ไท่ จี๋ 0-100

เล่ม 1

พิมพ์ครั้งที่ 1 : 21 พ.ค. 2012

พิมพ์ครั้งที่ 2 : 1 เม.ย. 2020
 คำนำ
ไท่จี๋ 0-100 เล่มนี้ในที่สุดก็ได้ถูกนำมาจัดพิมพ์
ใหม่เป็นครั้งที่ 2 หลังจากที่ได้มีการจัดพิมพ์ และ
เผยแพร่ไว้เป็นครั้งแรก เมื่อ 21 พฤษภาคม 2012 ที่
งานชุมนุมรำลึกปรมาจารย์จางซันเฟิงของชาวไท่จี๋
ทั่วประเทศที่จังหวัดนครสวรรค์ ประเทศไทย
ในครั้งนั้นผู้ใหญ่หลายท่านของวงการมีความ
ประสงค์ที่จะหาเอกสารอ้างอิงอันเป็นมาตรฐาน
เพื่อใช้เป็นคู่มืออธิบายหลักการและวิธีการของการ
ฝึกมวยไท่จี๋ ให้แก่ผู้ที่เริ่มต้นจนถึงการเรียนรู้ใน
ระดับสูง จึงได้ขออนุญาตท่านอาจารย์เจ้าโย่วปิน
(赵幼斌大师) อาจารย์ผู้นำมวยไท่จี๋หย่งเหนียน
ตระกูลหยางมาเผยแพร่ในประเทศไทย ท่านได้
กรุณาอนุญาตให้นำส่วนหนึ่งจากคำสอนใน
หนังสือมวยไท่จี๋สืบทอดตระกูลหยาง (杨氏太极
拳正宗) มาแปล และอธิบายเพิ่มเติม ซึ่งท่าน
อาจารย์ก็ได้กรุณาอนุญาตให้ และขอให้มีการ
อ้างอิงนามบิดาของท่าน คือ ท่านอาจารย์เจ้าปิน
(赵斌老师) เพื่อเป็นการให้เกียรติแก่ท่าน
แม้ว่าการจัดพิมพ์หนังสือในครั้งที่ 1 จะมี
จำนวนไม่มากนัก แจกจ่ายแก่ตัวแทนผู้เข้าร่วมงาน
จากทั่วประเทศ แต่หลักการและวิธีการจากเอกสาร
ก็ได้ถูกเผยแพร่และนำไปใช้อ้างอิงสำหรับการ
ฝึกอบรมมวยแก่กลุ่ม ชมรม และผู้สนใจทั่วประเทศ
และมีการเรียกร้องให้จัดพิมพ์ขึ้นใหม่อกี อย่าง
ต่อเนื่อง แต่เนื่องจากผู้แปลต้องทำงานและ
เดินทางไปพำนักในต่างประเทศบ่อยๆ จึงทำ
ให้ไม่มีเวลานำต้นฉบับกลับมาเรียบเรียงใหม่
จนเวลาล่วงเลยมาถึงเกือบ 10 ปี กว่าจะได้หา
โอกาสนำมาปัดฝุ่นเรียบเรียงอีกครั้งหนึง่
 เนื้อหาของหนังสือได้แปลและอธิบายเพิ่มเติม
จากบางส่วนของหนังสือ “มวยไท่จี๋สืบทอดตระกูล
หยาง (杨氏太极拳正宗)” ฉบับภาษาจีน โดย
อาจารย์เจ้าโย่วปิน (赵幼斌大师) และคำสอนของ
บิดาท่าน อาจารย์เจ้าปิน (赵斌老师) ลักษณะเป็น
การถาม–ตอบข้อสงสัย เพื่ออธิบายความเป็นมา
วิธีการและพื้นฐานในการฝึกมวยอย่างถูกต้อง
ตั้งแต่ผู้เริ่มต้น จนถึงระดับสูง เขียนให้เข้าใจง่าย
เพื่อขยายแนวคิดจากนามธรรมให้เป็นรูปธรรม
แก้ไขการตีความที่ผิดของผู้ฝึก อันจะนำไปสู้การ
บาดเจ็บ เพื่อให้ผู้ศึกษามวยสามารถได้รับผลอันดี
จากการฝึกฝนที่ถูกต้องอย่างแท้จริง
การจัดพิมพ์ครั้งที่ 2 แบ่งเป็น 2 เล่ม เล่มที่
1 เป็นหลักการและพื้นฐาน
สำหรับผู้เริ่มเรียนมวยระดับ
ต้น เล่มที่ 2 สำหรับผู้ฝึกฝน
และทำความเข้าใจอย่าง
ต่อเนื่องในระดับสูงต่อไป
 ผู้แปลและเรียบเรียงหวังเป็นอย่างยิ่งว่าความรู้
จากหนังสือเล่มนี้จะช่วยให้ผู้อ่านทำความเข้าใจใน
หลักการและวิธีการฝึกมวยไท่จี๋ สามารถฝึกมวย
อย่างถูกต้อง ไม่เกิดความบาดเจ็บ ได้รับผลดีจาก
การฝึกฝนจนมีสุขภาพแข็งแรง และเผยแพร่มวย
ไท่จี๋ตระกูลหยางอย่างกว้างขวางสืบไป
คุณความดีของหนังสือเล่มนี้ ขออุทิศให้แก่
บูรพาจารย์มวยสืบทอดตระกูลหยางทุกๆ ท่าน
รวมทั้งท่านอาจารย์เจ้าโย่วปิน อาจารย์ผมู้ ีความ
เป็นครูอย่างแท้จริง อาจารย์ของผู้แปลเอง

