Edukasyon sa Pagpapakatao 10

MGA ISYUNG MORAL TUNGKOL

SA KAWALAN NG PAGGALANG SA
KATOTOHANAN

Ma’am Tess M. Ballano

O Diyos na makapangyarihan sa lahat, Sinasamba at pinupuri
ka po namin. Maraming Salamat po sa buhay at sa lahat ng
mga biyaya na patuloy mong ibinibigay sa amin. Patawarin at
linisin n'yo po kami sa aming mga kasalanan. Samahan n'yo po
kami sa aming pag-aaral upang kami ay patuloy na matuto at
mapaunlad ang aming sarili ayon sa iyong kalooban. Ingatan
n'yo po kami at bigyan ng magandang kalusugan sa bawat
araw.
Dalangin po namin ang lahat ng ito sa Pangalan ni Hesus na
aming Panginoon at Tagapagligtas. Amen.
2
Balik - Tanaw

Sagutin Natin:
1. Ano ang iyong naging reaksiyon sa iba’t ibang mga isyu
kaugnay ng paninindigan na isiwalat ang katotohanan?
2. Paano nakaapekto ang mga dokumentaryo sa mga taong
nakaalam nito? Sa taong nagsiwalat nito?
3. Bilang kabataan, ano ang hamon na ipinararating sa
iyo ng mga reyalidad na ito sa ating lipunan?

3
Paninindigan Para sa Katotohanan at
Pagsasabi ng Totoo Para sa Kabutihan

4
 “
Pamilyar ka ba sa mga pahayag?...
Totoo bang kinopya n’ya
lang ang kanyang proyekto
sa kaibigan n’ya? Bakit kaya?
Mas Mabuti ang
mangupit na lang
kaysa magnakaw ng
malaking halaga.
5
May palagay ako na
s’ya ang kumuha ng
orihinal na manuscript
ng kanyang boss para
makagawa ng isang
artikulo.
Maiging manahimik na
lang kaysa masangkot,
hindi na lang ako
magsasalita.
 “
Kung ikaw ang nakikinig sa bawat pahayag,
maniniwala ka ba agad, sasang-ayon o maghahanap
ng katibayan bago maniwala?
Umaasa ka lamang ba sa obserbasyon at sa sarili
mong kutob o pakiramdam ngunit wala namang
matibay na paninindigan?

6
Paano maging bukas sa katotohanan na taglay ang
matalinong pag-iisip at wastong pangangatwiran…

7
 ANG MISYON NG KATOTOHANAN
Ang katotohanan ang nagsisilbing
ilaw ng tao sa paghahanap ng
kaalaman at layunin niya sa buhay. Ang
pagsukat ng kaniyang katapatan ay
nangangailangan ng pagsisikap na
alamin ang katotohanan.

8
 ANG MISYON NG KATOTOHANAN

Sa bawat tao na naghahanap

nito, masusumpungan lamang
niya ang katotohanan kung siya
ay naninindigan at walang pag-
aalinlangan na sundin, ingatan,
at pagyamanin.
9
 ANG MISYON NG KATOTOHANAN

Ang sinumang sumusunod dito

ay nagkakamit ng kaluwagan ng
buhay (comfort of life) na may
kalakip na kaligtasan, katiwasayan,
at pananampalataya.
10
 ANG MISYON NG KATOTOHANAN

Ang Katotohanan ay ang kalagayan o

kondisyon ng pagiging totoo. Upang
matamo ito, inaasahan na maging
mapagpahayag ang bawat isa sa kung
ano ang totoo sa simple at tapat na
paraan.

11
 ANG imoralidad ng pagsisinungaling

Hindi pa rin maipagkakaila na ang

sinuman ay may kakayahan na
makalikha ng isang kasinungalingan
upang pagtakpan ang pagkakamali
at maging malinis ang imahe sa mata
ng iba.

12
 ANG imoralidad ng pagsisinungaling

Nakagawa ka na ba ng isang
pagsisinungaling para mapagtakpan
ang pagkakamali at maging malinis
ang imahe sa mata ng iba?
Ilang beses na? Kung maraming
beses na, paano mo ito aaminin at
pananagutan?
13
 Ang pagsisinungaling ay ang hindi pagkiling at
pagsang-ayon sa katotothanan. Ito ay isang lason
na humahadlang sa bukas at kaliwanagan ng
isang bagay o sitwasyon na nararapat na
mangibabaw sa pagitan ng mga tao sa isang
grupo o lipunan.
- Sambajon Jr. et.al (2011)
14
 Tatlong uri ng
kasinungalingan

1. Jocose lies – isang uri na kung saan

sinasabi o sinasambit para maghatid ng
kasiyahan lamang. Ipinahahayag ito
upang magbigay-aliw ngunit hindi sadya
ang pagsisinungaling.
15
 Tatlong uri ng
kasinungalingan

2. Officious lie – tawag sa isang nagpapahayag

upang maipagtangol ang kaniyang sarili o di kaya
ay paglikha ng isang usaping kahiya-hiya upang
dito maibaling. Ito ay isang tunay na
kasinungalingan, kahit na gaano pa ang ibinigay
nitong mabigat na dahilan.
16
 Tatlong uri ng
kasinungalingan

3. Pernicious lie – nagaganap kapag

ito ay sumisira ng reputasyon ng
isang tao na pumapabor sa interes o
kapakanan ng iba.

