1.

Testament Krzywoustego
Wprowadzał on zasadę senioratu, czyli zasadę
według której najstarszy potomek zarządzał
Krakowem i Małopolską oraz całym krajem.
Pozostałymi dzielnicami zarządzali juniorzy,
którzy dostawali dzielnice od seniora, ale nie
sprawowali w niej samodzielnej władzy. Juniorzy
byli namiestnikami seniora (princepsa). W
pryncypacie princeps ma wyłączne prawo do władzy
zwierzchniczej nad całym państwem, prowadzenia
polityki zagranicznej, bicia monet, mianowania
wojewodów.

Zajazd w Gąsawie

Odbył się z inicjatywy Leszka Białego. Miał

rozstrzygnąć konflikt między księciem
wielkopolskim i jego synem oraz ustalić działania
mające przywrócić zwierzchność nad Pomorzem
Gdańskim. Leszek Biały został tam zamordowany. Po
tym zdarzeniu zakończył się Pryncypat (książęta z
innych dzielnic przestali uznawać zwierzchnictwo
książąt Krakowskich)

Krzyżacy
Zakon Szpitala Najświętszej Marii Panny Domu
Niemieckiego w Jerozolimie został ściągnięty do
Polski przez Konrada Mazowieckiego w 1226 roku
(pierwsze rozmowy). W 1228 roku nadał im ziemie
Chełmińską. Mieli pomóc Polsce z najazdami
Prusów. Krzyżacy ostatecznie w 1283 podbili całe
Prusy.

Bulla z Rimini
Dokument cesarza Fryderyka II. Zatwierdza nadania
ziem przez Konrada Mazowieckiego na rzecz zakonu.
Został spisany w 1235 ale został oznaczony datą
1226, ponieważ Zakonowi zależało aby mieć
cesarskie potwierdzenie książęcego nadania.

Bitwa pod Legnicą

Była to bitwa z Mongołami. Miała miejsce w 1241

roku. Polskie oddziały zostały pokonane. Dowodził
nim Henryk Pobożny, którego wspierali m.in..
Templariusze.

Najazdy Mongołów

Najazdy tego plemienia oprócz powodowania

ogromnych zniszczeń, uniemożliwiły odbudowę
monarchii Piastowskiej przez Henryka Pobożnego,
ponieważ Zjednoczone dotąd dzielnice ponownie
uległy rozbiciu, a Śląsk został jeszcze
podzielony pomiędzy jego synów.

Najazd z 1241 roku miał na celu zapobiec

udzieleniu pomocy Węgrom na które w tym samym
czasie uderzyła główna armia mongolska pod wodzą
Batu-chana. Mongołowie złupili Małopolskie,
Opole, Wrocław oraz Sandomierz i Kraków które
później spalili. Podczas tego najazdu miała
miejsce bitwa pod Legnicą. Po opuszczeniu polski
oddziały udały się na Węgry by dołączyć do
głównego oddziału.

Kolejne najazdy miały miejsce w 1259 i 1278, ale

miały charakter jedynie łupieżczy( zdobycie łupów
i zabranie ludzi do niewoli{jasyr})

Immunitet
Wyłączeni nadanej ziemi spod władzy księcia.
Dzięki niemu właściciele ziemscy mogli sami
sprawować władze sądowniczą, byli zwolnieni z
płacenia danin oraz nie musieli świadczyć posług
na rzecz księcia. Początkowo przyznane dobrom
kościelnym, a w późniejszym czasie posiadłościom
możnowładców i rycerzy.

Lokowanie na prawie Niemieckim

Tworzeniem nowych osad zajmowali się
zasadźcy(przedstawiciel księcia lub możnego wobec
kolonialistów oraz kolonialistów wobec pana
feudalnego) . Zawierano umowę lokacyjną, która
określała warunki obejmujące kolonialistów(osoby
które zasiedlą teren). Każdy dostawał łan
ziemi(16-24 ha) w zamian za co był zobowiązany do
płacenia czynszu w pieniądzu oraz niewielkich
danin w plonach, odrabiania pańszczyzny (2-3 dni
w roku). Podczas tworzenia nowych gospodarstw
korzystali z wolizny, czyli zwolnienia z płacenia
należności przez kilka/kilkanaście lat. Zasadźca
po sprowadzeniu ludności i rozplanowaniu wsi
stawał się sołtysem. Sołtys dostawał kilku łanową
ziemie, był zwolniony z podatków oraz prawo do
założenia karczmy lub młyna, przewodniczył ławie
wiejskiej(sądowi) i pobierał ⅓ kar sądowych.
Dzięki temu sytuacja prawna i ekonomiczna chłopów
stała się dość jednolita
Lokowanie na prawie Magdeburskim

Na tym prawie powstawały miasta. Miasta musiały

składać się z rynku, ratusz, kościół. Miasta
mogły mieć mury obronne. Tym procesem tez
kierował zasadźca, który później stawał się
wójtem.

