رویت‌نشد‪‌.‬اکسید‌تولیدی‌به‌ترکیب‌شیمیایي‌‬
‫ي‌نمونه‌ه ‌ا‌با‌ترکیب‌شیمیایي‌مختلف ‪AlN‬‬
‫ل‌گرفته‌در‌تمام ‌‬
‫مذاب‌نی ‌ز‌وابست ‌ه‌بود ‌ه‌و‌تنه ‌ا‌نیترید‌شک ‌‬
‫بوده‌است‌(شکل‪.)6-2‬‬

‫‌‬
‫ی‌آلومینیوم‌خالص ‌‬ ‫شکل‪‌:6-2‬تغییر‌در‌حجم‌هوا ‌‬
‫ی‌به‌دام‌افتاد ‌ه‌با‌زمان‌برا ‌‬

‫‪11‬‬
 ‫‪ 3-2‬اکسیدفیلم های دوتایی در آلیاژهای ‪Al-Si-Mg‬‬

‫سزاده]‪‌ ‌ [65‬بررسي‌شد‪‌.‬‬
‫ترمیم ‌عیب ‌فیل ‌م ‌اکسید ‌دوالیه ‌د ‌ر ‌مذاب ‌‪‌ A356‬توسط ‌آریافر ‌و ‌رئی ‌‬
‫آنها‌با‌قرار‌دادن‌د ‌و‌میله‌از‌جنس‌‪‌A356‬داخل‌لول ‌ه‌ای‌فوالدی‌و‌نگهداری‌د ‌و‌الیه‌اکسید‌موجو ‌د‌‬
‫ح‌میله‌ها‌که‌در‌تماس‌ب ‌ا‌یکدیگ ‌ر‌در‌مذاب‌به‌مدت‌زمان‌‪‌32‬ثانیه‌تا‌‪‌42‬ساعت‪‌،‬توانستند‌عیب‌‬
‫بر‌سط ‌‬
‫فیلم‌اکسید‌فیلم‌دوالیه‌ر‌ا‌مدل‌سازی‌کرده‌و‌تغییرات‌به‌وجود‌آمده‌در‌این‌عیب‌را‌مشاهده‌کنند‪‌.‬‬
‫آنها ‌در ‌تحقیقات ‌خود ‌مشاهده ‌کردند ‌که ‌بعد ‌از ‌مصرف ‌شدن ‌کامل‌اکسیژن ‌و ‌نیتروژن ‌محبوس‌‬
‫شده‪‌،‬طي‌دو‌مکانیزم‌تبدیل‌اکسید‌آلومینیوم‌به‌اسپینل‌‪‌ ‌MgAl2O4‬و‌سپس‌تبدیل‌اسپینل‌به‌‪‌MgO‬‬
‫ن‌دو ‌الیه‌اکسیدی ‌برقرار‌شد‪‌ .‬دگرگوني‌‪‌ Al2O3‬به‌‪(MgAl2O4‬اسپینل) ‌در ‌مدت‌‬
‫پیوندهایي ‌در ‌بی ‌‬
‫يتر‌انجام‌گردی ‌د‪‌.‬‬ ‫ی‌کوتا ‌ه‌ ‌و‌تبدیل‌تدریجي‌اسپینل‌ب ‌ه‌‪‌MgO‬در‌زما ‌نها ‌‬
‫ی‌طوالن ‌‬ ‫زما ‌نهای‌نگهدار ‌‬
‫ش ‌دگرگوني ‌‪‌ Al2O3‬و‌‬
‫ن ‌دوالیه‌شد‪‌ .‬واکن ‌‬ ‫تبدیل ‌اسپینل ‌ب ‌ه ‌‪‌ MgO‬باع ‌‬
‫ث ‌ایجاد ‌پیون ‌د ‌مستحکم ‌بی ‌‬
‫ایجاد‌اسپینل‌به‌صورت‌معادل ‌ه‌زیر‌بیان‌شد‌‪‌ :‬‬
‫معادله‌–‌ ‌‬
‫‪Mg+4/3 Al2O3=MgAl2O4+2/3 Al‬‬

‫ن‌تغییر‌حجم‪،‬باعث‌تنش‌هایي‌بر‌‬
‫ن‌استحاله‌با‌افزایش‌حجمي‌در‌حدود‌‪‌%‌18‬همرا ‌ه‌بوده‌ک ‌ه‌ای ‌‬
‫ای ‌‬
‫ن‌‬
‫ح ‌آلومینا ‌شده ‌که ‌در‌پي‌آن ‌به ‌تشکیل ‌ترکهایي ‌در ‌الیه ‌اکسیدی ‌شده‪‌ .‬مذاب ‌از ‌طریق ‌ای ‌‬
‫سط ‌‬
‫ط‌‬
‫ن ‌نقا ‌‬
‫ی ‌نه ‌چندان ‌قوی ‌بین ‌الیه ‌های ‌فیلم ‌اکسیدی ‌در ‌ای ‌‬
‫ل ‌عیب ‌نفوذ ‌کرده ‌و ‌پیوند ‌‬
‫ترکها ‌به ‌داخ ‌‬
‫برقرار‌نمود]‪‌.[65‬ای ‌‬
‫ن‌پیوند‌تاثیر‌مخرب‌فیلم‌اکسید‌دوالیه‌ر‌ا‌به‌عنوان‌ترک‌تا‌حد‌زیادی‪‌،‬کم‌کند‪‌.‬‬
‫بعد ‌از ‌نگهداری ‌به‌مدت ‌‪‌ 13‬دقیقه ‌استحاله ‌ی ‌دوم ‌با ‌مکانیزم ‌تبدیل ‌اسپینل ‌به ‌‪‌ MgO‬به‌معادله ‌‪‌‌--‬‬
‫صورت‌گرفت‌‪‌ .‬‬
‫معادله‌ ‌‬
‫‪Mg+1/3 MgAl2O4=4/3 MgO+2/3 Al‬‬
‫‌‬
‫‪‌MgO‬الیه‌ای‌متخلخل‌اس ‌‬
‫ت‌که‌از‌طریق‌آن‌مذاب‌ب ‌ه‌راحتي‌به‌داخل‌فیل ‌م‌اکسیدی‌نفوذ‌کرده‌‌‬
‫ی‌‬
‫ی‌اکسید ‌‬
‫و‌طي‌واکنش‌هایي‌با‌اتمسفر‌داخلي‌عیب‌و‌مصرف‌کردن‌آن‪‌،‬پیوندی‌قوی‌بین‌الیه‌ها ‌‬
‫ت‌‬
‫يشود‪‌.‬درنهای ‌‬
‫ایجاد‌ميکند‌که‌با‌فرصت‌دادن‌بیشتر‌پیوند‌قوی‌تر‌شده‌و‌در‌نقاط‌بیشتری‌برقرار‌م ‌‬
‫ي‌فیلم‌اکسید‌دوالی ‌ه‌نی ‌ز‌‬
‫ت‌زما ‌ن‌‪‌5‬ساعت‌به‌طو ‌ر‌کامل‌انجام‌شدن ‌د‌و‌اتمسفر‌داخل ‌‬
‫استحاله‌ه ‌ا‌د ‌ر‌مد ‌‬
‫ن‌الیه‌های‌فیلم‌اکسیدی‌بیشتر‌نش ‌د‪‌.‬آریاف ‌ر‌‬
‫ن‌زمان‌دیگر‌میزا ‌ن‌پیوند‌بی ‌‬
‫کامال‌مصرف‌شد‌ ‌و‌بع ‌د‌از‌ای ‌‬

‫‪12‬‬
 ‫و ‌رئیس ‌زاده]‪‌ ‌ [65‬دریافتند ‌که ‌اتصال ‌بین ‌الیه ‌های ‌اکسیدی ‌صرفا ‌م ‌‬
‫يتواند‌بعد ‌از ‌مصرف ‌شدن‌‬
‫خ‌ده ‌د‪‌ .‬‬
‫کامل‌اکسیژن‌و‌نیتروژن‌داخلي‌این‌عیب‌ر ‌‬
‫جف ‌زاده ‌و ‌رئیس ‌زاد ‌ه]‪‌[66‬‬
‫رفتار ‌عیب ‌فیلم ‌اکسید ‌دوالی ‌ه ‌در ‌مذاب ‌‪‌ Al-4.5%Mg‬توسط ‌ن ‌‬
‫ی‌به ‌همراه‌‬
‫مورد‌بررسي ‌قرار‌گرفت‪‌.‬آن‌ها‌از ‌آزمایشات‌آریافر ‌استفاده ‌کردند‌ ‌و‌الیه‌های‌اکسید ‌‬
‫ب‌آلیاژ‌‪‌Al-4.5%Mg‬نگهد‌اری‌‬
‫ی‌بین‌‪‌2‬دقیق ‌ه‌تا‌‪‌16‬ساعت‌درو ‌ن‌مذا ‌‬
‫نشان‌را‌در‌زما ‌نها ‌‬
‫اتمسفر‌بی ‌‬
‫کردند ‌و ‌تغییرات ‌ایجاد ‌شده ‌و ‌مکانیزم ‌ترمیم ‌آن ‌را ‌آن ‌مورد ‌بررسي ‌قرار ‌دادند‪‌ .‬آن ‌ه ‌ا ‌مشاهد ‌ه‌‬
‫ی‌ضخامت‌الی ‌ه‌اکسید‌ميباشد‌‬
‫ط‌نقاط‌تیر ‌ه‌الی ‌هها‌ک ‌ه‌نشان‌دهنده‌زیاد ‌‬
‫کردند‌که‌گذشت‌زمان‌فق ‌‬
‫ي‌‬
‫يداد‪‌.‬بعد‌از‌گذشت‌‪‌30‬دقیقه‌بر‌سطوح‌الیه‌های‌اکسید‌ترکهایي‌ایجاد‌شد‌اما‌مذاب ‌‬
‫را‌افزایش‌م ‌‬
‫ش‌‬
‫ت‌به‌علت‌کش ‌‬
‫ن‌اس ‌‬
‫کها‌ممک ‌‬
‫ب‌از‌تر ‌‬
‫ی‌پیوند‌عبور‌نکرد‪‌.‬عد ‌م‌عبو ‌ر‌مذا ‌‬
‫ا ‌ز‌بین‌آ ‌ن‌ه ‌ا‌برای‌برقرار ‌‬
‫ی‌‬
‫ل ‌پیشرفته ‌ ‌‬
‫سطحي‌مذاب ‌آلومینیو ‌م ‌و ‌یا ‌سیالیت ‌پایین ‌مذاب ‌(د ‌ر ‌صورتي ‌ک ‌ه ‌ترک ‌ها ‌در ‌مراح ‌‬
‫ش‌یافت‌ک ‌ه‌‬
‫انجماد‌ایجاد‌شد ‌ه‌باشند)‌باشد‪‌.‬با‌افزایش‌زمان‌نگه‌داری‪‌،‬تعداد‌و‌اندازه‌ترک‌ه ‌ا‌افزای ‌‬
‫ن‌الیه‌های‌فیل ‌م‌‬
‫ی‌الیه‌های‌اکسیدی‌بود‪‌.‬ام ‌ا‌حتي‌بعد‌از‌گذشت‌‪‌16‬ساعت‌بی ‌‬
‫نشاني‌از‌افزایش‌ترد ‌‬
‫ی‌برقرار‌نشد‪‌ .‬‬
‫اکسید‌دو‌الیه‌پیوند ‌‬
‫جف ‌زاده ‌و ‌رئیس ‌زاد ‌ه]‪‌ [66‬با ‌بررسي ‌بین ‌نتای ‌‬
‫ج ‌بدست ‌آمده ‌از ‌این ‌تحقیق ‌و ‌تحقیقات‌ ‌قبلي‌‬ ‫ن‌‬
‫دریافتند‌که‌برای‌ایجاد‌پیوند‌بین‌الی ‌ههای‌عیب‌فیلم‌اکسید‌دوالیه‌عالوه‌بر‌مصرف‌کامل‌اکسیژن‌‬
‫ح‌الیه‌ه‌ا‌‬
‫ی‌برای‌آرایش‌مجدد‌اتم‌ها‌در‌س ‌ط ‌‬
‫و‌نیتروژن‌اتمسفر‌داخلي‌این‌عیب‪،‬حتما‌باید‌استحاله‌ا ‌‬
‫صورت‌گیرد‌‪‌ .‬‬
‫ی‌نژا ‌د‌و‌رئیس‌زاده]‪‌[67‬‬
‫‌احتمال‌ترمیم‌اکسید‌فیلم‌دوالی ‌ه‌د ‌ر‌آلیاژ‌‪‌Al-0.7%Mg‬توسط‌امیر ‌‬
‫ج‌حاصل‌از‌‬
‫به‌روشي‌که‌برای‌اولین‌بار‌آریافر‌مورد‌استفاده‌قرارداد‌تحت‌آزمایش‌قرار‌گرفت‪‌.‬نتای ‌‬
‫ی ‌تشکیل ‌دهنده ‌یک ‌اکسید ‌فیلم ‌د ‌و ‌الیه ‌در ‌مذاب ‌‪‌0.7‬‬
‫این‌تحقیق‌ ‌نشان ‌دا ‌د ‌که ‌الی ‌ههای ‌آلومینا ‌‬
‫ي‌به‌اسپینل‌و‌هنگامي‌ک ‌ه‌اکسیژن‌کافي‌در‌اتمسفر‌محبوس‌شده‌باشد‌به‌‌اکسی ‌د‌‬
‫درصد‌منیزیم‌به‌آرام ‌‬
‫ث‌‬
‫منیزیم ‌تبدیل ‌مي ‌شوند‪‌ .‬همچنین ‌آنها ‌به‌این ‌نتیجه‌رسیدند ‌که ‌مصرف ‌اکسیژن ‌بین ‌دو ‌الیه ‌باع ‌‬
‫يکند‪‌.‬برای‌آلیا ‌ژ‌‬
‫ح‌الیه‌اکسید‌شده‌و‌از‌ادامه‌دادن‌ترمیم‌الی ‌هها‌جلوگیری‌م ‌‬
‫پایداری‌اسپینل‌در‌سط ‌‬
‫ي‌‬
‫ل‌توجه ‌‬
‫با‌‪‌0.7‬درصد‌منیزی ‌م‌در‌بعضي‌از‌نمون ‌هها‌با‌زمان‌نگهداری‌زیاد‌در‌حالت‌مذاب‪‌،‬اتصال‌قاب ‌‬
‫بین ‌دو ‌الیه‌مشاهده ‌نگردید‌به‌علت‌شرایط ‌فیزیکي ‌الیه ‌های ‌اکسیدی ‌و ‌شرایط ‌اتمسف ‌ر ‌محبوس‌‬
‫شده‪‌ .‬‬
‫ح‌الی ‌ههای‌اکسیدی‌دیده‌شد‌ ‌و‌این‌ترکها‌‬
‫جفزاده‌در‌سط ‌‬
‫ی‌در‌تحقیقات‌ن ‌‬
‫ترکهای‌بسیا ‌ر‌ریز ‌‬
‫ف ‌زاده ‌ر‌ا ‌رد ‌کرد ‌و‌بیا ‌ن‌‬
‫ج ‌‬
‫ج ‌ن ‌‬
‫ینژاد ‌د ‌ر ‌تحقیقات ‌خود ‌نتای ‌‬
‫ی ‌حرارتي ‌نامید‪‌ .‬ولي ‌امیر ‌‬
‫يها ‌‬
‫ر‌ا ‌پارگ ‌‬

‫‪13‬‬
‫يهای ‌مشاهد ‌ه‌شده ‌د ‌ر ‌واقع ‌همان ‌پیوندهای ‌ایجاد ‌شده ‌بین ‌الی ‌هها ‌بودند‪‌ .‬از ‌آنجایي‌‬
‫نمود ‌که ‌پارگ ‌‬
‫که‌این‌پیوندها‌بسیار‌ریز‌بودند‌استحکام‌کمي‌داشتند‪‌ ‌.‬‬
‫سزاده]‪‌[68‬نیز‌در‌تحقیقات‌خود‌ب ‌ه‌کمک‌آزمایش‌انجماد‌در‌شرایط‌کاهش‌فشا ‌ر‌‬
‫شفایي‌و‌ریی ‌‬
‫ي ‌با ‌‪‌ 0.3،0.7،2‬درصد‌منیزیم ‌مورد‌تحت‌بررسي‌قرار‌‬
‫بهای ‌‬
‫ی ‌دوالیه ‌ر‌ا ‌در ‌مذا ‌‬
‫رفتار‌اکسید ‌فیل ‌مها ‌‬
‫ي‌‬
‫بهای‌متفاوت‌بستگ ‌‬
‫دادند‪‌.‬با‌توجه‌به‌نتایج‌بدست‌آمده‌پایداری‌اکسیدفیل ‌مهای‌دوالیه‌درون‌مذا ‌‬
‫به‌مدت‌زمان‌الزم‌برای‌تحول‌الی ‌ههای‌اکسیدی‌دارد‪‌.‬اگ ‌ر‌تحوالت‌الی ‌ههای‌اکسیدی‌مدت‌زما ‌ن‌‬
‫زیادی‌طول‌بکشد‪‌،‬ترمیم‌اکسیدفیل ‌مها‌نیز‌بیشتر‌به‌تعویق‌افتاده‌و‌درنتیجه‌این‌اکسید‌فیل ‌مها‌در‌مذاب‌‬
‫برای‌مدت‌زما ‌ن‌بیشتری‌معلق‌میمانند‪‌ .‬‬

‫‪14‬‬
 ‫‪ 4-2‬ریختهگری مرکب‬
‫يباشد‪‌‌،‬‬
‫در‌این‌روش‌که ‌برای ‌اتصال ‌دو ‌فلز ‌یا ‌آلیاژ ‌به ‌یکدیگر ‌از‌طریق ‌ریختهگری ‌مستقیم ‌م ‌‬
‫یکي‌از‌این‌فلزات‌یا‌آلیاژها‌در‌فاز‌جامد‌و‌فلز‌یا‌آلیاژ‌دیگر‌در‌فاز‌مذاب‌است‪‌.‬ریخت ‌هگری‌مرکب‌‬
‫ت‌ب ‌ه‌روش‌ریخت ‌هگری‌ ‌و‌ب ‌ه‌‬
‫ي ‌فلزا ‌‬
‫برای‌اولین‌بار‌در‌سال‌های‌‪‌1980‬تا‌‪‌1990‬تحت‌عنوا ‌ن‌اتصال‌ده ‌‬
‫ش‌‌و‌‌خوردگي‌‌ب ‌ه‌‌زیر‌‌الی ‌ه‌‌فوالدی‪‌ ،‬که‌‌پیش‌‌از‌‌آن‌‌توسط‌‬
‫قصد‌‌اتصال‌‌چد ‌ن‌‌های‌‌مقاوم‌ به‌‌سای ‌‬
‫يشد‌توسط‌موسسه‌‪‌CSIRO‬معرفي‌شد]‪‌ .[30‬‬
‫جوشکاری‌انجام‌م ‌‬
‫ف‌‬
‫ب‌یا‌آلیاژ‌دیگر‌در‌اطرا ‌‬
‫ی‌جام ‌د‌(مغزه)‌‌د ‌ر‌درون‌قالب‌قرار گرفته‌و‌مذا ‌‬
‫ش‌قطعه‌فلز ‌‬
‫در‌این‌رو ‌‬
‫آن‌ریخت ‌هگری‌میشود‌(شکل‪‌ )--‬‬

