‫به نام آفریدگار هستی بخش‬

‫‪Internal‬‬
‫‪Page 1‬‬
 ‫به آین فکر کن که خدآی ی هست بزرگ تر آز آسمان‬
‫توآناتر آز درخت‬
‫زیباتر آز ستاره‬
‫پاک تر آز دریا‬
‫یگانه تر آز ماه‬
‫مهربان تر آز سالم‬
‫و دوست دآشتنی تر آز تو‬
‫آری تنها خدآست که آز نگاه تو زیباتر آست‪...‬‬

‫‪Internal‬‬
‫‪Page 2‬‬
 3 Page 3
Internal
Internal
Page 4
 ‫‪OHRD‬‬ ‫معرفی‬

‫اسم؛‬ ‫•‬
‫وظيفه؛‬ ‫•‬
‫تجربه ازمديريت فاجعه‬ ‫•‬
‫نقاط قوی تان؛‬ ‫•‬
‫نقاط ضعيف؛‬ ‫•‬
‫عالقمندی تان؛‬ ‫•‬

‫‪Internal‬‬
‫‪Page 5‬‬
 ‫توقعات ورکشاپ‬

Internal
Page 6
 ‫مقررات ورکشاپ‬
‫نظم را مراعات میکنیم‪.‬‬ ‫•‬
‫همه به وقت پایبند میباشیم‪.‬‬ ‫•‬
‫همه در روند ورکشاپ سهم میگیریم‪.‬‬ ‫•‬
‫زنگ (آواز) موبائیل خویش را خاموش مینمایم‪.‬‬ ‫•‬
‫همه در ابراز نظریات نوبت را مراعات مینمایم‪.‬‬ ‫•‬
‫همه به نظریات همدیگر احترام میکنیم‪.‬‬ ‫•‬
‫مباحثات را مربوط به موضوع می سازیم‪.‬‬ ‫•‬
‫در جریان ورکشاپ از دخانیات استفاده نمی کنیم‬ ‫•‬
‫شروع ورکشاپ ساعت ‪.8 :30‬‬ ‫•‬
‫ختم ورکشاپ ساعت ‪.4:00 :‬‬ ‫•‬
‫‪Internal‬‬
‫‪Page 7‬‬
 ‫اصول ومیتود های قابل استفاده درورکشاپ‬

‫تجارب گرانبهای شاملين احترام و مورد استفاده قرار ميگيرد‪.‬‬ ‫•‬

‫به شرايط و وضعيت مربوط به افغانستان توجۀ بيشتر صورت ميگيرد‪.‬‬ ‫•‬
‫ميتود های مؤثر اشتراکی استفاده ميگردد‪.‬‬ ‫•‬
‫يک محيط سودمند آموزشی ايجاد خواهد شد‪.‬‬ ‫•‬
‫طوفان مغذی‪.‬‬ ‫•‬
‫کارگروپی‪.‬‬ ‫•‬
‫ليکچر‪.‬‬ ‫•‬
‫اشتراکی‪.‬‬ ‫•‬

‫‪Internal‬‬
‫‪Page 8‬‬
 ‫تيم ميزبان‬

‫ظايف پيشنهاد شده برای تيم ميزبان‬ ‫و‬

‫مراقبت از وقت برای آغاز و ختم جلسه ها‪.‬‬ ‫‪.1‬‬
‫فراهم نمودن سرگرمی ها جهت رفع خستگی‪.‬‬ ‫‪.2‬‬
‫توزيع اوراق آموزشی‪.‬‬ ‫‪.3‬‬
‫کمک نمودن به تسهيل کننده در نصب چارت و سايرمواد تصويری و پاک‬ ‫‪.4‬‬
‫نمودن تخته‪.‬‬
‫آغاز فعاليت های روزانه با مرور موضوعات آموزشی روزقبل و آگاهی دهی‪.‬‬ ‫‪.5‬‬
‫جمع آوری فيدبک های شاملين و همآهنگ نمودن آن با تيم تسهيل کنندگان و يا‬ ‫‪.6‬‬
‫تظيم کنندۀ تيم‪.‬‬
‫اطمينان حاصل کردن از منظم بودن‪ ،‬پاکی و نظافت تريننگ سنتر‪.‬‬ ‫‪.7‬‬
‫تهيه راپور مهم از نتا يج روزانه ‪.‬‬ ‫‪.8‬‬

‫‪Internal‬‬
‫‪Page 9‬‬
 ‫دیپارتمنت رشد ظرفیت ها ‪OHRD-‬‬ ‫‪Page 10‬‬
‫‪Internal‬‬
 ‫هدف ورکشاپ‬
‫بلند بردن سطح آگاهی و توانمند ساختن شاملين در مورد مديريت حوادث ‪ ,‬کاهش خطر حوادث‪,‬‬
‫تغيرات اقليم و سيستم هشدار دهی قبلی درسطح جامعه تا درتطبيق پروژه تغيرات اقليم اجراات شانرا‬
‫بصورت درست بهبود بخشند‪.‬‬

‫دیپارتمنت رشد ظرفیت ها ‪OHRD-‬‬ ‫‪11‬‬ ‫‪Page 11‬‬

‫‪Internal‬‬
 ‫در ختم اين ورکشاپ شما قادر خواهيد بود تا‪:‬‬
‫مفاهيم و اصطالحات مخلتف مديريت حوادث و مديريت‬ ‫•‬
‫کاهش خطر فاجعه را بيان نماييد‪.‬‬
‫تفاوت ميان شيوه ها و مدل های مختلف مديريت حوادث و‬ ‫•‬
‫مديريت کاهش خطر را مشخص سازيد‪.‬‬
‫خطر‪ ،‬آسيب پذيری و ظرفيت مردم را ارزيابی کرده بتوانيد‪.‬‬ ‫•‬
‫تغيرات اقليم‪.‬‬ ‫•‬
‫سيستم هشدار قبلی‪.‬‬ ‫•‬
‫‪12‬‬ ‫‪Page 12‬‬
‫‪Internal‬‬
 ‫• احتمال خطر را درجامعه شامل( خطر‪ ،‬آسيب پذيری ظرفيت و اندازه نمودن احتمال خطر)‬
‫ارزيابی نمايند‬
‫• اقدامات الزم را جهت کاهش احتمال خطر شناسايی نماييد تا شرايط مصؤن را ايجاد و عرضه‬
‫خدمات بطور ستراتيژيک همراه با دادخواهی‪ ،‬حفظ حقوق بشر صورت گيرد‪.‬‬

‫‪Internal‬‬
‫‪Page 13‬‬
 ‫ارزيابی ابتدايی‬
‫ورکشاپ‬
‫‪Pretest‬‬

‫‪Internal‬‬
‫‪Page 14‬‬
 ‫وقفۀ‬
‫چـــــــــــــــــــای‬
‫‪Internal‬‬
‫‪Page 15‬‬
 ‫در تصویر چه را میبینید !‬

‫دیپارتمنت رشد ظرفیت ها ‪OHRD-‬‬ ‫‪16‬‬ ‫‪Page 16‬‬

‫‪Internal‬‬
 ‫کاهش خطر ‪ ،‬تغییر آقلیمی و هشدآردهی قبلی‬

‫‪Internal‬‬
‫‪Page 17‬‬
 ‫جامعه‬
‫اصطالح جامعه به معني گروهي از مردم است که در يک‬
‫محل زند گي کرده‪ ،‬در يک محل يا بخش کار مي کنند و با‬
‫تهديدهاي مشابه مواجه هستند‪ ،‬با وجودي که درجه معرو‬
‫ض بودن آ نها به خطرات شايد متفاوت باشد‪ .‬مشکالت‪،‬‬
‫عالقهمنديها‪ ،‬اميدها ورفتارهاي مشترک ميتوانند شريک‬
‫گردند واساسي را براي اهداف مشترک در کاهش خطر‬
‫حادثه تشکيل دهند و با ايجاد کميتههايي براي فعاليتهاي‬
‫کاهش خطر حوادث سهيم شوند‪.‬‬

‫‪Internal‬‬
‫‪Page 18‬‬
 ‫حادثه‪:‬‬
‫اختالل جدی در فعاليت يک جامعه که منجر به خسارات مالي و‬
‫جاني و زيست محيطی شود به نحوی که مقابله با آن فراتر از‬
‫توان و منابع مردم متاثر باشد‪.‬‬

‫‪Internal‬‬
‫‪Page 19‬‬
 ‫حادثه‬
Internal
Page 20
 ‫امداد‪ /‬پاسخ دهي‬

‫عبارت از تهيه و عرضه کمک يا مداخله در جريان يا فورا بعد از وقوع‬

‫يک حادثه مي باشد تا از حيات انسانها حفاظت به عمل آمده و‬
‫نيازهاي اساسي معيشتي مردم آسيب ديده يا متضرر شده برآورده‬
‫شود‪ .‬اين فعاليت مي تواند عاجل‪ ،‬کوتاه مدت يا درازمدت باشد‪.‬‬

‫‪Internal‬‬
‫‪Page 21‬‬
 ‫آسيبپذيری‪:‬‬

‫يک حالت يا يک سلسله شرايط حاکم است که در آن توانمندي مردم يک‬

‫جامعه براي آمادگي‪ ،‬پيشگيري و همچنان مقاومت و ظرفيت پاسخدهي‬
‫آنها در مقابل يک واقعه کاهش مي يابد‪ .‬ضعف در عوامل‬
‫فيزيکي‪/‬مادي (امکانات‪ ،‬منابع بشري و‪ ،)...‬اجتماعي و محيطي و‪...‬‬
‫در جوامع مي تواند آسيبپذيري را افزايش دهد‪.‬‬

‫‪Internal‬‬
‫‪Page 22‬‬
 ‫واقعه‬ ‫آسيب پذيری‬
‫‪Internal‬‬
‫‪Page 23‬‬
 ‫توانمندی ‪ /‬ظرفيت‬

‫ترکيبي از تمامي قوتها و منابع يک جامعه است که ميتواند ميزان خطر و‬

‫تاثيرات حوادث آن جامعه را کاهش دهد‪ .‬توانمندي فيزيکي‪ ،‬اجتماعي‪،‬‬
‫اقتصادي‪ ،‬سازماني‪ ،‬مديريتي‪ ،‬بسيج و رهبري منابع بشري و مثالهايي از‬
‫اين دست‪ ،‬مي تواند ظرفيت يک جامعه را بلند برد‪.‬‬

‫‪Internal‬‬
‫‪Page 24‬‬
 ‫مديريت حوادث‬
‫اصطالحي است که برکليه فعاليتهايي اطالق ميشود که منتج به افزايش‬
‫ظرفيتهاي مجادلوي جوامع و کاهش آسيب پذيريهاي عاجل و درازمدت‬
‫ميشود‪ .‬مديريت حادثه هر سه مرحله قبل‪ ،‬جريان و پس از حادثه را در بر‬
‫ميگيرد‪.‬‬

‫‪Internal‬‬
‫‪Page 25‬‬
 ‫مديريت خطر حوادث‪:‬‬
‫• علم و هنر استفاده حداکثر از منابع موجود(تصاميم سازماني‪،‬‬
‫مهارتها‪ ،‬ظرفيتهاي سازماندهي و عملياتي) از طريق اعمال‬
‫اصول يا مراحل سيستماتيک مديريت(برنامهريزي‪ ،‬سازماندهي‪،‬‬
‫هدايت و رهبري‪ ،‬نظارت و کنترل وهماهنگي) در حوادث است تا‬
‫از طريق افزايش ظرفيت مقابلوي مردم تاثيرات واقعات طبيعي و‬
‫غيرطبيعي را کاهش دهد‪.‬‬

‫‪Internal‬‬
‫‪Page 26‬‬
 ‫کاهش خطر حوادث به سطح جامعه‬
‫یک سلسله مراحل مديريت خطرحوادث است که جوامع معروض به‬
‫خطر براي تشخيص‪ ،‬تحليل‪ ،‬رفع‪ ،‬نظارت و ارزيابي خطرات حادثه‬
‫به منظور کاهش آسيب پذيري و افزايش ظرفيتهاي خود درآن‬
‫فعاالنه سهم ميگيرند‪ .‬به اين معني که مردم در راس تصميمگيري‬
‫واجرا از نقطه نظر کاهش خطر حادثه به سطح جامعهاند‪.‬‬

