การชี้บ่งและประเมินปัญหาสิง่ แวดล้อม

Green Office
หมวด1 ข้อ 1.3
 ปั ญหาสิ่งแวดล้อมที่เกิดขึ้นในองค์กร
• มลพิษทางอากาศ (Air Pollution)
• มลพิษทางน้ า (Water Pollution)
• เสียงดัง (Noise Pollution)
• การปนเปื้ อนลงดิน (Land Contamination)
• การเกิดของเสีย (Waste)
• การใช้วตั ถุดิบ (Raw Material)
• การใช้ทรัพยากร (Natural resource use)
• การใช้พลังงาน (Energy use)
 หลักการระบุปัญหาสิ่งแวดล้อม
 ให้ครบถ้วนตั้งแต่ปัญหาเล็ก ปั ญหาใหญ่
 ปั ญหาสิ่งแวดล้อมที่เกิดโดยตรง (Direct)
 ปั ญหาสิ่งแวดล้อมที่เกิดโดยอ้อม (Indirect)
 ปั ญหาสิ่งแวดล้อมที่เกิดตามปกติ (Normal)
 ปั ญหาสิ่งแวดล้อมที่เกิดในสภาวะผิดปกติ (Abnormal)
 ปั ญหาสิ่งแวดล้อมที่เกิดในสภาวะฉุกเฉิน (Emergency)
ต้องมีการประเมินความสาคัญของปั ญหาสิ่งแวดล้อมเนื่องจากปั ญหา
แต่ละปั ญหามีผลกระทบต่อสิ่งแวดล้อมมากน้อยไม่เท่ากัน หรือ Significance
Environmental Aspects
 ตัวอย่างสภาวะการเกิดปั ญหาสิ่งแวดล้อม

สภาวะปกติ สภาวะผิดปกติ สภาวะฉุกเฉิน

• น้ าเสียจากการล้าง • น้ ารั ่วไหลจากก๊อกน้ า • เพลิงไหม้

ภาชนะ ชารุด • ก๊าซพิษรั ่วไหล
• ควันไอเสียรถยนต์ • สารเคมีหกรั ่วไหลใน • ท่อน้ าประปาหลักแตก
ขณะสตารท์เครื่อง ปริมาณไม่มาก • สารเคมีหกรั ่วไหลใน
• ขยะกระดาษจาก ปริมาณมาก
เครื่องถ่ายเอกสาร • ภัยธรรมชาติ
• เสียงดังจากการใช้
เครื่องตัดหญ้า
วิธีการการระบุและประเมินปั ญหาสิ่งแวดล้อม

(นัยสาคัญ)
 การบ่งชี้ลกั ษณะปัญหาสิง่ แวดล้อม
การวิเคราะห์โดยใช้ผงั กระบวนการ (Process Flow Analysis)
ระบุขน้ั ตอนของกระบวนการโดยละเอียด รวมถึงสิง่ ต่างๆที่เกี่ยวข้องใน
แต่ละขัน้ ตอน พิจารณาจากปัจจัยเข้า (Input) และปัจจัยออก (Output) เพื่อจะ
ได้ทราบปัญหาสิง่ แวดล้อมที่เกิดขึ้นในกระบวนการนั้นๆ
 ตัวอย่างการทา Process Flow Diagram
INPUT OUTPUT

• สีพ่นชิ้นงาน • ไอระเหยของสีและทินเนอร์
• ทินเนอร์ การพ่นสี • เสียงดังจากเครื่องจักร
• ไฟฟ้ า • ทินเนอร์หกรั ่วไหล

INPUT OUTPUT
• อะไหล่ใหม่ • ของเสียจากงานซ่อม
• น้ ามันเครื่องใหม่ การซ่อม
• น้ ามันหกรั ่วไหล
• ไฟฟ้ า บารุง
 9
ตัวอย่างการทา Process Flow Diagram
INPUT OUTPUT

• กระดาษ กระดาษเสีย
การถ่าย
• ไฟฟ้ า หมึกพิมพ์ใช้แล้ว
เอกสาร
• หมึกพิมพ์ กลิ่นจากหมึกพิมพ์

INPUT OUTPUT

• พลาสติก • เศษพลาสติก
• ใบมีด การตัด • เศษใบมีด
• ไฟฟ้ า ชิ้นงาน
ขั้นที่ 1 การทา Process Flow Diagram
 การระบุนยั สาคัญของปัญหาสิง่ แวดล้อม
การระบุนยั สาคัญของปัญหาสิง่ แวดล้อม
จาแนกเป็ น 3 ระดับตามเกณฑ์คะแนนรวม ดังต่อไปนี้

