6/18/2014 Indian civil services ( IAS/IPS/IRS ) in telugu medium: ాజ ంగం

హ ి స గ ం

ాజ ంగం

రత ాజ ంగం

రత ాజ ంగం (भारतीय सं
वधान/Constitution of India) ా రత Follow Civils in telugu Blog
ేా గణతంత ప ప వ ం . 1950 జనవ 26 న రత ాజ ం ా అమల ప న
Join this site
తర ాత స తంత రత ే శం సర స క, పజ ా మ , గణతంత ాజ ం ా అవత ం ం . ప w ith Google Friend Connect

సంవత రం ఆ ను గణతంత నం ా జర ప క ంట ర . రత పభ త ా ణం ఎల ఉం , Members (125) More »

ప ాలన ఎల జర ా అ షయ లను ాజ ంగం ం ం . ాసన వ వస, ార ా హక
వ వస, య వ వసల ఏ ా ట , ఆయ వ వసల అ ా ాల , బ ధ తల , ాట మధ
సమన యం ఎల ఉం ల క ం .

షయ సూ క:

1 ాజ ంగ సభ Already a member? Sign in

2 ాజ ంగ సభ ాల
3 ాజ ంగ ాల :: మ ఖ న షయ ల ::
4 అవ క
5 ఇతర ాజ ం ాల నుం గ ం న అం ాల లగ
ె యం ా కం .
సం ప ే

http://civilsintelugu.blogspot.in/p/blog-page.html 1/14
6/18/2014 Indian civil services ( IAS/IPS/IRS ) in telugu medium: ాజ ంగం

6 రత ాజ ంగం ల డూ ళ ెగ
ల యం ార ి ఎల ి
అ ా .
7 ఇతర హక ల
8 సవరణల
9మ లల Recent Posts
2013 ి ి ఫ ల డ దల
ాజ ంగ సభ ||
య య ప స క ష ి
స ి న ప - 2013
రత ాజ ం ా తయ ర య
ె ఒక ాజ ంగ సభను ఏ ా ట ేార . ఈ సభల ఫ లను డ దల ేిం ....
సభ లను ప ఎ క ా ఎను క ర . సభ ల క ర ఇల ఉన : ఇక ౖి మర ల క ఆ
ల ...
ాష ాసనసభల రఎ న సభ ల : 292 ఐఏఎ , ఐ ీఎ ,
ఐఎ ఎ స ప ాత క ి స సు
ర సం ా ల నుం ఎ న సభ ల : 93 ప ల (2012) ా ిన అభ ర ల...
క షన ా ను ల ప ధుల : 4
.::: Stay on Civils 2013
Notification:::. య ీఎ ీ 2013 ...
ఈ ధం ా తం సభ ల సంఖ 389 అ ం . అ ,మం బట
ే క 1947 ట య య ప స
శ భజన పణ క ారణం ా ఈ సభ ల సంఖ 299 త
ే ం . ాజ ంగ సభ దట క ష (య ీఎ ీ )క సంబం ం న
2013 ి ట ి ష ౖ ఆం ో
ళనల
సమ శం ల ఇప ట ార ంట భవనప ంట ల ల 1946, ంబ 9 న జ ం . ల గటం
ె ందం...
తం 211 మం సభ ల ఈ సమ ా జరయ ర . అందుల 9 మం మ ళల .
చదువ మధ ల ఉన ాళ , ఒక
.స నంద ి ను సభక అధ ా ఎను క ర . జవహ ల హ , మల సంవత రం మ ందునుం ేపణ ...
అబ కల ం ఆజ , స ా పట , ఆ ర జ. .కృపల , . ాజంద ప ా , స ఐఎఎ , ఐ ిఎ , ా ఆ ీస , ి ఐ,
ఇంట జ ... దలౖ న ఉ ోాల
య డ , ాజ , .ఆ .అంబద , టంగ ట ప ాశం పంత ల , పట ీ ామయ
ిరప ల ఎం మం కలల కంట ర .
న ార ఈ సభల సభ ల .
దలౖ జ ...
2011 ి ా 910 మం
1947 ఆగష 14 ా ాజ ంగ సభ సమ శ , ఖ తం ా అర ా సమయ స తంత ఎం ిక..
రత ాసన సభ ా అవత ం ం . ాజ ంగం ాతప తయ ర ె య డం రక 1947 ఆగష ి స ప లఫ ల
డ దలయ . క ారం డ
29 న ాజ ంగ సభ ఒక క ట ఏ ా ట ేిం . . .ఆ .అంబద ఈ క ట డ దలౖన ి ఫ ల అమ ల
అధ డ . పథమ,...
ాజ ంగ సభ ాల
Popular Posts
స తంత రత ాజ ంగ ా ణ ాజ ంగ సభక పటన ాలం: 2 సంవత ాల, 11 లల,
http://civilsintelugu.blogspot.in/p/blog-page.html 2/14
6/18/2014 Indian civil services ( IAS/IPS/IRS ) in telugu medium: ాజ ంగం

