Historia Francji od 843 do 1989r.

1. Początki Francji
Od początku IX Europa Zachodnia, stała się ofiarą wojowników skandynawskich zwanych Wikingami . Po ok.
830 roku problem ten zaczął dotyczyć także Francji. Celem wikingów były głównie bogactwa zgromadzone w
katedrach i opactwach, także głównie one stawały się celem ich wypraw. Jednakże grabieże wikingów dotykały
także inne grupy ludności, co wraz z bezsilnością władzy zwierzchniej w powstrzymywaniu najeźdźców
(jedynym skutecznym sposobem jaki znajdywali przeciw nim Karolingowie było wykupywanie się złotem)
doprowadziło do powstania niechętnych nastrojów wobec panującej dynastii. Oprócz najazdów Normanów w
tym okresie Francję nękały także najazdy muzułmańskich piratów oraz watah madziarskich . Ataki pirackie, z
oczywistych przyczyn, dotykały głównie wybrzeża morza śródziemnego, nie ograniczały się one jednak do
sezonowych napadów na porty i okręty. Piraci często zapuszczali się w głąb lądu i zakładali fortece w górzystych
terenach nadmorskich, by móc nękać miasta francuskie także od lądu. Natomiast ataki Madziarów dotykały
głownie tereny zachodnie, szczególnie dotkliwie z ich powodu ucierpiała Burgundia , najeżdżana trzykrotnie w l.
930 , 951 i 954 .Ogólne zagrożenie i poczucie niepewności przyspieszało rozwój procesów feudalizacyjnych .
Bezbronne chłopstwo szukało opieki wśród możnych, zarówno świeckich, jak i duchownych, oddawało im swoją
ziemię, by otrzymać ją wkrótce w postaci lenna. Transakcja ta równała się zawarciu swoistego kontraktu, który
w zamian za uprawa pańskiej ziemi, gwarantował chłopu bezpieczeństwo. Z biegiem czasu pan feudalny
otrzymywał całość władzy nad chłopem, łącznie z pełnią władzy sądowniczej. Brak silnej władzy centralnej nie
tylko doprowadził do pogorszenia sytuacji chłopów, lecz także do stopniowego uzależniania się poszczególnych
okręgów. Ustanowiony przez Karola Wielkiego urząd hrabiów tracił swe ściśle administracyjne konotacje i
stawał się z wolna arystokratycznym tytułem, dziedzicznym i w praktyce niezbywalnym, z którym wiązała się
pełnia władzy nad okręgiem.
 2. Wielkie Zmiany
W roku 987 w wyniku nieszczęśliwego wypadku na polowaniu zginął Ludwik V Gnuśny, nagle opróżniony tron stał się
ponownie obiektem rywalizacji dwóch królewskich rodów - Karolingów i Robertynów. Choć Ludwik V nie pozostawił po
sobie następcy, to interesy jego rodu reprezentował potężny książę Dolnej Lotaryngii Karol . Jego przeciwnikiem był hrabia
Paryża Hugo , zwany Kapetem, syn Hugona Wielkiego . Zgromadzenie możnych wybrało na tron Hugo Kapeta w Senlis 987
roku, a to dzięki wsparciu jego kandydatury przez cesarza Ottona I , z którym Hugo był spokrewniony przez matkę. Początek
panowania Hugo Kapeta nie zapowiadał przyszłej potęgi dynastii. Pod jego bezpośrednim zarządem znajdowały się jedynie
kilka hrabstw i opactw wokół Paryża i Orleanu (szacuje się, że było to ok. 7 tys.km, w czasach gdy był on jedynie jednym z
wielu możnych dobra te wystarczał, by uznać go za jednego z najpotężniejszych. W momencie jednak, gdy został on królem,
okazało się, że są one zbyt małe by stanowić podstawę do sprawowania silnej władzy i egzekucji królewskich prerogatyw.
Powiększenie królewskiej domeny będzie głównym celem następców Hugona .Co więcej, w czasie rywalizacji obu rodów
królewskich następowała konsolidacja władzy książąt terytorialnych. Ciosem dla władzy królewskiej było opanowanie Anglii
przez księcia Normandii Wilhelma Zdobywcę. Od tej pory oba kraje łączyła unia personalna, niemożliwe stało się
jakiekolwiek narzucenie zwierzchnictwa książętom Normandii, którzy byli jednocześnie królami Anglii. Konflikt zaognił się,
gdy posiadłości dynastii Normandzkiej odziedziczył Henryk II Plantagenet - hrabia Andegawenii, a po małżeństwie z Eleonorą
Akwitańską książę Akwitanii i Gaskonii. Czyniło to Plantagenetów panami całej zachodniej Francji. Od czasów króla Filipa II
Augusta państwo nazywane jest oficjalnie Francją (dotychczas znane jako Królestwo Franków). W 1205 r. Filip II August
odebrał Anglikom wszystkie ich francuskie ziemie, prócz Gaskonii. Pierwszy konflikt francusko-angielski, zwany czasem
„pierwsza wojną stuletnią” (1154-1259), zakończył podpisany z inicjatywy Ludwika Świętego traktat paryski z 1259,
oddający Anglikom w charakterze lenna jedynie Gaskonię i zobowiązujący obie strony do uznania stanu posiadania drugiej
strony. Za czasów panowania Kapetyngów postępował proces wzmacniania władzy królewskiej i scalania ziem francuskich,
przeprowadzano także reformy administracyjne i ustrojowe (między innymi w roku 1302 utworzono Stany Generalne). Za
sprawą Filipa IV Pięknego ostatnich z dynastii Kapetyngów określa się królami przeklętymi. Stało się tak, ponieważ Filip IV
Piękny uwięził papieża Bonifacego VIII i rozkazał spalić na stosie wielkiego mistrza zakonu templariuszy – Jakuba de Molay,
który rzucił na Filipa i jego potomstwo klątwę. W 1328 roku zmarł ostatni z synów Filipa IV Pięknego, król Karol IV. Jego
śmierć zakończyła ponad trzystuletnie rządy dynastii Kapetyngów. Do tronu po zmarłym władcy zgłosiło roszczenia aż
trzech pretendentów: dwaj bratankowie Filipa Pięknego i jego wnuk ze strony córki Izabeli, król Anglii Edward III, co stało się
przyczyną najdłuższej w historii Europy wojny o sukcesję.
ZAPAMIĘTAĆ MIASTA !
 3. Historia Walezjuszów w pigułce.
Dynastię Walezjuszów poprzedzali Karolingowie (768-987), od których zaczęła się historia państwa
francuskiego, oraz Kapetyngowie ( 987 - 1328 ). Po śmierci Karola V Mądrego podzieliła się ona na dwie linie
dynastyczne: linię starszą Walezjuszów (wygasła wraz ze śmiercią Karola VIII w 1498 roku) i linię młodszą
Orleańską (wygasła wraz ze śmiercią Henryka III w 1589. Po Walezjuszach nastała dynastia Burbonów ,
panująca w latach 1589 - 1830 , z przerwą w okresie rewolucji francuskiej i napoleońskim .

