Rzeczpospolita Obojga Narodów
Następstwem Unii Lubelskiej było
powstanie Rzeczpospolitej Obojga
Narodót
w poprzez złączenie się dwóch państw
Korony Królestwa Polskiego i Wielkiego
Księstwa Litewskiego.
Unia Lubelska
Unia Lubelska została zawarta 1 Lipca
1569 roku w Lublinie pomiędzy Litwą a
Polską za panowania Zygmunta II
Augusta Unia Realna - związek 2 państw
lub większej ilości państw, oparty na
wspólnych instytucjach państwowych
Przyczyny Unii Lubelskiej
Chęć połączenia Polski i Litwy jak
najciaśniejszymi związkami.
Obawy szlachty polskiej i litewskiej w
związku z bezdzietnością Zygmunta
Augusta.
Dążenie szlachty litewskiej do uzyskania
takich samych przywilejów, jakie miała
szlachta polska.
Obawy Litwinów przed wojną z Moskwą.
Szlachta polska chciała mieć dostęp do
ziem Litewskich.
Postanowienia Unii Lubelskiej
Wspólne:
Król, Sejm I Senat
Polityka Zagraniczna i Prawo
Moneta
Odrębne:
Skarb
Wojsko
Urzędy
Sądownictwo
Skutki Unii Lubelskiej:
Utworzenie Rzeczypospolitej Obojga
narodów
Wzbogacenie się magnaterii
Wplątanie się Polski w litewskie
konflikty religijno - narodowe (kozacy)
oraz międzynarodowe
Powstanie kraju o wielonarodowej
strukturze, wielkość zwyczajów, języków i
Religii
Nowi mieszkańcy Polski; Litwini, Niemcy,
Żydzi, Ukraińcy
Polonizacja Litwinów
Wzrost siły militarnej i autorytetu
Rzeczypospolitej Obojga narodów w polityce
europejskiej jako jednego z największych
krajów tego kontynentu
 Pierwsza Wolna Elekcja

