Professional Documents
Culture Documents
Meterial 1692622499
Meterial 1692622499
Economy(Unit-4)
UNIT – 4. ఆం ఆ క వ వస ణం మ త తం
(Structure of Andhra Pradesh Economy and Public Finance)
ఆం ఆ క వ వస – ణం మ వృ
ల త (GSDP) మ రం ల
ప చయం :
ల ష త (GSDP)
ఒక ఆ క సంవత ర లం , ష కస హ ల రణ ల ఉత
యబ న అం మ వ మ వల తం వ వ పం
వ కపర ట ల ష త .
ఆ క సంవత రం ఏ 1 రంభ 31 ం . ఈ 12 లల
ఆ క సంవత రం .
ఆ క సంవత రం అ వన 1867 రత శం శ .
మ 1935 ర య జ ం (R.B.I) కలక ం సమయం
ల యం / య క ష క ల ర ఆ . .ఐ ఇ
(ఏ 1 ం 31 వర ) ఆ క సంవత రం ప గ ఉన .
GSDP ల వ ం మ ం (Gross value Added) GVA అ
అం .
అరం గ ంక సం లక లయం
Directorate of Economic & Statistics (HYD) – DES
DES అ న జయ డ ం ం , ష క ఖ అంత గం ఏ
. ఇ ఆం ష ఆ కపర న అం ల DES ం క ం .ఇ
ఒక డ ఏ ప ం .
ల ష త (GSDP); కర ష త (NSDP)ల DES
ం .
ష ఆ క వ వస – GSDP , ఆ క వ వస GSDP (వ వహ )
ం .
రత సంబం ం న ఆ క వ వస GDP .
GSDP గ ం ట న/ప ం న అం :
త, రం ల ఆ ల క . అన రంగం క
ల న ం ద అరం.
ం త ం, ష త ంఅ ఉండ . ం ం ప గణ ం .
ఆ వ వ కృత రంగం వ వల అంచ ల రం .
కం ఆం షస హ ల వ ఉత ఖ న అంశం. గృహ
సంబంధ న వ వల ప గణ . ( రణం - , ర ణం
ఉండ )
అర సం రం న క(Desire) త ం ధనం వ
(Goods) అం .
అన , ర ణం ం ఉ శంగల వ ల
అం మ వ (Finished Goods/Final Products) అ అం . ఇ
న ల త ం తృ ప .
GSDP గ ం న మధ ంతర వ ల (Semi/Un finished Goods)
ప గణ .
మధ ంతర వ ( ప (raw materials)] అం మ వ ల ఉత
.
ఒక గ ం న (ప గణ న)వ ండవ గ ంచ . అన .
ష డ ం ం య .
ఉ : ( ప రం) ----- 100
రం (మధ ంతర వస ) ----- 250
వసం (ష ) అం మ వ ----500
వ ఉత తం వ ---- 850.
ఉ హరణ గమ , ఒక అం మ వ సర ఉప ం క
అం మ వ ఉత యడం జ ం .
ఇ ం సందర ం GSDP గ ం ట GVA Value Added Method
( వ మ ం పద ) Net out put method ఉప .
లధనం (Capital)
PT = Production Taxes
PS= Production subsidies
P.T. అన ఉత ప ణం సంబంధం ం ంచబ ప ఉత
ప ణం సంబంధం ం ంచబ ప . ఉ :- ం ,
, వృ ప ,ఆ ప
P.S అన ఉత ప ణం సంబంధం ం ల ం స . ఉ :-
, న తర ప మల ఇ సంఖ (subsidies) ల
స , లన సంబం ం న సహ ర సం ల , సంసల ఇ
స .
GSDP @MP.(Market price) = GVA @ Basic Prices
+
Product Taxes
(-)
Product subsidies
PT - ఒక ఉత ంచ ప .
ఉ :- VAT( ), ప , ం ఉత ంకం, ఎ మ , మ ంకం
PS - ఒక ఉత ంచబ స .
ఉ :- యం సంసల ం స ,వ వ యఋ ల స .
GSDP @MP Deflate యడం GSDP @ Constant Market
Prices ల ం .
@
i.e. GSDP @ CMP =
(ధరల )
గమ క:-
త నం GSDP @FC CMP రధరల Real GSDP ం .
తన నం Real GSDP అన GSDP @Constant Market Prices
GSDP @ CMP Headline Growth Rate అం .
ఆం GSDP GVA
GSDP@Basic
Year వృ GSDP@CMP.Rs వృ
Price ట( )
2017-18 786,135 14.86% 594,737 10.9%
2018-19 873,721 11.14% 626,614 5.3%
2019-20 966,099 10.57% 669.783 6.89%
2020-21 10,14,374 5.00% 670,321 0.08%
2021-22 12,01,736 18.47% 746,913 11.43%
2022-23 13,17,728(AE) 16.22% 754,338(AE) 7.02%
వృ అన గత సంవత ర త సంవత ర తం
పం ం ట.