Dr.Claire Hu
1 เมษายน 2020

Facebook :
https://web.facebook.com/Huyaoqi

Facebook Fan page :

https://web.facebook.com/nstaijiwushu/
 สำรบัญ

0. คำนำ ……………....………………….... 3
1. ความรู้พื้นฐานมวยไท่จี๋ …………….... 8
太极拳基本知识
2. สิ่งควรทราบในการฝึกฝนมวย ….... 51
练拳须知
3. สาระสำคัญของการวางท่วงท่า …… 69
身法要领

ภาคผนวก
ประวัติอาจารย์เจ้าโย่วปิน ……………... 93
ต้นฉบับภาษาจีน ………..….……………. 98
ประวัติผู้แปล …....................………... 129
1.太极拳属于何种拳系 ？

ศิลปะการต่อสู้ของจีน, มีความเกี่ยวข้อง
กับสองสำนักใหญ่คือเส้าหลินและหวู่ตัง
สำนักหวู่ตังถูกขนานนามว่าเป็นมวยภายใน จาง
ซานเฟิงนักพรตเขาหวู่ตังเป็นผู้ก่อตั้ง จุดเด่นของ
มวยกล่าวโดยสรุปคือ :
“กลม” – อิริยาบถการเคลื่อนที่เป็นส่วนโค้ง,
ทุกๆ ท่าล้วนเป็นวงกลม ;
“ต่อเนื่อง” – แต่ละท่ามีความคาบเกี่ยวสัมพันธ์
ต่อเนื่องไม่ขาดสาย ;
“ช้า” – ฝึกฝนความชำนาญด้วยความแช่มช้าเป็น
พื้นฐาน, หายใจเข้าออกเป็นธรรมชาติ ;
“ใน” – ฝึกฝน จิง ชี่ เสิน ซึ่งอยู่ภายในเป็น
หลักใหญ่ ;
“อ่อน” – ใช้ความนุ่มนวลพิชิตความแข็ง,
ยืมพลังก่อพลัง, สี่ตำลึงปัดพันชั่ง
 มวยไท่จี๋ มวยสิ่งอี้ ฝ่ามือปากว้า ถูกขนานนาม
ว่าสามมวยภายใน มีผู้จำแนกมวยทั้งสามด้วยวิธี
การก้าวเท้าเดิน เข้าใจกันว่า ณ กึ่งกลางภาพไท่จี๋
นั้น ฝ่ามือปากว้าเดินไปด้านข้าง มวยสิ่งอี้เดินตรง
ไปข้างหน้า มวยไท่จี๋อยู่ตรงกลาง มวยไท่จี๋เป็นหลัก
สำคัญที่สุดในมวยภายในต่างๆ ตามประวัติศาสตร์
ได้ยกย่องให้มวยไท่จี๋เป็นมวยภายใน