Wolna Elekcja Nazwa tego dokumentu jest pochodząca od

to wybór króla przez ogół szlachty pierwszego króla elekcyjnego Henryka

Walezego Dokument ten Traktowano jako
Elekt
Gwarancję trwałości i nienaruszalności
to osoba wybrana na króla przed koronacją
ustroju Rzeczypospolitej. Ich treść była
Interregnum
niezmienna przez następne lata i
Inaczej Bezkrólewie, czyli okres między
zaprzysięgli je wszyscy kolejni władcy
śmiercią lub abdykacją jednego króla a
elekcyjni. Artykuły henrykowskie
objęciem władzy przez kolejnego W
zawierały najważniejsze zasady
przypadku tronu dziedzicznego bezkrólewie
ustrojowe, których musiał stosować się
nie występuje, gdyż syn przejmuje władzę z
król.
chwilą śmierci ojca.
Zasady
Interrex
-Przestrzeganie zasad wolnej elekcji
Osoba sprawująca najwyższy urząd w
-Zakaz dziedziczenia tronu
okresie bezkrólewia.
-Władza ustawodawcza: sejm
Kandydaci do polskiego Tronu
zwoływany co 2 lata na sześć tygodni
Moskwa - Iwan IV Groźny
-Nakładanie nowych ceł i podatków
Szwecja- Jan III Waza
oraz zwoływanie pospolitego ruszenia
Prusy - Albrecht II Hohenzollern
tylko za zgodą sejmu
Austria- Ernest Habsburg
-Kontrola władzy przez 16 senatorów
Francja - Henryk Walezy
-Zakaz zwoływania pospolitego ruszenia
Pierwsza Wolna Elekcja poza granicami kraju
Doszło do niej w 1573 r. we wsi Komion pod -Wolność wyznania
Warszawą i podczas pierwszej wolnej -Prawo szlachty do rokoszu -
elekcji na władzę został wybrany Henryk wypowiedzenia posłuszeństwa królowi
Walezy.
Pacta Conventa
Artykuły Henrykowskie były to zmienne każdy nowy król miał
inne zobowiązania
Pacta Conventa Henryka Walezego
Ślub z Anną Jagiellonką
Spłata długów Zygmunta Augusta
Kształcenie młodzieży w Paryżu
Okoliczności, które niekorzystnie wpływały
Odbudowa floty Polskiej
na rządy Henryka Walezego
Przymierze pomiędzy Rzeczpospolitą a
-Henryk nie znając języka polskiego, nie
Francją
był aktywnym uczestnikiem życia
Rządy Henryka Walezego:
publicznego co mogło stanowić dla
-Koronacja na króla w 1573 - pierwszy
niego barierę
władca elekcyjny
- Miał 23 lata i niewielkie
-Podpisał tzw. Pacta Conventa, czyli
doświadczenie polityczne
zbiór osobistych zobowiązań różnego
- W podejmowaniu decyzji był zależny
rodzaju zobowiązywał się m.in. do
od szlachty
opłacenia żołnierzy z własnego majątku,
sfinansować zagraniczną edukację
określonej liczby polskich szlachciców
oraz opłacić odnowienie Akademii
Krakowskiej i spłacić długi.
-Nie angażował się w sprawy państwa
krytykowano go za swawolny tryb
życia. Całonocne uczty, niemycie się
oraz używanie perfum i dużej ilości
pudru i noszenie kolczyków.
-Henrykowi nie podobały się polskie
obyczaje, gdyż musiał być zależny od
szlachty więc po kilku miesiącach
panowania uciekł z polski, by objąć tron
Francji po Bracie
-Następstwem ucieczki było
zdetronizowanie przez szlachtę polską
Henryka Walezego
 Panowanie Stefana Batorego
Stefan Batory
Lata panowania od 1576 roku do 1586
roku król pochodził z Siedmiogrodu i
ożenił się z Anną Jagiellonką siostrą
Zygmunta Augusta, która została
królową polski. (Pierwsza podwójna
elekcja)
Polityka Zagraniczna Za Panowania
Stefana Batorego
-1578 do 1582 Wojna z Rosją o Inflanty
-1579r zdobycie Płocka - cel pierwszej
kampanii Stefana Batorego otwierał
wojnę z Rosją o zdobycie Inflant w
dużej mierze do zwycięstwa przyczyniła
się piechota wybraniecka
- 1581 do 1582 roku - Oblężenie Pskowa
była to trzecia wyprawa inflancka
Stefana Batorego, nie zakończona
sukcesem, ale przyczyniła się do
progresu (rozwiązania konfliktu)
zawarto rozejm w Jamie Zapolskim w
1582 r., w wyniku którego car Rosji
Iwan IV Groźny został zmuszony do
oddania Polsce Inflant.
Inflanty
Nazwa krainy historycznej nad Dźwiną i
Zatoką Ryską
Polityka Wewnętrzna Za Panowania
Stefana Batorego
- Pokonanie Gdańska, który nie uznał
elekcji Batorego (miasto zapłaciło
kontrybucję, czyli daninę, składkę)
- Utworzenie piechoty wybranieckiej
składającej się z chłopskich rekrutów z
ziem należących do króla tzw.
Królewszczyzny
- Podział jazdy na ciężkozbrojną
husarię, chorągwie kozackie i lekką
jazdę
- Rozwój artylerii
- Utworzenie drukarni obozowej
- Opieka nad zakonem jezuitów
- Tolerancja wobec innowierców
- Założenie akademii Wileńskiej
- Wprowadzenie kalendarza
gregoriańskiego.
Husaria
Polska kawaleria konna i najgroźniejsza
jazda swoich czasów
Kultura i Sztuka Polskiego Renesansu
Humanizm równouprawnienie różnych wyznań

Nurt stawiający człowieka w centrum przy zachowaniu pokoju między

zainteresowania religiami, laicyzację oświaty, potrzebę

Otoczenia opieką państwa ludzi
ubogich.
Literatura
Jakub Wujek - Jako pierwszy dokonał
aby, drukować dzieła stosowano
przekładu Biblii na język polski
ruchomą czcionkę wynalezioną przez
Jana Gutenberga
Jan Kochanowski - Pieśni, Fraszki, Nauka

Treny Mikołaj Kopernik - najbardziej znany

Łukasz Górnicki - Dworzanin Polski człowiek renesansu w Polsce dokonał

Mikołaj Rej - Własny wizerunek żywota on przełomowego odkrycia w dziedzinie

człowieka, Figliki astronomii ogłaszając w 1543 r. teorię

Ksiądz Piotr Skarga - kazania sejmowe, heliocentryczną.