754,338 724,889
2022-2023 వృ 100 7.02%
704,889
ష ఆ క వ వస:
షం క ఆ వృ ఖ న కల ధరణం ష
ఆ యం వబ ష త GSDP GD SP SDP.
ష కబద ఆ వృ పథ ం ప ల , న త
మ క తల ల పకల న ష ఆ యం మ
తలస ఆ లక .
ష ఆ క వ వస అ రం గం వృ ం న ష త
అ క కఆ కస 2022-23 ం .
త ధరల రం 2022-23 సంవత ంద అంచ ల
రం ష ల ఉత 16.22 తం వృ న ఇ సమయం
రత శ GDP వృ 15.9 తం ఉం .
20 21 - 22 ( సవ ం న అంచ ల రం) ఆం ష GSDP
.11, 33, 837. , 2022-23 ంద అంచ ల రం .
13,17,728. ట ర ం . అం ఒక సంవత రం కరం .
1,83, 891. ట న ఉత ఆ క వ వస వ ం .
అ రం ండం ల వృ న :
వ వ యరంగం :
వ వ యరంగం వ వ యం, ఉ న, ప సంపద, అడ & కలప మత
ఆ కల రం ఉం .
జ 60 ఆ రం ఒ ఒక లక రంగం వ వ యం
అ బంధరం ఉ .
షం గల వ వ యం అ బంధ రం 13.18 తం వృ న
, శ పం . వ వ య రంగం 11.2 తం న ం .
షం వలం ఒక వ వ య రంగం 20.72 తం న ,ఉ న
వన పంట 12.58 తం; ప సంపద 7. 32 తం, మత సంపద ( ఆ )
19.41 తం న ం .
తం వ వ యం, అ బంధ రం ల వ . 4,39,645 ట ం .
ష ల ఉత (GSDP) వ వ య రంగం 36.19 తం.
క రంగం:
2022-23 ప మల రంగం 16.36 తం వృ న ం .
క రంగం తం వ . 2,83, 821. ట ం .
ప మల రంగం లక న ం రంగం 15.81 తం, త రంగం
11.81 తం, ఎల రంగం 30.96% తం
ణ రంగం 16.94 తం న ం . ష ల ఉత (GSDP)
ప మల రంగం 23.36 తం.
రంగం :
రంగం రత శ సగ కం , ఆం షం అ క వృ
న ం .
2022-23 శ పం రంగం 17.4 తం న ఆం
షం 20.52 తం వృ న ద ం .
షం 2021-22 రంగ ఉత వ .4,07, 81 , 2022-
23 . 4,91, 496. ట ంద అంచ ం .
తలస ఆ యం:
ఆం ష జల తలస ఆ యం 2022-23 13.98 తం వృ
న ం .
గత ఆ క సంవత రం 2021-22 తన , 2022-23 .26,931. ,
.2,19,518 ం .
శ పం తలస ఆ యం వృ . 23,476 న ం .
ష ఆ యం
ష తలస ఆ యం =
షజ
త ధరల రం ష ల ఉత (GSDP) వ ( ॥)
ఆం రత శం
రంగం 2021-22 2022-23 2021-2022 2022-2023
(FRE) (AE) (FRE) (SAE)
వ వ యం 3,88,453 4,39,645 40,66,649 45,20,818
వృ 13.07% 13.18% 10.00% 11.2%
ప మ 2,43,923 2,83,821 61,19,209 69,69,825
వృ 23.80% 16.36% 23.3% 13.9%
రంగం 4,07,810 4,91,496 1,12,53,025 1,32,16,350
వృ 18.20% 20.52% 18.1% 17.4%
ల వ
10,40,187 12,14,961 2,14,38,883 2,47,07,001
ం (GVA)
వృ 17.46% 16.80% 17.9% 15.2%
GSDP 11,33,837 13,17,728 2,34,71,012 2,72,03,767
వృ 18.50% 16.22% 18.4% 15.9%
తలస ఆ యం 1,92,587 2,19,518 1,48,524 1,72,000
NOTE : FRE – First Revised Estimates
AE – Advanced Estimates
SAE – Second Advanced Estimates
ఆం తలస ఆ యం:
2022-23 ఆ క సంవత త ధరల వద ష తలస ఆ యం
.219,518. తలస ఆ యం వృ 13.98%. ఇ శ సగ తలస
ఆ యం క , ష తలస ఆ యం అ కం.
ఇ , ఇం అ త వ ష తలస ఆ యం గల షం
ఆం .
ఆం తలస ఆ యం (AP. Per Copita of Income)
సంవత రం త ధర వృ ర ధర వృ
2017-18 138299 14.60% 103177 9.63%
2018-19 154031 11.38% 108853 5.50%
2019-20 160341 4.10% 110587 1.59%
2020-21 163746 2.12% 105880 –4.26%
2021-22 192587 17.61% 117464 10.19%
2022-23 219518 13.98% 123526 5.16%
శం క తలస ఆ యం , ఆం క తలస ఆ యం
అ కం ఉన .