‫‌‬
‫شکل‪‌:7-2‬شماتیک‌روش‌ریخته‌گری‌مرکب ‌‬
‫یک‌منطقه‌نفوذی‪‌-‬واکنشي‪‌،‬پس‌از‌اینکه‌مذاب‌یک‌فلز‌در‌اطراف‌فلز‌دیگر‌ریخت ‌هگری‌شد‪‌،‬‬
‫يدهد‪‌،‬سپس‌‬
‫ی‌پیوسته‌از‌یک‌فل ‌ز‌به‌فلز‌دیگر‌رخ‌م ‌‬
‫ل‌گرفته‌ ‌و‌در‌نتیجه‌یک‌انتقال‌فلز ‌‬
‫بین‌فلز‌شک ‌‬
‫يشود‪‌.‬در‌محل‌تماس‌دو‌فلز‌مذاب‌و‌جامد‌‬
‫منجر‌به‌شکل‌گیری‌پیوند‌فلزی‌و‌اتصال‌بین‌دو‌فلز‌م ‌‬
‫و‌واکنش‌شیمیایي‪‌،‬نفوذ‌و‌انحالل‌منجر‌به‌ایجاد‌فصل‌مشترک‌متالورژیکي‌بین‌دو‌فلز‌ميشود]‪‌ ‌.[4‬‬
‫ک‌‬
‫ی‌قطعه‌تولیدشده‌به‌روش‌ریخت ‌هگری‌مرکب ‌‪‌،‬تشکیل‌ی ‌‬
‫ن‌یکي‌از‌مهمترین‌مشخصهها ‌‬
‫بنابرای ‌‬
‫منطقه ‌نفوذی‪ -‬واکنشي ‌بین ‌دو ‌فلز ‌یا ‌آلیاژ ‌و ‌تشکیل ‌پیوندهای ‌متالورژیکي ‌در ‌فصل ‌مشترک ‌آنها‌‬
‫است‪‌.‬استفاده‌ا ‌ز‌این‌روش‌ریختهگری‌یک‌قطعه‌ ‌و‌اتصا ‌ل‌همزمان‌قطعات‌دیگ ‌ر‌ب ‌ه‌آن‌ر‌ا‌امکان‌پذی ‌ر‌‬
‫ک‌‬
‫ن ‌شرط ‌در ‌ریخت ‌هگری ‌مرکب ‌ایجاد ‌یک ‌اتصال ‌سالم ‌در ‌حضور ‌ی ‌‬
‫ميسازد‪‌ .‬بنابراین ‌اصلي‌تری ‌‬
‫ت]‪‌ .[1،4‬‬
‫ناحیه‌نفوذی‌اس ‌‬

‫‪15‬‬
‫ي‌‌اغتشاشي‪‌،‬‬
‫ش‌‌های‌‌متفاوتي‌ مانند‌ پیوند‌‌نفوذی ‌‪‌‌،‬نفوذ‌‌تحت‌‌خالء ‌‪‌‌،‬جوشکاری‌‌اصطکاک ‌‬
‫رو ‌‬
‫ی‌لیزری ‌‪‌،‬نور ‌د‌گرم‪‌،‬لحیم‌کاری‌ ‌و‌غیر ‌ه‌برای‌اتصال‌دو‌فل ‌ز‌یا‌آلیا ‌ژ‌به‌یکدیگر‌وجود‌دارد‪‌.‬‬
‫جوشکار ‌‬
‫ی‌‬
‫ي ‌مانند ‌ناتواني ‌د ‌ر ‌تولید ‌قطعات‌با ‌شکل ‌ها ‌‬
‫ولي ‌عمدتا ‌این ‌روش ‌های ‌تولید ‌با ‌محدودیت ‌های ‌‬
‫ت ‌خاص‌مواج ‌ه‌‬
‫ي ‌و ‌تجهیزا ‌‬
‫ی ‌عملیات ‌‬
‫ي ‌فرآیند‪‌ ،‬هزین ‌ه ‌های ‌باال ‌‬
‫پیچیده ‌و ‌ابعاد ‌بزرگ‪‌ ،‬زما ‌ن ‌طوالن ‌‬
‫ي ‌مناسب ‌نبوده ‌ ‌و ‌بسیاری ‌از‌‬
‫هستند‪‌ .‬به ‌همین ‌دلیل ‌این ‌روش ‌ها ‌برای ‌بسیاری ‌از ‌کاربردهای ‌صنعت ‌‬
‫ف‌نمي‌سازند]‪‌ .[31‬‬
‫نیازها‌را‌برطر ‌‬
‫‌‬
‫‪ 1-4-2‬محدودیت های ریختهگری مرکب‬
‫با‌وجود‌مزیت‌های‌روش‌ریختهگری‌مرکب‪‌،‬این‌روش‌ ‌مشکالت‌و‌محدودیت‌هایي‌ ‌هم‌دارد‌‬
‫يشود‌به‌تشکیل‌الیه‌ا ‌کسید ‌سطحي‌که‌در‌فصل‌مشترک‌همراه‌است‪‌،‬اشاره‌کرد‌که‌البته‌با‌‬
‫که‌م ‌‬
‫يتوان‌اتصال‌خوبي‌بین‌مغزه‌و‌مذاب‌ایجاد‌کرد‌و‌یک‌قطعه‌مرکب‌دو‌فلزی‌با‌خواص‌‬
‫غلبه‌بر‌آن‌م ‌‬
‫نهایي‌مطلوب‌تولید‌کرد‪‌.‬روش‌هایي‌مانن ‌د‌پوشش‌دهي‌و‌آلیاژ‌سازی‌برای‌مقابله‌با‌مشکالت‌ایجا ‌د‌‬
‫شده‌توسط‌اکسید‌سطحي‌استفاده‌شده‌است]‪‌ .[1،4،32‬‬
‫‌‬
‫‪ 2-4-2‬کاربردهای ریختهگری مرکب‬
‫قطعات ‌ساخت ‌هشده ‌به ‌روش ‌ریختهگری ‌مرکب ‌به ‌طو ‌ر ‌رو ‌ز ‌افزون ‌د ‌ر ‌صنایع ‌هوا ‌ ‌و ‌فضا ‌مورد‌‬
‫يگیرند‪‌ .‬عالوه ‌بر ‌این ‌در ‌صنایع ‌خودروسازی‌نیز ‌روش‌ریخت ‌هگری ‌مرکب ‌به ‌عنوا ‌ن‌‬
‫استفاده ‌قرار ‌م ‌‬
‫ت‌‬
‫یک‌روش‌کارآمد‌برای‌تولید‌قطعات‌شاسي‌از‌قبیل‌بدنه‌موتور‪‌،‬پوشش‌گیربکس‌و‌همچنین‌قطعا ‌‬
‫بدنه‌خودرو‌از‌جمله‌چهارچوب‌درها‪‌،‬اتصاالت‌و‌پایه‌نصب‌داشبورد‌استفاده‌مي‌شود‪‌ .‬برای‌مثا ‌ل‌‬
‫کارخانه ‌خودروسازی ‌برای ‌ساخت ‌بعضي ‌از ‌موتورهای ‌شش ‌سیلندری ‌خود ‌ا ‌ز ‌جنس ‌آلومینیوم ‌و‌‬
‫منیزیم‌ا ‌ز‌روش‌ریخته‌گری‌مرکب‌استفاده‌میکنند]‪‌ .[31،33،34‬‬
‫‌‬
‫‪ 3-4-2‬پارامترهای موثر در ریختهگری مرکب‬
‫يدهد ‌ک ‌ه‌واکنش ‌دو ‌فلز ‌ب ‌ا‌یکدیگر‌شامل ‌س ‌ه‌‬
‫ی‌پیوند ‌فلزات ‌نشا ‌ن‌م ‌‬
‫تحقیقات‌انجام‌شده ‌ب ‌ر‌رو ‌‬
‫مرحله‌باشد‪‌ :‬‬
‫‪ .1‬واکنش‌دو‌فلز‌با‌یکدیگر‌به‌قصد‌برقراری‌اتصال‌دو‌فل ‌ز‌با‌یکدیگ ‌ر‬
‫‪ .2‬بهبود‌تماس‌فیزیک ‌‬
‫ي‬
‫‪ .3‬فعال‌سازی‌سطوح‌در‌تماس]‪[35‬‬

‫‪16‬‬
‫ت‌و ‌کیفیت ‌اتصال ‌دو‌فلز ‌را‌‬
‫پدیده‌انتقال ‌حرارت ‌طي ‌فرآیند ‌ریخت ‌هگری ‌مرکب ‌بسیار‌مهم ‌اس ‌‬
‫ب ‌و ‌همچنین ‌رشد‌ترکیبات ‌بین‌‬
‫ي ‌در ‌دسترس ‌برای ‌نفوذ ‌مغزه ‌در ‌مذا ‌‬
‫تعیین ‌ميکند‪‌..‬حجم ‌حرارت ‌‬
‫يکند‪‌.‬برای‌اینکه‌اصوال‌‬
‫فلزی‌ ‌و‌ایجاد‌ناحی ‌ه‌انتقالي‌د ‌ر‌فصل‌مشترک‌با‌تغییر‌این‌دو‌پارامتر‌تغییر‌م ‌‬
‫ی‌‬
‫ح‌مغزه‌باشد‪‌.‬بنابراین‌ترشوندگي‌از‌پارامترها ‌‬
‫اتصالي‌شکل‌بگیرد‌مذاب‌باید‌قادر‌به‌تر‌کردن‌سط ‌‬
‫مهم‌د ‌ر‌ریختهگری‌مرکب‌است]‪‌ .[36‬‬
‫‌‬
‫‪ 5-2‬اکسیداسیون آلومینیوم مذاب‬
‫ایمپي‌ ‌و‌همکارانش]‪‌‌،[28‬سینتیک‌اکسیداسیون‌آلومینیوم‌خاص‌ ‌و‌آلیا ‌ژ‌آلومینیوم‌‪‌5‬درص ‌د‌وزني‌‬
‫منیزیم ‌را ‌در ‌دمای ‌‪‌ 750‬به ‌صورت ‌ترموگرافي ‌متری ‌در ‌هوای ‌خشک ‌بررسي ‌و ‌ساختا ‌ر ‌و ‌ترکیب‌‌‬
‫الیه‌اکسیدی ‌را‌توسط ‌میکروسکوپ ‌الکتروني ‪ TEM‬تعیین ‌کردند ‌(شکل‪)8-2‬نتای ‌‬
‫ج ‌مربوط‌به‌‬
‫آلومینیم‌خالص‌است)‪‌ .‬‬
‫ی‌‬
‫ي‌‌برا ‌‬
‫ی‌‌آلومینیوم‌‌بوده‌‌که‌‌فرصت‌‌کاف ‌‬
‫آلومینیای‌ آمورف‪ ‌،‬اولین‌‌الیه‌‌تشکیل‌‌شد ‌ه‌‌بر‌‌رو ‌‬
‫کریستالي‌شدن‌ر‌ا‌نداشته‌است]‪‌.[37‬جوانه‌زني‌ ‌و‌رشد‌کریستال‌های‌‪‌γ-Al2O3‬در‌فصل‌مشترک‌‬
‫يافتد]‪‌ .[38،12‬ای ‌‬
‫ن‌‬ ‫اکسید ‌آمورف ‌و ‌مذاب ‌باتوجه ‌به ‌دمای ‌ذوب ‌در ‌کمتر ‌از ‌چند ‌دقیقه ‌اتفاق‌م ‌‬
‫کریستال ‌ها ‌به ‌شکل ‌جانبي ‌رشد ‌کرده ‌تا ‌اینکه ‌یک ‌تکه ‌الیه ‌شکل ‌بگیرد ‌(شکل ‌‪‌ 9‌ 0‬نقطه ‪‌ - a‬و‌‬
‫شکل‌‪)‌9-2‬الف‪.((.‬نظر‌‪‌[39] Fouce‬بدین‌گونه‌بود‌که‌الیه‌کریستالي‌با‌گذشت‌زما ‌ن‌ضخیم‌تر‌‬
‫شده ‌و ‌در ‌برابر ‌نفوذ ‌یون ‌های ‌فلزی ‌و ‌اکسیژن ‌مقاوم ‌میگرد‪‌ ،‬به ‌نحوی ‌که ‌از ‌آلومینیم ‌محافظت‌‬
‫ميکند‪‌ .‬‬

‫‌‬
‫شکل‪‌:8-2‬منحني‌وزن‌اکسی ‌د‌زمان‌برای‌آلومینیو ‌م‌خالص‌در‌هوای‌خشک‌و‌‪‌750‬درج ‌ه ‌‬

‫‪17‬‬
 ‫‌‬
‫ش‌های‌ایمپي‌و‌تقریبا‌تمامي‌مطالعات‌اکسیداسیون‌آلومینیوم‌مذاب‪‌،‬تحت‌‬
‫باتوجه‌به‌اینکه‌آزمای ‌‬
‫شرایط ‌ساکن ‌انجام ‌شده ‌اند‪‌ ،‬ایمپي]‪‌ [40‬پیشنهاد ‌داد ‌که ‌پایداری ‌این ‌ساختار ‌به ‌یون ‌هیدروکسیل‌‬
‫ی‌‬ ‫ف ‌یون‌هیدروکسیل ‌باعث ‌تبدیل ‌شد ‌ن ‌اکسید ‌به ‌‪‌ α-Al2O3‬که ‌دارا ‌‬
‫ی ‌ساختار ‌‬ ‫مربوط‌است‪‌ .‬حذ ‌‬
‫ت‌اتفاق‌ميافتد‌ ‌و‌‬
‫ي‌د ‌ر‌زماني‌کمتر‌ا ‌ز‌‪‌5‬ساع ‌‬
‫ن‌دگرگوني‌ب ‌ه‌شکل‌طبیع ‌‬
‫يشود‪‌.‬ای ‌‬
‫ت‌م ‌‬
‫رمبوهدرا ‌ل‌اس ‌‬
‫يشود‪‌ .‬دگرگوني ‌به ‌‪α-‬‬
‫یون ‌هیدروکسیل ‌در ‌حین‌ادامه ‌جذب ‌هیدروژن ‌درون ‌مذاب‪‌ ،‬حذف ‌م ‌‬
‫‪‌ Al2O3‬با ‌کاهش ‌در ‌حجم ‌به‌اندازه ‌‪‌ 24‬درصد ‌همراه ‌اس ‌‬
‫ت ‌و ‌تنش ‌کششي ‌که ‌به ‌واسطه ‌این ‌تغیی ‌ر‌‬
‫ی‌شود‌)شکل‌‪‌9‌0‬نقطه ‪ b‬و‌شکل‪)9-2‬ب‪‌ ((.‬‬
‫ث‌شکست‌الیه‌اکسید ‌‬
‫يشود‪‌،‬ميتواند‌باع ‌‬
‫ایجاد‌م ‌‬

‫‌‬
‫شکل‪‌:9-2‬تصاویر ‪ - SEM .‬ب ‌ه‌دست‌آمد ‌ه‌از‌رشد‌اکسید‌در‌آلومینیوم‌خالص‌و‌د ‌ر‌دمای‌‪‌750‬‬
‫)الف ‌)‌بعد‌از‌یک‌ساعت‌(ب ‌)‌بعد‌از‌‪‌5‬ساعت‌که‌گسترش‌رش ‌د‌اکسیدی‌ر‌ا‌نشا ‌ن‌مي‌دهد ‌د‌(ج)‌سطح‌رشد‌بعد‌از‌‬
‫‪24‬ساعتد‌(د)‌افزایش‌در‌مقدا ‌ر‌رشد‌بع ‌د‌از‌‪‌70‬ساعت]‪‌ ‌[41‬‬
‫‌‬
‫يکنند‌که‌فلز‌مذاب‌تازه‌ای‌که‌از‌درون‌الی ‌ه‌‬
‫تصاویر‌میکروسکوپ‌الکتروني‌و‌نوری‌مشخص‌م ‌‬
‫يتواند‌الیه‌اکسیدی‌ر‌ا‌ترکند]‪‌.[39،41‬برای‌تر‌کردن‌آلومینا‌توسط‌آلومینیوم‌‬
‫اکسیدی‌بیرون‌آمده‌م ‌‬
‫ن‌فل ‌ز‌خارج‌شد ‌ه‌به‌‬ ‫در‌‪750‬درجه‌مقدار‌انرژی‌سطحي‌‪‌0.64‌N.m-1‬اندازگیری‌شده]‪‌.[36‬سط ‌‬
‫ح‌ای ‌‬

‫‪18‬‬
 ‫ی‌از‌شبکه‌اکسیدی‌ ‌و‌فل ‌ز‌‬
‫سرعت‌ب ‌ه‌آلومینیای‌آمورف‌تغییر‌فاز‌داده‌(شکل‪‌)9-2‬و‌د ‌ر‌نتیجه‌ساختار ‌‬
‫يشوند ‌‬
‫به‌دام‌افتاده‌تشکیل‌میگرد‪‌،‬که‌با‌گذشت‌زمان‌تعداد‌ ‌و‌اندازه‌مکا ‌ن‌های‌رشد‌زیادتر‌م ‌‬
‫‌(شکل‌‪‌ ‌.)9-2‬‬
‫‪‌‌Wightman‬و‌‌‪‌‌[42]‌‌Fray‬تحت‌‌شرایط‌‌دینامیکي‌ نرخ‌‌اکسیداسیون‌‌آلومینیوم‌‌مذاب‌‌را‌‬
‫ن‌را‌وار ‌د‌مذاب‌کرد ‌ه‌‬
‫ب‌های‌دی‌اکسید‌کرب ‌‬
‫ی‌ایجاد‌شرایط‌دینامیکي‌حبا ‌‬
‫بررسي‌کردند‪‌.‬آن‌ها‌برا ‌‬
‫چ‌زما ‌ن‌‬
‫ج‌جرمي ‌مشاهد ‌ه‌کردند‪‌ .‬در‌این ‌حالت‪‌،‬هی ‌‬
‫و ‌تغییر ‌در‌ترکیب ‌گا ‌ز‌را ‌با‌استفاده ‌ا ‌ز‌طیف ‌سن ‌‬
‫نهفتگي‌‌برای‌ دگرگوني‌‌‪‌‌γ-Al2O3‬به‌‌‪‌‌α-Al2O3‬تحت‌‌شرایط‌‌دینامیکي‌‌دیده‌ نشد‌‌و‌‌سینتیک‌‬
‫ن‌به‌دست‌آمد‪‌ .‬‬
‫اکسیداسیون‌نیز‌‌‪‌60‬براب ‌ر‌بیشتر‌از‌شرایط‌حالت‌ساک ‌‬
‫‪‌ [43]‌ Davues‬به‌این‌نتیجه‌رسید‌که ‌تعداد ‌نقاط ‌خرو ‌‬
‫ج ‌بسته ‌شده ‌نه ‌تنها ‌با ‌مقدار ‌اکسیژن‌‌‬
‫واکنش‌داده‌با‌آلومینیوم‪‌،‬بلک ‌ه‌با‌تعداد‌نقاط‌بسته‌نشده‌در‌یک‌مسافت‌مشخص‌نیز‌متناسب‌است‌ ‌و‌‬
‫يکند‪‌ .‬‬
‫نشان‌داد‌که‌سرعت‌اکسیداسیون‌در‌دماهای‌پایین‌ت ‌ر‌از‌حالت‌لگاریتمي‌پیروی‌م ‌‬
‫‌‬
‫‪ 6-2‬تاثیر دما بر روی سینتیک اکسیداسیون آلومینیوم‬
‫ص‌باال‌ر‌ا‌که‌در‌خال ‌ء‌و‌در‌دما‌‪‌660‬تا‌‪‌850‬درج ‌ه سانتي‌گراد‌‬
‫نرخ‌اکسیداسیون‌آلومینیوم‌با‌خلو ‌‬
‫ذوب ‌شده ‌و ‌در ‌اکسیژن ‌خشک ‌با ‌فشار ‌‪‌ 1600‬پاسکال ‌اکسید ‌شده‌توسط ‌‪‌ [12]‌ Sleppy‬بررسي‌‬
‫ی‌بیشتر‌ا ‌ز‌‪‌‌،700‬‬
‫شد‪‌.‬دماهای‌اکسیداسیون کمتر‌از‌‪‌700‬منحني‌رشد‌اکسی ‌د‌لگاریتمي‌بوده‌ ‌و‌د ‌ر‌دماها ‌‬
‫ک‌روند‌سهموی‌پیروی‌میکند‌که‌این‌نتایج‌در‌شکل‌‪‌10–2‬نشان‌داده‌شده‪‌ .‬‬
‫رشد‌اکسید‌ا ‌ز‌ی ‌‬
‫ينظمي‌‪‌[44]‌Davies‌،Evans‌،Agar‬که‌اکسیداسیون‌آهن‌را‌در‌‪‌175‬تا‌‬
‫با‌توجه‌به‌نظریه‌ب ‌‬
‫‪‌350‬درج ‌ه‌مطالع ‌ه‌کردند‪‌،‬برای‌توضیح‌مکانیزم‌‪‌Sleppy‬استفاده‌شد‪‌.‬طبق‌این‌نظریه‌برای‌افزایش‌‬
‫ج ‌و ‌ی ‌ا ‌ات ‌م ‌های ‌اکسیژن ‌ب ‌ه‌‬
‫ضخامت‌الیه‌اکسیدی‌نیاز‌است ‌حرکت ‌یو ‌ن ‌های ‌فلزی ‌ب ‌ه ‌سمت ‌خار ‌‬
‫يتوان‌پیش‌بیني‌‌کرد‌که‌‬
‫سمت‌داخل‌صورت‌گیرد‪‌.‬طبق‌اصول‌متداول‌نفوذ‌و‌مهاجرت‌اتم‌ها‪‌،‬م ‌‬
‫يدهد‪‌ .‬انرژی ‌اکتیواسیون‌‌‬
‫حرکت ‌یون ‌های ‌فلزی‌از ‌میان ‌شبکه ‌اکسیدی ‌حالت ‌سهمي ‌وار ‌نشان ‌م ‌‬
‫يآید‪‌.‬‬
‫باالی‌این‌فرآیند‌نفوذ‪‌،‬سهم‌ناچیز‌این‌نوع‌از‌حالت‌اکسیداسیون‌در‌دمای‌پایین‌به‌حساب‌م ‌‬
‫ی‌نفوذ‌پیوسته‌در‌داخل‌اکسید‌فیلم‌برای‌اکسیداسیون‌ضروری‌هستند‪‌.‬وجو ‌د‌‬
‫بنابراین‌وجود‌مسیرها ‌‬
‫ی ‌که ‌د ‌ر ‌ساختار ‌فیلم ‌وجو ‌د‌‬
‫بينظمي ‌د ‌ر ‌الیه ‌اکسیدی‪‌ ،‬همچون ‌ترک‌ها‪‌ ،‬حفره ‌ها ‌ی ‌ا ‌مناطق ‌آزاد ‌‬
‫ي ‌شوند]‪‌ ،[44‬برای ‌حرکت ‌اتم ‌ها ‌‬
‫ی‌اکسیژن ‌ا ‌ز ‌میان‌‬ ‫دارن ‌د ‌ ‌و ‌ی ‌ا ‌اینکه ‌به ‌واسط ‌ه ‌تغییر ‌حج ‌م ‌ایجاد‌م ‌‬
‫الیه‌اکسیدی‌اولیه‌راه‌هایي‌ایجاد‌ميشوند‪‌،‬مگر‌اینکه‌توسط‌آرایش‌مجدد‌اتمي‌این‌راه‌ها‌مسدود‌‬
‫شوند‌و‌حرکت‌حرارتي‌در‌دمای‌باال‌باعث‌آرایش‌مجدد‌اتمي‌شود‌و‌راه‌های‌خروج‌را‌ببندد‪‌،‬اما‌‬