จางซานเฟิงคือผู้คิดค้นและรวบรวมมวยไท่จี๋ได้
สำเร็จ ส่วนที่ว่าในนอกนั้นแต่ละตระกูลก็มีประเภท
มวยที่หลากหลาย ใช่ว่าคนเดียวจะเป็นผู้คิดค้น
10. 杨氏太极的特点是什么 ？
ลักษณะพิเศษของมวยไท่จี๋ตระกูลหยางคือ
อะไร
ตอบ : มวยไท่จี๋ตระกูลหยาง มีลักษณะพิเศษ
ร่วมกันทั้งมวยภายในและมวยไท่จี๋ อีกทั้งมีลีลา
พิเศษเฉพาะด้วย ท่วงท่าผึ่งผายสง่าผ่าเผย แบบ
แผนรอบคอบเคร่งครัด ร่างกายยามรุกรับตั้งตรง
อิริยาบถอ่อนโยนเป็นวงกลม เบาปราดเปรียวจมใน
เวลาเดียวกัน ฉะนั้นจึงได้รับความชื่นชอบจากจาก
มวลชนเป็นจำนวนมาก เพื่อสะดวกในการจดจำ
อาจารย์เจ้าปินได้นำเอาลักษณะพิเศษของมวยไท่จี๋
มาสรุปเป็นแปดประโยคด้านล่างนี้

ลักษณะพิเศษของไท่จี๋ นุ่มนวลแช่มช้า
ว่างเต็มจำแนกเด่นชัด เชื่อมโยงต่อเนื่องเป็นวงกลม
ระดับความเร็วเท่ากัน บนล่างคล้อยตามกัน
จิตวิญญาณจดจ่อ หายใจเข้าออกเป็นธรรมชาติ
18. 太极拳推手功夫如何体现 ?
มวยไท่จี๋ทุยโส่วกงฟู เป็นเช่นไร
ตอบ : หากคิดจะใช้มวยไท่จี๋ในการต่อสู้ ขอจง
ศึกษาบทวิเคราะห์เกี่ยวกับไท่จี๋ทุยโส่ว ของหยาง
เฉิงฝู่อาจารย์รุ่นก่อน :
“ไท่จี๋ที่แท้จริง แขนดุจฝ้ายห่อหุ้มเหล็ก อ่อนนุ่ม
หนักหน่วง เวลาผลักมือสามารถแยกแยะได้ เวลา
จับมือเบาอย่างยิ่งจนคนไม่รู้สึก เมื่อปล่อยดุจดีด
กระสุนออกไป รวดเร็ว เปิดเผย ไม่ใช้แรงสักนิด
ยามถูกฉุดออกเพียงตื่นตัวเล็กน้อย แท้จริงไม่
เจ็บปวด ยุติให้เหลือแต่ปลายพลัง เวลาเกาะติด
ไม่ใช่จับยึดกุม ค่อยๆ เกาะอยู่ ราวกับเป็นกาว ไม่
สามารถแกะออก
ทำให้แขนทั้งคูข่ อง
คนหมดพลังไร้
ความรู้สึกจนไม่
อาจทนได้
34.何谓“虚灵顶劲” ？

