‫جزوه آموزش ایمنی شرکت کیسون‬

‫ایمنی حریق‬
‫آتش پدیده شیمیایی می باشد که از ترکیب اکسیژن با یک ماده سوختنی به وجود می آید‬
‫و از این فرایند نور و حرارت تولید می شود‬

‫مثلث آتش (حرارت‪ ،‬اکسیژن‪ ،‬ماده سوختنی)‬

‫برای خاموش کردن آتش یکی از این‬

‫سه عامل را باید حذف کنید‬

‫ماده سوختنی‬ ‫اکسیژن‬

‫حرارت‬
‫علت های معمول وقوع آتش در محیط کار‬
‫تجهیزات الکتریکی‬ ‫•‬
‫کار گرم نظیر جوشکاری و برشکاری‬ ‫•‬
‫استعمال دخانیات‬ ‫•‬
‫وسایل گرمایش نامناسب و غیر استاندارد‬ ‫•‬
‫وسایل پخت و پز‬ ‫•‬
‫انبارش نا ایمن و نادرست مواد قابل اشتعال‬ ‫•‬
‫گرمایش مکانیکی‬ ‫•‬
‫واکنشهای شیمیایی‬ ‫•‬
‫آتش سوزیهای عمدی‬ ‫•‬
 ‫طبقه بندی مواد سوختنی‬
‫گروه ‪ : A‬این طبقه از آتش سوزیها شامل موادی می شوند که پس از سوختن از خود خاکستر به جا‬
‫می گذارند‪ .‬مانند ‪ :‬چوب ‪ ،‬پنبه ‪ ،‬پارچه و غیره‬

‫مناسبترین خاموش کننده برای این نوع از حریق ها آب است‪.‬‬

‫گروه ‪ : B‬آتش سوزی مایعات و گازهای قابل اشتعال اکثراً فرآورده های نفتی از قبیل‪ :‬نفتت‪ ،‬بنتزین‪،‬‬
‫گاز متان‪ ،‬گازوئیل و غیره می باشند ‪.‬‬
‫الف‪ -‬مایعات قابل اشتعال‪ :‬خطر آتش سوزی در مایعات قابل اشتعال‪ ،‬بستگی به نقطه تبخیرمایع در اثر‬
‫دریافت حرارت دارد و بر این اساس به دو دسته تقسیم می شوند‪:‬‬
‫‪ .1‬مایعات سریع االشتعال (بنزین ‪ ،‬تینر)‬
‫(نفت خام‪ ،‬گازوئیل)‬ ‫‪ .2‬مایعات کند اشتعال‬

‫مناسبترین خاموش کننده برای این نوع از حریق ها فوم است‪.‬‬

‫‪Phase12‬‬
‫‪EPC2-HSE Dept.‬‬
 ‫ب‪ -‬گازهای قابل اشتعال به دو دسته طبقه بندی می شود ‪:‬‬
‫گازهای سبک تر از هوا ( هیدروژن‪ ،‬متان‪ ،‬اتان ) و گازهای سنگین تر از هوا ( بوتان‪ ،‬پروپان )‬
‫به طور کلی در مورد مواجه شدن با خطرات گازها دو حالت وجود دارد ‪:‬‬
‫مرحله ای که آتش سوزی از نشت گاز به وجود آمده باشد ‪ ( .‬کم خطر ) و مرحلته ای کته گتاز در ف تای‬
‫بسته منتشرشده و آتش نگرفته است‪ ( .‬پر خطر )‬

‫خاموش کننده مناسب جهت اطفاء این نوع حریق پودر خشک می باشد‪.‬‬
 ‫‪ :‬شامل حریق تجهیزات الکتریکی می باشد‪.‬‬ ‫گروه ‪C‬‬
‫آتش سوزی تجهیزات الکتریکی از سه عامل منشاء می گیرد ‪:‬‬ ‫•‬
‫از بین رفتن عایق‬ ‫‪.1‬‬
‫تاثیرات حرارت‬ ‫‪.2‬‬
‫خسارات مکانیکی‬ ‫‪.3‬‬
‫مناسبترین خاموش کننده برای این نوع از حریق ها دی اکسید کربن است‪.‬‬

