ความอดทน เป็ น เพื่ อ นสนิ ท ของสติ ปั ญ ญา

จุ ด หมายปลายทางคื อ ความสํา เร็ จ

สอบสภาการพยาบาล
ก า ร พ ย า บ า ล เ ด็ ก แ ล ะ วั ย รุ ่ น
ก า ร พ ย า บ า ล ผู้ ใ ห ญ่
ก า ร พ ย า บ า ล ผู้ สู ง อ า ยุ
การพยาบาลมารดาและทารก
ก า ร ผ ดุ ง ค ร ร ภ์
ก า ร พ ย า บ า ล สุ ข ภ า พ จิ ต แ ล ะ จิ ต เ ว ช ศ า ส ต ร์
ก า ร พ ย า บ า ล อ น า มั ย ชุ ม ช น แ ล ะ ก า ร รั ก ษ า พ ย า บ า ล
เ บื อ ง ต้ น
ก ฎ ห ม า ย วิ ช า ชี พ ก า ร พ ย า บ า ล แ ล ะ ก า ร ผ ดุ ง ค ร ร ภ์
จ ร ร ย า บ ร ร ณ วิ ช า ชี พ แ ล ะ ก ฎ ห ม า ย อื น ที เ กี ย ว ข้ อ ง

โดย พี่ ก าฟิ ว ส์ .. นางสาวกรพิ น ธุ์ แร่ ท อง

วิ ท ยาลั ย พยาบาลบรมราชชนนี สรรพประสิ ท ธิ ป ระสงค์ อุ บ ลราชธานี รุ่ น ที่ 43

Kafill Korrapin
 KaFill_Korrapin Raethong SN4 SPS’43 1
สรุปเนื้ อหาสอบ_เด็ก

การพยาบาลเด็กและวัยรุ่ น
 KaFill_Korrapin Raethong SN4 SPS’43 2
สรุปเนื้ อหาสอบ_เด็ก

การเจริญเติบโต • ความตาย
**W/A , H/A, W/H = จริ ง / มาตรฐาน x 100
• นน. 0-12 เดือน กลัวการแยกจาก
ถ้า < 90 mild, <75 moderate, <60,85,70 severe
- เกิด 3,000 g. 1-3 ปี กลัวเจ็บปวด, แยกจาก, จํากัดการเคลื่อนไหว
- ใน 0-3 เดือนแรก เพิ่ม 30 g./day 3-6 ปี ตายแล้วสามารถกลับคืนมาได้ จินตนาการ
- นน. ลดลง < 10% และเพิม่ ขึ้นเท่าเดิมใน 2 wk. 6-11 ปี แยกจากถาวร แต่เป็ นแค่คนแก่
** 3-12 เดือน = เดือน + 9 / 2 วัยรุ่ น เข้าใจ (ปฏิเสธ,โกรธ,ต่อรอง,เศร้า,ยอมรับ)
** 1-6 ปี = (ปี x 2) + 8 • Separation anxiety
** 7-12 ปี = (ปี x 7) – 5 / 2 ต่อต้าน(Protest) แยกจากพ่อแม่ เด็กโกรธ *ให้พ่อแม่เฝ้า
• สู ง สิ้ นหวัง(Despair) ซึ มเศร้า พฤติกรรมถดถอย *ลดพฤติกรรม
- เกิด 50 cm. 1 ปี 75 cm. ห่างเหิน(Detachment) น้อยใจ ไม่สนใจพ่อแม่ *เยีย่ มสมํ่าเสมอ
**2-12 ปี = (ปี x 6) + 77
• ครอบครัวเป็ นศูนย์กลาง ::ให้มีส่วนร่ วม ส่ งเสริ มให้การดูแลรักษา
• หัว เกิด 35 cm.
- 0-6 เดือน เพิ่ม 1.25 cm./เดือน ความปวด *Rx. ดีที่สุดคือกอด
- 7-12 เดือน เพิ่ม 0.5 cm./ เดือน • NIPS :: 0-12 เดือน
*กระหม่อมหน้าปิ ด 1-112 ปี , หลัง 6 เดือน • CHEOP :: 1-6 ปี
• อก :: เกิด < หัว 2 cm. เท่ากันตอน 6 เดือน • FLACC :: 1-6 ปี ปัญหาสมอง
• ฟัน :: เกิดตอน 6 เดือน ต่อมาขึ้น 1 ซี่ /เดือน
โภชนาการ *วัยรุ่ น :: Ca, P **ญ. :: Fe, Zn
ส่ งเสริ มไปข้างหน้า
พัฒนาการ *จากบนลงล่าง • พลังงาน *1 Oz. = 30 ml. *6-8 มื้อ/day
เดือน พัฒนาการ ส่ งเสริ ม เด็ก พลังงาน นํ้า นม
1 เบิ่งตามอง อุม้ , มองสี สดใส,เพลง เกิดครบ 100 kcal./kg./day 20 cal/Oz.
100 kcal./kg./day
2 ยิม้ ย่องผ่องใส พูดคุย,เปลี่ยนท่านอน เกิดก่อน 120 kcal./kg./day 24 cal/Oz.
3 หันหัวรํ่าไป *หัวเราะ คุย,กอด,ไขว่คว้า,อุม้ • อาหารเสริ ม *0-6 เดือนแรก = นมแม่อย่างเดียว **ครั้งแรก ลิ้นดุนปกติ
4 แม่ไม่ตอ้ งยก *หันตามเสี ยง นัง่ พิง 6-7 เดือน 1 มื้อหลัก = ข้าวบดละเอียด ไข่ครึ่ งฟอง กล้วย
5 ควํ่าอก นอนเหม่อ หยิบ,จับขวดนมเอง 8-9 เดือน 2 มื้อหลัก = ข้าวบดหยาบ ไข่ท้ งั ฟอง ผักบด
6 Tramsfer มือเดียว *หันตามชื่อ ,นัง่ เอง,พูดคําสั้นหมํา่ ๆ 10-12 เดือน 3 มื้อหลัก = ข้าวต้ม เนื้อสัตว์ ผักนุ่ม
7 นัง่ เดี่ยวเรี่ อยจ้อย วางห่างตัว,หยิบใส่ ,บะ • ปัญหา
8 หนูนอ้ ยคืบคลาน *หมํ่าๆ *จ๊ะเอ๋ บาย,พบปะคน 1. Marasmus :: ขาดพลังงาน ผอม ซึ ม ไม่มีแรง
9 ยืนนานต้องเหนี่ยว *บายบ๋ าย 2. Kwashiorkor :: ขาดโปรตีน บวม แก้มตอบ กล้ามเนื้อลีบ
10 ยืนเหยีย่ วยังได้ จูงเดิน,เรี ยกชื่อเด็ก,ดู 3. ขาด Vit.A :: ตาบอดกลางคืน, สู แ้ สงไม่ได้, เกล็ดกระดี่Bitot
11 เดินไกลต้องเกาะ รู ป,จับดินสอ,ล่อให้ *ผักสี เขียว เหลือง แดง
12 ย่างเหยาะอาจหาญ *กลิ้งลูกบอล เดิน 4. ขาด Vit.B1 :: เหน็บชา, บวม, หอบ, หัวใจวาย
1
12 ปี เดินเร็ วรี่ *ขึ้นบันได *เดินถอย โยนบอล,ต่อบล็อก,ขี้ * ข้าวซ้อมมือ ตับ เนื้อหมู
2 ปี เรี ยกสิ่ งของ *ต่อบล็อก *กระโดด ปี นป่ าย,ระบายสี ,ถาม 5. ขาด Vit.B2 :: ปากนกกระจอก, ผิว-ลิ้นอักเสบ, ตาสู ้แสงไม่ได้
212 ปี พูดคล้องจอง มาก,กิจวัตรเอง * ตับ หัวใจ ยอดผัก
3 ปี ปี ทองบอกเรื่ องตน *ขาเดียว * ดินนํ้ามัน,ขีดเขียน 6. ขาด Vit.B12 :: ชาปลายมือ-เท้า, ซี ด, คิดช้า สับสน
4 ปี ถามทําไม บอกเล็กใหญ่ไม่สับสน ให้เล่าเรื่ องจากภาพ,ดุม * เนื้อ นม ไข่ เครื่ องใน ธัญพืช **RBC ขนาดใหญ่ติดสี จาง
5 ปี ไม่ปะปน บอกสี ไว้ ได้จาํ นวน โดด,งานบ้าน,สังเกต 7. ขาด Fe :: ซี ด, ลิ้นเลี่ยน, เล็บช้อน,** RBC ขนาดเล็กติดสี จาง
* เครื่ องใน ไข่แดง + Vit. C(ช่วยดูดซึ ม) แต่ !! Ca ขัดขวางดูดซึ ม
 KaFill_Korrapin Raethong SN4 SPS’43 3
สรุปเนื้ อหาสอบ_เด็ก

• Vaccine **เชื้อเป็ น = BCG, MMR, OPV • LBW :: ไขมันสี น้ าํ ตาลน้อย

1. มีไข้สูง ให้เลื่อนฉี ด ไข้ต่าํ ๆ ให้ได้ *ฉี ดแล้วชักเปลี่ยนวัคซี น - DTX < 40 mg%, *ไม่มีอาการให้นม, มีอาการ ให้10% Dextrose
2. ได้เลือด < 3 เดือน ให้เลื่อน DTPDTaP - Hct > 65 % เลือดหนืด *ให้อยูน่ ่ิงๆ
3. ได้เลือดหรื ออิมมูล < 2 wk.หลังฉี ด ให้ฉีดใหม่ใน 3 เดือน • AOP :: หยุดหายใจ > 20 sec. HR <100 เขียว อ่อนแรง
4. ได้ Steroid > 2mg./kg../day นาน> 2 wk.ให้หยุด > 1 เดือนแล้วฉีด *กระตุน้ สัมผัสทารก
5. ภูมิต่าํ เว้น HIV ที่ไม่มีอาการ ไม่ฉีดเชื้อเป็ น = BCG, MMR, OPV • Periodic breathing :: หยุดหายใจ 5-10 sec. โดยไม่เขียว ปกติ
6. หยุดยาเคมี > 3 เดือน ให้ฉีดเชื้อเป็ นได้ • RDS
อายุ วัคซีน แนะนํา - หายใจเร็ว อกบุ๋ม หายใจออกมีเสี ยง(grunting) ปี กจมูกบาน เขียว
BCG HIV มีอาการไม่ให้ *ให้ steroid ใน GA 29-34 wk. *ให้ O2
*มีตุ่มหนอง ใช้น้ าํ ต้มสุ ก 1-2 เดือนหาย • ROP
แรกเกิด
HBV1 ใน 24 hr. ถ้าแม่เป็ น HBeAg + ให้ HIBG - ได้ O2 > 6 hr. หลอดเลือดเจริ ญมากดึงรั้ง retina ออก ทําให้ตาบอด
ถ้าแม่เป็ น HIV ให้ HBV 4 ครั้ง • BPD
2 เดือน DTP1,OPV1 *มีไข้ เช็ดตัว - ได้ O2 > 30 hr. เป็ น preterm + RDS ร่ วมด้วย *wean เร็ วๆ
HBV2 แม่เป็ น HBeAg + ให้ HIBG ใน 1 เดือน • Neonatal sepsis
4 เดือน DTP2,OPV2 - มีไข้ หายใจลําบาก ตัวเหลือง ท้องอืด สํารอกนม ไม่ดูดนม ซึ ม
6 เดือน DTP3,OPV3 *ยา ATB
HBV3 • MAS
9-12 เดือน MMR1 *ปวดบวม มีไข้ ผื่นหลังฉี ด 5-12 วัน - สําลักขี้เทา เข้าแล้วออกไม่ได้ เกิด Pneumothorax
DTP4,OPV4 *เกิดไม่ให้ร้อง ลูกสู บยางแดง ใส่ OG tube ดูด *ให้ ATB
1-112 ปี
JE1, JE2 2 ครั้ง ห่างกัน 4 wk. • Hyperbirilubin *ให้เด็กกินเยอะๆ แล้วขี้ออก
1
2-22 ปี JE3 เป็ นการฉี ดกระตุน้ - MB < 24 hr. = 12 , < 72 hr. = 15 , > 72 hr. = 17
DTP5,OPV5 อายุเกิน 6 ปี ให้ dT และซํ้าทุก 10 ปี *ส่ องไฟ = ปิ ดตา obs. ขี้เขียว ขาดนํ้า ตัวเย็น ตาอักเสบ มีไข้ ผื่น
4-6 ปี
MMR2 *MB > 20 ให้เปลี่ยนเลือด
* มารับครั้งแรก < 9 เดือน ให้ BCG HBV1 DTP1 OPV1 *ยา Phenobarbital ข้างเคียง ซึ ม
* ถ้า > 9 เดือน ให้  เพิ่ม MMR1 แต่ไม่ให้ HBV(ไม่เชื้อเป็ นพร้อมกัน) *เหลืองจากกินนมแม่ไม่พอ , แพ้นมแม่ ให้หยุดแปบ ให้นมผสม
* ถ้า > 6 ปี ให้ dT ไม่ให้ Pertussis *dT • NEC *Feed นม :: content > ½ งด !! // < ½ ให้แต่ ลบ content
การพยบ.เด็กแรกเกิด - ครบ < 5 ปี ไม่ให้ แผลฉกรรจ์ให้ - ซึ ม มีนมค้าง อาเจียนเป็ นนํ้าดี มีเลือดปน ท้องอืด ถ่ายเลือด ท้อง
- 5-10 ปี ให้ 1 เข็ม TAT + TT
• ความหมาย - > 10 ปี ให้ 3 เข็ม
ป่ อง มีแก๊ส
*Term = 37-42 wk. *นน.ตัวน้อย = 2,500 g. / 1,500 g. / 1,000 g. *NPO ใส่ OG tube ให้ IV ให้ ATB
• ลักษณะ Pre-Term ปัญหาติดเชื้ อ
- ผิวบาง แดง ขนอ่อนมา - อัณฑะรอยย่นน้อย, แคมไม่ปิด • Measles :: หัด - ไข้สูง ผื่นแดงตามไรผม koplik’s spot
- ใบหูอ่อน - ลายฝ่ าเท้าครึ่ งเดียว - ติดต่อ :: 3 วันก่อน - 5 วันหลังผื่นขึ้น
- หัวนมคลําไม่ได้ - มักนอนเหยียด งอนิดเดียว • Rubella :: หัดเยอรมัน
• สู ญเสี ยความร้อน - ไข้+ผื่นแดงทัว่ ตัว ต่อมนํ้าเหลืองหลังหู+ท้ายทอยโต
1. การระเหย(evaporation) ตัวเปี ยก, มีลมพัด - ติดต่อ :: 7 วันก่อน - 7 วันหลังผื่นขึ้น
2. การแผ่รังสี (radiation) วางทารกไว้ใกล้กบั วัตถุที่เย็น ต้องห่อตัว • Mump :: คางทูม - ไข้ ปวดหู ปวดมากตอนเคี้ยว ต่อมนํ้าลายบวม
3. การพาความร้อน(convection) มีลมพัดผ่าน ไว้ใต้ radiant
- ติดต่อ :: 7 วันก่อน - 14 วันหลังต่อมนํ้าลายอักเสบ
4. การนําความร้อน(conduction) ทารกสัมผัสกับวัตถุเย็น *อาหารอ่อนย่อยง่าย, ประคบเย็น, เลี่ยงรสเปรี้ ยว
 •Diaphargmatic Hernia
*ก่อนผ่า :: OG ระบายลม บีบ Ambu เบาๆ ระวัง Pneumothorax
*หลังผ่า :: ดีข้ นึ ระยะหนึ่งระวัง PFC ลดการใช้ O2
• Chicken pox :: ไข้สุกใส - ไข้ ตุ่มใสทัว่ ตัว
- ติดต่อ :: 1 วันก่อน – ตกสะเก็ด
• Pertussis :: ไอกรน
- ไอรุ นแรง ไอเป็ นชุด หายใจเข้าเสี ยง whoop
- ติดต่อ :: 3 wk. แรก ที่เป็ น สัมผัสนํ้ามูก นํ้าลาย ไอ
*เลี่ยงดูดเสมหะ ไอมากขึ้น ระวังสําลัก เลี่ยงตกใจ หายใจเร็ว
• Tetanus :: บาดทะยัก
- กล้ามเนื้อเกร็ งหลังแอ่น ชักกระตุก
• DHF :: ไข้เลือดออก
- TT + , Hct สู ง, Plt ตํ่า, WBC ตํ่า, Lymp สู ง
ไข้สูง :: N/V ปวดท้อง ตับโตเลือดออกในท้อง เลือดกําเดา
*ยา Para ห้าม Aspirin ไม่ควรให้ IV ไว้ก่อน
 วิกฤต :: ไข้ลง ช็อก !! PP แคบ *plasma leak
*ให้ isotonic ใน Pt. ที่ Hct เพิม่ 10-20% (ปกติ 29-59%)
 ฟื้ น :: เริ่ มกินได้ เริ่ มดูดพลาสมากลับเข้าเส้นเลือด
* หยุดให้สารนํ้า ถ้ามีหวั ใจวาย มีน้ าํ ในปอด ให้ Lasix
• AIDS * CD4 < 500 ให้แยกห้อง
* Obs. ไข้ ถ่ายเหลว ขาดนํ้า
ปัญหาทางเดินอาหาร
• Diarrhea *นมแม่ :: เหม็นเปรี้ ยว มีฟอง
- เชื้อ:: Salmonella = มูกเลือด, Vibrio = นํ้าซาวข้าว ขาด enz.lactase
**Dehydration
1. Mild :: นน.ลด3-5% กระหายนํ้า
*ORS 50 ml/kg in 4 hr. หลัง 4 hr. ORS สลับกับ นม
2. Moderate :: นน.ลด5-9% กระหม่อมบุ๋ม ตาลึก ปัสสาวะน้อย
*ORS 100 ml/kg in 4 hr. ทดแทน 10 ml/kg
3. Severe :: นน.ลด> 10% ซึ ม ช็อค !! PP แคบ < 20
*NSS,LRS 20-30 ml/kg/hr. in 2 hr. ทดแทน 10 ml/kg
• Cleft lip & Cleft palate
- กฎเกิน 10 :: อายุ 10 wk. นน. 10 ปอนด์ Hct 10 %
- ผ่าตัดเพดาน 6-18 เดือน, จมูก 3 ปี , จัดฟัน 5 ปี
ใส่ตลอด ถอดล้างหลังกินม
*ก่อนผ่าตัด :: ใส่ เพดานเทียม, ดูดลึกๆ น้อยๆ บ่อยๆ รู โตๆ นิ่มๆ
*หลังผ่าตัด :: อาหารเหลวเย็น หลอดหยด ถ้วย ห้ามดูด1 เดือน
• EA, TEF
- พบมากชนิด C :: หลอดอาหารตัน หลอดลมต่อกระเพาะ
- นํ้าลายมาก ใส่ NG ไม่ได้ สําลัก ไอ เขียว ท้องโป่ ง ปอดอักเสบ
*ก่อนผ่าตัด :: NPO หัวสู ง ใส่ NG suction
ตะแคงขวา หัวสูง
*หลังผ่าตัด :: ดูดเสมหะ ไม่เคาะปอด 3 วันแรก ให้อาหาทาง OG
KaFill_Korrapin Raethong SN4 SPS’43 4
สรุปเนื้ อหาสอบ_เด็ก
• Intussusception
- คัง่ ของแก๊ส,ของเหลว ปวดท้อง อาเจียน ,คัง่ เลือด ถ่ายเจลเลือด
* รักษา Hydrostatic Reduction :: สวนแบเรี ยม
* ก่อนผ่าตัด :: Obs. ขาดนํ้า NPO ใส่ NG ตาม Hct.
*หลังรักษา :: Obs. ถ่ายเลือด ไข้สูง อาเจียน ปวดท้อง ท้องเกร็ ง
ท้องอืด ซึ ม เพลีย อาจลําไส้แตก !!
• Hirschsprung’s disease
- ขาดเซลล์ประสาทพาราซิ ม ไม่บีบรู ด
- แรกเกิด :: ไม่ถ่ายขี้เทาใน 24 hr. ท้องอืด อาเจียนนํ้าดี
- เด็ก :: ท้องผูก ยาระบาย ขี้สีดาํ เหม็น ท้องอืด กินได้นอ้ ย
15-20 ml.
*รักษา :: สวนนํ้าเกลืออุ่น, ทํา colostomy, ผ่าตัดส่ วนดีเข้ากัน, ปิ ด
colostomy
*ก่อนผ่าตัด :: สวน NSS, ให้อาหารอ่อน ย่อยง่าย ลดท้องอืด
*หลังผ่าตัด ::- มีcolostomy 7 วันเช็ด NSS หลัง 7 วันเช็ดนํ้า
สะอาด ให้กินอาหารอ่อนย่อยง่าย กากใยน้อย ไม่มีกลิ่นเหม็น
- ปิ ด colostomy แล้ว Obs. 2-3 วันไม่ถ่ายให้พบแพทย์ อาจต้อง
รักษาต่อเนื่อง เช่น ขยายทวาร กลั้นไม่ได้ตอ้ งอดทน
• Anorectal malformation
- ระดับ :: สู ง = ไม่ถ่ายขี้เทา, กลาง = ถ่ายปนปัสสาวะ-ทางช่อง
คลอด, ตํ่า = ทางทวารแต่ลาํ บาก
*หลังผ่าตัด :: แช่กน้ 7-10 วัน, ไม่กางขา, แผลหายเริ่ มขยายรู ทวาร
ฝึ กขับถ่าย หนีบลูกเทนนิสที่ตน้ ขา Obs. การตีบแคบรู ทวาร
• Omphalocele :: ถุงคลุมไส้อยูน่ อกท้อง
• Gastrochisis :: ไม่มีถุงไส้อยูน่ อกท้อง
*ก่อนผ่าตัด :: ก๊อส sterile ชุบ NSS ห่อ + พลาสติกห่อ + ผ้าห่อ
Obs. Subtemp. Hypovolemic, infection, injury
*หลังผ่าตัด :: ช่วยหายใจ เพราะแรงดันในท้องสู ง ใส่ NG ให้ IV
NPO ขาบวม ขาดเลือดเลี้ยง ยกขาสู ง
• Inguinal hernia
*ผ่าตัดเลย ไม่รอ เดียวเน่า หลังผ่าตัด งดกิจกรรมรุ นแรง 3-4 wk.
• Hydrocele
- นิ่ม โปร่ งแสง เวลานอนก้อนยุบ
*รอ1-2 ปี แต่ถา้ โตเรื่ อยผ่าก่อนวัยรุ่ น เดียวเป็ นหมันได้
• Spina bifida occuta :: มีกระจุกขน ปานแดง ไขมันอยูใ่ ต้*ไม่รักษา
• Spinal meningocele :: ถุงนํ้า CSF อยูก่ ลางหลัง *ระวังแตก
• Myelomenigocele :: ถุงนํ้า CSF + รากประสาทอยูก่ ลางหลัง
*ก่อนผ่าตัด :: ป้องกันแตก นอนควํ่า,แคง NSSเช็ด ไม่กด,ปิ ดแผล
*หลังผ่าตัด :: นอนควํ่า,ตะแคง ไม่ทบั แผล Obs. Hydrocephalus
ติดเชื้อทางเดินปัสสาวะ เพราะปัสสาวะคัง่
 KaFill_Korrapin Raethong SN4 SPS’43 5
สรุปเนื้ อหาสอบ_เด็ก

