Polska dzielnicowa 1

1227 r. zjazd książęcy w Gąsawie

1226 r. Konrad Mazowiecki
1241 r. najazd mongolski na Polskę - bitwa pod Legnicą

Osadnictwo na prawie polskim - migracja wewnątrz księstw piastowskich

Lokacja na prawie niemieckim - zakładanie nowej osady (wiejskiej lub miejskiej) zgodnie
określonymi normami prawnymi
Zasadźca - osoba która zakładała wieś(miasto)
Umowa lokacyjna - dokument z warunkami zawierany pomiędzy panem feudalnym a zasadźcą
Wolnizna - zwolnienie z opłat na określony czas (kilka/kilkanaście lat)

Lokacje miast:
1. zasadźca stawał się wójtem
2. dążenie do niezależności od pana feudalnego i ograniczenie roli wójta
3. wyznaczono rynek, ulice, działki
4. ława miejska - sąd

Lokacje wsi:
1. każdy z kolonistów otrzymywał łan ziemi ornej ( 16/24 hektarów)
2. zasadźca (sołtys) otrzymywał kilka łanów, prawo do karczmy czy młyna
3. w zamian kolonista musiał płacić panu czynsz pieniężny i odrabiać pańszczyznę (2/3 dni w
roku)
4. ława wiejska - sąd wiejski (⅓ zasądzonych kar dla sołtysa)

Odbudowa Królestwa Polskiego 2

Warstwa społeczny:
1. kupcy (utrudnienia w handlu)
2. książęta piastowscy: tradycja (Kraków)

Koronacja:
1. Przemysł II - (1295 r. - 1296 r.)
2. Wacława II - (1300 r. - 1305 r.)
3. Władysława Łokietka - ( 1320 r. - 1333 r.)

Rządy Wacława II:

 1. Urząd starosty (władza wykonawcza)
2. Oparcie rządów na mieszczanach

1307r. - konflikt z biskupem krakowskim Janem Muskatą (popierał Czechów)

1309 r. - Krzyżacy zajęli Pomorze Gdańskie
1311 - 1312 bunt wójta krakowskiego Alberta (represje)
1320 r. koronacja Władysława Łokietka na króla Polski
1331 r. bitwa pod Płowcami

Polska za Kazimierza Wielkiego 3

1335 r. zjazd w Wyszehradzie: Jan Luksemburski zrzekł się tytuły króla Polski w zamian za 20 tys.
kop praskich groszy

Pokój wieczysty w Kaliszu 1343 roku:

1. Pomorze jako "wieczysta jałmużna" dla Krzyżaków
2. Polska otrzymała Kujawy i z. dobrzyńską

Ziemie Kazimierza:
● Mazowsze, Rus Czerwona, Santok, Drzeń

Osiągnięcia Kazimierza:
1. zbudował 35 - 50 zamków
2. powstało ponad 130 miast
3. rozwój handlu - prawo składu, przymus drogowy
4. rozwój górnictwa - monopol monarszy

Rozwój handlu:
1. prawo składu (przejeżdżający kupcy musieli wystawić swój towar na sprzedaż)
2. przymus drogowy (obowiązek poruszania się kupców po wyznaczonych drogach - cła
(towar), myta (przejazd))

Urzędy:
● Urzędy ziemskie:
starosta (administracja, sądy, podatki, wojsko)
● Urzędy dworskie:
kanclerz (kancelaria królewska)

Od Andegawenów do Jagiellonów 4
Przywilej koszycki:
 1. w zamian za koronę Polski dla jednej z córek Ludwik:
szlachtę zwolniono z podatków poza 2 groszami z łana chłopskiego

Unii z Litwą:
Przyczyny:
1. umocnienie pozycji Polski na Rusi
2. brak najazdów Litwinów na tereny Polski ( Mazowsze)
Postanowienia:
1. przyjęcie chrztu przez Litwę wybijało argument Krzyżakom
2. umocnienie wewnętrznej pozycji Jagiełły

Unia w Horodle:
1. wspólny wybór władcy Polski
2. wspólne zjazdy szlachty polskiej i litewskich bojarów

Przywilej w Jedlni 1430 r:

1. nietykalność osobista
2. nietykalność majątkowa szlachty

Wielka wojna z zakonem krzyżackim 5

Przyczyna Żmudzi:
1. Krzyżacy zajęli Żmudź
2. wybuchały tam powstania wspierane przez Witolda
3. Polacy podjęli decyzje o wsparciu Witolda

Bitwa pod Grunwaldem - 15.07.1410 roku

1. zwycięstwo Polski i Litwy
2. wojska krzyżackie zostały całkowicie rozbite
3. pozorowana ucieczka Litwy
4. wielu rycerzy zakonnych dostało się do niewoli

Bitwa pod Koronowem - 10.10.1410 roku

1. bitwa rycerska
2. zwycięstwo Polaków

Pokój w Toruniu:
1. do Polski miała powrócić ziemia dobrzyńska
2. do Litwy Żmudź

Konflikt polsko - krzyżacki na soborze w Konstancji:

1. Polska delegacja:
● arcybiskup gnieźnieński Mikołaj Trąbą
● rycerz Zawisza Czarny
● prawnik Paweł Włodkowic
2. Włodkowic i jego traktaty:
● podważenie ideologicznych podstaw Zakonu
● prawo pogan do decydowania o własnym losie, nawracanie siłą niedopuszczalne
Kazimierz Jagiellończyk i wojna
trzynastoletnia 6
Rządy Władysław Warneńczyk 1434 - 1444:
1. wyprawa przeciwko Turcji 1443 (z sukcesami)
2. 1444 bitwa pod Warną, śmierć Władysława

Kryzys państwa krzyżackiego:

1. wojny Krzyżaków z Polską spustoszyły Prusy: Krzyżacy nakładają podatki a mieszkańcy
Prus
2. bunt mieszkańców Prus przeciwko Krzyżakom

Wojna 13-letnia postanowienia:

1. -
2. -

Wojna 13-letnia:
1. -
2. -
3. -
4. -

II pokój w Toruniu:
1. bezpośrednio do Polski przyłączono Pomorze Gdańskie
2. Prusy Zakonne, wielki mistrz stał się lennikiem króla Polski

Przywileje szlacheckie:
1496 - Piotrków, Jan Olbracht,

Kultura Polski średniowiecznej 7

Sztuka romańska w Polsce:
● od XI do XIII wieku
● pierwsze budowle z kamienia: ruiny pałacu Mieszka I
● dekoracje rzeźbiarskie: portale, kolumny, płaskorzeźby (nprz. Drzwi Gnieźnieńskie)

Sztuka gotycka:
● w XIII wieku
● pomniki nagrobne polskich władców: Władysław Jagiełło
● Ołtarz główny kościoła Mariackiego w Krakowie, 1477

Pierwszym znanym kronikarzem na ziemiach polskich był Gall Anonim, Jan Długosz.
Szkolnictwo:
1. szkoły parafialne
2. nauczanie prowadzono na 4 wydziałach: sztuki wyzwolone, prawo, medycyna, teologii