Królowie Francji z dynastii

 Filip VI (1328-1350)
 Jan II Dobry (1350-1364), syn
 Karol V Mądry (1364-1380), syn
Linia starsza
 Karol VI Szalony (1380-1422), syn
 Karol VII Zwycięski (1422-1461), syn
 Ludwik XI (1461-1483), syn
 Karol VIII (1483- 1498), syn
Linia młodsza - Orleańska
 Ludwik XII (1498-1515), prawnuk Karola V
 Franciszek I (1515-1547), praprawnuk Karola V
 Henryk II (1547-1559), syn
 Franciszek II (1559-1560), syn
 Karol IX (1560-1574), brat
 Henryk III (1574-1589), brat, król Polski (1573-1574)

W latach 1480-1536r. przyłączono do Francji Prowansję, Burgundię, Bretanię i Sabaudię. W latach 1494-1559
Francja toczyła wojny włoskie. Jednym z ich skutków było zajęcie (1552) i przyłączenie do Francji biskupstw
Toul, Metz i Verdun. Szczyt pierwszej fazy absolutyzmu przypadł na panowanie Franciszka I. Za jego rządów
wprowadzono urzędowy język francuski oraz stałe podatki. W 1530 roku utworzył on Collège de France. Kolejny
okres wojen wewnętrznych rozpoczął się w dobie reformacji, która popierana była w Niemczech przez
Franciszka I przeciw Habsburgom. Początkowo zwyciężali zwolennicy luteranizmu. W 1550 zaczęli przeważać
napływający ze Strasburga i Genewy kalwini. W 1562 uzyskali od regentki Katarzyny Medycejskiej częściową
swobodę kultu. Wzajemna wrogość i rywalizacja o wpływy polityczne między obozem katolickich Gwizjuszów i
Ligi Katolickiej oraz protestantów doprowadziła do krwawych wojen religijnych w latach 1562-1598. Kres
wojnom położyła śmierć Henryka III i zakończenie panowania dynastii Walezjuszów.

4. Dynastia Burbonów
Dynastia Burbonów umocniła francuski absolutyzm. Henryk IV sam decydował o wszystkich sprawach państwa,
łamał opór możnych i odbudował autorytet królewski. Jego polityka wewnętrzna doprowadziła do rozkwitu
gospodarki, zrujnowanej wojną domową. Jako przeciwnik Habsburgów popierał niemieckich protestantów i
udzielał pomocy Niderlandom; za jego panowania powstały także pierwsze kolonie francuskie w Ameryce.
Osłabioną przejściowo po jego śmierci władzę centralną sprawował kardynał Richelieu, pełniący stanowisko
pierwszego ministra; zwalczał on bezlitośnie opozycję arystokratów i hugenotów. Po zdobyciu w 1628 twierdzy
La Rochelle pozbawił ich przywilejów politycznych i wojskowych, rozbudował administrację królewską w
miejsce dawnych intendentów królewskich powołał kontrolerów państwowych o szerokich pełnomocnictwach,
działających na terenie całego kraju. Utworzył koalicję antyhabsburską i przystąpił do wojny trzydziestoletniej
1618-1648, która przyniosła Francji zdobycze terytorialne. Za rządów jego następcy, kardynała Jules’a
Mazarina, doszło do buntu przeciw rządom absolutnym frondy parlamentów, arystokracji i szlachty oraz
wystąpień ludowych w latach 1648-1653. Upadek frondy złamał opór szlachty i arystokracji, która, uzyskując
od króla koncesje i korzyści, pogodziły się z absolutyzmem. Długie panowanie Ludwika XIV (ur. 1638, zm. 1715)
stało się szczytowym osiągnięciem francuskiej monarchii absolutnej, a jej symbolem było przypisywane królowi
stwierdzenie: „państwo to ja”, uchylenie edyktu nantejskiego i wywołana tym emigracja hugenotów
zlikwidowały ostatnie zorganizowane środowisko potencjalnej opozycji. Wolna od walk wewnętrznych Francja
przeżywała okres prosperity. Polityka merkantylizmu (J.B. Colbert) przyczyniła się do wzrostu bogactwa i
przewodniej roli w życiu gospodarczym mieszczaństwa, pozbawionego jednak wpływów politycznych, które
były nadal zastrzeżone dla stanu szlacheckiego; mimo zarysowującego się rozpadu struktur feudalnych,
zróżnicowanie bogactw poszczególnych prowincji i warstw społecznych oraz przywileje stanowe pozwalały na
zachowanie pewnej równowagi sił między szlachtą i mieszczaństwem umożliwiały monarchii wykorzystywanie
ich wzajemnego antagonizmu, a zarazem powodowały narastanie głębokich konfliktów wewnętrznych. Na
arenie międzynarodowej Francji Ludwika XIV odgrywała czołową rolę. Pod hasłem zapewnienia jej naturalnych
granic dokonywano zaborów ziem sąsiednich, prowadzono zwycięskie wojny z Habsburgami i z Anglią. Nastąpił
wzrost francuskiej potęgi morskiej i rozkwit handlu kolonialnego między innymi posiadłości w Kanadzie,
Luizjanie, na Antylach, w Indiach i Afryce.