17
Ang kahulugan ng lihim, mental reservation,
at prinsipyo ng confidentiality

Ang lihim ay pagtatago

ng mga impormasyon na
hindi pa naibubunyag o
naisisiwalat.

18
 Ang kahulugan ng lihim, mental reservation,
at prinsipyo ng confidentiality

Ito ay pag–angkin ng tao sa tunay

na pangyayari o kuwentong
kaniyang nalalaman at hindi
kailan man maaaring ihayag sa
maraming pagkakataon nang
walang pahintulot ng taong may
alam dito.
19
 Mga lihim na hindi basta-basta
maaaring ihayag
Natural secrets – mga sikreto na
nakaugat mula sa Likas na Batas
Moral. Ang mga katotohanan na
nakasulat dito ay magdudulot sa
tao ng matinding hinagpis at sakit
sa isa’t isa.

20
 Mga lihim na hindi basta-basta
maaaring ihayag
Promised secrets – mga
lihim na ipinangako ng
taong pinagkatiwalaan nito.

21
 Mga lihim na hindi basta-basta
maaaring ihayag
Committed or entrusted
secrets – naging lihim bago
ang mga impormasyon at
kaalaman sa isang bagay ay
nabunyag.
22
 Mga kasunduan upang ito ay mailihim

HAYAG – Kung ang lihim

ay ipinangako o kaya ay
sinabi ng pasalita o kahit
pasulat.

23
 Mga kasunduan upang ito ay mailihim

Di HAYAG – Kapag walang

tiyak na pangakong sinabi ngunit
inilihim ng taong may alam dahil
sa kanyang posisyon sa kumpanya
o institusyon.

24
 Mental reservation
Ang maingat na paggamit ng mga salita sa
pagpapaliwanag na kung saan ay walang
ibinibigay na tiyak na impormasyon sa
nakikinig kung may katotohanan nga ito

25
 ilan sa kondisyon sa paggamit ng
Mental reservation

1. Walang panganib sa tao na siyang may

karapatan na malaman ang totoo ---

2. Magandang Intensiyon sa paglilihim

dito ---

26
 Prinsipyo ng confidentiality
Ang pagsasabi ng totoo ay hindi lamang
pagpapahayag nang ayon sa nasa isip, ito
rin ay maipahayag sa mas malalim na pag-
iisip, pananalita, at pagkilos bilang isang
taong nagpapahalaga sa katotohanan.

27
Mula sa matalinong pag-iisip at pagpili, ang
pagiging totoo ay solusyon sa mga posibleng
hidwaan, mga pagkakaiba-iba sa pananaw at
opinyon, hindi pag-uunawaan, mga sakit ng
kalooban at kahihiyan at nakababawas ng
pagkakahiwa-hiwalay sa pagitan ng bawat isa
tungo sa pagkakamit ng kapayapaan at maayos na
samahan.

28
1. Sa paanong paraan ako makatutulong sa
pagpapanatili ng kasagraduhan ng katotohanan
bilang bahagi ko sa aking lipunan?
2. Sa mga pang araw-araw kong Gawain, ano-
anong patunay na niyayakap ko ang katotohanan
bilang tugon ko sa tawag ng aking konsensiya?

29
 tandaan
Ang pagmamahal sa katotohanan o ang pagiging
makatotohanan ay dapat maisabuhay at mapagsikapang
mapairal sa lahat ng pagkakataon!

30
 tandaan
Sa kawalan ng paghahanap ng katotohanan, ang
kasinungalingan ang ang nangingibabaw. Ito ngayon
ang hamon sa bawat tao na maging instrumento tungo
sa katotohanan at magsikap na mapanindigan nang may
katuwiran ang piniling pasiya at mga pagpapahalaga.
31
32
 GOD
Thank BLESS
You! YOU!

33
Justice icons by Arthur Shlain
https://thenounproject.com/ArtZ91/

34
 SlidesCarnival icons are editable
shapes.

This means that you can:

● Resize them without losing
quality.
● Change line color, width and
style.

Isn’t that nice? :)

Examples:

35
Diagrams and infographics

36
😉
Now you can use any emoji as an icon!
And of course it resizes without losing quality and you can change the color.

How? Follow Google instructions

https://twitter.com/googledocs/status/730087240156643328

✋👆👉👍👤👦👧👨👩👪💃🏃💑❤😂
😉😋😒😭👶😸🐟🍒🍔💣📌📖🔨🎃🎈
🎨🏈🏰🌏🔌🔑 and many more...
37