18 ల civils ాంకర ాళ ఎంచుక న

ాజ ంగ సభ 11 ార , 165 ల ాట సమ శ ం . ఇందుల 114 ల ాజ ంగం ఆపన సబక ల వ ాల .
AGRICULTURE Number of students
ాతప ౖ ం ం . qualified = 3 ----------------------------
ాజ ంగ ాతప తయ ర ేకమంల ాజ ంగ సభ మ ందుక 7,635 సవరణ ప ాదనల ------------------------------------ Rank
Name Other option ---...
వ . టల 2,473 ప ాదనలను ప ం ,చ ం ,ప ష ం ం .
రత ాజ ం ా 1949 నవంబ 26న సభల ఆ ం ర . 1950 జనవ 24న సభ ల ెగ
ల యం ా కం .
సం ప ే
లగ
ె యం ార ి ఎల
ఈప ౖ సంత ాల ట ర . తం 284 మం సభ ల సంత ాల ేార . ి అ ా .
ాజ ంగం ౖ సంత ాల ే న బయట ర జల పడ త ఉం . భశక నం ా లగ
ె యం ర ల ఎల ి
ా ా ? ర ి ాయ
ం ర. స ా? మనల అ క మం
1950 జనవ 26న రత ాజ ంగం అమల వ ం . ఆ న ాజ ంగ సభ రద , ర ల ా , ఉ ోార ల ా ద...

ర క ార ంట ా మ ం . 1952ల జ న దట ా రణ ఎ కల తర ాత 2010 ి ఫ ల డ దల ట 20
త ార ంట ఏర ే వరక ఈ క ార ంట ఉ ల ఉం . ల 5 మం ఆంధుల ...!!
య ి ిఎ ి ి స ప ల
ద ాబ దుక ె ం న మహం
ాజ ంగ ాల ం ోా ం ా ం ం .ఈ ీ య
ఐఎఎ అ ా ి మహం క త ...

రత ాజ ంగం పపంచంల అ ద త ాజ ం ాలల ఒకట. అవ క , 395 ి ట ి ష

అ కరణ ల , 12 డూ ళ క న గంధం ఇ . ాజ ంగం రత పభ త వ వస, ా ాల , civils notification , upsc civils
notification , 2011 civils exams ,
ా ాల ా ణం, ంద ాష సంబం ల , ంద ా ాల ధుల , అ ా ాల , ా క సంసల , ias, ips exams 2011, ి స సు
ఎ కల దలౖన షయ లను ర ం ం . ర లక , రత ాజ య వ వసక సంబం ం ట ి ష 2011 ిబవ ల డ ...

ం ాట సూ క ం ం : ి స ా ంకర బ గ ల మ య
ార ఎంచుక న ఆపన వ ాల
ఇ .
పజలంద చ , సమ నత ం, తృత ం Name Rank Optionals Blog Prakash
ార ంట పజ ా మ వ వస Rajpurohit 2 Maths and Electrical
Engg http://prakash...
బల న ందం క న సమ ఖ వ వస
ాధ క ధుల
:: ం ా ాల ::
ర లక ాధ క హక ల
ఆ ేశ సూ ల ► 2013 (3)

స నం ► 2012 (12)
షల ► 2011 (37)
నుకబ న ామ క వ ాల ► 2010 (1)
http://civilsintelugu.blogspot.in/p/blog-page.html 3/14
6/18/2014 Indian civil services ( IAS/IPS/IRS ) in telugu medium: ాజ ంగం

అవసర నప డ ాజ ం ా సవ ంచు సుల బ ట క సూ, సవరణ క

ం ం .
అవ క

ాజ ంగంల అవ క పమ ఖ న . ాజ ంగ ా ణం ా ర య ల తమక మ
అం వ దల న చ , సమ నత ం, తృత ం పట తమ బదతను, ను
పకటంచుక ర.