త ధరల వద ఇం , ఆం మ లం ణ తలస ఆ ల మధ
క .( ॥ల )
సంవత రం ఇం ఆం లం ణ
2018-19 1,25,946 1,54,031 2,09,848
2019-20 1,32,341 1,60,341 2,30,955
2020-21 1,27,065 1,63,746 2,34,751
2021-22 1,48,524 1,92,587 2,78,833
గ ం ల ప లం ణ క ఆం , తలస ఆ యం
86,000/- య త వ ఉన . అ ధం , రత శ తలస
ఆ యం క , ఆం తలస ఆ యం అ కం ఉం .
2020 - 21 త ధరల ఆ రం తలస ఆ యం (PCI) రం ం .
2022-23ఆ క స ఆ రం .
ం తలస ఆ యం
1. 4,31,351
2. ం 4,12,754
3. 3,44,136
4. క టక 2,36,451
5. హ ణ 2,35,707
6. లం ణ 2,31,103
7. ఆం 1,76,707
31. ( వ నం) 43,605
ద ల ద
1.క టక, 2.హ ణ, 3. లం ణ
అ చ , ం, చ ల తలస ఆ యం (P.C.I) క ,
ఆం ష P.C.I త వ ఉం .
ద ణ రత శం త వ తలస ఆ యం గల షం- ఆం
2019-20. 13 ల తలస ఆ : (P.C.I)
ల ఉత వృ
2018-19 ఆ క సంవత రం , ష ల ఉత వృ సంబం ం ర న
ధరల ఆం షం, శం 22వ నం ఉం .
2019 వ న తన త ం ( CM - Y.S. జగ హ ) బ
మ గం ం ం అ సం , ష ఆ కవ వస వృ కృ
. ఫ తం
2021-22 ఆ క సంవత రధరల ఆం GSDP వృ పరం
శం ద నం ఉం , వృ 11.43 తం న ం .
2022-23 ఆ క సంవత రం సవ ం న అంచ ల రం ష ల ఉత
(GSDP) . 13, 17, 728
2023-24 ఆ క సంవత రం ష GSDP .14,49,501 ట 10%.
వృ అంచ యబ ం .
ఆ క వృ ర లస
క : 2021-22.
2021-22 ఆ క సంవత ఆం అ ం ం జనర ఖ న
ఆ క .8,610 మ వ .25,011
నడం జ ం .
తం ష ల ఉత (GSDP) 0.72 % మ వ
2.08% ఉ .
సవ ం న అంచ 2022-23
సవ ం న అంచ ల రం 2022 - 23 ఆ క సంవత వ యం .
2,05, 555 ట య , ల ధన వ యం . 16, 84 6.
2022-23 ఆ క సంవత రం .29,107 ట
య ,ఇ వ . 47, 716. .
ఇ ష ల ఉత (GSDP) వరస 2.21 తం మ 3.62
తం ఉ .
ర ధరల వద - రం ల ఉత వమ వృ ట
రం (Sectors) 2020-21 2021-22 2022-23
వ వ య అ బంధరం ( . ) 1,89,361 2,06,855 2,16,255
వృ 2.03 9.24 4.54
క రంగం ( . ట ) 1,57,275 1,73,928 1,83,772
వృ 3.90 10.59 5.66
రంగం ( . ట ) 2,30,268 2,53,452 2,78,934
వృ (–)8.50 10.07 10.05
GSDP – ( . ట ) 6,33,720 7,04,889 7,54,338
వృ (–)2.48 11.23 7.02
2022-23 ఆ క స రం అత క వగల ఉపరం .
ద నం - త రంగం. . 85, 536. .
ం డవ నం - మత ఉత . . 68, 344. .
వ వ య ఉత ల వక , మత ఉత ,ఉ నవన ఉత ల వ
అ కం కల .
ఆం నం A.P. State - Revenue.
ప బ - Tax Revenue.
2021-22 బ 191225 [100% ం న ]
A) ం త ప ల ష ....17% (ఉమ AP 24%)
B) ంత ప ల బ ...............48% (ఉమ AP 58%)
C) ప తర బ ............................. 6% (ఉమ AP 10-14%)
D) ం ..........................................29% (ఉమ AP 8-10%)
2022-23 త ప బ -ఆ కస రం
షవ వల ప (SGST .29200 34%
అమ క ప . 20098 24%
షఎ ంకం ...... . 16,167. 19%
ం & ష ... .9000 11%
హ ల ప .... . 5124. 6%
ంకం. . 4095. N.A
(Non-Agricultural Land Tax) .222 N.A
వృ ప . 356 N.A
.60 N.A
ఇతర ప .... . 67 N.A
తం . 73,690 100%.