‫‪19‬‬
‫يتوان ‌د‌‬
‫از ‌اکسیداسیون ‌جلوگیری‌نميکند ‌به‌این‌دلیل‌که ‌اکسیداسیون ‌سهموی ‌در ‌سرتاسر ‌فیلم ‌م ‌‬
‫ی ‌از ‌میان ‌اکسید ‌فیل ‌م‌‬
‫ط ‌برای ‌نفوذ ‌یو ‌ن ‌های ‌فلز ‌‬
‫ی ‌نسبتا ‌پایین‌ک ‌ه ‌شرای ‌‬
‫گسترش ‌پید‌ا ‌کند‪‌ .‬در ‌دماها ‌‬
‫مناسب‌نیستد‌آرایش‌مجدد‌اتمي‌نیز‌ممکن‌نیست]‪‌ .[44‬‬

‫‌‬
‫شکل‪‌:10-2‬منحنيهای‌اکسیداسیون‌برای‌آلومینیو ‌م‌با‌خلوص‌باال‌در‌اکسیژن‌خشک‪16000 Pa‬و‌در‌ماهای‌‬
‫مختلف]‪‌ ‌[44‬‬
‫‌‬
‫‪ Davies‬به‌این ‌نتیجه‌رسی ‌د]‪‌ ‌ [44‬که ‌تعداد ‌نقاط ‌خروج ‌بسته ‌شده ‌نه ‌تنها ‌با ‌مقدا ‌ر ‌اکسیژن‌‌‬
‫ن‌نیز‌متناسب‌است‌و‌نشا ‌ن‌‬
‫واکنش‌داده‌با‌آلومینیوم‪‌،‬بلک ‌ه‌با‌تعدا ‌د‌نقاط‌بست ‌ه‌نشد ‌ه‌د ‌ر‌یک‌مسیر‌معی ‌‬
‫يکند‪‌ .‬‬
‫ی‌پایین‌تر‌از‌حالت‌لگاریتمي‌پیروی‌م ‌‬
‫ت‌اکسیداسیون‌در‌دماها ‌‬
‫داد‌که‌سرع ‌‬

‫‪20‬‬
 ‫‌‬
‫‪ 7-2‬اکسیداسیون آهن‬
‫نمودار‌شکل‌‪‌11-2‬توسط‌نرم‌افزار‌‪‌equi-therm‬بدست‌آمده‌که‌فاز‌سیستم‌‪‌Fe-O2‬و‌انوا ‌ع‌‬
‫يدهد]‪‌.[45‬طبق‌این‌شکل‌در‌یک‌دمای‌ثابت‌با‌افزایش‌اکسیژن‌محیط‌‬
‫اکسیدهای‌آهن‌ ‌را‌انشان‌م ‌‬
‫ي ‌که ‌فشا ‌ر ‌اکسیژن ‌برابر ‌‬
‫يکند‪‌ .‬در ‌دمای ‌‪‌ 700‬درجه ‌زمان ‌‬
‫ساختار ‌اکسید ‌آهن ‌بدست‌آمده ‌تغییر ‌م ‌‬
‫‪‌10-12mbar‬است‌اکسید‌‪‌Fe3O4‬تشکیل‌م ‌‬
‫يشود‪‌.‬زماني‌که‌اکسیژن‌در‌این‌دم ‌ا‌به‌مقدا ‌ر‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‪10-‬‬
‫يرسد‌ساختار‌‪‌Fe3O4‬به‌‪‌Fe2O3‬تغییر‌م ‌‬
‫يکند‪‌.‬همچنین‌با‌افزایش‌دما‌در‌فشار‌‌‌‌‌‌ ‌‪10-‬‬ ‫‪‌8mbar‬م ‌‬
‫ي‌که‌د ‌ر‌دمای‌‪‌1500‬درجه‌فا ‌ز‌‬ ‫‪‌8mbar‬اکسید‌‪‌Fe3O4‬به‌‪‌FE1-xO‬تغییر‌م ‌‬
‫يکند‌تغییر‌میکند‌تا‌جای ‌‬
‫يروند‪‌ .‬‬
‫يشود‌و‌اکسیدهای‌آهن‌از‌بین‌م ‌‬
‫مذاب‌آهن‌تشکیل‌م ‌‬
‫‌‬

‫‌‬
‫شکل‌‪‌:11-2‬نمودار‌فاز‌سیستم‌‪‌ ‌[45]‌Fe-O2‬‬

‫‪ 8-2‬تأثیر حضور عناصر مختلف در مذاب بر مکانیزم ترمیم عیب اکسید فیلم دو الیه ‌‬
‫يتواند‌تاثیر‌مهمي‌روی‌اکسیداسیون‌فلزات‌داشته‌باشد‪‌.‬اکسیداسیون‌در‌آلومینیم‌‬
‫عناصر‌آلیاژی‌م ‌‬
‫شامل‌منیزیم‌نسبت‌به‌آلومینیم‌خالص‌کامال‌متفاوت‌است‪‌.‬حضور‌منیزیم‌باعث‌افزایش‌نرخ‌و‌مقدار‌‬
‫يشود]‪‌.[48‬باتوجه‌به‌مطالعات‌انجام‌شده‌ابتدا‌الیه‌محافظ‌‬
‫اکسیداسیون‌در‌آلومینیم‌و‌آلیاژهای‌آن‌م ‌‬
‫تشکیل‌ميشود‌سپس‌توسط‌مکانیزم‌شکست‌این‌الیه‌محافظ‌ ‌اکسیداسیون‌به‌صورت‌خطي‌ادامه‌‬
‫يکند]‪‌ ‌.[49‬‬
‫پیدا‌م ‌‬

‫‌‬

‫‪21‬‬
 ‫‪ 9-2‬تأثیر منیزیم‌ ‌‬

‫احتمال‌‌پیوند‌‌دوالیه‌‌اکسیدی‌‌از‌‌عیب‌‌اکسید‌‌فیلم‌‌دوالیه‌‌غوطهور‌‌در‌‌مذاب‌ آلیاژ‌‌‪Al-‬‬
‫‪‌ 0.3ww%ww‬توسط ‌آریافر ‌و ‌رئیسزاده]‪‌ [51‬مورد‌بررسي‌قرار‌گرفت‪‌ .‬این ‌عیب ‌توسط ‌نگهدار ‌‬
‫ی‌‬
‫دوالیه‌اکسید‌آلومینیوم‌و‌اتمسفر‌بین‌آنها‌در‌تماس‌با‌یکدیگر‌در‌مذاب‌آلیاژ‌‪‌‌Al-0.3wt%Mg‬‬
‫برای‌مدت‌زما ‌نهای‌متفاوت‌از‌‪‌30‬ثانیه‌تا‌‪‌48‬ساعت‌مورد‌آزمایش‌قرار‌گرفت‪‌ ‌.‬‬
‫ت‌زمانهای‌کوتاه‌(‪30‬ثانیه)‌‬
‫ی‌مد ‌‬
‫ی‌برا ‌‬
‫ی‌اکسید ‌‬
‫ی‌الی ‌هها ‌‬
‫ج‌بدست‌آمده‌نشان‌داد‪‌،‬که‌نگهدار ‌‬
‫نتای ‌‬
‫ح‌شد‪‌.‬وجود‌فاز‌اسپینل‌در‌الی ‌ه‌‬
‫ي‌از‌نقاط‌روی‌سط ‌‬
‫ل‌پیوندهای‌ضعیفي‌در‌بعض ‌‬
‫در‌مذاب‌باعث‌تشکی ‌‬
‫يهای ‌‪‌ ‌ XRD‬بود‌لذا ‌پیوندهای ‌ایجاد ‌شده ‌در ‌این ‌مدت ‌زمان ‌کوتاه‪‌ ،‬ادامه‌‬
‫اکسیدی ‌نتیجه ‌بررس ‌‬
‫دگرگوني‌آلومینای‌آمورف‌به‌‪‌MgAl2O4‬کریستالي‌است‪‌ .‬‬
‫شکل‌‪‌--‬تصویر‌‪‌SEM‬به‌دست‌آمده‌از‌این‌الی ‌ههای‌اکسیدی‌چین‌خوردگ ‌‬
‫يهای‌شدید‌در‌الی ‌ه‌‬
‫يدهد‪‌.‬واکنش‌شیمیایي‌محتمل‌از‌لحاظ‌ترمودینامیکي‌‬
‫و‌همچنین‌مناطق‌برآمد ‌ه‌گل‌رزی‌ر‌ا‌نشان‌م ‌‬
‫برای‌تولید‌اسپینل‌به‌شکل‌زی ‌ر‌بدست‌آم ‌ده]‪‌ :[51‬‬
‫‪Mg+4/3 Al2O3=MgAl2O4+2/3 Al‬‬
‫‌‬
‫انجام‌واکنش‌در‌فصل‌مشترک‌اکسید‌فلز‌]‪‌[50‬با‌انبساط‌در‌حجم‌الیه‌اکسیدی‌به‌اندازه‌‪‌%‌18‬‬
‫ن‌‬
‫يشود‪‌ .‬مذاب ‌تازه ‌ا ‌ز ‌ای ‌‬
‫همرا ‌ه بوده ‌ ‌و ‌باعث ‌ایجاد ‌تنش ‌در ‌الیه ‌آلومینا ‌و ‌درنتیج ‌ه ‌شکست ‌آن ‌م ‌‬
‫يدهد‪‌ .‬‬
‫ترکها‌بیرون‌زد ‌ه‌و‌تشکیل‌مناطق‌برآمد ‌ه‌گل‌رزی‌شکل‌مشاهده‌شده‌در‌شکل‌‪-‌ -‬را‌م ‌‬
‫با‌افزایش‌زمان‌نگهداری‌الیه‌های‌اکسیدی‌در‌درون‌مذاب‌ ‌(‪‌13‬دقیقه)‌دو‌الیه‌اکسیدی‌د ‌ر‌نقاط‬
‫يهای‌الیه‌اسپینل‌کمتر‌شد‌و‌الی ‌ه‌اکسیدی‌ب ‌ه‌‬
‫بیشتری‌با‌یکدیگر‌پیوند‌برقرار‌کردند‪‌.‬چین‌خوردگ ‌‬
‫یک ‌الیه ‌صاف ‌و ‌متخلخل ‌تبدیل ‌شده‌است(شکل‪‌ .)12-2‬این‌الیه ‌متخلخل ‌توسط ‌‪‌MgO‌ ،XRD‬‬
‫تشخیص‌داده‌شد‌مرز‌بین‌د ‌و‌منطقه‌مورد‌بحث‌در‌این‌شکل‌مشحص‌است‪‌ ‌.‬‬
‫نگهداری‌الیه‌های‌اکسیدی‌برای‌مدت‌زمان‌های‌بیشتر‌(‪5‬ساعت)‪‌،‬باعث‌تشکیل‌پیوند‌کامل‌و‌‬
‫ی‌گردید‌تصویر‌‪‌SEM‬ب ‌ه‌دست‌آمد ‌ه‌از‌این‌نمونه‌(شکل‪‌)12-2‬طبیع ‌‬
‫ت‌‬ ‫مستحکم‌بین‌دوالی ‌ه‌اکسید ‌‬
‫ن ‌مدت ‌زمان ‌همه ‌اسپینل ‌به‌‬ ‫متخلخل ‌‪‌ MgO‬ر‌ا ‌نشان ‌م ‌‬
‫يدهد ‌و ‌این ‌نشا ‌ندهنده ‌آن ‌است ‌که ‌د ‌ر ‌ای ‌‬
‫‪‌MgO‬تبدیل‌شده‌است‪‌.‬قابل‌‌ذکر‌است‌که‌تبدیل‌‪‌MgAl2O4‬به‌‪‌MgO‬تدریجي‌بوده‌ ‌و‌افزای ‌‬
‫ش‌‬
‫استحکام‌پیوند‌بین‌دوالیه‌اکسید‌فیلم‪‌،‬متناظر‌با‌پیدایش‌فاز‪‌ MgO‬در‌ریز‌ساختار‌است‪‌ .‬‬
‫‌‬

‫‪22‬‬
 ‫‌‬
‫ت‌‪‌05‬ثانیه ‌د‌که‬
‫ب‌به‌مد ‌‬
‫ی‌نگهداشته‌شد ‌ه‌در‌مذا ‌‬ ‫شکل‪‌:12-2‬تصاویر‌‪‌SEM‬به‌دست‌آمد ‌ه‌ا ‌ز‌الی ‌ه‌ها ‌‬
‫ی‌اکسید ‌‬
‫ت‌‪‌10‬دقیق ‌ه‌که‌نشان‬
‫ل(‌را‌نشا ‌ن‌میدهد‌به‌مد ‌‬
‫ی‌شدید‌و‌مناطق‌برآمد ‌ه‌گل‌رزی‌شکل‌)الی ‌ه‌اسپین ‌‬
‫چین‌خوردگیها ‌‬
‫ي‌الی ‌ه‌]‪‌ [51‬‬
‫دهند ‌ه‌دگرگون ‌‬
‫‌‬
‫واکنش‌ترمودینامیکي‌تشکیل ‪ MgO‬در‌الی ‌ه‌اکسید ‌‬
‫ی‌به‌شکل‌زی ‌ر‌است‪‌ ‌:‬‬
‫‪Mg+4/3 Al2O3=MgAl2O4+2/3 Al‬‬

‫ی ‪ Al‬و ‪ Mg‬از ‌میان ‌الیه ‌اکسیدی ‌جدید‌‬

‫سینتیک ‌انجام ‌واکنش‌ ‌به ‌علت ‌نیاز ‌به ‌نفوذ ‌یو ‌نها ‌‬
‫يکند‪‌.‬‬
‫ت ‌بسیار ‌زیاد ‌انجام ‌واکنش ‌ر‌ا ‌توجی ‌ه ‌م ‌‬ ‫شکل‌گرفته ‌بسیا ‌ر ‌کند ‌بوده ‌]‪‌ [52‬و ‌ای ‌‬
‫ن ‌موضوع ‌مد ‌‬
‫آلیاژ‌مذابي‌ک ‌ه‌از‌طریق‌تخلخلهای‌موجود‌در‌دو‌الیه ‪ MgO‬بیرون‌زد ‌ه‌ب ‌ه‌دلیل‌نبود‌اکسیژن‌بی ‌‬
‫ن‌‬
‫ی‌‬
‫ن‌‌محققین‌‌دریافتند‌‌ک ‌ه‌‌ه ‌ر‌‌گون ‌ه‌‌پیوند ‌‬
‫ن‌‌ای ‌‬
‫يتواند‌‌باعث‌‌اتصال‌‌دو‌‌الی ‌ه‌‌شود‪‌‌.‬همچنی ‌‬
‫دو‌‌الیه‌‌م ‌‬
‫يتواند‌رخ‌دهد‌که‌اکسیژن‌و‌نیتروژن‌اتمسفر‌به‌دام‌افتاده‌تمام‌شده‌‌باشد]‪.[51‬‬
‫ضرورتا‌هنگامي‌م ‌‬

‫‪23‬‬
 ‫‪ 10-2‬ترکیبات بین فلزی آهن و آلومینیوم‬
‫ج‌ترکیب‌‌‬
‫در‌دیاگرام‌فاز‌آهن‌و‌آلومینیوم مشاهده‌شده‌که‌بسته‌به‌درصد‌وزني‌آلومینیوم‌و‌آهن‌پن ‌‬
‫بین‌‌فلزی ‪ FeAl,Fe3Al,FeAl2,Fe2Al5,FeAl3‬م ‌‬
‫يتواند‌ تشکیل‌‌شود‌‌که‌‌این‌‌ترکیبات‌‌‬
‫ميتوانند‌‌خواص‌‌آلیاژ‌‌را‌‌تحت‌‌تاتیر‌‌قرار‌‌داده‌‌و‌‌به‌‌آلیا ‌ژ‌‌خواص‌‌جدیدی‌‌بدهند(شکل‪‌)13-2‬‬
‫]‪‌ ‌.[53،54‬‬
‫سیستم‌های‌آلیاژی‌معموال‌در‌حالت‌جامد‌قابلیت‌انحالل‌کامل‌ندارند‪ .‬وقتي‌مقدار‌عنصر‌حل‌شده‌‬
‫از‌حد‌حاللیت‌در‌حالت‌جامد‌بیشتر‌باشد‪‌،‬یک‌فاز‌دوم‌بجز‌محلول‌جامد‌اولیه‌نیز‌تشکیل‌ميشود‌‬
‫که ‌به‌این ‌فاز‪‌ ،‬فاز ‌میاني‌گویند]‪ [55‬بعضي ‌از ‌این ‌فازهای ‌میاني ‌دارای ‌یک ‌ترکیب ‌شیمیایي ‌ثاب ‌‬
‫ت‌‬
‫ی‌تشکیل‌شده‌ ‌و‌‬
‫يشوند‪‌.‬این‌ترکیبات‌از‌دو‌یا‌چن ‌د‌عنصر‌فلز ‌‬
‫ی‌نامیده‌م ‌‬
‫هستند‌که‌ترکیبات‌بین‌فلز ‌‬
‫یک‌فرمول‌شیمیایي‌مشخص‌دارند]‪‌ .‌[56‬‬

‫شکل‪‌:13-2‬دیاگرام‌فازی‌آلومینیوم‌آهن ]‪[57‬‬

‫ترکیبات‌بین‌فلزی‌ب ‌ه‌دو‌دسته‌تقسیم‌مي‌شوند‪:‬‬

‫‪ .1‬ترکیبات‌بین‌فلزی‌استوکیومتری‌که‌یک‌ترکیب‌شیمیایي‌ثابت‌دارند‌ ‌و‌در‌دیاگرام‌فاز‌ب ‌ه‌‬

‫يشوند‌‬
‫وسیله یک‌خط‌عمود‌مشخص‌م ‌‬
‫‪ .2‬ترکیبات ‌بین ‌فلزی ‌غیراستوکیومتری ‌ک ‌ه ‌محدود ‌ه ‌ترکیب ‌شیمیایي ‌را ‌دارا ‌هستند ‌ ‌و ‌گاه ‌‬
‫ي‌‬
‫يشوند]‪[58‬‬
‫محلول جامد‌نامید ‌ه‌م ‌‬