ปัญหาทางเดินหายใจ ปัญหาทางเดินปัสสาวะ
จํากดั K + โปรตีน
• Tonsillitis • AGN *ASO titer = ติดเชื้อ Strepto. *ฉี่ ออกน้อย = K
- ไข้สูง เจ็บคอ คอเป็ นหนอง กลืนลําบาก - ปัสสาวะเป็ นเลือด มีโปรตีน ออกน้อย, BP สู ง, บวมไม่บ๋ มุ
*ยา Penicillin, Erytomycin ให้ครบวัน *ยา ATB ความดันสู ง bed rest ยา Lasix จํากัดนํ้า+เกลือ
*ป้องกันไข้รูห์มาติก เชื้อ B strepto grop. A • Neprotic Syndrome
• Asthsma - บวมกดบุ๋ม, ไขมันเลือดสู ง, โปรตีนในเลือดตํ่า ในปัสสาวะสู ง
- ไวต่อสิ่ งกระตุน้ หอบ หายใจออก wheez - ซี ด, Ascites
- 3S :: หลอดลมหดเกร็ ง บวม เสมหะ *ยา Prednisolon
Adrenaline, Terbutalin, Ventolin(Salbutamol)
*ยาขยายหลอดลมเมื่อหอบ รุ นแรงให้ O2 *ตามด้วย Steroid บ้วนปาก • UTI
*MDI :: ล้างนํ้ายาล้างจาน ไม่ตอ้ งล้างนํ้าสะอาด - ไข้สูง ปัสสาวะขัด บ่อย
• Croup *ยา ATB, ดื่มนํ้ามากๆ, ไม่กลั้นปัสสาวะ
อาการ 1 2 ปัญหาต่ อมไร้ ท่อ Parathyroid :: ดูด Ca ออกจากกระดูดเข้ามาเลือด
ไอ ร้องเสี ยงแหบ ไอเสี ยงก้อง (Barking) • Hypothyroid :: Cretinism :: ขาด I โรคเอ๋ อ - THS ปกติ > 25
เสี ยง stridor มีขณะหายใจเข้า มีขณะหายใจเข้าและ - พัฒนาการช้า ตัวเย็น ท้องผูก สะดือจุ่น ลิ้นใหญ่คบั ปาก
(อื้ด) หายใจออก *ยา L-Thyroxine, ถ้า HR > 160 เด็กเล็ก, HR > 140 เด็กโต งดยา
จมูก & อก มี nasal flaring & เหมือน 1 ร่ วมกับ *กินหลังอาหารเช้าตลอดชีวิต ตามนัดปรับยา Obs.อาการยาเกิน
suprasternal subcostal & intercostal • Hyperthyroid
retraction retraction - คอพอก, ตาโปน, เหงื่ออก, กินเยอะแต่ผอม
เขียว เขียวในอากาศ เขียวในออกซิ เจน 40% * ยา PTU Obs.อาการยาเกิน ท้องผูก ช้า เย็น ซี ด
ธรรมดา • DM *HbA1C ปกติ < 6 %
เสี ยงหายใจเข้า hash with rhonchi ช้าและเข้ายาก นํ้าตาลตํ่า นํ้าตาลสู ง กรดและคีโตคัง่
คะแนน < 4 = mild, 4-7 = moderate, > 7 = severe ใส่ tube 1. เหงื่อออก ใจสั้น 1. N/V ปัสสาวะ 1. หายใจหอบลึก
*ให้ O2 ฝอยละออง + พ่น Adranaline + Steroid + นํ้าเพียงพอ มึนงง สลบ บ่อย ขาดนํ้า Kussmal มีกลิ่น
• Bronchitis :: หลอดลมฝอยอักเสบ Acetone อาจช็อค
- หลอดลมฝอยบวม หายใจออก wheez อุดกั้น เกิด Atelactalsis จากขาดนํ้า
• Pneumonia :: 2. U/A ไม่พบ 2. U/A : นํ้าตาล + 2. U/A : นํ้าตาล 4+
- fine crepitation, lung infilltation, เสมหะมาก Acetone Acetone
*ยา ATB ให้ O2 ความชื้นสู ง ดื่มนํ้า ยาขับเสมหะ เคาะปอด 3. DTX < 60 mg% 3. DTX >200 mg% 3. DTX >200 mg%
• Tension Pneumothorax HCO3 < 20 mEq/L HCO3 < 15 mEq/L
- หายใจลําบาก แน่นหน้าอก เสี ยงปอดเบาลง ลมรั่วปอดถูกเบียด Na และ K ตํ่า
*ใส่ ICD จนไม่มีลมออก 1 วัน ให้ off 4. ให้น้ าํ ตาลปาก 4. RI + สารนํ้า + 4. สารนํ้า + E’lyte
ICD *บ่งใช้ มีลม,เลือด,นํ้า,หนองในปอด ไม่รู้ตวั ให้ Glucose ORS + RI
1. ขวด ระบาย ลม, content ให้ milking q. 1-2 hr. *RI ออกฤทธิ์ 6-8 hr. ,NPH ออกฤทธิ์ 16-24 hr.
2. ขวดนํ้า หลอดอยูใ่ ต้น้ าํ 2 cm.มีกระเพื่อมของนํ้า • DI
3. ขวดแรงดัน หลอดอยูใ่ ต้น้ าํ 8-10 cm.ต้องมีลมปุดตลอด - สมองผิดปกติ ขาด ADH ขาดนํ้า ปัสสาวะมาก Na สู ง
*ระบบรั่ว = subcutaneous emphysema ลมใต้ผิวหนังจากท่อหลุด *ยา Vasopressin Obs. ปวดหัว ปวดท้อง ผื่นแดง นํ้ามูกไหล
*ไม่นอนทับสาย กระตุน้ early ambulation หายใจมีประสิ ทธิภาพ * อายุ > 10 ปี ให้ NSS, อายุ < 10 ปี ให้ NSS/2
• ห้ามเคาะปอด :: acute ต่างๆ, หัวใจ, หลังกินข้าว, หอบรุ นแรง • Down’ Syndrome :: ดูแลพัฒนาการ
 KaFill_Korrapin Raethong SN4 SPS’43 6
สรุปเนื้ อหาสอบ_เด็ก
ANC = WBC x (% neutrophils + % bands)
* < 500 แยกห้อง
ปัญหาทางเลื อด ∗ ANC = WBC x Neutrophile/100
• Iron Deficiency Anemia - mild <1,500 // moderate <1,000 // Severe <500 แยกห้อง งดผลไม้สด
- RBC เล็กติดสี จาง, Hct ตํ่า, ลิ้นเลี่ยน, เล็บช้อน, ซี ดตา -เล็บ-มือ ∗ Plt :: <50,000 งดฉี ดIM // <20,000 Absolute rest แยกห้อง
*ยา Ferrous sulfate ถ่ายดํา + เนื้อสัตว์ เครื่ องใน ผักเขียว Vit.C ∗ แผลปาก :: บ้วนปากq.2 hr. // ยาชาก่อนกินข้าว // อมนํ้าแข็ง
• Thalassemia ∗ ผมร่ วง :: ขึ้นใหม่ใน 6-8 wk. // ประคบเย็น
- หัวเถิก ดั้งแหมบ โหนกใหญ่ ฟันเหยิน ตาห่าง *พันธุกรรม
ปัญหาประสาท+กล้ ามเนื้ อ
* ห้ามกิน Fe ให้ยา Folic acid ช่วยสร้าง RBC ,ให้เลือด PRC
• Febrile convulsion :: ชักจากไข้สูง
• G6PD
- อายุ 6 เดือน- 3 ปี CSF ปกติ
- แรกเกิดเหลือง ซี ด ปัสสาวะสี โค้ก
*ลดไข้ ยากันชัก Phenobarbital(ซุกซน), Valium(ง่วงซึ ม)
- RBC แตก ขึ้นสมองเอ๋ อได้ Kernicterus
*ชัก :: นอนตะแคงหน้า, ไม่ใส่ ไม้กดลิ้น, ป้องกันสําลัก
* RBCแตก รี บให้น้ าํ ป้องกันไตวาย refer *ห้ามกินถัว่ ปากอ้า
• Epilepsy :: คลื่นไฟฟ้าสมองผิดปกติ
• Aplastic anemia :: กดไขกระดูก
• Hydrocephalus
- Pancytopenia = RBC WBC Plt ตํ่า ซี ด เลือดออกง่าย
- หัวโต กระหม่อมโป่ งตึง ตาดํามองล่างเห็นตาขาว(setting sun sign)
*เลี่ยงเลือดออก ระวังติดเชื้อ *ยา Prednisolone
*รักษายา Diamox ระบาย CSF, ผ่าตัด VP shunt ระบายไปท้อง
• Hemophilia :: เลือดออกง่ายหยุดยาก *ขาด Factor 8
*ก่อนผ่าตัด :: ระวัง IICP วัดหัวทุกวัน เจาะหลังนอนราบไม่หนุน
- เลือดออกในข้อ จุดเขียว
หมอน ระวัง brain เลื่อน ระวังแผลกดทับที่หวั
*พันข้อ ยกสู ง งดเคลื่อนไหว ประคบเย็น 24 hr.แรก หลังอุ่น ให้ FFP
*หลังผ่าตัด :: ทันทีให้นอนราบไม่หมอน ป้องกันความดันหัว
*ปวดให้ para ห้าม Aspirin, brufen แปรงฟันเบาๆ
ลดลงเร็ วเกินไป หลังจากนั้นหัวสู ง ห้ามคอพับ ห้ามทับที่ผ่าตัด
• Idiopathic thrombocytopenic purpura (ITP) :: Plt ตํ่า
Obs. ท้องอืดที่ระบายลงท้อง ระวัง IICP และ Subdural hematoma
- ถ้า Plt < 20,000 เลือดออกได้เอง *อาจออกในสมอง
*ยา steroid เลี่ยงเลือดออก ให้ Vit.C ให้ IVIG ครั้งคราว ป้องกัน IICP (N/V, กระหม่อมโป่ ง, ร้องเสี ยงแหลม, PP แคบ)
*ตัดม้าม เป็ นแหล่งทําลายPlt. ถ้าPlt ตํ่ามาก เลือดออกมาก 1. หัวสู ง 15-30 องศา 4. ไม่ร้องไห้
2. คอตรง 5. ไม่อาเจียน
มะเร็ง 3. ไม่งอสะโพกเกิน 90 องศา
• Leukemia :: มะเร็ งเม็ดเลือดขาว
• Meningitis
- ไข้ ซี ด เลือดออกง่าย blast cell > 25%
- ไข้ คอแข็ง CSF ขุน่ จากแบคทีเรี ย
*MTX + Leucovorin/Ca filinate*S/E แผลปาก ผมร่ วง กดไขกระดูก
*Obs. N/S, IICP, วัดหัว, ไม่กม้ เคลื่อนไหวหัว, คอตรง, ลดไข้
• Wilm’s tumor :: มะเร็ งไต
CSF ปกติ :: ใส, ความดัน 80-160 mmH2O, Cell 5-10 cell/mm3,
- ก้อนแข็ง เรี ยบ กดไม่เจ็บ แตกง่าย ขอบชัด ในท้อง BP ฉี่ เลือด
นํ้าตาล 40-200 mg/dL. โปรตีน 15-40 mg/dL.
• Lymphoma :: มะเร็ งต่อมนํ้าเหลือง
Maning-Viral :: ใส,นิดนึง,-1,000,ปกติ,นิดนึง
- Hodgkin :: ต่อมโต กดไม่เจ็บ ก้อนแข็งยางลบ Reed-Sternberg cell
Maning-Bac :: ขุน่ ,>200,>100,<40%,>50
- Non Hodgkin :: ต่อมโตคอ ช่องท้อง blast cell > 25%
Encep :: เหลือง,สู งมาก,<1,000,>300,>300
*VCR(vincristin) *S/E ท้องอืด ผมร่ วง *ยารั่วประคบอุ่นนอกนั้นเย็น
• Brain tumor :: มะเร็ งสมอง • Japanese encephalitis : JE
- ปวดหัวตื้อ เป็ นพักๆ IICP ตากระตุก เดินเซ MRI CT Sutureแยก *ลดสมองบวม ยา steroid, ป้องกัน IICP
*Cisplatin + Antiemetic(ก่อนให้) *S/E N/V รุ นแรง • Cerebral palsy :: สมองอัมพาต
• Neuroblastoma :: *กายภาพ กระตุน้ พัฒนาการ ดูดเสมหะ ระวังสําลักอาหาร
- ก้อนแข็ง ขรุ ขระ กดเจ็บ ตัวแดงสลับซี ด เหงื่อออก BP
*CTX,Ifosfamide + นํ้า *S/E Cystitis
 KaFill_Korrapin Raethong SN4 SPS’43 7
Digitalis ::
สรุปเนื้ อหาสอบ_เด็ก
- จับ Pulse เด็กเล็ก 90-110 // เด็กโต 70  งดยา !!
- N/V หลังกินยา 15 min กินใหม่ !!
ปัญหาโรคหัวใจ • Rhuematic Heart Disease
- กินยาทุก 12 hr. ลืมเกิน 4 hr. ข้ามมื้อนั้นไป !!
ชนิด Cause :: หลังการติดเชื้อที่คอหรื อต่อมทอนซิ ล
1. ไม่เขียว :: จากซ้ายไปขวา = ASD, VSD, PDA จากเชื้อ B-hemolytic streptococcus group A
2. เขียว :: TOF, TGV Sign :: หัวใจอักเสบ ข้ออักเสบ เลือดออกใต้ผิวหนัง ตุ่มนูนใต้
ผิวหนัง, อาจมีอาการทางประสาทได้
Rx. :: ATB = ยา benzathine Penicillin *ถ้าแพ้ ให้ Erythromycin
• Atrial Septal Defect :: ASD แก้อกั เสบ = ยา ASA หรื อ Ibuprofen และ Steroid
Sign :: ซ้ายไปขวาหัวใจขวาโตBPปอดสู งปอดบวม *ภาวะทางหัวใจ แนวทางการปฏิบตั ิตวั เกี่ยวกับการนอนพัก
ภาวะหัวใจ แนวทางปฏิบตั ิ ยา
• Ventricular Septal Defect :: VSD
ไม่มีหวั ใจอักเสบ นอน 2 wk. และค่อยๆเพิ่ม ≥ 5 ปี หลังเกิดไข้รูมาติกและ
Sign :: ซ้ายไปขวา BPปอดตํ่าปอดบวมหัวใจซ้ายโต (no carditis) การเคลื่อนไหวเป็ นเวลา 2 ไม่หยุดก่อนอายุ 21 ปี
Rx. :: ยา Digoxin (บีบแรงขึ้น HR ช้าลง)+ Lasix+จํากัดนํ้า wk.
*สามารถปิ ดเองได้ใน1ขวบ แต่ถา้ ผ่าตัดจะทําตอน 5 ปี หัวใจอักเสบและหัวใจ นอน 4wk. และค่อยๆเพิ่ม ≥ 10 ปี หลังเกิดไข้รูมาติกและ
ไม่โต (mild carditis) การเคลื่อนไหวเป็ นเวลา 4 ไม่หยุดก่อนอายุ 21 ปี
• Patent Ductus Arteriosus :: PDA wk.
หัวใจอักเสบและหัวใจ นอนพัก 6wk.และค่อยเพิ่ม ≥ 10 ปี หลังเกิดไข้รูมาติกและ
โต (moderate carditis) การเคลื่อนไหวเป็ นเวลา 6 ไม่หยุดก่อนอายุ 40 ปี ,อาจให้
wk. ตลอดชีพ
หัวใจอักเสบและหัวใจ นอนพักจนคุมอาการหัวใจ
Cause :: prostaglandin E สู ง **Term = ปิ ดเองได้ 8 wk. วาย (severe carditis) วายได้ และค่อยๆเพิ่มการ ตลอดชีพ
Sign :: murmur, PPกว้าง, หัวใจซ้ายโต, ปอดบวม, มีโอกาสติด เคลื่อนไหวเป็ นเวลา 12 wk.
เชื้อทางเดินหายใจง่าย • หัวใจวาย
Rx. :: ยา Indomethacin ต้องทํา I/O q. 1 hr. • มักพบ :: หัวใจที่รั่วจากซ้ายไปขวาไปปอดมาก เจ็บป่ วย
ยา Ibuprofen อาจเกิดเลือดออกในกระเพาะ, ท้องอืด เรื้ องรัง ทานได้นอ้ ย ผอม โตช้า ปอดบวมบ่อย
**Pt. ASD,VSD,PDA อาจมีภาวะ Eisenmenger :: • ดูแล :: ยาเพิ่มการบีบตัวของกล้ามเนื้อหัวใจ (Digitalis), ยาขับ
ผูป้ ่ วยจะมีอาการไอเป็ นเลือด (Hemoptysis ) เจ็บหน้าอก (Chest pain ) หัว ปัสสาวะลดการบวม, ยาขยายหลอดเลือดลดBP
ใจเต้นไม่สมํ่าเสมอ (Arrhythmia ) หอบ เหนื่อย เป็ นลม หมดสติ และอาจ • NC :: จํากัดนํ้า ลดเค็ม
ถึงแก่ความ
อุบัติเหตุ
• Coarctation of Aorta :: COA
• จมนํ้า :: เป่ าปากทันที CPR เมื่อคลําชีพจรไม่ได้
Cause :: ตีบหลัง PDA เลือดขึ้นหัว
- นํ้าจืด :: Atelectasis + Hct + BP
Sign :: กําเดา, Stroke, BPแขน>ขา,เลือดไปปอด ไปเลี้ยงร่ างกาย
- นํ้าเค็ม :: Edema + Hct + BP
• Tetra logy of Fallot :: TOF
• กินกรด :: ห้ามอ้วก,ล้างท้อง ให้กินนม กินด่างมา ให้กินนํ้ามะนาว
• Para :: ให้ n-acetyl cysteine
• ล้างท้อง :: กรณี Syrup ipecac ไม่ได้ผล และไม่เกิน 4 ชม.
• ติดคอ :: *อายุ < 1 ปี = Black Blow ควํ่า ตบหลัง ไอออก
Sign :: หายใจลําบาก, นิ้วปุ้ม, โตช้า, ร้องไห้เขียว, Spell !!!
*Chest thrust ไม่หายใจเอง ไม่ร้อง เขียว นิ้วกลาง+นาง กดอก
NC :: Knee chest (เพิ่มแรวต้ายส่ วนปลาย ขวาไปซ้าย ไปปอด)
*อายุ >1 ปี Heimlich maneuver รู ้สึกตัว โอบใต้รักแร้ กระแทกลิ้นปี่
Rx. :: ยา Propranolol ลดการเต้นหัวใจลดใช้ O2
*ไม่รู้สึกตัว Abdominal thrust หงาย แหงนคอ กระแทกใต้ลิ้นปี่
• Transposition of the Great Vessels :: TGV
• Burn ::
Cause :: Aorta และ pulmonary artery สลับกัน
Sign :: เลือดแดงปอด, เลือดดําร่ างกาย *แรกเกิดมีPDA
Rx. :: ยา Prostaglandin เปิ ด PDA แล้วผ่าตัดสลับเส้นเลือด
 KaFill_Korrapin Raethong SN4 SPS’43 8
สรุสรุ ปเนื
ปเนื ้ อหาสอบ_เด็
้ อหาสอบ_ผู ้ ใหญ่ก

