CNSX THUỶ TINH

Thủy tinh là là chất rắn VĐH, cứng, giòn, trong suốt/ mờ, siêu nguội, thu được
bằng cách nung chảy hh của một số silicat kim loại hầu hết: Na, K, Ca, Pb. K có
điểm nóng chảy xđịnh, cấu trúc kết kinh và có dạng: xR2O.yMO.6SiO2. Thuỷ tinh
thông thường: Na2O.CaO.6SiO2. Một số thay SiO2 thành Al2O3, B2O3,... T/c
của thuỷ tinh: Rắn VĐH, k có điểm nóng chảy xđịnh, giòn, mềm khi đun nóng,
hấp thụ, phản xạ, truyền asáng, cách điện, k bị ahưởng bởi kk, nước, tan trong HF,
cường độ nén cao, trọng lượng nhẹ,...
Phân loại thuỷ tinh vô cơ theo thành phần và đặc tính: TT đơn ngtử, TT oxit,
TT halogen, TT khancon, TT hh
1. Ngliệu dùng sx TT chia làm 2 nhóm: chính và phụ. Ngliệu chính có khả năng
cung cấp cho TT các oxit kiềm, kiềm thổ, oxit axit. Ngliệu phụ: chất nhuộm màu,
chất gây đục, khử bọt. Thực tế ngta sử dụng các loại ngliệu: cát, đá vôi, trường
thạch, đôlômit, borat,... có cả oxit tính khiết.
QUY TRÌNH SẢN XUẤT TT: Cbị ngliệu thô -> Trộn hàng loạt -> Nấu chảy ->
Tinh chế -> Tạo hình -> Ủ -> Cắt và hoàn thiện.
2. SX KÍNH bao gồm các bước: Nấu chảy – a. Lò nồi, b. Lò bể -> Tạo hình -> Ủ -
> Hoàn tất
- Nấu chảy: Ngliệu thô (cát, đá vôi) theo tỉ lệ thích hợp. Hh đồng nhất gộ là Batch
được trộn với mảnh vỡ TT (Cullet) được nung ở 1600-1800oC
a. Lò nồi: Có 2 loại chậu: Nồi nấu kiểu mở và nồi nấu nắp đậy kín. Nồi nắp đậy
thường được sdụng. Làm nóng bằng cách đốt khí sx/ kk. Mái nồi thi công bằng vật
liệu chịu lửa. Đây được coi là quy trình hàng loạt.
b. Lò bể: Sdụng khí sx/ kk. Tuân theo “hệ thống tái tạo nhiệt kinh tế”. Kk và
nhiên liệu đi qua A&B. Khí cháy lệch hướng và mẻ tan chảy. Khí thải nóng thoát
ra ngoài qua đĩa C&D. Hướng của khí và kk bị đảo ngược ở C&D giúp hấp thu
nhiệt của khí thải và đốt cháy. Khí thải thoát ra ngoài qua A&B.
- Tạo hình: Khí nóng chảy được chuyển thành hình dạng mong muốn bằng cách
thổi, đúc, ép giữa các con lăn.
- Ủ: Các sp sẽ làm nguội dần dần ở nhiệt độ phòng. Thgian ủ càng lâu chất lượng
càng tốt.
- Hoàn thiện: Các sp sau khi ủ sẽ được làm sạch, cắt, đánh bóng,...
3. SX CHAI bao gồm các bước:
- Các thành phần làm thuỷ tinh được trộn lẫn cùng với một tỉ lệ mảnh vụn được
thêm vào lò nung ở 1500oC
- TT nóng chảy được đưa vào máy làm chai/ lọ ở dạng “gobs”
- Gob nóng được tạo thành hình dạng parison/ hình trống (=cách nhấn/ thổi), sau
đó thổi thành hình dạng chai/ lọ. Lớp phủ bề mặt (sc) có thể áp dụng khi còn nóng.
- Các chai/ lọ được đưa vào lò ủ, tại đây chúng được hâm nóng lần đầu tiên để
làm mềm TT nhằm loại bỏ ứng suất, sau đó là nguội dần tránh ứng suất phát triển
- Các chai/ lọ được ktra chất lượng. Những chai k vượt qua sẽ bị vỡ và đưa lại lò
nung dưới dạng mảnh vụn.
- Các chai/ lọ vượt qua sẽ được đóng gói, dán nhãn và vận chuyện đi tiêu thụ.
Quy trình tạo hình trong TT chia làm 3 loại: gián đoạn/ rời rạc (sx chai, lọ, tấm,
bóng đèn), liên tục (kính phẳng, dụng cụ TN), SX sợi (sợi cách nhiệt, sợi quang)
+ Quay: tương tự như đúc ly tâm kloại 2
+ Nén: để sx hàng loạt các sp phẳng như bát đĩa, dụng cụ nướng bánh và tấm che
mặt ống TV
+ Nén – thổi: dùng sx miệng rộng đồ đựng như lọ
+ Thổi: Dùng để sx các đồ đựng có miệng nhỏ như chai và bóng đèn sợi tóc
+ Đúc: dùng cho các vật lớn như kính thiên văn phải làm nguội rất chậm.