‫‪24‬‬
 ‫ت]‪‌ .[43‬ترکیبا ‌‬
‫ت‌‬ ‫ب‌اس ‌‬
‫ل‌مشترک ‌مطلو ‌‬
‫برای‌اتصال ‌بین ‌د ‌و‌فلزد‪‌ ،‬وجود ‌ترکیبات ‌بین ‌فلزی ‌در ‌فص ‌‬
‫ب‌در‌فرآیندهای‌مختلفي‌ا ‌ز‌جمله‌ریخت ‌هگری‪‌،‬جوشکاری‌ ‌و‌‬
‫ی‌د ‌ر‌فصل‌مشترک‌د ‌و‌فلز‌اغل ‌‬
‫بین‌فلز ‌‬
‫يشوند‌‌و‌‌خواص‌‌مکانیکي‌‌قطعه‌‌تولید‌‌شده‌‌به‌‌این‌‌روش‌‌ها‌‌تحت‌‌تاثیر‌ نو ‌ع‌‬
‫پوششدهي‌‌دیده‌‌م ‌‬
‫يگیرد]‌‪‌ ‌.[60،59‬‬
‫ضخامت‌و‌مورفولوژی‌ترکیبات‌بین‌فلزی‌قرار‌م ‌‬
‫تشکیل‌ترکیبات‌بین‌فلزی‌بین‌آلومینیوم‌مذاب‌و‌آهن‌اولین‌بار‌توسط ‪ Maruin‬و ‪ Viwr‬مور ‌د‬
‫ل‌‬ ‫ت]‪‌.[57،61‬آنها‌دریافتند‌ک ‌ه‌فقط‌ی ‌‬
‫ک‌ترکیب‌بین‌فلزی‌به‌عنوا ‌ن‌فاز‌اصلي‌تشکی ‌‬ ‫بررسي‌قرارگرف ‌‬
‫ميشود(‪‌ [61]‌ Obrowskis‌ .‌ )FeAl3-θ‬بیانکرد ‌که ‌ ‪ Fe2Al5‬به ‌عنوان ‌فاز ‌‌اصلي ‌در ‌کنا ‌ر‌‬
‫فازهای‌دیگر‌تشکیل‌مي‌شود‌اما‌میزان‌‌انرژی‌آزاد‌‪‌FeAl3‬نسبت‌به‌‪‌Fe2Al5‬کمتر است‪‌.‬بنابرای ‌‬
‫ن‌‬
‫مطلوب ‌است ‌که ‌فاز ‌‪‌FeAl3‬به ‌عنوان ‌فاز ‌‌اصلي ‌باشد ‌اما‌حجازی ‌]‪‌ [62‬با ‌بررسي ‌سینتیک ‌تشکی ‌‬
‫ل‌‬
‫این‌فازها‌به‌این‌نتیجه‌رسید‌که‌فاز‌‪‌Fe2Al5‬سریع‌تر‌از‌فا ‌ز‌‪‌FeAl3‬تشکیل‌و‌به‌عنوان‌فاز‌اصل ‌‬
‫ي‌‬
‫يشود‪‌ .‬‬
‫در‌نظر‌گرفته‌م ‌‬
‫‌‬
‫‌‬ ‫ن‬
‫ت‌ترمودینامیکي‌برای‌فازهای‌بین‌فلزی‌د ‌ر‌سیستم‌دوتایي‌آلومینیوم‌آه ‌‬
‫جدول‌‪:‌1‌-1‬ثواب ‌‬
‫‪Intermetallic‬‬ ‫‪ΔH298‬‬ ‫‪ΔS298‬‬ ‫‪ΔG973‬‬
‫‪‌ Comound‬‬ ‫)‪(J.mol-1‬‬ ‫)‪(J.K-1.mol-1‬‬ ‫)‪(J.mol-1‬‬
‫‪‌ FeAl3‬‬ ‫‪‌ -112560‬‬ ‫‪‌ 95.6‬‬ ‫‪‌ -22869‬‬
‫‪‌ Fe2Al5‬‬ ‫‪‌ -194040‬‬ ‫‪‌ 166.7‬‬ ‫‪‌ -19639‬‬
‫‪‌ FeAl2‬‬ ‫‪‌ -81900‬‬ ‫‪‌ 73.3‬‬ ‫‪‌ -16999‬‬
‫‪‌ Fe3Al‬‬ ‫‪‌ -57372‬‬ ‫‪‌ 28‬‬ ‫‪‌ -4827‬‬
‫‪‌ FeAl‬‬ ‫‪‌ -51240‬‬ ‫‪‌ 51‬‬ ‫‪‌ -11090‬‬

‫‪ 11-2‬فرآیند ریختهگری مرکب ‪Al/Mg‬‬

‫ی‌و ‌همکارانش]‪‌ [1‬مورد‌بررسي‌قرار‌‬
‫ب‌آلومینوم‪‌ /‬منیزیم‌توسط‌حجار ‌‬
‫فرآیند‌ریخت ‌هگری ‌مرک ‌‬
‫گرفت‪‌.‬آن‌ها‌موفق ‌شدند‌ک ‌ه ‌فصل ‌مشترکي ‌نسبتا ‌یکنواخت ‌و ‌بي ‌عیب ‌شامل ‌سه ‌الیه ‌متفاوت ‌ا ‌ز‌‬
‫ترکیبات‌‌بین‌‌فلزی‌‌‪‌‌Al12Mg17،Al3Mg2‬و‌ ساختار‌ دندریتي‌‌‪‌‌Al12Mg17+δ‬را‌ بدست‌ آورند‪‌.‬‬
‫همچنین‌با‌استفاده‌از‌آزمایش‌میکروسختي‌دریافتند‌که‌میزان‌سختي‌این‌الی ‌ه‌واکنشي‌ایجاد‌شده‌ب ‌ه‌‬
‫علت‌ترکیبات ‌بین ‌فلزی ‌بیشتر ‌از ‌فلزات ‌پایه ‌آلومینیوم ‌و ‌منیزیم ‌است‪‌ .‬همچنین ‌دریافتند ‌که ‌اتصا ‌ل‌‬
‫ت‌‬
‫ف‌مغز ‌ه‌آلومینیومي‌ممکن‌اس ‌‬
‫ی‌ریخت ‌هگری‌منیزیم‌مذاب‌در‌اطرا ‌‬
‫آلومینیوم‌و‌منیزیم‌تنها‌به‌وسیله‌ ‌‬
‫ل‌‬
‫ي‌مانند‌شکاف‌در‌فص ‌‬
‫درحالي‌که‌ریخت ‌هگری‌مذاب‌آلومینیوم‌در‌اطراف‌مغز ‌هی‌منیزیمي‌مشکالت ‌‬

‫‪25‬‬
‫ل‌‬
‫مشترک‌‌(به‌ دلیل‌‌وجود‌‌الی ‌ه‌‌اکسید‌‌ما‌‌بین‌‌آلومینیوم‌‌ومغزه‌‌منیزیمي)‌‌و‌‌استحکام‌‌ضعیف‌‌فص ‌‬
‫ی ‌منیزیمي ‌نسبت ‌ب ‌ه ‌آلومینیوم ‌مذاب) ‌ر‌ا ‌ب ‌ه‌‬
‫ي ‌باالت ‌ر ‌مغز ‌ه ‌‬
‫مشترک ‌(ناشي ‌از‌ضریب ‌انبساط ‌حرارت ‌‬
‫ل‌اکسی ‌د‌منیزیم‌نسبت‌‬
‫ی‌آزاد‌استاندار ‌د‌برای‌تشکی ‌‬
‫ت‌انرژ ‌‬
‫همرا ‌ه‌دارد‪‌.‬ا ‌ز‌لحاظ‌ترمودینامیکي‌تغییرا ‌‬
‫ی‌‬
‫به‌‌اکسید‌‌آلومینیوم‌‌منفيتر‌ است‌‌و‌‌بنابراین‌‌اکسید‌‌منیزی ‌م‌‌نسبت‌‌به‌‌اکسید‌‌آلومینیوم‌‌از‌‌پایدار ‌‬
‫ترمودینامیکي‌باالتری‌برخوردار‌بوده‌و‌در‌صورت‌تماس‌مذاب‌منیزیم‌با‌اکسید‌آلومینیوم‌و‌منیزی ‌م‌‬
‫قادر‌است‌اکسید‌آلومینیوم‌را‌احیاء‌کند‪‌ .‬‬
‫ح ‌مغزه ‌منیزیمي ‌در ‌فرآیند‌‬ ‫پز ‌و ‌همکارانش ‌]‪‌ [63‬نیز ‌به ‌بررسي ‌اکسید ‌سطحي ‌تشکی ‌‬
‫ل ‌شده ‌بر ‌سط ‌‬
‫ح ‌را‌‬
‫ي ‌سط ‌‬
‫ریخت ‌هگری ‌مرکب ‌آلومینیوم ‌منیزیم ‌پرداختند‪‌ .‬با ‌توجه ‌به ‌اینکه ‌الیه ‌اکسیدی ‌ترشوندگ ‌‬
‫ی‌‬
‫يدهد‌و‌ب ‌ا‌توجه‌به‌اینک ‌ه‌تشکیل‌الی ‌ه‌کامل‌و‌ضخیم‌ا ‌ز‌اکسی ‌د‌منیزیم‪‌،‬در‌فشارها ‌‬
‫تحت‌تاثیر‌قرار‌م ‌‬
‫ي‌‬
‫مختلف‌اکسیژن‌نیاز‌به‌زمان‌دارد‌آ ‌نها‌در‌نهایت‌به‌این‌نتیجه‌رسیدندکه‌اگر‌ایجاد‌پیوند‌متالورژیک ‌‬
‫ی‌‬
‫ی‌ا ‌ز‌اکسیدها ‌‬
‫ح‌مغز ‌ه‌عار ‌‬
‫ن‌د ‌و‌فل ‌ز‌د ‌ر‌فرآیند‌ریخت ‌هگری‌مرکب‌مد‌نظ ‌ر‌باشد‌بای ‌د‌سط ‌‬
‫مناسب‌بین‌ای ‌‬
‫سطحي‌باشد‪‌ .‬‬

‫‪ 12-2‬فرآیند ریختهگری ‪Mg/Mg‬‬

‫پاپیس ‌و ‌همکارانش ‌]‪‌ [64‬توسط ‌روش ‌ریخت ‌هگری ‌مرکب‪‌ ،‬منیزیم ‌مذاب ‌(منیزیم ‌آلیاژی)‌را ‌در‌‬
‫ي‌جامد‌(منیزیم‌خالص)‌ریختهگری‌کردند‪‌.‬به‌قصد‌بهبود‌قابلیت‌ترشوندگي‪‌،‬‬
‫ف‌زیرالیه‌منیزیم ‌‬
‫اطرا ‌‬
‫زیرالیه ‌منیزیمي ‌توسط ‌روی ‌پوشش ‌داده ‌شد‪‌ .‬همچنین ‌به ‌منظور ‌افزایش ‌چسبندگي ‌الی ‌ه ‌روی ‌ب ‌ه‌‬
‫زیرالیه‌منیزیمي‪‌،‬مغز ‌هی‌پوشش‌داده‌شده‌در‌دمای‌‪‌285‬درجه‌سانتي‌گراد‌و‌به‌مدت‌‪‌3‬ساعت‌تحت‌‬
‫ح‌اعمال ‌گردی ‌د‪‌.‬‬
‫ي ‌بسیار ‌مطلوب ‌ب ‌ر ‌روی ‌سط ‌‬
‫ي ‌قرار ‌گرفت ‌و ‌الیه ‌فلزی‌با ‌چسبندگ ‌‬
‫عملیات‌حرارت ‌‬
‫در‌شکل‌‪‌14–2‬م ‌‬
‫يتوان‌تاثیر‌عملیات‌حرارتي‌ر‌ا‌بر‌پوشش‌روی‌مشاهده‌کرد‪‌ .‬‬
‫شدهي‌‌مغزه‌‌برقابلیت‌‌ترشوندگي‌‌آن‌‌نشان‌ داده‌‌شده(شکل‪‌‌.)15-2‬همانطور‌‌که‌ دید ‌ه‌‬
‫‌اثر‌‌پوش ‌‬
‫ي‌میگردد‪‌.‬در‌نتیج ‌ه‌‬
‫ميشود‌پوشش‌دهي‌مغزه‌ب ‌ه‌وسیله‌پوششي‌ا ‌ز‌روی‌سبب‌بهبود‌قابلیت‌ترشوندگ ‌‬
‫شدهي‪‌،‬یک‌اتصال‌متالورژیکي‌پیوسته‌و‌بدون‌وجود‌الی ‌ه‌اکسید‌بین‌مغزه‌و‌زمینه‌مشاهد ‌ه‌‬
‫این‌پوش ‌‬
‫شد‪‌ .‬‬

‫‪26‬‬
 ‫ل‌و‌ ‌(ب)‌بع ‌د‌از‌عملیات‌حرارتي]‪‌ ‌[64‬‬
‫شکل‪‌:14-2‬تصاویر ‪ - SEM‬حاصل‌از‌پوشش ‪( Zn‬الف)‌قب ‌‬

‫ش‌‪(‌:‌ Zn/MgZn2‬راست)‌ترشوندگي‌قبل‌از‌پوششدهي‌‬
‫شکل‪‌:15-2‬بهبود‌قابلیت‌ترشوندگي‌به‌وسیل ‌ه‌پوش ‌‬
‫ش‌دهي]‪[64‬‬
‫(چپ)‌ترشوندگي‌بع ‌د‌از‌پوش ‌‬
‫‪ 13-2‬اتصال ‪ Al/Steel‬از طریق جوشکاری اصطکاکی‬
‫ي‌‬
‫ت‌که‌به‌علت‌گرمای‌ورودی‌کم‪‌،‬بازده ‌‬
‫یکي‌ا ‌ز‌فرآین ‌د‌حالت‌جامد‌جوشکاری‌اصطکاکي‌اس ‌‬
‫ي‌ ‌و‌غی ‌ر‌اهني‌از‌این‌روش‌استفاده‌‬
‫تولید‌زیا ‌د‌مور ‌د‌استفاد ‌ه‌قرا ‌ر‌گرفته‌است‪‌.‬برای‌اتصال‌فلزات‌آهن ‌‬
‫ميشود]‪‌ .[46‬‬
‫ن‌‬
‫ی‌حی ‌‬ ‫گ‌نزن‌توسط‌ساهین‌]‪‌[47‬بررسي‌شد‪‌.‬هی ‌‬
‫چ‌الی ‌ه‌اکسید ‌‬ ‫اتصال‌آلیا ‌ژ‌آلومینیوم‌ب ‌ه‌فوالد‌زن ‌‬
‫ی‌‬
‫يشود‪‌،‬که‌به‌علت‌حرارت‌ورودی‌باال‌حین‌جوشکار ‌‬
‫ن‌دو‌آلیاژ‌به‌یکدیگر‌دیده‌نم ‌‬
‫متصل‌شدن‌ای ‌‬
‫ميباشد‪‌.‬فصل‌مشترک‌ایجاد‌شده‌شامل‌ترکیبات‌بینفلزی‌‪‌FeAl3‬و‌‪‌FeAl‬است‪(‌.‬شکل‪‌ ‌)16-2‬‬

‫‪27‬‬
‫‌‬
‫شکل‪‌:16-2‬تصویر‌‪‌SEM‬فصل‌مشترک‌اتصا ‌ل ‌‬
‫‌‬
‫ل‌مشترک‌دو‌آلیاژ‌آلومینیوم‌و‌فوال ‌د‌‬
‫در‌شکل‌‪‌17‌-2‬پروفایل‌مربوط‌ب ‌ه‌تغییرات‌سختي‌در‌فص ‌‬
‫ی‌‌ارطکاکي‌‌به‌‌یکدیگ ‌ر‌‌متصل‌‌شدهاند‪‌‌،‬نشان‌‌داد ‌ه‌‌شده‌‌است‪‌.‬‬
‫ش‌‌جوشکار ‌‬
‫که‌‌با‌ ‌استفاده‌‌از‌‌رو ‌‬
‫يشود‌سختي‌در‌فصل‌مشترک‌نسبت‌به‌فلزات‌پای ‌ه‌بیشتر‌است]‪‌ ‌.[47‬‬
‫همانطور‌که‌مشاهده‌م ‌‬

‫‌‬
‫شکل‌‪‌:‌17‌-2‬توزیع‌سختي‌در‌فصل‌مشترک ‌‬

‫‪28‬‬
‫ن‌مذاب‌آلومینیوم‌‬
‫ت‌که‌ریخت ‌‬
‫ت‌گرفته‌مي‌توا ‌ن‌نتیجه‌گرف ‌‬
‫ی‌کلي‌ب ‌ا‌توج ‌ه‌تحقیقات‌رور ‌‬
‫به‌طور ‌‬
‫ن‌اکسید‌به‌دما‌بستگي‌‬
‫ت‌ای ‌‬
‫ن‌آن‌دو‌همراه‌است‪‌.‬خصوریا ‌‬
‫ف‌مغز ‌ه‌حتما‌با‌تشکیل‌اکسید‌بی ‌‬
‫در‌اطرا ‌‬
‫ح‌مغزه‌را‌احیاء‌و‌با‌مغزه‌‬
‫دارد‌و‌مذاب‌در‌هر‌حال‌ممکن‌است‌از‌آن‌عبور‌کرده‌و‌اکسید‌روی‌سط ‌‬
‫ي‌ک ‌ه‌با‌حذف‌اکسی ‌د‌‬
‫ی‌نفوذ‌کرده‌ت ‌ا‌جای ‌‬
‫ش‌دما‌مذاب‌بیشتر ‌‬
‫پیوند‌ایجاد‌کند‪‌.‬ب ‌ا‌گذشت‌زمان‌و‌افزای ‌‬
‫ب‌‬
‫ی‌مغزه‌تشکیل‌میشود‪.‬در‌این‌تحقیق‌با‌ریختهگری‌مذا ‌‬
‫ک‌فا ‌ز‌پیوسته‌بر‌رو ‌‬
‫بر‌روی‌سطح‌مغز ‌ه‌ی ‌‬
‫ن‌آن ‌دو‌ر‌ا‌مورد ‌بررسي ‌قرا ‌ر‌‬
‫ح‌مغز ‌ه‌آهني ‌الیههای‌اکسیدی ‌تشکیل ‌شده ‌بی ‌‬
‫آلومینیوم ‌بر ‌روی‌سط ‌‬
‫ل‌سوم‌نحوه‌انجام‌فرآیند‌ارائ ‌ه‌شده‌است‪.‬‬
‫دادیم‌که‌در‌فص ‌‬

‫‪29‬‬
‫فصل سوم‪:‬‬
‫روش تحقیق‬
‫در‌این‌تحقیق‌تاثیر‌منیزیم‌روی‌الیه‌ها‌اکسیدی‌و‌سرعت‌پیوند‌زماني‌که‌مذاب‌آلومینیم‌با‌روش‌‬
‫ریخت ‌هگری‌مرکب‌روی‌مغزه‌آهني‌ریخته‌شد‪‌،‬مورد‌بررسي‌قرار‌گرفته‪‌.‬مغزه‌آهني ‌در‌زما ‌نهای‌‬
‫مختلف‌در‌تماس‌با‌مذاب‌‪‌Al-2wt% Mg‌،Al-0.7wt% Mg‌،Al-0.3wt% Mg‬قرار‌گرفت‌تا‌‬
‫پیوند‌آن‌ها‌مورد‌بررسي‌قرار‌گیرد‪‌ ‌.‬‬
‫‌‬
‫‪ 1-3‬آلیاژ مورد استفاده‬
‫در‌این‌آزمایش‌از‌آهن‌خالص‌تجاری‌با‌خلوص‌‪‌99.6‬استفاده‌شده‌و‌از‌آلومینیم‌‪‌A356‬استفاده‌‬
‫شده‌که‌برای‌افزایش‌مقدار‌منیزیم‌آن‌از‌آمیژان ‌‪‌ Al-50%wt Mg‬در‌مذاب‌آلومینیم ‌حل‌شده‪‌.‬‬
‫ترکیب‌شیمیایي‌شمشها‌به‌ترتیب‌در‌جدول‌‪‌1–3‬و‌‪‌2–3‬آورده‌شده‪.‬‬

‫‌‬
‫‌‬ ‫ي‌شمش‌آهن‌مورد‌استفاده‌در‌این‌آزمایش‬
‫ي‌ترکیب‌شیمیای ‌‬
‫صد‌وزن ‌‬
‫‪‌1-3‬در ‌‬
‫‪Fe‬‬ ‫‪‌C‬‬ ‫‪‌ Si‬‬ ‫‪‌ Mn‬‬ ‫‪‌P‬‬ ‫‪‌S‬‬ ‫‪Cr‬‬ ‫‪‌ Mo‬‬ ‫‪‌ Ni‬‬ ‫‪‌ Al‬‬ ‫‪‌ Co‬‬
‫‪‌ Base‬‬ ‫‪‌ 0.03‬‬ ‫‪‌ <0.005‬‬ ‫‪‌ 0.23‬‬ ‫‪‌ 0.010‬‬ ‫‪‌ 0.012 ‌ 0.01 ‌ <0.005‬‬ ‫‪‌ 0.02‬‬ ‫‪‌ 0.037 ‌ 0.01‬‬
‫‪‌ Cu‬‬ ‫‪‌ Nb‬‬ ‫‪‌ Ti‬‬ ‫‪‌V‬‬ ‫‪‌W‬‬ ‫‪‌ Pb‬‬ ‫‪‌ Sn‬‬ ‫‪‌B‬‬ ‫‪‌ Zr‬‬ ‫‪‌ Bi‬‬ ‫‪‌ As‬‬
‫‪‌ 0.02 ‌ <0.002 ‌ <0.002 ‌ <0.002 ‌ <0.015 ‌ <0.01 ‌ 0.009 ‌ <0.0008 ‌ <0.002 ‌ <0.01 ‌ 0.008‬‬