2016-17 ష ంతప బ . 44,181
2022-23 (సవ ంచబ న అంచ ) .84,389
2022-23 సవ ంచబ న అంచ ల రం తం A.P. ష ంత ప
జ 63 తం అమ క ప మ GST ఉం ం .
అన Sales Tax + SGST ల ఆం షంన 63% బ
ల ం ం .
99%. బ 5ర లప ల ం ల న .
2023 బ క రం ప బ
గమ క : షఆ కస 2022-23 (Data), షబ కల ల
మధ వ (values) సల ం ం .
ష కస హ జ య ల ,వ ఉత ల ంచబ
ప ప అమ క ప (Sales Tax) VAT ష GST అం .
ష స హ ల ంచబ , , వంట , ఇంధన వన ,
దల ష త State Sales Tax State VAT
ం . న న వ న నఅ ర లవ వల
ష GST .
Alcohol, నలమం ఉత ంచబ ప ప ష ఎ ంకం
అం .
, ఇంజ , య , ల . 15,000/- ం తం ం ల
త, ఉ మ త ం త Notify యబ న సంస
వృ ప (Professional Tax) ం .
రత ంగ (As per Indian Constitution) బంధనల రం క
వృ ప .2500/- ంచ .
14వ ఆ క సంఘం క వృ ప గ షం .12,000ల
నప అమ .
గ ల ంకం .
ఉ :గృహ గం ఒక 0.06 స .
2023 ం . 1/- ంచడం జ ం .
మన శం తం రంఅ క బ అం , తం నత
(Importance / priority) నప – .
వవ య ల .
NALA (Non- Agriculture Land Tax) వవ య ల
వవ తర అవస ల , ఒక NALA ం .
Agriculture Land Conversation Tax అ అం .
ఇతర ల ం త వప ం షం ం వ ల "Entry
Tax" (GST న ం )
‘‘ఆ ’’ (Octrio) – కసప లన సంస తమ ఆ నం రహ ల
ం సర ర జ ఈ ప . మ పం ,
కం ం , .
ష త ం ‘‘ఆ ’’ , GST నం. క సంస
‘‘ఆ ’’ న ం .
‘‘Purchase Tax’’ ం నవ ల .ఇ
GST న న .
దప : , సర , ట జ త తర
.ఇ GST న ం .
Laxury Tax ( స ప ): సవంత న ట , వ , ఇతర
స , వల 5% ప . ఇ GST నం బ న .
Lottery, Betting ల ప –ఇ GST న ం .
VAT / Sales TAX :
పంచం ద Sales Taxఅ 1916 జర శం అమ ప .
1937 రత శం అమ క ప (Sales Tax) అమ ప .
1954 ద (VAT) వఆ తప అమ పం న శం
. ం ం న ‘‘ మ ’’ (జర )
ం న ‘‘ ’’ VAT నం ద అమ
రత శం ద VAT. వ వస న L.K. (
1978 MAN VAT)
1991 లయ క ష అమ క ప నం VAT
శ ల ం .
రత తంఏ - 2000 ం అ ఒ ధ న అమ క ప
చ ల ‘‘Uniform Sales Tax’’ శ , దశల VAT
శ ం .
VAT ద అమ ప న (2003) షం – హ .
2004, 18, ప మ ం ఆ కమం ‘‘అ ం ’’ అధ తన ం ం
రక క య ం ం .
క ల VAT వలన బ తగవ క ల ం ధం
భ ం .
1. ద సంవత రం బ త - 100 % ం ం నషం ం .
2. ండవ సంవత రం బ త – 75% ం ం నషం ం
3. డవ సంవత రం బ త – 50% ం ం నషం ం
2005, April - 1 ం ఆం స ప VAT శ
.
వ VAT శ న షం - ఉతర (2008-Jan)
VAT ం త ంతం - .
మ లఖ “ మధ ” VAT వ వహ .
GST శ ట ద ‘VAT’ అ లయ .
VAT వల క జ :
Cascading Effect త ం .
Invoice bills ల త ం ట.
లంచ ం తనం త ం .
ప ఎగ త అ క ట.
ఉత ల రం ఉండ .
వ వబ ప ం ఉం ం
వ ల ప బ .
Cascade Effect : ఒక వ ఒ రక న ప అ క దశల ం ట
ప ం రం ట Cascading Effect అం .
ధరణం Cascading Effect అ కం ఉం ప ఎ త అ కం
ఉం ం .
ం ం ల ం . , ం తం ం ఎ ం స ందన
.
క ం న ఆ క రం EAP ఋ ల 100% ల
ం తం ం ..
FRBM ప ం ఉం ట ‘‘ ష పర క ’’ ఏ
ల ం ం సల ఇవ డం ష తం వ కత
య ం . EAP నం సష న ర దర .
క ల ంచక ట వలన ం త పధ ల (C.S.S)
ఆం 40% ల ం .