การพยาบาลผูใ้ หญ่

นรีเวช
 ประจําเดือน
o Myoma :: ปวดเวลาฉี่ ,sex, คลําพบก้อนที่ทอ้ ง, เลือดออกผิดปกติ
o Hyper/menorrhea :: มามาก
o Me/norrhagia :: มามาก มานาน รอบปกติ
o Hypo/menorrhea :: มาน้อย
o Oligo/menorrhea :: นานมา > 35 วัน
1Oprostaglandin
o Poly/menorrhea :: มาบ่อย < 21 วัน O
2 มีพยาธิสภาพ
o Dys/menorrhea :: ปวด  Rx. NSAID, ยาคุม, คบร้อน
o A/menorrhea :: หายไป > 3-6 เดือน  Rx. ให้ H.
o Meno/pause :: หมดประจําเดือน (ร้อนวูบวาบ, Estrogen )
กระดูกพรุ น, sex
 หัตถการ หัตถการช่องคลอด ไม่สวนล้าง!! เจ็บ, หงุดหงิด
o Pap Smear :: ก่อนตรวจทําหลังปจด.5วัน,งด Sex 2วัน,งดสวนล้าง
o D&C :: ขูดมดลูก *Obs. Bleed, Shock, Pain, Infection งดSex 4 wk.
o BSO :: ตัดปี กมดลูก 2 ข้าง ไม่มี H. มีปจด.?
o TAH :: ตัดมดลูกทั้งหมด ไม่มีปจด. มี H. ไม่มีลูก *ห้ามยกหนัก,Sex o Pneumothorax ::
o ฝังแร่ :: ไม่สวมกางเกงรัด, ไม่สวนล้าง, งดSex 1 เดือน
o รังสี :: ไม่ลบหมึก, แป้งข้าวโพด, งดหมักดอง, ห้ามเป๋ านํ้าร้อน,
 โรค ให้ดื่มนํ้า > 2 L.
o PID :: ตกขาว เหม็น ปวดท้องน้อย ไข้สูง
o Bacterial :: ตกขาวกลิ่นปลาเน่า
o Candida :: คันมากๆ
o Trichomonas :: Strawberry cervix, ตกขาวมีฟอง สี เขียวเหลือง
 Rx. ATB, นอนหัวสู ง, รักษาความสะอาด, ห้ามสวนล้าง,
งด Sex,รักษาคู่นอน
o Herpes simplex :: เริ ม(เชื้อ HPV) มีตุ่มนํ้าใสๆขึ้น
Virus
o Gonorrhea :: หนองใน มีปัสสาวะขัด มีหนองด้วย
o อวัยวะหย่อน :: ก้อนโผล่ ปวดหลัง ตกขาว ปวดฉี่ บ่อย
 Rx. :: ขมิบ ใส่ ห่วงวงแหวน ไม่ให้ทอ้ งผูก(แรงดันในท้องสู ง)
KaFill_Korrapin Raethong SN4 SPS’43 9
สรุสรุ
ปเนืปเนื ้ อหาสอบ_เด็
้ อหาสอบ_ผู ้ ใหญ่ก
ดูวา่ โจทย์ให้ปัญหาอะไรมาเน้นๆ เลือกChoice พยบ.ที่แก้อนั นัน
้
ปอด
o Bronchitis :: ไอเสี ยงก้อง, มี Rhonchi  Rx. พ่นละออง เคาะปอด
o Asthma :: Wheezing  Rx. พ่นยาขยาย + ให้ O2 *ระวังสิ่ งแพ้
o Pneumonia :: ไข้ หอบ Crep. Infiltrat  Rx. ATB + ตามอาการ
o COPD :: หอบ อกถัง CO2 คัง่  Rx. ให้ O2 ≤ 3 lpm, pursed lip
ABG
pH 7.35 – 7.45  กรด(A.)  ด่าง(B.)
PaCO2 35 – 45  ด่าง  กรด
HCO3 22 – 26  กรด  ด่าง
PaO2 80-100(Normal), < 80(Mild), < 60(Moderate), < 40 (Severe)
**Met A.  Rx. 7.5% NaHCO3
**Met B.  Rx. สารนํ้าเพื่อเจือจางขับออกทางปั สสาวะ
**Resp. A.  Rx.ให้หายใจลึกและแรงเพื่อขับCO2ออก
**Resp. B.  Rx. ถุงครอบ กัก CO2 ไว้
 Chest Injury
ผ่าตัดปอด *ให้นอนทับข้างที่ผา่ ตัด
*Close = เจ็บแน่นอก, hyperresonance (<20% หายเองได้)
*Open = ลมเข้าเบียด❤+ปอด
 Rx.Vaselineก๊อส ปิ ดให้สนิท+ ICD
*แผลใหญ่(Sucking chest) ใช้กอ๊ สปิ ดแผล3ด้าน
*Tension = แผลรุ่ งริ่ ง(flap) ลมเข้าได้ออกไม่ได้ ❤+ปอดถูกเบียด
 Rx. ถ้ารี บเข็มเจาะระบายลมต่อลงใต้น้ าํ ก่อน
o Hemothorax :: เลือดในเยือ่ หุม้ ปอด เสี ยงทึบ
 Rx. ICD + ATB, <350ml. เข็มดูดออก(Thoracentesis)
o Flail chest :: ซี่ โครงหัก > 2 ซี่ ๆละ2ตน. เกิด Paradoxical movement
 Rx. ให้อกอยูน ่ ่ิง, ลดปวด
o Pleuritis :: เยือ่ หุม้ ปอดอักเสบ เจ็บแปลบๆ
o Pleural effusion :: ของเหลวในเยือ่ หุม้ ปอด > 20 ml.
o Empyema thoracis :: หนองในปอด ไข้ เคาะทึบ
ICD *นอนหัวสู ง ขวดตํ่ากว่า 1ฟุต
1. ขวดระบาย ลม, content ให้ milking q. 1-2 hr.
2. ขวดนํ้า หลอดอยูใ่ ต้น้ าํ 2 cm.มีกระเพื่อมของนํ้าตามการหายใจ
3. ขวดแรงดัน หลอดอยูใ่ ต้น้ าํ 8-10 cm.ต้องมีลมปุดตลอด
*ระบบรั่ว = subcutaneous emphysema ลมใต้ผิวหนังจากท่อหลุด
*ไม่นอนทับสาย กระตุน้ early ambulation หายใจมีประสิ ทธิ ภาพ
* clamp สายขณะเคลื่อนย้าย แต่ Tension ห้าม clamp !!
*Off ให้หายใจเข้า-ออกกลั้นไว้, clamp, ดึ งออก, ปิ ดก๊อสVasline,3วันทําแผล

หัวใจ
 โรค
o Class :: 1 ไม่มีอาการ, 2 ทํางานหนักเหนื่อย, 3 กิจวัตรเหนื่อย,
4 นอนเหนื่อย
o ACS :: หลอดเลือดหัวใจตีบเกิดจากอายุ, ไขมัน, บุหรี่ , HT
ชนิด Chest pain Trop-T EKG
Unstable angina  Change
ST depress,
NSTEMI  
Invert T
STEMI   ST elevate
*NSTMI พบ ST depress  Rx.MONA Enoxa, Heparin
*STEMI พบ ST elevate  Rx. MONA SK, PCI, CABG
*Lab :: Trop T ขึ้นใน48hr. นาน5-7d., CK-MBใน4-8hr. นาน3d.
Obs. bleed
*ยา :: SK. และ MO. Obs. BP ให้นอนราบยกขาสู ง *ระวังแพ้ยา
*หลัก MONA เวลาปฏิบตั ิ ONAM
o ❤ Temponade :: บีบกด❤ (มีน้ าํ ในช่อง) chest pain, CO,
O2, BP  Rx. Load IV
o Rheumatic Heart :: เชื้อ B-hemolytic Steptococci gr. A
ลิ้น❤รั่ว, เยือ่ หุม้ ❤อักเสบ, มีไข้, เสี ยงMurmur, ค่าESR
 Rx. ยา Pen-V อย่างน้อย 5 ปี
o CHF :: *ซ้ายจากปอด เหนื่อยหอบ, Crep, frothy sputum, P. edema
*ขวาจากร่ างกาย บวม, ตับโต, นํ้าคัง่ ลําไส้ N/V, Neck V. โต
*Pre-load : เลือดเข้า❤ ถ้า บวม *After-load : ออก❤ ถ้า เขียว
 Rx. จํากัดนํ้า, เกลือ, Lasix(K), lanoxin(ถ้า HR<60 ไม่ให้)
 หัตถการ
(Warfarin)
o เปลี่ยนลิ้น❤ :: กินยา Coumadin ตลอดชีวิต, ลืมกิน 2 วันพบหมอ,
บอกหมอก่อนทําฟัน,ฉี ดIM*ลืม<12 hr. กินทันที >12 hr. ข้ามมื้อนั้น
o สวนCathe ::* ก่อน NPO, แพ้อาหารทะเล?, เลือดออกง่าย?
*หลัง Keep warm, ห้ามงอที่สวน 6 hr., นํ้ามากๆขับสาร, จับ
Pulse ใต้จุดทํา เท่ากัน?, ยกแขนสู งกว่า❤ กํามือออกกําลัง
o CABG :: ทําทางเบี่ยง *จํากัดกิจกรรม, ไม่ยก > 5 kg. ใน 2 wk.,
งดSex 1 M, ทํางานปกติรอ 6-8 wk., ให้กินอาหารกากใยสู ง
o Pacemaker :: เลี่ยงยก-เหยียดแขน, จับPulseเสมอ ผิดปกติพบ
แพทย์, ถือมือถือคนละด้าน, ห่างเครื่ องแม่เหล็ก*ไม่ใช่
เครื่ องใช้ไฟฟ้า, พกบัตรติดตัว
KaFill_Korrapin Raethong SN4 SPS’43 10
สรุสรุ
ปเนืปเนื ้ อหาสอบ_เด็
้ อหาสอบ_ผู ้ ใหญ่ก
เลือด อ่านเพิ่มเติมในสรุ ปสอบสภาวิชาเด็กได้
o DVT :: ให้ Heparin Obs.bleed,embolism ไม่เคลื่อนไหว,ไม่ประคบ
o Varicose :: เส้นเลือดขอด  Rx. ยกขาสู ง พัน EB
หนังตาตก ไม่มีเหงื่อ หลอดลมเอียง ต้องผ่าตัด
o Aneurysm :: โป่ งพอง *ระวังแตก + bleed *Horner syndrome
 Rx. Absolute rest, ยาลดความดัน, ไม่เบ่ง ไม่คลําที่โป่ งพอง
o ขาด Vit.B12 :: ชาปลายมือ-เท้า, ซี ด, คิดช้า สับสน
 Rx. เนื้อ นม ไข่ เครื่ องใน ธัญพืช **RBC ขนาดใหญ่ติดสี จาง
o ขาด Fe :: ซี ด, ลิน้ เลี่ยน, เล็บช้อน,** RBC ขนาดเล็กติดสี จาง
 Rx. FF, เครื่ องใน ไข่แดง ผักใบเขียว + Vit. C
o Thalassemia ::  Rx. ห้ามกิน Fe
ปวด
**โจทย์ขอ้ กลางๆ ถามเรื่ องปวด ถ้าดูแล้วมันปวดมาก ให้ยาอย่างเดียว
o PCA :: MO. แบบกด มักให้ใน Pt. post op. และระยะสุ ดท้าย
o Opioid :: MO, Fentanyl S/E กดหายใจ, BP, ง่วง, ท้องผูก, ติดยา
*ยาแก้พิษ Naloxone, Narcan
o NSAID :: Aspirin, bufen S/E GI bleed, เวียนหัว, เสี ยงในหู
ประสาท
o GCS :: E4V5M6 *Decor งอ 3  Rx. ≤ 8 ใส่ Tube
o IICP :: ปวดหัว อาเจียนพุ่ง รู ม่านตาไม่เท่ากัน ซึ ม BP PPแคบ
o
 Rx. Obs. N/S, Seizure, Fowler15-30 , คอ-สะโพกตรง, Suction
ที่จาํ เป็ นแรงดันตํ่าๆ, ห้ามเจาะหลัง *หลังเจาะนอนราบทันที
o Ventriculostomy :: ระบาย CSF ลดความดันในสมอง
o
 Rx. Fowler 30 , ตั้งสู งกว่ารู หู 10 cm, เคลื่อนย้ายต้อง Clamp
(ระวังสําลัก) (ระวังเกิดอุบตั ิเหตุ)
o Epilepsy :: นอนราบตะแคงหน้า, ลดสิ่ งกระตุน้ ,ได้Obs. BP, ซํ้า
 Rx. ไม่หยุดยากันชักเอง อย่างน้อย 2 ปี S/E เหงือกบวม Na
o Meningitis :: เยือ่ หุม้ สมองอักเสบ Stiff neck +, Kernig +, CSF
โปรตีนและนํ้าตาลสู ง  Rx. ATB Obs. IICP + ชัก
o Encephalitis :: สมองอักเสบ
 Rx. ยากันชัก, ยาลดสมองบวม Menital ให้ O2
o Facture base of skull :: battle(หูเขียว), raccoon eye, otorrhea,
rhinorrhea  Rx. นอนหงายราบ ห้ามอุดรู กลัวติดเชื้อ ไม่ใส่ NG
o นํ้าออกหูก๊อสsterile ปิ ดไว้ Obs.Halo sign(เป็ นวงขอบเหลือง)
o Stroke :: FAST(270 min) Obs. BP, Seizure *bed rest หัวสู ง
 Rx. ยา rtPA(> 18 ปี , ไม่เลือดออกง่าย), ยา ASA, ยาลดไขมัน
*อัมพาตด้านไหน ให้เข้าทําการพยบ.ด้านนั้น ให้กาํ ลังใจ
o MS :: อ่อนแรง มองไม่ชดั พิการ  Rx. Steroid, Interferon
เสี่ยงหายใจล้มเหลว
o MG :: หนังตาตก อ่อนแรง หายใจ-กลืน-พูดลําบากRx. Mestinon
o GBS :: อ่อนแรงแบบปวกเปี ยก  Rx. Steroid
 KaFill_Korrapin Raethong SN4 SPS’43 11
สรุสรุ
ปเนืปเนื ้ อหาสอบ_เด็
้ อหาสอบ_ผู ้ ใหญ่ก
*Feed :: content > 1/4 เลื่อน 1 hr. ไม่ลด notify ,
กระดูก o Spinal injury :: ต้อง jaw thrust และ log rolling ทางเดินอาหาร < 1/4 ให้ม้ือนั้นเลย
o OA :: ข้อเสื่ อม o GERD :: กรดไหลย้อน ห้ามกินแล้วนอน
 Rx. NSAID, ข้ออยูน ่ ิ่ง, อักเสบประคบเย็น, ปวดประคบร้อน,  Rx. ยาลดกรด กินน้อย บ่อยครั้ง เคี้ยวช้าๆ นํ้ามากๆ
ออกกําลังกายไทเก๊ก-เดิน-ว่ายนํ้า o Carcinoma esophagus:: มะเร็ งหลอดอาหาร ก่อนผ่า ทุพโภชนา
o Osteoporosis :: กระดูกพรุ น  Rx. Ca, Vit. D, Estrogen, โปรตีน o Gastritis :: ยาลดกรด กินอาหารอ่อน ย่อยง่าย
ทํา ORIF
o Osteomyelitis :: ติดเชื้อที่กระดูก ให้อยูน่ ่ิง drain หนองออก ATB o PU :: เชื้อ H. pylori  Rx. ยาลดกรด + ATB งด NSAID
o Osteoartitis :: ติดเชื้อที่ขอ้ o Billroth II :: ตัดกระเพาะต่อกับ jejunum *ตัดลําไส้ขาด B12
ขณะอักเสบให้พกั ยกสูง
o Gouty :: ข้ออักเสบเป็ นๆหายๆ กรดยูริก (เป็ นก้อน“tophi”) o Dumping syndrome :: หลังกิน หน้ามืด ใจสั่น ชีพจรเร็ว N/V
หรื อใช้ NSAID
 Rx. allopurinol ลดยูริก, indomethacin ลดอักเสบ, เลี่ยง  Rx. โปรตีน-ไขมันสู ง,คาร์ โบตํ่า,ไม่น้ าํ มาก,นอนหัวสู งหลังกิน
อาหารพิวรี นสู ง(เครื่ องใน,ยอดผัก,สัตว์ปีก), ประคบเย็น o UGIB :: อาเจียนเป็ นเลือด, ถ่ายดํา Obs. Hypovolemic shock
o Rheumatoid :: ก้อน Nodule โรคสงบ ให้กาํ เหยียด o Appendicitis :: Roving +, kerning +, Psoas sign +  Rx. ผ่าตัด
o Compartment syndrome :: ปวด, บวม, ซี ด, เย็น, ชา, คลําPulseไม่ได้ o Obstruction :: colicky pain, ท้องผูก-อืด, ไม่ผายลม, ขาดนํ้า
 Rx. คลาย EB, ตัดเผือก  Rx. ดูแลนํ้าและE’lyte + ใส่ NG ลดแรงดัน  ผ่าตัด
o เผือกแขน-ขา :: 24 hr. แรก ยกสู งกว่า❤, ประคบเย็นเหนือเผือก o Hernia :: หลังผ่าตัด เลี่ยงไอ-จาม, ประคบเย็นลดบวม, ไม่ยก
บริ หาร quadricep
o Traction :: ต้องตึง ห้ามหย่อน ห้ามงอขา ระวังติดเชื้อ แผลกดทับ ของหนัก 6 wk. ใส่ กนน. support
o เปลี่ยนข้อเข่า :: early ambutate, Quadricep, Walker(3 d.), ป้องกัน o Colostomy :: ก่อนผ่า ATB 3 d, ยาระบาย-สวน 2 d, NPO 6 hr.
DVT, บันได(ดีข้ นึ -เลวลง), ไม่ไขว่หา้ ง-นัง่ ยอง-พับเพียบ หลังผ่า งดอาหารรสจัด-ดอง-แก๊ส, Stomaสี ชมพู-ไม่บวม,สวน
o Fx. hip :: นอนกางขา ไม่งอสะโพกเกิน90o เกร็ งเท้าป้องกัน DVT ล้างนํ้าสะอาด-อุ่น 500-2,000 ml, ความสะอาดด้วยนํ้าสบู-่ ต้มสุ ก
o AK :: ป้องกัน hip flexion ไม่วาง stump บนหมอน ให้ผปู ้ ่ วยนอน o Fistular :: ฝี ที่ทวาร หลังผ่าตัด แช่กน้ นํ้าอุ่น ห้ามสวน
**ปวด
ราบใช้หมอนทรายดันขาเข้าใน เพื่อป้องกัน abduction o Hemorrhoid :: ถ่ายเลือดสด หลังผ่าตัด แช่กน้ นํ้าอุ่น อาหารกาก
Phantom
o BK :: ป้องกัน knee flexion หมอนรอง stump 24 ชัว่ โมงแรก ใย ดื่มนํ้าตามมากๆ ไม่เบ่งถ่ายแต่นงั่ นานๆ ยาระบายได้
ป้องกันการบวมของ stump หลังจากนั้นเอาหมอนออกทันที ไม่ควร o Cirrhosis :: ตับแข็ง, ตัว-ตาเหลือง, Ascites, palma erythema,
ให้ผปู ้ ่ วยนัง่ นานๆ แต่ควรให้นอนควํ่ามากที่สุดเท่าที่จะทําได้ ซี ด, spider telangiectasia  Rx. ตามสาเหตุ เช่น งดสุ รา
o Hepatitis :: ไข้, ตัวเหลือง, ตับโตกดเจ็บ *ลดโปรตีน-Ammonia
หู ตา จมูก
พูดต่อหน้า ช้าๆ ชัดๆ หรื อข้างหู ที่ได้ยนิ o Cholecystitis :: ถุงนํ้าดีอกั เสบ, Murphy sign +,ใต้ชายโครงขวา
o Hearing loss :: หลังผ่าตัด Obs. เวียนหัว, นอนตะแคงหัวสู ง, ห้าม
ร้าวสะบักขวา, N/V สัมพันธ์กบั กินอาหารมันๆ ท้องอืด
สั่งนํ้ามูก, ห้ามสระผม 1 wk, ห้ามบิน 1 mo, เวียนหัวให้พบแพทย์
o Gall stone :: นิ่วในถุงนํ้าดี Colicky pain ตาตัวเหลืองร่ วม
o Cataract :: ECCE ผ่าตอนสุ ก หลังผ่าตัด Absolute rest 4 hr. ปิ ดตา
o Pancreatitis :: serum amylaseสู ง, ปวดepigastrium,ชายโครงขวา
24 hr. ไม่กม้ -เบ่ง-ยกของหนัก-ตะแคงทับข้างนั้น-โดนนํ้า
o Peritonitis :: Guarding ท้องแข็งไม้กระดาน
o Glaucoma :: ความดันในลูกตาสู ง ปวดหัว ลานสายตาแคบ สี รุ้ง 
o Food poisoning :: salmonella ถ่ายเป็ นนํ้า ปวดบิด
Rx. เน้นลดความดันในลูกตา + ไม่เบ่ง-ยกของหนัก ห้ามนํ้าเข้าตา
เหมือนมีม่าน, จุดดําๆบังตา
o Retina detachment :: ใส่ gas เข้าให้ลอยปิ ด หลังทํา ก้มหน้า > 16 hr.
o เข้าตา :: ห้ามขยี้, ล้าง NSS, ส่ ง รพ. ดีสุด !!
o Hyphema :: เลือดออกที่ม่านตา 2-5 วันหลังอุบติเหตุ
 Rx. Absolute rest, หัวสู ง, ปิ ดตา, ยา steroid ลดอักเสบ, para
o DiabeticRetinopathy :: ขาดเลือด,สร้างเส้นเลือด,พังผืด,จอลอก
o Sinusitis :: นํ้ามูกเขียว ไข้ ปวดหัว ปวดหู  Rx. ATB, NSSกลั้วคอ,
มีเลือดให้บว้ นออกไม่กลืน, ประคบเย็นใน 24 ชม.แรก,งดสั่งนํ้ามูก
o Epistaxis :: เลือดกําเดา  Rx. นัง่ ศีรษะสู ง ก้มหน้าเล็ก บีบปี ก
จมูก หายใจทางปาก วางผ้าเย็นบนดั้ง nasal packing(NSSกลั้วคอ,
มีเลือดบ้วนออกไม่กลืน, นอนหัวสู ง, ประคบเย็น)
o Tonsil :: 24 hr. แรกให้ดื่มนํ้าเย็น *ถ้า >4 ครั้ง/ปี ผ่าตัด