Kolonie Francuskie
Sukcesy Ludwika XIV, osiągnięte za cenę wielkiego wysiłku finansowego, doprowadziły Francję do kryzysu. Za
panowania Ludwika XV rozrzutność dworu i niepomyślne wojny o sukcesję austriacką 1741-1748 oraz wojna
siedmioletnia 1756-1763 z utratą części posiadłości zamorskich zrujnowały skarb. Rządy króla, ulegającego
faworytom, wywoływały także ostrą krytykę myślicieli francuskiego oświecenia. Od połowy XVIII w. odsuwane
od wpływowych stanowisk mieszczaństwo znalazło się w opozycji do monarchii, wyrastając na politycznego
przywódcę całego stanu trzeciego. Po objęciu tronu przez Ludwika XVI deficyt państwa powiększał się, a próby
reform skarbowych były zwalczane przez środowiska dworskie i nie wyszły poza stadium wstępn.
 5. Rewolucja ! „ Do broni obywatele”.
Wielka Rewolucja Francuska – kalendarium wydarzeń.

Uroczyste otwarcie przez króla Ludwika XVI posiedzenia Stanów Generalnych 5 maja 1789 r. otworzyło
drogę dla przemian rewolucyjnych we Francji:

 17.VI.1789 r. - podczas obrad Stanów Generalnych stan trzeci ogłasza się Zgromadzeniem Narodowym
 9.VII. 1789 r. - Zgromadzenie Narodowe przekształca się w Zgromadzenie Konstytucyjne (tzw. Konstytuantę)
 14.VII.1789 r. - lud Paryża zdobywa Bastylię, symbol królewskiego absolutyzmu
 4-5.VIII.1789 r. - Konstytuanta uchwala reformy: znosi przywileje stanowe i podatkowe szlachty, proklamuje
równość obywateli wobec prawa, uchyla ciężary osobiste chłopstwa, ale zachowuje w mocy te obowiązki feudalne
chłopa, które dotyczą uprawianej przez niego ziemi
 26.VIII.1789 r. - ma miejsce uchwalenie "Deklaracji praw człowieka i obywatela", która formułuje zasady
nowego ładu we Francji; są nimi: suwerenność ludu, równość obywateli wobec prawa, prawo do opierania
się uciskowi, tolerancja religijna, braterstwo, wolność słowa i prasy oraz prawo do wolności i własności
 rok 1790 - Konstytuanta kontynuuje dzieło reform: jej uchwały likwidują ustrój cechowy oraz cła wewnętrzne,
ustanawiają nowy podział administracyjny kraju i nowy system miar i wag, wprowadzają opodatkowanie szlachty
i duchowieństwa, podporządkowują duchowieństwo władzom państwowym, zaś dobra kościelne na własność
przejmuje państwo; uchwały te zobowiązują duchownych do składania przysięgi na konstytucję i pobierania
wynagrodzenia od państwa
 czerwiec 1791 r. - niepowodzeniem kończy się próba ucieczki króla Ludwika XVI i jego rodziny do Belgii;
jej celem miało być pozyskanie pomocy przeciw rewolucji
 3.IX.1791 r. - uchwalenie konstytucji wyznacza początek monarchii konstytucyjnej we Francji; konstytucja
wprowadza podział władzy między króla (władza wykonawcza) i parlament (Zgromadzenie Prawodawcze, czyli
Legislatywa - władza ustawodawcza) oraz cenzus majątkowy
 kwiecień 1792 r. - pomiędzy Francją i Austrią wybucha wojna; do wojny po stronie Austrii dołączą się później
Prusy
 10.VIII.1792 r. - powstanie obala władzę królewską, król zostaje zawieszony w swych konstytucyjnych