రత పజల న మ, ర ను సర స క, ామ ాద, ల క, పజ ా మ , గణతంత

ాజ ం ా ఏర ర ల , ే
శ ర లంద ం అం ాల అందుబ ట ల ఉం ల సంక ం మ :

ామ క, ఆ క, ాజ య యం;

ఆల చ చ , వపకటన చ , మ వలంబన చ ;

హ ల ను, అవ ా ాలల ను సమ నత ం;

వ ర ా , ే స క తను, సమగతను
శ ా ా తృ ల ల మ క
బదుల ఉ మ;

1949 నవంబ 26వ ేన మ ాజ ంగ సభల ఈ ాజ ం ా ీ క ం , ఆ ం ,మక

మ సమ ంచుక ంట మ.

దట అవ కల ర ను సర స క, పజ ా మ , గణతంత ాజ ం ా ర. అ ే
42వ ాజ ంగ సవరణల గం ా ఇ సర స క, ామ ాద, ల క, పజ ా మ , గణతంత
ాజ ం ా మ ం . ల ఆ ేక సూ ల
ఇతర ాజ ం ాల నుం గ ం న అం ాల

రత ాజ ం ా 1935 రత పభ త చటం మ ల రం అ నప ట అ క అం ాల ఇతర

http://civilsintelugu.blogspot.in/p/blog-page.html 4/14
6/18/2014 Indian civil services ( IAS/IPS/IRS ) in telugu medium: ాజ ంగం

ాజ ం ాల నుం గ ం ర . ాటల మ ఖ న

ఏక రసత ం-- ట
ార ంట నం-- ట
ీ క పద -- ట
శంల ాథ క హక ల --అ
రత ే ా
సు ీం ర --అ ా
యస ారం--అ ా
శంల ఆ ేక సూ ల --ఐ ాం
రత ే
ాషప ఎ క పద --ఐ ాం
ాజ సభ సభ ల య మకం--ఐ ాం
శంల ాధ క ధుల --ర ా
రత ే
ంద ాష సంబం ల -- న
అత వసర ప ి -- ౖ మ (జర )

రత ాజ ంగం ల డూ ళ

రత ాజ ంగ ర పకల న సమయంల 8 డూ ళ ఉండ ా పసుతం 12 డూ ళ కలవ .

1951 ల దట ాజ ంగ సవరణ ా 9 వ డూ ను ే ర ా, 1985 ల 52 వ ాజ ంగ
సవరన ా ా ాం ప నమం ాలంల 10 వ డూ ను ాజ ంగంల ే ర . ఆ
త ా త 1992 ల 73, 74 ాజ ంగ సవరణల ా 11 మ య 12 వ డూ ళ ను
ర బ న .
ే

1 వ డూ ....... రత సమ ఖ ల ా ాల , ంద ా త ాం ల
2 వ డూ ...... త భ ల
3 వ డూ ......పమ ణ ీ ా ాల
4 వ డూ ...... ాజ సభల ా ాల, ంద ా త ాం ల ీట భజన
5 వ డూ ...... డూ ాం ల ప ాలన
6 వ డూ ......ఈ ాన ా ాలల జన ాం ల ప ాలన

http://civilsintelugu.blogspot.in/p/blog-page.html 5/14
6/18/2014 Indian civil services ( IAS/IPS/IRS ) in telugu medium: ాజ ంగం

7వ డూ ...... ంద, ా ాల మద అ ార భజన

8వ డూ ...... ాజ ంగం గ ం న 22 షల
9వ డూ ...... ర ల ప ల ా ంద, ా ాల జ ేిన చట ల
10 వ డూ ...... ా ి ా ంప ల ధక చటం
11 వ డూ ...... ామ పం య ల అ ా ాల
12 వ డూ ......నగర పం య , మ ి ా టల అ ా ాల

ఇతర హక ల

సమ ర హక

సవరణల

ాజ ంగంల మ ర లక , ర లక ,
ే ల ంప లక సంబం ం ార ంట క ాజ ంగం
అప త న అ ా ా ం . ాజ ంగం ం న ప ారం సవరణలను ం ధం ా
య :
ె