‫ي‌آلومینیوم مورد‌استفاده‌در‌این‌آزمایش‌‬
‫ي‌ترکیب‌شیمیای ‌‬
‫صد‌وزن ‌‬
‫‪‌2-3‬در ‌‬
‫‪‌ Al ‌ Si ‌ Fe ‌ Cu ‌ Mn ‌ Mg ‌ Zn ‌ Ti‬‬ ‫‪‌ Cr‬‬ ‫‪‌ Ni‬‬ ‫‪‌ Pb‬‬ ‫‪Sr‬‬
‫‪‌ Base ‌ 7.2 ‌ 0.14 ‌ 0.01 ‌ <0.01 ‌ 0.30 ‌ <0.01 ‌ 0.08 ‌ <0.01 ‌ <0.01 ‌ <0.01‬‬ ‫‪‌ 0.02‬‬

‫‪ 2-3‬عملیات آمادهسازی نمونه آهنی‬

‫ي‌شکل‌به‌ارتفا ‌ع‌‪‌5‬سانتي‌‬
‫ت‌و‌نمونه‌های‌استوان ‌های ‌‬
‫ن‌تحت‌عملیات‌ماشین‌کاری‌قرارگرف ‌‬
‫شمش‌آه ‌‬
‫متر‌و‌قطر ‌‪‌ 1.95‬سانتي‌متر ‌برای ‌انجام ‌عملیات ‌ریخت ‌هگری ‌به ‌وسیله ‌دستگا ‌ه ‌برش ‌تهیه ‌شد‪‌ .‬سپس‌‬
‫سطح‌مغزه‌های‌آهني‌توسط‌ورق‌های ‌‪‌ SiC‬به‌شماره‌های ‌‪‌ 60،150،800،1500،2500‬سمبادهزني‌‬
‫شدند‪‌ ‌.‬‬

‫‪31‬‬
 ‫‪ 3-3‬آمادهسازی قالبهای ریخته گری‬
‫‌‬
‫يشوند‌هستند‪‌.‬‬
‫قالب‌های‌ریخت ‌هگری‌از‌لول ‌ههای‌بدون‌درز‌فوالدی‌که‌در‌صنعت‌گازی‌استفاده‌م ‌‬
‫این‌لوله‌ها‌به‌ارتفاع‌‪‌10‬سانتي‌متر‌بریده‌شده‌و‌دارای‌قطر‌داخلي‌‪‌2‬سانتي‌متری‌هستند‪‌،‬روی‌صفحه‌‬
‫فوالدی‌جوش‌داده‌شده‌(شکل‪‌.)-‬این‌لوله‌ها‌تا‌دمای ‌‪‌ 200‬درجه‌سانتیگراد‌پیش‌گرم‌و‌سپس‌‬
‫ي‌رفتا ‌ر‌عیب‌اکسید‌فیلم‌دوالی ‌ه‌و‌احتمال‌پیوند‌بین‌د ‌و‌‬
‫يشود‪‌.‬برای‌بررس ‌‬
‫عملیات‌ریخت ‌هگری‌آغاز‌م ‌‬
‫ت‌‬
‫فیلم‌اکسیدی‌پس‌از‌قرار‌گرفتن‌و‌ماندن‌در‌درون‌مذاب‌یک‌عیب‌اکسید‌فیلم‌دوالیه‌به‌صور ‌‬
‫ی‌شد‪‌ ‌.‬‬
‫فیزیکي‌مدل‌ساز ‌‬

‫‌‬
‫ت‌حرارتي‌‬ ‫شکل‌‪‌:‌1‌-3‬تصویر‌شماتیک‌لوله‌فوالد ‌‬
‫ی‌ ‌و‌د ‌و‌میله‌درون‌آن‪‌.‬الی ‌ه‌اکسید‌‪‌ ‌1‬و‌‪‌2‬قبل‌و‌بع ‌د‌از‌عملیا ‌‬
‫تحت‌بررسي‌قرار‌گرفت‪‌ .‬‬

‫‪32‬‬
 ‫‪ 4-3‬عملیات ریختهگری‬
‫ک‌دهم‌گرم‌وزن‌شده‌سپس‌در‌کوره‌در‌‬
‫ي‌با‌دقت‌ی ‌‬
‫ابتدا‌مقدار‌آلومینیم‌مورد‌نیاز‌توسط‌ترازوی ‌‬
‫دمای ‌‪‌ 700‬درجه‌ذوب‌شده‌و‌بعد‌از‌سربار ‌هگیری‌درون‌لوله‌بدون‌درز‌پیشگرم ‌شده‌روی‌مغزه‌‬
‫يکنیم‌و‌بعد‌از‌آن‌در‌دمای‌محیط‌قرار‌داده‌تا‌منجمد‌شود‪‌ .‬‬
‫آهني‌ریخت ‌هگری‌م ‌‬
‫دمای‌کوره‌را‌روی‌‪‌700‬درجه‌تنظیم‌کرده‌سپس‌کوره‌را‌روشن‌میکنیم‌تا‌به‌دمای‌‪‌700‬درجه‌‬
‫يدهیم‌و‌بعد‌از‌آن‌‬
‫برسد‌سپس‌لولهها‌را‌در‌زمان‌های‌متفاوت‌بین‌‪‌5‬تا‌‪‌40‬دقیقه‌درون‌کوره‌قرار‌م ‌‬
‫ي‌سرد‌شوند‪‌.‬‬
‫به‌آرامي‌بیرون‌آورده‌و‌باالی‌کوره‌در‌حدود‌زمان‌‪‌30‬تا‌‪‌40‬ثانیه‌نگه‌داشته‌تا‌به‌آرام ‌‬
‫کاهش‌نرخ‌انجماد‌جهت‌جلوگیری‌از‌ایجاد‌ترک‌حرارتي‌بر‌روی‌الی ‌ههای‌ایجاد‌شده‌الزامي‌بود‪‌ .‬‬
‫ق ‌فاصل ‌ه‌‬
‫تنها ‌مسیر ‌ممکن ‌برای ‌انتقال‌هوای ‌ب ‌ه ‌دا ‌م ‌افتاده ‌بین ‌دو ‌نمونه ‌و ‌اتمسفر ‌محیط ‌از ‌طری ‌‬
‫ی‌‬
‫هوایي‌بین‌الیه‌اکسیدی‌اطراف‌میل ‌هها‌با‌دیواره‌فوالدی‌بو ‌د‪‌.‬این‌مسیر‌به‌وسیله‌حذف‌پوسته‌اکسید ‌‬
‫ب‌‬
‫ک‌شي ‌ء‌نوک‌تی ‌ز‌ب ‌ه‌محض‌ذو ‌‬
‫ی‌آن‌با‌ی ‌‬
‫ف‌میل ‌ه‌آلومینیومي‌درون‌لوله‌فوالدی‌د ‌ر‌قسمت‌باال ‌‬
‫اطرا ‌‬
‫شدن‌نمونه‌از‌بین‌رفت‪‌ .‬‬
‫پس‌از‌پایان‌انجماد‌لول ‌هها‌را‌بریده‌و‌میله‌هارا‌بیرون‌آورده‌شدند‌و‌سطح‌آن‌ها‌مورد‌بررسي‌‬
‫قرار‌گرفتند‌‪‌ .‬‬

‫‪ 5-3‬بررسی ظاهری سطح نمونهها‬

‫ی‌‬
‫تصاویر‌سطوح‌نمونه‌ها‌پس‌از‌خارج‌شدن‌از‌درون‌قالب‌فوالدی‌برای‌بررسي‌تغییرات‌ظاهر ‌‬
‫ي‌ثبت‌گردید‪‌ .‬‬
‫ن‌عکاس ‌‬
‫و‌مشاهد ‌ه‌مقدار‌پیوند‌ایجاد‌شده‌بین‌د ‌و‌نمونه‌با‌استفاده‌از‌یک‌دوربی ‌‬
‫‌‬
‫‪ 6-3‬میکروسکوپ الکترون روبشی ‪SEM‬‬
‫ت‌‌ایجاد‌‌شد ‌ه‌‌پس‌‌از‌‌انجام‌‬
‫ی‌‌مطالعه‌‌ ‌و‌‌بررسي‌‌ساختار‌‌ ‌و‌‌همچنین‌‌آنالیز‌‌کمي‌‌عنار ‌ر‌‌و‌‌تغییرا ‌‬
‫برا ‌‬
‫آزمایش‌‌از‌‌یک‌‌میکروسکوپ‌‌الکروني‌‌روبشي‌‌مدل ‪ Cam Scan MV320‬ک ‌ه‌‌به‌‌ی ‌‬
‫ک‌‬
‫میکروآناالیزر‌‪‌Oxford Inca EDS‬متصل‌بود ‌ه‌استفاده‌شد‪‌ .‬‬

‫‪33‬‬
‫فصل چهارم‪:‬‬
‫نتایج آزمایش‬
‫ي‌گرفته‌شده‌ ‌و‌به‌ترتیب‌‬
‫شکل‌های‌زیر‌تصاوی ‌ر‌ماکروسکوپي‌نمون ‌ه‌هایي‌ک ‌ه‌توسط‌دوربین‌عکاس ‌‬
‫برای‌مدت ‌زماني ‌های ‌صفر‪‌ 20‌ ،‌ 15‌ ،‌ 10‌ ،‌ 5‌ ،‬و ‌‪‌ 40‬دقیقه ‌در ‌کوره ‌قرارگرفتند ‌ر‌ا ‌نشا ‌ن ‌میدهد‪‌.‬‬
‫ح‌نمونه‌های‌آهنشي‌(چپ)‌‬
‫گ‌سط ‌‬
‫ي‌رن ‌‬
‫همانطور‌که‌مشاهده‌میشود‌ب ‌ا‌افزایش‌زمان‌عملیات‌حرارت ‌‬
‫ح‌نمون ‌ه‌‬
‫و‌آلومینیومي‌(راست)‌نیز‌تغییر‌کردند‌که‌نشان‌دهنده‌تشکیل‌فازهای‌مختلفي‌بر‌روی‌سط ‌‬
‫ها‌میباشد ‌‬

‫‌‬
‫پ)‌ ‌و‌نمون ‌ه‌‬
‫ت‌بررسي‌سطح‌ظاهری‌نمونه‌های‌آهني‌(چ ‌‬
‫شکل‌‪‌:1-4‬تصاویرگرفته‌شد ‌ه‌توسط‌دوربین‌عکاسي‌جه ‌‬
‫ج)‪‌‌10‬دقیقه ‌‪‌،‬د ‌)‌‪‌15‬دقیقه‪‌ ‌،‬ه)‌‬
‫ی‌الف ‌)‌صفر‌دقیقه‪‌،‬ب)‌‪‌5‬دقیقه‪‌ ‌،‬‬
‫ی‌مدت‌زمان‌ها ‌‬
‫ت)‌ک ‌ه‌برا ‌‬
‫های ‌آلومینیومي‌(راس ‌‬
‫ی‌شدند(‪‌0/3‬درصد‌وزني‌منیزیم) ‌‬
‫‪‌20‬دقیقه‪‌ ‌،‬و)‌‪‌40‬دقیقه‌در‌کور ‌ه‌نگهدار ‌‬

‫‪35‬‬
 ‫‌‬
‫ت‌بررسي‌سطح‌ظاهری‌نمونه‌های‌آهني‌(چپ)‌ ‌و‌نمون ‌ه‌‬
‫شکل‌‪‌:2-4‬تصاویرگرفته‌شد ‌ه‌توسط‌دوربین‌عکاسي‌جه ‌‬
‫ی‌مدت‌زمانهای‌الف)‌صفر‌دقیقه‪‌،‬ب)‌‪‌5‬دقیقه‪‌،‬ج)‪‌‌10‬دقیقه ‌‪‌،‬د ‌)‌‪‌15‬دقیقه‪‌،‬ه)‌‪‌20‬‬
‫های ‌آلومینیومي‌(راست)‌ک ‌ه‌برا ‌‬
‫دقیقه‪‌،‬و)‌‪‌40‬دقیقه‌د ‌ر‌کور ‌ه‌نگهداری‌شدند‌(‪‌0/7‬درصد‌وزني‌منیزیم) ‌‬

‫‌‬

‫‪36‬‬
 ‫‌‬
‫ت‌بررسي‌سطح‌ظاهری‌نمونه‌های‌آهني‌(چپ)‌ ‌و‌نمون ‌ه‌‬
‫شکل‌‪‌:3-4‬تصاویرگرفته‌شد ‌ه‌توسط‌دوربین‌عکاسي‌جه ‌‬
‫ی‌مدت‌زمانهای‌الف)‌صفر‌دقیقه‪‌،‬ب)‌‪‌5‬دقیقه‪‌،‬ج)‪‌‌10‬دقیقه ‌‪‌،‬د ‌)‌‪‌15‬دقیقه‪‌،‬ه)‌‪‌20‬‬
‫های ‌آلومینیومي‌(راست)‌ک ‌ه‌برا ‌‬
‫دقیقه‪‌،‬و)‌‪‌40‬دقیقه‌د ‌ر‌کور ‌ه‌نگهداری‌شدند‌(‪‌2‬درصد‌وزني‌منیزیم ‌) ‌‬
‫‌‬
‫‪ 1-4‬نتایج حاصل از نمونه عملیات حرارتی شده به مدت صفر دقیقه‬
‫در‌این‌قسمت‌با‌توجه‌به‌شکل‌های‌‪1-4‬الف‪2-4‌،‬الف‌‪3-4،‬الف‌‌نمونه‌هایي‌که‌عملیات‌حرارتي‌‬
‫روی‌آن‌ها‌صورت‌نگرفته‌با‌توجه‌به‌عکس‌های‌میکروسکوپ‌‪‌SEM‬بررسي‌شده‪‌ ‌.‬‬
‫با‌توجه‌به‌این‌شکل‌ها‌در‌اثر‌افزایش‌منیزیم‌تغییراتي‌شکل‌گرفته‌در‌سطح‌و‌این‌اختالف‌به‌علت‌‬
‫وجود‌عنصر‌آلیاژی‌است‌و‌مقدار‌آن‌ها‌که‌در‌ادامه‌به‌آن‌پرداخته‌مي‌شود‌‪‌ .‬‬

‫‪37‬‬
‫‌‬
‫شکل‌‪‌:4-4‬نمونه‌عکسبرداری‌توسط‪‌0/3(‌‌SEM‬درصد‌‪‌)Mg‬سمت‌راست‌(آهن)‌و‌چپ‌(آلومینیوم ‌) ‌‬
‫در‌شکل‌‪‌4-4‬بین‌آهن‌و‌آلومینیوم‌پیوندی‌رخ‌نداده‌است‌و‌تفاوت‌رنگ‌به‌علت‌بوجود‌آمدن‌‬
‫اکسید‌آهن‌و‌آلومینیوم‌است‌که‌رخ‌داده‌است‪‌.‬ناحیه‌مشکي‌رنگ‌آلومینیوم‌و‌سفید‌رنگ‌آهن‌‬
‫است‪.‬‬
‫‌‬ ‫جدول‌‪:‌1-4‬درصد‌عناصر‌روی‌سطوح‌آهن‌ ‌و‌آلومینیو ‌م‬
‫نمونه ‌‬ ‫ح‌‬
‫سط ‌‬ ‫‪‌ Fe‬‬ ‫‪‌ Al‬‬ ‫‪‌O‬‬ ‫‪‌ Si‬‬ ‫‪Mg‬‬
‫ن‌‬
‫آه ‌‬ ‫‪86.23‬‬ ‫‪13.77‬‬
‫ن‌‬
‫آه ‌‬ ‫‪93.73‬‬ ‫‪5.77‬‬ ‫‪0.5‬‬
‫‪Mg 0/3%‬‬
‫آلومینیوم ‌‬ ‫‪0.9‬‬ ‫‪80.3‬‬ ‫‪2.8‬‬ ‫‪16‬‬
‫آلومینیوم ‌‬ ‫‪1.24‬‬ ‫‪80‬‬ ‫‪3.26‬‬ ‫‪15.5‬‬

‫‪38‬‬
‫‌‬
‫شکل‌‪‌:5-4‬نمونه‌عکسبرداری‌توسط‪‌0/7(‌SEM‬درصد‌‪‌)Mg‬سمت‌راست‌(آهن)‌و‌چپ‌(آلومینیوم ‌) ‌‬
‫در‌این‌نمونه‌در‌الیه‌های‌اکسیدی‌سیلیسیم‌و‌مقدار‌کمي‌منیزیم‌به‌علت‌واکنش‌قابل‌تشخیص‌‬
‫هستند‪‌.‬با‌این‌حال‌پیوندی‌بین‌آهن‌و‌آلومینیم‌شکل‌نگرفته‌است‪‌.‬ناحیه‌مشکي‌رنگ‌آلومینیوم‌و‌‬
‫سفید‌رنگ‌آهن‌است‪‌ .‬‬
‫‌‬ ‫جدول‌‪:‌2-4‬درصد‌عناصر‌روی‌سطوح‌آهن‌ ‌و‌آلومینیو ‌م‬
‫نمونه ‌‬ ‫ح‌‬
‫سط ‌‬ ‫‪‌ Fe‬‬ ‫‪‌ Al‬‬ ‫‪‌O‬‬ ‫‪‌ Si‬‬ ‫‪Mg‬‬
‫ن‌‬
‫آه ‌‬ ‫‪88.8‬‬ ‫‪1‬‬ ‫‪9‬‬ ‫‪0.5‬‬ ‫‪0.7‬‬
‫ن‌‬
‫آه ‌‬ ‫‪99.5‬‬ ‫‪0.5‬‬
‫‪Mg 0/7%‬‬
‫آلومینیوم ‌‬ ‫‪74.3‬‬ ‫‪2.2‬‬ ‫‪23‬‬ ‫‪0.5‬‬
‫آلومینیوم ‌‬ ‫‪3.3‬‬ ‫‪81.86‬‬ ‫‪11.2‬‬ ‫‪3.64‬‬
‫‌‬

‫‪39‬‬
 ‫‌‬
‫شکل‌‪‌:6-4‬نمونه‌عکسبرداری‌توسط‪‌2(‌SEM‬درصد‌‪‌)Mg‬سمت‌راست‌(آهن)‌و‌چپ‌(آلومینیوم ‌) ‌‬
‫در‌نمونه‌های‌شکل‌‪‌6-4‬پیوند‌رخ‌‌نداده‌است‌و‌علت‌تفاوت‌رنگ‌به‌علت‌اکسید‌شدن‌سطح‌‬
‫است‪‌..‬ناحیه‌مشکي‌رنگ‌آلومینیوم‌و‌سفید‌رنگ‌آهن‌است‪‌ .‬‬
‫‌‬ ‫جدول‌‪:‌3-4‬درصد‌عناصر‌روی‌سطوح‌آهن‌ ‌و‌آلومینیو ‌م‬
‫نمونه ‌‬ ‫ح‌‬
‫سط ‌‬ ‫‪‌ Fe‬‬ ‫‪‌ Al‬‬ ‫‪‌O‬‬ ‫‪‌ Si‬‬ ‫‪Mg‬‬
‫ن‌‬
‫آه ‌‬ ‫‪69.88‬‬ ‫‪30.12‬‬
‫ن‌‬
‫آه ‌‬ ‫‪100‬‬
‫‪Mg 2%‬‬
‫آلومینیوم ‌‬ ‫‪68.8‬‬ ‫‪2.5‬‬ ‫‪27.7‬‬ ‫‪1‬‬
‫آلومینیوم ‌‬ ‫‪71.5‬‬ ‫‪27.6‬‬ ‫‪0.9‬‬

‫‪40‬‬
 ‫‪ 2-4‬نتایج حاصل از نمونه عملیات حرارتی شده به مدت ‪ 5‬دقیقه‬
‫‌‬

‫شکل‌‪‌:7-4‬نمونه‌عکسبرداری‌توسط‪‌0/3(‌SEM‬درصد‌‪‌)Mg‬سمت‌راست‌(آهن)‌و‌چپ‌(آلومینیوم ‌) ‌‬