obowiązkach i uwięziony, władze wykonawczą przejmuje Rada Wykonawcza, której przewodzi G. Danton
 22.IX.1792 r. - Konwent (nowe Zgromadzenie Narodowe) ogłasza zniesienie monarchii i ustanowienie republiki
 21.I.1793 r. - Ludwik XVI zostaje ścięty
 1793 r. - Anglia, Austria, Prusy, Hiszpania, Holandia i państwa włoskie zawiązują koalicję skierowaną przeciw
rewolucyjnej Francji; w Wandei wybucha kontrrewolucyjne powstanie chłopskie, ale wojska republikańskie
przeprowadzają jego szybką i brutalną pacyfikację
 5.IV.1793 r. - na czele nowoutworzonego Komitetu Ocalenia Publicznego staje G. Danton
 2.VI.1793 r. - jakobini doprowadzają do aresztowania żyrondystów w Konwencie i na drodze przewrotu przejmują
władze we Francji
 24.VI.1793 r. - opanowany przez jakobinów Konwent uchwala konstytucję, która gwarantuje dostęp do oświaty
dla wszystkich obywateli (obowiązek jego zapewnienia ma spoczywać na państwie), nienaruszalność prawa
własności, opiekę nad biednymi i pomoc bezrobotnym oraz wprowadza powszechne prawo wyborcze; konstytucja
zyskuje akceptację w referendum i ma wejść w życie po zakończeniu wojny
 10.X.1793 r. - we Francji następuje wzmożenie jakobińskiego terroru, dla którego pretekstem staje się zabójstwo
J. Marata dokonane przez monarchistkę Karolinę Corday; powołany zostaje Trybunał Rewolucyjny (wydający
jedynie dwa możliwe wyroki: uniewinniający lub skazujący na śmierć przez ścięcie), co ma usprawnić
postępowania sądowe
 27.VII. (9 thermidora) 1794 r. - dyktatura jakobinów zostaje obalona na drodze zamachu stanu, w którym udział
biorą m. in. J. Fouché i P. Barras; M. Robespierre zostaje aresztowany, a później ścięty
 sierpień 1795 r. - zwycięscy thermidorianie uchwalają nową konstytucję roku III, która oddaje władzę
ugrupowaniom o umiarkowanym i centrowym obliczu; zgodnie z nową ustawą zasadniczą władzę ustawodawczą
sprawuje parlament, składający z dwóch izb (Rady Starszych oraz Rady Pięciuset) mogących nawzajem blokować
swoje prace, natomiast władza wykonawcza należy do 5 - osobowego Dyrektoriatu; konstytucja wprowadza poza
tym cenzus majątkowy i pośrednie, dwustopniowe prawo wyborcze
 5.X.1795 r. - powstanie monarchistów, które wybucha w Paryżu zostaje stłumione przez Napoleona Bonaparte
 marzec 1796 r. - Babeuf organizuje tzw. "sprzysiężenie równych" reprezentujące tendencje socjalistyczne
(postulaty zniesienia własności prywatnej i hasła równości społecznej); organizacja szybko zostaje wykryta, a jej
członkowie skazani na śmierć i zgilotynowani
 1797 r. - Francja podpisuje traktat pokojowy z Austrią w Campo Formio
 9.XI.(18 brumaire'a) 1799 r. - Napoleon Bonaparte przeprowadza zamach stanu i obala rządy Dyrektoriatu,
wprowadzając we Francji dyktaturę wojskową, na której czele sam staje
 Ta ostatnia data zamyka okres Wielkiej Rewolucji Francuskiej i wyznacza początek epoki napoleońskiej w dziejach Francji i Eur opy.