ార ంట ఉభయసభల ను సవరణ ల ఆ దం ం .
సభల జ న సభ ల మ ంట ండ వంత ల ఆ క త, మ య తం సభ ల ా రణ
ఆ కత మత ల ఆ దం ందుత ం .
అ ే
ప ేం న అ కరణ ల , డూ ళ క సంబం ం న సవరణల ల ల ార ంట
ఉభయసభల ాట ా ాల ాసనసభల క సం సగం సభల క ఆ ం .
ౖ ల ా ఆ దం ం న ల ల ాషప సంతకం అ న తర ాత, సంతకం
అ న ేనుం సవరణ అమల ల వసుం .

2005 అ బ వరక ాజ ం ా 92 సవరణల జ ా . అవ కల ను, సవరణ నంల ను

క సవరణల జ ా .

రత ాజ ంగం - ాధ క హక ల

http://civilsintelugu.blogspot.in/p/blog-page.html 6/14
6/18/2014 Indian civil services ( IAS/IPS/IRS ) in telugu medium: ాజ ంగం

రత ాజ ంగం మ డవ గం ప ారం, ాం య త సహ వనం రక రత ే

శప ర లక
ాథ క హక ల ఇవ బ . ఈ హక ల పజ ా మ ంల ర ల తమ య త
ౖ
హక లౖ న, సమ నత ప హక , ా ా తంత ప హక , వవ కరణ హక ,
మ వలం కరణ హక , దలగ న ాజ ంగపరం ా ం ే హక ల . ఈ హక ల సంర ణ రం
యవ వస తన అ ా ాలను ఉప ం , ర ల ఈ హక ల ం ే
ల చర ల
సుక ంట ం . రత పజల , క ల, మత, వర, వర, ంగ ల లక ం ఈ హక లను
ందగలర .

ాథ క హక ల ఆర , అ : సమ నత ప హక , ా తంత ప హక , ోి ా ం ే
హక , మత చ హక , ాంస ృ క మ య హక , ాజ ంగ ప రప హక ,
మ నవ హక ల ా త పరం ా ౖ య క ా తం ల , ట ా వ గత మ య
ామ క 'మం ' అ వృ ం ం ంచవచు ను. రత ాజ ంగం, రత ర లక ఈ
హక లను అ ా కం ా ా రంట ఇసుం . ట అమల పర ే ందుక మ య ప ర ం ేందుక
రత యవ వస య న . ఈ హక ల అనం ల ావ , ట అవస ాల తం
ార ంట ల సవ సూ వ ంట ర .
పట ప త ాల
రత ాజ ంగ రచ క ట ( ిం క ట) ంద నుదహ ంచబ న ేాల ల రణ
ం తన ాజ ం ా ర ం ం ం .

ఇం ాండ హక ల ల ల (1689),
య ౖ ట హక ల ల ల (1787 - 1791),
ా మ నవహక ల క ష (1789).
ట ా ాలంల , ల కం, పజ ా మ , మ నవహక ల మ య య ర ాజ య
చ త మ య ఆల చ లను చక ట ఉ హరణల ా వ కపర ం . ఇం ాండ ల గల
రత సంత ం న
ె ల కం క , ట ాజ య ా ల , మ య ార ంట
పజ ా మ , రత ాజ ంగ నం రక ాం ం ం .

ర 15 ఆగసు, 1947, న ా తంత ం ం న తర ాత, స తంత ర రక , ాజ ం ా

ర ంచుట రక రత ాజ ంగ సభ ను ఏ ా ట యడం జ
ే న . ఇందు సభ లను
http://civilsintelugu.blogspot.in/p/blog-page.html 7/14
6/18/2014 Indian civil services ( IAS/IPS/IRS ) in telugu medium: ాజ ంగం

ఎను క ర . అధ ా బబ ాజంద ప ా మ య ర
ౖ
ె ా .ఆ .అంబద
ఎ కయ ర . ఇందు ాం ా ం న సభ ల సంఖ అ కం, ండవ అ క సంఖ గల ా
ె
మ ిం . ఈ సభ ల , బహ మ ఖ పజ ాల ల మ య ాజ యం ా పమ ఖుల . ాజ ంగ
మ ా ను ర ం ంచగల స గల ార . .ఆ .అంబద ర
ౖ
ె ా ఎ డ , జవహ
ల హ , స ా వల పట ల , క టలక , ఉప-క టలక బ ధ య త పదవ లను
అలంక ం ర . 10 ంబర 1948 న ఈ క ట ఏర నప ే , ఐక ాజ స జనర అ ం
క ార క మ నవహక ల పకటన ే యడం షం.

