BÀI 4.

THỰC HÀNH TÁCH MÀU TRÊN PHẦN MỀM PHOTOSHOP

1. Mục đích
- Thực hành tách màu kỹ thuật số cho mẫu cụ thể trên phần mềm photoshop
- Áp dụng cơ sở lý thuyết về phục chế màu và kỹ thuật chế bản để phân tích lựa chọn thông số
tách màu phù hợp với mục đích in
2. Cơ sở lý thuyết
2.1 Nguyên lý tách màu kỹ thuật số

2.2 Các kiểu tách màu

a. Tách màu in chồng
Là quá trình tách mẫu nhiều màu thành
các màu thành phần và quá trình phục
chế mẫu được thực hiện bằng cách in
chồng các màu thành phần.
Thông thường tách thành 4 màu cơ bản
C, M, Y, K. Có thể tách hơn 4 màu
VD: Pantone hexachrome gồm 4 màu
CMYK + orange và green

b. Tách màu đặc biệt (spot color separation)

Là quá trình tách những mảng màu nằm riêng biệt, không có sự pha trộn màu. Kiểu phân màu này
thường dành cho các mẫu màu đặc biệt, dạng nét không có biến đổi tông và hiệu ứng phức tạp.
Tách màu đặc biệt cũng có thể áp dụng với các màu đặc biệt dạng nửa tông nhưng ưu tiên cho các
mẫu mà không có sự pha trộn màu đáng kể.
b. Tách màu mô phỏng (stimulation color separation)
Là quá trình tách ảnh thành nhiều màu, cả màu chồng và màu spot.
2.3 Phương pháp chuyển đổi màu RGB – CMY
1. Thuật toán Postcript
Tính giá trị RGB theo thang từ 0 1 bằng cách chia giá trị màu cho 255
Tính toán C, M, Y:
C = 1 – R, M = 1 – R, Y = 1 – R
Tính C, M, Y theo thang đo từ 0  100 bằng cách nhân giá trị CMY với 100
2. Chuyển RGB → XYZ → CMYK
Xác định quan hệ giữa RGB và XYZ
X = a11 x R + a12 x G +a13 x B
Y = a21 x R + a22 x G +a23 x B
Z = a31 x R + a32 x G +a33 x B
Chuyển XYZ sang CMYK nhờ phương trình bản che và Phương trình Neugerbauer
Phương trình bản che:
Dr, Dg, Db: mật độ so màu (log của giá trị X, Y, Z) Dr c
Dg =A m
A: ma trận hệ số 3 x 3
Db y
Phương trình Neugerbauer:
X = (1-c)(1-m)(1-y)Xw + c(1-m)(1-y)Xc + m(1-c)(1-y)Xm + y(1-c)(1-m)Xy + cm(1-y)Xb +
cy(1-m)Xg + my(1-c)Xr + cmyXk
Xw , Xc , Xm , Xy , Xr , Xg , Xb , Xk : giá trị X của giấy, C, M, Y tông nguyên và R, G, B, K in
chồng 2 màu, 3 màu
Phương trình tương tự với Y, Z
3. Bảng LUT (lookup table)
Các giá trị chuyển đổi được tính 1 lần cho tất cả các mẫu màu. Kết quả lưu trong bảng LUT
(Lookup table). LUT là 1 lưới điểm màu bao gồm cả dữ liệu vào (RGB) và dữ liệu ra
(CMYK).
LUT chỉ có giá trị trong 1 điều kiện tính toán cụ thể (máy in, giấy, mực) nên cần phải tính lại
trong điều kiện thực tế bằng pp thực nghiệm dựa trên bộ màu được qui định trong ISO
12640/12642
2.4 Phương pháp chuyển đổi màu đen
1. Phương pháp thông thường
 Khi cả 3 màu CMY vượt 1 ngưỡng nào đó (VD: 50%)  màu đen
Tăng K theo mức tăng của tổng CMY
2. Phương pháp thay thế phần tử xám
UCR- undercolor removal: Là kỹ thuật giảm giá trị tông của các màu C, M, Y ở những vùng
màu trung hòa xám
1 lượng bằng nhau của các màu được thay thế bằng 1 lượng tương ứng màu đen
GCR-gray component replacement: Là kỹ thuật thay thế phần tử trung hòa xám (CMY cân
bằng) ở bất kỳ vị trí nào có mặt cả 3 màu C, M, Y.
Màu có giá trị tông thấp nhất được rút ra cùng với 1 lượng nào đó của 2 màu còn lại (tạo ra
phần tử xám) và được thay thế bằng màu đen
UCA- undercolor addition
2.5 Quy trình tách màu bằng phần mềm photoshop
1. Thiết lập không gian màu làm việc:
+ Không gian màu RGB của photoshop hiển thị ảnh.
+ Không gian CMYK chuyển đổi. Sử dụng profile có sẵn hoặc tự thiết lập
2. Phân tích lựa chọn phương án tách màu
+ Tách màu chồng CMYK: Chuyển đổi mẫu từ RGB sang CMYK.
+ Tách màu spot: xác định số lượng màu spot có trong mẫu và mã từng màu. Tách mỗi màu
spot thành kênh riêng
+ Tách màu mô phỏng (cả spot và chồng màu): Xác định màu spot và mã màu. Tách mỗi
màu spot thành kênh riêng. Phần còn lại của mẫu thực hiện chuyển đổi RGB sang CMYK
Lưu ý: kết quả chuyển đổi RGB sang CMYK (ở bất kỳ kiểu tách màu nào) phụ thuộc vào
không gian màu đã được thiết lập ở bước 1
3. Xem trước kết quả chồng màu dự kiến
Chồng các file tách màu theo thứ tự kênh màu và xem trước kết quả in chổng màu
4. Thực hiện quá trình tách màu
Tách bản mẫu thành các kênh màu riêng biệt. Mỗi màu ứng 1 với 1 file riêng, còn gọi là file
tách màu.
5. Xuất dữ liệu tách màu cho quá trình ghi phim hoặc ghi bản
3. Vật liệu và dụng cụ thí nghiệm
- Máy tính
- Phần mềm photoshop
- Tài liệu tách màu
4. Nôi dung thí nghiệm
4.1. Thiết lập không gian màu làm việc
- Mở Edit>Color setting
- Chọn không gian RGB: Thông thường
photoshop để mặc định là sRGB. Tùy
theo nguồn ảnh có thể lựa chọn không
gian Adobe
- Chọn không gian CMYK: Căn cứ vào điều kiện in cụ thể, VD: máy in SM74, giấy in couche
150 g/m2, mực Nippon, gia tăng tầng thứ 15% ở vùng trung gian.
Lưu ý: Sinh viên phân tích và thiết lập 1 chế độ (custom CMYK). Lưu chế độ theo tên tự đặt
4.2. Lựa chọn phương án tách màu
Sinh viên phân tích bản mẫu lựa chọn phương án tách màu chồng CMYK, màu spot hoặc
kết hợp cả 2.
Trường hợp tách màu chồng CMYK: chuyển đổi mẫu từ RGB sang CMYK
Sao chép ảnh mẫu: image>Duplicate
Thực hiện chuyển đổi màu với bản copy:
Mở image>mode>CMYK color
Trường hợp tách màu spot:
Sao chép ảnh mẫu: image>Duplicate
Thực hiện tách màu với bản copy:
Tách màu thứ nhất: + Chọn màu spot (color picker)
+ Chọn vùng màu: select>color range
+Tách kênh màu riêng: channels>New spot
channel. Nhập mã màu ở bước chọn màu hoặc lấy
mã màu từ thư viện màu
Lần lượt thực hiện tách màu với tất cả các màu có
trong mẫu
Trường hợp tách màu spot kết hợp màu chồng:
+ Thực hiện tách màu spot thành kênh màu riêng
giống như tách màu spot ở trên.
+ Phần còn lại của mẫu (đã tách bỏ chi tiết màu
spot) thực hiện như tách màu chồng CMYK.