Zjazd W Rogoźnie
Odbył się w 1296 roku. Doszło na nim do zamachu w
którym zginął Przemysł II. Zamach został
przygotowany przez margrabiów Brandenburskich,
ponieważ Przemysł zagrażał ich planom wobec
Pomorza Gdańskiego.

Starości
Zostali wprowadzeni prze Wacława II z dynastii
Przemyślidów. Byli to urzędnicy którzy
dysponowali władzą wykonawczą, administracyjną i
sądowniczą. Wprowadzenie tego urzędu usprawniło
zarzadzanie państwem oraz stało się źródłem
konfliktu z miejscowymi możnowładcami, którzy
utracili wpływy.

Sojusz polsko Litewski

Zawarty w 1325 roku z księciem litewskim
Giedymirem, umocniony ślubem córki księcia z
synem Łokietka. Został zawarty aby Litwini
pomogli w walce zbrojnej z Krzyżakami. Sojusz
miał również negatywne strony np. pozwalał
krzyżackiej propagandzie na przedstawianie króla
jako sojusznika Pogan.

Bitwa pod Płowcami

Miała miejsce w 1331 roku. Zapobiegła podziałowi
państwa polskiego pomiędzy Czechów, a Krzyżaków.

Zjazd w Wyszehgradzie
Miał miejsce w 1335 roku. Na nim w zamian z
ogromną kwotę 1,2 groszy praskich Kazimierz
Wielki namówił władca Czech do zrzeknięcia się
tytułu króla polskiego. Kazimierz mósiał
zrezygnować z dochodzenia praw do Śląska

Podbój Rusi czerwonej

Rozpoczął się w 1340 po śmierci Jerzego II, który

był blisko spokrewniony z królem Kazimierzem
Wielkim. O ta ziemie starali się również Litwini
i Mongołowie. Ostatecznie w 1349 udało się
opanować Ruś i włączyć ją w granice Polski.
Polska zyskała Wilno, Przemyśl i Halicz. Było to
ważne osiągnięcie, ponieważ przebiegały tam
ważne/główne szlaki handlowe

Reformy i osiągnięcia Kazimierza Wielkiego

założył ponad 1000 wsi i 100 miast
założył Akademie Krakowską w 1364 roku
rozbudował system obronny kraju (mury obronne,
zamki)
 Wprowadził nowe podatki aby miasta się
rozwijały
wprowadził nowa monetę Grosz Krakowski
wprowadziła nowych urzędników
przyłączył nowe tereny do Polski
ujednolicenie prawa

Prawo składu i myto

Prawo składu to przywilej nadany miastu

zobowiązujący kupców przejeżdżających przez nie
do wystawiania swoich towarów

Myto to opłata za korzystanie z dróg i mostów

urzędy wprowadzone przez Wielkiego

Kanclerz - zarządzający kancelarią na dworze

królewskim
Podskarbnik - urzędnik nadzorujący skarb państwa

Marszałek dworu - urzędnik zarządzający dworem

monarchy

Uczta u Wierzynka
Zjazd w Krakowie. Odbył się w 1364 roku. Przybyli
tu najważniejsi władcy Europy. Ustalono
rozwiązania mające na celu zapewnienie trwalej
równowagi w tej części Europy. Podczas zjazdu nie
zabrakło rozrywek np. turnieje rycerskie czy
uczta u kupca Mikołaja Wierzynka, która była
pełna przepychu i kosztowych podarków.

status piotrkowski i wiślicki

Miały na celu ujednolicenie i spisanie prawa.
Piotrkowski obowiązywał w Wielkopolsce, a
Wiślicki w Małopolsce. Na podstawie statusu
Wiślickiego miało powstać prawo ogólno krajowe
lecz do tego nie doszło.

dynastie w polsce od kiedy do kiedy

Piastowie od 960 do 1296, od 1306 do 1370
Przemyślidzi od 1300 do 1306

Andegawenowie od 1370 do 1399

Jagiellonowie od 1386 do ......

Unia w Krewie
Zawarta w 1385. Unia personalna. Zakładała
chrzest Jagiełły, jego ślub z Jadwigą, koronacje
na króla Polski oraz zobowiązanie do odzyskania
ziem utraconych przez Królestwo Polskie.
Unia w Horodle
Zawarta w 1413 roku. Ustalono że wspólnego władcę
będą wybierać Polacy i Litwini, po śmierci
Witolda jego nastepce wskarze Król za zgoda
szlachty, 50 najważniejszych rodów litewskich
otrzyma polskie herby oraz że zostaną ustalone
urzędy wojewody i kasztelana w Wilnie i Trokach.

Przyczyny wojny z krzyżakami

Niejasne stanowisko Króla Polski wobec konfliktu

Krzyżaków na Żmudzi.