‫‪Internal‬‬
‫‪Page 27‬‬
 ‫احيای مجدد‬

‫اقدامات‪ ،‬تصاميم و فعاليتهايي که بعد از وقوع يک حادثه به منظور احياي شرايط‬

‫زندگي به حالت قبلازحادثه يا بهبود بخشيدن وضعيت زندگي جامعه آسيب ديده‬
‫صورت ميگيرد‪.‬‬
‫احياي مجدد بايد در حالي صورت گيرد که فعاليتهاي کاهش خطر حوادث در جامعه‬
‫حادثهزده؛ طرح‪ ،‬اجرا‪ ،‬تشويق و تسهيل شود‪.‬‬

‫‪Internal‬‬
‫‪Page 28‬‬
 ‫تخفيف دهي‪:‬‬
‫اقدامات ساختماني و غيرساختماني مي باشد که به‬
‫منظور محدودساختن تاثير ناگوار واقعات طبيعي‪،‬‬
‫تخريب محيطي و واقعات تکنالوجيکي انجام داده‬
‫ميشود‪ .‬در اخير کتاب اقدامات تخفيف دهي آمده‬
‫است‪.‬‬

‫‪Internal‬‬
‫‪Page 29‬‬
 ‫احيای مجدد‬
‫بعد از حادثه‬
‫‪Internal‬‬
‫‪Page 30‬‬
 ‫کاهش خطر حوادث‬

‫يک چوکات کاري عملي از عناصري است که با امکان محدودساختن آسيب‬

‫پذيريها وخطرات حادثه در سراسر يک جامعه مدنظر گرفته ميشود تا از‬
‫تأثيرات ناگوار‬
‫واقعات در مفهوم وسيع انکشاف پايدار پيشگيري ) وقايه (کند يااين تأثيرات را‬
‫محدود سازد(تخفيف دهي و آماده گي)‪ .‬به گونه مثال اقدامات کاهش خطرات‬
‫سيالب در اخير کتاب آمده است‪.‬‬

‫‪Internal‬‬
‫‪Page 31‬‬
 ‫کاهش خطر‬
‫حوادث‬
Internal
Page 32
 ‫پيشگيري ‪:‬‬
‫فعاليتهاي است که اجتناب فوري از تاثير ناگوار واقعات را فراهم ميآورد و‬
‫هدف آن کاهش حوادث ناشي از عوامل محيطي‪ ،‬تکنالوجيکي و زيستي‬
‫مي باشد‪.‬‬

‫‪Internal‬‬
‫‪Page 33‬‬
 ‫آمادگي‪:‬‬

‫فعاليتها واقداماتي است که جهت افزايش توان و ظرفيت مقابلوي مردم به‬
‫حوادث به منظور اطمينان از پاسخ دهي موثر به واقعات و کاهش اثرات آن‬
‫صورت ميگيرد‪ .‬اين اقدامات شامل افزايش آگاهي مردم‪ ،‬پخش هشدارهاي‬
‫قبلي موثر و بجا ‪ ،‬تخليه موقت مردم و دارايي شان از موقعيتهاي تهديدآميز‬
‫ميباشد‪.‬‬

‫‪Internal‬‬
‫‪Page 34‬‬
 ‫متوجه باشيد!!!‬
‫سنگ در حال‬
‫افتادن است‪.‬‬

‫آمادگی‬

‫‪Internal‬‬
‫‪Page 35‬‬
 ‫آماده گی ‪Preparedness‬‬
‫دانش وظرفیت ها را گویند که نزد دولت‪ ،‬سازمان های‬
‫مربوطه مسلکی که در زمینه های حوادث کار میکند‪،‬‬
‫جوامع‪ ،‬افراد که بتوانند توسط دانش و ظرفیت های خود‬
‫موثرانه حوادث را پیشینی کنند‪ ،‬واکنش نشان دهند‪ ،‬و‬
‫در زمینه های نجات مردم از اثرات حوادث دلخراش‬
‫اقدام نمایند ‪ ،‬در مورد حوادث واقع شده و در حال‬
‫وقوع فعاالنه کار کنند‪.‬‬

‫‪Internal‬‬
‫‪Page 36‬‬
 ‫فعالیت های مربوط به آمادگی‬

‫با سيستم های اطالع دهی قبل از وقوع حادثه‪ ،‬پالن های‬
‫احتمالی‪ ،‬ذخيره االت و خوراکه باب‪ ،‬هماهنگ سازی‪ ،‬عمليه‬
‫نجات آگاهی دهی به مردم‪ ،‬آموزش و تمرينات در ساحه را در‬
‫بر ميگرد‪ .‬اين همه بايد توسط ارگان های رسمی قضايی و مالی‬
‫حمايت گردد‪.‬‬

‫‪Internal‬‬
‫‪Page 37‬‬
 ‫فعاليتهای مربوط به آمادگی‬

‫کار گروپی‬

‫‪Internal‬‬
‫‪Page 38‬‬
 ‫پرنسیپ های بشری‬

‫‪ .1‬کمک های بشری ‪ -‬مساعدتهای نجات دهنده زندگی‬

‫انسانها به اساس اصول هفتگانۀ نهضت‬
‫‪ .2‬حفظ وقار و کرامت انسانی‪ -‬در حین و بعد از حوادث‬
‫انسانی وطبیعی‬
‫‪ .3‬تقویت آماده گی جامعه در برابر همچو حوادث‬
‫‪.‬‬

‫‪Internal‬‬
‫‪Page 39‬‬
 ‫پرنسیپ ها‪:‬‬

‫انسانی‪ Humanitarian :‬نجات زنده گی – کاهش مشکالت)‪.‬‬

‫عدم تبعیض‪(non-Partial :‬تمرکز برنیازمندی – اجتناب از تبعیض در بین‬
‫آسیب دیده گان) ‪.‬‬
‫بیطرفی‪( Neutrality :‬در درگیریهای مسلحانه)‪.‬‬
‫مستقل بودن‪ Independence:‬استقاللیت اهداف انساني از اهداف سیاسی‪،‬‬
‫اقتصادی‪،‬نظامی و غیره‪.‬‬
‫تبلیغ نکردن‪( :‬وسیله تبلیغ سیاسي ومذهبی) ‪.‬‬
‫شفافیت‪( :‬شفافیت برای کمک گیرنده وکمک دهنده) ‪.‬‬
‫عدم استفاده از مجبوریت ‪( :‬عدم استفاده از مجبوریت افراد آسیب دیده )‪.‬‬

‫‪Internal‬‬
‫‪Page 40‬‬
 ‫پرنسیپ های دیگر کمک بشری‪:‬‬

‫احترام به فرهنگ و رواج‬ ‫‪.1‬‬

‫استفاده از دانش و امکانات محلی‬ ‫‪.2‬‬
‫حفظ کرامت انسانی و احترام به کمک گیرنده‬ ‫‪.3‬‬
‫کاهش آسیب پذیری آینده(!‪)Do no harm‬‬ ‫‪.4‬‬
‫توجه به وقار و عزت انساني‬ ‫‪.5‬‬

‫‪Internal‬‬
‫‪Page 41‬‬
 ‫واقعه‪:‬‬
‫رويداد فيزيکي بالقوه است که احتمال مبدل شدن به حادثه را دارد‪.‬‬
‫واقعه مي تواند شامل هشدارها و عاليم پنهاني باشد که امکان‬
‫نمايان ساختن تهديدهاي آينده(خطر) را دارد‪.‬‬

‫‪Internal‬‬
‫‪Page 42‬‬
 ‫واقعه‬
Internal
Page 43
 ‫خطر‪:‬‬

‫پيامدهاي مخرب حوادث و خسارات جاني‪ ،‬مالي‪ ،‬محيط زيستي و‪ ..‬ناشي از‬
‫حوادث که منجر به رکود فعاليتهاي معيشتي روزانه افراد شود که در نتيجه‬
‫فعل و انفعاالت بين واقعات طبيعي و ساختهي بشر و شرايط آسيب پذيري به‬
‫وجودميآيد‪.‬‬

‫‪Internal‬‬
‫‪Page 44‬‬
 ‫خطرات‬

Internal
Page 45
 ‫عناصر معروض به خطر‪:‬‬

‫الف‪ .‬مردم(معيشت و مشاغل روزانه و صحت آنها)‬ ‫•‬

‫ب) ساختمانها و تاسيسات جامعه (خانهها‪ ،‬مکاتب‪ ،‬ساختمانهاي عامه)‬ ‫•‬
‫ج) تسهيالت رفاهي و خدماتي جامعه (راههاي مواصالتي‪ ،‬پلها‪ ،‬شفاخانهها‪ ،‬برق‬ ‫•‬
‫و سيستم آبرساني)‬
‫د) فعاليتهاي معيشتي و اقتصادي(مشاغل‪ ،‬امکانات توليدي و تجهيزات‪،‬‬ ‫•‬
‫محصوالت‪ ،‬صنايع و حرفهها)‬
‫ه) محيط زيست (منابع خدا داد‪/‬طبيعي)‬ ‫•‬

‫‪Internal‬‬
‫‪Page 46‬‬
 ‫تفکيک سه اصطالح خطر – حادثه – فاجعه‪:‬‬

‫آفت يا خطر طبيعی ( ‪ :)Natural Hazard‬آفت طبیعی عبارت از یک پروسه و حادثه طبیعی است که حیات و ملکیت انسان را با تهدید جدی مواجه می‬
‫سازد‪.‬‬

‫حادثه طبيعی (‪ :)Natural Disaster‬حادثه طبیعی یک رویداد آفت بار است که در یک وقت محدود و در یک ساحه مشخص واقع می شود‪.‬‬

‫معیارهای یک حادثه طبیعی‪:‬‬

‫تلف شدن حد اقل ‪ 10‬انسان یا بیشتر‬ ‫‪.I‬‬

‫متأثر شدن ‪ 100‬انسان یا بیشتر‬ ‫‪.II‬‬

‫اعالن حالت اضطراری‬ ‫‪.III‬‬

‫در خواست کمک بین المللی‬ ‫‪.IV‬‬

‫اگر هریک از معیار های فوق در یک حوادث موجود باشد یک حادثه طبیعی به وقوع پیوسته است‪.‬‬

‫فاجعه ناگهانی (‪ :)Catastrophe‬یک کتستروف عبارت از حوادث اعظمی است که برای ترمیم دوباره آن وقت زیاد وهزینه بسیار گزاف ظرورت باشد‪.‬‬

‫‪Internal‬‬
‫‪Page 47‬‬
 ‫مديريت حوادث (‪)Disaster Management‬‬
‫مجموعه سیاستها و تصمیمات اداری و عملیاتی که در رابطه با مراحل مختلف حادثه و در تمام‬
‫سطوح حوادث صورت گرفته و بوسیلة آن بتوان در صورت امکان از بروز حوادث جلوگیری نموده‬
‫و یا درصورت وقوع ‪ ،‬دركاهش اثرات ان ‪ ،‬آمادگي الزم‪ ،‬امدادرساني سریع و بهبودي وضعیت اقدام‬
‫نمود‪.‬‬

‫با مدیریت صحیح حوادث مي توان‬

‫روشهایي را به كاربرد كه هزینه ‪.‬هاي‬
‫اقتصادي حوادث به حداقل ممكن كاهش‬
‫یابد‪.‬‬

‫‪Internal‬‬
‫‪Page 48‬‬
 ‫خطر (‪)Risk‬‬
‫وضعیت خطرناک و خطرات متوقعه‪ ،‬چون تلفات‪ ،‬جراحات ‪ ،‬تخریب مالی‪،‬‬
‫متالشی شدن معیشت ‪ ،‬اختالل در فعالیت های اقتصادی و تخریب محیط که‬
‫احتماالا به اثر عوامل طبیعی و یا انسانی بوقوع پیوسته و سبب آسیب پذیری‬
‫گردد‪.‬‬