ఒక ళ క ఉం 10% ంచవల ఉం . ఈ ధ న 30%
అదన రం EAP ల స 2015-2020 మధ లం
ఆ ంచబ న ఋ ల వ ంప మ క ం .
15వ ఆ క సంఘం - EAP కల .
ఆం తం 10 ల ల ం . 15, 518, 76.
.ఈ ర ం ం క ఇవ ం .ఆప ల వ
ం ధం ఉ .
1. ఖపట ం - క (VCIC) వల ం ం ంద
1. ADB ం AIID ం . 159.
2. IBRD ం . 367.10
3. ణ డ AIIB ం .1,160
4. AP: Urban water supply safety management Improvement
Project AIIB ం .2,056.75
ఎన - ఇం ష స తం ం
.363.99
ఇ ష అం ఇం ం ( -2) జ తం
ం .200
ఆ గ వ వస బ తం IBR ం . 9,772.15 .
ఈవ ఉప గ వ , లధన ఆ సృ ంచబడ .
వ ం ర .+
1. అ వృ వ యం
2. అ వృ తర వ యం
A) అ వృ వ యం :
శఆ వృ త ం ,ప ం వ
అ వృ వ యం అం . Ex,:
1. అ వృ ర ల సరణ : , ర ,
, వం న , ం ం etc.
2. స ల వ యం దల : సం మ స త వృ
ల అ స దవ ల ధ ల స ల
అం ం . (P.D.S)
3. క క వల ర హణ వ : ద, ద ం,
గ ం, ంబ సం మం
B) అ వృ తర వ యం:
1. ర ణ రంగం:– , , దం వం అం ల రంతర
టం న రత ర ణ వ యం తప స . 2023-24
బ అంచ ల రం వ యం . 5, 93, 537, .
2. త ణం వ ం :- త ల ర హణ
గం క ంపబ ఋ ల వ ల ం ల రం మం
ం . 2023-24. . 10,79, 970. .
3. ప వ : త ,ప ప లవ ళ య ంపబ న
బం . తభ ,ఆ హ వ యం ద ం .
ల ధన వ యం:
ఉ :- బ వస ల , దల . యం మ
ప వం . ట వం వ యం వల ఆ క వ వస
ఉ దక శ గ ంద ంచడ ం .
– తర వ యం :
ం త ం ఆద ర ం పంచవర కల లం ం న ల
కం అ వృ పథ ల వ వ యం అం .
ఉ :- వ వ వృ , వృ , క వస , దల, వరదల
యం ణ, శ , స, ం వృ ప వరణ ప ర ణ, క ష ,
ర , దల న .
పంచవర కల లం అంత గ అం ల యబ న వ య
తర వ యం అం .
2017-18 ం బ ం , తర వ ల వ క ం ట
యడం జ ం .
బ మ బ తర వ యం:
వృ ప న , గ, అ గ త, వ ం , త ఋణం,
స బ వ యం ఇ ఉన వం అం కల .
వ ,మ వల , గం ం వ బ తర
వ అం .
ర ణ, ద , ద ం ద న వ యం బ యతర వ యం. ల ధన
ఆ ల బ బ తర వ యం ంద వ ం . ఎం కం
- లధన వ ,ఆ వన .
ఉ దకత, అ దక వ యం
వ వ య, క వస ల వ యం ఉ దక మర ం
ప , ప తర ఆ యం ం . బ ఈవ ఉ దక
వ యం అం .
ర ణ,వ ం , ం భ త , త లన వ యంఅ దకవ యం
త వ యం ట ర :
A) ల GSDP దల :
య ఉత ల త వ యం దల ఉం ం . సంపద
సృ ం లం ద ఎ న వ యం యవ . సృ ం న సంపద మర
దల బద ం ట త వ యం స యప ం .
B. జ దల:
1951 ం శం జ టనం వలన అ క జ క
వ న ద , ఆ గ ం, ద, , వ వ యం అవ పన క ల
వ యం అ కం వ ం .
C. ర ణ వ యం:
D. పట కరణ:
2011 జ కల రం 31% జ పట ల వ .
వల న ద , ద ం, గృహం, ఇతర అవస ల తం తం
ఖ ం .
బ -వ 2023-24 :
* Revenue Receipts: ₹ 2,06, 224.01. Crores
* Public Account (Net): ₹ 976.85 crores
* Public Debt, 72,022.09 crores
* Revenue Expendigure : ₹2,28,540.71 crores
* Lands and Advances : ₹1,266.10 crores
* Debt Repayment : ₹ 18,411.42 crores
* Capital Expenditure : ₹.31,061.04 crores
Expenditure on Capital Account ₹ in Crore:
త న ణం ంచబడక శ తం ఉం ం .
ం న అవసరం .ఏ తంఅ రం ఉ ,
ఒప ందం రం వ ం ల దల య ఋ లం ,
5. స ఋణం, ఋణం (Internal – External Debt):
త ం, కవలం రత శం వ సంసల వదఋ ం పద
స ఋణం అం .