ฮอร์ โมน
o DI :: เบาจืด ADHน้อย, ฉี่ บ่อย,กระหายนํ้า,ขาดนํ้า,เบื่ออาหาร,
ความถ่วงจําเพาะตํ่า1.005  Rx. Obs. ขาดนํ้า
ความถ่วงจําเพาะสู ง1.030
o SIADH :: ADHมาก, นํ้ามาก, บวม, Na, ซึ ม-เพลีย-ชัก-สับสน
 Rx. จํากัดนํ้า ชัง่ นน.ทุกวัน Obs. conscious *อาจเพิ่ม Na
o Sheehan syndrome :: ตกเลือด เลือดเลี้ยงต่อมใต้สมองส่ วนหน้า
ไม่พอ ขาดนํ้านม, hypothyroid หนาว เบื่ออาหาร, ไม่มีปจด, BP
o Hyperthyroid :: ร้อน เหนื่อยง่าย ใจสั่น นน.ลด ตาโปน หงุดหงิด
 Rx. ยา PTU, I
131
 Rx. ผ่าตัด Obs.Obstruct, Bleed, Crisis(ไข้สูง, HR,
BP,N/V,เหงื่อออก,กระสับส่ าย), ตัดพาราด้วย(Ca มือจีบ
,ตะคริ ว), เสี ยงแหบไม่เกิน6 wk, Obs.ขาดไทรอยด์ ช้า ซึ ม
o Hypothyroid :: เด็ก(Cretinism), ผูใ้ หญ่(Myxedema) ขี้หนาว,
บวม, คิดช้า, HRช้า, ท้องผูก  Rx. ยา L-thyroxine ตลอดชีวิต
o Parathormone :: หน้าที่ดึง Ca เข้าเลือด ขับ P และ K
o Cushing syndrome :: moon face, buffalo hump, บวม, ขนเยอะ,
BP, นํ้าตาล, ค่า Cortisal, นํ้า + Na , ภูมิต่าํ
o Addison :: Cortisal, นํ้าตาล, BP, ขาดนํ้า, KNa
 Rx. H.Cortisal และ ยา Prednisolone
o Preochromocytoma :: HR BP นํ้าตาล ตื่นเต้น เหงื่อออก
o DM :: ฉี่ บ่อย ดื่มนํ้ามาก กินจุ นน.ลด นํ้าตาล แผลหายช้า
 Rx. Insulin (RI 6-8 hr, NPH 6-12 hr.)
∗ Hypogly :: นํ้าตาล <60 mg%, เหงื่อออก ตัวเย็น ซึ ม HRเร็ ว *จิบนํ้าหวาน o Tinea :: กลาก คัน *ยาฆ่าเชื้อรา
∗ DKA :: Kussmal กลิ่นAcetone, ฉี่ ออกน้อย, ขาดนํ้า, BP, ซึ ม, K o เกลื้อน :: เหงื่อออก หมักหมม *รักษาความสะอาด
 Rx. DTX, ABG, Insulin, NSS(ระวังนํ้าเกิน), K,
o HHNK :: หอบลึก ไม่มีAcetone, ขาดนํ้ารุ นแรง ,Hypovolemic shock, Burn
BUN-Cr, เลือดเป็ นกรด, ซึ ม, นํ้าตาล >600 mg%
Pt.DM ควร HbA1C <7%, LDL <100, HDL >40, Triglyceride < 200
E’lyte
o K <3.5 :: อ่อนแรง, ท้องเสี ย, N/V,U wave สู ง  KCL,กล้วย-ส้ม
o K >5.3 :: EKG tall peak T  kalemate, NaHCO3, 10%Ca gluconate o Rx. :: Obs. Hypovolemic shock, Infection, Air way(หน้า คอ อก)
o Na <135 :: ซึ ม, สับสน, ชัก, ❤  NSS
o Na >145 :: บวม, ชัก, ขาดนํ้า  ให้น้ าํ
o Mg <1.3:: เพลีย, ❤เต้นผิดปกติMgSO4 // Mg >2.2  CaCl
o Ca <8 :: Reflexเร็ ว,ชาหน้าChovstek’sign,มือจีบ10%Ca gluconate
o Ca > 10.5 :: ❤เต้นผิดปกติ  IV
KaFill_Korrapin Raethong SN4 SPS’43 12
สรุสรุ
ปเนืปเนื ้ อหาสอบ_เด็
้ อหาสอบ_ผู ้ ใหญ่ก
โรคติดเชื้ อ
RBC แตก
o Malaria :: ไข้เป็ นเวลา-สู ง, หนาวสัน่ , ตับม้ามโต, นํ้าตาล, ซี ด
*อาจขึ้นสมอง, ไตวายได้  Rx. ยา Quinine, Chloroquine
o Hepatitis :: A, E ติดต่อทางอาหาร, B,C,D ทางเลือด *งดไขมัน
o Leptospirosis :: ไข้สูงหนาวสั่น ปวดน่อง ตัวเหลือง ตับม้ามโต,
ESRสู ง *อาจมีไตวาย  Rx. ATB เช่น Doxycycline
o Malioidosis :: B.Psudomallei นักเลียนแบบ  Rx. Tetracyclin
o Sepsis ::  Rx. NSSทดแทน, ATB, ABG, Dobu-Dopa
o Post-op :: BP, อ่อนแรง, ปวดหัว,ฉี่ ไม่ออก, TR Keep warm
o TB :: ไอแห้งๆ เสมหะ นน.ลด  Rx. ยา 2(3)HRZE/4HR >6 เดือน
*Rifampicinฉี่ สีส้ม,Ethambutalพิษต่อตา,Isoniacid-Pyrazinamide(Hep.)
o Typhoid :: ไข้รากสาดน้อย Rose spot ท้องเสี ย *กินสุ กสะอาด
o Cholera :: อหิวาตกโรค ถ่ายนํ้าซาวข้าว *กินร้อน ช้อนกลาง ล้างมือ
o Tetanus :: บาดทะยัก ชัก(ไวต่อสิ่ งกระตุน้ ) *ลดสิ่ งกระตุน้ (แสงสี )
o AIDS :: Dx. จาก ELISA, WESTERN
 Rx. ให้ AZT เมื่อ CD4 < 350 + 1 อาการแสดง
o SLE :: Butterfly rash, ANA +, แพ้แสง, ไตผิดปกติ, ข้ออักเสบ
 Rx. ยา Steroid, ครี มกันแดด, พักใช้ขอ้
o Psoriasis :: สะเก็ดเงิน ไม่ติดต่อ *ให้ยา steroid + อาบแดด
o Cellulitis :: ผิวหนังอักเสบ *ให้ยา ATB
o Steven-Johnson :: แพ้ยา ตุ่มนํ้าแตก *ป้องกันแผลติดเชื้อ
o Herpes simplex :: เริ ม ตุ่มใส *จับแล้วล้างทันที ยา Acyclovir
o Herpes zoster :: งูสวัด ไม่ติดต่อ ตุ่มขึ้นตามเส้นประสาท*Acyclovir
o Rule of nine
o Degree :: 1(แดงๆ แสบๆ), 2(ตุ่มนํ้า แสบร้อนมาก), 3(ลึก ไม่รู้สึก)

ปัสสาวะ
o UTI :: ขุ่น แสบ ขัด เหม็น (Pyelonep. CVA +)  Rx. ATB
 เน้น ป้องกัน ดื่มนํ้ามาก ไม่กลั้นฉี่ รักษาความสะอาด
o Calculi :: ไต(ปวดเอว,ไข้,ฉี่ เลือด), ท่อไต(ปวดเอว-หัวเหน่าร้าวลง
ขา,ฉี่ ข่นุ ), กระเพาะ(ฉี่สะดุด-ลําบาก), ท่อปัสสาวะ(ปวด,หยด)
 Rx. < 0.5 cm. ดื่มนํ้า+กระโดด, < 2.5 ESWL, ผ่าตัด
 หลัง ESWL จะฉี่ แดงจาง 1-2 วัน + ปวด *ดื่มนํ้ามากๆ
o AGN :: ไข้ บวม ฉี่ โค้ก ออกน้อย BP  Rx. Lasix จํากัดเกลือ
o ESRD :: GFR < 15, ของเสี ยคัง่ , E’lyte Im, ซี ด, Vit. D ดูกพรุ น
 นํ้าเกิน, K, เลือดกรด *เน้นโปรตีน*จํากัดนํ้า-Na-K-ผลไม้สด
 CAPD : Obs. Peritonotis ไข้ นํ้าขุ่น สี น้ าํ ล้างเนื้อ นํ้ายาค้าง
o BPH :: ต่อมลูกหมากโต ฉี่ นานกว่าจะออก ลําบาก ไม่หมด ไม่พุ่ง
 Rx. Doxazosinลดเกร็ ง(BP), Proscarลดขนาด(ต้องการเพศ)
 Rx. TUR-P ฉี่ สีแดงจาง มีลิ่มเลือด 2-3 วัน Cath ดึง traction ไว้
ห้ามเลือด milkingบ่อยๆ CBI สวนล้างตลอดจนสี จาง งดSex 6 wk.
o Incontinence ::
• Stress :: ไอ-จามเล็ด  ฝึ ก kegel exercise
• Urge :: กลั้นไม่อยู่  ไม่กลั้น ฝึ กเข้าห้องนํ้า
• Miss ::  ฝึ กตารางเข้าห้องนํ้า
• Overflow ::  ฝึ กเข้าห้องนํ้า
• Functional ::  ช่วยเหลือในการขับถ่ายปัสสาวะ
KaFill_Korrapin Raethong SN4 SPS’43 13
สรุสรุ
ปเนืปเนื ้ อหาสอบ_เด็
้ อหาสอบ_ผู ้ ใหญ่ก
มะเร็ง
o ระยะสุ ดท้าย :: ปวด, อาหาร, อาการ, โรค, จิตใจ, ครอบครัว
o TNM :: T0คลําไม่ได้, T1< 1 cm, T2< 5 cm, T3> 5 cm, T4แพร่ กระจาย
• N0คลําไม่ได้, N1ข้างเดียวกันเคลื่อนได้, N2ข้างเดียวกันแน่น, N3แพร่
• M0ไม่แพร่ , M1แพร่
o Chemo :: ยารั่ว(หยุด ดูดกลับ เย็น ยกสู ง), บ้วนปากบ่อยๆ, เลี่ยงแดด
o รังสี :: งดsex4-6wk, ไม่ลบขีด, แป้งข้าวโพด, บ้วนปาก, เลี่ยงแดด
o CA Breast :: แขนด้านตัดสู งกว่านม, สารคัดหลัง่ >200 ml. notify,
1 d. กํา-แบมือ, 2-4 d. ไต่กาํ แพง
วิกฤต
o สาธารณภัย :: ประเมินสถานการณ์, ขอความช่วยเหลือ,
เคลื่อนย้ายปลอดภัย, คัดแยก Pt, ปฐมพยบ, refer
o แยก Pt. :: เขียว, เหลือง, แดง(หลายคนให้เรี ยงABC), ดํา
o C-spine :: jaw thrust, log roll
o Shock :: RR, HR, BP, Urine, ซึ ม, สับสน
• Hypoluvemic :: เสี ยเลือด  ให้ IV
• Cardiogenic :: หัวใจบีบเลือดเลี้ยงไม่พอ  ให้ยา Digitalis
• Distributive :: เส้นเลือดหด เลือดไหลเวียนไม่พอ BP เกิดจาก
Anaphylatic(แพ้!!), Neurogenic(ระบบประสาทเสี ยหาย)
*ดูว่าโจทย์ให้อะไรมาเด่นสุ ด พยบ.ตัวนั้นก่อน
 Rx. ให้ IV, ใส่ Tube, Stop bleed, จัดท่า, ให้ยา❤
∗ ถ้าเป็ นข้อสอบหลังๆ จะถามอะไรเป็ นอันดับแรก เพราะเป็ นภาวะ
วิกฤต ก็เลือกตอบอะไรที่มนั ทําได้เร็ ว ทําได้ก่อน ทําได้ตรงนั้น !!
 KaFill_Korrapin Raethong SN4 SPS’43 14
สรุปสรุ
เนื้ อปหาสอบ_ผู
เนื้ อหาสอบ_เด็
้ สูงอายุก

การพยาบาลผูส้ ู งอายุ

มโนทัศน์
• ความหมาย
∗แบ่งช่วงอายุ :: ตอนต้น(60 ปี ), กลาง(75 ปี ),ปลาย(85ปี )
∗Active aging (พฤฒพลัง) :: สุ ขภาพดี และมีส่วนร่ วมกับสังคม
∗Successful :: สุ ขภาพดี อายยุยนื และมีความสุ ขกับชีวิต
• ผลกระทบ
∗ผูส้ ู งอายุเพิ่มขึ้น :: อายุขยั เพิ่มมากขึ้น
∗NC :: ชีวิตบั้นปลายมีความสุ ข มีศกั ดิ์ศรี , กระตุน้ ให้ช่วยตนเอง
ได้ ครอบครัวเกื้อหนุน, ชุมชนช่วยเหลือ, มีสวัสดิการ
• พรบ.
∗ ทางด่วนผสอ, กรณี พิเศษ, ยกเว้นค่าเข้าชมสถานที่ของรัฐ
∗ช่วยเหลือถูกทารุ ณ,ทอดทิ้ง
∗เบี้ยยังชีพ, กองทุนผสอ
∗ลูกที่เลี้ยงดูผสอ.ที่ไม่มีรายได้เพียงพอ ลดหน่อยภาษี คนละ
30,000 บ.
∗ลูกจ่ายค่าประกันให้ผสอ.ที่มีรายได้ไม่เกิน 30,000 บ./ปี ลด
หน่อยภาษี ให้ปีละ ≤ 15,000 บ./ปี นั้น
∗ผสอ. 65 ปี  ยกเว้นภาษีเงินได้ทุกประเภท ≤ 190,000 บ./ปี นั้น
• สถานสงเคราะห์ :: ผสอ.ที่ถูกทอดทิง้ , ไม่มีที่อยูอ่ าศัย
• บ้านพักฉุ กเฉิ น ::
เจตคติ
• เคารพศักดิ์ศรี , เข้าร่ วมกิจกรรมชุมชน, ยอมรับความสามารถ
ทฤษฎีผสอ.
-----------------------------------ชีวภาพ------------------------------------
• เชื่อมตามขวาง(Cross linkage) :: สู ญเสี ยความยืดหยุน่ collagen,
Elastin , HT, ผิวหนังเหี่ยว
• อนุมูลอิสระ(Free radical) :: หายใจรับเข้าไป เกิด Oxidation
สารต้านอนุมูลอิสระ Vit. A,C,E
• เสื่ อมโทรม(Wear and Tear) :: ใช้มากเสื่ อมโทรมไป ชะลอโดย
การออกกําลังกาย
• สะสม(Accumulative) :: สารlipofuscin พวกไขมัน, Pigment
ยับยั้งสะสมโดย Vit.E และธัญพืช
• ผ่าเหล่า(Somatic) :: มะเร็ ง
• ผิดพลาด(Error) :: DNA RNA, รังสี เกิดมะเร็ งได้
• พันธุกรรม(Genetic) :: โครโมโซม
KaFill_Korrapin Raethong SN4 SPS’43 15
สรุปสรุ
เนื้ อปหาสอบ_ผู
เนื้ อหาสอบ_เด็ ก
้ สูงอายุ
----------------------------------จิตสังคม-----------------------------------
• ถดถอย(Disengagement) :: แยกจากสังคม
• กิจกรรม(Activity) :: เคยมีบทบาทในสังคม และยังทํากิจกรรม
• ต่อเนื่อง(Continuity) :: ปรับตัวตามบุคลิก (เงียบก็แยกตัว)
• Erikson :: แบ่ง 8 ระยะ ถ้าก่อนหน้านั้นประสบความสําเร็จ ก้อ
จะใช้ชีวิตมีความสุ ข
• Peck :: หลังเกษียณยังทํางานอดิเรก มีความภูมิใจในตนเอง
ยอมรับการตายอย่างมีคามสุ ข
การเปลี่ยนแปลงในผสอ.
• สรี ระ
∗ผิวหนัง :: Elastic, นํ้า, ไขมัน, ต่อมเหงื่อ , เส้นเลือดฝอย,
Pigment 
∗ประสาท :: Nor-epinephrine (ซึ มเศร้า), Dopamine(Parkinson),
Receptor (รู ้สึกร้อน-เย็น-ความจํา)
∗ตา :: สายตายาว, วงสี ขาว, ผลิตนํ้าตา, วุน้ ตาเสื่ อม เห็นวัตถุสีดาํ
ลอย, แยกสี ส้ม แดง เหลืองดีกว่าสี อื่น
∗หู :: ชั้นกลางแข็ง เสี ยงตํ่าดีกว่า, ชั้นในเลือดเลี้ยงน้อย วิงเวียนง่าย
∗ดมกลิ่น :: รับรส , ทานอาหารรสจัด
∗หัวใจ+หลอดเลือด :: หนาแข็ง ลิน้ รั่ว-ตีบ, ยืดหยุน่ , BP CO ,
เปลี่ยนท่าเร็ ว หน้ามืด, ติดเชื้อง่าย
∗หายใจ :: หมอนรองกระดูกเสื่ อม หลังโกง ช่องอก reflexไอ ถุง
ลมแตกง่าย
∗ทางเดินอาหาร :: ฟันหลุด นํ้าลาย รับรส ดูดซึ ม Feซี ด ,
เคลื่อนไหว  ท้องผูก, ทําลายพิษที่ตบั , นํ้าดี ไขมัน 
∗กล้ามเนื้อ+กระดูก :: Estrogen มวลกระดูก 
∗ขับถ่าย :: เลือดเลี้ยงไต, เชิงกรานหย่อน, กลั้นไม่ได้
∗สื บพันธ์ :: Estrogen เมือก, ขนาดอัณฑะ อสุ จิ
∗Homone :: Estrogen, Androgen ความรู ้สึกทางเพศ , Insulin
• จิตใจ
∗ความคิดยึดมัน่ ต่อสิ่ งดั้งเดิม :: ความสามารถในการเรี ยนรู ้เสี ยไป
∗สนใจสวล. :: ยึดตัวเองเป็ นศูนย์กลาง เล่าเรื่ องอดีต
∗กลัวความแก่ :: ลูกหลานรังเกียจ ไม่เอาใจใส่ เป็ นภาระ
∗ต้องการพึ่งพา :: กลัวถูกทอดทิ้ง
∗ต้องการสนทนา  :: อยูค่ นเดียวจะน้อยใจว่าถูกทอดทิ้ง
 ต้องปรับตัว สร้างสัมพันธภาพ ตอบสนองหน้าที่ทางสังคม

การประเมินผสอ.
• ADL :: กิน,ล้างหน้า,เข้าห้องนํ้า,ย้ายของ,ใส่ เสื้ อ,ขึ้นบันได,อาบ
นํ้า,กลั้นอุจจาระ,ปัสสาวะ
∗คะแนน :: 12+(ทําเองได้), 9-11(ช่วยบางส่ วน), 5-8(ช่วยครึ่ งหนึ่ง),
0-4(ช่วยทั้งหมด)
สร้ างเสริ มสุ ขภาพ
• ออกกําลังกาย :: รําไทเก๊ก, เดินเร็ ว, ว่ายนํ้า, ปั่นจักรยาน,
*หลีกเลี่ยง เงย-ก้มมาก, เหยียด-งอ-นัง่ ยองๆ,sit-up
*HRเหมาะสม :: (220 – อายุปี) x 65ถึง85%
• อุบตั ิเหตุ :: แสงสว่างเพียงพอ ไม่จา้ เกินไป, มีราวเกาะ, พื้นกัน
ลื่น, สี โทนร้อนเห็นชัด, ไม่ยา้ ยที่ของบ่อย, เก้าอี้นงั่ อาบนํ้า
• ทอดทิ้ง/ทารุ ณ :: ให้ครอบครัวตระหนัก, ให้ความรู ้เข้าใจผสอ,
ประสานครอบครัว, รู ้จกั จัดการเครี ยด, เยีย่ มบ้าน, บ้านพักฉุ กเฉิ น
• พร่ องโภชนาการ :: กินน้อย บ่อยครั้ง กระตุน้ ให้อยากกิน
- น่ากิน+เคี้ยวง่าย - พูดคุยระหว่างกิน
- ดูแลปากฟันก่อน-หลังกิน - ออกกําลังกายก่อนกิน 15-30 min
- จิบเครื่ องดื่ม-นํ้าผลไม้ก่อนกิน เลี่ยงการดื่มนํ้าระหว่างมื้อ
• นอนหลับ :: ตื่นบ่อย **ยิง่ นอนกลางวัน ยิง่ ไม่นอนกลางคืน
- เข้านอนเมื่อง่วงตื่นตามเวลา - อาบนํ้าอุ่น
- นวดหลัง+เท้า - ทานอาหารว่างก่อนนอน(นมอุ่น)
- สวดมนต์ - ปัสสาวะก่อนนอน
- ออกกําลังกายกลางวัน และหยุดก่อนถึงเวลานอน 2 hr.
• เพศสัมพันธุ์ :: estrogen  เมือก เจ็บ อักเสบติดเชื้อ 
ปัสสาวะเล็ด อวัยวะแข็ง ใช้เวลานาน 
- เลี่ยงแอลกอฮอล์ (มันยับยั้ง) - ใช้สารหล่อลื่น
- เล้าโลมนานขึ้น - ไม่กลั้นปัสสาวะ
- ให้ความรู ้ความเข้าใจเรื่ องเพศสัมพันธุ์ ไม่ควรรู ้สึกผิด
• การสื่ อสาร :: หูตึง ตามัว
- พูดสั้นๆ ชัดๆ หันหน้าเข้าหากัน สบตา แสดงสี หน้า เสี ยงตํ่า
- ตรวจตาปี ละ 1 ครั้ง - ควรใช้สีแดง ส้ม เหลือง
KaFill_Korrapin Raethong SN4 SPS’43 16
สรุปสรุ
เนื้ อปหาสอบ_ผู
เนื้ อหาสอบ_เด็ ก
้ สูงอายุ
การใช้ ยา
• จลศาสตร์
∗ดูดซึ ม :: ต่อมนํ้าลาย เคี้ยวไหลเวียนนํ้าย่อยพื้นที่ดูดซึ ม
ทําให้ดูดซึ มช้าลง  การออกฤทธิ์ชา้ ลง
∗การกระจาย :: ปริ มาณนํ้า = ยาที่ละลายนํ้าเข้มข้น 
ยาที่ละลายในไขมันเข้มข้น ทําให้เกิดพิษของยา
**โดยเฉพาะ NSAID, Warfarin, Phenytoin, Diazepam
∗การเผาผลาญยา :: เลือดผ่านตับน้อย  ทําลายพิษได้นอ้ ย
∗ขับถ่ายยา :: เลือดไปเลี้ยงไตน้อย  กรองลดลง ขับออกน้อย
• พลศาสตร์
∗เพิ่มฤทธิ์ :: ยาที่ออกฤทธิ์คล้ายกัน เสริ มฤทธิ์กนั *ทั้งทาง+,-
∗เสริ มฤทธิ์ :: Ex. ยาขับปัสสาวะ + ยาลดความดัน ทําให้ความดัน
ตํ่ายิง่ ขึ้น
∗ต้านฤทธิ์ :: Warfarin + Phenytoin ยาต้านการแข็งตัวของเลือด
จะลดลง
• หลักการใช้ยาในผสอ.
∗ซักประวัติ ควรให้ผสอ. นํายาที่ใช้อยูม่ าดูดว้ ย
∗ควรเริ่ มยาที่ขนาดตํ่า และค่อยๆเพิ่ม *ไม่ใช้ยาเกินจําเป็ น
∗เลี่ยงการให้ทานยาวันละหลายๆครั้ง ควรวันละ 1-2 ครั้ง
∗ยาที่เหมาะกับผสอ. คือ ยานํ้า,เม็ด, MDI
∗เขียนคําสั่งยาชัดเจน
∗แนะนํา ทําลายยาที่ไม่ใช้แล้ว เพื่อไม่ให้เกิดความสับสน
∗แนะนํา ญาติคอยดูแลผสอ. ว่าถูกต้องหรื อไม่
∗ระลึกไว้ว่าผสอ. เกิดผลข้างเคียงง่าย