‫‪Internal‬‬
‫‪Page 49‬‬
 ‫آفت طبيعی (‪)Natural Hazard‬‬
‫آفت طبيعی ( ‪ :)Natural Hazard‬آفت طبیعی عبارت از یک پروسه و حادثه طبیعی‬
‫است که حیات و ملکیت انسان را با تهدید جدی مواجه می سازد‪.‬‬
‫‪ ‬آسیب ها‪ ،‬خطر صحت‪ ،‬جراحت‪،‬‬
‫‪ ‬خسارت مالی‪ ٬‬تآسیسات و تجهیزات‪،‬‬
‫‪ ‬تخریب محیط زیست وغیره‬

‫‪Internal‬‬
‫‪Page 50‬‬
 ‫حادثه طبيعی (‪)Natural Disaster‬‬
‫حادثه يا خطر طبيعی (‪ :)Natural Disaster‬حادثه طبیعی یک رویداد آفت بار است که‬
‫در یک وقت محدود و در یک ساحه مشخص واقع می شود‪.‬‬
‫معیارهای یک حادثه طبیعی‪:‬‬
‫تلف شدن حد اقل ‪ 10‬انسان یا بیشتر‬ ‫‪.I‬‬
‫‪ .II‬متأثر شدن ‪ 100‬انسان یا بیشتر‬
‫‪ .III‬اعالن حالت اضطراری‬
‫‪ .IV‬در خواست کومک بین المللی‬
‫اگر هریک از معیار های ذیل در یک حوادث موجود باشد این یک حادثه یا خطر طبیعی‬
‫است‪.‬‬
‫فاجعه ناگهانی (‪ :)Catastrophe‬یک کتستروف عبارت از حوادث اعظمی است که‬
‫برای ترمیم دوباره آن وقت زیاد وهزینه بسیار گزاف ظرورت باشد‪.‬‬
‫‪Internal‬‬
‫‪Page 51‬‬
 ‫مشخصات مهم حوادث‬
‫‪ ‬موقعيت حادثه‬
‫‪ ‬دفعات و احتمال وقوع حادثه‬
‫‪ ‬شدت و وسعت حاديه‬
‫‪ ‬مدت و دوام حادثه‬
‫‪ .1‬حوادث نطر به عوامل تشکيل خود بدو دسته منقسم گرديده‬
‫حوادث طبیعی‬
‫حوادث ناشی از فعالیت بشری‬
‫‪ -2‬حوادث نظر به شدت تاثيرات خويش نيز بدو دسته تقسيم شده است‬
‫حوادث سریع( ‪)Rapid onset‬‬
‫حوادث تدریجی(‪)slow onset‬‬
‫‪5‬‬
‫‪2‬‬
‫‪Internal‬‬
‫‪Page 52‬‬
 )Natural Disaster and Hazard( ‫تفاوت حادثه و خطر طبيعی‬

Internal
Page 53
 ‫کاهش خطر حوادث (‪)Disaster Risk Reduction‬‬
‫اقدامات قبل از وقوع حادثه جهت کنترول و محدود کردن تأثیرات ناگوار‬
‫خطرو حوادث طبیعی‪ ،‬تخریب محیط زیست‪ ،‬حوادث صنعتی وغیره اجرا‬
‫میگردند‪ ،‬که شامل جلوگیری‪ ،‬تخفیف و آماده گی میباشد‪.‬‬

‫‪Internal‬‬
‫‪Page 54‬‬
 ‫اقدامات کاهش خطر حوادث ( ‪Mitigation Measure of Disaster Risk‬‬
‫‪)Reduction‬‬

‫جلوگيری )‪ :(Prevention‬مجموعه اقداماتی است که قبل از وقوع حادثه‬

‫با هدف دفع وقوع آفات یا محدود ساختن آثار زیان بار آن انجام گردد‪.‬‬
‫کاهش ”تخفيف“ )‪ :(Mitigation‬میتواند به شکل فزیکی یا غیر فزیکی‬
‫باشد و در بر گیرنده پالنگذاری‪ ،‬آگاهی عامه ‪،‬اقدامات جهت محدود کردن‬
‫عواقب احتمالی تاثیرات حوادث طبیعی‪.‬‬
‫آمادگي (‪ :)Preparedness‬مجموعه اقداماتی است که توانایی جامعه‪ ،‬دولت‬
‫و مردم را در انجام مراحل مختلف مدیریت حادثه افزایش دهد‪.‬‬

‫‪Internal‬‬
‫‪Page 55‬‬
 ‫آمادگی (‪)Preparedness‬‬
‫‪ ‬آمادگي نيروي انساني‬
‫‪ ‬آمادگي امکانات و تجهيزات‬
‫‪ ‬آمادگي اقالم امدادي‬
‫‪ ‬آمادگي ارتباطات‬
‫‪ ‬آمادگي ترانسپورت‬
‫‪ ‬آمادگي اقالم عاجل غذايی‬
‫‪ ‬آمادگي حمايت هاي رواني‬

‫‪56Page 56‬‬
‫‪Internal‬‬
‫اقدامات ساختمانی و غير ساختمانی کاهش خطر حوادث )‪(Structural and non-structural Measures‬‬

‫‪‬اقدامت ساختمانی‪ :‬معیار های ساختمانی‪.‬‬

‫‪‬اقدامات غیر ساختمانی شامل پالنگذاری‪ ،‬پیشگویی‪ ،‬بیمه‪ ،‬هشدار ‪ ،‬آموزش و تخلیه و‬
‫مدیریت استفاده از زمین میباشد‪.‬‬

‫‪Internal‬‬
‫‪Page 57‬‬
 ‫ترميم و بازيابی (‪)Disaster Recovery‬‬
‫باز یابی شامل اقداماتی است که بعد از وقوع حوادث گرفته شده و به شکل عاجل تحت‬ ‫•‬
‫کنترل اوردن ‪ ،‬جمعیت آسیب دیده توسط یک سلسله از فعالیت های اتخاذ شده به اهداف‬
‫بازسازی و حمایت جان و زیربنا ها ی شان‪ ،‬بازیابی گفته میشود‪.‬‬

‫‪Internal‬‬
‫‪Page 58‬‬
 ‫امداد رسانی‬
‫امداد رسانی شامل اقداماتی جستجو و نجات و همچنان رسیدگی به‬
‫ضروریات اساسی مانند مسکن‪ ،‬آب‪ ،‬مواد غذایی و خدمات صحی‬
‫میباشد‪.‬‬

‫‪Internal‬‬
‫‪Page 59‬‬
 ‫احيای مجدد‬
‫فعالیت های که بعد از وقوع حادثه جهت موارد‬
‫ذیل صورت میگیرد‬
‫• ارزیابی خسارات و تلفات و ترمیم مساکن‬
‫• احیاء مجدد خدمات ضروری‬
‫• احیای مجدد فعالیت های اجتماعی و‬
‫اقتصادی‬

‫اصطالحات اساسی مدیریت حوادث‬ ‫‪60Page 60‬‬

‫‪Internal‬‬
 ‫باز سازی‬
‫• اقدامات دایمی برای بازسازی مساکن و زیر بنا ها و‬
‫خدمات اساسی‬

‫‪Internal‬‬
‫‪Page 61‬‬
 ‫وضعيت يا حالت اضطرار (‪)Emergency‬‬
‫‪ ‬وقوع وضعیت استثنائی که ممکن است ناشی از بروز یک حادثه طبیعی‬
‫و یا از فعالیت های بشری باشد که شرایط غیر عادی را برای کنترل‬
‫پیش می آورد ‪ .‬طی آن مردم قادر به براوردن نیازهایشان نیستند و با‬
‫مخاطرات جانی و مالی مواجه می باشند‪.‬‬

‫‪Internal‬‬
‫‪Page 62‬‬
 ‫سه اقدام عمده حالت اضطرار‬
‫وضعيت يا حالت اضطرار (‪)Emergency‬‬

‫‪ -۱‬نجات‪ :‬جابجا كردن افرادازمحل خطرناك به یك منطقه امن‪.‬‬

‫‪ -۲‬فرار‪ :‬جابجایي غیرقابل كنترول افراد ازمنطقه اضطراري‬
‫‪ -۳‬انتقال‪ :‬جابجایي پالنگذاری شده وقابل كنترل افراد ازمنطقه اضطراري‪.‬‬

‫‪Internal‬‬
‫‪Page 63‬‬
 ) Emergency Management ( ‫مديريت اضطرار‬

Internal
Page 64
 ‫مديريت اضطراری داری چهار هدف عمده ميباشد‬

‫حفظ زندگی‬ ‫‪‬‬

‫جلوگيری از صدمات وتلفات‬ ‫‪‬‬
‫حفاظت دارايی‬ ‫‪‬‬
‫حفاظت محيط زيست‬ ‫‪‬‬

‫‪Internal‬‬
‫‪Page 65‬‬
 ‫پالنگذاری مديريت اضطرار‬

‫‪‬پالن تخلیه‬
‫‪‬رهنمای عملیات شرایط اضطرای‬
‫‪‬پالن مدیریت و پاسخدهی اضطراری‬
‫‪‬پالن جلوگیری و جبران خسارات‬

‫‪Internal‬‬
‫‪Page 66‬‬
 ‫انکشاف پايدار (‪)Sustainable Development‬‬
‫‪‬این لغت به معنای دستیابی به توسعه اقتصادی و اجتماعی که‬
‫منابع طبیعی یک کشور متضرر نشود‪.‬‬
‫‪‬توسعه با تضمین ‪ :‬استفاده از منابع و محیط زیست که هیچ آسیبی‬
‫به دور نمای استفاده نسل های آینده وارد نسازد‪.‬‬

‫‪Internal‬‬
‫‪Page 67‬‬
 ‫استفاده عملی از مفاهيم اساسی حوادث در سيالب‬

‫‪68‬‬ ‫‪Page 68‬‬

‫‪Internal‬‬
 69 Page 69
Internal
 ‫ساحه تحت پوشش سیالب‬

‫‪70‬‬ ‫‪Page 70‬‬

‫‪Internal‬‬
 ‫پيش بينی سيالب بستگی به خصوصيات فصلی‪ ،‬ظرفيت‬
‫حوضه زهکشی‪ ،‬نقشه برداری حوزه سيالب دشت‪ ،‬سروی‬
‫های هوايی و زمينی‪ .‬امکانات هشدار دهی‪.‬‬

‫‪71‬‬ ‫‪Page 71‬‬

‫‪Internal‬‬
 ‫موقعيت محالت مسکونی درساحه‬ ‫‪‬‬
‫سيالب‬
‫عدم آگاهی از خطر جاری شدن سيالب‬ ‫‪‬‬
‫بيشتر باعث آسيب پذيری ميگردد‬
‫کاهش درجه ظرفيت جذب آب توسط‬ ‫‪‬‬
‫زمين (از بين رفتن جنګالت )‬
‫ساختمان ها و تهداب های غير مقاوم‬ ‫‪‬‬
‫ذخاير غذا ها‪ ،‬مواشی و حاصالت نا‬ ‫‪‬‬
‫محفوظ ‪.‬‬
‫قايق های ماهيگيری و صنايع بحری‬ ‫‪‬‬
‫بيشتر در ساحه سيالب آسيب پذير‬

‫‪72‬‬ ‫‪Page 72‬‬

‫‪Internal‬‬
 ‫خسارات ساختمان ها توسط شستن متواتر‪ ،‬مشبوع شدن خاک توسط آب‪ ،‬تخريب‬
‫شدن‪ ،‬تاثيرات بقايای اشيای شناور‪ ،‬لغزش زمين ناشی از خاک های مشبوع‪ ،‬آسيب در دره های بيشتر‬
‫و بزرگتر نسبت به فضای باز وارد ميشود‪.‬‬
‫شيوع احتمالی ماالريا‪ ،‬اسهال و عفونت های ويروسی‪.‬‬ ‫مرگ‬
‫منابع آب – امکان آلوده گی چاه ها و آب های زيرزمينی در اثر سيالب‬
‫ذخاير مواد غذايی ‪ .‬فارم های حيوانات و تخمه ها در داخل‬
‫نقشه ساحه سيالب‬

‫‪73‬‬ ‫‪Page 73‬‬

‫‪Internal‬‬
 74 Page 74
Internal
 ‫ساختن دیوارهای خریطه های ریګی در مقابل‬
‫سیالبها در دوران حادثه‬

‫‪Internal‬‬
‫‪Page 75‬‬
 76 Page 76
Internal
 77 Page 77
Internal
 ‫هدف‪ :‬تمرین مفاهیم اساسی در سه گروپ کاری‬
‫)‪(A‬اثرات منفی سیالب باالی محیط و جامعه‬
‫)‪(B‬روش های ممکن در جامعه برای کاهش خطر سیالب‬
‫)‪(C‬ضرورت جامعه در دو حادثۀ سیالب و خشکسالی‬

‫‪Internal‬‬
‫‪Page 78‬‬
 Thank you for your attention!