ామ ఖ త మ య ల ణ ల
ాధ క హక ల , ర లక తమ వ అ వృ పరచు నుటక , మ య బ ధ తగ న
రల ా హ ం ా ంచుటక , పభ త పరం ా, చట ఇవ బ న ా తం ల .
ఇక డ పభ త మన ా, రత ే
శంల అ ారంగల అ అం ాల . టల రత పభ త మ ,
ార ంట , రత ేశంల ా ాల , ా ాలల గల, ల ప షత ల , ా షను,
నగర ా కల , పం య ల , ామపం య ల వ ా.

సమ నత ప హక
సమ నత ప హక , ాజ ంగం అ కరణల 14, 15, 16, 17 మ య 18 ల ప ారం
ప ా ంచబ న . ఈ హక ల ప న న , సమ న ల ప ా ం ేఈ హక , ం
షయ ల ా రంట సుం :

చటం మ ందు సమ నత ం : ాజ ంగ అ కరణ (ఆ క ) 14 ప ారం, ర లందర సమ నం ా,

రతచట ల ప ారం ా ాడబడవలను. అన ా పభ త ం ర ల పట ఏల ంట వ ల మ య
ల చూప ాదు. క ల, మత, వర, వర, ంగ మ య ప టన ప ేాల ఆ రం ా ఏల ంట
ల చూప ాదు.
రప ేాలల ామ క సమ నత ం మ య సమ న ప ాల : అ కరణ 15 ప ారం, ర ల
ర (ప ) ప ేాల న, ార ల , మ యంల , బ వ ల , ా నఘ ల , మ య
ేాలయ ల దలగ ట ప ంచుటక సమ న హక ల క వ ర . పభ ల రల
పట ఎల ంట వ చూప ాదు. ా సంద ా లల పభ త ం, ీలక , ిలలక ప ేక
http://civilsintelugu.blogspot.in/p/blog-page.html 8/14
6/18/2014 Indian civil services ( IAS/IPS/IRS ) in telugu medium: ాజ ంగం

వసత ల క ంచవచు . అల ామ కం ా నుకబ న ా ప ే క సదు ాయ ల , పభ ల

కల గజయవచు .
ర ఉ ోాల షయ లల సమ నత ం : అ కరణ 16 ప ారం, ఉ ోాల ందుక ,
ం ే
పభ ల ర లంద సమ న అవ ా ాల మ య హక ల క ంచవలను. పభ ల,
ర లక ఏల ంట వ ల చూప ాదు. 2003 ' ర (సవరణ) ల ' ప ారం, ఈ హక , ఇతర
ేాల రస ల ం న ర య లక వ ంచదు.
అంట ా తనం ల : అ కరణ 17 ప ారం, అంట ా త ఎవ అవలం సూవ ంట
చటం ప ారం ర ల . అంట ా తనం ర చటం (1955), 1976ల రహక ల ప ర ణ
చటం ర మ ర ం ం .
ర దుల ల : అ కరణ 18 ప ారం, రత ర ల , ఏల ంట ర దుల ంద ాదు.
ఇతర ేాలనుం క ఏల ంట ర దుల ంద ాదు. ఉ హరణక ట పభ త ం, ా
బ దు , ఖ బ దు ల ంట, "పభ త లక ాజ సంబంధ ర దుల ", ౖ న పర న ర దుల
పకటం ే, ఇల ంట ధం. ా ద , సంస ృ , కళల , ా ాల దలగ ాట ర దుల
ప ా ంచనూవచు మ య ందనూ వచు . రత రత మ య పద భ ష ల ంట ాట
ం న ార , టన తమ " ర ాల " ా ప గణంచవచు ా , ' ర దుల ' ా
పరగణంచ ాదు.1995, 15 ంబర న సు ీం ర , ఇల ంట ర దుల ల వలను
ల ప దల ేిం .
ా తంత ప హక
రత ాజ ంగమ , తన అ కరణల 19, 20, 21 మ య 22, ల ా ా తంత ప హక ను
ఇసున . ఇ య క హక . ప
ౖ ర డూ ఈ హక ను క వ ండడం, ాజ ంగ రచనకరల
అసల అ ల ష. అ కరణ 19, ం ఆర చ లను ర లక ఇసున .