ปัญหาสุ ขภาพ
• Alzheimer :: อัลไซเมอร์
∗อาการ :: 1o ยังจําอดีตได้ เชื่องช้าลง
2o การตัดสิ นใจ-การรับรู ้-การพูดมีปัญหา **แขวนนาฬิกาให้เห็น
3o สุ ขอนามัย-การทรงตัวบกพร่ อง
4o ไม่สมารถดูแลตนเองได้ **ต้องอยูใ่ กล้ชิดตลอดเวลา
• Dementia :: สมองเสื่ อม
∗อาการ :: จําได้เรื่ องในอดีต, กิจวัตร-ตัดสิ นใจบกพร่ อง, หลงทาง
• Delirium :: สับสนเฉี ยบพลัน
∗อาการ :: เกิดใน 24 hr. มักไม่เกิน 2 wk. disorientation(วัน-เวลา-
สถานที)่ , จําของ 3 สิ่ งไม่ได้
∗Rx :: สวล.ดูปลอดภัย, สงบ, เหมือนสถานที่คนุ ้ เคย, เลี่ยงผูกมัด
• Parkinson :: สั่นเมื่อว่าง
∗อาการ :: Tremor, เคลื่อนไหวช้า, สู ญเสี ยการเดินแกว่งแขน-
กระพริ บตา-การกลืน-การทรงตัว
∗Rx :: Selegiline + levodopa
• OA(Osteoarthritis) :: ข้ออักเสบ
∗อาการ :: 1oผสอ. 2oเคยบาดเจ็บ *ปวด บวม แดง ร้อน ตามข้อ
∗Rx :: ควบคุมนน, บริ หารรอบข้อ, พัก+ลดการใช้ขอ้ นั้น, NSAID
• Osteoporosis :: กระดูกพรุ น
∗อาการ :: 1oหมดปจด. 2oผสอ. *ข้อสะโพก, หมอนรองกระดูก
∗Rx :: อาหารที่มี Ca+Vit.D+Estrogen (นม,เต้าหู,้ ถัว่ เหลือง,ผักใบ
เขียวเข้ม) เลี่ยงไขมันสู ง, คาเฟอีน, สุ รา, ออกกําลังกาย(เดิน) *
เลี่ยงการก้ม-งอตัว
• ท้องผูก
∗Rx :: ขับถ่ายเป็ นเวลา(นัง่ ยองๆดี นาน 5-10 min), ไม่กลั้นอุจจาระ,
อาหารกากใย + นํ้าเยอะๆ, เดินบ่อย-แขม่ว-นวดลําไส้, ห้ามเบ่ง !!
• HT , หัวใจ
∗Rx :: พักผ่อน, อาหารย่อยง่าย ไม่เค็ม ไขมันน้อย เน้นผักสด นํ้า
มากๆ, ไม่ให้ทอ้ งผูก,ควบคุมนม, เลี่ยงทอด,ยืนนาน,ไขว่หา้ ง
∗6P :: Pain, Pallor, Pulse, ชา, อ่อนแรง, เย็น
KaFill_Korrapin Raethong SN4 SPS’43 17
สรุปสรุ
เนื้ อปหาสอบ_ผู
เนื้ อหาสอบ_เด็ ก
้ สูงอายุ
• กลั้นปัสสาวะไม่ได้
∗Rx :: ป้องกันติดเชื้อ, ทําความสะอาด, ไม่เปี ยกชื้น, ไม่เกิดแผลกด
ทับ, ดื่มนํ้ามากกลางวัน-งดก่อนเข้านอน 2 hr, เดินทางไกล ดื่ม
นํ้าน้อย ใส่ ผา้ อ้อม,ปลอมโยน *kegal exercise
∗ปัสสาวะไม่ออก :: นวดเหนือหัวเหน่า, ลูบต้นขา, หายใจลึกๆ-เบ่ง
, เปิ ดนํ้า, โยกตัวไปมา
• Benign Prostatic Hypertrophy :: BPH ::ต่อมลูกหมากโต
∗อาการ :: บ่อยกลางคืน, ไม่พุ่ง, สะดุด, ค้าง, เสี่ ยงเกิดนิ่ว
∗Rx :: *ก่อน TUR-P = ดื่มนํ้ามากๆ
*หลัง TUR-P = ป้องกันช็อกจากเสี ยเลือด, ป้องกันลิ่มเลือดอุดกั้น
ทางเดินปัสสาวะ(milking,สวนล้าง), Obs.กระเพาะปัสสาวะทะลุ,
ป้องกันติดเชื้อ(กินนํ้าเยอะๆ), ป้องกันกลั้นไม่ได้(ขมิบ), ป้องกัน
แทรกซ้อน(ห้ามยกของหนัก,ห้ามSex 1เดือน)
• Cataract :: ต้อกระจก
∗อาการ :: 1oImmature ยังไม่สุก 2oMature สุ ก *ผ่า 3oHypermature
∗Rx :: หลังผ่า ECCE = นอนราบไม่หนุนหมอน 8 hr, Obs. Pain,
Discharge, 24 hr. เปิ ดตา, แนะนําไม่ให้น้ าํ เข้าตา,ไม่นอนควํา่ ,
ไม่ยกของหนัก,ไม่ไอจามแรง, eye shield 2 wk.
• Glaucoma :: ต้อหิน :: ความดันในลูกตาสู ง
∗อาการ :: Acute(ปวดตารุ นแรง, ปวดหัว,ตาพร่ ามัว,N/V),
Chronic(ค่อยๆมัว, ลานสายตาแคบ, ดวงไฟสี รุ้ง)
∗Rx :: ยาลดความดัน diamox, 20%Manital, 2% pilocarpineหยอด
• Hearing deficits :: การได้ยนิ บกพร่ อง
∗Rx :: เครื่ องช่วยฟัง, พูดสั้นๆ ชัดๆ เสี ยงตํ่า หันหน้าหากัน, ใช้
มือป้องหู ขา้ งที่ดี + พูดที่หูขา้ งนั้น, ใช้น้ าํ อุ่นล้างขี้หู
• DM :: เบาหวาน
∗Rx :: ควบคุมอาหาร เลี่ยงคาร์ โบไฮเดรต, ลดมัน, เพิ่มกากใย, ไม่
ควรเลื่อนเวลาอาหาร, ออกกําลังกาย(ไทเก๊ก), งด !!ออกกําลัง
กายเมื่อนํ้าตาล > 250 mg% , ห้าม !!ออกกําลังกายช่วงท้องว่าง
• COPD :: ปอดอุดกั้นเรื้ อรัง
∗Rx :: นํ้าเพียงพอ, Nebulizer, O2 canular 2-3 LPM, หายใจห่อ
ปาก,เป่ าลูกโป่ ง,เป่ าเทียน,เคาะปอด,ระบายเสมหะ, อาหาร
อ่อนย่อยง่าย, น้อยบ่อยครั้ง, ป้องกันสําลัก-ติดเชื้อ-อุบตั ิเหตุ
 KaFill_Korrapin Raethong SN4 SPS’43 18
สรุปเนื้ อสรุ ปเนื้ อหาสอบ_เด็ก
หาสอบ_มารดาทารก

การพยาบาลมารดาและทารก

แนวทางการพยบ.มารดาและทารก
 การดูแลแบบองค์รวม โดยครอบครัวมีส่วนร่ วม
 สายใยรัก :: ANC 5 ครั้ง(<12,20,26,32,38), แยก risk, รร.พ่อแม่
 บัตรทอง :: คลอดบุตรได้ 4 ครั้ง(สิ ทธิแม่ 2, พ่อ 2 ครั้ง) นับตาม
G *อัตราการเพิ่มประชากร การคุมกําเนิด : ค่าสู งมีการคุมกําเนิดตํ่า
 ข้าราชการ :: คุม้ ครองบุตร 3 คน แต่ถา้ G3 เป็ นแฝดก็เบิกได้ 4
คน เบิกได้ถึง 20 ปี ถ้ามีเกิน 3 คน ให้เบิกได้ตามลําดับ ถ้าตายก่อน
20 ปี บุตรลําดับต่อไปเลื่อนมาใช้สิทธิแทนได้
 อะไรเกินจําเป็ น เสี ยเงินเอง เช่น เจาะถุงนํ้าครํ่า
 สิ ทธิแม่ใช้ได้แค่ครั้ งเดียว ถึงจะแต่งงานหลายครั้ง แต่อาจใช้
สิ ทธิพ่อแทนได้
 ประกันสังคม :: ตรวจ chromosome เบิกได้ *ใช้สิทธิพ่อก้อได้
สหสวรรษไทย :: แม่ตายลดลง 3 ใน 4
คุม ้ ครงแรงงาน :: ห้ามยกของเกิน 50 kg. ห้ามทํางานที่ตอ้ ง
เดินทาง ห้าทํางาน 22.00 – 06.00 น.
ปัจจัยส่ งผลต่ อตั้งครรภ์
 หัดเยอรมัน < 3 เดือน
 VDRL= titer, FTA-ABS, TPHA ทําให้ทารกพิการ, ตาย, คลอด
C/S
 สู บบุหรี่ 20 มวน
 กาแฟ > 2 แก้ว, > 8 แก้ว = แท้ง
 เบียร์ > 550 ml/day :: นน.น้อย ซึ ม นอนนาน หน้าแบน
 ยาซัลฟา,Thalidomide,ยาถ่ายพยาธิ(Fluconazole) :: ปญอ. พิการ
2
 BMI :: ไม่อยูใ่ นช่วง 18.5-22.5 kg./m
ขูดมดลูก :: ทําให้รกเกาะแน่น
G มาก :: รกเกาะแน่น เกาะตํ่า
KaFill_Korrapin Raethong SN4 SPS’43 19
สรุปเนื้ อสรุ ปเนื้ อหาสอบ_เด็ก
หาสอบ_มารดาทารก
สถิติชีพ *ถามเกิด :: จะหาร ปชก.กลางปี
*ถามตาย :: จะหาร เกิดมีชีพ
1. อัตราเกิด (Crude birth rate)
= เกิดมีชีพในปี ที่กาํ หนด x 1,000/ประชากรกลางปี นั้น
2. อัตราเจริ ญพันธุ์ทวั่ ไป (General fertility rate)
= ทารกตายอายุ < 1 ปี ในปี นั้น x 1,000 / ทารกเกิดมีชีพในปี นั้น
*โอกาสที่จะมีบุตร ใช้วางแผนอนามัยแม่และเด็ก : ตํ่าเมื่อเศรษฐกิจสู ง
3. อัตราตายของทารก (infant mortality rate)
= ทารกตายอายุ < 1 ปี ในปี นั้น x 1,000 / ทารกเกิดมีชีพในปี นั้น
*บอกการส่ งเสริ มสุ ขภาพ/การป้องกันโรคในทารก
4.อัตราตายของทารกอายุต่าํ กว่า 28 วัน (Neonatal mortality rate)
= ทารกตายอายุ < 28 วัน x 1,000/ทารกเกิดมีชีพในปี นั้น
*สะท้อนสุ ขภาพอนามัยของมารดา การได้รับการดูแลก่อนและหลัง
คลอดของมารดาและทารก
5. อัตราตายปริ กาํ เนิด,ตายก่อนและหลังคลอด (Stillbirth rate and
Perinatal mortality rate)
= ทารกตายอายุ < 7 วัน + เกิดไร้ชีพ x 1,000 / เกิดมีชีพในปี นั้น
6. อัตราตายคลอดหรื ออัตราเกิดไร้ ชีพ (Stillbirth rate)
= ทารกตายในครรภ์,เด็กเกิดไร้ชีพที่มีอายุครรภ์ 28 wk.ขึ้นไป x 1,000/
ทารกเกิดมีชีพทั้งหมดในปี นั้น
7. อัตรามารดาตาย (Maternal mortality rate)
= แม่ตายจากตั้งครรภ์ +คลอด+6wk.หลัง x 1,000 / ทารกเกิดมีชีพปี นั้น

คุมกําเนิด
1. ไม่ใช้เครื่ องมือ
- Withdrawal :: หลัง่ นอก
- Safe period :: วันไม่ปลอดภัย = (สั้น – 18) ถึง (ยาว - 11)
2. Condom :: ถุงยาง
3. IUD :: ห่วงอนามัย
- ใช้ได้นาน 2-4 ปี
- กลไก :: มีการอักเสบ มี Prostaglandin = มดลูกบีบตัว
- ห้าม :: อักเสบเชิงกราน ระดูมาก ปวดระดู สงสัยท้อง เคยท้องนอก
มดลูก หัวใจ ไข่ปลาอุก โลหิตจาง
- เริ่ ม :: หลังท้อง,4-6 wk.หลังท้อง, หลังแท้งไม่ติดเชื้อ, *ไม่รอ ปจด.
4. ทําหมัน
*หญิง = Tubal resection *ทําหลังคลอด = หมันเปี ยก
*ชาย = Vasectomy ท่อนําอสุ จิ *รอ 3 เดือน, 15 ครั้ง
5. ยาคุม
- combined pill :: มีท้ งั estrogen และ progesterone
- minipill :: มีแค่ progesterone ,POPs
*ลืม :: 1เม็ด=ทันที, 2เม็ด=2เม็ด2วัน, 2เม็ดในWk.3=หยุดเริ่ มใหม่
- ห้าม :: มะเร็ งเชิงกราน, เต้านม ตับ ถุงนํ้าดี หัวใจหลอดเลือด
6. ยาฉี ดคุมกําเนิด
- DMPA นาน 3 เดือน, NET-EN นาน 2 เดือน
* เหมาะ :: เลี้ยงนมลูก, ไม่ทาํ หมัน, ผลข้างเคียงน้อย, อายุ< 40 ปี ,
โรคหัวใจหลอดเลือด BPสู ง ไต ตับ
*ห้าม :: เลือดออกมาก, มะเร็ งอวัยวะเพศ
**ฉุ กเฉิ น :: แรกใน 72 hr. เม็ด 2 ใน 12 hr. ต่อมา
7. ยาฝัง
- Norplant 6 หลอด = 5 ปี , Implant 1หลอด = 3 ปี
*Estrogen :: ยับยั้ง FHS ลดปัญหาเลือดกระปิ ดกระปรอย
- N/V เจ็บนม นน.เพิ่ม BPสู ง ปวดหัว เป็ นฝ้า
*Progesterone :: ยับยั้ง LH + FHS ปากเหนียว เยือ่ บุฟ่อ มดลูก
หดตัว ไข่เคลื่อนช้า
- เลือดออกกระปิ ดกระปรอย สิ ว อารมณ์เปลี่ยนแปลง
*เริ่ ม :: ปจด.1-5 วัน,หลังคลอด2-6 wk, หลังแท้งทันที,2-3 wk.
*เลือก :: วัยทองช่องคลอดแห้ง*ถุงยาง, โรคต่างๆ*ห้ามใช้ยาคุมที่มี
Estrogen
KaFill_Korrapin Raethong SN4 SPS’43 20
สรุปเนื้ อสรุ ปเนื้ อหาสอบ_เด็ก
หาสอบ_มารดาทารก
การมีบุตรยาก
• ความหมาย :: ไม่ได้คุมกําเนิด มีสมํ่าเสมอ 1 ปี แต่ 35 ปี นับ 6 เดือน
• Primary = ไม่เคยท้อง, secondary = เคยท้อง
• สาเหตุ
1. หญิง :: ปากมดลูกเหนียว มีการอักเสบ ผนังเยือ่ บุหนาหรื อบาง
จนเกิน ท่อนําไข่ตีบ ไม่มีการตกไข่ หรื อสร้างไข่ได้แต่ไม่มี
2. ชาย :: อสุ จิไม่แข็งแรง ไม่มากพอ อาจเกิดจาก อายุมาก เบาหวาน
*ความถี่ในการร่ วมเพศ < 4, > 6 ครั้ง/wk.
Sperm ปกติ = pH 7.2-7.8 ,ข้นเหนี่ยว 20 นาที ละลาย, ปริ มาณมากกว่า
2 ml/ครั้ง, เฉลี่ย 3.2 ml. มากกว่า 15 ล้านตัว/ml. WBC 1 ล้านตัว/ml
• รักษา
1. IUI :: คัดเชื้อใส่ เข้าโพรงมดลูก
- ชาย = อสุ จิไม่แข็งแรง หรื อมีนอ้ ย
- หญิง = ไม่มีมูกที่ปากมดลูก หรื อมูกเหนียวข้น ไม่ผลิตไข่
2. GIFT :: ไข่และอสุ จิมาผสมกัน ใส่ กลับเข้าสู่ ท่อนําไข่
- ชาย = อสุ จิอ่อนแอนิดนึง
- หญิง = ท่อนําไข่ที่ปกติอย่างน้อย 1 ข้าง พังผืด
3. ZIFT :: ไข่และอสุ จิผสมกันนอกร่ างกาย Zygote ใส่ กลับเข้าไป
ในท่อนําไข่
- ชาย = เชื้ออสุ จินอ้ ยกว่าปกติ
- หญิง = ท่อนําไข่ไม่ตนั แต่เยือ่ บุโพรงมดลูกเจริ ญผิดที่ มีพงั ผืด
4. IVF :: ไข่ผสมอสุ จิในหลอดแก้ว ปฏิสนธิ แล้วเลี้ยงตัวอ่อน
ประมาณ 3-5 วัน ใส่ กลับเข้าไปในมดลูก
- ชาย = เชื้ออสุ จิที่ไม่แข็งแรง
- หญิง = ท่อนําไข่อดุ ตันทั้ง 2 ข้าง มีพงั ผืดในอุง้ เชิงกราน
5. ICSI :: ต่อยอดจากเด็กหลอดแก้ว โดยเอาเข็มที่มีเชื้ออยู่หนึ่งตัว
เจาะเข้าไปในไข่
- ชาย = เชื้ออสุ จิผิดปกติอย่างมาก
- หญิง = มีรังไข่ผิดปกติ ไม่ตกไข่ ไข่กบั อสุ จิปฏิสนธิเองไม่ได้
 KaFill_Korrapin Raethong SN4 SPS’43 21
สรุปเนื้ อสรุ ปเนื้ อหาสอบ_เด็ก
หาสอบ_มารดาทารก

พัฒนาการทารกในครรภ์ • ปัญหา
• ปฏิสนธิ  เส้นเลือดขอด พันElastic นวด ยกสู ง
 Zygote  ไข่+อสุจิ แบ่งตัว 46 Chromosome  นอนหงาย supine hypotension syndrome ตะแคงซ้าย
*Implant :: 7-10 วัน  ริ ดสี ดวง,GERD ดื่มนม,ย่อยง่าย, เลี่ยงอาหารมีแก๊ส,รสจัด
 Pre-Embryo  ปฏิสนธิ – 2 wk.  ตะคริ ว  น่อง*เหยียดตรงกระดกขึ้น, ต้นขา*เหยียดตรงกระดกลง
 Embryo  2 – 8 wk. • Hormone
 Fetus  9 wk. – 9 เดือน  ทั้งสอง :: มดลูกหนาตัว, ยับยั้งการตกไข่
ปากมดลูก chadwick(สี คลํ้า), Goodell(นุ่ม)
• เนื้อเยือ่ 3 ชั้น เต้านมใหญ่+คัดตึง
 Ectoderm = หนัง เล็บ ประสาท ต่อมเหงื่อ
 Estrogen :: มดลูกหดรัดตัว + เมือก(ตกขาวได้)
 Mesoderm = กระดูก กล้ามเนื้อ ไหลเวียน นํ้าเหลือง สื บพันธุ์ Naและนํ้าเพิ่มโลหิตจาง (Hct = 33,32,33 %)
 Endoderm = ทางเดินอาหาร หายใจ ต่อมไร้ท่อ หู ต่อมลูกหมาก *ให้กินยาเสริ มธาตุเหล็ก (หลังอาหารทันที)
**Trophoblast  รก หลอดเลือด ขยาย  CO ลด, BP ลด , กําเดาไหล
**Embryoblast, Inner cell mass  ทารก
เอ็นยืด  ปวดหลัง
**Decidual  เยือ่ บุโพรงมดลูก Melanin  linea ลานนม ใบหน้า
• Hasse’s rule :: ความยาวทากในครรภ์ เต้านม + อวัยวะสื บพันธ์  ใหญ่
 5 เดือนแรก = เดือน2  Progesterone :: มดลูกTrophoblast ฝังตัว, ยับยั้งหดรั ดตัว
 5 เดือนหลัง = เดือน x 5 ลําไส้ N/V, ท้องอืด, ท้องผูก
สะสมไขมัน, ขับ Na, ยับยั้งนํ้านม, เพลีย, ร้อน
• พัฒนาการ
 HPL + Cortisol :: ต้าน Insulin นํานํ้าตาลเข้าเซลล์ลดลง
 3-5 wk.  มี nerve 5 คู่
• จิตสังคม + พัฒนกิจ
 10-14 wk.  เริ่ มมีเพศ, เห็นชัด 16-20 wk.  ใช้คาํ นวณ GA
 ไตรมาส 1 :: 2 ฝ่ าย  สนใจแต่ตวั เอง ต้องการการปลอบใจ
ได้
 ไตรมาส 2 :: ยอมรับเป็ นส่ วนหนึ่ง  พ่อแม่ลูบท้อง พูดคุย
 17-20 wk.  รับรู ้เสี ยง  เจาะนํ้าครํ่า ถ้าน้อยกว่านี้ยงั เล็ก อาจถูกตัว
ทารก  ไตรมาส 3 :: เป็ นอีกบุคคลหนึ่ง  ให้ซ้ื อเสื้ อผ้า เตรี ยมของใช้
*17 wk. ขนาดรก =ทารก, 18 wk. ทารกจะมากกว่า • ตรวจคัดกรอง
*คลอด :: ขนาดรก = 1/5-1/6 ของทารก  GA :: ระดับสะดือ(20 wk.), ดิ้น(18-20wk.),
 21-24 wk.  ระบบประสาทการเคลื่อนไหวพร้อมรับรู ้  EDC :: LMP + 9 เดือน + 7 วัน, LMP – 3 เดือน + 7 วัน
 25-28 wk.  ลืมตา-หลับตา ตาไวต่อแสง  หัวนม :: บุ๋ม(Grade0), 0.1-0.3, 0.4-0.6, 0.7-1 cm.(Grade3)
*Hoffman=สั้น, *Puller=บุ๋ม, *Breast shall=ลานแข็ง
• กระตุน้ พัฒนาการ
 ท่าตรวจ :: fundal, Umbilical, Pawlik, Bilateral Inguinal
 โยก,ลูบ  ตั้งแต่รู้ต้ งั ครรภ์
 Lab :: VDRL,HIV ตรวจเมื่อ ANC แรก + 32 wk.
 เสี ยง  18-20 wk.
 นัดตรวจ :: < 7 เดือน(q. 4 wk.), 8 เดือน(q. 2 wk.), 9 เดือน(q. 4 wk.)
 แสง  28 wk.
 ออกกําลังกาย :: เดินในนํ้า เลี่ยงวิ่ง ก้ม-แอ่นมาก,นอนหงายนาน
การเปลี่ยนแปลงมารดา เจ็บปวด
• อาการแสดงตั้งครรภ์ • ทฤษฎีลดปวด
 Presumptive :: เด็กดิ้น, ปจด.ขาด, N/V, นมโต, ฉี่ บ่อย, ท้องลาย  Grantly dick :: ใช้ไม่ยา ให้ความรู ้ ลดความกลัว
 Probable :: HCG, Braxton Hick, Sign ต่างๆ  เบรดเลย์ :: ให้ความรู ้ ช่วยด้วยรัก ให้คลอดธรรมชาติ เชื่อมัน่ ในตัวเอง
 Positive :: FHS, U/S, คลําเด็กดิ้นได้ทางท้อง  ลามาซ :: เพ่งจุด ลูบท้อง หายใจ
 เมลแซคและวอล :: เส้นเล็กประตูเปิ ด