Internal
Page 79
 Types of Disaster and Hazards
‫انواع خطرات و آفات‬

Prepared By: Fahim Hoshmand ( JRC Project Focal Point)

Internal
Page 80
 ‫زلزله افغانستان‬

‫‪Internal‬‬
‫‪Page 81‬‬
 ‫تأثيرات زلزله (‪)Earthquake Effects‬‬
‫‪ ‬تکانها و شکست در زمين‬
‫ارگو بدخشان (‪ 12‬ثور سال‬ ‫‪ ‬لغزش زمين (‪)Landslide‬‬
‫‪)1393‬‬ ‫‪ ‬آتش‬
‫‪ ‬تلفات مالی و جانی‬
‫‪ ‬لوده گی آب‬
‫‪ ‬صحت‬

‫ارگو بدخشان (‪ 12‬ثور سال‬

‫‪)1393‬‬
‫زلزله ‪ 1995‬کوبی (‪ )Kobe‬جاپان‪.‬‬

‫‪Internal‬‬
‫‪Page 82‬‬
 ‫تأثيرات زلزله (‪)Earthquake Effects‬‬
‫خسارات زلزله در نقاط مختلف افغانستان‬

‫‪Internal‬‬
‫‪Page 83‬‬
 ‫پيشبينی و کاهش خطرات زلزله ( ‪Earthquake Prediction and‬‬
‫‪)Mitigation‬‬
‫‪ ‬زلزله در امتداد خطوط شکست و مرزهای پلیت های واقع می شود‪.‬‬
‫‪ ‬مناطق دورتر از مرز پلیت های و خطوط شکست از شدت زلزله در امان می باشد‪.‬‬
‫‪ ‬زلزله بطور دقیق قابل پیش بینی نیست‪.‬‬
‫‪ ‬تکرار (وقفه در وقوع مجدد) وقوع زلزله میتوان بطور تخمینی وقوع آینده زلزله را‬
‫اندک پیش بینی کند‪ .‬مثال‪ :‬وقوع زلزله در هر ‪ 30‬سال یک بار در یک منطقه‬
‫مشخص‪.‬‬
‫‪ ‬سیستم هشدار قبل از وقوع (‪ )Early Warning System‬میتواند از خطرات زلزله‬
‫اندک جلوگیری کند‪.‬‬
‫)امواج زلزله ( ‪ Focus → 4Km/Sec → 100Km/Sec‬‬
‫‪Internal‬‬
‫‪Page 84‬‬
 ‫کاهش خطرات زلزله (‪)Earthquake Mitigation‬‬
‫‪ ‬اقدامات جهت شناسایی مناطق و جمعیت های اسیب پذیر‬
‫‪ ‬اعمار تأسیسات مطابق پالن شهری و مطابق کد و ستندرد جیوتخنیکی‬
‫‪ ‬پروگرامهای اگاهی عامه‪ ،‬نقشه آفات و خطرات طبیعی‪ ،‬بیمه ساختمان و غیره‬
‫‪ ‬آمادگي خاص‪ :‬پروگرامهای اگاهي و آمادگي در مورد زلزله‪.‬‬
‫‪ ‬نيازمنديهاي خاص بعد از وقوع حادثه‬
‫‪ ‬جستجو و نجات‬
‫‪ ‬كمك هاي اضطراري طبي‬
‫‪ ‬بررسي خساره و ارزیابي نیازمندیها‬
‫‪ ‬احیای مجدد سریع‬
‫‪ ‬احیاي اقتصادي‬
‫‪ ‬تامین ارتباطات‬
‫‪ ‬وسايل ارزيابي اثرات‪ :‬مقیاس زلزله‬
‫‪Internal‬‬
‫‪Page 85‬‬
 ‫لغزش و نشست زمين (‪)Landslide and Land-subsidence‬‬
‫فکتورها و علت اساسی لغزش زمين‬

‫‪ ‬عامل عمده لغزش دامنه یا زمین‪ :‬جاذبه‬

‫زمین (‪)Gravity‬‬
‫‪ ‬فکتورهای کمک کننده‪:‬‬
‫‪ ‬زاویه میالن دامنه‬
‫‪ ‬ضخامت خاک باالی احجار تهدابی‬
‫‪ ‬یخ در طبقات زیر زمین‬
‫‪ ‬آب در خاک یا توده پارچه های سنگ‬
‫‪ ‬بارش‬
‫‪ ‬پوشش نباتات‬
‫‪ ‬اسباب حرکت یک دامنه‪ :‬زلزله‪ ،‬ازدیاد‬
‫وزن در قسمت باالی میالن‪ ،‬زیر‬
‫تراشی بیخ میالن‪ ،‬باران شدید‪.‬‬
‫‪Page 86‬‬
‫‪Internal‬‬
 ‫انواع لغزش زمين‬
‫‪ ‬لغزش زمین بطروق مختلف انسانها را متأثر می سازد‪.‬‬
‫‪ ‬لغزش زمین انسانها را زیر خاک و اوار ساخته و ویرانی بینهایت زیادی را به تأسیسات وارد نموده‬
‫که سبب خسارات زیاد مالی و جانی می شود‪.‬‬
‫انواع لغزش زمين‬

‫ارگو بدخشان (‪ 12‬ثور سال‬

‫‪)1393‬‬

‫‪Internal‬‬
‫‪Page 87‬‬
 ‫نشست زمين (‪)Land-subsidence‬‬

‫‪ ‬آبهای زیرزمینی نمکیات قشر زمین‬

‫(‪ Salt Dome‬یا ‪ )Diapir‬را منحل ساخته‬
‫و خالیگاهای قشر زمین سقوط می کند‪.‬‬

‫ارگو بدخشان (‪ 12‬ثور سال‬

‫‪)1393‬‬
‫‪Doline Collapse‬‬

‫ساحه مسکونی در شرق جرمنی (‪)2010‬‬

‫‪Karlukovo karst region‬‬

‫‪Internal‬‬
‫‪Page 88‬‬
 ‫لغزش زمين در ارگو بدخشان‬
‫‪ ‬حوالی ‪ 12‬قبل از ظهر روز جمعه ‪ 12‬ثور سال ‪1393‬در منطقه ارگو بدخشان به اثر لغزش زمین‬
‫حدود ‪ 2500-2100‬جان خود را از دست داد‪.‬‬
‫‪ ‬بیش از ‪ ۷۰۰‬خانوار دیگر از قریههای مجاور را که در معرض تهدید بودند از منطقه خارج کرده اند‪.‬‬

‫ارگو بدخشان (‪ 12‬ثور سال‬

‫‪)1393‬‬
‫ارگو بدخشان (‪ 12‬ثور سال‬
‫‪)1393‬‬

‫ارگو بدخشان (‪ 12‬ثور سال‬

‫‪Internal‬‬ ‫‪Page‬گو بدخشان (‪ 12‬ثور سال‬
‫‪ 89‬ار‬
 ‫جلوگيری و کاهش خطرات لغزش زمين‬
‫‪ ‬جلوگیری از اعمار منازل رهایشي و تأسیسات باالی و در دامنه پشته های با داشتن‬
‫نشیب زیاد و مرکب از خاكهاي نرم و سست‬
‫‪ ‬جلوگیری از اعمارسركها و تمدید لینهاي مخابراتي در ساحه کوهی‪.‬‬
‫‪ ‬جلوگیری از اعمار منازل در خاک های سست و طبقات غیر مستحکم‬
‫‪ ‬جلوگیری از اعمار ساختمانهای با تهداب ضعیف‬
‫‪ ‬اگاهي در مورد لغزش زمین‬
‫‪ ‬نقشه برداري لغزش زمین‬
‫‪ ‬نظارت از پیش رفت لغزش زمین توسط ‪Remote Sensing, GIS, Stellate Image‬‬
‫‪ ‬بیمه‬
‫‪ ‬مايحتاج بعد از وقوع حادثه‪ :‬جستجو و نجات؛ كمك هاي طبي؛ سرپناه هاي اضطراري‬
‫براي بي خانمان‪.‬‬
‫‪Internal‬‬
‫‪Page 90‬‬
 ‫لغزش زمين در افغانستان‬

‫‪Internal‬‬
‫‪Page 91‬‬
 ‫آفات جيولوجيکی که افغانستان آنرا تجربه‬
‫نکرده است‬

‫‪ ‬مگماتيزم و آتشفشانها‬
‫‪ ‬خطرات آتشفشانها‬
‫‪ ‬سونامی و خطرات آن‬

‫مگما عبارت از مواد گداخته و فروزان طبیعی داخل زمین است که عمدتا از مخلوط سلیکاتها‪،‬‬ ‫‪‬‬
‫مواد مفره و بخارات آب متشکل می باشد‪.‬‬
‫‪Internal‬‬
‫‪Page 92‬‬
 ‫آتشفشانها (‪(Volcanoes‬‬
‫‪ :Volcanism‬اتشفان یا ولکانیزم عبارت از مجموع پروسه های طبیعی است که باعث صعود مگما از منتل به سطح‬
‫زمین گردیده و سبب تشکیل آتشفشانها‪ ،‬جبال آتشفشانی و به احجار ناریه سطحیه می شود‪.‬‬

‫‪Internal‬‬
‫‪Page 93‬‬
 ‫خطرات آتشفشانها و کاهش آن‬
‫‪ ‬جریان الوا‬
‫‪ ‬دود و گرد آتشفشان‬
‫‪ ‬گاز های زهری‬
‫‪ ‬کاهش‪:‬‬
‫‪ ‬تحقیقات جیولوجیکی‬
‫‪ ‬شناسایی ساحات آتشفشانی‬
‫‪ ‬اگاهی دهی‬
‫‪ ‬جلوگیری از اسکان در ساحات‬
‫اسیب پذیر‬

‫‪Internal‬‬
‫‪Page 94‬‬
 ‫حوادث و آفات اقليمی (‪)Climatic Hazards‬‬

‫سيالب )‪(Flooding‬‬
‫عوامل عمده جاری شدن سيالبها‪:‬‬
‫فعالیت جیولوجیکی آبهای سطحی‬ ‫‪ ‬شدت بارش‬
‫‪ ‬سختی زمین‬
‫حوادث‪:‬‬
‫انتقال خاکها‪ ،‬سنگها‪ ،‬ویران کردن قریه ها و شهر ها‪ ،‬زراعت‪ ،‬تلفات مالی و جانی‬

‫‪Internal‬‬
‫‪Page 95‬‬
 ‫سيالبها در افغانستان‬
‫سیالبها در والیات شمال جوزجان‪ ،‬سرپل‪ ،‬فاریاب‪،‬‬
‫هرات و غرب بادغیس جان ده ها تن را گرفت ‪.‬‬

