Professional Documents
Culture Documents
Bombriazi Ir
Bombriazi Ir
مجموعـه :
به دسته ای از اشیاء کامال مشخص و دو به دو متمایز (غیر تکراری) مجموعه می گویند...
الف) 3عدد زوج متوالی (مجموعه نیست) چون عضو هایش کامال مشخص نیست و نمی دانیم از کدام عدد زوج باید شروع کنیم
ب) 4گل زیبا (مجموعه نیست) چون عضو هایش کامال مشخص نیست و نمی دانیم کدام گل ها مدنظرش هست.
ج) اعداد اول کمتر از (100مجموعه است) چون عضو هایش مشخص هست.
نکته :ویژگی یا خاصیت مشترک یا هم جنس بودن اعضای یک مجموعه جزء شرایط تشکیل یک مجموعه نیست.
{ ، 3، 2، 1خورشید}=A مجموعه 4عضوی
نکته :مجموعه را به صورت آکوالد { } نشان می دهند و مجموعه را با حروف بزرگ انگلیسی نام گذاری می کنند.
نکته :به هر یک از اعداد و عبارت داخل مجموعه عضو می گویند و عالمت عضو بودن به صورت ∋ و عالمت عضو نبودن به
صورت ∉ می باشد.
نکته :تعداد عضو های هر مجموعه مانند Aرا به صورت ( n)Aنشان می دهند.
bombriazi.com
مجموعه تهی :مجموعه ای که دارای هیچ عضوی نباشد .عالمت مجموعه تهی به صورت { } یا ∅ می باشد.
توجه :دقت شود{∅} این عالمت مجموعه تهی نیست .بلکه یک مجموعه با عضو تهی می باشد.
تمرین : 1
کدام یک از مجموعه های زیر مجموعه تهی است؟
هیچ عضوی ندارد .مجموعه تهی است } {=D ج) اعداد طبیعی بین 4و 5
1
bombriazi.com ریاضی پایه نهم – فصل اول ( مجموعه و احتمال)
نکته :در مجموعه های برابر مقدار و تعداد هر عضو باید برابر باشد.
20
70 =1 √9 = 3 = 4 برای مثال :
5
تمرین: 2
مثال :دو مجموعه ی زیر برابرند .مقدار xو yرا به دست آورید؟
bombriazi.com
زیر مجموعه :
مجموعه Aزیر مجموعه Bاست هر گاه هر عضو مجموعه Aعضوی از مجموعه Bباشد و آن را به صورت A ⊇ Bنشان
نکته :اگر A ⊇ Bباشد آنگاه رابطه های مقابل همواره برقرار است:
A ∪ B = Bو A∩B=A
B
A
5
توجه :برای استفاده از نمودار ون می توانیم از منحنی های بسته استفاده کنیم و هم از خط شکسته بسته از قبیل اشکال
هندسی شناخته شده مانند دایره ،مستطیل ،مربع و...
اجتماع دو مجموعه Aو Bشامل همه عضوهایی است که حداقل در یکی از دو مجموعه Aو Bباشند.
A∪B
bombriazi.com
کل قسمت هاشور خورده
اشتراک دو مجموعه :
اشتراک دو مجموعه Aو Bشامل همه عضوهایی که هم عضو Aو هم عضو Bباشند .
مجموعه A ( A − Bمنهای ) Bشامل همه عضوهایی است که عضو مجموعه Aباشند ولی عضو مجموعه Bنباشند.
A B A B
A-B B-A
3
bombriazi.com ریاضی پایه نهم – فصل اول ( مجموعه و احتمال)
تمرین: 3
جاهای خالی را در مجموعه های زیر طوری پرکنید که مجموعه ها برابر باشد:
20 √144
{ √ 9 , 70 , , . . . . , . . . . } = {− } , √25 , . . .. , . . . . , . . . .
5 (−2)2
تمرین: 4
مجموعه های B ، Aو Cرا درنظر بگیرید؛ سپس حاصل عبارت های زیر را مشخص کنید :
تمرین: 5
با توجه به مجموعه ی Bدرستی یا نادرستی هر عبارت را مشخص کنید.
✓ صحیح ✓ صحیح × نادرست × نادرست
} B={3 , {4 , 5} , 6 n(B)=3 3∋B 4∋B {6}∋ B
توجه :در مجموعه باال اعداد 4و 5عضو مجموعه نمی باشد بلکه { 5و } 4عضو مجموعه Bمی باشد.
4
bombriazi.com ریاضی پایه نهم – فصل اول ( مجموعه و احتمال)
𝑎
𝑏 (ضابطه) به طوری که a , bعضو مجموعه اعداد صحیح بوده و مقدار bبرابر صفر() 𝑏 ≠ 0نباشد.
تمرین : 6
دقت به عضویت مجموعه ( اعداد صحیح ) Zو عالمت های بزرگتر یا کوچکتر مساوی شود ابتدا محدوده Xرا بدست میاریم −3 ≤ 𝑥 < 4 .یعنی عدد های (.)-3,-2,-1,0,1,2,3
سپس این اعداد را داخل رابطه داده شده A=Xقرار اده و مجموعه Aرا می سازیم.