• บรรเทาไม่ใช้ยา
 เคลื่อนไหว :: ระยะที่ 1 *นัง่ ,ยืน // ระยะที่2 *นอนหัวสูง
 กดต้าน :: สันมือกด Sacrum
 ประคบ :: ร้อน *ขาล่าง,ฝี เย็บ // เย็น *หลัง ก้น ฝี เย็บ
 แช่น้ าํ :: ไม่ควรในระยะ Latent  คลอดช้า
 สัมผัส :: ลูบท้อง, นวด Sacrumเลข8  ประตูปิด
 เบี่ยงเบน :: 1-4 cm*เดิน, 4-8 cm*นับหายใจ, 8-10 cm*หายใจลึก
 หายใจ :: 0-3 cm.  Slow-deep
4-7 cm.  Shallow accelerated
8-10 cm.  pant-blow
เบ่งคลอด  Pushing
หลังคลอด
• สรี ระ
 มดลูก :: หลังคลอด  ตํ่ากว่าระดับสะดือ, ลดลง ½-1”/day
คลําไม่ได้ใน 10-12 วัน **แขม่วท้อง,ก้มจรดอก,ส้นชิดก้น
**งดงานหนัก 2 wk. , งานปกติได้ 6-8 wk.
 Lochia :: Rubra  แดง 1-3 วัน
Serosa  นํ้าตาล,ชมพู 4-9 วัน ติดเชื้อ
*หัวสู ง เดิน เคลื่อนไหว
Alba  เหลือง 10-15 วัน
**เปลี่ยนผ้าอนม.ทุก 3-4 hr. หรื อชุ่ม **ควํ่าหมอนรอง
 ปจด. :: เลี้ยงนมแม่ * 9 เดือน, ไม่เลี้ยง * 7-9 wk.
**มีเพศสัมพันธุ์ 6 wk. อาจติดเชื้อ **ใส่ ถุงยางได้
 ปัสสาวะ :: ไม่ค่อยออก ค้าง  ติดเชื้อง่าย **ยกท้อง ขมิบก้น
 ลําไส้ :: กระหายนํ้า, ท้องผูก, ริ ดสีดวง **ดื่มนํ้ามากๆ
 V/S :: reactionary fever(>38๐C in 24 hr.), HR ช้าลง
 นม :: Colostum  1-2 วัน, Transient milk, True milk
 Homone :: estrogen + progesterone ลดลง, Prolactin สูง
 เลือด :: Plasma ลดลง Hct สูง  Thromboembolism *ยกขา
 ฝี เย็บ :: เจ็บ **ประคบเย็น 24 hr. แรก, ร้อน 24 hr. หลัง
• จิตสังคม
 Taking in :: 1-2 วัน สนใจแต่ตวั เอง *รับฟัง ดูแลกิจวัตร
 Taking hold :: 3-10 วัน เริ่ มสนใจทารก *แนะนํา กระตุน้
เชียร์
 Letting go :: > 10 วัน สนใจสวล. ห่วงบุตร เครี ยด *ประคับ
คอง
**Postpartum blue :: 3-4 วันหลังคลอด ร้องไห้ไม่มีสาเหตุ
นอนไม่หลับ N/V
KaFill_Korrapin Raethong SN4 SPS’43 22
สรุปเนื้ อสรุ ปเนื้ อหาสอบ_เด็ก
หาสอบ_มารดาทารก
เลี้ยงลูกด้ วยนมแม่
• กลไก
 Prolactin :: กระตุน้ สร้างนม + ยับยั้งการตกไข่
 Oxytocin :: หลัง่ นํ้านม let down reflex (ดูดข้างหนึ่งอีกข้างก็ไหล)
**ทําให้มดลูกหดรัดตัวด้วย
• วิธีให้นม
 ท่าสบายอมถึงลานนมทุก2-3hr. นาน30-40min
อุม้ เรอนม←อิม่ กดคางออก←เกลี้ยงเต้า←
 แสดงได้นมพอ :: ปัสสาวะ 6, อุจจาระ 4-8, หลับได้, นน.เพิ่ม
 ท่าอุม้ :: cradle, cross cradle, football, sile-lying
 LACTH Score (เต็ม 10) :: อมถึงลานนม, เสี ยงกลืน, หัวนมปกติ
, ท่าสบาย, อุม้ ถูกวิธี ** >8 ปกติ
• ปัญหา
 นํ้านมน้อย :: ให้นมไม่ถูกวิธี, ไม่ได้บีบที่เหลืองค้างในเต้าทิ้ง
 คัดตึง :: ประคบอุ่น, Breast support, นวด, ยา, ห้ามบีบออก
 หัวนมแตก :: บีบนํ้านมออกทารอบๆ
ทารกแรกเกิด
 Ballard :: 5 คะแนน = 26 wk. เพิ่มที่ละ 5 : 2 จนถึง 40 = 40 wk.
หูไม่คืนรู ป, มุมหลังเข่ายิง่ งอ>90Q ยิง่ Pre-term
ผิวลอก เล็บยาว Post-term
 APGAR :: เคลื่อนไหว, ร้องดัง-ไอจาม, >100bpm, แดงดี,หายใจ
 Reflex ::Moro 5-6 ด, Planta ทรงตัว, Rooting เขี่ยแก้ม, Tonic ยิง่ ธนู
 BCG :: มีตุ่มหนอง 2-3 wk.หลัง  นํ้าต้มสุ ก เย็นแล้วเช็ด
 แม่ HBsAg + HBeAg + :: ให้ HBIG และ HBV in 12 hr. และ
HBV 1 เดือน และ 6 เดือน **Active=HBV, Passive=HBIG
 Vit. K :: แรกเกิดสร้าง prothombin ไม่ได้
 ปัญหา
 Estrogen  :: ทารกมีปจด, เมือก, นํ้านม ใน 2-3วัน หายใน 2 wk.
 Urticaria :: ผื่นแดง เพราะผิวหนังขยาย
 Mongolian spot :: ปานดําเขียว จางลง 1-2 ปี
 Chapa hematoma :: แข็ง ขอบชัด ไม่ขา้ มSS *Obs.ขนาดก้อน
 Caput succedaneum :: ข้ามSS นิ่ม *หายเองได้ 2-3 วัน
 MAS :: ให้ดูดออกก่อน !! ห้ามกระตุน้ ร้อง !!
 F/E :: Facial palsy
 ไหล่ติด :: Brachia plexus *Rx.ให้แขนแนบพลิกเข้าด้านใน
Erb Palsy C7-8 เสี ยหาย มือขยับไม่ได้
 Cup foot :: 2 เท้าบิดเข้าใน *Notify *น้อย=ดัด 3 เดือน
 Tongue Tie, มีฟัน :: Notify *Obs. การดูด + กลืน
 Petidine :: ทารกมีปัญหาให้ Narcan MI
 KaFill_Korrapin Raethong SN4 SPS’43 23
สรุปเนืสรุ ปเนื้ อหาสอบ_เด็
้ อหาสอบ_ผดุ งครรภ์ก

การผดุงครรภ์
 KaFill_Korrapin Raethong SN4 SPS’43 24
สรุปเนืสรุ ปเนื้ อหาสอบ_เด็
้ อหาสอบ_ผดุ งครรภ์ก

คลอด ND • การพยบ.
• ความหมาย :: GA 37-42 wk., ท่า OA, 3 ระยะไม่เกิน 24 hr. ระยะ contraction FHS PV
• เวลาคลอดผิดปกติ :: Latent ทุก 1 hr. ทุก 1 hr. ทุก 4 hr.
ระยะที่ 1 Active ทุก 30 min ทุก 30 min ทุก 2 hr.
Latent > 20 hr. > 14 hr. ∗ คลอดหัวแล้วสายสะดือพัน 1 รอบ  รู ดผ่านลําตัวลงไป
Protructed active > 12 hr. , <1.2 cm/hr. > 6 hr. , <1.5 cm/hr. ∗ พัน 2 รอบ  ให้ clamp ตัดก่อนคลอดไหล่
Protructed descent Station < 1 cm/hr. Station < 2 cm/hr. ∗ Sing ลอกตัวของรก
๐
2 arrest of dilatation 4-9 cm. ไม่เปิ ดเพิ่ม > 2 hr. Uterine กลมแข็ง เอียงไปขวา เพราะซ้ายมี Colon
Prolong deceletion 9-10 cm. > 3 hr. 9-10 cm. > 1 hr. Cord คลายเกลียว, คลํา Pulse ไม่ได้, ไม่เคลื่อนตาม
ระยะที่ 2 Valar เลือด 50-100 ml.
Arrest of descent 10 cm. ไม่ต่าํ ลง > 2 hr. 10 cm. ไม่ต่าํ ลง > 2 hr. ∗ รกลอกตัว :: Schultze ลอกตรงกลาง ไม่มี valvar sign แต่ !!
Failure of descent 10 cm. แต่ station 0 Duncan ลอกจากริ มรก มี valvar sign
ระยะที่ 3 < 30 min < 30 min ∗ Modified Crede maneuver :: คลึง, ผลักมากลาง,กด Promontary
ระยะที่ 4 2 hr. 2 hr. ∗ Bladder Full (มดลูกนิ่ม คลําได้กอ้ นแข็งเหนือหัวเหน่า)สวน !!
• องค์ประกอบการคลอด ∗ หลังคลอดรก BP > 90/140 mmHg. ไม่ให้ !! Methergin
1. Power :: contraction = I 45-60 s. D 2-3 min + แม่เบ่ง ∗ รก ::
2. Passage :: ช่องทางคลอด เกาะ :: Central, Lateral, Marginal(ริ มรก), Membranous(อยูเ่ ยือ่ หุม้ )
Gynaecoid รู ปไข่ต้ งั = ปกติ ลูก :: Amnion ขอบเป็ นวงขาว เส้นเลือดแผ่ สิ้นสุ ดก่อนขอบ 1 cm.
Anthropoid รู ปไข่ แคบ !! แม่ :: Chorion มี cotyledon 15-20 ก้อน สี แดง ขรุ ขระ ไม่มนั
Android รู ปหัวใจ สาย :: ยาว 30-100 cm. ถ้ามี True knot ปมผูก อาจขาด O2
Platypelloid, Flat pelvic รู ปไข่นอน รอยฉี ก :: ถ้าห่างจากขอบรก < 7 cm. แสดงว่ารกเกาะตํ่า Obs.ตกเลือด
3. Passenger :: ทารก รก เยือ่ หุม้ ทารก ขนาด :: นน. 1/6 ของทารก
4. Psychological :: ความกังวลมารดา ผิดปกติ :: Succcenturiata(รกน้อยเส้นเลือดทอดผ่าน),
5. Position :: ท่าคลอดมารดา Spurium(รกน้อย เส้นเลือดไม่ผ่าน),
6. physical condition :: สภาพร่ างกายมารดา membranacea(กว้างอาจลอกไม่หมด),
• กลไกการคลอด Circumvallata(เล็ก), edema(บวม เจอในซิ ฟิลิส,ไต)
1. Engagement :: Biparietal ผ่าน pelvic inlet เกิด synclitism(ไข่ ∗ Taer
นอน) และ molding(เกยกัน) Frist = ไม่เกิน 2 cm. Third = ถึงกล้ามเนื้อหูรูด
2. Descent :: เคลื่อนตํ่า ด้วยแรงดันนํ้า+แรงดันยอดมดลูก+เหยียดตัว Second = ไม่ถึงกล้ามเนื้อ Forth = ถึงผนังทวารหนัก
3. Flexion :: ก้ม SOB ผ่าน mid pelvic ระดับ ischial spine,station=0 ∗ ตกเลือดหลังคลอด :: ND > 500 ml. , C/S > 1,000 ml.
4. Internal rotation :: ไข่ต้ งั ผ่าน outlet ∗ Sheehan’Syndrom :: ต่อมใต้สมองขาดเลือด มีผลต่อ Homone
*หมุนผิด หงายหน้า เรี ยก OPP • ทารกแรกเกิด
**หมุนขวาง เรี ยก Deep transverse arrest of head  APGAR :: เคลื่อนไหว, ร้องดัง-ไอจาม, >100bpm, แดงดี,หายใจ
5. Extension :: เงย เกิด head seencrow *หยุดเบ่ง + ตัด !!born  Asphyxia :: >8 (ปกติ), 5-7 mild, 3-4 Modrate, 0-2Severe(tube)
6. Restitution :: หมุนกลับตามท่า 45 ๐  Sensitive Period :: ใน 30-45 min หลังคลอด
7. External rotation :: หมุนเพิ่มเพื่อ suction และหมุนเพื่อคลอดไหล่
8. Expulsion :: ไหล่บนโน้มลงเห็นซอกรักแร้ ไหล่ล่างโน้มขึ้น45 ๐

การประเมินสุ ขภาพทารกในครรภ์
• HF :: 12-36 wk. ระดับสะดือ 20 wk. *ล่างแบ่ง3 บนแบ่ง4
• วัดเทป :: 20-32 wk.
• Count to ten :: นับลูกดิ้น หลังกินข้าว 3 ครั้ง ได้ > 10 ครั้ง/day
• EFM :: Acceleration > 160 bpm
∗ Early decelation :: FHS ลดลงขณะหดรัดตัว
∗ Late decelation :: FHS ลดลงหลังหดรัดตัว
∗ Variabilitie decelation :: ไม่สมํ่าเสมอ *สายสะดือย้อย ขาด O2
 ตะแคงซ้าย,Knee chest, O2 mask
• NST :: Reactive คือ FHS > 15 bpm > 15 sec. 2 ครั้ง ใน 20 min
∗ บ่งใช้ :: ไม่ด้นิ , U/D DM, HT,thyroid, postterm, IUGR, PROM
∗ Non-Reac :: รออีก 20 min ไม่ดีให้ทาํ CST หรื อ BPP ต่แ
• CST :: Negative คือ หดตัว 3 ครั้ง ใน 10 นาที ไม่มี late decelation
∗ Pos :: หยุดให้ Oxytocin ตรวจซํ้า pos อีก ให้หยุดติต้ งั ครรภ์
∗ Suspicious :: มี FHS ลดลง < ครึ่ งของ UC ตรวจซํ้าใน 24 Hr.
∗ Hyperstimulation :: UC q.2min >90 sec FHS ลดลง ให้รอ
UC 3 ครั้งใน 10 min หยุด Oxytocin ตรวจซํ้า
• BPP :: เต็ม 10 ดูหายใจ+เคลื่อนไหว+กําลัง+นํ้าครํ่า+NST
∗ คะแนน 8-10 ปกติ แต่ < 4 อาจมี Asphyxia
• Amniocentesis :: เจาะนํ้าครํ่า GA 16-18 wk.
∗ ก่อนทํากระเพาะปัสสาวะว่าง//หลังทํา งดเพศสัมพันธุ์ 1 wk.
∗ L/S :: ถ้า > 2 แสดงว่า ปอดสมบูรณ์ ไม่ RDS
∗ Shake test :: มีฟอง 3-5 หลอดแสดงว่าปอดสมบูรณ์
∗ AFP :: ปกติ 2.0-2.5 สู งใน GA 15-18 wk. ถ้า > 18 ยังสู ง อาจ
เป็ น anencephaly, meningo-myelocele, spina bifida ได้
ภาวะเสี่ ยงในระยะตั้งครรภ์
• PROM
∗ สาเหตุ :: ติดเชื้อ, แฝด, รกลอก, ตํ่า, บุหรี่ , อสุ จิ(Prostaglandin)
∗ ผล :: ติดเชื้อ, Prolong, Preterm, OligoIUGR, RDS
∗ Dx :: - Cough test  PV แล้วให้ไอ
- Nitrazine test กระดาษสี เหลืองเปลี่ยนเป็ นสี น้ าํ เงิน
- Fern’s test  ใส่ สไลด์ ตกผลึกเป็ นรู ปใบเฟิ ร์ น
- Nile blue sulfateลนไฟติดสี แดง ไขทารก
∗ Rx. :: - ติดเชื้อ  ชักนําคลอด + ATB *CPD  C/S
- PROM > 48 hr.  C/S + ATB
- GA > 37 คลอด , < 37 ประคับประคอง bed rest *รั่ว ให้คลอด
- ดื่มนํ้ามาก + งดSex,บุหรี่ ,ยาเอง,กระตุน้ นม,ท้องผูก,งานหนัก
KaFill_Korrapin Raethong SN4 SPS’43 25
สรุปเนืสรุ ปเนื้ อหาสอบ_เด็
้ อหาสอบ_ผดุ งครรภ์ก
• Pre-term
∗ Rx. :: - ยับยั้งการคลอด *MgSO4 Obs. RR ≥ 16, DTR ≥+1,Urine≥ 30
- ยา Corticosteroid ลด RDS, IVH, DFU
• Post-term
∗ ผล :: Prolong(ไม่molding), IUGR, รกเสื่ อม, DFU, MAS, Hypogly
∗ Rx. :: กระตุน้ คลอด > 2 wk. :: ARM, ยา *C/S (บ่งชี้) *distress
• สารเสพติด
∗ สู บบุหรี่ 20 มวน :: แท้ง, Preterm, IUGR, ตายปริ กาํ เนิด(ขาดO2)
∗ ยาบ้า :: DFU (ร้องเสี ยงแหลม เกร็ ง จามนํ้ามูกมาก ตัวลาย *
ห่อตัว + Suction + )
∗ กาแฟ > 2 แก้ว, > 8 แก้ว = แท้ง, Preterm
∗ เบียร์ > 550 ml/day :: นน.น้อย ซึ ม นอนนาน หน้าแบน (หลัง
คลอดมีอาการร้องไห้ตลอด ไม่ดูดนม ท้องอืด *ห่อตัว ยากันชัก)
∗ ยาซัลฟา,Thalidomide,ยาถ่ายพยาธิ(Fluconazole) :: ปญอ. พิการ
• Fetal anomalies
1. ผิดปกติทางเดินอาหาร :: หายใจลําบาก *ระวังสําลัก อุม้ หัวสู ง
2. cleft palate :: สําลัก ท้องอืด * หยอดแทนดูดนม อุม้ เรอ
3. Diaphramatic hernia :: หายใจลําบาก ได้ยนิ เสี ยงลําไส้ที่อก *ผ่าตัด
4. Omphalocele :: ลําไส้ออกมาจากท้อง *ก๊อสชุบNSS ห่อไว้ก่อน
5. Imperforate anus :: ไม่ถ่ายขี้เทาใน 24 hr. หลังคลอด
6. hydrocephalus :: setting sun sign หัวบาตร *V-P shunt
7. polydactyly :: นิ้วเกิน ถ้าไม่มีกระดูก *ไหมผูกรั ดนิ้วไว้จนหลุด
• Eldery Gravidarum :: > 35 ปี
∗ ผลกระทบ :: แท้ง, แฝด, GDM, PIH, คลอดยาก, Down’s รก
เกาะตํ่า, รกลอกตัวก่อน, Ectopic Preg.
∗ Rx. :: เจาะนํ้าครํ่า GA 14-16 wk, U/S GA 16-18 wk.
• Teenage Preg :: 11-19 ปี
∗ ผลกระทบ :: Anemia, LBW, PIH, แท้ง, preterm, CPD
∗ Rx. :: ทําตามพัฒนกิจ ยอมรับการตั้งครรภ์???
• Birth Asphysia
∗ สาเหตุ :: Postterm, IUGR, O2 แม่ลด, รกผิดปกติ
∗ อาการ :: HRเร็ ว, หอบ, เขียว, Gaping, ซึ ม, ไม่มี Dull eye movement,
กระหม่อมโป่ งตึง, ท้องอืด, ปัสสาวะออกน้อย, นต.ตํ่า, ABGกรด
∗ APGAR< 7 :: 6 คะแนน(mild), 4 คะแนน(mmoderate)
∗ Rx. :: CPR, O2, ห่มผ้า, NaHCO3, ยากันชัก, IV
 KaFill_Korrapin Raethong SN4 SPS’43 26
สรุปเนืสรุ ปเนื้ อหาสอบ_เด็
้ อหาสอบ_ผดุ งครรภ์ก

ภาวะแทรกซ้ อนจากตั้งครรภ์ • Polyhydramios :: ครรภ์แฝดนํ้า :: > 2,000 ml.