‫در‌این‌نمونه‌که‌‪‌5‬دقیقه‌تحت‌عملیات‌حرارتي‌قرار‌گرفته‌اما‌به‌علت‌ذوب‌نشدن‌الومینیوم‌پیوندی‌‬
‫برقرار‌نشده‌و‌تفاوت‌رنگ‌ناشي‌از‌الیه‌اکسید‌ایجاد‌شده‌روی‌سطح‌آهن‌و‌آلومینیوم‌است‌است‪‌ .‬‬

‫ناحیه‌مشکي‌رنگ‌آلومینیوم‌و‌سفید‌رنگ‌آهن‌است‌‪‌ .‬‬

‫‌‬ ‫جدول‌‪:4-4‬درصد‌عناصر‌روی‌سطوح‌آهن‌ ‌و‌آلومینیو ‌م‬

‫نمونه ‌‬ ‫ح‌‬
‫سط ‌‬ ‫‪‌ Mg‬‬ ‫‪‌ Si‬‬ ‫‪‌ Al‬‬ ‫‪‌ Fe‬‬ ‫‪O‬‬
‫ن‌‬
‫آه ‌‬ ‫‪76‬‬ ‫‪24‬‬
‫ن‌‬
‫آه ‌‬ ‫‪74.6‬‬ ‫‪25.4‬‬
‫‪Mg 0/3%‬‬
‫آلومینیوم ‌‬ ‫‪95.7‬‬ ‫‪0.6‬‬ ‫‪3.7‬‬
‫آلومینیوم ‌‬ ‫‪20.4‬‬ ‫‪74.2‬‬ ‫‪1.5‬‬ ‫‪3.9‬‬

‫‪41‬‬
‫‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‬
‫شکل‌‪‌:8-4‬نمونه‌عکسبرداری‌توسط‪‌0/7(‌SEM‬درصد‌‪‌)Mg‬سمت‌راست‌(آهن)‌و‌چپ‌(آلومینیوم ‌)‬

‫در‌این‌نمونه‌ها‌نیز‌چون‌آلومینیوم‌ذوب‌نشده‌پیوند‌رخ‌نداده‌اما‌در‌این‌نقاط‌درصدی‌سیلیسیم‌و‌‬
‫منیزیم‌دیده‌شده‌است‌و‌اکسیدهای‌تشکیل‌شده‌از‌آلومینیوم‌و‌آهن‌دیده‌مي‌شود‪‌.‬ناحیه‌مشکي‌‬
‫رنگ‌آلومینیوم‌و‌سفید‌رنگ‌آهن‌است‪‌ .‬‬

‫‌‬ ‫جدول‌‪:‌5-4‬درصد‌عناصر‌روی‌سطوح‌آهن‌ ‌و‌آلومینیو ‌م‬

‫نمونه ‌‬ ‫ح‌‬
‫سط ‌‬ ‫‪‌ Mg‬‬ ‫‪‌ Si‬‬ ‫‪‌ Al‬‬ ‫‪‌ Fe‬‬ ‫‪O‬‬
‫ن‌‬
‫آه ‌‬ ‫‪1‬‬ ‫‪1‬‬ ‫‪59.8‬‬ ‫‪38.2‬‬
‫ن‌‬
‫آه ‌‬ ‫‪6.2‬‬ ‫‪22.5‬‬ ‫‪7.9‬‬ ‫‪13.5‬‬ ‫‪50‬‬
‫‪Mg 0/7%‬‬
‫آلومینیوم ‌‬ ‫‪73.8‬‬ ‫‪26.2‬‬
‫آلومینیوم ‌‬ ‫‪0.85‬‬ ‫‪20.5‬‬ ‫‪73.25‬‬ ‫‪5.4‬‬

‫‌‬

‫‪42‬‬
 ‫‌شکل‌‪‌:9-4‬نمونه‌عکسبرداری‌توسط‪‌2(‌SEM‬درصد‌‪‌)Mg‬سمت‌راست‌(آهن)‌و‌چپ‌(آلومینیوم ‌)‬

‫در‌سطح‌نمونه‌آهن‌تنها‌اکسیدهای‌آهن‌وجود‌دارد‌اما‌‌درسطح‌نمونه‌آلومینیوم‪‌،‬مقداری‌اکسید‌‬
‫آهن‌یافت‌شده‌که‌احتماال‌ناشي‌از‌واکنش‌عناصر‌آلیاژی‌در‌مذاب‌آلومینیوم‌بوده‪‌.‬ناحیه‌مشکي‌‬
‫رنگ‌آلومینیوم‌و‌سفید‌رنگ‌آهن‌است‪‌ .‬‬

‫‌‬ ‫جدول‌‪:‌6-4‬درصد‌عناصر‌روی‌سطوح‌آهن‌ ‌و‌آلومینیو ‌م‬

‫نمونه ‌‬ ‫ح‌‬
‫سط ‌‬ ‫‪‌ Mg‬‬ ‫‪‌ Si‬‬ ‫‪‌ Al‬‬ ‫‪‌ Fe‬‬ ‫‪O‬‬
‫ن‌‬
‫آه ‌‬ ‫‪86.5‬‬ ‫‪13.5‬‬
‫ن‌‬
‫آه ‌‬ ‫‪72.5‬‬ ‫‪27.5‬‬
‫‪Mg 2%‬‬
‫آلومینیوم ‌‬ ‫‪0.65‬‬ ‫‪68.25‬‬ ‫‪31.1‬‬
‫آلومینیوم ‌‬ ‫‪0.7‬‬ ‫‪99.3‬‬
‫‌‬

‫‌‬

‫‪43‬‬
 ‫‪ 3-4‬نتایج حاصل از نمونه عملیات حرارتی شده به مدت ‪ 10‬دقیقه‬

‫شکل‌‪‌:10-4‬نمونه‌عکسبرداری‌توسط‪‌0/3(‌SEM‬درصد‌‪‌)Mg‬سمت‌راست‌(آهن)‌و‌چپ‌(آلومینیوم ‌)‬

‫در ‌‪‌ 10‬دقیقه‌عملیات‌حرارتي‌احتماال‌به‌مقدار‌کمي‌آلومینیوم‌ذوب‌شده‌و‌اثراتي‌ازآلومینیوم‌بر‌‬

‫روی‌سطح‌آهن‌پدید‌آمده‪‌.‬بروی‌سطح‌آلومینیوم‌نیز‌فاز‌هایي‌با‌محتویات‌آهن‌پدید‌آمده‌و‌احتمال‌‬
‫پیوندهای‌بسیار‌کم‌و‌ضعیفي‌‌رخ‌داده‌است‪‌.‬ناحیه‌مشکي‌رنگ‌آلومینیوم‌و‌سفید‌رنگ‌آهن‌است‌‪‌ .‬‬

‫‌‬ ‫جدول‌‪:‌7-4‬درصد‌عناصر‌روی‌سطوح‌آهن‌ ‌و‌آلومینیو ‌م‬

‫نمونه ‌‬ ‫ح‌‬
‫سط ‌‬ ‫‪‌ Mg‬‬ ‫‪‌ Si‬‬ ‫‪‌ Al‬‬ ‫‪‌ Fe‬‬ ‫‪O‬‬
‫ن‌‬
‫آه ‌‬ ‫‪6.5‬‬ ‫‪50.16‬‬ ‫‪22.14‬‬ ‫‪21.2‬‬
‫ن‌‬
‫آه ‌‬ ‫‪80.3‬‬ ‫‪19.7‬‬
‫آلومینیوم ‌ ‪Mg 0/3%‬‬ ‫‪2.1‬‬ ‫‪1.2‬‬ ‫‪68.5‬‬ ‫‪28.2‬‬
‫آلومینیوم ‌‬ ‫‪24.6‬‬ ‫‪71.4‬‬ ‫‪4‬‬
‫آلومینیوم ‌‬ ‫‪0.7‬‬ ‫‪77.8‬‬ ‫‪21.5‬‬
‫‌‬

‫‪44‬‬
 ‫‌‌‬

‫شکل‌‪‌:11-4‬نمونه‌عکسبرداری‌توسط‪‌0/7(‌SEM‬درصد‌‪‌)Mg‬سمت‌راست‌(آهن)‌و‌چپ‌(آلومینیوم ‌)‬

‫همانند‌نمونه‌قبلي‌شاهد‌وجود‌آهن‌و‌آلومینیوم‌در‌کنار‌هم‌روی‌سطوح‌هستیم‌با‌تفاوت‌به‌اینکه‌‬
‫در‌درصد‌منیزیم‌کمي‌باالتر‌‌است‪‌.‬ناحیه‌مشکي‌رنگ‌آلومینیوم‌و‌سفید‌رنگ‌آهن‌است‌‪‌ .‬‬

‫‌‬ ‫جدول‌‪:‌8-4‬درصد‌عناصر‌روی‌سطوح‌آهن‌ ‌و‌آلومینیو ‌م‬

‫نمونه ‌‬ ‫ح‌‬
‫سط ‌‬ ‫‪‌ Mg‬‬ ‫‪‌ Si‬‬ ‫‪‌ Al‬‬ ‫‪‌ Fe‬‬ ‫‪O‬‬
‫ن‌‬
‫آه ‌‬ ‫‪83.1‬‬ ‫‪16.9‬‬
‫ن‌‬
‫آه ‌‬ ‫‪4.5‬‬ ‫‪2.9‬‬ ‫‪65.9‬‬ ‫‪26.7‬‬
‫آلومینیوم ‌ ‪Mg 0/7%‬‬ ‫‪0.6‬‬ ‫‪99.4‬‬
‫آلومینیوم ‌‬ ‫‪11.4‬‬ ‫‪9.11‬‬ ‫‪49.39‬‬ ‫‪30.1‬‬
‫آلومینیوم ‌‬ ‫‪1.23‬‬ ‫‪19.4‬‬ ‫‪59.57‬‬ ‫‪8.2‬‬ ‫‪11.6‬‬
‫‌‬

‫‌‬

‫‪45‬‬
 ‫‌‬

‫‌شکل‌‪‌:12-4‬نمونه‌عکسبرداری‌توسط‪‌2(‌SEM‬درصد‌‪(‌)Mg‬آلومینیوم ‌) ‌‬

‫روی‌سطح‌آلومینیوم‌ترکیبات‌اکسید‌آهن‌واکسید‌آلومینیوم‌وجود‌دارد‌همینطور‌ترکیبات‌منیزیوم‌‬
‫دار‌به‌علت‌رویت‌شدن‌منیزیوم‪‌.‬سطح‌سفید‌رنگ‌نشان‌دهنده‌ترکیبات‌پایه‌آهن‌و‌مشکي‌نشان‌‬
‫دهنده‌پایه‌آلومینیوم‌اند‌‪‌ .‬‬

‫‌‬ ‫جدول‌‪:‌9-4‬درصد‌عناصر‌روی‌سطوح‌آهن‌ ‌و‌آلومینیو ‌م‬

‫نمونه ‌‬ ‫ح‌‬
‫سط ‌‬ ‫‪‌ Mg‬‬ ‫‪‌ Si‬‬ ‫‪‌ Al‬‬ ‫‪‌ Fe‬‬ ‫‪O‬‬
‫آلومینیوم ‌‬ ‫‪1.3‬‬ ‫‪78.2‬‬ ‫‪20.5‬‬
‫‪‌ ‌Mg‌2%‬‬
‫آلومینیوم ‌‬ ‫‪9.2‬‬ ‫‪9‬‬ ‫‪72‬‬ ‫‪1.7‬‬ ‫‪8.1‬‬
‫‌‬

‫‌‬

‫‌‬

‫‌‬

‫‌‬

‫‌‬

‫‌‬

‫‌‬

‫‪46‬‬
 ‫‪ 4-4‬نتایج حاصل از نمونه عملیات حرارتی شده به مدت ‪ 15‬دقیقه‬

‫‌‬

‫‌‌‬

‫شکل‌‪‌:13-4‬نمونه‌عکسبرداری‌توسط‪‌0/3(‌SEM‬درصد‌‪‌)Mg‬سمت‌راست‌(آهن)‌و‌چپ‌(آلومینیوم ‌) ‌‬

‫در‌این‌مدت‌زمان‌عملیات‌حرارتي‌آلومینیوم‌ذوب‌شده‌است‌و‌نفوذ‌در‌سطح‌بین‌آهن‌و‌آلومینیوم‌‬
‫باسرعت‌بیشتری‌صورت‌میگیرد‌در‌نتیجه‌پیوندیهرچند‌ضعیف‌صورت‌میگیرد‪‌ .‬‬

‫در‌سطح‌این‌نمونه‌ها‌آهن‌و‌آلومینیوم‌به‌شکل‌واضح‌روی‌سطح‌وجود‌دارند‌که‌قسمت‌سفید‌‬
‫رنگ‌آهن‌و‌مشکي‌آلومینیوم‌است‪‌.‬همینطور‌به‌علت‌وجود‌اکسیژن‌اکسید‌آلومینیوم‌و‌آهن‌نیز‌‬
‫وجود‌دارد‌‪‌ .‬‬

‫جدول‌‪:‌10-4‬درصد‌عناصر‌روی‌سطوح‌آهن‌ ‌و‌آلومینیو ‌م‬

‫نمونه ‌‬ ‫ح‌‬
‫سط ‌‬ ‫‪‌ Mg‬‬ ‫‪‌ Si‬‬ ‫‪‌ Al‬‬ ‫‪‌ Fe‬‬ ‫‪O‬‬
‫ن‌‬
‫آه ‌‬ ‫‪1.5‬‬ ‫‪79‬‬ ‫‪6.5‬‬ ‫‪13‬‬
‫ن‌‬
‫آه ‌‬ ‫‪89.3‬‬ ‫‪5.2‬‬ ‫‪5.5‬‬
‫‪Mg 0/3%‬‬
‫آلومینیوم ‌‬ ‫‪1‬‬ ‫‪72.8‬‬ ‫‪26.2‬‬
‫آلومینیوم ‌‬ ‫‪27‬‬ ‫‪69.8‬‬ ‫‪3.2‬‬

‫‌‬

‫‪47‬‬
 ‫‌‌‬

‫شکل‌‪‌:14-4‬نمونه‌عکسبرداری‌توسط‪‌2(‌SEM‬درصد‌‪‌)Mg‬سمت‌راست‌(آهن)‌و‌چپ‌(آلومینیوم ‌) ‌‬

‫پس‌از‌ذوب‌شدن‌آومینیوم‪‌،‬پیوند‌بین‌آهن‌و‌آلومینیوم‌برقرار‌شده‌و‌آثاری‌از‌چسبیدن‌آهن‌و‌‬
‫آلومینیوم‌روی‌یکدیگر‌مشهود‌است‪‌ .‬‬

‫افزایش‌درصد‌منیزیم‌نیز‌با‌توجه‌به‌عکس‌برداری‌باعث‌بیشتر‌شدن‌این‌اتصال‌شده‌‪‌ .‬‬

‫‌‬ ‫جدول‌‪:‌11-4‬درصد‌عناصر‌روی‌سطوح‌آهن‌ ‌و‌آلومینیو ‌م‬

‫نمونه ‌‬ ‫ح‌‬
‫سط ‌‬ ‫‪‌ Mg‬‬ ‫‪‌ Si‬‬ ‫‪‌ Al‬‬ ‫‪‌ Fe‬‬ ‫‪O‬‬
‫ن‌‬
‫آه ‌‬ ‫‪74‬‬ ‫‪26‬‬
‫ن‌‬
‫آه ‌‬ ‫‪4.1‬‬ ‫‪0.5‬‬ ‫‪8.7‬‬ ‫‪64.7‬‬ ‫‪22‬‬
‫‪‌Mg‌2%‬‬
‫آلومینیوم ‌‬ ‫‪6.9‬‬ ‫‪17‬‬ ‫‪67.45‬‬ ‫‪0.65‬‬ ‫‪8‬‬
‫آلومینیوم ‌‬ ‫‪77.2‬‬ ‫‪22.8‬‬
‫‌‬

‫‌‬

‫‌‬

‫‌‬

‫‌‬

‫‌‬

‫‌‬

‫‪48‬‬
 ‫‪ 5-4‬نتایج حاصل از نمونه عملیات حرارتی شده به مدت ‪ 20‬دقیقه‬

‫‌‬

‫‌‌‬

‫شکل‌‪‌:15-4‬نمونه‌عکسبرداری‌توسط‪‌0/3(‌SEM‬درصد‌‪‌)Mg‬سمت‌راست‌(آهن)‌و‌چپ‌(آلومینیوم ‌) ‌‬

‫در‌این‌مدت‌زمان‌پیوند‌بیشتری‌بین‌آهن‌و‌آلومینیوم‌شکل‌گرفته‌منیزیم‌و‌سیلیسیوم‌‌نیز‌دیده‌مي‌‬
‫شود‪‌.‬در‌این‌مدت‌زمان‌نمونه‌ها‌به‌یکدیگر‌چسبیده‌اند‪‌،‬هرچند‌این‌چسبندگي‌ضعیف‌و‌کم‌است‌‪‌.‬‬
‫ناحیه‌مشکي‌رنگ‌آلومینیوم‌و‌سفید‌رنگ‌آهن‌است‌‪‌ .‬‬

‫‌‬ ‫جدول‌‪:‌12-4‬درصد‌عناصر‌روی‌سطوح‌آهن‌ ‌و‌آلومینیو ‌م‬

‫نمونه ‌‬ ‫ح‌‬
‫سط ‌‬ ‫‪‌ Mg‬‬ ‫‪‌ Si‬‬ ‫‪‌ Al‬‬ ‫‪‌ Fe‬‬ ‫‪O‬‬
‫ن‌‬
‫آه ‌‬ ‫‪0.6‬‬ ‫‪1.26‬‬ ‫‪22.57‬‬ ‫‪63.21‬‬ ‫‪12.3‬‬
‫ن‌‬
‫آه ‌‬ ‫‪89.2‬‬ ‫‪10.8‬‬
‫‪Mg 0/3%‬‬
‫آلومینیوم ‌‬ ‫‪1.1‬‬ ‫‪26‬‬ ‫‪64.6‬‬ ‫‪8.3‬‬
‫آلومینیوم ‌‬ ‫‪3.1‬‬ ‫‪1.4‬‬ ‫‪79.3‬‬ ‫‪16.2‬‬
‫‌‬

‫در‌‌این‌نمونه‌روی‌سطح‌آهن‌فاز‌ ‪FeAl‬تشکیل‌شده‌که‌با‌توجه‌به‌نسبت‌آهن‌به‌آلومینیوم‌این‌فاز‌‬
‫قابل‌تشخیص‌است‪‌ .‬‬

‫‌‬

‫‪49‬‬
 ‫‌‌‬

‫شکل‌‪‌:16-4‬نمونه‌عکسبرداری‌توسط‪‌0/7(‌SEM‬درصد‌‪‌)Mg‬سمت‌راست‌(آهن)‌و‌چپ‌(آلومینیوم ‌) ‌‬

‫در‌این‌نمونه‌نیز‌کامال‌در‌بسیاری‌از‌نقاط‌آلومینیوم‌به‌آهن‌نفوذ‌کرده‌و‌بین‌آن‌ها‌پیوند‌برقرار‌شده‌‬
‫است‪‌.‬ترکیباتي‌از‌آهن‌و‌آلومینیوم‌و‌منیزیم‌در‌این‌نقاط‌بوجود‌آمده‌‪‌ .‬‬

‫‌‬ ‫جدول‌‪:‌13-4‬درصد‌عناصر‌روی‌سطوح‌آهن‌ ‌و‌آلومینیو ‌م‬

‫نمونه ‌‬ ‫ح‌‬
‫سط ‌‬ ‫‪‌ Mg‬‬ ‫‪‌ Si‬‬ ‫‪‌ Al‬‬ ‫‪‌ Fe‬‬ ‫‪O‬‬
‫ن‌‬
‫آه ‌‬ ‫‪2.8‬‬ ‫‪12.9‬‬ ‫‪65.5‬‬ ‫‪5.7‬‬ ‫‪13.1‬‬
‫‪Mg 0/7%‬‬ ‫ن‌‬
‫آه ‌‬ ‫‪1.7‬‬ ‫‪18‬‬ ‫‪80.3‬‬
‫ن‌‬
‫آه ‌‬ ‫‪89.5‬‬ ‫‪10.5‬‬
‫‌‬

‫‌‬

‫‌‬

‫‪50‬‬
 ‫‌‬
‫شکل‌‪‌:17-4‬نمونه‌عکسبرداری‌توسط‪‌2(‌SEM‬درصد‌‪‌)Mg‬سمت‌راست‌(آهن)‌و‌چپ‌(آلومینیوم ‌) ‌‬

‫در‌این‌سطح‌سه‌منطقه‌متفاوت‌روی‌سطح‌آهن‌وجود‌دارد‌که‌ناحیه‌سفید‌فاز‌آهني‌است‌که‌شامل‌‬
‫آهن‌خالص‌و‌اکسید‌آهن‌است‪‌ .‬‬

