ARALING PANLIPUNAN 8

“Kasaysayan ng Daigdig”
3rd Quarter-Week 5

Ang Rebolusyong Siyentipiko

Ang Rebolusyong Siyentipiko ay ang yugto sa kasaysayan kung kailan
nagkaroon ng malawakang pagbabago sa pag-iisip at panininiwala ng mga kanluranin
noong kalagitnaan ng ika-16 na siglo. Pinangunahan ng mga griyego ang pag-aaral ng
scientia, na nangangahulugang “kaalaman” subalit hindi nila ito pinagtuunan ng pansin
sa kanilang mga unibersidad. Ang Rebolusyong Siyentipiko ay nagpaunlad sa sistema
ng pag-aaral, sa pamamagitan ng pagtakda ng mga eksperimento mula sa
pagmamasid sa kapaligiran. Napalitan nito ang lumang kaisipan ng mga Europeo
tungkol sa mundo at sansinukob na batay naman sa mga pag-aaral ng mga
Kristiyanong teologo at pilosopo, gaya ni Aristotle.
Sa panahong ito, nagsimulang magtanong ang mga tao tungkol sa kahiwagaan
ng mundo at sansinukob na nagdulot ng pagkakatuklas ng mga bagay sa iba’t ibang
larangan o aspeto ng siyensya. Ang bagong kaisipang siyentipiko ay nagbibigay ng
panibagong pananaw sa kaalaman at paniniwala ng mga Europeo. Dahil dito, humina at
nabawasan ang impluwensiya ng simbahan sa pamumuhay at kaisipan ng mga tao.
Naging daan ang Panahon ng Kaliwanagan upang magkaroon ng bagong pananaw sa
paglalarawan ng lipunan. Samakatuwid, ito ang resulta ng Siyentipikong Rebolusyon na
umusbong sa panahong iyon.
Isa si Nicolaus Copernicus sa mga hindi naniniwala sa ilan sa mga ideyang
itinuro ng simbahan, lalong lalo na sa paniniwalang ang mundo ang sentro ng
sansinukob. Batay sa kaniyang masusing pag-aaral at pag-oobserba sa kalawakan,
inilahad niya na ang mundo ay umiikot sa sarili nitong aksis habang umiikot sa araw
bawat taon. Ang teoryang ito ay tinawag niyang Heliocentrism. Ipinapaliwanag nito na
ang araw, at hindi ang mundo, ang sentro ng Solar System.
Ang Teoryang “Heliocentrism” (mula sa salitang Greek na helios – araw, at
centrism – sentro) ay hindi nagtagumpay sa pagbago sa kamalayan ng mga tao sa
panahon ni Copernicus. Maging ang kaniyang aklat na naglalahad ng ideyang ito ay
hindi nailimbag. Gaya ng iba pang mga siyentipiko, nakaranas si Copernicus ng
persekusiyon mula sa simbahan, sa pamamagitan ng inquisition. Ang inquisition ay ang
tawag sa hukuman na itinatag noong Middle Ages upang parusahan ang mga taong
ayaw sumunod sa kautusan ng simbahan. Batay sa desisyon ng husgado si Copernicus
ay pinarusahan ng ekskomunikasyon at lantarang itinawalag ng Simbahang Katoliko.
Namatay si Copernicus na hindi man lang nabigyan ng parangal mula sa kaniyang
nagawa. Subalit ang kaniyang naging ambag sa pag-aaral ng Astronomiya ay nananatili
hanggang sa kasalukuyan.
Mga Bagong Teorya Ukol sa Sansinukuban (Universe)
Ang hindi magandang karanasan ni Copernicus sa pagsulong ng siyensya ay
hindi nagpatinag sa mga sumunod na siyentipiko na isulong ang kanilang mga ideya.
Sa katunayan, pinangunahan ni Johannes Kepler, isang Aleman na astronomer at
mahusay na matematisyan, ang pagbuo ng isang pormula na nagpapaliwanag sa
posibleng pag-ikot ng mga planeta sa isang parabilog, na tinawag na ellipse, batay sa
paggalaw ng mga ito sa kalawakan. Ayon sa kaniyang paniniwala, ang mga planeta ay
mayroong magkakaibang bilis sa kanilang paggalaw. Dito ipinapaliwanag na mas
mabilis ang paggalaw ng planeta kung ito ay malapit sa araw ngunit mabagal naman
kung ito ay malayo. Ang ideyang ito ang nagsulong ng paraan ng pag-aaral sa
kalawakan gamit ang siyentipikong pamamaraan.
Sa kabila ng takot, ang ilan sa mga dalubhasa sa siyensya ay hindi nag-
alinglangan na isulong ang kanilang mga siyentipikong ideya. Sa katunayan, nagtatag
pa sila ng mga kilusang naglalayong maiwasto ang mga maling pananaw ng simbahan.