Konsulat – okres rządów we Francji od zamachu 18 brumaire'a roku VIII ( 9 listopada 1799 ) Konsulat to
również nazwa ówczesnego rządu we Francji. Władzę sprawowali wówczas trzej konsulowie z kadencją
dziesięcioletnią. Faktyczne rządy sprawował Napoleon (po plebiscycie w 1802 dożywotni konsul), dwóch
pozostałych konsulów miało głos doradczy. Urząd konsula sprawowali:

 Pierwszy Konsul:
o Napoleon Bonaparte (9 listopada 1799 – 18 maja 1804; od 1802 konsul dożywotni)
 Drugi Konsul:
o Emmanuel-Joseph Sieyès (9 listopada 1799 – 24 grudnia 1799)
o Jean-Jacques Régis Cambacérès (27 grudnia 1799 – 18 maja 1804)
 Trzeci Konsul:
o Roger Comte de Ducos (9 listopada 1799 – 27 grudnia 1799)
o Charles François Lebrun (27 grudnia 1799 – 18 maja 1804)

W okresie Konsulatu powstały instytucje i urzędy, które przyczyniły się do unowocześnienia państwa i które
utrzymują się we Francji – choć nie bez zmian – do dziś: Bank Francji, Rada Stanu, prefekci , podprefekci,
merowie , Kodeks Napoleona.