ఉ :-RBI జ ం , వ స య ం / సంస జల
వద ం క ం ఋ (LI.C, Postal Satlings, E.P.F) వం .
త వ సంసల వద ం ఋ ల ఋణం అం .
EX:- I.M.F, ADB, IBRD. వం . ం ఋ , వ ,
క ం .
అన మన శం త నంత రక వ ం ఉం . ఎ మ -
మ ,మ ం ల ఆ ంచవ .
త ఋణం వ సరఫ (Money Supply) . ల
ం .
ఆం భజన చటం -2014 section 49 రం, ర, ం
లల ం ల మధ జ ప కన పం . భజన
.6100 ర ల ఆం 58.32%. లం ణ
41.68%. పం
Section 54 రం భజన త ఋ ల 2 ల మధ జ
ప కన పంచవ . అన ఆ ల క ప కన, అ ల జ
ప క పంచడం ల ంచ ఆ ల అ ల ఆం భ ంచవల
వ ం .
. 4422 ణ 2 ల మధ భ ంచ వల ఉం .
ఆం షఋ ( . ట )
S.l Rute 2017-18 2021-22 2022-23
1 ం ఋ 8977 17672 21244
2 ఋ 131553 265421 311215
3 న ఋ 13659 8985 7773
4 ం ఫం 13509 26990 28695
5 ఇతర ఋ 14601 59018 57307
తం 223706 378087 4.26.234
GSDP ఋ ల 27.83% 31.46% 32.35%
(స రం) ప , అత క ‘‘ ఋణం’’
ల ం .
అన ! తం ం , , ఆ కసంస , దల ం ం న
ఋ .
GSDP స ల వృ న 2014-15 28.25% ఉండ
తం 32.35%. ఋణ రం ం ట ల ష ఉత ఋ ల
తం పం .
2016-17 ఆ క సంవత రం అం షం క తం అ .194862
ఉండ , 2017-18 ఆ క సంవత రం (సవ ం న అంచ )
.223706 ట , 2023-24 .483,008 .
అ వన ల , ం , న ల , ఇతర
ఋ ఉ
2017-18 . 131553 ,
2023-24 .483,008 దల కల .
ష త ం వ ల ంద
2016-17 .11,697
2017-18 .13,847
2023-24 .28,673 అంచ .
ఇ వం ల ష త ప గ ంచ . , ల
ం అం ధత ష తం ఉం ం .
ఈ రక న FRBM ప మ అ ం న
ంచవల న అవసరం ండ .
2022 న, ం ఆ క ఖ ఇ వం ల దశల ష త
ఋ ల అంత గం మ క ం ం . వలన ష స క ఋణ రం
వ .
2022-23 అంచ ల రం ష తం ం క ం న తం
ఋ . 138,874
గవర ం రం ఆ ం ం . ట
AP FRBM
APFRBM-2005 (Fiscal Responsibility & Budget Managment) Act.
2005 శ న ఈ చటం రం, ష త ం సంవత రం గ ష
ఋణప GSDP 3% ంచ .
భజన అనంతరం ఆ క ఉన ఆం FRBM ప 3%
ం 3.5% ం ల ష తం ం ం ం .
ఋణ లభ త బ అవస ల , అ వృ సమ .
, ం తం బ ఉన ఆం శ FRBM ప
(3.5%) ంచ .
GSDP .1,00,000. అ , ష త ం గ షం క ం క
ఋణం . 3000 .
-19 రణం శం గల అ ష త ఆ కపర న ఇబ ం ల
ఎ . ఈ పద ం అ ష . FRBM ప 3 ం
5% ం ల ం .
ఫ తం ం ఆ క ఖ షర ల బ FRBM చట సవ ం
అ రం ష ల ఇ ం .
ఆం త ం గవర ఆ పం FRBM చటం
సవ ం ల ర ం ం .
ష ల మద :
2020-21 సంవత ల ణప ల FRBM 3% ం 5%
ం ల ం ం ర ం ం .
వలన ల 4.28 ల ల ట అదన వన సమ .
షం ం ఋ ల ంత గం ష సంస రణల (Finance
Commission ర ల స ) అ సం .
ఈ సంస రణల అ సం నం ల ఉం .అ :
1. One Nation, One Ration Card అమ యడం.
2. లభతర రం
3. పం
4. పటణ క సంసల ఆ దల.
Department of Expenditure, ం పద ఒక క పథ
ం .అ .
1. FRBM చట ప , షర ం 0.50 తం ం .
2. 0.25% 4 ం ల 1%, ం స షం న, లవగల,
ధ త గల సంస రణల చర ల అ సం .
3. సంస రణ అం ల క సం ం ల ల అదనం
0.50 తం.
ఆం ం త సహయం 2016 ంబ ం ఆ క ఖ మం
ఆం కటన 2017 న ం ఆ దం ల ం ం .
గమ క: ఇ వలం ఆ ఆ దం . చట బదత .