‫‪Internal‬‬
‫‪Page 96‬‬
 ‫جلوگيری و کاهش خطرات سيالب‬
‫جلوگيری‪:‬‬
‫‪ ‬جلوگیری از اعمار منازل دردهنه دریاها‪ ،‬ساحه تحت سیالب (‪ )Flood Plain‬و یا‬
‫در وسط دره کوهی‪.‬‬
‫‪ ‬اگاهی‬
‫‪ ‬هشدار قبل از وقوع‬
‫‪ ‬امادگی بعد از وقوع سیالب‬

‫سیالبها در والیات شمال جوزجان‪ ،‬سرپل‪ ،‬شمال غرب فاریاب‪ ،‬و غرب بادغیس‬
‫‪Internal‬‬
‫‪Page 97‬‬
 ‫تغيير اقليم (‪)Climate Change‬‬
‫‪ ‬گرم شدن کرۀ زمين و تأثيرات گازهای گلخانه يی‬
‫از اغاز انقالب صنعتی در اواخر قرن ‪ 17‬درجه حرارت کرۀ زمین به اندازه‬
‫یک درجه سانتیگراد افزایش یافته است‪ ،‬با افزایش سریع از سال ‪.1970‬‬
‫‪ IPCC‬در سال ‪ 2007‬تخمین کرد که در طول قرن آینده درجه حرارت به‬
‫اندازه ‪ 1.6‬الی ‪ 3.4‬درجه سانتیگراد افزایش خواهد یافت‪.‬‬

‫‪ ‬باال رفتن سطح گازات گلخانه يی‬

‫‪CFCs‬‬
‫باال رفتن درجه حرارت کرۀ زمين‬

‫‪Internal‬‬
‫‪Page 98‬‬
 )Climate Change Effects( ‫تأثيرات تغيير اقليم‬

‫ ذوب شدن‬
‫يخهای قطبين‬
)Arctic Thaw(

)Sea-Level Rise( ‫ ارتفاع سطح آب بحر‬

Internal
Page 99
 ‫تأثيرات تغيير اقليم (‪)Climate Change Effects‬‬

‫‪ ‬دوران هوا در کرۀ زمين (‪)Global Air Circulation‬‬

‫‪ ‬هوا در استوا بی نهایت گرم و در قطبین نهایت سرد می باشد‪.‬‬
‫‪ ‬صعود و افت کتله های هوا در عرض البلد مختلف سبب تشکیل اقلیم‬
‫های مختلف می شود‪.‬‬
‫‪ ‬حالت بحرانی هوا در مرز هوای گرم و سرد بوجود می آید که سبب‬
‫توفانهای رعد و برق (‪ )Thunderstorms‬می گردد‪.‬‬

‫‪Internal‬‬
‫‪Page 100‬‬
 ‫پروسه ‪El Nino‬‬ ‫تأثيرات تغيير اقليم‬

‫‪Internal‬‬
‫‪Page 101‬‬
 ‫تأثيرات تغيير اقليم (‪)Climate Change Effects‬‬
‫‪ ‬بیابان سازی(‪ :)Desertification‬تغییرات اقلیمی و فعالیت های‬
‫انسانی باعث تبدیل زمین کشت پذیر به صحرا در اثر سهل انگاری یا‬
‫عوامل طبیعی شده است‪.‬‬
‫‪ ‬بیابان سازی ‪ 70‬فیصد زمین خشک را متأثر کرده است که ‪30‬‬
‫فیصد سطح زمین را احتوا می کند‪.‬‬
‫‪ ‬سیالبها (‪)Floods‬‬
‫‪ ‬گردباد ها (‪)Tornadoes‬‬
‫‪ ‬توفان‪ ،‬تندباد (‪)Hurricanes‬‬
‫توفان‪ ،‬توندباد‬ ‫‪ ‬امواج و توفانهای حرارتی (‪)Heat Waves‬‬
‫(‪)Hurricanes‬‬ ‫‪ ‬آتش سوزی (‪)Wildfire‬‬
‫‪ ‬سرد شدن اتمسفیر ( ‪)Atmospheric Cooling‬‬

‫سرد شدن اتمسفير‬

‫گردباد ها (‪)Tornadoes‬‬ ‫آتش سوزی‬

‫‪Internal‬‬
‫‪Page 102‬‬
 ‫تأثيرات تغيير اقليم در افغانستان‬
‫بعد از ‪ 1960‬در هر پنج سال به اندازه ‪ 1°C‬افزایش نموده است‬

‫‪ ‬گرمی و سردی بیش از حد‬

‫‪Internal‬‬
‫‪Page 103‬‬
 ‫آفات اقليمی افغانستان‬
‫سيالب‬

‫برف کوچها‬

‫خشکسالی‬

‫بر اساس راپور وزارت زراعت و مالداری تقریبا ا‬

‫‪ 200000‬خانواده در افغانستان توسط خشکسالی‬
‫های متمادی متأثر شده است (‪.)2019‬‬

‫برف کوچها‬
‫‪Internal‬‬
‫‪Page 104‬‬
 ‫آفات اقليمی افغانستان‬ ‫‪ ‬توفانهای ريگی‬

‫‪Internal‬‬
‫‪Page 105‬‬
 ‫کاهش تغييرات اقليم (‪)Mitigation of Climate Change‬‬

‫‪ ‬کاهش توليد ‪ CO2‬و ديگر گازات گلخانه يی‬

‫‪ ‬کنترول ‪CFCs‬‬
‫‪ ‬جلوگيری از استعمال منابع انرژی تجديد ناپذير فسيلی‬
‫‪ ‬استفاده از منابع انرژی قابل تجديد‬
‫‪ ‬راه اندازی پروگرامهای سازگاری با تغيرات اقليمی‬
‫‪ ‬کنترول رشد نفوس‬
‫‪ ‬انکشاف پايدار‬
‫‪ ‬تطبيق قوانين و مقررات بين المللی جهت کاهش تغييرات اقليمی‬
‫‪Internal‬‬
‫‪Page 106‬‬
 ‫آفات و حوادث محيط زيستی‬
‫‪Environmental Disasters and Hazards‬‬
‫‪ ‬آلودگی محیطی‬
‫‪ ‬آلودگی هوا‬
‫‪ ‬آلودگی آبها‬
‫‪ ‬تخریب الیه اوزون‬
‫‪ ‬گرم شدن کرۀ زمین‬
‫عوامل عمده‪ :‬استفاده از منابع تجدید ناپذیر و تولید گازات گلخانه یی‪،‬‬
‫افزایش نفوس‪ ،‬استفاده بیش از حد از منابع و تولید ضایعات‪،‬‬
‫‪Internal‬‬
‫‪Page 107‬‬
 ‫آلودگی محيط زيست‬
‫‪Environmental Pollution‬‬
‫‪ ‬آلودگی عبارت از هرگونه تغيير در خصوصيات اجزاء متشکله محيط که به طور‬
‫مستقيم و غير مستقيم منافع و حيات موجودات زنده را به مخاطره اندازد‪.‬‬

‫‪Internal‬‬
‫‪Page 108‬‬
 ‫مشکالت محيط زيست افغانستان‬
‫آلودگی هوا توسط مواد سخت فسيلی و غيره‬

‫قطع جنگالت‬

‫تجمع زباله ها‬ ‫آتش زدن جنگالت‬

‫‪Internal‬‬
‫‪Page 109‬‬
 ‫مشکالت محيط زيست افغانستان‬

‫دشت زراعی‬

‫آلودگی آبهای سطحی (دريای کابل)‬

‫تراکم و رشد نفوس‪ ،‬انجن های‬

‫‪ Page‬حيات وحش‬
‫‪110‬شکار‬
‫‪Internal‬‬ ‫خراب و مواد سخت بی کيفيت‬
Internal
Page 111
Internal
Page 112
 ‫تغیرات اقلیمی در حال رخ دادن است‪ ،‬اثرات آن از قبل در تمام جهان محسوس است مردمان‬
‫مستضعف و آسیب پذیر اکثرا از همه بیشتر به بدترین نحوه آن متاثر هستند صلیب سرخ و هالل احمر‬
‫متعهد است تا از آسیب پذیرترین مردم خود مراقبت نماید تا بیشتر و بهتر کار نماید و مقاومت آنها را‬
‫‪Internal‬‬ ‫تقویت بخشد " نجات مردم و تغیر اذهان در صدر کار ماست"‬‫‪Page 113‬‬
 ‫تغییرات اقلیمی و‬
‫عوامل تغییرات اقلیمی‬

‫• درجه حرارت جهان از بابت فعالیت های انسانی طور وسیع در حال بلند‬
‫شدن است‪.‬‬
‫• اقلیم ما طور همیشه نوسانات مختلفی در برابر فکتورهایی چون انرژی آفتاب‬
‫داشته و دارد‪.‬‬
‫• آتشفشان ها و تغییرات طبیعی‪ ،‬صفحات حرارتی‪ ،‬گاز های گلخانه یی )‪(GHG‬‬
‫را تشکیل میدهد اما حاال ساینس دانان خاطر نشان ساخته اند که گرمایش‬
‫زمین به این تازه گی ها طور سریع به طرف گرم شده میرود که در نهایت‬
‫فعالیت های انسانی را قسما می توان به مالمتی گرفت‪.‬‬

‫‪Internal‬‬
‫‪Page 114‬‬
 ‫اثرات تغییرات اقلیمی‬
‫– هرچند اقلیم می تواند خطرات حوادث را ازدیاد بخشد قابلیت های مردم و‬
‫ایستاده گی در برابر طوفان ها خشکسالی ها مباحث مهمی است و یا هم‬
‫کاهش دادن خطرات است بلکه اکثرا توسط سایر فکتورها متاثر می گردد‪.‬‬

‫– کدام فکتورها؟‬

‫شما بگویید!‬

‫‪Internal‬‬
‫‪Page 115‬‬
 ‫به نظر شما در این تصویر چه چیز باعث تغییرات اقلیم شده و‬
‫یا این تصویر اصالا به تغییرات اقلیمی کدام ربطی دارد؟‬
‫‪Internal‬‬
‫‪Page 116‬‬
 ‫• به نظر میرسد که ریزش باران های سنگین و مکرر در‬
‫قرن ‪ 21‬ازدیاد چشمگیر یابد و سیالب های مدهش را در‬
‫بیشترین ساحات جهان شا هد خواهیم بود همچنان سایر‬
‫فکتور ها ی دیگر خطرات سیالب را افزایش خواهد داد‬
‫ازقبیل شهری شدن سریع مردم و منابع ضعیف طبیعی و‬
‫مدیریت آن از جمله موارد است که قابل مکث است‬

‫‪Internal‬‬
‫‪Page 117‬‬
 ‫شدهوو‬
‫اقلیمشده‬
‫تغییراتاقلیم‬
‫باعثتغییرات‬
‫چیزباعث‬
‫تصویرچهچهچیز‬
‫اینتصویر‬ ‫شمادردراین‬
‫نظرشما‬
‫بهبهنظر‬
‫دارد؟‬ ‫ربطی‬ ‫کدام‬ ‫اقلیمی‬ ‫تغییرات‬ ‫به‬ ‫یا این تصویر اص االا‬
‫یا این تصویر اصال به تغییرات اقلیمی کدام ربطی دارد؟‬
‫‪Internal‬‬
‫‪Page 118‬‬
 ‫• تغیرات اقلیمی باعث خواهد شد تا خطرات درجه حرارت‬
‫طور فوق العاده در اکثر قسمت های جهان باال رود و‬
‫موج های گرم می تواند میزان مرگ و میر راباال ببرد به‬
‫طور اخص در میان کهن ساالن و مریضان که از ناحیه‬
‫بیماری های دایمی رنج میبرند‬

‫‪Internal‬‬
‫‪Page 119‬‬
 ‫به نظر شما در این تصویر چه چیز باعث تغییرات اقلیم شده و‬
‫یا این تصویر اصالا به تغییرات اقلیمی کدام ربطی دارد؟‬
‫‪Internal‬‬
‫‪Page 120‬‬
 ‫• سونامی عوامل مختص به خود را دارد مانند زلزله ناگهانی‬
‫حرکت سطح ابحار تغییر داده و باعث می گردد تا زیان‬
‫های سونامی به مراتب باالتر رود‪ ،‬بدین اساس می توان‬
‫گفت که رخ دادن سونامی ربطی با تغییر اقلیم ندارد‬