7. Wojny Napoleońskie.
 8. Restauracja Burbonów.
Restauracja Burbonów – okres w historii Francji wyznaczony datami 1814-1830 (przerwany przez
100 dni Napoleona 20 marca - 22 czerwca 1815), od powrotu na tron dynastii Burbonów po upadku
Napoleona I do rewolucji lipcowej . Okres formalnej monarchii parlamentarnej, z Kartą konstytucyjną
jako podstawowym dokumentem państwowym, w czasie którego o wpływy rywalizowali liberałowie i
ultrasi, zaś ambicje królów Ludwika XVIII i Karola X ścierały się ze zmieniającym się układem sił
społecznych, w którym na czoło wysuwała się burżuazja . Jest to również okres szybkiego rozwoju
kapitalizmu we Francji.

9. Monarchia Lipcowa
Monarchia lipcowa – rozpowszechnione określenie rządów konstytucyjnych we Francji pod berłem króla
Ludwika Filipa I . Rozpoczął się oficjalnie koronacją Ludwika Filipa I na króla Francuzów po obaleniu restauracji
Burbonów przez rewolucję lipcową , natomiast zakończyła go rewolucja lutowa w 1848 .

Okres ten był dla Francji czasem przekształceń we wszystkich zasadniczych dziedzinach życia społecznego –
formowania się parlamentaryzmu i współczesnych partii politycznych, rozwoju nowoczesnego kapitalizmu i
zmian w gospodarce, jak i przemian kulturalnych ( romantyzm ). Z jednej strony czas ten charakteryzował się
wysokim wzrostem gospodarczym (poza kilkuletnimi kryzysami), z drugiej strony wykształcił niespotykane
dotąd nierówności społeczne, które, z powodu ostentacyjnie nieegalitarnej polityki rządowej stały się w końcu
przyczyną upadku monarchii. Ów dualizm najlepiej oddają dwa przydomki nadane Ludwikowi Filipowi – "Król
Bankierów" oraz "Król Barykad".
 10. Do I wojny światowej.
Druga Republika Francuska– okres w historii Francji datowany od 25 lutego 1848 roku ( abdykacja
króla Ludwika Filipa I ) do 2 grudnia 1852 (koronacja Napoleona III na cesarza Francuzów).

Trzecia Republika Francuska– proklamowana 4 września 1870 r., trwała 70 lat, do klęski Francji ,
zawarcia separatystycznego zawieszenia broni z III Rzeszą i udzielenia przez francuskie Zgromadzenie
Narodowe 10 lipca 1940 r. z pominięciem Prezydenta Republiki Alberta Lebrun nadzwyczajnych
pełnomocnictw premierowi - marszałkowi Petain , który na ich podstawie ogłosił się "głową państwa
francuskiego". Sukcesorem III Republiki była w ten sposób Francja Vichy .

11. Francja podczas I wojny światowej.

1 sierpnia 1914 Niemcy wypowiedziały wojnę Rosji, a 3 sierpnia Francji. Obawa przed
powtórzeniem klęski 1870-1871 zjednoczyła francuskie społeczeństwo; proklamowano unię różnych,
uprzednio zwalczających się orientacji politycznej; unia powołała wspólny rząd obrony narodowej,
mobilizując siły francuskie do obrony. Rozpoczęte 5 września przeciwnatarcie francuskie nad Marną,
którym dowodził gen. J. Joffre, zmusiło armię niemiecką do cofnięcia się i ocaliło Francję. Po
powstrzymaniu przez generała Ferdinanda Focha niemieckiej ofensywy we Flandrii (tzw. wyścig do
morza) front zachodni ustabilizował się. W listopadzie 1914 rozpoczęła się 4-letnia, wyczerpująca
wojna pozycyjna, z niewielkimi wahaniami, której główny ciężar spoczywał na Francji. W trudnej
sytuacji, wywołanej powszechnym niezadowoleniem i sprzeciwem przeciwko wyniszczającej,
przeciągającej się wojnie (robotnicze strajki, manifestacje i odmowy wykonywania rozkazów przez
żołnierzy, żądania kompromisowego pokoju). W listopadzie 1917 stanowisko premiera i ministra
wojny objął Georges Clemenceau, opowiadający się za prowadzeniem wojny do zwycięstwa;
wprowadzając rządy silnej ręki i występując bezwzględnie przeciwko objawom defetyzmu, przyczynił
się on do zwycięstwa ententy; aliancka kontrofensywa w lecie i jesienią 1918, dowodzona przez
marszałka Ferdinanda Focha, doprowadziła do pokonania Niemców. 11 listopada 1918 podpisano w
Compiegne zawieszenie broni. Zwycięski udział w I wojnie światowej i czołowa rola w czasie
paryskiej konferencji pokojowej 1919-1920, której przewodniczył Clemenceau, zapewniły Francji, na
mocy wersalskiego traktatu pokojowego 1919, zwrot Alzacji i Lotaryngii oraz znaczne niemieckie
odszkodowania wojenne, które okazały się jednak trudne do wyegzekwowania.
12. Dwudziestolecie międzywojenne.