4.3 Xem trước kết quả chồng màu dự kiến

Sử dụng công cụ Channels với sự xuất hiện của tất
cả các kênh tách màu
Với tách màu chồng CMYK, có thể sử dụng công
cụ channels>Merge channels
4.4 Tách mẫu thành các kênh màu
Mở windows>channels>split channels
Thu được các file dạng grayscale tương ứng với
từng màu.
Lưu các file trong thư mục và tên tùy ý. Định
dạng file TIFF hoặc EPS
 4.5 Xuất dữ liệu tách màu cho quá trình in
Chọn 1 file tách màu (chẳng hạn là Cyan)
Mở image>mode>bitmap
Lựa chọn các thông số: độ phân giải ảnh xuất,
phương pháp phân điểm (halftone screen,
pattern dither,...), độ phân giải t’ram, góc xoay
t’ram, dạng t’ram, tùy theo điều kiện in cụ thể
Lưu chế độ xuất theo tên tự đặt
Lặp lại lần lượt với từng màu

5. Xử lý số liệu và báo cáo kết quả

- Phân tích phương án tách màu cho tài liệu mẫu
- Mẫu gốc và bản xem trước. So sánh nhận xét
- File xuất dữ liệu cho từng màu
- File lưu chế độ tách màu và chế độ xuất dữ liệu. Phân tích, giải thích lý do lựa chọn các giá trị
ứng với mỗi thông số