‫ناحیه‌خاکستری‌رنگ‌که‌مقدار‌آلومینیوم‌زیاد‌است‌شامل‌ترکیبات‌آلومینیومي‌و‌اکسید‌آن‌است‪‌.‬‬
‫ترکیبات‌میاني‌تشکیل‌شده‌است‪‌ .‬‬

‫‌‬ ‫جدول‌‪:‌14-4‬درصد‌عناصر‌روی‌سطوح‌آهن‌ ‌و‌آلومینیو ‌م‬

‫نمونه ‌‬ ‫ح‌‬
‫سط ‌‬ ‫‪‌ Mg‬‬ ‫‪‌ Si‬‬ ‫‪‌ Al‬‬ ‫‪‌ Fe‬‬ ‫‪O‬‬
‫ن‌‬
‫آه ‌‬ ‫‪3.8‬‬ ‫‪44.3‬‬ ‫‪51.9‬‬
‫ن‌‬
‫آه ‌‬ ‫‪100‬‬
‫ن‌‬
‫آه ‌‬ ‫‪12‬‬ ‫‪13.4‬‬ ‫‪47‬‬ ‫‪4.6‬‬ ‫‪23‬‬
‫‪Mg 2%‬‬
‫آلومینیوم ‌‬ ‫‪3.3‬‬ ‫‪48.1‬‬ ‫‪48.6‬‬
‫آلومینیوم ‌‬ ‫‪20.5‬‬ ‫‪9.2‬‬ ‫‪38.18‬‬ ‫‪5.4‬‬ ‫‪26.72‬‬
‫آلومینیوم ‌‬ ‫‪8‬‬ ‫‪14.1‬‬ ‫‪67.8‬‬ ‫‪10.1‬‬
‫‌‬

‫در‌این‌نمونه‌با‌توجه‌به‌‌نسبت‌آهن‌به‌آلومینیوم‌روی‌سطح‌آهن‌در‌نقاط‌خاکستری‌به‌علت‌پیوند‌‬
‫بین‌آن‌ها‌فاز ‌‪‌ FeAl2‬تشکیل‌شده‪‌ .‬این‌فاز‌روی‌سطح‌آلومینیوم‌نیز‌قابل‌مشاهده‌استکه‌در‌نقاط‌‬
‫خاکستری‌رنگ‌است‌‪‌ .‬‬

‫‪51‬‬
 ‫‌‬

‫‪ 6-4‬نتایج حاصل از نمونه عملیات حرارتی شده به مدت ‪ 40‬دقیقه‬

‫‌‌‬

‫شکل‌‪‌:18-4‬نمونه‌عکسبرداری‌توسط‪‌0/3(‌SEM‬درصد‌‪(‌)Mg‬آهن) ‌‬

‫در‌این‌مدت‌زمان‌روی‌سطوح‌ترکیبات‌اکسید‌آهن‌و‌اکسید‌آلومینیوم‌و ‌ترکیبات‌بین‌‬
‫فلزی‌ را‌شاهد‌هستیم‪ ‌.‬همچنین‌ به‌علت‌ افزایش‌زمان‌عملیات‌ حرارتي‌پیوند‌ بیشتری‌بین‌ آهن‌و‌‬
‫آلومینیوم‌رخ‌داده‌است‌‪‌ .‬‬

‫‌‬ ‫جدول‌‪:‌15-4‬درصد‌عناصر‌روی‌سطوح‌آهن‌ ‌و‌آلومینیو ‌م‬

‫نمونه ‌‬ ‫ح‌‬
‫سط ‌‬ ‫‪‌ Mg‬‬ ‫‪‌ Si‬‬ ‫‪‌ Al‬‬ ‫‪‌ Fe‬‬ ‫‪O‬‬
‫ن‌‬
‫آه ‌‬ ‫‪100‬‬
‫‪Mg 0/3%‬‬
‫ن‌‬
‫آه ‌‬ ‫‪82.5‬‬ ‫‪17.5‬‬
‫‌‬

‫‌‬ ‫‌‬

‫‪52‬‬
 ‫‌‌‬

‫شکل‌‪‌:19-4‬نمونه‌عکسبرداری‌توسط‪‌0/7(‌SEM‬درصد‌‪‌)Mg‬سمت‌راست‌(آهن)‌و‌چپ‌(آلومینیوم ‌) ‌‬

‫با‌توجه‌به‌سطح‌آلومینیوم‌و‌آهن‪‌،‬با‌گذشت‌زمان‌و‌همچنین‌افزایش‌درصد‌منیزیم‌نفوذ‌‬
‫بیشتری‌رخ‌داده‌و‌پیوند‌بیشتر‌و‌محکم‌تری‌بین‌آن‌ها‌برقرار‌شده‌است‪‌.‬ترکیبات‌بین‌فلزی‌رخ‌داده‌‬
‫باعث‌این‌پیوند‌شده‌همچنین‌این‌پیوند‌ها‌استحکام‌کمي‌دارند‪‌.‬ترکیبات‌آلومینیومي‌و‌آهني‌شکل‌‬
‫گرفته‌در‌این‌ناحیه‪‌ .‬‬

‫‌‬ ‫جدول‌‪:‌16-4‬درصد‌عناصر‌روی‌سطوح‌آهن‌ ‌و‌آلومینیو ‌م‬

‫نمونه ‌‬ ‫ح‌‬
‫سط ‌‬ ‫‪‌ Mg‬‬ ‫‪‌ Si‬‬ ‫‪‌ Al‬‬ ‫‪‌ Fe‬‬ ‫‪O‬‬
‫ن‌‬
‫آه ‌‬ ‫‪6.5‬‬ ‫‪17‬‬ ‫‪69.3‬‬ ‫‪7.2‬‬
‫‪Mg 0/7%‬‬ ‫ن‌‬
‫آه ‌‬ ‫‪100‬‬
‫آلومینیوم ‌‬ ‫‪2.7‬‬ ‫‪93.6‬‬ ‫‪1‬‬ ‫‪2.7‬‬
‫‌‬

‫‌‬

‫‪53‬‬
‫‌‌‬

‫شکل‌‪‌:20-4‬نمونه‌عکسبرداری‌توسط‪‌2(‌SEM‬درصد‌‪‌)Mg‬سمت‌راست‌(آهن)‌و‌چپ‌(آلومینیوم ‌) ‌‬

‫در‌این‌نمونه‌با‌توجه‌به‌اینکه‌آلومینیوم‌کامال‌ذوب‌شده‪‌،‬در‌بسیاری‌از‌نقاط‌پیوند‌بین‌‬
‫آهن‌و‌آلومینیوم‌رخ‌داده‌و‌نفوذ‌بسیار‌بیشتری‌صورت‌گرفته‪‌ .‬‬

‫‌‬ ‫جدول‌‪:‌17-4‬درصد‌عناصر‌روی‌سطوح‌آهن‌ ‌و‌آلومینیو ‌م‬

‫نمونه ‌‬ ‫ح‌‬
‫سط ‌‬ ‫‪‌ Mg‬‬ ‫‪‌ Si‬‬ ‫‪‌ Al‬‬ ‫‪‌ Fe‬‬ ‫‪O‬‬
‫ن‌‬
‫آه ‌‬ ‫‪3.6‬‬ ‫‪1.3‬‬ ‫‪95.1‬‬
‫ن‌‬
‫آه ‌‬ ‫‪10.3‬‬ ‫‪12.3‬‬ ‫‪46.3‬‬ ‫‪15.3‬‬ ‫‪15.8‬‬
‫‪Mg 2%‬‬
‫آلومینیوم ‌‬ ‫‪100‬‬
‫آلومینیوم ‌‬ ‫‪13.6‬‬ ‫‪14‬‬ ‫‪56.2‬‬ ‫‪2.2‬‬ ‫‪14‬‬
‫‌‬

‫‪54‬‬
 ‫فصل پنجم‪:‬‬
‫بحث و بررسی‬
 ‫‪ 1-5‬بررسی نتایج تشکیل اسپینل و اکسید منیزیم در آلیاژ ‪A356‬‬

‫ی‌‪‌1000‬درجه‌کلوین‌ا ‌ز‌عناصر‌آلومینیم‌و‌منیزیم‌‬
‫واکنش‌ایجاد‌اسپینل‌و‌اکسید‌منیزیم‌در‌دما ‌‬
‫ی‌آلیاژ‌‪‌‌A356‬آورده‌شده‌است‪‌.‬برا ‌‬
‫ی‌انجام‌واکنش‌ابتدا‌‬ ‫حالت‌مذاب‌و‌آلومینای‌گامای‌جامد‌برا ‌‬
‫منیزیم‌ا ‌ز‌حالت‌مذاب‌به‌حالت‌محلول‌در‌مذاب‌آلومینیم‌در‌مي‌آید‌وچون‌کسرمولي‌منیزیم‌در‌‬
‫آلومینیم‌برابر‌با‌‪‌0/0033‬است‌نتیجه‌گرفته‌مي‌شود‌محلول‌رقیق‌است‪‌ .‬‬
‫ی‌‪‌1000‬درجه‌کلوین‌ا ‌ز‌عناصر‌آلومینیم‌و‌منیزیم‌د ‌ر‌‬
‫واکنش‌ایجاد‌اسپینل‌و‌اکسید‌منیزیم‌در‌دما ‌‬
‫حالت‌مذاب‌و‌آلومینای‌گامای‌جامد‪‌:‬ابتدا‌آنتالپي‌و‌انرژی‌آزاد‌واکنش‌انحالل‌منیزیم‌د ‌ر‌‬
‫آلومینیوم‌محاسبه‌شد‪‌ .‬‬

‫‌‬
‫ش‌انحالل‌منیزی ‌م‌با‌استفاده‌از‌قانون‌هس‪‌،‬آنتالپي‌ ‌و‬
‫پس‌ا ‌ز‌محاسبه‌آنتالپي‌و‌انرژی‌آزاد‌واکن ‌‬
‫ن‌محاسبه‌شد‪‌ :‬‬
‫انرژی‌آزاد‌واکنش‌تشکیل‌اسپینل‌و‌اکسید‌منیزیم‌در‌‪‌1000‬کلوی ‌‬

‫‌‬
‫ی‌‪‌1000‬درجه‌کلوین‌ا ‌ز‌عناصر‌آلومینیم‌و‌منیزیم‌د ‌ر‬
‫واکنش‌ایجاد‌اسپینل‌و‌اکسید‌منیزیم‌در‌دما ‌‬
‫حالت‌مذاب‌و‌آلومینای‌تتای‌جامد‪‌ :‬‬

‫‪56‬‬
‫‌‬
‫ی‌‪‌1000‬درجه‌کلوین‌ا ‌ز‌عناصر‌آلومینیم‌و‌منیزیم‌د ‌ر‬
‫واکنش‌ایجاد‌اسپینل‌و‌اکسید‌منیزیم‌در‌دما ‌‬
‫ی‌جامد‪‌ :‬‬
‫حالت‌مذاب‌و‌آلومینای‌دلتا ‌‬

‫‌‬
‫ی‌‪‌1000‬درجه‌کلوین‌ا ‌ز‌عناصر‌آلومینیم‌و‌منیزیم‌د ‌ر‬
‫واکنش‌ایجاد‌اسپینل‌و‌اکسید‌منیزیم‌در‌دما ‌‬
‫حالت‌مذاب‌و‌آلومینای‌آلفای‌جامد‪‌ ‌[69]:‬‬

‫‌‬
‫‪ 2-5‬بررسی نتایج مدلسازی اکسید فیلم در مذاب آلومینیوم با ‪ 0/7‬درصد منیزیم‬
‫‌‬
‫ی‬
‫ج‌حاصل‌ا ‌ز‌این‌تحقیق‌به‌روشني‌نشان‌دادند‌که‌الیه‌اکسید‌آلومینیم‌درون‌مذابي‌حاو ‌‬
‫نتای ‌‬
‫ج‌ب ‌ه‌اسپینل‌ ‪‌MgAl2O4‬تبدیل‌مي‌شود‌و‌مادامي‌که‌اکسیژن‌کافي‌د ‌ر‌‬
‫‪‌0/7‬درصد‌منیزیم‌به‌تدری ‌‬
‫ن‌دوالیه‌وجود‌داشته‌باشد‌به‌اکسید‌‪‌MgO‬تبدیل‌مي‌شود‌‪.‬‬
‫اتمسفر‌به‌دا ‌م افتاد ‌ه‌در‌بی ‌‬
‫ی‌‬
‫در ‌آلیاژ ‌با ‌‪‌ 0/7‬درصد ‌منیزیم ‌با ‌توجه ‌به ‌نمونه ‌‪‌ 20‬دقیقه ‌پس‌ ‌از ‌ذوب‌در ‌ناحیهای ‌که ‌الیه‌ها ‌‬
‫ي‌‬
‫ی‌زما ‌ن‌‪‌20‬دقیق ‌ه‌در‌بخش ‌‬
‫ح‌کند ‌ه‌شده‌ان ‌د‌میتوان‌گفت‌برا ‌‬
‫ل‌شده‌ ‌و‌ا ‌ز‌سط ‌‬
‫اکسیدی‌ب ‌ه‌یکدیگر‌متص ‌‬
‫ی ‌به ‌ ‪‌ MgO‬ب ‌ه‌‬
‫ح ‌ک ‌ه ‌با ‌یکدیگ ‌ر ‌تماس ‌داشته ‌اند ‌د ‌ر ‌حال ‌اتفاق ‌بوده ‌و ‌د ‌و ‌الیه ‌اکسید ‌‬
‫از ‌د ‌و ‌سط ‌‬
‫اکسید ‪ MgAl2O4‬همزمان‌تبدیل‌اسپینل‌‌یکدیگر‌پیوند‌خورده‌و‌ترمیم‌دو‌الیه‌شروع‌شده‌است‌‪‌ .‬‬
‫ی‌اکسیدی‌است‌که‌پس‌از‌گذشت‌‌مدت‌زمان‌بیشتر‪‌،‬دو‌الی ‌ه‌به‌‬
‫ح‌الیها ‌‬
‫بخشي‌ا ‌ز‌دو‌سط ‌‬
‫یکدیگر‌چسبیده‌اند‪‌.‬همچنین‌کامال‌مشخص‌است‌ک ‌ه‌بخشي‌از‌الیه‌اکسید‌باالیي‌بر‌روی‌الیه‌‬

‫‪57‬‬
 ‫ل‌مشترک‌اکسید‪-‬آلومینیم‌بخش‌باالیي‌کند ‌ه‌شده‌است‪‌.‬با‌توجه‌ب ‌ه‌این‌‬
‫پاییني‌چسبیده‌و‌از‌فص ‌‬
‫تصویر‌میتوان‌گفت‌اتصا ‌ل‌فصل‌مشترک‌اکسید‪-‬اکسید‌د ‌ر‌این‌ناحیه‌قویتر‌از‌اتصال‌فصل‌‬
‫مشترک‌اکسید‪‌-‬آلومینیم‌در‌نیمه‌باالیي‌عیب‌اکسید‌فیلم‌دوالیه‌بوده‌است‪‌ ‌.‬‬
‫همچنین‌با‌توجه‌به‌طیفهای‌‌‪‌‌EDX‬سطوح‌الیههای‌اکسیدی‌کامال‌به‌اکسید‌‌‪‌‌MgO‬تبدیل‌‬
‫ي‌از‌اسپینل‌‬
‫نشده‌اند‌یعني‌سطوح‌الیه‌های‌اکسیدی‌‌ب ‌ه‌دام‌افتاده‌درون‌مذاب‌‌مخلوط ‌‬
‫‪‌‌MgAl2O4‬اکسید‌‪‌‌‌MgO‬است‪‌ .‬‬
‫ل‌اسپینل‌‬
‫نکته‌جالب‌توجه‌در‌آزمایشات‌انجام‌شد ‌ه‌این‌است‌که‌پایداری‌اکسید‌منیزیم‌و‌تبدی ‌‬
‫به‌‪‌MgO‬بستگي‌به‌فشار‌جزئي‌اکسیژن‌اتمسفر‌ب ‌ه‌دام‌افتاد ‌ه‌در‌بین‌الیه‌ها‌دار ‌د‪‌.‬‬

‫‪58‬‬
 ‫‌‬
‫‪ 3-5‬بررسی نتایج تشکیل اسپینل و اکسید منیزیم در آلیاژ ‪Al –2%Mg‬‬
‫‌‬
‫آلیاژ‌‌‪ Al –2%Mg‬در‌‌شرایط‌‌فشار‌ ثابت‌ ودمای‌‌فرایند‌‌‪‌‌700‬درجه‌‌سانت ‌‬
‫ي‌‌گراد‌‌از‌‌نظر‌‬
‫ترمودینامیکي‌در‌ناحیه‌پایداری‌‪‌MgO‬قرار‌میگیرد‪‌ ‌.‬‬
‫ن ‌عیب‌‬
‫مي ‌توان ‌حدس ‌زد ‌با ‌انجام ‌آزمایش ‌ایجاد ‌اکسید ‌فیلم ‌دوتایي ‌و ‌بررسي ‌مکانیزم ‌رفع ‌ای ‌‬
‫برای‌آلیاژ‌‪‌Al –2%Mg‬پ ‌‬
‫س‌از‌گذشت‌زمان‌در‌حالت‌مذاب‌اکسید‌فیلم‌ها‌ب ‌ه‌یکدیگر‌نچسبند‪‌ ‌.‬‬
‫طبق‌آنالیز ‌به ‌دست ‌آمده ‌از ‌‪‌ EDS‬برای ‌آلیاژ ‌‪‌ Al –2%Mg‬مي ‌توان ‌گفت ‌سط ‌‬
‫ح ‌مذاب ‌پس ‌ا ‌ز‌‬
‫گذشت‌مدت‌زمان‌‪‌40‬دقیقه‌تبدیل‌به‌اکسید‌منیزیم‌شده‌است‪‌ .‬‬

‫شکل‌‪:1-5‬زمان‌پایان‌فرایند‌در‌آلیاژها‌‌ی‌آلومینیوم‌ ‌‬

‫‪ 4-5‬بررسی نتایج مدلسازی اکسید فیلم در مذاب آلومینیوم با ‪ 2‬درصد منیزیم‬

‫ت‌آمده‌ا ‌ز‌نقاط‌مشخص‌شده‌میتوان‌‬
‫برای‌آلیا ‌ژ‌با‌‪‌2‬درصد‌وزني‌منیزیم‌با‌توجه‌به‌طیفهای‌بدس ‌‬
‫ی‌تشکیل‌اسپینل‌‪‌‌MgAl2O4‬‬
‫گفت‌به‌دلیل‌باالتر‌بودن‌مقدار‌منیزیم‌از‌حد‌تعادلي‌منیزیم‌به‌جا ‌‬
‫ابتدا‌در‌سطح‌اکسید‌‪‌MgO‬دیده‌میشود‪‌.‬در‌نتیجه‌د ‌ر‌زمانهای‌کمتر‌ا ‌ز‌‪‌3‬ساعت‌پیوند‌در‌سط ‌‬
‫ح‌را‌‬
‫ت‪‌ .‬‬
‫نخواهیم‌داش ‌‬

‫‪59‬‬
 ‫ی‌ابتدایي‌(‌‪‌1‬تا‌‪‌15‬دقیقه)‌پس‌از‌مصرف‌اکسیژن‌به‌دام‌افتاده‪‌،‬الیه‌‬
‫میتوان‌گفت‌در‌زمانها ‌‬
‫ث‌کاهش‌مقدار‬
‫‪‌MgO‬تشکیل‌شده‌به‌صورت‌تدریجي‌به‌اسپینل‌تبدیل‌میشود‪‌.‬همین‌عامل‌باع ‌‬
‫ن‌موضو ‌ع‌برای‌نمونه‌های‌از‌‪‌15‬دقیقه‌صدق‌مي‌کند‪‌ .‬‬
‫ح‌الیه‌های‌اکسیدی‌میشود‪.‬ای ‌‬
‫‪‌‌Mg‬د ‌ر‌سط ‌‬
‫برای‌نمونههای‌که‌مدت‌زمان‌بیشتری‌تحت‌عملیات‌حرارتي‌بودند‌مشاهده‌ش ‌د‌الیههای‌اکسیدی‌‬
‫ش‌درصد‌منیزی ‌م‬
‫ح‌با‌یکدیگر‌ایجاد‌پیوند‌کردهاند‌این‌موضوع‌با‌افزای ‌‬
‫در‌نقاطي‌از‌سط ‌‬
‫ح‌ب ‌ه‌یکدیگ ‌ر‬
‫ن‌زمانها‌بخشي‌از‌سط ‌‬
‫ي‌دار ‌د‌یعني‌ب ‌ا‌تبدیل‌اسپینل‌به‌اکسید‌منیزیم‌در‌ای ‌‬
‫الیه‌همخوان ‌‬
‫ت‪‌ ‌.‬‬
‫پیوند‌خورد ‌ه‌اس ‌‬
‫‌‬