గల ం :
1. 2014-15 ం ట . 3979 ంచడం జ ం .
న డతల సంవత రం ఇవ డం జ
2. ష జ అ వృ .2500 ట ం మ 1000 ట య
మం యడం జ ం .
3. నకబ న 7 ల సంవత రం 50 న అన సంవత
350 ట 5. సం॥ ం ట జ ం . (ఆం భజన చటం-
2014 గల 46(8) రం)
4. Section-90 న ధం లవరం ణ ధత ం ం క ం 1-
4-2014 ం సంబం ం న ణ వ యం భ ం .
అన జల ఉత సంబం ం న వ య మ 1-4-2014
ం ష తం ఖ న వ యం ం సంబంధం .
జల ం ం ం తం ం .
5. ఆ ఉ ధ అర ం పన ం ంత న ష
త ం . ఇం ష త ం ండర
ణ పర ధ తల క ఉం ం .
6. నకబ న ం ల ప మల 15% ం బ మ
యం ల అదనం త దల ల ం . ఇ షం గవంత న
క అ వృ హదప ం .
7. గ పట ం ( ) ఓడ త గ మ (P.P.P)
నం అ వృ ట ం ం యం అం క ం .
గమ క:- ఈ అంశం - ల బ - subjected to Feasibility)
అన సష న ల ంచ .
తం ం . ఆం సంబం ం న ఋ ల 100%
ఋణం ం తం ం .
2. తన జ :
భజన చటం 94(3) రం భవ , ర త స లయం,
సనసభ, సన ప ష , అవసర న ఇతర కస ల స త
ఏర ఆం ష ం త ం త క ఆ క స యం అం ంచవ .
ం తం ర ం క అమ వ వ . 27, 097
ం . అన
* అమ భవన ల .10.519. .
* జ ంత క వస ల . l. 536.
* నగరం క వస ల కల న .5861.
* నగర కస ల సరణ, అ వృ .9,181
తం : . 27,097,
ష తం ం అమ వ నగర య ం ద ల .
1,09,023 అ ంద అంచ . ం ఆ క మం క ం నఆ క
. 2500 ఇవ దం జ ంద , 1000 ట అధనం మం
మ మ ం . క తం .3500 ట య
ఆం ఇవ డం జ ంద ం ం క ంచ , ష తం ం,
ం ం వలం 1500 ట య ఇ ంద క ం ం .
దం:
ంబ -2022 ం ం ఖ ర ం న స శం జ
. 2,500 మ క ం . ఇప వర . 1500
నం న, న 1000 ట ంట ఇ ల ష తం జ
ం .
ఇ సమయం షఅ వ మకృష క జ .
29,000. అవసరమ నం న ఆ ర ఇ ల నప
ం త ంఎ ం ఇవ .
3. నకబ న లల ం :
ఉతర ం , మ యల మ ల వ ం భజ ంతర
ఆం దశ నకబ న ం ల అ వృ క ఇప
క ం .
ఈ అ వృ ఒ - లం -కలహం (K-B-K)
క క మ మధ – ఉతర ం ఖం క
తర ఉం ం .
ం ఆం త ం సమ ం న క;
ష తం7 ల( యల మ 4 , ఉతర ం 3 ) సమ
అ వృ . 24,350, అవసరమ ం క సమ ం ం .
50 ట నఈ 7 ల సమ అ వృ . 24350. .5
సం॥ల క ం .
భజన చటం 46(3) రం ఈ ల ం ం .
KBK క క, ం ఖం ల , ఆం శ
త వ అం .
ష తం 200. ట ల ం . ం ం ం
ఎ ం స ందన .
2014-15 ం 2016-17 సం॥ల లం .1050 ం ం ం
ల ం
, 2017-18; 2018-19 సంబం ం న దల ల
ఆ నప ల దల .
ం ఖం ంద, ఒ క వ యం దల . 4115/-
ఉండ , ఆం ం .428/- ఉం . రణం ం తం
ఆం షం పట న ప త ఖ .
2022 వ 2 సంవత ల సంబం ం న ల ఆం
దల య .
2023 ల ప రం ం బ న ష భజన
అనంతరం 10 లల లం ఏర న న .10460
ట దల ం .
ఆ క రం న ష త ంన ఇ ద ఊరట ం .
ఆం బ - 2023-24. A.P(Recent) Budget 2023-24
ఆం ష ఆ కమం గన ం 2023, 16 న ఈ బ
శ అ ర త, రదర క సం మ ల తమ త ల మ
క ం .
.256,256. ట ఆం ష కబ ఆ క మం శ .
.17,036 ట క ం .
షబ సమ స పం
1 బ దన .2,79,279
వ యం .228,540
లధన వ యం .31,061
.22,316
2 ఆ క .54,587
3 Child Budget .20,200
4 Gender Responsive Budget .77,943
Child Budget..