Mas lalong lumakas ang siyentipikong ideyang sumuporta sa pananaw ng mga
dalubhasa sa siyensya noong maimbento ang iba’t ibang uri ng instrumento na
mayroong mahahalagang papel sa paglutas ng mga kalituhan sa mundo at sansinukob.
Noong 1609, naimbento ni Galileo ang teleskopyo. Ito ay mayroong mahalagang ambag
sa pag-aaral ng Astronomiya. Tinanggap niya ang teorya ni Copernicus na siyang
dahilan kung bakit siya napasailalim sa inquisition ng simbahan.
Dala ng takot sa maaaring resulta ng paghahatol, binawi niya ang kaniyang ideya
upang hindi itiwalag ng simbahan. Subalit, nagpatuloy siya sa kaniyang pag-aaral at
siyentipikong pagtuklas na naging batayan ng mga sumunod na siyentipiko upang
makabuo ng mga unibersal na batas sa aspeto na Pisika.
Ang Panahon ng Enlightenment
Ang pamamaraang maka-agham ay nagbunga ng rebolusyon sa iba’t ibang
larangan ng pamumuhay, gaya ng sa kabuhayan, politika, relihiyon, at edukasyon.
Tinawag itong Panahon ng Kaliwanagan (Enlightenment) na tumutukoy din sa kilusang
intelektuwal na nagpaunlad sa pag-aaral ng pilosopiya at agham sa Europe noong ika-
18 siglo.
Ang kilusang intelektuwal na ito ay susi sa paggamit ng katwiran, kaalaman, at
edukasyon bilang tugon sa mga lumang pananaw dala ng mga pamahiin at paniniwala
noong Panahong Medieval. Ang pagtuligsa ng mga pilosopo at mga siyentista sa
kawalan ng katarungan at ang pagsuri sa kapangyarihan ng relihiyon ay naging
pundasyon ng mga modernong ideya na may kinalaman sa pulitika, sosyolohiya,
ekonomika, at kultural na aspeto sa pag-aaral ng lipunan. Ayon sa pagpapaliwang ni
Thomas Hobbes tungkol sa pamahalaan na kung saan ibinatay niya sa ideya ng natural
law na ang Absolute Monarchy ang pinakamahusay na uri ng pamahalaan.
Ayon sa kaniyang paniniwala na ang kaguluhan ay likas sa tao na kung saan
kailangan ng isang absolutong pinuno upang walang kaguluhang mangyayari. Bingyang
diin din na ang tao ay walang kalayaan kundi sumunod sa kasunduan ng pamahalaan
na pangangalagaan at protektahan ng pinuno ang kanyang nasasakupan. Nailalarawan
ito sa kaniyang aklat na “Leviathan” na magulo ang isang lipunan kung walang pinuno.
Ganoon din ang pahayag ni John Locke isang pilosopo ng England na may kakaiba sa
kaniyang paniniwala na ang tao ay may natural na karapatan sa buhay, kalayaan at
pag-aari. Si Baron de Montesquieu ay isang pilosopo sa larangan ng politika na
naniniwala sa ideya na ang kapangyarihan ng pamahalaan ay dapat paghatiin. Hinati
niya ito sa tatlong sangay; lehislatura ang pangunahing gawain ay ang pagbubuo ng
batas; ehekutibo ay ang pagpapatupad ng batas; at hukuman tumatayong tagahatol.
Ang Rebolusyong Industriyal
Naging daan ang Panahon ng Kaliwanagan upang magkaroon ng pagbabago sa
siyensya at ang pag-usbong sa aspektong agrikultura at industriyal upang mapaunlad
ang sistema ng pangkabuhayan sa lipunan na naging dahilan sa pagsisimula ng
Rebolusyong Industriyal. Ang Rebolusyong Industriyal ay isang transisyonal na yugto,
mula 1760 hanggang 1840), sa Europa at Amerika na nagdulot ng pagbabago sa mga
proseso ng paggawa, mula sa pagbuo ng mga produkto sa pamamagitan ng kamay
papunta sa paggamit ng makinarya at awtomisasyon.
Una itong sumibol sa Great Britain na matagumpay na binago ang dating
sistemang domestiko tungo sa paglikha ng mga produkto at serbisyo gamit ang mga
makinarya. Ang sistemang domestiko (domestic system) ay isang paraan ng paglikha
ng produkto at serbisyo na ginagawa sa mga tahanan. Ito ay pinamahalaan ng mga
namuhunang mangangalakal na mayroong sariling manggagawa na kadalasan ay
kinabibilangan ng pamilya. Ang mga kadalasang produkto na ibinenta sa panahong ito
ay mga telang gawa sa kamay. Matagal ang proseso ng paggawa sa sistemang
domestiko kaya naman mahal at tanging mayayaman lamang ang mga nakabibili ng
mga produkto nito. Sa pagka-imbento ni James Hargreaves ng spinning jenny, unti-
unting bumilis ang daloy ng produksiyon ng tela sa Great Britain.