ా - ా తంత ప హక మ య వవ కరణ ా తంత ం,

సమ ాలక చ , ఈ సమ ాల ాం య తం ా, ఆయ ల క వ ండ ాదు. ే
శం
మ య పజ యసు లను దృ ిల వ ంచుక , పభ ల ట అనుమత ల
యం ంచనూవచు .
సంసల , టల
ౖ ా ిం ేహక . ే శ మ య పజ యసు ల దృ ా పభ త ం ట
యం ంచనూ వచు ల ంచనూ వచు .
రత రడ, రత ే శం అంత ా గంల ఏ ాంతంల ౖ పర టంచవచు . ా ార

http://civilsintelugu.blogspot.in/p/blog-page.html 9/14
6/18/2014 Indian civil services ( IAS/IPS/IRS ) in telugu medium: ాజ ంగం

పభ త ం పజ యసు దృ ా అంట గం గల సమయ లల ాట అ కట పయ లల ,

ర ల పయ ణ లను ంచవచు .
రత అంత ా గంల ఏప ే శంల ౖ, రల, ా ా ఏర రచు వచు . ా , డూ
క ల ల, డూ గల ప ర ణ దృ ా , పభ త ం
ె యంతణల ే యవచు ను.
రత ేశంల ఏ ాంతంల ౖ, రల ా ా ాల , వర ాల , ఉ ోాల పటవచు ను.
ే
ా , ాల గల ా ా ాల , కట ా ా ాల మ య బ హ ా ా ాల ే పట ాదు.
ాణ ల ా ా ేమ య ా ాడ క హక నూ ాజ ంగం క సున . అ కరణ 20, ఈ
షయ చ సుం .
ాణ ల ా ాడ వడం వ గత చ ంద ప గణంపబడ త ం . అ కరణ 21 ప ారం, ఏ
ర డూ తన చ నూ, ల హక క లడ , చట త ి ం .

ోి ా ం ే
హక

బల ా క డ మ య ' ర త ా క ల ' (కట బ సల ) గల నం ధం.The

right against exploitation, అ కరణల 23 మ య 24 ల ప ారం, కట బ సత ం
మ య బల ా క ల ధం. మ య 14 సంవత ాలక ల బ గల బ లబ కలక
అ ాయకర న పనుల (క ా ా ాలల , గనులల ) ే ంచుట ధం. బ ల ా క నం,
ాజ ంగ ఊ ి ఘ తం ల ంట . కట బ సత ం, నంల భ ా మ ల ల తం ర ,
మ నవహక లక ఘ ల కల గజ ార . మ నవ లక కట బ సల ా ఉంచుక , తరత ాల
ా తం హ ం ార . ఈ దు ాగ మ ంచ ఈ హక క ంచబ న .
మ నవ లక 'బ స వర ాల ', 'వ రం' ల ంట అ ల వృత లయందు బలవంతం ా ప ం ే ల
య ా
ే చటప ారం క న ల . ా అత వసర సమయ లల పభ ల,
తభ ల ల ఉ ోాల మ య , తప స ౖక భ లను ేపట ట, ల ంట ాట , ప ే క
ప ిత లల అనుమ ంచవచు ను.

మత ా తంతప హక
రత ే
శంల ర లంద మత ా తంతప హక ను, అ కరణల (ఆ క ) 25, 26, 27
మ య 28 ల ప ారం ఇవ బ న . ఈ ా తంతం క ల జం సూ లను ా ించుటక
ఉ ేం న . రత ాజ ంగం ప ారం, రత ే
శంల అ మ ల సమ న , ఏమతమ
http://civilsintelugu.blogspot.in/p/blog-page.html 10/14
6/18/2014 Indian civil services ( IAS/IPS/IRS ) in telugu medium: ాజ ంగం

ఇతర మతం ౖా న తను క లదు. ప ర డ తన ఇ ాను ారం మ అవలం ంచుటక

చ క ంపబ డ . ర ల తమ మ లగ ఉపన ించవచు , అవలం ంచవచు మ య
మత ా ి రక ాట పడవచు . అల , మతపర న ాంప య లను ఉ హరణక ిక ల
ా లను తమ ఉ ోాల య సమయ న ధ ంచ
ే , పజల యసు ను, ఆ గ కర న
ా వరణ సృ ించ , ంచవచు .

