Grzyby – różnorodność, budowa, czynności życiowe

Grzyby mają różną budowę, kształt i rozmiar.

Są wśród nich organizmy:

 Jednokomórkowe mają ścianę i błonę komórkową oraz jądro komórkowe i wodniczkę

 drożdże
 Wielokomórkowe – zbudowane z grzybni złożonej z mikroskopijnych nitek zwanych
strzępkami. Są zaliczane do plechowców ich ciało to plecha. Luźno rozgałęzione strzępki
tworzą grzybnie również pod ziemią
 Borowik, muchomor
 Pleśnie- pędzlak, kropidlak

Grzyby to organizmy jądrowe, ich ściana komórkowa zbudowana jest z cukru- chityny

1
Odżywianie grzybów

Odżywiają się cudzożywnie, do życia potrzebują wody i substancji pokarmowych, które pobierają ze
środowiska (pokarm uzyskują przez rozkład obumarłych szczątków organizmów i innych substancji
pochodzenia naturalnego) Grzyby trawią pokarm poza organizmem. Do podłoża wydzielają soki
trawienne które trawią- rozkładają substancje pokarmowe, które grzyby pobierają z podłoża. Grzyby
pasożytnicze odżywiają się kosztem innego organizmu. Niektóre grzyby żyją w symbiozie z innymi
organizmami wtedy obydwa organizmy czerpią z tego korzyść

Oddychanie

Większość oddycha tlenowo

Drożdże oddychają beztlenowo przeprowadzają fermentacje alkoholową

Rozmnażanie

Głównie bezpłciowo – przez zarodniki

Fragmentacje grzybni- pieczarki

Pączkowanie –drożdże

2
Grzyby porostowe- porosty

Składają się z dwóch organizmów grzyba i glonu, obydwa organizmy czerpią z tego korzyści:

Grzyb oplata glon swoimi strzępkami chroni go przed wyschnięciem i czynnikami zewnętrznymi.
Dostarcza wodę i sole mineralne

Glon- wytwarza w procesie fotosyntezy substancje odżywcze np. cukry z których korzysta również
grzyb

Plechy porostów dzielimy na:

 Skorupiaste
 Listkowate
 Krzaczkowate

Grzyby- środowisko życia i znaczenie

Środowisko

 Żyją głównie na lądzie

 W miejscach wilgotnych i ciepłych
 Prawidłowo rozwijają się w temp 5-30 st. C
 Dlatego można zobaczyć je w lasach w warstwie runa leśnego tam mają odpowiednie
warunki
 Żyją w glebie, na powierzchni i wewnątrz innych organizmów

3
Znaczenie grzybów w przyrodzie

Grzyby odgrywają bardzo ważną rolę w przyrodzie

Rozkładają martwe rośliny i zwierzęta i odchody zwierząt do postaci soli mineralnych z których
korzystają później rośliny i w ten sposób oczyszczają środowisko.

Niektóre grzyby są symbiotyczne (żyją w symbiozie- zgodzie z innymi organizmami wtedy obydwa
organizmy czerpią z teko korzyść). Taką symbiozę grzybów z roślinami (drzewami, krzewami)
nazywamy MIKORYZĄ. Mikoryza polega na tym, że strzępki grzyba oplatają korzenie roślin i
zaopatrują je w wodę oraz sole mineralne, w zamian czerpią substancje potrzebne im do życia np.
cukry, tworzone przez roślinę w procesie fotosyntezy.

Niektóre grzyby są pasożytami np. huba na drzewie.

Grzyby porostowe wydzielają do podłoża tzw kwasy porostowe, które pełnią funkcje obronną
(hamują rozwój mikroorganizmów), kwasy powodują stopniowe kruszenie skał i to min przyczynia się
do tworzenia zaczątków gleby. Porosty dlatego należą do organizmów glebotwórczych. Do życia
potrzebują jedynie dwutlenku węgla i wody i światła dlatego jako pierwsze zasiedlają skalne podłoża i
z tej przyczyny nazywa się je organizmami pionierskimi.

Znaczenie grzybów dla człowieka

Pozytywne:

 W przemyśle spożywczym- drożdże spulchnianie wypieków, przemysł alkoholowy. Dzięki

niektórym grzybom powstają sery pleśniowe, kefiry.
 W przemyśle farmaceutycznym do tworzenia antybiotyków (penicylina) i innych leków.
 Jadalne grzyby , jako pożywienie
 Grzyby porostowe służą do oceny stanu zanieczyszczenia powietrza atmosferycznego (jeżeli
w powietrzu występuje dużo związków siarki porosty nie występują, lub występują porosty
skorupiaste. Jeżeli powietrze jest mniej zanieczyszczone występują porosty listkowate, jeżeli
jest wolne od związków siarki krzaczkowate)
 Rozkładają martwe szczątki roślin i zwierząt.

Negatywne:

 Mogą spowodować wiele groźnych chorób (grzybice)

 Pleśnie niszczą różne przedmioty np. żywność, książki, są też trujące jeżeli pojawią się na
żywności.
 Grzyby pasożytnicze atakują rośliny uprawne

Grzyby jadalne mają swoje trujące sobowtóry, zawierają one substancje które uszkadzają komórki
ważnych organów np. wątroby. Dlatego spożycie takiego grzyba może doprowadzić do ciężkiego
zatrucia a nawet śmierci.

4
 Budowa i różnorodność mchów

Mchy to niewielkie rośliny. Rosną w kępach, tworząc skupiska zwane darniami. Rosną na całej Ziemi.
Mchy nie mają korzeni i tkanek przewodzących przez to nie osiągają takich rozmiarów jak krzewy i
drzewa.

Środowisko życia mchów

Są przeważnie roślinami lądowymi, zasiedlają różne tereny zazwyczaj rosną w wilgotnych lasach i na
łąkach, w szczelinach skalnych i między kamieniami, można je znaleźć na pustyniach i na szczytach
gór. Kilka gatunków mchów żyje w wodzie np. zdrojek, inne np. torfowiec, z innymi roślinami tworzy
torfowiska. Mchy nie występują w morzach i oceanach.

Budowa zewnętrzna mchów

Płonnik pospolity

W jego budowie można zaobserwować

 Łodyżkę
 Listki
 Chwytniki-przytwierdzają roślinę do podłoża

Rośliny które mają organy to organowce- mchy to organowce.

W listkach płonnika zachodzi fotosynteza

Płonnik jest rośliną zarodnikową

5
Torfowiec

To mech związany z terenami podmokłymi. W jego budowie wyróżniamy: łodyżkę i listki. Listki
zbudowane są z dwóch rodzajów komórek – żywych zielonych komórek, zawierających chloroplasty i
znajdujących się pomiędzy nimi martwych komórek, w których gromadzi się woda – komórki
wodonośne.

Znaczenie mchów

 Mchy przyczyniają się do tworzenia gleby – ich obumarłe szczątki wzbogacają podłoże w
próchnicę;
 Podczas deszczu chłoną dużą ilość wody – dlatego biorą udział w regulacji ilości wody w
środowisku;
 Warstwa mchu tworzy doskonałe warunki życia olbrzymiej liczbie pierwotniaków, grzybów
oraz zwierząt (ślimaków, owadów, żab)
 Torfowce tworzą torf, torf jest używany jako materiał opałowy oraz naturalny nawóz, torf
stosuje się także do produkcji leków i kosmetyków.