Siyentipiko, Enlightenment at Industriyal LEARNING OBJECTIVE (MELCS) • Nasusuri ang dahilan, kaganapan at epekto ng Rebolusyong Siyentipiko, Enlightenment at Industriyal REBOLUSYONG SIYENTIPIKO Handa kana bang malaman ang mga naganap sa rebolusyong siyentipiko? LARAWAN KO, SURIIN MO! Suriin ang larawan. Sa iyong palagay ano ang naging tulong nito sa pagpapapalaganap ng bagong ideyang siyentipiko at pag-iisip ng mga tao. REBOLUSYONG SIYENTIPIKO • Ang Rebolusyong Siyentipiko ay ang nagpabago sa buhay ng tao sa mundo. • Nagkaroon ng maraming pagbabago ng dumating ang rebolusyong ito. • Maraming mga gawain ang napabilis dahil sa rebolusyong ito. • Gayunpaman, nabawasan ang pananampalataya dahil sa naganap na pagbabago. REBOLUSYONG SIYENTIPIKO • Ang Renaissance, Repormasyon at mga eksplorasyon ng mga Europeong manlalakbay ang naging mga salik sa pag-usbong ng Rebolusyong Siyentipiko. • Ang mga sumusunod ang mga naging mahahalagang katauhan at kanilang mga kontribusyon sa panahong ito: NICHOLAS COPERNICUS • Nicholas Copernicus – isang astronomer na mula sa Poland na nakilala sa kanyang heliocentric view sa kalawakan o paniniwalang hindi daigdig ang sentro ng kalawakan kundi ang araw at ang daigdig ay umiikot sa paligid nito. GALILEO GALILEI • Galileo Galilei – nakaimbento ng teleskopyo na ginamit niya sa pag-aaral ng kalawakan. TYCHO BRAHE • Tycho Brahe – isang Danish na siyentesta, pinatunayan niyang ang kometa ay ay hindi lamang penomenong atmosperiko, bagkus, ang kometa ay representasyon ay ng pagbabago sa kalawakan. JOHANNES KEPLER • Johannes Kepler – isang German na naglathala ng akda ni Brahe, natuklasan niyang ang paggalaw isang planeta sa orbit ay bumibilis habang lumalapit ito sa araw. ISAAC NEWTON • Isaac Newton – isang English Mathematician, natuklasan niya ang law of gravity bilang paliwanag sa paggalaw ng planeta. RENE DESCARTES • Rene Descartes – isang pilosopo at mathematician na French. Ipinaliwanag niya ang mga suliranin sa agham at pilosopiya gamit ang pamamaraang matematikal. • Tanyag sa kanyang linyang, “Cogito, ergo sum” (“I think, therefore I am.”). Naniniwala siya na ang katuwiran ang susi sa pagkakamit ng kaalaman. ANG PANAHON NG • Lubhang namangha ang mga ENLIGHTENMENT pilosopong Europeo noong 1700, sa mga nagaganap na pagtuklas sa larangan ng agham. • Naniniwala silang ang rason ay maaring daanan upang matuklasan ang mga batas sa siyensiya na bumabalot sa buhay ng tao. • At kapag natutuhan ang batas na ito, ayon sa mga pilosopo, ay maaring gamitin ng tao upang mapabuti ang lipunan. • Ngayon atin namang puntahan at alamin ang naganap sa rebolusyong enlightenment. ANG PANAHON NG ENLIGHTENMENT • Sa Panahon ng Enlightenment, nagtangka ang mga philosopher na maipaliwanag ang kalikasan nito. • Mula rito, hangad nilang makabuo ng mga ideyal na pamamaraan sa pamumuno, edukasyon, demokrasya, at iba pang suliraning panlipunan. • Ito ang mga sumusunod na pilosopo: THOMAS HOBBES • Thomas Hobbes – sinabi niyang ang tao ay likas na makasarili kung kaya palagi niyang katunggali ang kapwa tao. JEAN JACQUES ROSSEAU AT JOHN LOCKE
• Jean Jacques Rosseau at John
Locke - kapwa naniniwala na ang pamahalaan ay naitatag mula sa pahintulot ng mga mamamayan. MARY WOLLSTONECRAFT • Mary Wollstonecraft – ang tumalakay sa karapatan ng kababaihan sa kanyang “A Vindication of the Rights of Women (1792).” • Sa akdang ito, sinabi niyang dapat magkaroon ang kababaihan ng karapatang bumoto at magkaroon ng posisyon sa pamahalaan. ANG PANAHON NG ENLIGHTENMENT • Makikita ang pamana ng • Ang kabuluhan ng Enlightenment sa sining, sa Rebolusyong Siyentipiko at katauhan halimbawa ng Enlightenment ay makikita mga kompositor ng sa pagpapalagay ng tao Panahong Klasikal tulad ng kanyang kapalaran sa nina Beethoven, Mozart, at kanyang mga kamay sa Haydn. pamamagitan ng paggamit ng katuwiran. ANG REBOLUSYONG INDUSTRIYAL • Ang mga kaisipan na isinulong sa Panahon ng Rebolusyong Siyentipiko ay nagging daan din sa pagtuklas at pag- imbento ng makabagong makinarya. • Ang mga makabagong makinarya ay nagpabilis at nagparami ng produksiyon sa Amerika at Europa. • Ang Rebolusyong Industriyal ay isinilang na naging daan sa pagkakaroon ng sistemang pabrika o factory system, pag- unlad ng komunikasyon, at transportasyon. • Ilan sa mga nakilalang imbentor sa panahong ito ang mga sumusunod: GEORGE WASHINGTON CARVER • George Washington Carver - Itinaguyod ang siyentipikong pamamaraan ng agrikultura – Tinuruan ang mga magsasaka ng Crop Rotation - Gumagamit sila ng pataba, bumubungkal sila ng malalim na tudling, at gumagamit ng siyentipikong pamamaraan ng agrikuktura. THOMAS NEWCOMEN • Thomas Newcomen - Nakaimbento ng isang steam engine na pinaaandar ng artificial pump (1700) Pinagbuti naman ni James Watt ang steam engine ni Newcomen (1763). ROBERT FULTON • Robert Fulton - amerikanong imbentor nakabuo ng isang steamboat (Clemont) higit na malalaking gulong na sumasagwan at pinaaandar ng steam engine ginamit ito bilang transportasyon sa mga ilog at sapa Ginamit narin ito ng mga kalakal sa ibayong dagat. ALESSANDRO VOLTA • Alessandro Volta - italyanong propesor na nakaimbento ng bagong baterya na kayang tumustus ng sapat na elektrisidad. ANDRE AMPERE • Andre Ampere - isang pranses na nagpanukala ng mga prinsipyo na nagsasaad sa epekto ng magneto sa electric current. ALEXANDER GRAHAM BELL • Alexander Graham Bell - isang propesor sa Boston na nakatuklas sa telepono (1876). PAGSASANAY • Anu-anong mga kaganapan na naging dahilan sa pagsisimula ng Rebolusyong Siyentipiko? • Ipaliwanag ang Teoryang Heliocentric. • Isa-isahin ang mga mahahalagang pamana ng Panahon ng Enlightenment sa kasalukuyan? • Paano nabago ng Rebolusyong Industriyal ang pamumuhay ng tao? • Ilarawan ang mga mabuting naidulot ng pagkakaroon ng “bagong siyensya” o panahon ng katuwiran?