Ang Rebolusyong Industriyal ay lumaganap at umabot sa Amerika. Sa
pangunguna ng Amerikanong si Eli Whitney, naimbento ang cotton gin na nakatulong
nang malaki sa pagtaas ng produksiyon sa pamamagitan ng pagpapadali ng
paghihiwalay ng buto at ibang materyal sa bulak o cotton. Dahil dito, napabilis at lumaki
ang produksiyon sa paggawa ng tela sa Amerika. Maliban sa sistema ng paggawa ng
tela, nakatulong din ang Rebolusyong Industriyal sa paglago ng ekonomiya sa
pamamagitan ng pagpapaunlad sa sistema ng komunikasyon at iba pang uri ng
imprastraktura. Ang kaalaman ni Thomas Alva Edison ay mayroong mahalagang
kontribusyon sa pagkakatuklas ng lakas ng elektrisidad na dahilan ng pagpapatakbo ng
mga makabagong kasangkapan at pagpapailaw sa mga komunidad.
Samantala, kilala naman sina Alexander Graham Bell, bilang imbentor ng unang
telepono, at Samuel Morse, na nakaimbento ng telegrapo. Ang mga mahahalagang
imbensyon na ito ay nakatulong sa pagpapaunlad ng sistema ng komunikasyon sa
Amerika. Ang Newcomen steam engine at Watt steam engine naman na naimbento
nina Thomas Newcomen at James Watt ay nakatulong sa pagpapaunlad sa sistema ng
patubig na nagsilbing pinagkukunan ng hydroelectric na enerhiya na kinakailangan
upang mapatakbo ang mga makinarya sa pabrika. Ang makinang pinasisingawan o
makinang de-singaw ay isang makina o motor na gumagamit ng mainit na singaw mula
sa kumukulong tubig upang umandar ito.
Nababago nito ang enerhiyang nasa mainit na hangin upang maging galaw o
kilos, na maaaring gamitin upang mapatakbo ang isang pabrika o mapausad ang isang
tren o bangka. Ang unang steam-powered locomotive ay naimbento ni Richard
Trevithick noong 1804 na nagbigay-daan upang buksan ang mga riles. Sina George
Stephenson at ang kanyang anak ay nakabuo ng mas mabuting makina na unang
ginamit sa pampublikong riles noong 1830. Maganda ang naidulot nito lalo na sa mga
sasakyang pinapatakbo ng steam engine sa pagpapabuti ng sistema ng transportasyon.
Epekto ng Industriyalismo
Nagdulot ng maraming pagbabago sa lipunan ang Rebolusyong Industriyal. Isa
dito ang pagdami ng tao sa lungsod, sa pag-aakalang mayroong magandang
oportunidad dito. Lumobo ang populasyon ng mga lungsod sa Europa habang kakaunti
lamang ang bakanteng trabaho kaya marami ang naging palaboy dahil sa kawalan ng
trabaho. Ang mga bata ay napilitan ding magtrabaho sa murang edad dahil sa hirap ng
buhay. Dumami ang bilang ng middle class o gitnang uri ng tao sa lipunan na nagdulot
ng hidwaang sosyo-pulitikal sa pagitan ng mga manggagawa at mga kapitalista.
Natatag ang unyon ng mga manggagawa subalit nagkaroon ng patuloy na hidwaan na
dala ng lumalaking agwat sa pagitan ng mga mahihirap at mga mayayaman.
Ang Rebolusyong Industriyal ay nagsilbi ring dahilan ng pagnanais ng mga
Kanluranin na manakop at magtatag ng kolonya sa iba’t ibang bahagi ng mundo upang
makakuha ng mga hilaw na sangkap na gagamitin upang makalikha ng mga produkto at
serbisyo na makadadagdag sa kita ng bansa. Sa kabila ng suliraning panlipunan na
dulot ng Rebolusyong Industriyal, maraming mga bagay ang naiambag nito sa pag-
unlad ng pamumuhay ng mga tao.
Sa pagkakatuklas ng makabagong teknolohiya sa paggawa na nagpabilis at
nagpataas ng bahagdan ng produksiyon, bumaba ang halaga ng mga produkto at
serbisyo na dahilan upang matamasa ito ng mga karaniwang tao. Umunlad ang sistema
ng komunikasyon na nagpadali sa pagpadala at pagtanggap ng mensahe ng mga tao
sa mga malalayong lugar, na mayroong kaugnayan sa komersiyo. Sa pagkatuklas ng
steam engine mas napadali ang sistema ng transportasyon na nagdadala ng mga tao at
kalakal sa mga karatig-bayan. Ang mga nabanggit ang dahilan kung bakit naging
progresibo at maunlad ang mga bansang Kanluranin