ปั ญหาสิง่ แวดล้อม นัยสาคัญ นัยสาคัญ นัยสาคัญ

ต่า ปานกลาง สูง

มลภาวะ(Pollution) ทางตรง 24-48 49-72 มากว่า 72

มลภาวะ(Pollution) ทางอ้อม 28-56 57-84 มากกว่า 84
การใช้ทรัพยากร (Resource Usage) ทางตรง 12-36 37-60 มากกว่า 60
การใช้ทรัพยากร (Resource Usage) ทางอ้อม 15-45 46-75 มากกว่า 75
ขั้นที่ 2 ทะเบียนระบุและประเมินปั ญหาสิ่งแวดล้อม
ขั้นที่ 3 จัดลาดับปั ญหาสิ่งแวดล้อมที่มีนยั สาคัญ
 ขั้นที่ 4 กาหนดมาตรการจัดการปั ญหาสิ่งแวดล้อม

นัยสาคัญ การควบคุม
สูง 1. ต้องกาหนดวัตถุประสงค์ เป้ าหมาย และแผนงานในกรอบระยะเวลาทีก่ าหนด
2. หากเป็ นปั ญหาทีไ่ ม่สามารถลดได้ ให้คณะกรรมการฯ พิจารณาร่วมกัน จัดทา
แผนการตรวจติดตามและเฝ้ าระวังอย่างต่อเนื่อง
กลาง กาหนดมาตรการเป็ นลายลักษณ์อักษร หรือแผนการตรวจติดตามและเฝ้ าระวัง
ต่า ไม่ตอ้ งดาเนินการใดๆ

* ปั ญหาสิง่ แวดล้อมสภาวะผิดปกติ จะต้องกาหนดมาตรการในการป้ องกัน

* ปั ญหาสิง่ แวดล้อมสภาวะฉุกเฉิน จะต้องกาหนดมาตรการในการป้ องกัน จัดทาแผนระงับ
เหตุ และมีการฝึ กซ้อมตามแผนทีก่ าหนด
 การทบทวนหรือปรับปรุงประเด็นปัญหา
สิ่งแวดล้อม
อย่างน้ อยปี ละ 1 ครัง้ หรือปรับปรุงให้ทนั สมัยตามความเหมาะสม
เมื่อมีการเปลี่ยนแปลงดังนี้

 กระบวนการหรือกิจกรรมใหม่
 สารเคมี หรือวัตถุดิบ ใหม่
 สถานการณ์เปลี่ยนแปลงที่อาจก่อให้เกิดผลกระทบกับ
สิ่งแวดล้อม (L1-L7)
 กฎหมายใหม่ (C1)
 วิธีปฏิบัตใิ ห้ผ่านเกณฑ์สานักงานสีเขียว
1. ปั ญหาสิง่ แวดล้อม การใช้ทรัพยากรและพลังงานจะต้องถูกระบุและ
ประเมินลงในตารางระบุและประเมินปั ญหาสิง่ แวดล้อม การใช้ทรัพยากร
และพลังงาน พร้อมกับระบุถงึ ความรุ นแรงของปั ญหาให้ครบถ้วน และ
สอดคล้องกับปั ญหาทีเ่ กิดขึน้ จริง (แบบฟอร์ม 1.3(1) -1.3(4))
2. ปั ญหาสิง่ แวดล้อม การใช้ทรัพยากรและพลังงานทีม่ นี ัยสาคัญ หรือความ
รุ นแรงระดับปานกลางขึน้ ไป จะต้องได้รับการแก้ไขจัดการ
3. ปั ญหาสิง่ แวดล้อมภาวะผิดปกติ และฉุกเฉินจะต้องกาหนดมาตรการเพือ่
ป้ องกัน
4. จะต้องมีการสือ่ สารปั ญหาสิง่ แวดล้อมทีม่ นี ัยสาคัญแก่ผู้ทเี่ กีย่ วข้องทราบ
5. พนักงานทราบปั ญหาสิง่ แวดล้อมทีเ่ กิดจากกระบวนการทางานแต่ละ
แผนก
6. จะต้องมีการทบทวนตารางระบุและประเมินปั ญหาสิง่ แวดล้อม การใช้
ทรัพยากรและพลังงาน อย่างน้อยปี ละ 1 ครั้ง