2021-22 సంవత రం తన నం (N.E.P) ద ,
లల సం . 18,748. ట కబ శ శ .
2022-23 ఆ క సంవత . 16,903. ం .
2023-24 ఆ క సంవత .20,200 ం జ ం .
Gender Responsive Budget - G.R.B
మ ళల సమ రకత గం ఆం త ద
1. 2021-22 . 47,283 ం ం .
2. 2021-25 5 సం॥ల Action Plan on GRB క ం .
3. 20 23 - 24 సంవత . .77,913 ం జ ం .
4. 2022 ష త ం 17 పథ ల మ , సం
అమ ం .
Sub-plan
బ ం ం ల వలం ఆ వ ల
ఇతర అవస ల మ ం ట అవ శం ం ఉం ట స
నం అమ ం .
2021-22 2022-23 2023-24
S.No. Sub Plan
₹ in. cr ₹ in.cr ₹ in.cr
1 SC 13,835 18,519 20,005
2 ST 5,318 6,145 6,929
3 BC 28,238 29,143 38,605
4 Minority 3,077 3,662 4,203
ఆ క 202 రం ష తం అ ం ‘‘ క ఆ క క
సమ ం ’’ బ అ .
ష బ “Multi Budget” అ పవ . ఎం కం ష తం
1) ధరణ బ , 2) వ వ య బ అ ం బ ల శ ం .
ఈరక న ద ంద ం బ ళబ శ న ద షం - క టక.
ఆం షం ఇప (1956 – 2023) వర అత క బ
శ న మం - K. షయ .
ఆం బ 2023-24
బ :
= బ - వ యం
= 206224 - 29854 0
= . 22, 316
2014 ం షబ ప ఉన గమ ం .
2014-15 ం ఉమ షం 10. సం॥ ం న
ఆం భజన అనంతరం న ఎ ం .
2022-23 లం ణ కల .
2014-15 24,314
2020-21 35,540 ( ల ష ఉత 3.6%
2021-22 8610 (GSDP 1.63%)
2022-23 29107 (GSDP 1.27%)
2023-24 22,316
శ :
శ = – లధనవ యం – అ ల ం + ఋణ
వ
2017-18 శ = 32372.
2020-21 శ = 55,167 (GSDP 5.59%)
2021-22 శ = 25,011 (GSDP 3.18%)
2022-23 శ = 47,716 (GSDP 3.64%)
2023-24 శ = 54,589
థ క :
థ క = శ =వ ం .
= 54587 – 28 673.
ధ క = 25,913.
క ం న ఋ ల ం వ ం య లధన అవస ల
న ల ‘‘ థ క ’’అం .
ం ఆ క స యం
బ వన ల ఆ రం ప సంవత రం ం తం ఈ ం
ల ష అ వృ త నఆ కస య అం ం .అ
1. ఆ క సంఘం ం :ప బ ల , ం ,
2. ఇతర ం .
3. సహ ర
4. తర ం మ ఋ .
ం ం ం వ .
అంశం 2020-21 2021-22 2022-23
1 ఆ క సంఘం 36017 56338 53943
A ం ప ల – ల 24441 35347 38177
B ం 11576 20991 15766
2 ఇతర ం 20296 18179 31605
3 సహ ర – E.A.P 4563 4896 5500
A ం 0 0 0
B (ఋ ) 4563 4896 5500
C తర ం NA NA NA
D తర ఋ NA NA NA
i) న ( కరం) –1173 –1213 –1213
ii)ఇత 0 0 0
తం 59703 78200 89835
No. ప క రం
1 ఆ య అంతరం (Income distance) 45%
2 2011 జ ప ణం(Population census-2011) 15%
3 రం (Area of the state) 15%
4 అడ –ప వరణం (Forest Cover & Environment) 10%
5 జ సంబం త ల (Demographic Devidend of 12.5%
Criteria)
6 ప బటడం గల మర ం (Tax Efforts) 2.5%
మ శ మర ం (Fiscal Efforts)
1 ం ప ల ం . 1, 70, 976.
2 ధ ం
i) ల ం న ం .30,497
ii) మపం ల ం .10,231
iii)పటణ, నగర లక సంసల ం .5,231
iv)ఆ గ రంగం .5,601
v) కృ ప ల ర హణ ం .6,183
3 ం
i)ఆ గ ం .877
ii) మ రహ .344
iii)ఆ క గ ం . 19
iv) య ల , యవ వస .+295
v)ఉన త ద .250
vi)వ వ యరంగ సంస రణ .4290
4 ం . 2300
తం (1+2+3+4) = .2,34,103. .
14వ ఆ క సంఘం ం 4.305% ఉండ 15వ ఆ క
సంఘం 4.047% త ం ం .
, ఛ గ , జ , మధ , మ ష, జ , రం , ప మ
ం ం , ఆం , రళ, క టక, లం ణ ల
త ం ట గల ఖ రణం – 2011 జ కల ప గణ
ట .
=o0o=