‫‪Internal‬‬
‫‪Page 121‬‬
 ‫به نظر شما در این تصویر چه چیز باعث تغییرات اقلیم شده و‬
‫یا این تصویر اصالا به تغییرات اقلیمی کدام ربطی دارد؟‬
‫‪Internal‬‬
‫‪Page 122‬‬
 ‫• تغییرات اقلیمی می تواند سطح آب را باال ببرد باال رفتن‬
‫آب می تواند باعث سیالب های ساحلی گردد و ذوب شدن‬
‫توته های عظیم یخچال ها سطح آب را باال برده و سطح‬
‫ابحار وسعت پیدا نموده و زمین به طرف گرم شدن می‬
‫رود‬

‫‪Internal‬‬
‫‪Page 123‬‬
 ‫به نظر شما در این تصویر چه چیز باعث تغییرات اقلیم شده و‬
‫یا این تصویر اصالا به تغییرات اقلیمی کدام ربطی دارد؟‬
‫‪Internal‬‬
‫‪Page 124‬‬
 ‫• آب ابحار بیشتر تیزابی خواهد گردید در حال که کاربن‬
‫دای اکساید و تمرکز آن در اتوموسفیر زمین باال میرود‪.‬‬
‫• تیزابی شدن ابحار (اسیدی تی) تمامی زنده جان ها را‬
‫یعنی ایکو سیستم ابحار را صدمه میرساند مانند صخره‬
‫های مرجانی و غیره‬

‫‪Internal‬‬
‫‪Page 125‬‬
 ‫به نظر شما در این تصویر چه چیز باعث تغییرات اقلیم شده و‬
‫یا این تصویر اصالا به تغییرات اقلیمی کدام ربطی دارد؟‬
‫‪Internal‬‬
‫‪Page 126‬‬
 ‫• ممکن است اطمینان باالیی وجود دارد که تغییر در افزایش‬
‫باران های سنگین موجب لغزش زمین در برخی مناطق‬
‫خواهد شد‪ .‬موج های گرما ‪ ،‬ذوب شدن یخچال ها یخبندان ‪،‬‬
‫ویا تخریب اعماق زمین نیز به احتمال زیاد باعث لغزش‬
‫زمین و فرسایش در مناطق کوهستانی خواهد شد‪.‬‬

‫‪Internal‬‬
‫‪Page 127‬‬
 ‫به نظر شما در این تصویر چه چیز باعث تغییرات اقلیم شده و‬
‫یا این تصویر اصالا به تغییرات اقلیمی کدام ربطی دارد؟‬
‫‪Internal‬‬
‫‪Page 128‬‬
 ‫• زمین لرزه ها ناشی از تغییر اقلیم نیستند‪ .‬آنها عمدتا در اثر‬
‫جدایی در امتداد خطوط جغرافیایی ایجاد می شوند و مربوط‬
‫به فعالیت آتشفشانی هستند‪ .‬فعالیتهای انسانی مانند انفجار‬
‫مین یا آزمایش هسته ای نیز می تواند زمین لرزه ایجاد کند‪.‬‬

‫‪Internal‬‬
‫‪Page 129‬‬
 ‫به نظر شما در این تصویر چه چیز باعث تغییرات اقلیم شده و‬
‫یا این تصویر اصالا به تغییرات اقلیمی کدام ربطی دارد؟‬
‫‪Internal‬‬
‫‪Page 130‬‬
 ‫• تغییرات در نمونه های باران و درجه حرارت بلند خطرات‬
‫خشکسالی را افزایش می دهد‪ .‬به احتمال زیاد خشکسالی در‬
‫بعضی از ساحات افزایش خواهد یافت ‪ .‬خشکسالی می‬
‫تواند باعث تخریب زمین ‪ ،‬آتش سوزی در جنگالت ‪،‬‬
‫کمبود مواد غذایی و آب ‪ ،‬خسارت زراعتی و همچنین‬
‫بیماری های ناشی از آب و مواد غذایی شود‪.‬‬

‫‪Internal‬‬
‫‪Page 131‬‬
 ‫تشکر از توجه تک تک شما‬

‫‪Internal‬‬
‫‪Page 132‬‬
 Contingency Planning& Early warning System

‫پالن احتياطی‬
‫وهشداردهی قبل از وقوع حادثه‬

133 Page 133

Internal
 ‫تعریف پالن احتیاطی‪:‬‬
‫‪ ‬يک روند مديريتي است که حوادث و حاالت‬
‫مشخص بالقوه را که ميتواند جامعه يا‬
‫محيط را تهديد نمايد تحليل نموده و‬
‫ترتيباتي را پيشاپيش بر پا ميکند تا‬
‫پاسخگويي به وقت‪ ،‬مؤثر‪ ،‬و مناسب را‬
‫درهمچو حادثات و حاالت ممکن سازد‪.‬‬

‫‪134‬‬ ‫‪Page 134‬‬

‫‪Internal‬‬
 ‫تعریف‪...‬‬

‫‪‬مراحل تنظیم شده و منسجم شده میباشد‬

‫و وقتي از آن کار گرفته میشود که یک‬
‫حادثه یا حالت اضطرار به وجود آید ‪.‬‬

‫‪‬یک پالن ریزرف است که برای پروسه‬

‫ها‪ ،‬جوابگویی به حالت اضطرار و بعد‬
‫از حادثه برای اعادۀ حالت عادی میباشد‪.‬‬
‫‪135‬‬ ‫‪Page 135‬‬
‫‪Internal‬‬
 ‫هدف برنامه ریزی احتیاطی‬

‫‪ ‬به صورت عاجل در چند روز اول که حادثه ناگوار رخ‬

‫ميدهد به هماهنګی‪ ،‬تنظيم پاسخ دهی وغيره ما را‬
‫رهنمايی مینمايند‪.‬‬
‫‪ ‬سيستم افهام وتفهيم را برقرارمی نمايند‪،‬‬
‫‪ ‬رول و وظايف افراد و ادارات سکتوری را واضح می‬
‫سازد‪.‬‬
‫‪ ‬پاسخ دهی مؤثر را ممکن میسازد‬
‫‪ ‬اعاده (برگشت به حالت اولی ) را يقينی میسازد‬

‫‪136‬‬ ‫‪Page 136‬‬

‫‪Internal‬‬
 ‫چرا پالن احتیاطی را ترتیب می نمایم؟‬
‫‪ ‬يقينی ساختن مصونيت تمام مردم‪.‬‬
‫‪ ‬آماده ساختن مردم برای مقابله با حاالت اضطراری‬
‫گوناگون‬
‫‪ ‬يقينی ساختن فعاليت های اساسی در دوران حالت‬
‫اضطرار‬
‫‪ ‬محدود وبه حد اقل رساندن زيان و ضرر‬
‫‪ ‬در دوران حالت اضطرار تسهيل برای تصميم گيری‬
‫‪ ‬بدست آوردن اهداف اعاده به وقت وبه شکل موثر ‪.‬‬

‫‪137‬‬ ‫‪Page 137‬‬

‫‪Internal‬‬
 ‫لیول پالن گذاری‬

‫به سطح جامعه‬ ‫‪‬‬

‫به سطح ولسوالی‬ ‫‪‬‬
‫به سطح واليت‬ ‫‪‬‬
‫به سطح زون‬ ‫‪‬‬
‫به سطح کشور‬ ‫‪‬‬
‫به سطح منطقه ( که شامل کشورها ميباشد)‬ ‫‪‬‬

‫‪138‬‬ ‫‪Page 138‬‬

‫‪Internal‬‬
 ‫پالن گذاری توسط رضاکاران جامعه‬
‫برنامه ريزی احتياطی به سه سؤال ذيل پاسخ می دهد‪:‬‬

‫‪ ‬چه چيز واقع خواهد شد؟‬

‫‪ ‬کدام کارها ما بايد در مقابل آن انجام دهيم؟‬
‫‪ ‬و کدام کارها ما قبل از وقت انجام دهيم تا آماده باشيم؟‬

‫‪139‬‬ ‫‪Page 139‬‬

‫‪Internal‬‬
 ‫در برنامه ريزی احتياطی موارد ذيل گنجانيده می‬
‫شود‪:‬‬
‫• معلومات مختصر درباره خطرات‬
‫• کدام منابع و امکانات پيش از پيش موجود است ؟‬
‫• چالش ها و موانع ما چه میباشد؟‬

‫‪140‬‬ ‫‪Page 140‬‬

‫‪Internal‬‬
 ‫پالن قبل از آماده گی ‪:‬‬

‫• پالن قبل از اماده گی باید تمام اقدامات که قبل‬

‫از حادثه اجرا می شود در بر گیرد تا که مردم‬
‫و منابع موجود جامعه نجات داده شود ‪ .‬که‬
‫شامل پروسه تخلیه‪ ،‬ذخیره نمودن مواد کافی‪،‬‬
‫تحلیل خطر که پالن برای اعاده ترتیب و‬
‫تریننگ ها راه اندازی گردد ‪.‬‬

‫‪141‬‬ ‫‪Page 141‬‬

‫‪Internal‬‬
 ‫تخلیه‬

‫‪ ‬پالن تخليه‬
‫کدام محل نزديک است و کجا تخليه صورت ګيرد ؟‬ ‫–‬
‫کی ها مسئول ميباشد؟‬ ‫–‬
‫کی میماند و کی میرود؟‬ ‫–‬
‫کجا برويم و به چقدر فاصله؟‬ ‫–‬
‫چه وقت برمیگرديم؟‬ ‫–‬
‫کدام کارها بايد در ظرف ‪ ۱۵‬دقيقه انجام داده شود ؟‬ ‫–‬

‫‪142‬‬ ‫‪Page 142‬‬

‫‪Internal‬‬
 ‫نقشه کشی و پيشبيني‪:‬‬
‫تشخیص مناطق و جوامع معروض به خطر‬

‫اطالع دهی قبل از وقوع‬

‫‪ .1‬مجموعه ظرفیت هاي ضروري براي تولید و پخش‬

‫معلومات‬
‫‪ .2‬هشداري به موقع و منطقي جهت آماده ساختن افراد‪،‬‬
‫جوامع و موسسات معروض به اتفاقات براي اقدامات‬
‫مناسب و در وقت کافي تا از خسارات و زیان ممکنه‬
‫جلوگیري صورت گیرد‪.‬‬

‫‪Internal‬‬
‫‪Page 143‬‬
 ‫اصول سيستم اطالع دهی قبل از وقوع‬

‫‪1‬‬

‫‪Internal‬‬
‫‪Page 144‬‬
 ‫اصول سيستم اطالع دهی قبل از وقوع‬

‫‪2‬‬

‫‪Internal‬‬
‫‪Page 145‬‬
 ‫اصول سيستم اطالع دهی قبل از وقوع‬

‫‪3‬‬

‫‪Internal‬‬
‫‪Page 146‬‬
 ‫اصول سيستم اطالع دهی قبل از وقوع‬

‫‪4‬‬

‫‪Internal‬‬
‫‪Page 147‬‬
 ‫نتيجه گيری‬

‫‪ .1‬برای کاهش خطرات ضروری ميباشد که پالن احتياطی به‬

‫تمام سطوح ترتيب و عملی شود‪.‬‬
‫‪ .2‬برای ترتيب پالن احتياطی ضروری ميباشد که ازتمام منابع‬
‫دست داشته کار گرفته شود‪.‬‬
‫‪ .3‬پالن احتياطی نه تنها يک پالن است بايد اين پالن به شکل‬
‫مسلسل و مکرر در تمام عرصه های زنده گی و تجمع مردم‬
‫تمرين شود تا مردم بتواند از خطرات حوادث نجات يابد و با‬
‫شيوه های شان اشنا باشد‪.‬‬

‫‪Internal‬‬
‫‪Page 148‬‬
 ‫بسم هللا الرحمن الرحیم‬
‫سيستم هشداردهی قبلی‬
‫‪Early warning system‬‬

