Zobowiązania jak gdyby z kontraktów - obligationes quasi ex

contractu
poniedziałek, 15 kwietnia 2024 19:32

ą
➢ Negotorium gestio jest instytucją najbardziej zbliżoną do zlecenia - jest to także prowadzenie
cudzych spraw, ale bez zlecenia.

ą ę ł
ść
➢ Węzeł zawiązywał się tu poprzez podjęcie czynności przez jedną osobę - mogło to być bez
porozumienia z zainteresowanym, a nawet - bez jego wiedzy.
➢ Było to zobowiązanie dwustronnie zobowiązujące niezupełne
➢ Czynności gestora musiały dotyczyć rzeczy cudzych i to takich, które nie wynikały z jego
obowiązków - tak jak w przypadku zlecenia.
➢ Negotorium gestio było bezpłatnym świadczeniem usług

ą
➢ Gestor rozpoczętą sprawę zobowiązany był prowadzić do końca nawet, jeśli zainteresowany
zmarł
➢ Musiał wydać rzecz, którą utracił w wyniku czynności
➢ Gestora obowiązywała największa staranność - działał bez jakichkolwiek instrukcji
➢ Głównym obowiązkiem zainteresowanego było zwrócenie gestorowi celowych wydatków i
zwolnienie go z ewentualnych zobowiązań wobec osób trzecich
➢ Obowiązek zwrotu kosztów należał się nawet wtedy, gdy czynność nie przyniosła
oczekiwanego efektu, ale została rozpoczęta w sposób ,,użyteczny'' (prawidłowy)

➢ Strony miały do dyspozycji wzajemne powództwa oparte na bonae fidei

➢ Zainteresowany mógł dochodzić od gestora wydania korzyści. Zasądzenie nie pociągało ze
sobą infamii.
➢ Gestor mógł żądać zwrotu poniesionych kosztów.

ę ą

➢ Według prawa można było likwidować jedynie niektóre przypadki bezpodstawnego

wzbogacenia się i podlegały one likwidacji przy użyciu condictiones.
➢ Juryści porównywali bezpodstawne wzbogacenie się do pożyczki niezamierzonej

Condictiones - były to powództwa prawa ścisłego. Prowadziły do zwrotu tego, co jedna osoba
otrzymała bezpodstawnie z majątku drugiej.

➢ Był to najważniejszy przypadek bezpodstawnego wzbogacenia się - świadczenie niezależne.

Nowa sekcja 4 Strona 1

 ➢ Był to najważniejszy przypadek bezpodstawnego wzbogacenia się - świadczenie niezależne.
➢ Zwrotu niezależnego (omyłkowego) świadczenia można było dochodzić za pomocą condictio
indebiti. Było skuteczne to gdy:
-nastąpiło przesunięcie majątkowe w celu umorzenia oznaczonego długu
-rzekomy dług nie istniał, nawet jako zobowiązanie naturalne - np. był to już dług spłacony
-strony były błędnie przekonane o istnieniu długu. Jeżeli spełniający świadczenie wiedział, że
dług nie istnieje, jego świadczenie mogło być uznane za darowiznę. Jeżeli przyjmujący
wiedział, że otrzymuje coś, co mu się nie należy, to była to kradzież.

➢ Było to powództwo, które służyło do dochodzenia zwrotu rzeczy, którą oddano na własność
na podstawie umowy o świadczenie wzajemne, ale kontrahent nie dotrzymał swojego
zobowiązania (nie wypełnił świadczenia)

➢ Za pomocą tego świadczenia można się było domagać zwrotu świadczenia dokonanego dla
osiągnięcia celu niemoralnego. Powództwo to działało tylko w tych przypadkach, gdy
niemoralne było przyjęcie świadczenia - np. przyjęcie okupu przez przestępcę.

Było to żądanie zwrotu wzbogacenia uzyskanego ,,bez przyczyny'' - miało to charakter najbardziej
ogólny.
➢ Tym powództwem można było objąć przypadki nietypowe
➢ Rzemieślnik

➢ Realizacja ogólnego postulatu słuszności dokonywanych przesunięć majątkowych

Inne zobowiązania jak gdyby z kontraktu

-zobowiązania z tytułu opieki, chronione za pomocą actio tutelae

-zobowiązania pomiędzy uczestnikami przypadkowej wspólności majątkowej
-zobowiązanie spadkobiercy wobec legatariuszy, zawiązane przez objęcie spadku

Nowa sekcja 4 Strona 2