• Hyperemesis gravidarum :: แพ้ทอ้ งรุ นแรง ∗ สาเหตุ :: แฝด, ทารกกินนํ้าน้อย ปัสสาวะมาก,ซิ ฟิลิส,DM
∗ สาเหตุ :: Estrogen + HCG , Progenterone ทําให้ลาํ ไส้, ∗ อาการ ::S>D, อึดอัด หายใจลําบาก, บวม, คลําทารกไม่ชดั เจน
ครรภ์แฝด,ไข่ปลาอุก, อายุนอ้ ย , FHS ไม่ชดั เจน, คลื่นนํ้าในท้อง
∗ อาการ :: - mild = 5 ครั้ง/วัน + นน. ∗ ผล :: - แม่ = หายใจลําบาก, ท้องผูก, N/V , PROM, CHF,
- moderate = 5-10 ครั้ง/วัน นาน 2-4 wk. ขาดสารอาหาร ท่าผิด, หดไม่ดี คลอดช้า, ตกเลือด(รกลอกตัวก่อน)
- severe = > 10 ครั้ง/วัน นาน >4 wk. ขาดรุ นแรง - ลูก = Preterm, RDS, สะดือพลัดตํ่า
∗ ผล :: - แม่ = dehydrate, hypo K, keto, เหลือง ∗ Rx. :: ยา Indomethacin, เจาะนํ้าครํ่าครั้งละ<500 ml, ยาขับ
- ลูก = IUGR, Pre-term, Abort, สมองตาย ปัสสาวะ, Oxytocin(ตกเลือด), C/S(ถ้าบ่งชี้)
∗ Rx. :: กินน้อยบ่อยครั้ง, พักผ่อน, B6, Dimen, สารนํ้าทดแทน
• Oligohydamios :: นํ้าครํ่าน้อย :: < 500 ml.
• Twin :: แฝด ∗ สาเหตุ :: รั่ว, Post-term, รกเสื่ อม, พิการแต่กาํ เนิด
∗ สาเหตุ :: อายุ , G, พันธุกรรม, หลังหยุดยาคุม ∗ อาการ ::S<D, เคลื่อนไหวน้อย, คลําส่วนทารกได้ชดั เจน
∗ ชนิด :: ไข่เดียว(Di Di(2ถุง2สาย),Di mono,mono monoTTTS) ∗ ผล :: - แม่ = เจ็บตอนดิ้น, Cx.เปิ ดช้า
∗ วินิจฉัย :: S>D, นน., FHS 2 ที่, HCG , AFP  - ลูก = เคลื่อนไหวน้อย, พัฒนาการช้า, พิการ,สะดือกดทับ
∗ ผล :: - แม่ = N/V , แท้ง, เลือดออก ซี ด, ครรภ์เป็ นพิษ, ตก ∗ Rx. :: ดูรกดีไหม, ND, Oxytocin, Amnioinfusion(NSSเข้าไป)
เลือด, hydramios
• Dead Fetus in Utero :: ทารกตาย
- ลูก = ติดกัน, ตาย 1 คน, PROM, IUGR, TTTS
∗ สาเหตุ :: DM, HT, หัด, ซิ ฟิลิส, SLE, Eclampsia, Placenta
∗ TTTS :: size>1,000, hemolysis, polycythemia, polyhydramios
abruption, previa, prolapsed cord, IUGR, TTTS
• Hypertensive Disorders In Pregnancy :: ความดันสู ง ∗ อาการ :: HF <GA, ไม่ดิ้น, หัวนิ่ม, FHSไม่ได้, Cx.เปิ ด,
∗ วินิจฉัย :: Sys > 140, Dias > 90,Sys30, Dias15 *วัด > 2 estrogen, HCG, spalding sign(หัวเกยกัน) Deuel sign(
ครั้ง ห่างกัน 6 hr. ผิดปกติ 1 ใน 4 ข้อข้างบน ของเหลว), Robert sign( แก๊ส), หักงอกระดูก, > 4 wk. เกิด DIC
∗ PIH :: เกิดตั้งครรภ์ – หลังคลอด 12 wk. ∗ Rx. :: รอให้เจ็บครรภ์เอง ตรวจ cotting time ทุก wk. หรื อ
ชนิด เกิด พบ หาย ให้Oxytocin เร่ งคลอด *ให้ heparin ป้องกันเลือดแข็งตัว
Transient ตั้งครรภ์, ไม่โปรตีน, 10 วันหลัง • MAS :: สู ดสําลักขี้เทา
หลังคลอด 24 hr. ไม่บวม คลอด ∗ สาเหตุ :: ขาด O2, ลําไส้เคลื่อนมาก, หูรูดคลาย, ถ่ายขี้เทา, สําลัก,
Pre - GA > 20 wk. โปรตีน1-2+, อุดกั้นหลอดลม-ถุงลม, ถุงลมโป่ งพอง, แตก, รั่ว, ติดเชื้อ
eclampsia บวมกดบุ๋ม
∗ อาการ :: หายใจลําบาก, เขียว, Crep, Rhonchi, Barrel chest
mild Dias 90-110, โปรตีน1-2+,
∗ Rx. :: Suction !! เอาออกให้หมดก่อน อย่าพึ่ง !! กระตุน้ ร้อง
Sys 140-160 บวมกดบุ๋ม
Obs. หายใจ ให้ร้อง เช็ดตัวให้แห้ง
severe Dias > 110, โปรตีน3-4+,
Sys >160 บวมกดบุ๋ม
Eclampsia * มีอาการชักร่ วม
∗ ผล :: - แม่ = ชัก, CHF, PPH, DIC,
HELLP(hemolysis,Elevate liver enz, low platelete)
- ลูก = placenta insufficiency, abruption, IUGR, Abort
∗ Rx. :: MgSO4 กันชัก *Obs. Urine>30, RR>12, DTR> +1
*Antiodose = 10%CaCl ,10%Ca-gluconate

ตั้งครรภ์ มีโรคร่ วม
• โรคหัวใจ
∗ พยาธิ :: CO(หลังคลอด), volume, Supine hypotension
∗ Class :: 1(ทํางานปกติได้), 2(ทํางานปกติเหนื่อย พักหาย),
3(ทํากิจวัตรเหนื่อย พักดีข้ ึน), 4(พักก็เหนื่อย)
∗ ล้มเหลว :: - ขวา = บวม, ตับโต, Neck V. โต, orthopnea
- ซ้าย = ปอดบวม, Crep, Dyspnea, frosthy sputum
∗ ทําแท้ง :: เคยล้มเหลว, Class3-4, Carditis, รุ นแรง
∗ ผล :: แท้ง, CHF, IUGR, DFU, ติดเชื้อ, หลังคลอดนํ้าเกิน
∗ Rx. :: - งดเค็ม คุมนน. พักผ่อน ป้องกันท้องผูก (Coumalin)
- ป้องกัน thrombosis  ∗ หลังคลอด :: ทําหมัน, oral pill(progesterone)
- 3 เดือนแรก+3 เดือนก่อนคลอด ให้ยา Heparin แทน warfarin
- หลังคลอดให้ Oxytocin แทน Methergin (BP หดไม่คลาย
เลือดกลับมาก) *ไม่ให้เร่ งคลอด ต้านขับปัสสาวะนํ้าเกิน
- คลอดใช้ F/E แทนแรง , ทําหมันได้, ไม่ควรใส่ ห่วง
- Class 3 :: ไม่ควรท้อง , Class 4 :: ทําแท้งในช่วงแรก *ไม่ควรนมแม่
• โลหิตจาง
∗ พยาธิ :: volume, RBC ปกติ, 2๐ ดูดนํ้า+เกลือกลับมากยิง่ จาง
∗ สาเหตุ :: - ขาด Fe = RBCเล็กซี ด, แผลมุมปาก, เล็บช้อน, CHF
*เนื้อสัตว์ ผักใบเขียว ข้าว แป้ง
- ขาด Folic a :: RBCใหญ่ซีด, เบื่ออาหาร, บวม, ใจสั่น
*ให้กิน Folic 3 เดือนก่อนท้อง, เนื้อสัตว์ ผักใบเขียว
- ขาด B12 :: RBCใหญ่ซีด, ชาปลายมือปลายเท้า *เนื้อนม ไข่
∗ Rx. :: - ตั้งครรภ์ :: ให้แดก !!! เช็ด Hct
- คลอด :: ระยะ Active ให้ O2 , หอบ ให้ Fowler
- หลังคลอด :: PPH, คุมกําเนิด 2 ปี (oral pill, ทําหมัน)
∗ Thalassemia :: MCV < 80 อาจเป็ น Alpa, Beta, E
∗ อันตราย :: A-A, B-B, B-E
∗ ทารก :: - Hb bart = RBC สร้างมาก ทําลายมาก บวมฉุ hydrop fetalis
- face = จมูกแบน ฟันยืน่ โหนกยืน่ กรามกว้าง, หัวใจโต เตี้ย
เหนื่อยง่าย, ซี ด, เลือดออกง่าย, Plt ปกติ, อายุกระดูกน้อย
∗ Lab :: OF(+)  DCIP(+)  Hb Typing ← CBC < 80%
• วัณโรค :: TB
∗ คลอด :: F/E , C/S(บ่งชี้) *
∗ หลังคลอด :: ทําหมัน,oral pill , ให้นมได้, BCG(8 wk. ไม่ข้ นึ ตุ่ม
ให้ซ้ าํ + แยกเด็ก 4 wk.),
∗ เชื้อ :: ไม่ผ่านรก (ทารกติดต่อจากสําลักนํ้าครํ่า, หายใจ)
KaFill_Korrapin Raethong SN4 SPS’43 27
สรุปเนืสรุ ปเนื้ อหาสอบ_เด็
้ อหาสอบ_ผดุ งครรภ์ก
• เบาหวาน :: DM
∗ พยาธิ :: HPL estrogen progesterone  สลาย glycogen
∗ ชนิด :: class A
อายุ>25 GCT FBS 1 hr. 2 hr. 3 hr. 2 hr Rx.
ปกติ < 140 < 105 <190 <165 <145 <120
A1 > 140 < 105 ผิดปกติ 2/3 <120 อาหาร
A2 > 140 > 105 ผิดปกติ 2/3 >120 insulin
∗ Lab :: GA 24-28 wk. ทํา GCT ไม่ NPO กิน 50 mg. รอ 1 hr.
∗ ผล :: เกิด Keton ง่าย, คลอดยาก, นํ้าครํ่ามาก, Preeclampsia, PPH,
ทารกนน.มาก, ท่าผิดปกติ, RDS, IUGR, Hypogly, เหลือง
• Hyperthyroid
∗ ผล :: - แม่ = Crisis, storm,CHF, Preeclampsia, ติดเชื้อ
- ลูก = แท้ง, preterm, IUGR, ยาPTU หายใจลําบาก
∗ Rx.:: ยา PTU < 100 mg/day. ยับยั้งสร้าง T4 *ห้าม I131
*งด!!ยา methimazole(Tapazole) ผ่านนํ้านมได้
∗ หลังคลอด :: ทําหมัน, oral pill(progesterone)
• Asthma
∗ ผล :: - แม่ = กําเริ บทารกขาดO2 ,distress, IUGR, Preterm, still
birth, แม่เป็ นลูกเป็ น 2-4 เท่า
∗ Rx.:: - ยาขยายหลอดลมมดลูกหด ใช้ยานานอาจใช้ยาเร่ งคลอด
- ยา steroid ติดเชื้อทางเดินหายใจ
- หอบ  O2 mask/canula
- C/S  ใช้ยาชา Epidural Block, ห้าม GA
- ห้าม Morphine, Methergin เพราะกระตุน้ หอบ
• Appendicitis
∗ ผล :: - Dx. ยาก แยกโรค Ectopic, Pyelonephritis, นิ่ว
∗ Rx.:: - สงสัย  ให้ผ่าตัด
- ยังไม่ครบกําหนด  ให้ผ่า ให้ยา ATB ตั้งครรภ์ต่อ
- ครบ  ให้ผ่า ให้คลอด ND ถ้าบ่งชี้ให้ C/S
- แตก  ใส่ Drain + หัวสู ง + ยา ATB คลอด ND
- คลอด  เน้น Early ambulate ลุก นํ้าคาวปลาไหล
• UTI , Pyelonephritis, Cystitis
∗ Rx. :: - กระตุน้ ปัสสาวะ 4-6 hr. ไม่กลั้น, V/S(Temp.) , กินนํ้าเยอะๆ
• Toxoplasmosis :: ขี้แมว เนื้อไม่สุก รุ นแรงในไตรมาส 1
∗ Rx. :: ตรวจ IgG, IgM ทําแท้งรายที่พิการรุ นแรง สําคัญ!!ป้องกันก่อน

• Hep – B
∗ แม่ :: HBsAg + และ HBeAg + ต้องให้ HIBG และ HBV in 12 hr.
และให้ HBV อีกตอน 1,6 เดือน
∗ นม :: ให้นมได้ ยกเว้น มีเลือดออก
• Rubella :: หัดเยอรมัน
∗ อาการ :: ผื่นแดงตามไรผม ต่อมนํ้าเหลืองหลังหู+คาง+คอโต
∗ HAI titer ::
<, > 1:8 ครั้งที่ 2 เท่าเดิม ไม่เป็ น
< 1:8 ครั้งที่ 2 สู งขึ้น เป็ น
≥ 1:8 ครั้งที่ 2 1:64 ตรวจ IgM
∗ ผล :: อันตรายไตรมาสแรก *ต้อหิน, ต้อกระจก, PDA, VSD,
IUGR, cup foot, Mening, Abort, ตับโต, ขี้ตาเยอะ
∗ Rx. :: - คุมกําเนิดหลัง vac. 3 เดือน
- สงสัยให้ gamma globulin ป้องกันเชื้อผ่านรก
- 2-3 เดือนแรกเกิดมีภูมิ และรับภูมิต่อจากนมจน 9 เดือน จึงให้ Vac.
• Varicella – zoster :: สุ กใส,งูสวัด
∗ ผล :: แท้ง, Preterm, ติดเชื้อพิการแต่กาํ เนิด, CVS
∗ chickenpox :: 5 วันก่อน+2วันหลังคลอด ให้ VZIG และ Actclovir
∗ Herpes zoster :: ระวัง CVS รักษาตามอาการ
• Herpes Simplex :: เริ ม
∗ Type :: I  ปาก,จมูก , II  อวัยวะเพศ
∗ ผล :: 3 เดือนแรก  แท้ง , 3 เดือนหลัง  PROM *II ผ่านรกแท้งได้
∗ Rx. :: - ยาแก้ปวด, ยาต้านุลชีพ Binolin, Immun
- ครบกําหนด, แตก  C/S
- งด PV, PR, เดิน  PROM ง่าย
• Syphilis :: ซิ ฟิลิส
∗ อาการ :: ไข้ หลอดนํ้าเหลือง ตุ่มหนอง แผลอวัยวะเพศ ,มุมปาก
∗ Rx. :: - Dx. ก่อน 16 wk. ให้ Benzathine, Erytho, Pen-V
• Gonorrhea :: หนองใน
∗ อาการ :: ปวด แสบ หนองออกมากับปัสสาวะ
∗ Rx. :: - ยา Probenecid + ATB , ป้ายตาทารกด้วย 1% silver !!
• Condyloma acuminate, Venereal wart :: หูดหงอนไก่
∗ อาการ :: หูด + ตกขาว กลิ่นเหม็น * อย่าให้อบั ชื้น !!
∗ Rx. :: ใหญ่  C/S *รักษาหูดทีหลัง
• Trichomonas vaginalis  กลิ่นเหม็นเหมือนปลาเน่า + คัน
∗ Rx. :: ยา Clotrimazole, Metronidazole
KaFill_Korrapin Raethong SN4 SPS’43 28
สรุปเนืสรุ ปเนื้ อหาสอบ_เด็
้ อหาสอบ_ผดุ งครรภ์ก
• HIV :: เอดส์
∗ ยา :: - CD4 > 350  GA 28 wk. ให้ AZT 300 mg. q. 12 hr. จน
เจ็บครรภ์คลอด ให้ AZT 300 mg. + NVP 200 mg. stat แล้ว ให้
AZT 300 mg. q. 3 hr. จนคลอด
- CD4 < 350 GA 14 wk. ให้ AZT 200 mg. + NVP 200 mg. +
3TC 150 mg. q. 12 hr. จนคลอด หลังคลอดให้เหมือนเดิมต่อ
∗ ทารก :: - แรกเกิด  Syr. Nevirapine 6 mg. 1 dose
- แม่ได้ยา > 4 wk.  AZT 2 mg. q. 6 hr. x 7 day
- แม่ได้ยา < 4 wk.  AZT 2 mg. q. 6 hr. x 6 wk.
- ไม่ให้กนิ นมแม่ !!!
ภาวะฉุกเฉิน
• Uterine Inversion :: มดลูกปลิ้น
∗ อาการ ::ตกเลือด, ปวดมาก, คลํายอดไม่ได้, shock !!
∗ Rx :: - ยกปลายเตียงสู ง , - NSS คลุมมดลูกไม่ให้แห้ง
- ยา Pethidine, MO , - เลือด, Ringer L. แก้ Shock
- ดันมดลูกกลับ + ล้วงรก + ฉี ดยากระตุน้ หดรัดตัว
• Uterine Rupture :: มดลูกแตก
∗ อาการเตือน :: - I < 2 min D > 90 sec , ปวดมาก, Banld ring สู งกว่า
สะดือ, FHS ไม่ชดั , เลือดออก
∗ อาการแสดง :: เจ็บหายไป,ปวดร้าวไปไหล่,คลําเด็กชัด,ปัสสาวะ
เลือด,ช็อก,ติดเชื้อ
∗ Rx. :: รักษาภาวะช็อก *แนะนําเว้น 2 ปี
• Amniotic Fluid Embolism :: นํ้าครํ่าอุดตันหลอดเลือดในปอด
∗ อาการ ::หวานสัน่ , เหงื่ออก, N/V, เขียว, หายใจลําบาก, BP 
∗ Rx :: ET-Tube, IV, ยา MO, Digitalis, hydrocortisone(หดเกร็ งปอด)
• Prolapsed Cord :: สายสะดือย้อย
∗ สาเหตุ :: แฝด, รกตํ่า, เนื้องอก, สายสะดือยาว>75, หัวสู งแล้วถุงแตก
∗ อาการ :: Fetal distress  C/S
∗ Rx. :: สอดมือดันไว้, นอนหงายยกก้นสู ง,Knee chest, ไม่ดนั สาย
กลับ, ไม่ Bladder Full, ให้ O2 *Cx.เปิ ดหมด ND *ถ้าไม่ให้ C/S
• Precipitate Labor :: คลอดเฉี ยบพลัน
∗ ความหมาย :: ระยะ1+2+3ใน 3 hr. , ระยะ 2 ใน 10 min
∗ ผล :: ตกเลือด, ติดเชื้อ, มดลูกปลิ้น, นํ้าครํ่าปอด, ทารกขาดO2,สมอง
∗ Rx. :: ระวังคลอดเร็ ว Obs. UC q. 30 min
• Fetal distress :: ทารกขาด O2
∗ สาเหตุ :: แม่ขาดO2, หดรัดตัวถี่(BP, เลือดเลี้ยงน้อย), รกเสื่ อม
(HT,DM,), ทารกติดเชื้อ **อาการ :: Late, Variable deceleration
∗ Rx. :: นอนตะแคงซ้าย + O2 + EFM + Obs. ขี้เทา
 KaFill_Korrapin Raethong SN4 SPS’43 29
สรุปเนืสรุ ปเนื้ อหาสอบ_เด็
้ อหาสอบ_ผดุ งครรภ์ก

มีเลือดออกในระยะตั้งครรภ์ • Placenta abruption :: รกลอกตัวก่อนกําหนด

• Abortion ∗ สาเหตุ :: PIH, แรงดันมดลูกลดลงเร็ ว, สายสะดือสั้น, หมุนทางหน้าท้อง
∗ ความหมาย :: ไทย  GA < 28 wk. , Wt. < 1,000 g. ∗ อาการ :: Bl/Vg. ไม่สัมพันธ์ Hct. , ปวดมาก+ ท้องแข็งกระดาน,
∗ ชนิด :: คลําทารกไม่ได้, FHS ไม่ได้, Shock !!
1.Treatened :: Cx.ปิ ด, เลือดสดน้อย, Bed rest, ระงับปวด, ∗ Rx. :: - Absolute bed rest ตะแคงซ้าย, ให้ O2 + เลือด + สารนํ้า *งด PV-PR
คุกคาม เป็ น wk. ปวดท้อง งด PV-PR, Obs. UC,
• Vasa previa :: หลอดเลือดแตก
2. Habitual :: > 3 ครั้ง ติดต่อกัน Bl/Vg, งดงานหนัก
∗ Dx. :: PROM นํ้าครํ่า + เลือดปน, FHS ผิดปกติ
อาจิณ ,ร่ วมเพศ 2 wk.
∗ Rx :: - ถุงไม่แตก ไม่เจาะ C/S, - ทารกตาย ND
3. Inevitable :: Cx.เปิ ด, ถุงนํ้าแตก, ให้สิ้นสุ ดเร็ วสุ ด, V/E,
เลี่ยงไม่ได้ เลือดออก, ปวดท้อง Oxytocin ไม่ตกเลือด • PPH :: ตกเลือดหลังคลอด
4. Incomplete :: Cx.เปิ ด,ออกบางส่ วน, F/E, D&C, ยา ∗ ความหมาย :: ND ≥ 500 ml., C/S ≥ 1,000 ml.
ไม่ครบ S<D, ปวดมาก Ergotamin ∗ สาเหตุ :: รกค้าง, รกเกาะแน่น, คลอดยาวนาน, ครรภ์พิษ, เครื่ องมือ
5. complete :: Cx.เปิ ด-ปิ ด, ออกมา มัน่ ใจว่าไม่คา้ ง, รักษา ∗ Rx :: - ยา Oxytocin 10-40 U in Ringer lactated , Metherging
ครบ หมด, S<D, ปวดมาก ตามอาการ, บํารุ ง - stop bleed :: Bimanual compression, B lynch technique
6. Missed :: Cx.ปิ ด, ไม่ด้นิ , เลือด รี บออก Oxtocin(IV),
ค้าง 4-8 wk. สี นต.ออกน้อย *DIC Misoprotal(เหน็บ) คลอดยาก
7. Induced :: คุกคามชีวิตแม่, พิการ • Power
ทําแท้ง รุ นแรง,บ่งชี้ทางแพทย์ ∗ Hypotonic :: D < 40” I > 3’ *ARM, Oxytocin, Obs. PPH
8. Septic :: ไข้สูง ปวดท้องน้อย ∗ In-coordinated :: หดไม่สมํ่าเสมอ G>5 *ตะแคงซ้าย O2 แก้ปวด
แท้งติดเชื้อ เลือดเหม็น shock ∗ Tetanic :: D > 90” I < 90” *หยุดยา ตะแคงซ้าย O2 แก้ปวด C/S
∗ Constriction ring :: วงแหวนรอบทารก *เหมือน 
• Ectopin Preg. :: ท้องนอกมดลูก
∗ Exhaustion :: แม่อ่อนแรง *V/E(เสริ มแรง), F/E(แทนแรง), C/S(ตาย)
∗ สาเหตุ :: ผังพืด เนื้องอก ท่องอ ยาว แอ่ง แผลเป็ น H. ใส่ ห่วง
∗ อาการ :: N/V มาก + เลือดออก + กดเจ็บ + แน่นท้องร้าวไหล่,คอ • Passage
+ PVโยกเจ็บ + Cullen sign(เขียวรอบสะดือ) + HCG , Hct  ∗ Inlet :: A-P < 10 cm, Transverse < 12 cm, Diagonal conjugate < 11.5
+ ไม่พบ sac ทารก Cx.เปิ ดช้า,ไม่เปิ ด เพลีย *C/S

∗ Rx. :: Dx. ให้เร็ ว + ผ่าตัด + ยา methotrexate + คุมกําเนิด
• Molar Preg.
∗ ชนิด :: - complete  ถุงนํ้าทั้งหมด, Partial  ,มีทารกด้วย
∗ อาการ :: S>D + FHS ไม่ได้ + Snow strom + + HCG , N/V มาก
ตัดมดลูก
∗ Rx. :: สิ้ นสุ ดเร็ ว :: Suction curettage ให้ Oxytocin + Hysterectomy
- ติดตาม HCG q. 1 wk. จนปกติ q. 6 เดือน ไม่ปกติ q. 1 ปี **มะเร็ ง
• Placenta previa :: รกเกาะตํ่า
∗ ชนิด ::
C/S !! ← ND ได้ !!!
∗ สาเหตุ :: ขูดมดลูก, รกใหญ่, C/S, บุหรี่ , แฝด, อายุมาก, หลายครั้ง
∗ อาการ :: เลือดสดออก + ไม่เจ็บครรภ์ + ท่าผิดปกติ + มดลูกนุ่ม
∗ Rx. :: - หัวสู ง ตะแคงซ้าย NPO IV Obs. Bl/Vg. UC FHS Shock
- งด PV-PR, Sex, งานหนัก
∗ Mid pelvic :: Interischial spine < 9 (4-8 น.) Transverse arrest of head
*BPD ผ่าน mid ได้ V/E , F/E(หัวโตมาก)
∗ Outlet :: Interischial spine < 8 *ตัดฝี เย็บกว้างๆ
∗ Soft tissue :: เนื้องอก, หูดหงอนไก่ ฯ
• Passenger
∗ OPP :: หงายหน้า  Progress ช้า, เกิดCaput *F/E, V/E, C/S(หัวโต)
∗ DTA :: ท่า OT > 1 hr. อยูส่ ู งเกิดCuput ,อยูต่ ่าํ *V/E ไม่ได้ C/S
∗ ไม่กม้ :: PV พบ เบ้าตา จมูก *เปลี่ยนเป็ น Face คลอดได้
∗ Breech :: ND ได้ อาจใช้ Piper Forcep ช่วย *ต้นคอถึง Symphysis
ให้พลิกกลับไปบนท้องแม่ แล้ว suction
∗ Transverse :: อาจแตกได้ * C/S ทันที
∗ อะไรโผล่ :: ห้ามดึง !!!
 KaFill_Korrapin Raethong SN4 SPS’43 30
สรุปเนืสรุ ปเนื้ อหาสอบ_เด็
้ อหาสอบ_ผดุ งครรภ์ก