‫‪Internal‬‬
‫‪Page 149‬‬
 ‫هشدار دهی قبلی به چی معنی است؟‬

‫‪Internal‬‬
‫‪Page 150‬‬
 ‫مقدمــــــه‬

‫‪ ‬در اواخر قرن ‪ 21‬میالدی فاجعه های انسانی و ویرانی های ناشی از حوادث یک بار‬
‫دیگر موضوع داغ و سرخط روزنامه های جهانی را تشکیل داده است‪.‬‬
‫‪ ‬در افغانستان نیز ما شاهد حوادث زیاد طبیعی در بسیاری از والیت ها در فصل های‬
‫زمستان و بهار بوده ایم‪ .‬و چنین می نماید که این حوادث در هر موقع به وقوع پیوسته‬
‫و تلفات و خسارات زیادی جانی و مالی را ببار می آورند‪.‬‬
‫‪ ‬تجارب جهانی نشان میدهد که انکشافات و استفاده از سیستم هشدار دهی فوری در تقلیل‬
‫آالم بشری و خسارات مالی مردم نقش بسزای داشته و مردم را قادر به آن میسازد تا‬
‫خود و فامیل هایشان را که به حوادث طبیعی مواجه میگردند‪ ،‬نجات دهند‪.‬‬

‫‪Internal‬‬
‫‪Page 151‬‬
 ‫راه های کاهش خطر حوادث‪.‬‬
‫راه های کاهش خطرات حوادث‪:‬‬
‫‪ .1‬نقشه خطر‪.‬‬
‫‪ .2‬برنامه هاي تربیوي براي اگاهي عامه‪.‬‬
‫‪ .3‬ارزیابي و كاهش آسیب پذیري منازل‪.‬‬
‫‪ .4‬كنترول استفاده از زمین‪ ،‬زون بندي‪ ،‬قانون اعمار‬
‫منازل‪.‬‬

‫‪Internal‬‬
‫‪Page 152‬‬
 ‫هشدار دهی قبلی‬

‫تعريف‪ -:‬هشدار دهی قبلی اطالع رسانی قبل از حادثه جهت کاهش خسارات جانی‬
‫ومالی یک حادثه میباشد‪.‬‬

‫مناطق روستایی به طور خاص تحت تاثیر قرار می گیرند‪ .‬برای این شرایط‪،‬‬ ‫•‬
‫هشدار دهی قبلی برای کاهش پیامدهای حوادث طبیعی مفید است‪ .‬به دنبال‬
‫بهبود ارتباطات بین ولسوالی ها و اطالع رسانی به مردم در مورد چگونگی‬
‫تخلیه و صرفه جویی از ابزار های در دست داشته استفاده میگردد تا کاهش‬
‫دهی در حوادث صورت گیرد‪ .‬نگرانی این است که چگونه از استفاده می‬
‫شود و چه چیزی موثر است‪ .‬بنابراین‪،‬دو مسیر فرا راه ما وجود دارد‪.‬‬

‫‪Internal‬‬
‫‪Page 153‬‬
 ‫قدم نخست‬
‫تهیه و تنظیم سیستم های هشدار دهنده به محالت آسیب پذیر‬
‫و یا آسیب دیده‬

‫‪Internal‬‬
‫‪Page 154‬‬
 ‫روش های اطالع رسانی به اهالی طرف تهدید از حادثات‬

‫روش های معمول برای اطالع رسانی از احتمال وقوع حادثات و یا‬
‫در جریان حادثات به مردم محل‬

‫‪Internal‬‬
‫‪Page 155‬‬
 ‫قدم بعدی‬
‫تقویت روند اطالع رسانی موثر و به موقع از محالت آسیب پذیر و یا آسیب دیده‬
‫به مراجع زیربط‬

‫‪Internal‬‬
‫‪Page 156‬‬
 ‫انواع حوادث طبیعی‬
‫‪ )1‬سيل‬
‫‪ )2‬زلزله‬
‫‪ )3‬برف کوچ‬
‫‪ )4‬لغزش کوه‬
‫و‪.......................‬‬

‫‪Internal‬‬
‫‪Page 157‬‬
 ‫سيالب‬
‫‪:‬‬

‫سیییالب عبییارت جریییان کتلییه بییزر آب‬

‫بوده که در اثر ریزش شیدید بیاران هیا‪،‬‬
‫یییا بوب شییدن بییرا‪ ،‬طبیییان آب‪ ،‬بییاران‬
‫های موسیمی‪ ،‬بلنید رفیتن سیطح آب و ییا‬
‫شکسته شدن بند ها آب بمیان آمده‬
‫و باعث تلفات و خسارات میگردند ‪.‬‬

‫‪Internal‬‬
‫‪Page 158‬‬
 ‫تدابیر قبل از وقوع سیالب و راه های کاهش خطر سیالب چیست؟‬

‫شناسائی ساحات در معرض خطر سیالب درمحالت مسکونی‪ ،‬مکاتب وترتیب نقشه مسیر خطر سیالب‪.‬‬ ‫‪o‬‬
‫داشتن پالن تخلیه درساحات مناسب و راه های عبور مناسب‪.‬‬ ‫‪o‬‬
‫پالن های انکشافی کاهش خطر سیالب با کمیته های کاهش حوادث‪.‬‬ ‫‪o‬‬
‫ستیسم هشدار دهی منظم‪.‬‬ ‫‪o‬‬
‫محل های مناسب برای تخلیه‪.‬‬ ‫‪o‬‬
‫غرس نهال های مثمر در مسیر سیالب‪.‬‬ ‫‪o‬‬
‫خوداری از اعمارساختمان ها در مسیر سیالب‪.‬‬ ‫‪o‬‬
‫ذخیزه آب اشامیدنی در محالت تخلیه‪.‬‬ ‫‪o‬‬
‫ساختن بمبه های دستی بلند در ساحات که از ناحیه سیالب در مرض خطر قرار دارد‬ ‫‪o‬‬

‫‪Internal‬‬
‫‪Page 159‬‬
 ‫در موقع سيالب به نکاتی که بايد توجه نمود‪:‬‬

‫‪ ‬لحظهای که تشخیص دادید که سیالب در حال شکل گیری است‪ ،‬خیلی سریع عمل کرده و به مناطق مرتفیع تیر برویید و‬
‫خود را نجات دهید‪ ،‬شما فقط چند دقیقه فرصت دارید‪.‬‬
‫‪ ‬برای اطالع از وضعیت و گرفتن دستورات الزم به رادییو‪ ،‬تلویزییون و ییا اعیالم بلنید گوهیای عمیومی گیوش دهیید‪ ،‬در‬
‫صورتی که دستور تخلیه داده شد‪ ،‬فورا این کار را انجام دهید‪.‬‬
‫‪ ‬اگر برای تخلیه منزل خود زمان دارید‪ ،‬اشیاء گران قیمت را به طبقههای باالتر منزل ببرید‪ ،‬درهیا را قفیل کنیید‪ .‬وسیایل‬
‫داخل حویلی را به داخل منتقل نموده و یا به جای مطمئنی ببندید‪.‬‬
‫‪ ‬جریان آب‪ ،‬برق و گاز را برای اجتناب از آتش سوزی‪ ،‬برقگرفتگی و انفجار قطع کنید‪.‬‬
‫‪ ‬در آب جاری‪ ،‬راه نروید چرا که ‪ 15‬سانتیمتر آب در حال حرکت ممکن است باعث برهم خوردن تعادل شما شود‪ ،‬اگر‬
‫مجبورید در آب حرکت کنید‪ ،‬از مسیری بروید که آب حرکت نمیکند‪.‬‬
‫‪ ‬برای اینکه از استحکام زمین جلوی پای خود مطمئن شوید از یک تکه چوب دستی استفاده کنید‪.‬‬

‫‪Internal‬‬
‫‪Page 160‬‬
 ‫اقدامات شما بعد از وقوع سيالب چی خواهد بود؟‬

‫‪Internal‬‬
‫‪Page 161‬‬
 ‫اقدامات بعد از وقوع سيالب‪:‬‬
‫خود را به نزدیکترین محل امدادرسانی برسانید‪ ،‬غذا‪ ،‬البسه‪ ،‬و کمکهای اولیه در آنجا توزیع میشود‪.‬‬
‫‪ ‬برای اطمینان از سالم بودن آب آشامیدنی حتما به گزارش اخبار محلی توجه کنید و آب آشامیدنی را قبل‬
‫از مصرا بجوشانید‪.‬‬
‫‪ ‬از سیالب دور شوید‪ ،‬چراکه آب ممکن است با روغن‪ ،‬گازوییل یا فاضالب آلوده شده باشد و یا احتمال‬
‫دارد در اثر تماس با خطوط نیروی برق زیرزمینی‪ ،‬جریان برق پیدا کرده باشد‪.‬‬
‫‪ ‬هنگام حرکت در مناطقی که سیالب از آنها عقب نشینی کرده است مراقب باشید‪ ،‬زیرا کوچه ها و‬
‫جادهها ممکن است بخاطر جریان سیالب ضعیف شده باشد و در اثر وزن موتر فرو برود‪.‬‬
‫زمانی به خانه بازگردید که مسئوالن وضعیت را امن اعالم کنند‪.‬‬ ‫‪‬‬

‫‪ ‬از ساختمانهایی که اطرافش را آب احاطه کردهاست‪ ،‬دور شوید‪.‬‬

‫‪ ‬هنگام ورود به منزل نهایت احتیاط را بنمایید‪ ،‬ممکن است پیهای ساختمان آسیب دیده باشد ولی در ابتدا‬
‫خرابی دیده نشود و ظاهر خانه سالم به نظر بیاید‪.‬‬

‫‪Internal‬‬
‫‪Page 162‬‬
 ‫ادامه‪.......‬‬

‫ازغذاهای کنسرو شده استفاده نمائید‪.‬‬ ‫•‬

‫لوازم برقی را قبل از استفاده کنترل و خشک کنید و سیم کشی ساختمان را کنترل نمایید‪.‬‬ ‫•‬
‫آبهای جمع شده برای گودالها شرایط مناسبی را برای رشد حشرات به خصوص پشه ها ایجاد خواهد‬ ‫•‬
‫کرد‪ ،‬بنابرین از پشه خانه در محل اقامت خود استفاده نموده و پوشاک آستین بلند و چکمه های‬
‫ساق بلند بپوشید‪.‬‬
‫چون سیل باعث خارج شدن مارها از النه های خود می شود‪ ،‬بعد ازسیل مراقب مارگزیده گی باشید‪.‬‬ ‫•‬
‫اجسامی که مرطوب شده اند را پاک و ضدعفونی نمایید زیرا گل و الی باقی مانده از سیالب حاوی‬ ‫•‬
‫مواد شیمیایی و فاضالبی می باشد‪.‬‬
‫پس از سیل احتمال شیوع بیماریهای عفونی به بوجود میآید‪ ،‬که باید مراقبت های الزم بهداشت فردی و‬ ‫•‬
‫عمومی به عمل آید‪.‬‬

‫‪Internal‬‬
‫‪Page 163‬‬
 ‫حد پايين‬ ‫•‬
‫حد اوسط‬ ‫•‬
‫حد باال‬ ‫•‬

‫‪Internal‬‬
‫‪Page 164‬‬
 ‫زلزله‬
‫زلزله عبارت از لرزش وتکان های است که در قشر زمین‬
‫ودراعماق مختلف زمین صورت میگرد‪.‬‬
‫یا به عباره دیگرتکان ولرزش زمین است‪.‬‬