క సంసల , పజ ప గ స చ ంద సంసలను ా ించు నవచు . ఇతర , మతసంబంధం

ా ార కల ాలను, పభ త ం ం న చట ల ప ారం ేపటవచు . టబ సంసలను
క పజ ప గం, సుహృ వన మ య యమ లను ప నస ంచు , తమ
ార కల ాల య నట ా పభ త ం
ే ంచవచు ను. మతపర న ార కల ాల రక
ఏల ంట పను లను ంచగ డదు మ య ంచగ డదు. పభ ల న సంసలల ,
ప ే కమ ర ే బ ధనల ే పటక డదు. అల , ఈ ఆ క ల షయ ల , పభ ల
పట పజ ప
ే గ ార కమ ల ౖ ఏల ంట ఘ ల క ంచగ డదు. పభ ల ే పట పజల
ఆ క, ామ క, ాజ య షయ లల , క సంసల ార కల ాల అడంక ల ా వ ండ ాదు.

ాంస ృ క మ య హక ల

శం, అ క మ లక , షలక మ య సంస ృత లక

రత జ యప కం రత ే లయం.
ాజ ంగం క హక లను ఇసూం . అ కరణ 29 మ య 30 ల ప ారం,
ప ే
టలక హక ల ఇవ బ న . ఏ టలక ెం న ా ె
ననూ, పభ త ం
ౖ ,
పభ త మ య పభ త స యం ం న సంసలల ప ా ంచ ాదు.

టల , అన ా మతం, ష మ య ాంస ృ క పర న టల , తమ మ ,
షలనూ, సంస ృ ర ంచు నుటక , ట సంసల ా ించు నవచు ను. ఆ సంసల ా
ార , తమ అభ న ాట పడవచు ను. ఈ సంసలల దు ాల జర గ త న
సమయ న పభ ల తమ ప య ల కల గజసు వచు ను.

ాజ ంగ ప రప హక
http://civilsintelugu.blogspot.in/p/blog-page.html 11/14
6/18/2014 Indian civil services ( IAS/IPS/IRS ) in telugu medium: ాజ ంగం

ాధ క హక లక ఏ ాట భంగం క , ాజ ంగ ప
ే రప హక ను ర త
య ా లను ఆశ ంచవచు . ఉ హరణక , ర డ , జౖ
ల ను ం ే, ఆ వ ,
య ా లను ఆశ ం , ఇ శచట లను ారం ా వ న
ే ల అ ప ం ేహక ను
క వ డ . ఒక ళ, య ానం నుం జ ాబ " ాదు" అ వ , ఆవ త ణ
యవల ి వసుం . ర ల హక లను ాట సంర ణలను గ
డ దల ే య ా లను అ
ల వ . య ా ల ాలను ప శ టవచు . ఆ ాల ,
య ార , మ ండమ , ష , ారంట మ య ా . ఒక ళ ే శంల
అత వసర ప ి ర , ఈ హక ల
ే ంద పభ త ం ే 'స ండ ' ేయబడ .

ఆ ి హక - త ాధ క హక
రత ాజ ంగం, ఆ క 19 మ య 31 వరక గల షయ లల ఆ ి హక ను ర ల ాథ క
హక ా ప గణం ం . ఆ క 19, ర లంద , ఆసులను సం ా ంచడం, వ ంచు నడం,
అమ డం ల ంట హక లను కల గజ ిం . ఆ క 31 ' ర లవ ర తమ ఆ ి హక ను,
పభ ల ా ల గ డదు'. పభ త ం పజల అవస ాల రలఆ ి న డల,
ఆఆ ి ర ' ాం జష ' ెంచవలన క వ ా ణసుం .