program społeczno polityczny

postulujący wzmocnienie władzy Tomasz Kłos - napisał pierwszy

Królewskiej, usprawnienie dzielności podręcznik do matematyki

Sądów, ograniczenie przywilejów

szlacheckich i roli sejmu, umocnienie Wojtek Oczko - stworzył terminologię

pozycji kościoła, odejście od reformacji medyczną w języku polskim oraz

oraz poprawienie doli chłopów. propagował aktywność fizyczną

Andrzej Frycz Modrzewski - o poprawie Józef Struś - przeprowadził badania

Rzeczypospolitej traktat głosił hasła dotyczące chorób serca, układu krążenia

reformy państwa i stworzenia silnej i tętna

scentralizowanej monarchii, równości Bernard Wapowski - opracował

wszystkich obywateli wobec prawa, pierwsze drukowane mapy Polski i

Europy

Maciej z Miechowa - napisał kronikę
polską.
Marcin Kromer - wydał kronikę w
języku łacińskim, która miała na celu
przybliżyć cudzoziemcom dzieje Polski.
Bartosz Paprocki - zasłynął badaniami
genologicznymi i heraldycznym
Pochodzeniem oraz pokrewieństwem
rodów rycerskich i ich herbami. Swoje
ustalenia uwzględnił w Herbach
rycerstwa polskiego
Szkolnictwo
Szkoły parafialne - uzyskiwano w ich
wykształcenie podstawowe tego rodzaju
szkołach uczono m.in. czytania, pisania
i rachunków oraz podstaw łaciny to
właśnie w nich wykształcenie
podstawowe zdobywali chłopi.
Gimnazja Humanistyczne - nowy typ
Szkoły średniej wprowadzony w czasach
nowożytnych w tym rodzaju szkoły
uczono biegłego czytania oraz pisania i
przemawiania po łacinie.
Kolegia - były to szkoły, w których
pogłębiano nie tylko wiedzę, ale
również wiarę katolicką
Akademie Wyższe - odgrywały rolę
uczelni przykładowe akademie wyższe
znajdowały się w Krakowie Wilnie
Zamościu i Rakowie
We wszystkich tych szkołach uczono
tylko i wyłącznie chłopców
pochodzących ze szlachty bądź z
mieszczaństwa.
Sztuka i Architektura
Architekci i ich dokonania:
Santi Gucci do jego dzieł zaliczamy
przebudowę kaplicy Mariackiej przy
katedrze na wawelu na kaplicę grobową
Stefana Batorego oraz nagrobek Stefana
Batorego na Wawelu i nagrobki
Zygmunta II Augusta i Anny Jagiellonki
również na wawelu.
Bernardo Morando - projekt i realizacja
idealnego renesansowego miasta
(twierdzy Zamościa) układ przestrzenny,
kolegiata, fortyfikacje, bastionowe,
pałac i kamienice
Bartolomeo Berrecci - kaplica
zygmuntowska, kaplica św. Piotra na
Wawelu, przebudowa skrzydła
wschodniego i południowego oraz
krużganków na zamku wawelskim,
rzeźby nagrobne Zygmunta I Starego
Franciszek Florentczyk- arkadowa
oprawa nagrobka króla Jana Olbrachta
W katedrze wawelskiej (Pierwsze w
Polsce dzieło o renesansowych
formułach) kierował pierwszym etapem
przebudowy Wawelu w stylu
renesansowym.
Elementy Architektury i Sztuki
Arkada- dwie podpory (kolumny)
połączone na górze łukiem
Krużganek - zadazony otwarty z jednej
strony korytarz otaczający wewnętrzny
dziedziniec
Attyka -przedłużenia frontowej ściany
na wysokość dachu, pełniące funkcję
dekoracyjną
Kopuła
Miniatury - odręczne ilustracje
książkowe
Polichromie - malowidła na ścianie
Bona Sforza
Była królową Polski wyszła za króla
Zygmunta Starego w 1518 r.
zawdzięczamy jej wiele zmian np. w
zamku na wawelu.
Wawel w czasach Renesansu
Wawel został podany przebudowie za
rządów Zygmunta Starego. Prace te
kontynuował włoski architekt
Bartolomeo Berrecci zawdzięcza się mu
zaprojektowanie kaplicy
Zygmuntowskiej - mauzoleum
Jagiellonów
Arrasy Wawelskie
Były to tkaniny popularne w renesansie
zostały zamówione u Niderlandów przez
Zygmunta Augusta w ilości ok. 170
sztuk były one jedną z dekoracji komnat
zamku na wawelu i są do dzisiaj
pomimo wielu prób ich kradzieży po
dzisiaj i 170 przetrwało aż 138
Gdańsk w czasach renesansu
Stał się drugim po Krakowie centrum
architektury renesansu budowie
znajdującej się w Gdańsku to takie jak
Wielka Zbrojowa powstały w stylu
manieryzmu pólnocnwgo