‫‪Internal‬‬
‫‪Page 165‬‬
 ‫اقدامات قبل از وقوع زلزله‬

‫درساحات زلزله خیز ساختمان های سبک اعمار گردد‪.‬که تعداد کلکین های ان محدود‬ ‫‪o‬‬
‫باشد واز کتیبه ها استفاده گردد‪(.‬سقف ساختمان سبک باشد)‬
‫دروازه های ساختمان به طرف بیرون باز گردد‪.‬‬ ‫‪o‬‬
‫تعمیرات و مکاتب باید دارای راه های اضطراری خروجی باشد‪.‬‬ ‫‪o‬‬
‫موجودیت بسته کمک های اولیه در مکاتب وخانه ها‪.‬‬ ‫‪o‬‬
‫اشیاء بزرگ و سنگین تر را در قفسههای پایینتر قرار دهید‪.‬‬ ‫‪o‬‬
‫اشیای شکستنی را در طبقات پایین الماری ها نگهدارید و درب آن را محکم ببندید‪.‬‬ ‫‪o‬‬
‫وسایل سنگین نظیر تابلوها و آینهها را دور از محل خواب قرار دهید‪ ،‬و در جای خود‬ ‫‪o‬‬
‫مستحکم کنید ‪.‬‬
‫سیم کشی برق ساختمان و سیستم لوله کشی گاز را به صورت دوره ای برای عیوب‬ ‫‪o‬‬
‫احتمالی بررسی نمائید چراکه خطرآتش سوزی وجود دارد‪.‬‬

‫‪Internal‬‬
‫‪Page 166‬‬
 ‫اقدامات الزم در جریان زلزله‪ ،‬وقتی داخل ساختمان هستید‪.‬‬

‫‪Internal‬‬
‫‪Page 167‬‬
 ‫اقدامات ضروری بعد از وقوع‬
‫زلزله‬
‫‪ o‬در حرکت بسوی بيرون گروهی حرکت نکنيد شما ابتدا جلو برويد و بقيه خانواده تک تک به دنبال‬
‫شما حرکت کنند تا احتمال هرگونه احتمال ريزش و سقوط برای خانواده کم گردد‪.‬‬
‫تنها زمانی به منزل خود باز گرديد که از امنيت آن توسط مسئوالن اطمينان پيدا کنيد‪.‬‬ ‫‪o‬‬
‫خود را برای پس لرزهها آماده کنيد تا در صورت وقوع بتوانيد به سرعت در جای امنی پناه بگيريد‪.‬‬ ‫‪o‬‬
‫درب کابينت ها را با احتياط باز کنيد؛ مراقب اجسامی که احتمال سقوط دارند‪ ،‬باشيد‪.‬‬ ‫‪o‬‬
‫تا حد ممکن بر روی آوار حرکت نکنيد چون امکان دارد افرادی زير فضای خالی آوار وجود داشته‬ ‫‪o‬‬
‫باشند که حرکت شما باعث ريزش آوار بر روی آنها شود‪.‬‬
‫به آسيب ديده ها يا گيرافتاده ها کمک کنيد‪.‬‬ ‫‪o‬‬
‫اگر مجروحی را در زير آوار پيدا ميکنيد حتما در هنگام بيرون آوردن او دقت کنيد تا بر اثر فشار به‬ ‫‪o‬‬
‫ستون فقرات او در هنگام بيرون کشيدن‪ ،‬موجب شکستن مهره های کمر و فلج شدن او بعلت قطع‬
‫نخاع نگرديد‪.‬‬
‫هرگز مجروحی را با پتو حمل نکنيد و سعی کنيد از دربهای چوبی برای حمل مجروحان استفاده کنيد‬ ‫‪o‬‬
‫تا از قطع نخاع آنها جلوگيری کنيد‪.‬‬

‫‪Internal‬‬
‫‪Page 168‬‬
 ‫برف کوچ‪:‬‬
‫برف کوچ‪ ،‬توده عظیمی از برف‪ ،‬یخ‪ ،‬سنگ یا خاک است که با سرعت زیاد از سراشیبی کوه به پایین‬
‫سقوط می کند و هرچه را که در مسیرش قرار داشته باشد‪ ،‬تخریب نموده و با خود می برد‪.‬‬
‫در مناطق کوهستانی مقدار زیادی برف روی دامنه های شیب دار انباشته می شود‪ .‬گاهی اوقات کوچکترین‬
‫اشاره می تواند موجب حرکت این توده عظیم شود‪ .‬ناشی از عبور وسائل نقلیه‪ ،‬زلزله‪ ،‬وزش باد‪ ،‬حرکت‬
‫انسان یا حیوان‪ ،‬افتادن یک شاخه و یا حتی انعکاس صدا می تواند باعث ریزش هزاران تُن برف شود‪.‬‬

‫‪Internal‬‬
‫‪Page 169‬‬
 ‫اقدامات قبل از وقوع برف کوچ‪:‬‬
‫از تردد در جاده های که در مسیر برف کوچ واقع است خوداری کنید‪.‬‬
‫در هنگام عبور از مناطق کوهستانی پر از برف باید سکوت را رعایت کرد‪ .‬بوق ( هارن ) زدن یا بلند کردن‬
‫صدای موسیقی موتر در این مسیرها می تواند موجب ریزش برف کوچ شود‪.‬‬
‫در هنگام عبور ساکت باشید تا ارتعاشات تا صدا باعث ریزش برف کوچ نشود‪ ،‬ارتعاش یکی از عوامل مهم‬
‫ریزش برف کوچ است‪ .‬بنابراین در جاهایی که خطر ریزش برف کوچ وجود دارد باید از فریاد پرهیز کنیم‬
‫درواقع سکوت موجب می شود که بهتر متوجه ریزش برف شده و به موقع اقدام کنید‪.‬‬
‫از یک شیب برفی باید خیلی نرم و سبک قدم بردارید تا فشار و ضربه به برف در مسیر تان وارد نشود و باعث‬
‫شکست برف و تشکیل برف کوچ نشود‪.‬‬
‫روی برف زیگزاگ راه نروید و تا حد امکان به صورت یک خط مستقیم روی برف باال بروید‪.‬‬
‫در مکان های که تحت تهدید برف کوچ است نهال غرص نمائید تا از سرعت حرکت برف کوچ کاسته شود‪.‬‬

‫‪Internal‬‬
‫‪Page 170‬‬
 ‫اقدامات الزم در حين وقوع برف کوچ‪:‬‬
‫همه تجهیزات مخصوصا اشیای فلزی و برنده را از خود دور کنید‪.‬‬
‫به محل های امن فرار کنید‪ ،‬یعنی فرد به صورت شنا خود را به روی برف کوچ بیاورد و به طرف باال و‬
‫سمت چپ یا راست فرار کند‪.‬‬
‫به سمت عوامل بازدارنده مثل سنگها‪ ،‬درخت ها و ‪ ...‬حرکت کنید‪.‬‬
‫چنانچه مقدور بود قبل از فرو رفتن در زیر برف وسایلی از خود را به باال پرتاب کنید تا جستجوگران‬
‫بتوانند با یافتن آنها مسیر شما را تشخیص دهند‪.‬‬
‫با هر وسیله ای جلوی دهان و بینی خود را بپوشانید‪.‬‬
‫نفس را در سینه حبس کنید چرا که این کار از ورود ذرات برف و یخ زدهگی از خفگی جلوگیری میکند‪.‬‬
‫خونسردی خود را حفظ کنید چرا که در صورت حفظ آرامش‪ ،‬بدنتان قادر به نگهداری انرژی خواهد بود و‬
‫در نتیجه بهتر میتوانید برای نجات خود تصمیم بگیرید‪.‬‬

‫‪Internal‬‬
‫‪Page 171‬‬
 ‫اقدامات الزم بعد از وقوع برف کوچ‪:‬‬
‫یادتان باشد هر قدر کمتر در زیر برف ناشی از ریزش برف کوچ فرو روید‪ ،‬شانس بیشتری برای‬
‫زنده ماندن دارید‪.‬‬
‫باید در برف کوچ مثل زمانی که در آب هستید شنا کنید تا خود را به روی سطح برف کوچ برسانید‪.‬‬
‫چون زیر برف همه جا تاریک است و ممکن است که در اثر سقوط برف کوچ در زیر برف نتوان‬
‫تشخیص داد که سمت باال کدام طرف است‪ .‬در صورت امکان می توان با بیرون انداختن آب دهان‬
‫(نیروی جاذبه) جهت را تشخیص داد‪.‬‬

‫‪Internal‬‬
‫‪Page 172‬‬
 ‫اقدامات احتمالی کاهش خطر لغزش زمين‪:‬‬
‫نقشه برداری از ساحات که احتمال در مرض خطر لغزش قرار دارد‪.‬‬
‫لوایح و مقرره های از استفاده از زمین‪.‬‬
‫بیمه‬
‫تربیه جامعه یا آماده سازی آن‬
‫سیستم هشدار دهی و سیستم تربیه منظم‬
‫نيازمندی های خاص بعد از فاجعه‪:‬‬
‫جستجو نجات ( استفاده از وسایل خاک برداری ) کمک های طبی‪ ،‬سرپناه های‬
‫اضطراری برای بی خانمان‬
‫وسایل ارزیابی ( فورم های ارزیابی )‬

‫‪Internal‬‬
‫‪Page 173‬‬
 ‫خشکسالی‪:‬‬
‫خشکسالی عبارت از رخداد شرایطي اقلیمی كه درآن بارنده گي و آب باران قابل‬
‫دسترس پائین تر از حد معمول و عادی آن باشد‪ ،‬و این پدیده بر اثر نوسانات اقلیمي‬
‫پدید مي آید‪.‬‬

‫‪Internal‬‬
‫‪Page 174‬‬
 ‫مقياس شدت خشکسالی در سطح واليات افغانستان‬

‫‪Internal‬‬
‫‪Page 175‬‬
 ‫تاثيرات محيطی‪ ،‬اقتصادی و اجتماعی خشکسالی چيست؟‬

‫‪Internal‬‬
‫‪Page 176‬‬
 ‫تاثيرات اقتصادی خشکسالی‪:‬‬
‫ضرر و زیان وارده به تولید کنندگان محصوالت کشاورزی‪ ،‬دامی‪ ،‬کاهش در تولید چوب‪ ،‬تاثیرات مرتبط به‬
‫انرژی‪ ،‬ضرر در صنعت توریسم کشورها‪ ،‬کاهش تولید غذا‪ ،‬اختالل در عرضه مواد غذایی و تاثیرات عمومی‬
‫اقتصادی دیگر مانند کاهش قیمت زمین‪ ،‬ضرر و زیان صنایع وابسته به محصوالت کشاورزی و‪...‬‬
‫تاثيرات محيطی خشکسالی‪:‬‬
‫کاهش و تخریب زیستگاههای حیات وحش‪ ،‬کاهش غذا و آب حیوانات‪ ،‬مهاجرت جانوران و در‬
‫نتیجه کاهش جمعیت آنها در یک منطقه و افزایش جمعیت در منطقه دیگر و برهم خوردن تعادل‬
‫طبیعی در زیستگاهها‪ ،‬کاهش تنوع زیستی و‪ ...‬از مشهورترین اثرات خشکسالی است‪.‬‬
‫تاثيرات اجتماعی خشکسالی‪:‬‬
‫خشکسالی عالوه بر تاثیر بر سالمت‪ ،‬افزایش نزاع و تعارضات در زمینه های آبی‪ ،‬سیاسی‪ ،‬مدیریتی‪ ،‬کاهش و‬
‫تغییر در کیفیت و سبک زندگی و همچنین مهاجرت انسانها را در پی دارد‪.‬‬

‫‪Internal‬‬
‫‪Page 177‬‬
 ‫• حد پايين‬
‫• حد اوسط‬
‫• حد باال‬

‫حد پايين‬ ‫•‬

‫حد اوسط‬ ‫•‬
‫حد باال‬ ‫•‬

‫‪Internal‬‬
‫‪Page 178‬‬
 ‫خسارات ناشی از لغزش زمين‬

‫‪Internal‬‬
‫‪Page 179‬‬
 ‫مسولیت های رضاکاران جهت آگاهی دهی‬

‫‪Internal‬‬
‫‪Page 180‬‬
 ‫سواالت؟‬

Internal
Page 181
 ‫سپاس از اشتراک و سهم گیری فعال شما‪.‬‬

‫‪Internal‬‬
‫‪Page 182‬‬