‫گروه ‪ : D‬شامل حریق فلزات قابل اشتعال می باشد مانند سدیم‪ ،‬پتاسیم‪ ،‬منیزیم‪ ،‬آلومینیوم و ‪...‬‬
‫اطفاء حریق توسط آب برای این آتش سوزیها بسیار خطرناک است زیرا با مولکولهای آب واکنش‬
‫نشان داده و تولید گاز هیدروژن همراه با گرما می نماید‪ .‬گاز هیدروژن خود قابل اشتعال است و‬
‫می تواند دامنه حریق را گسترش دهد‪.‬‬
‫مناسبترین خاموش کننده برای این نوع از حریق ها پودر خشک است‪.‬‬

‫گروه ‪ :K‬حریق آشپزخانه ها شامل روغن و چربی و ‪...‬‬

‫مناسبترین خاموش کننده برای این نوع از حریق ها پودر خشک است‪.‬‬
‫آشنایی با کپسولهای اطفاء حریق‬
 ‫• قرمز رنگ است‪.‬‬
‫• سر شیلنگ کپسول به شکل شیپوری است‪( .‬به دلیل انبساط حجمی)‬
‫• محتوای کپسول جایگزین اکسیژن شده و باعث خفگی حریق می گردد‪.‬‬

‫این خاموش کننده برای اطفتاء حریتق هتای نتوع ‪( B‬مایعتات قابتل اشتتعال) و نتوع ‪C‬‬
‫(تجهیزات الکتریکی) استفاده می شود‪.‬‬
‫متداولترین عوامل اطفایی برای آتش سوزی وسایل الکتریکی‪ ،‬گاز دی اکسید کربن‬
‫می باشد زیرا هادی جریان الکتریسیته نمی باشد و به تجهیزات الکتریکی خسارتی وارد‬
‫نمی کند‪.‬‬
P ULL THE SAFETY PIN

A IM AT BASE OF FIRE

S QUEEZE THE TRIGGER

S WEEP BACK AND FORTH

 ‫نحوه واکنش در شرایط اضطراری‬
‫در صورت روبرویی با آتش چه باید کرد؟‬

‫• حفظ خونسردی‬
‫• تخلیه افراد‬
‫• اطالع به واحدهای امدادی‬
‫(آتش نشانی‪ ،‬اورژانس)‬
‫• انتخاب کپسول متناسب با نوع‬
‫حریق و اقدام به عملیات اطفاء‬

‫اگر آتش سوزی از مراحل اولیه گذشته و به راحتی قابل اطفاء نیست‪ ،‬سعی در خاموش‬
‫کردن آن نکرده و سریعاً محل را ترک کنید‪ .‬بدنبال برداشتن اجناس با ارزشتان نباشید‪.‬‬
 ‫چگونه به فردی که دچار حریق شده است می توان کمک کرد ؟‬

‫‪ -1‬اگر در محل پتو یا البسه ضخیم وجود داشت‪ ،‬روی فرد انداخته و مانع رسیدن اکسیژن به حریق‬
‫شوید‪.‬‬
‫‪ -2‬اگر در محل آب وجود داشت‪ ،‬فرد را تحت کنترل خود درآورده و در آب می غلتانیم‪.‬‬
‫‪ -3‬اگر در محل هیچ گزینه ای جهت خفه کردن حریق وجود نداشت‪ ،‬فرد را تحت کنترل خود‬
‫درآورده و بر روی زمین می غلتانیم تا مانع رسیدن اکسیژن به حریق شویم‪.‬‬

‫هشدار!‬
‫به هیچ عنوان نمی شود از‬
‫کپسول های اطفاء جهت‬
‫خاموش کردن فردی که دچار‬
‫حریق شده است استفاده کرد‪.‬‬
‫اقدامات الزم جهت اطفاء حریق سیلندر گاز‬

‫‪ .1‬سیلندر را با آب موجود خنک کنید‪.‬‬

‫‪ .2‬جریان گاز را قطع کنید‪.‬‬

‫پتوی آتش )‪(Fire blanket‬‬

‫برای اطفاء حریق هایی که از تکنیک خفه‬

‫کردن استفاده می شود‪ ،‬مانند تشت‬
‫حاوی روغن یا ظرف بنزین میتوان از‬
‫این ابزار استفاده کرد‪.‬‬