Reason, ay isang kilusang intelektwal at pilosopikal na naganap sa Europa noong ika-17 at ika-18 siglo, na may mga pandaigdigang impluwensya at epekto.Kasama sa Enlightenment ang isang hanay ng mga ideya na nakasentro sa halaga ng kaligayahan ng tao, ang paghahangad ng kaalaman na nakuha sa pamamagitan ng katwiran at ebidensya ng mga pandama, at mga mithiin tulad ng natural na batas, kalayaan, pag-unlad, pagpapaubaya, kapatiran, pamahalaang konstitusyonal, at paghihiwalay ng simbahan at estado. = Ang Enlightenment ay nauna sa Scientific Revolution at ang gawain ni Francis Bacon, John Locke, bukod sa iba pa. Ang ilan ay nagmula sa simula ng Enlightenment hanggang sa paglalathala ng René Descartes' Discourse on the Method noong 1637, na nagtatampok sa kanyang tanyag na dictum, Cogito, ergo sum ("I think, therefore I am"). Binabanggit ng iba ang paglalathala ng Principia Mathematica (1687) ni Isaac Newton bilang kasukdulan ng Rebolusyong Siyentipiko at simula ng Enlightenment. Tradisyonal na itinatakda ng mga mananalaysay sa Europa ang simula nito sa pagkamatay ni Louis XIV ng France noong 1715 at ang pagtatapos nito noong 1789 na pagsiklab ng Rebolusyong Pranses. Maraming mga istoryador ngayon ang nagtakda ng pagtatapos ng Enlightenment bilang simula ng ika-19 na siglo, na ang pinakahuling iminungkahing taon ay ang pagkamatay ni Immanuel Kant noong 1804.[6]
Ang mga pilosopo at siyentipiko noong
panahong iyon ay malawakang nagpakalat ng kanilang mga ideya sa pamamagitan ng mga pagpupulong sa mga siyentipikong akademya, mga lodge ng Masonic, mga pampanitikan na salon, mga coffeehouse at sa mga nakalimbag na aklat, journal, at mga polyeto. Ang mga ideya ng Enlightenment ay nagpapahina sa awtoridad ng monarkiya at ng Simbahang Katoliko at naging daan para sa mga rebolusyong pampulitika noong ika-18 at ika-19 na siglo. Ang iba't ibang mga kilusan sa ika-19 na siglo kabilang ang liberalismo, komunismo, at neoclassicism ay sumusubaybay sa kanilang intelektwal na pamana hanggang sa Enlightenment.[8]
Ang mga sentral na doktrina ng
Enlightenment ay indibidwal na kalayaan at pagpaparaya sa relihiyon, sa pagsalungat sa isang ganap na monarkiya at sa mga nakapirming dogma ng Simbahan. Ang mga konsepto ng utility at sociability ay mahalaga din sa pagpapakalat ng impormasyon na magpapaganda sa lipunan sa kabuuan. Ang Enlightenment ay minarkahan ng pagtaas ng kamalayan sa ugnayan sa pagitan ng isip at ng pang-araw-araw na media ng mundo, at sa pamamagitan ng pagbibigay-diin sa siyentipikong pamamaraan at reductionism, kasama ang tumaas na pagtatanong sa orthodoxy ng relihiyon—isang saloobin na nakuha ng sanaysay ni Kant.
Ang Panahon ng Enlightenment ay
nauna sa at malapit na nauugnay sa Rebolusyong Siyentipiko.[13] Ang mga naunang pilosopo na ang gawain ay nakaimpluwensya sa Enlightenment ay kasama sina Francis Bacon at René Descartes.[14] Ang ilan sa mga pangunahing tauhan ng Enlightenment ay kinabibilangan nina Cesare Beccaria, Denis Diderot, David Hume, Immanuel Kant, Gottfried Wilhelm Leibniz, John Locke, Montesquieu, Jean-Jacques Rousseau, Adam Smith, Hugo Grotius, Baruch Spinoza, at Voltaire.[15]
Ang isang partikular na
maimpluwensyang publikasyong Enlightenment ay ang Encyclopédie (Encyclopedia). Na-publish sa pagitan ng 1751 at 1772 sa 35 volume, ito ay pinagsama-sama ni Diderot, Jean le Rond d'Alembert, at isang pangkat ng 150 iba pang mga intelektuwal. Nakatulong ang Encyclopédie sa pagpapalaganap ng mga ideya ng Enlightenment sa buong Europa at higit pa. Kabilang sa iba pang palatandaang publikasyon ng Enlightenment ang Mga Sulat ni Voltaire sa Ingles (1733).