‫‪60‬‬
 ‫‌‬

‫فصل ششم‪:‬‬
‫نتیجهگیری و پیشنه‬
 ‫نتیجه گیری‬
‫ن ‌ریختهگری ‌مرکب ‌آلومینیوم ‌مذاب ‌ب ‌ر‌‬
‫ن ‌آلومینوم ‌و ‌آهن ‌حی ‌‬ ‫‪ .1‬هی ‌‬
‫چ ‌پیوند ‌قابل ‌توجهي ‌بی ‌‬
‫ی‌‬
‫روی‌‌مغزه‌‌آهني‌‌ایجاد‌‌نشد‌‌به‌‌جزء‌‌در‌‌بعضي‌‌مناطق‌‌کوچک‌‌و‌‌گسسته‪‌‌.‬این‌‌پیوندها ‌‬
‫کوچک‌برای‌نگهداشتن‌نمونه‌ها‌ب ‌ه‌یکدیگر‌کافي‌نبود‪.‬‬
‫‪ .2‬عملیات‌حرارتي‌نمونه‌ها‌پس‌از‌ریخته‌گری‌باعث‌شد‌تا‌این‌دو‌فلز‌بایکدیگر‌پیوند‌ایجاد‌‬
‫کنند‌پیوند‌قابل‌توجه‌زماني‌ایجاد‌شد‌که‌نمونه‌ها‌حدود‌‪‌13‬دقیقه‌در‌کوره‌نگه‌داشته‌شد ‌ه‌‬
‫و‌نمونه‌آلومینیومي‌ذوب‌شد ‌ه‌بود‪.‬‬
‫‪ .3‬ترکهایي‌‌ک ‌ه‌‌بر‌‌روی‌‌الیه‌‌اکسید‌‌آلومینیوم‌‌تشکیل‌‌شدند‌‌مسیرهای‌‌الز ‌م‌‌برای‌‌مصر ‌‬
‫ف‌‬
‫ب‌‬
‫ی‌به ‌دام‌افتاده ‌توسط‌آلومینیوم ‌مذاب ‌و‌همچنین ‌امکان ‌تماس ‌بین ‌آلومینیوم ‌مذا ‌‬
‫گازها ‌‬
‫تازه‌و‌مغزه‌آهني‌را‌فراهم‌کرد‪.‬‬
‫‪ .4‬نفوذ‌اتمهای‌آلومینیوم‌به‌درو ‌ن‌نمونه‌آهني‌زماني‌شرو ‌ع‌شد‌که‌نمونه‌آلومینیومي‌در‌حال ‌‬
‫ت‌‬
‫جامد‌بود‌و‌زماني‌که‌نمونه‌آلومینیومي‌حین‌عملیات‌حرارتي‌ذوب‌شد‌نفود‌اتمها‌به‌طو ‌ر‌‬
‫قابل‌توجهي‌افزایش‌پیدا‌کرد‪.‬‬

‫‪62‬‬
 ‫پیشنهادات‬

‫‪ .1‬بررسي‌تأثیر‌انیام‌عملیات‌حرارتي‌بر‌خواص‌مکانیکي‌نمونه‌های‌تهیه‌شد ‌ه‬
‫ی‬
‫خ‌سرد‌شدن‌بر‌رفتا ‌ر‌الیه‌های‌اکسید ‌‬
‫ت‌در‌نر ‌‬ ‫‪ .2‬بررسي‌نق ‌‬
‫ش‌تزاا ‌‬
‫‪ .3‬مي‌توان‌در‌فرآین ‌د‌ریخته‌گری‌مرکب‌دمای‌بار‌ریزی‌متفاوتي‌را‌آزمایش‌کرد‌و‌سپ ‌‬
‫س‌‬
‫ی‌ر‌ا‌بررسي‌کرد‪.‬‬
‫نقش‌الیه‌های‌اکسیدی‌را‌حین‌شکیل‌ترکیبات‌بین‌فلز ‌‬
‫‪ .4‬بررسي‌نق ‌‬
‫ش‌تفاوت‌در‌جبهه‌انجماد‌بر‌ایجاد‌اتصال‌بین‌دو‌میله‌در‌شرایط‌عملیات‌‬
‫حرارتي‌یکسا ‌ن‪.‬‬

‫‪63‬‬
‫منابع و مآخذ‬
1. Hajjari E, Divandari M, Razavi S, Emami M, Homma T, Kamado
S, Dissimilar joining of Al/Mg light metals by compound casting
process, Journal of materials science2011; Vol. 46: 6491-6499.
2. W. F. Smith, "Structure and Properties of Engineering
Materials", 1987, McGraw-hill..
3. E.Totten, D.s.M.G., Analitycal characterization of Aluminum,
Steel and Superalloys. 2006: p. 225-228.
4. M Papis, B Hallstedt, J Uggowitzer.Interface formation in
aluminum aluminum compound cating. Acta Materialia. 2008;
Vol. 3036-3043.
5. Cambell J, Casting, First edition, Butterworth-Heinemann,
London.1991
6. Tayal R. K, Singh V, Kumar S, Garg R. Compound casting – a
Literature Review. Proceeding of the National Conference on
Trends and Advances in Mechanical Engineering, YMCA
University of Science & Technology: Faridabad, Haryana.
2012.
7. M. Aryafar, R. Raiszadeh, Healing of double oxide film defects
in A356 aluminum melt, J. Mater. Sci., 2010; 349-58.
8. Noguchi T, Horikawa N, Nagate H, Nakamura T, Sato K,
Application of flow and solidification simulation in cast-in
insertion processing, International Journal of Cast Metals 2005;
Research 18: 215-220
9. Liu L, Zhao L, Xu R. Effect of interlayer composition on the
microstructure and strength of difffusion bonded Mg/Al joint.
Materials and design 2009; Vol 30:4548-4551.
10. W. F. Smith, Structure and properties of engineering of
material. 1987: p. 45-51.
11. C. Tian. J. Law, J. V. D. Touw, and M. Murray, "Effect
of Melt Cleanliness on Formation of Porosity Defect in
Automotive Aluminum High Pressure Die Casting", J. of Mat.
Proc. Tech., 2002; 122: 82-93.
12. W. C. Sleppy, 1961, "Oxidation of Molten High-Purity
Aluminum in Dry Oxygen", J. of the Electrochemical Soc.;
108)12): 1097-1102.
13. C. N. Cochran, B.D.L., Kinosz D. L, Metall.Trans B,,
1997: p. 323-332.
14. M. P. Silva and D. E. J. Talbot, 1989, "Oxidation of
Liquid Aluminum-Magnesium Alloys", Tech. Sessions, TMS

65
 Light Metals Committee, 118th Ann. Meeting, Las Vegas,
Nevada,:1035-40.
15. M. Drouzy and C. Mascre, The Oxidation of Liquid Non-
Ferrous Metals in Air or Oxygen. Metallurgical Review, 1969.
14: p. 25-46.
16. S. Impey, D.J. Stephenson, J.R. Nicholls, 1991, "A study
of the effect of magnesium additions on the oxide growth
morphologies on liquid aluminum alloys". Microscopy of
Oxidation: p. 238-244.
17. C. Nyahumwa, N. Green, J. Campbell, "Effect of Mold-
Filling Turbulence on Fatigue Properties of Cast Aluminum
Alloys", AFS Trans., 1998; 58: 215-23.
18. C. Nyahumwa, N. R. Green, and J. Campbell, "Influence
of Casting Technique and Hot Isostatic Pressing on the Fatigue
of an Al-7Si-Mg Alloys", Metall and Mater. Trans., 2001; 32A:
349-58.
19. J. Campbell , Castings. 2nd. ed. 2003: Butterworth-
Heinemann.
20. Nyahumwa C, Green N.R, and Campbell J, Influence of
Casting Technique and Hot Isostatic Pressing on the Fatigue of
Al-7Si-Mg Alloys,
21. Runyoro J, Boutorabi S. M. A, and Campbell J, Critical
Gate Velocities for Film- Formation Casting Alloys: A Basic
for Process Specification, AFS Trans, 1997. vol. 37, pp. 225-
234.
22. Campbell J, The Entrainment Defect: the New
Metallurgy, 1st ed, Staley Honorary Symposiume,
Indianapolish, Indiana, USA, ASM Int, James, T., 2001, pp35-
40.
23. Divandari M, Mechanisms of Bubble Damage in Casting,
PhD Thesis, The University of Birmingham. 2001.
24. Nyahumwa C, Green N. R, and Cambell J, The Concept
of the Fatigue Potential of Casting Alloys., Metall. Mater.
Trans, vol. 45A,1998. pp.227-235
25. W. D. Griffiths and N. W. Lai, "Mould Filling: the
Critical Ingate Velocity for Aluminum and Magnesium Alloys
Casting", Foundry Trade J., Nov. 2004
26. X. Cao and J. Campbell, "The Nucleation of Fe-rich
Phases on Oxide Films in Al-11.5Si-0.4Mg Cast Alloys",
Mettall Mater Trans., 2003; 34A: 1409-20.

66
 27. Freti S, Bornand J. D, and Buxmannm K, Metallurgy of
Droos Formation on Aluminum Melts, Light Metal Age, 1982,
40)june), pp. 12-16.
28. S Impey, Stephenson D. J, and Nicholls J. R, The
Influence of Surface Preparation and Pretreatment on the
Oxidation of Aluminum and Al-Mg Alloys, Int. Conf. on the
Microscopy of Oxidation, Selwyn College, the Univ. of
Cambridge, Institute of Materials, 1993, Vol. 323-337.
29. Raiszadeh R. and Griffiths W. D, A Method to Study the
History of a Double oxid Film in Liquid Aluminum Alloys,
Metal. Mater. Trans,2006, Vol. 865-871
30. Brunelli K, Peruzzo L, Dabala M. The effect of
Prolonged Heat Treatments on the Microstructural Evolution of
Al/Ni Intermetallic Compounds in multi layered Composites.
Materials Chemistry and Physics 2014; Vol.3:1-9.
‫بررسی اثر مغزه منیزیم بر‬.‫ شاهمیری محمد‬،‫ دیوانداری مهدی‬،‫خانه پز حامد‬ .31
‫ تولید شده به روش ریخته گری‬A356 ‫ریزساختار و ریزسختی مقاطع آلومینیوم‬
‫ پنجمین همایش مشترک انجمن مهندسین متالورژی و جامعه علمی ریخته‬،‫مرکب‬
1391 ،‫ اصفهان‬،‫گری ایران‬
32. W.Jiang, Z. Fan, C. Li, Improved steel/aluminum
bonding in bimetallic castings by a compound casting process,
Journal of Materials Processing Technology 2015; 25-31.
33. Tayal R. K, Singh V, Kumar S, Garg R. Compound
casting – a Literature Review. Proceeding of the National
Conference on Trends and Advances in Mechanical
Engineering, YMCA University of Science & Technology:
Faridabad, Haryana. 2012
‫ مقایسه‬.‫ حجاری اسماعیل‬،‫ عربی حسین‬،‫ دیوانداری مهدی‬،‫امامی سید محسن‬ .34
‫منیزیم در‬/‫ آلومینیوم‬423 ‫منیزیم و آلیاژ‬/‫اتصال بین جفت های فلزی آلومینیوم خالص‬
‫ پنجمین همایش انجمن مهندسین متالورژی و جامعه علمی‬.‫فرآیند ریختهگری مرکب‬
1391 ،‫صنعتی اصفهان‬. ‫ دانشگاه‬،‫ اصفهان‬،‫ریختهگری ایران‬
35. Peng X. K, Heness G, Yeung W. Y. Effect of Rolling
Temperature on Interface and bond strength Development of
Roll bonded copper/aluminium Metal laminates. Journal of
materials science 1117; Vol. 36: 177-121.
36. Zare G, Divandari M, Arabi H. Investigation on Interface
of Al/Cu couples in Compound casting. Materials Science and
Technology.

67
 37. Fuoco R, Correa E.R, and Bastos M. D. A,
Characterization of Some Types of Oxidation Inclusions in
Aluminum Alloy Castings, AFS Trans, 1999; 85: 287-94.
38. Tenorio J. A. S and Espinosa D.C.R, High Temperature
Oxidation of Aluminum-Magnesium Melts in Air, Oxygen,
Flue Gas, and Carbon Dioxide, Met. Trans, 1997; 8B: 323-32.
39. Yuen P. K, Effects of Strontium on the Oxidation of
Molten Aluminum Alloys Containing Si and Mg, Phd Thesis,
McGill University, Montreal, 2001
40. Impey S, Stephenson D, and Nicholls J.R, A Study of the
Effect of Magnesium Additions on the Oxide Growth
Morphologies on Liquid Aluminum Alloys, Int. Conf. on the
Microscopy of Oxidation. Cambridge, 1990, Inst. of Metals:
238-44.
41. Impey S, Stephenson D, Mechanism of Scale Growth on
Liquid Aluminum, Mat. Sci. and Tech, 1988;4: 1126-32.
‫ مقایسه‬.‫ حجاری اسماعیل‬،‫ عربی حسین‬،‫ دیوانداری مهدی‬،‫امامی سید محسن‬ .42
‫منیزیم در‬/‫ آلومینیوم‬423 ‫منیزیم و آلیاژ‬/‫اتصال بین جفت های فلزی آلومینیوم خالص‬
‫ پنجمین همایش انجمن مهندسین متالورژی و جامعه علمی‬.‫فرآیند ریختهگری مرکب‬
2385 ،‫ دانشگاه صنعتی اصفهان‬،‫ اصفهان‬،‫ریختهگری ایران‬
43. Zhang Q. K, Long W. M, Zhang Z. F. Growth behavior
of intermetallic Compounds at Sne Ag/Cu joint interfaces
revealed by 3D imaging. Journal of Alloys and Compounds
1112; Vol. 464: 612-611
44. Davies D. E, Evans U.R, Agar F. R. S, and Agar J. N,The
Oxidation of Iron at 175 to 350 ˚C, Proceeding of Royal
Society, 1954; A225: 443-62.
45. G. Ketteler, W. Weiss, W. Ranke, R. Schlogl, Bulk and
Surface Phases of Iron Oxides in an Oxygen and Water
Atmosphere at Low Pressure, Physical Chemistry Chemical
Physics (2001) 11141122.
46. Paventhan, R., P.Lakshminarayana, and V.
Balasubramanian, Prediction and Optimization of Friction
welding parameters for Joining aluminum alloy and stainless
steel, Transactions of Nonferrous Metals Society of China 2011:
A. 1480-1485.
47. Sahin, M, Joining of Stainless –Steel and aluminum
materials by friction welding, The International Journal of
Advanced Manufacturing Technology 2009: p.487-497.

68
 48. P. K. Yuen, 2001, "Effects of Strontium on the Oxidation
of Molten Aluminum Alloys Containing Si and Mg", PhD
Thesis, McGil1 University, Montreal.
49. S. 1. Gregg and W. B. Jepson, ibid., 1958-59, 87, 187.
50. Haginoya and T. Fukusako, Oxidation of Molten Al-Mg
Alloys, Trans. Of the Japan Inst. Of Metals, 1983; 24: 613-19.
51. M. Aryafar, R. Raiszadeh, Healing of double oxide film
defects in A356 aluminum melt, J. Mater. Sci., 2010; 349-58.
52. Bahadur, Behaviour of Al-Mg Alloys at High
Temperature, J. of Mat.
‫ ترجمه علیاکبر‬.‫ خواص وکاربرد آلیاژهای مهندسی‬،‫ ساختار‬.‫ ویلیام‬،‫اسمیت‬ .53
2392 ،‫ دانشگاه صنعتی شریف‬:‫ تهران‬.‫ سیدمرتضی سیدریحانی‬،‫اکرامی‬
54. Kattner U.R, Massalski T.B. Binary alloy phase Diagrams.
ASM international, Materials park, OH 1441. p. 167.
55. Callister WD. Fundamentals of Materials Science and
Engineering. Fifth edition. John Wiley & Sons, Inc.; 1111.
56. Askeland D. R, Fulay P.P, Wright W. J. The Science and
Engineering of Materials. Sixth Edition. Cengage Learning;
1111.
57. Shahverdi H, Ghomashchi M, Shabestari S, Hejazi J,
Microstructural analysis of interfacial reaction between molten
aluminium and solid iron, Journal of Materials Processing
Technology, 2002, Vol. 345-352
58. Mitchell B. S. An introduction to Materials Engineering
and Science. John Wiley & Sons Inc; 1116.
59. Yang J, Li Y. L, Zhang H, Guo W, Zhou Y. Control of
interfacial intermetallic compounds in Fe–Al joining by Zn
addition. Materials Science and Engineering 1112; Vol. 462:
313-317
60. Deevi S. C, Zhang W. J. Intermetallics: Application.
Second Edition. Oxford: Encyclopedia of Materials; Science and
Technology, Elsevier; 1111. p. 6142-6173.
61. Yermenko V. N, yar. Natantion, Dybkov V.L, The effect
of dissolution on the growth of the interlayer in the solid iron-
liquid aluminum system, Mater J. Sci, 1981, Vol. 1748-1756.
62. Campbell J, Castings practice, the 10 rules of castings,
Oxford: Elsevier Butterworth-Heinemann. 2004.
63. Liu L, Zhao L, Xu R. Effect of interlayer composition on
the microstructure and strength of difffusion bonded Mg/Al joint.
Materials and design 2009; Vol 30:4548-4551.

69
64. Papis K. J. M, Löffler J. F, Uggowitzer P. J. Interface
formation between liquid and solid Mg alloys-An approach to
continuously Metallurgic Joining of magnesium parts. Materials
Science and Engineering 1111; Vol. 217: 1176-1174.
65. Aryafar, M., R. Raiszadeh, and A. Shalbafzadeh, Healing
of double oxide film defects in A356 aluminium melt. Journal of
Materials Science, 2010. 45(11): p.3041-3051
66. Najafzadeh-Bakhtiarani, F. and R. Raiszadeh, The
behaviour of double oxide film defects in Al–4.5 wt% Mg melt.
J Mater Sci, 2010. 46: p. 1305-1315.
67. Amirinejhad, S., R. Raiszadeh, and H. Doostmohammadi,
Study of double oxide film defect behaviour in liquid Al-Mg
alloys. International Journal of Cast Metals Research, 2013.
26)6): p. 330-338.
68. Shafaei, A. and R. Raiszadeh, Reduced Pressure Test
Verification of Healing of Double Oxide Film Defects in Al-Mg
Alloys. Metallurgical and Materials Transactions B, 2014: p. 1-
9.
69. O. Kubaschewski and B. E. Hopkins, Oxidation of Metals
and Alloys, 2nd ed., 1967, London, Butterworths

70
Abstract:
Connecting two metals with different properties to each other using
the compound casting method is suitable for many applications due
to the short process time and the lack of restrictions in the production
of parts with complex shapes and large dimensions and without the
need for special and expensive equipment. It meets the needs. The
purpose of this research is to investigate the role of oxide layers
during the joining of two metals aluminum and iron to each other
through composite casting and how to remove it during heat
treatment. For this purpose, cores made of pure iron were prepared
and after placing them in molten aluminum with weight percentages
of 0.3, 0.7, and 2 magnesium were poured on the iron core at a
temperature of 700 degrees and subsequently for a period of 0 to 40
minutes. It was subjected to heat treatment. The microstructure of
the interface formed between two metals was investigated by a
scanning electron microscope (SEM) equipped with an EDS system.
The microstructure of the samples showed that the heat treatment
time was an important factor for connecting the samples to each
other. The obtained results showed that there was no significant
bonding between aluminum and iron at the beginning of casting.
This was attributed to the presence of oxide layers on the surface of
aluminum and iron. At a temperature of 700 degrees and with an
increase in heat treatment time for a minimum period of 15 minutes,
two samples were integrally bonded to each other after removing the
surface oxides, and a continuous layer of Fe2Al5 intermetallic
compound was formed between the two samples and dispersed
particles of the compound in aluminum. Also, with increasing heat
treatment time, the thickness of the formed FeAl3 phase increased.

Keywords: compound casting, intermetallic compound, bonding,

oxide layers.

71
 Shahid Bahonar University of Kerman
Faculty of Engineering
Department of Metallurgy Engineering

The effect of magnesium element on the speed of bonding of iron

and aluminum A356 in heat treatment of compound casting parts

Prepared by:
Mohsen Jeddi

Supervisor:
Prof. Ramin Raiszadeh

A Thesis Submitted as a Partial Fulfillment of the Requirements

for the Degree of Master of Science in Metallurgy engineering.
Major of characterization and selection of materials (M. Sc.)

Summer 2022

72