เวลาฝึกมวย ศีรษะตั้งตรง ไม่ก้มไม่เงยไม่

เอียงซ้ายขวา เก็บคางเข้าหาตัวเล็กน้อย เหมือนบน
ยอดศีรษะมีชามที่ใส่น้าเต็มอยู่ หรือมีเชือกมาหิ้วไว้
เรียกอีกอย่างว่า “แขวนศีรษะไว้ยอด” หรือ “ป๋ายฮุ่ย
(จุดที่กลางกระหม่อม : ผู้แปล) หันขึ้นฟ้า”

ท่านี้ทำให้ตลอดทั้งร่างตั้งตรง ยืดขึน้ ตาม

สบาย กระตุ้นให้จิงเสินกระฉับกระเฉง มีพลัง
หนักแน่นและเก็บอารมณ์ความรู้สึกได้
 ต้นฉบับภาษาจีน
Article: 太极拳问答一百条
Book Title: 杨氏太极拳正宗
Page: 182-220
Writer:赵斌老师
Translator: 胡曜琦 (Dr.Claire Hu)
 太极拳问答一百条

一 ， 太极拳基本知识

1.太极拳属于何种拳系 ？
答 ：中华武术， 分为武当，少林两大派系。
武当派亦称内家拳，为武当山道士张三丰所创。
其特点可概括为 : “圆“ – 动作走弧线，处处
含圈 ; “连“ – 势势衔接，连绵不断；“慢“
– 练功以慢为本，呼吸自然；“内“ – 内练精
气神为主；“柔“ – 以柔克刚，借力发人断，
四两拨千斤。少林派亦称外家拳。其特点为 : “
直“ – 动作走直线；“断“ – 每势之间，劲
断而不连；“快“ – 练功以快为本，呼吸急促；
“外“ – 外练筋骨皮为主；“刚“ –
主于搏人，以力取胜。另有峨嵋派着，佛道
兼修，内外并重，自成本系。然而无论各家，
艺臻上乘者，必以内外结合， 刚柔相济为
归宿。故有人否定内外分别之说。 但就其
总体特点而言，其区别显著，当宜划分矣。
50.何为“内三合，外三合”？
答 ：内三合，即心与意合，意与气合，气与
劲合。是太极拳内功的重要组成部分。
外三合，即手与足合，肘与膝合，肩与胯合。
此为身法之重要部分。所谓合者，大部分情况下，
手足，肘膝，肩胯上下对应，近乎垂直，然而主
要在于动作的协调配合。所谓上下相随，内外相
合也。
ประวัติผู้แปลและเรียบเรียง
อาจารย์ ดร.ทิวารักษ์ เสรีภาพ (Dr.Claire Hu ;
胡曜琦) เริ่มฝึกมวยไท่จี๋มากกว่า 20 ปี โดยเริ่ม
จากมวยไท่จี๋ตระกูลหยางกับอาจารย์เจ้าโย่วปิน
หลังจากนั้นได้เดินทางไปฝึกมวยไท่จี๋ตระกูลเฉิน
ที่หมู่บ้านเฉินเจียโกว ซึ่งเป็นแหล่งกำเนิดมวยไท่จี๋
เป็นเวลาหลายปี
ในระหว่างนั้นได้เป็นผู้ช่วยครูฝึกสอนมวยให้แก่
ชาวต่างชาติ ในโรงเรียนฝึกมวยที่ประเทศจีน และ
ยังร่วมการแข่งขันมวยไท่จี๋ ได้รับเหรียญทองใน
หลายโปรแกรมการแข่งขัน
หลังจากกลับมาประเทศไทย ยังได้เดินทางไป
ศึกษามวยไท่จี๋ทั้งตระกูลหยางและตระกูลเฉิน
เพิ่มเติมทุกปีมิได้ขาด
อาจารย์มีประสบการณ์สอนมวยไท่จี๋ทั้ง
ตระกูลเฉินและตระกูลหยาง ทั้งในประเทศ
ไทยและประเทศจีน โดยทุกๆ ปีจะมีนักเรียน
ทั้งชาวไทยและชาวต่างชาติหลายประเทศ
เดินทางมาฝึกมวยกับอาจารย์อย่างต่อเนื่อง