ా రత ాజ ంగ 44వ సవరణ ా, 1978 ల ఈ ఆ ి హక ను, ాధ క హక ల

జ నుం ల ం ం . ఓ త ఆ క 300-ఏ, సృ ింపబ న . ఈ ఆ క ప ారం "చటం
ప ారం, ర డ ం న ఆ ి , భంగం క ంచ ాదు". ఆ ి హక ాజ ంగపర న హక ా
ప గణంచబడ త న నూ, ాధ క హక హ ను ల ం .

మ ాత క షణ
ఈ ాధ క హక లను ల మం పల ల ా మ ం ర . ాజ య సమ య ల ,
ాధ క హక లల ప హక , ర ో గ ి మ య వయసు న ిత లల ఆ కస య
హక , మ న గ న ేా ల మం సు
ే . ఈ హక ల ాధ క హక ల , ఆ ేక
సూ ల మ య ాధ క ధుల ల క ం య న . ా తంత ప హక మ య
ీ యస తంతం క ార మర లక ల ౖ న . ఇ ప ధులక ం చ ల
క వన వ మ ంపబ న . ఈ రహక ల ఎమర యందు, ల ప దల
యబడ
ే , ఇల ల ప దల ే చట లక ఉ హరణ; ' ా' (MISA Maintenance of
http://civilsintelugu.blogspot.in/p/blog-page.html 12/14
6/18/2014 Indian civil services ( IAS/IPS/IRS ) in telugu medium: ాజ ంగం

Internal Security Act) మ య జ య ర ణ చటం ఎ .ఎ .ఏ. NSA (National

Security Act). జ య పత ల ( ేశ ాజ య అంతరత సం భం) సమయ లల 'అత వసర
ప ి ' పకటం , ఈ ాలంల రహక లను కం ా న సుక ంట ర .

"ప ా చ " ా తంత ప హక లల తం ేయబడలదు, పజల ఉ ేా ల పకటన, వ

పకట ా తంత ం మ న గ షయ ల రక ప ా చ అవసరం.అ ాయకర పనులల బ లల
ం ెం తగ మ ఖం పట , అ ాయ ల ల పనులల బ లల (Child Labour)
అ , రత ాజ ంగ ల వలను ాల ాసు . 1.65 టమం బ లబ కల ట
రత ేశంల ధ పనులల ఉ ోాల సు
ే ర . 2005 'ట ప ఇంట షన ' అ
ప క పచు ం న పచురణల ఆ రం ా, పపంచంల లంచ ం తనం గల 159 ేాల జ ల
ర 88వ ా ఆక ం . ఈ లంచ ండ లల అ ార ల , ాజ య యక ల
వ ర . 2003 ' ర ల ' (సవరణ) ప ారం, ఉ ోగ పయ ల ేందుక సమ న హక ల
ం వ ంట ర ా , ఉ ోాల ం ే నంల సమ నత ప హక ప గణల ాదు. టల
న ా ఉ ోాల ం ే అరత గ వ ంట ర .

సవరణల
ాథ క హక లల మ ర ల య లంట ాజ ంగ సవరణ అవసరం. ఈ ాజ ంగ సవరణ
ే
ార ంట ఆ దం ం . ార ంట ఆ మ ంట ం ొంత ల ార ంట సభ ల
ఆ దం అవసరం. ఈ ఆ ార ంట ల ఓటం అవసరం.

ఆ ి హక పథమ దశల ాథ క హక ా ప గణంపబ ం . ా 1978 ల జ న రత

ాజ ంగ 44వ సవరణ ప ారం ఓహక ా ాక ం , ప రడ తన ఆ ి
ా ాడ వ చటం ప ారం హక ను క వ డ చటం ే యబ ం . ఈ చటం,
పజ ా క ల వలను ా ాడ ామ ాద ఉ ేా ల ా ంచ , ేయబ న .
హక ను, 2002 ల , రత ాజ ంగ 86వ సవరణ ప ారం ాథ కహక ా
యబ న . ఈ హక ప ారం, ప బ ల ర /బ కల , ర ల , ఎ
ే ంట ా ల ాథ క
ద ను ఓ హక ా క వ ంట ర .

+3 Recommend this on Google

http://civilsintelugu.blogspot.in/p/blog-page.html 13/14
6/18/2014 Indian civil services ( IAS/IPS/IRS ) in telugu medium: ాజ ంగం

Home

Subscribe to: Posts (Atom)

Travel template. Powered by Blogger.

http://civilsintelugu.blogspot.in/p/blog-page.html 14/14