Bitwa pod Grunwaldem

Miała miejsce 15 lipca 1410 roku. Zwyciężyły
wojska Polsko-Litewskie, oraz ponieśli małe
straty. Na polu bitwy zginęli najwyżsi dostojnicy
zakonu. Po tej bitwie osłabiony zakon nie mógł
zagrażać już Polsce.

Pokoje toruńskie
I pokój Toruński został zawarty 1 lutego 1411
roku. Na jego mocy polska odzyskała Ziemie
dobrzyńską, Krzyżacy utrzymali ziemie chełmińską,
Krzyżacy mieli opuścić Żmudź na czas życia
Jagiełły i Witolda, zakon był zobowiązany do
zapłaty olbrzymiego okupu w zamian za uwolnienie
jeńców.

II pokój Toruński został zawarty w październiku

1466 roku. Na jego mocy do Polski przyłączono
Prusy Królewskie obejmujące Pomoże Gdańskie;
ziemie Chełmińską; Malbork; Elbląg; Warmie, Prusy
zakonne stały się polskim lennem, każdy nowy
mistrz zakonu miał składać polskiemu władcy hołd
lenny i zasiadać w radzie królewskiej

Sobór w Konstancji
Polacy korzystając z osłabienia zakonu domagali
się zwrotu Pomorza Gdańskiego i ziemi
Chełmińskiej. Próbę rozstrzygnięcia sporu w
sposób dyplomatyczny podjęto na Soborze w
Konstancji, który odbywał się w latach 1414-1418.
Politycznie sobór nie przyniósł żadnych
rozstrzygnięć, ale Polska zdobyła tam dużą
przychylność.

Związek Pruski
Powstał jako organizacja broniąca praw stanów
pruskich. Na jej czele stał Jan Bażyński. Powstał
z powodu wysokich podatków, niewielkiego wpływu
na władze oraz poczucie odmienności od zakonu.
Władze zakonne próbowały wywrzeć porozumienie i
podjąć współprace z członkami związku. Dopiero
nowy mistrz zakonu zakończył konflikt stawiając
związek przed sąd cesarski, który nakazał
rozwiązać Związek Pruski i nakazał jego członkom
uznać władze zakonu.

Bitwy wojny 13 letniej

Rozpoczęła się wydanie aktu inkorporacji wydanym
6 marca 1454 roku.

Wrzesień 1454 bitwa pod Chojnicami przegrana

Polski
1457 rok wygnanie wielkiego mistrza i zakonu z
zamku przez nieopłacanych najemników, sprzedaż
zamku Polakom
1462 bitwa pod Świecinem wygrana Polski

1463 bitwa na Zalewie Wiślanym wygrana Polski

Przywileje szlacheckie

Przywilej Koszycki (od Ludwika Węgierskiego, w

1374r, zabieganie o uznanie prawa do korony
polskiej dla Jadwigi) zmniejszenie podatku
poradlnego z 12 do 2 groszy z łana, zobowiązanie
króla do nie nakładania nowych podatków bez zgody
szlachty oraz wykupu szlachciców z niewoli.

Przywilej Czerwieńsko-Nieszewski(od Władysława

Jagiełły, w 1422r, rycerstwo zażądało przywileju
w zamian za walkę w wojnie z zakonem Krzyżackim)
nietykalność majątków szlacheckich bez wyroku
sądu, zakaz łączenia stanowiska starosty i sędzi
ziemskiego, sadzenie według prawa pisanego, zakaz
bicia monet przez króla bez zgody rady
królewskiej

Przywilej z Warty (od Władysława Jagiełły, w

1423r, chęć stworzenia podstaw prawnych i
dogodnych warunków ekonomicznych do rozwoju
folwarków) ograniczenie migracji chłopów ze wsi
do miast, zgoda na wykup źle funkcjonujących
sołectw przez szlachtę, upoważnienie wojewodów do
ustalania stałych cen produktów (taks
wojewodziński)

Przywilej Jedleńsko-Krakowski (od Władysława

Jagiełły, w 1430 i 1433 r, prawo sukcesji syna do
tronu) gwarancja nietykalności szlachty,
więzienie tylko po wyroku sądu
Przywilej Cerekwico-Nieszawski (od Kazimierza
Jagiellończyka, w 1454r, rycerstwo zażądało
przywileju w zamian za walkę w wojnie z zakonem
Krzyżackim) władca nie mógł zwoływać pospolitego
ruszenia, wprowadzać nowych praw oraz nakładać
podatków bez zgody lokalnych zjazdów szlacheckich
(sejmików ziemskich)

Przywilej Piotrkowski (od Jan Olbracht, w 1496r,

rycerstwo zażądało przywileju w zamian za udział
w wyprawie wojennej na Mołdawie) zniesienie ceł
na towary robione dla siebie lub w swoich dobrach
ograniczenie prawa chłopów do opuszczania wsi,
zakaz kupowania ziem przez mieszczan, kontrola
cen towarów rzemieślniczych