Notatka 2 A Panowanie Zygmunta III Wazy.

1. Po bezpotomnej śmierci Stefana Batorego konieczna była kolejna wolna elekcja:

a) po raz drugi doszło do podwójnej elekcji:

Maksymilian Zygmunt Waza

z rodu Habsburgów królewicz szwedzki spokrewniony z
Jagiellonami i popierany przez
ciotkę Annę Jagiellonkę
 zwolennicy tradycji jagiellońskiej wybrali Zygmunta Wazę ,
 pozostali arcyksięcia Maksymiliana Habsburga.

b) Zygmunt Waza był spokrewniony z Jagiellonami przez swoja matkę Katarzynę:

 wnuk Zygmunta Starego i siostrzeniec Zygmunta Augusta,

b)przedstawiciela szwedzkiego królewicza zagwarantowali:
 zwrot Polsce przez Szwecję Estonii,
 stałe przebywanie Zygmunta w Polsce ,
c) zwycięstwo między kandydatami do tronu - Zygmunt III Waza zawdzięcza poparciu
magnata Jana Zamoyskiego:
 Maksymilian podjął nieudaną próbę przejęcia tronu siłą, jednak Austriacy ponieśli
klęskę w bitwie pod Byczyną w 1588 r. z wojskami polskimi pod dowództwem Jana
Zamoyskiego.
2. Polityka wewnętrzna Zygmunta III Wazy:
a) niepopularny w protestanckiej Szwecji ze względu na swój gorliwy katolicyzm,
b) król Szwecji od roku 1594 – co doprowadziło do powstania unii personalnej pomiędzy
Szwecją a Polską:
 ostatecznie tam zdetronizowany w roku 1599 - na rzecz stryja Karola IX
Sudermańskiego , co stało się jedną z głównych przyczyn wojen polsko- szwedzkich
w 1 poł. XVII wieku,
c) traktował on sprawy polskie w sposób drugorzędny,
d) popadł w konflikt ze szlachta polską( rokosz Zebrzydowskiego) , z powodu:
 próby wzmocnienia władzy królewskiej (chęć utworzenia przez króla niezależnego od
sejmu skarbu i stałej armii),
 poparcia króla dla kontrreformacji,
 prowadzenia przez Zygmunta III Wazę polityki prohabsburskiej,
 rokosz Zebrzydowskiego 1606-1607
(wojewoda krakowski)

rokosz- zbrojny bunt szlachty przeciw królowi

 głównym celem rokoszan było niedopuszczenie do wzmocnienia władzy króla,
 klęska rokoszan pod Guzowem (1607),
 mimo zwycięstwa, królowi nie udało się złamać oporu szlachty,
 rezygnacja króla z planów wzmocnienia władzy,

e) pomijał protestantów przy obsadzaniu wysokich urzędów państwowych,

f) poparł dymitriady, których konsekwencją był konflikt Moskwą,
g) oficjalnie nie zaangażował się wojnę trzydziestoletnią, ale wspierał w tym konflikcie
cesarza i państwa katolickie,
f) przeniósł stolicę z Karkowa do Warszawy w roku 1596,
g) chciał doprowadzić do jedności religijnej wszystkich mieszkańców Rzeczpospolitej
- za jego panowania doszło do unii brzeskiej (1596r.)
h) szczególnie duże wpływy do dworze królewskim miał wówczas jezuita Piotr Skarga.

h) w polityce zagranicznej – Rzeczpospolita za jego panowania prowadziła wojny ze

Szwecją, Turcją i doprowadziła do wojny z Rosją.

Kolumna Zygmunta – pierwszy świecki pomnik w Polsce , zbudowany na cześć Zygmunta

III Wazy na polecenia jego syna – Władysława IV