}𝐴 = {−3 , −2 , −1 , 0 , 1 , 2 , 3
}𝐵 = { 3𝑥 − 2 | 𝑥 ∋ ℕ , 𝑥 ≤ 3 دقت به عالمت های بزرگتر یا کوچکتر مساوی شود ابتدا محدوده Xرا بدست میاریم 𝑥 ≤ 3 .یعنی عدد های( 3و2و) 1
سپس این اعداد را داخل رابطه داده شده ( )B= 3X-2قرار اده و مجموعه Bرا می سازیم.
}𝐵 = {7 , 4 ,1
}𝐶 = { 𝑥 2 | 𝑥 ∋ ℕ , 𝑥 ≥ 3 ابتدا محدوده Xرا بدست میاریم3 ≤ 𝑥 .یعنی عدد های( 3و4و 5و ....تا بینهایت)
} 𝐶 = {9 , 16 , 25 , 36 , . . . سپس این اعداد را داخل رابطه داده شده ( ) C= X 2قرار اده و مجموعه Cرا می سازیم.
5
bombriazi.com ریاضی پایه نهم – فصل اول ( مجموعه و احتمال)
تمرین: 7
} 𝐹 = {4 , 8 , 12 , . . . در رابطه روبرو اعداد مضرب های 4بوده و می توان رابطه عمومی را بصورت 4xبنویسیم
ب)حاصل عبارات زیر را باتوجه به اعضای مجموعه های فوق بدست آورید ؟
=A-C
) B⋂( A ∪ C
مجموعه و احتمال
bombriazi.com برای به دست آوردن احتمال هر پیشامد از رابطه ی زیر استفاده می کنیم
6
bombriazi.com ریاضی پایه نهم – فصل اول ( مجموعه و احتمال)
bombriazi.com
ب) عدد رو شده اوّل باشد.
→ }𝐵 = {2 ,3 ,5 𝑛(𝐵) = 3
)𝐵(𝑛 3 1
= )P(B = =
)𝑆(𝑛 6 2
𝑛(𝐷) 6
= )P(D = =1
𝑛(𝑆) 6
تمرین :9
= 6×6 = 36تعداد همه حالت های تاس دوم× تعداد همه حالت های تاس اول= 𝑺 𝑛(𝑠) = 36
الف)احتمال آمدن این که تاس اول عدد فرد و تاس دوم عدد کوچکتر از 3بیاید:
)𝐵(𝑛 5
→ })𝐵 = {(1,5) , (2 ,4), (3,3), (4,2), (5,1 𝑛(𝐵) = 5 = )P(B =
𝑛(𝑆) 36
7
bombriazi.com ریاضی پایه نهم – فصل اول ( مجموعه و احتمال)
برای پیدا کردن تعداد زیر مجموعه های هر مجموعه از رابطه 2nاستفاده می کنیم.
تمامی زیر مجموعه ها برای مثال زیر مجموعه های ،مجموعه } A={1 , 3 , 9به شکل زیر می باشد.
تک عضوی }{1} , {3} , {9 3تا دقت شود برای نوشتن زیر مجموعه هر مجموعه ،
دو عضوی }{1 ,3 } , {1, 9} , {3 ,9 3تا ابتدا مجموعه های تک عضوی می نویسیم.
خود مجموعه } {1 , 3 , 9 1 سپس دو عضوی و همینطور تا آخر(به تعداد عضو های مجموعه)
با توجه به مثال فوق مجموعه Aشامل 8زیر مجموعه ( که آنها را نوشتیم) هست.
همینطور می توان از رابطه 2nتعداد زیر مجموعه ها را به سرعت ( بدون نوشتن زیر مجموعه ها ) بدست آورد.
n(A) = 3
= 23=8تعداد زیر مجموعه ها
تمرین: 10
bombriazi.com
با توجه به مجموعه های زیر ،تعداد اعضا و سپس زیر مجموعه های هر مجموعه را بدست آورید؟
} }A={7 , 6 , {2, 4 در مجموعه Aتعداد 3عضو( بدون تکرار) داریمn(A) =3 ➡ 23=8 .
1 2
1 = در مجموعه Bیک عضو تکراری داریم که باید یکی را حذف کنیم= 0/2 .
}B={0/2 , 4 , -2, {4} ,5 ,2 5 10
دقت شود عضو 4و} {4تکراری نیستند .چون 4دوم داخل آکوالد هست.
}B={0/2 , 4 , -2, {4},2 در مجموعه Bتعداد 5عضو( بدون تکرار) داریمn(B) =5 ➡ 25=32 .
} C={25 , 9 , {9},{√81} , {{5}},52 در مجموعه Cدو عضو تکراری داریم که باید یکی را حذف کنیم √81 = 9 .و 52=25
در مجموعه Cتعداد 4عضو( بدون تکرار) داریمn(C) =4 ➡ 24=16 .
}}}C={25 , 9 , {9}, {{5
دقت شود ابتدا باید هر مجموعه را بازنویسی و اعضای تکراری را حذف کنیم.
(گاهی اعضای تکراری در نگاه اول مشخص نیست .مثل √81 = 9
8
bombriazi.com ریاضی پایه نهم – فصل اول ( مجموعه و احتمال)
bombriazi.com
bombriazi.ir
9