Światowy kryzys gospodarczy 1929-1935

zdestabilizował Francję. Bankructwa wielu
przedsiębiorstw i wzrost bezrobocia oraz kryzys na
wsi, przy równoczesnych niepowodzeniach prób
pobudzenia koniunktury, doprowadziły do
załamania gospodarczego. Towarzyszące temu
częste zmiany rządów wywoływały krytykę
francuskiego ustroju politycznego, systemu
dominacji parlamentu i pojawianie się opinii o
potrzebie rządów silnej ręki. Popularność zyskiwały
orientacje skrajne: z jednej strony FPK, z drugiej
faszyzujące ligi i ugrupowania paramilitarne.
Komuniści powoływali się na osiągnięcia
stalinowskiej dyktatury proletariatu, reakcyjna
prawica zwracała uwagę na umiejętności włoskiego
faszyzmu i hitlerowskich Niemiec radzenia sobie z
kryzysem i bezrobociem. Odpowiedzią na
przeprowadzoną 6 lutego 1934 nieudaną próbę
faszystowskiego puczu w Paryżu były robotnicze
kontrmanifestacje w Paryżu 9 lutego itd.
 13. II wojna światowa
3 września 1939r. Anglia i Francja wypowiadają wojnę Niemcom.

 10 maja -Niemcy zaatakowały Holandię, Belgię i Luksemburg. Początek ofensywy wojsk niemieckich
we Francji. W Wielkiej Brytanii powołano rząd jedności narodowej z Winstonem Churchillem na
czele.
 15 maja -Kapitulacja wojsk holenderskich.
 19 maja -Naczelnym dowódcą francuskich sił zbrojnych w miejsce gen. Maurice’a Gamelina został
gen. Maxime Weygand. Niemcy zajęli Amiens.
 21 maja -Wojska niemieckie dotarły do kanału La Manche.
 26 maja–4 czerwca -----------Ewakuacja wojsk brytyjskich w rejonie Dunkierki.
 28 maja -Kapitulacja wojsk belgijskich.
 10 czerwca -Włochy wypowiedziały wojnę Francji i Wielkiej Brytanii.
 14 czerwca Wojska niemieckie wkroczyły do Paryża.
 16 czerwca -Premierem rządu francuskiego został marszałek Philippe Pétain. Armia Czerwona
wkroczyła do Tallina i Rygi.
 17 czerwca -Marszałek Philippe Pétain zwrócił się do Niemiec o zawieszenie broni.
 18 czerwca -Gen. Charles de Gaulle wygłosił na antenie radia BBC przemówienie do narodu
francuskiego, w którym wezwał do dalszej walki.
 22 czerwca -Kapitulacja Francji wobec Niemiec.
 24 czerwca - Kapitulacja Francji wobec Włoch.

Starczy 😊- lecimy dalej.

 14. Do już ostatnie xD- Francja po 1945r.

Tutaj się zatrzymuje, gdyby ktoś się pogubił w dynastaich proszę bardzo.

Dynastie królów francuskich

 Merowingowie (481-753) – od powstania Królestwa Franków;

 Karolingowie (753-987) – tylko linia francuska;
 Kapetyngowie (987-1328) – 14 królów panujących;
 Walezjusze (1328-1589) – 12 królów panujących;
 Burbonowie (1589-1848), z przerwą na Rewolucję Francuską i rządy Napoleona I (1792-1814), łącznie
z Ludwikiem Filipem I Orleańskim i II Republiką (1830-1848).