สู ติศาสตร์ หัตถการ • Fracture of skull

• Induction ∗ สาเหตุ :: CPD กดนาน, V/E, Breech
∗ บ่งชี้ :: PIH, Post-term, DFU, PROM, หยุดชะงัก ∗ อาการ :: รอยบุ๋ม, อาการทางสมอง
∗ ห้าม :: CPD, ท่าผิด, เนื้องอก, บ่งใช้ C/S ∗ Rx. :: bed rest, Obs.อาการ ≥ 48 hr.
∗ Stripping :: เลาะถุงนํ้าครํ่า  PV 360๐ 2 รอบ
• Intracrania hemorrhage
∗ ARM :: ฟัง FHS ทันที + คลําสายสะดือ
∗ สาเหตุ :: Prolong, CPD, OPP, Breech, V/E, F/E, Precipitate
∗ Oxytocin :: ถ้า D > 90” หยุดให้
∗ อาการ :: Moro , ดูดนม , เขียว, หายใจผิดปกติ, กระหม่อมหน้าตึง
∗ Prostaglandin,Cytotec :: กิน,เหน็บ
∗ Rx. :: ตูอ้ บ, Suction, Vit.K, Phenobapital, Obs. IICP
• V/E
• Brachial nerve injury
∗ บ่งชี้ :: Prolong ใช้ยาไมได้ผล ไม่มีแรง OPP, TA
∗ สาเหตุ :: Breech, คลอดไหล่ติด
∗ ห้าม :: CPD, ท่าผิด, distress, preterm, กดสายสะดือนาน
∗ อาการ :: - Erb (C5-6) แขนพลิกเข้าด้านใน
∗ ต้องครบ :: MR, Cx. 7-8 cm. ท่าหัว - Klumke paralysis (C8,T1) กํามือไม่ได้
∗ วิธี :: กลาง SS ห่าง Fontanal 3 cm ตั้งฉาก pressure 0.8 หด+ดึง - Complete Brachail plexuspalsy (C5-T1) ไม่รู้สึกทั้งแขน
∗ Fail :: หลุด2 ครั้ง, ดึง 3 ครั้ง(ถูก) แล้วไม่ลง  C/S ∗ Rx. :: งอแขนขึ้นตั้งฉากกับหัวทารก
∗ แทรกซ้อน :: caput, cephal, intracranial bleed, PPH
• Phenic nerve injury
• F/E ∗ สาเหตุ :: Breech, คลอดไหล่-แขนติด
∗ บ่งชี้ :: แทนแรง, PIH, หัวใจ, หมุนหัวเด็ก, เด็กตายลดขนาดหัว ∗ อาการ :: กระบังลมไม่หด, ท้องขยับน้อย, อกขยับมาก, หายใจ
∗ ห้าม :: CPD, OPP, DTA, distress, กดสายสะดือ, ไม่ engaged ลําบาก, มี Brachial ร่ วมด้วย
∗ ต้องครบ :: MR, Cx. 10 cm. engaged ท่าหัว,หน้า,ก้น ∗ Rx. :: นอนทับด้านนั้น !!! ให้ O2 + ดูแลตามอาการ
∗ วิธี :: วางคีมที่ 3-9 น. ฟัง FHS ก่อน-หลังล็อคคีม
• Facial nerve injury
∗ แทรกซ้อน :: cephal, cerebral palsy, กระบอกตา, อันตรายประสาท
∗ สาเหตุ :: คลอดยาก, F/E Nerve คู่ที่ 7
• C/S ∗ อาการ :: ด้านที่รับอันตราย (หลับตาไม่สนิท มุมปากตก ร่ องปากหาย)
∗ บ่งชี้ :: CDP, prolong, distress, มดลูกแตก, รกผิดปกติ, ชักนําล้มเหลว ∗ Rx. :: NSS เช็ดตา *ถ้าขาดทํา Neuro plasty
∗ ห้าม :: ทารกตาย ยกเว้น แม่ตกเลือดก่อนคลอด
• Clavicle Fracture
∗ หลังผ่าตัด :: V/S, นอนราบไม่หนุนหมอน, Obs. Bleed, Pad, Early
∗ สาเหตุ :: Breech แขนเหยียด, คลอดไหล่ติด, ตัวโตกว่า 3,500 g.
Ambutation ป้องกัน Thombosis, off catheter
∗ อาการ :: ไหล่ห่อ, ขยับไม่เท่ากัน, หักบวม, เสี ยงกรอบแกรบ
บาดเจ็บจากการคลอด ∗ Rx. :: แขนแนบลําตัว 10-14 วัน
• Caput succedaneum • Humerus Fracture
∗ สาเหตุ :: คลอดยาก, หัวกดนาน, V/E ∗ สาเหตุ :: Breech , คลอดไหล่ติด
∗ อาการ :: นูน, บุ๋ม, ขอบไม่ชดั , ข้าม SS, ∗ อาการ :: ไม่งอแขน, เสี ยงหัก, บวม
∗ Rx. :: หายเองใน 2-3 วัน *อธิบายให้มารดาทราบ ∗ Rx. :: แขนงอตั้งฉากเข้าแนบลําตัว 7-14 วัน
• Cephal hematoma
• Humerus Fracture
∗ สาเหตุ :: CPD, Precipitate, V/E, F/E, Breech ∗ สาเหตุ :: Breech
∗ อาการ :: นูน, ไม่บ๋ ุม, ขอบชัด, ไม่ขา้ ม SS, ซี ด
∗ อาการ :: ต้นขาบวม, ไม่ขยับ
∗ Rx. :: Obs.ขนาด, Hct, MBB, นอนตะแคงอีกด้าน
∗ Rx. :: เฝื อกยาว 3-4 wk. + Traction 2-3 wk.
 KaFill_Korrapin Raethong SN4 SPS’43 31
สรุปเนืสรุ ปเนื้ อหาสอบ_เด็
้ อหาสอบ_ผดุ งครรภ์ก

ติดเชื้ อหลังคลอด จิตสั งคมหลังคลอด

• Hematoma :: บวมเลือดฝี เย็บ • Postpartum Blue :: เศร้า
∗ Rx. :: ลดกระเทือน, ประคบเย็น *มาก (ตัดไหม ควักก้อน เย็บใหม่) ∗ อาการ ::3-5 วัน หายใน 2 wk. ร้องไห้ง่าย ไม่มีเหตุผล, นอนไม่
หลับ,ทุกข์-สุ ข
• Perineal :: ติดเชื้อฝี เย็บ
∗ Rx. :: ประคับประครอง อธิบายกลไกการเกิด คลายเครี ยด
∗ สาเหตุ :: เชื้อ Staphylococcus aureus
∗ อาการ :: ปวด, เลือดคัง่ , บวม, แดง, หนอง, กดเจ็บ, ไข้สูง, • Postpartum Depression :: ประสาท
ปัสสาวะแสบ ∗ อาการ :: เป็ นมากกว่า 2 wk. กระทบต่อการดูแลบุตร และการใช้
∗ Rx. :: ตัดไหมระบายหนอง, ATB, ทําแผล, Sitz bath, ยาแก้ปวด,Pad ชีวิตประจําวัน, ท้อแท้, มองโลกแง่ร้าย, ไร้ค่า, ทําร้ายตนเอง,ลูก
∗ Rx. :: นอนหลับให้เพียงพอ, ประคับประคอง, กําลังใจ, อํานวย
• Metritis & Endometriris :: เยือ่ บุมดลูก
ความสะดวก, บรรเทาความเจ็บปวด, สร้างสัมพันธภาพ
∗ อาการ :: ไข้สูง หนาวสั่น 3-4 วัน, มดลูกหดรัดตัวไม่ได้ เข้าอู่ชา้ ,
นํ้าคาวปลาสี เข้ม เหม็น, ท้องแข็งตึง กดเจ็บ **เสี่ ยงท่ออุดตัน • Postpartum Psychosis :: โรคจิต
∗ Rx. :: ห้าม สวนล้าง, ATB, Oxytocin, นอนFowler, ∗ อาการ ::มีอาการประสาทหลอนร่ วม
∗ Rx. :: ส่ งบําบัด, สร้างสัมพันธภาพครอบครัว, สุ ขสบาย, ส่ งเสริ ม
• Subinnolution :: มดลูกไม่เข้าอู่
บทบาทมารดา, ให้สามีเข้าใจ, ป้องกันการทําร้ายตนเอง,ลูก
∗ สาเหตุ :: รกค้าง, เนื้องอก, bladder Full, C/S,ไม่ให้นมลูก
∗ อาการ :: นํ้าคาวปลาแดง เหม็น, มดลูกนุ่ม, ยอดไม่ลด, กดเจ็บ
∗ Rx. :: ขูด(รกค้าง), Oxytocin, นมแม่, ATB, ให้น้ าํ คาวปลาไหลดี
• Thombophebitis :: หลอดเลือดดําอักเสบ
∗ สาเหตุ :: Fibinogen , เลือดแข็ง, หัวทารกกดนานเลือดคัง่
∗ อาการ :: เกร็ งน่องปวดHoman sign + , ปวดน่อง แดง ร้อน, ไข้ต่าํ ๆ
Rx. :: - ยาแก้ปวด, ยกขาสู ง, ประคบร้อน, ยาต้านแข็งตัวเลือด (งด
นมแม่), กินนํ้าเยอะๆ, ATB
- ป้องกัน::ผ้ารองขาหยัง่ ,ลุกจากเตียงเร็ ว,ถุงน่อง,ไม่ยนื นาน
• Mastitis :: ติดเชื้อเต้านม
∗ สาเหตุ :: เชื้อ Staphylococcus aureus (หัวนมแตก)
∗ อาการ :: ไข้สูง, คัดตึง, ไหลน้อย, แดง, ร้อน, กดเจ็บ, แผล
∗ Rx. :: ความสะอาด, ดูดบ่อย, บีบออก, ยกทรง, ประคบอุ่น
• Breast abscess :: ฝี เต้านม
∗ สาเหตุ :: ดูดข้างเดียวนาน, เปี ยกตลอด, คัดตึงเป็ นแผล
∗ อาการ :: มีหนอง
∗ Rx. :: ประคบเย็น24 hr.แรก,ประคบร้อน, ATB, งดให้นม
 KaFill_Korrapin Raethong SN4 SPS’43 32
สรุสรุ
ปเนืป้ อเนืหาสอบ_จิ
้ อหาสอบ_เด็
ตเวชก

การพยาบาลสุ ขภาพจิตและจิตเวชศาสตร์

ลักษณะพยบ.จิตเวช
1. ทัศนคติที่ดี
2. จริ งใจ เข้าใจ ยินดี ยอมรับและช่วยผูอ้ ื่น
3. มีความอดทน ยืดหยุน่ สมดุลอารมณ์
4. ตระหนักรู ้ในตนเอง (Self awerness)
*แตกต่างจากทัว่ ไป :: ใช้ตวั เองเป็ นเครื่ อง = สร้างสัมพันธภาพเพื่อ
การบําบัด (Therapeutic use of self)
การป้ องกัน(Prevention)
1. ไม่ให้เกิดจิตเวช :: ให้ความรู ้เกี่ยวกับการป้องกัน ให้คาํ ปรึ กษา
ส่ งเสริ มสุ ขภาพจิต
2. ไม่ให้เกิดความรุ นแรง :: ตรวจหา เยีย่ มบ้าน ป้องกันฆ่าตัวตาย
3. ไม่ให้เกิดเป็ นซํ้า :: หลัง D/C หางานให้ หากิจกรรมให้ทาํ
บทบาทพยาบาล
1. ผูจ้ ดั การสวล. :: จัดให้เหมือนอยูบ่ า้ น
2. แม่ :: เลี้ยงดู
3. สังคม :: ให้อยูร่ ่ วมกับผูอ้ ื่นได้
4. ให้คาํ ปรึ กษา
5. ครู :: สอนกิจกรรม
ขอบเขตพยาบาล
1. Dependant:: ไม่อิสระ ทําตาม Rx.
2. กึ่งอิสระ :: ยา prn. เมื่อวุ่นวาย
2. อิสระ :: ตามขอบเขตวิชาชีพ Meileu สัมพันธภาพ
พยบ.APN
- ยุง่ ยาก ซํ้าซ้อน ละเอียด วิกฤต
- วิจยั , ตัดสิ นใจเชิงจริ ยธรรม, ประกันคุณภาพ, ประเมินผลงานวิชาการ
ความหมาย
• สุ ขภาพจิตดี :: เข้ากับผูอ้ ื่นได้, ปรับตัวได้, เผชิญปัญหาได้
เหมาะสม, ทัศนคติท่ดี ี, มองโลกเป็ นจริ ง
• ป่ วยจิต :: ตรงข้าม 
• โรคจิตต่างจากโรคประสาท :: ไม่สามารถดําเนินชีวิตประจําวัน,
ไม่รู้ตวั ว่าป่ วย, ไม่อยูใ่ นโลกความจริ ง, พฤติกรรมเปลี่ยน
เครื่ องมือ *ประเมินภาวะวิตกกังวล คือ เหตุการณ์ยงั ไม่เกิด
- GHQ :: ประเมินสุ ขภาพจิตทัว่ ไป General
- SPST-20 :: วัดความเครี ยด Stress พึ่งเกิดเหตุการณ์ < 2,6 เดือน
- CIWA :: ติดสุ รา
- MADRS :: ใช้ประเมินหลังบําบัดแล้วจะ D/C
KaFill_Korrapin Raethong SN4 SPS’43 33
สรุสรุ
ปเนืป้ อเนืหาสอบ_จิ
้ อหาสอบ_เด็
ตเวชก
พรบ.สุ ขภาพจิต2551
1. ผูท้ ี่จบั Pt. มารักษาได้ :: ตํารวจ หรื อเจ้าหน้าที่สาสุ ขฯ
2. ทําหมัน :: Pt. ต้องยินยอม หรื อมีผูแ้ ทนโดยชอบธรรม
MSE
1. GA :: ภายนอก, เคลื่อนไหว
2. Speech :: พูดเร็ ว-ช้า
3. Emotion :: mood, affect, ความเหมาะสม
4. Perception :: การรับรู ้ สัมผัสทั้ง 5
5. Thought :: เนื้อหา =พูดอยูใ่ นโลกความเป็ นจริ ง, รู ปแบบ=
หมกมุ่นเรื่ องใด
6. Orientation :: เวลา สถานที่ บุคคล สถานการณ์
7. Memory :: remote=อดีต เช่น เกิดไหน? , recent=ปัจจุบนั เช่น
เมื่อเช้ากินไร? , recall=เฉพาะหน้า เช่น บอกของ 3 อย่าง
8. Attention & concentration :: 100-7 หรื อ 20-3
9. Intelligence :: ปัญญา
10. Judgment :: การตัดสิ นใจ สมเหตุสมผล?
11. Insight :: การเข้าใจและยอมรับปัญหา
คําถาม *ประเมิน ใช้กบั เหตุการณ์ที่ผ่านไปแล้ว
• 2Q :: คัดกรองซึ มเศร้า (≥ 1 ข้อ ทํา 9Q)
• 9Q :: ประเมินซึ มเศร้า (<7 ไม่มี, 7-12 mild, 13-18 moder, >19 se)
• 8Q :: ประเมินฆ่าตัวตาย (≥ 17 refer รพ.)
สั มพันธภาพเพื่อการบําบัด
• พื้นฐาน :: Empathy=เข้าใจ, Sympathy=รู ้สึกร่ วม, Awareness
• ขั้นตอน :: 1. เตรี ยม (Pre) = รวบรวมข้อมูล Pt.
2. เริ่ ม (Orientation) = แนะนําตัว, บอกขอบเขต, ไว้วางใจ
*ปัญหา = Anxiety, Testing, ต่อต้าน(Resistance)
*คุยครั้งที่ 2 Pt. ไม่มา ให้นงั่ รอ เพื่อให้เกิดไว้วางใจ
3. Working = Pt. เริ่ มพูดปัญหาตัวเอง หาสาเหตุ แล้วแก้ไข
*ปัญหา = พยบ.สงสาร, Pt.พึ่งพา
4. Terminating = สามารถดูแลตนเองได้
*ปัญหา = ซึ มเศร้า(Depression), พึ่งพา(Dependence), ไม่ยอม
(Denial), ก้าวร้าว, ไม่แยแส(Rejection)
• อุปสรรค :: - Transference = ส่ งความรู ้สึกจากพยบ.Pt.
Ex. รู ้สึกเหมือนพยบ.เหมือนเมียเก่า
- Counter transference = ส่ งความรู ้สึกจากPt.พยบ.
Ex. พยบ.รู ้สึกว่า Pt. เหมือนแม่ เลยให้ความเคารพ
• เข้ากลุ่ม :: เกิดเหตุการณ์ข้ ึน “ให้กลุ่มแสดงความคิดเห็น เอาไง?”
• คุยกัน Pt. ลุกหนี :: ถามไปไหน? ยํ้าวัตถุประสงค์ นัง่ รอ
 KaFill_Korrapin Raethong SN4 SPS’43 34
สรุสรุ
ปเนืป้ อเนืหาสอบ_จิ
้ อหาสอบ_เด็
ตเวชก

ทฤษฎี เทคนิค
1. ชีวภาพ :: 1. ส่ งเสริ มให้มีคุณค่า
- ผิดปกติจากสารสื่ อประสาทในสมอง • Giving recognition = จําได้
*รักษาใช้ยา • Giving information = ให้ขอ้ มูล
-----------------จิตสังคม--------------------- • Offering self = เสนอตนเอง
2. จิตวิเคราะห์ :: 2. การสนทนาดําเนินต่อ
- ฟรอยด์ • Using Broad Opening Statement = คําถามเปิ ดกว้าง
- พฤติกรรมมนุษย์ = Id , Ego, Super ego • Reflection = สะท้อน*คําพูด
*Defense Mechanism ใช้ไม่เหมาะสม ทําให้พฒั นาบุคลิก = oral, • Accepting = ยอมรับ “ค่ะ”
anal, … ไม่เหมาะสม • Using General Lead = กล่าวนํา “ล้าวอย่างไรอีกค่ะ”
3. สัมพันธภาพระหว่างบุคคล :: 3. ระบายความคิด+ความรู ้สึก
- ซัลลิแวน
• Sharing Observation = “ดูท่าทางคุณเครี ยด”, “คุณกํามือแน่น”
- การยอมรับจากผูอ้ ื่น = สัมพันธภาพ
• Acknowledge the patient’s feeling = “พยบ.ไม่ใส่ ใจPt.” “คุณคิด
*ทําจิตบําบัด
ว่าพยบ.ไม่เอาใจใส่Pt.”
4. จิตสังคม ::
• Using Silence = เงียบ สบตา
- อิริคสัน
• Restatement = ทวนประโยค
- การพัฒนาบุคลิกตั้งแต่ทารกจนชรา ปฏิสัมพันธ์กบั สวล.
4. ให้เข้าใจตรงกัน
*ให้คาํ ปรึ กษาในการเลี้ยงดูแต่ละช่วงวัย
• Clarifying = …หมายถึงอะไรค่ะ
5. พฤติกรรมนิยม ::
• Verbalizing implied Thought and feeling = “ผมเสี ยเวลาเปล่าๆ
- Pavlov
ที่มาคุย” “คุณคิดว่าไม่ได้ประโยชน์อะไรที่มาคุยกัน”
- เรี ยนรู ้มาผิดๆ
*เสริ มแรงทางบวกให้พฤติกรรมคงอยู,่ ทางลบให้ลดพฤติกรรมนั้น • Validating = “ฉันเข้าใจว่า...ตรงกันกับคุณไหม”
6. มนุษย์นิยม :: 5. ให้ผปู ้ ่ วยคิดไตร่ ตรอง
- มาสโลว์ ,คาร์ ล โรแจอร์ • Focusing = รวมจุดสนใจ
- คุณค่าของคน, ความไม่มน่ั ใจ, ไม่กล้า • Exploring = สอบถามข้อมูลเพิ่ม “อาชีพคุณเป็ นอย่างไร
*สร้างแรงจูงใจ ตอบสนองความต้องการพื้นฐาน ผูร้ ับบริ การเป็ น • Voicing doublet = “เป็ นไปได้เหรอ” **อย่าใช้บ่อย
ศูนย์กลาง • Summarizing = สรุ ป
-----------------ทางการพยาบาล---------------------
7. โอเร็ ม ::
- การดูแลตนเอง
*ทําแทนทั้งหมด, บางส่ วน, สนับสนุนให้ความรู ้
8. เพบพลาว
- สร้างสัมพันธภาพเพื่อการบําบัด
9. รอย
- ปรับตัวเข้ากับสิ่ งแวดล้อม
10. หน้าต่างโจฮารี่
 KaFill_Korrapin Raethong SN4 SPS’43 35
สรุสรุ
ปเนืป้ อเนืหาสอบ_จิ
้ อหาสอบ_เด็
ตเวชก

ปัญหาจิตสั งคม 4. พฤติกรรม

• Anxiety :: วิตกกังวล • Aggressive :: โกรธ มีกลไกทางจิต
- Mild :: กังวลทัว่ ไป ทําให้ตื่นตัว เป็ นเรื่ องดี *เป็ นการกระตุน้ - Projection :: ลงที่สิ่งของ,คนอื่น
- Moderate :: หมกมุ่น แต่ยงั อยูใ่ นสังคมได้ - Introjection :: ลงที่ตวั เอง
- Severe :: ไม่สนใจสวล. ท้อแท้ สิ้ นหวัง *ระวังฆ่าตัวตาย - Displacement :: โกรธอย่างนึง ไปลงอีกอย่างนึง
- Panic :: มีอาการทางจิตร่ วม - Sublimation :: โกรธสร้างสรรค์ “โดนดูถูก ทําให้สาํ เร็จ”
• Stress :: เครี ยด *ป้องกันอันตราย, อ่อนโยน, ให้รับรู ้อารมณ์, ให้จดั การเอง
• Loss + Grief :: • Withdrawal :: แยกตัว ไม่มนั่ ใจ หนีความจริ ง
- ตาย : Shock, Denial, Anger, ต่อรอง Bargaining, Depression, Accep *ให้clarifying ให้ไว้ใจ ถ้าหมกมุ่นต้องช่วยดูกิจวัตรประจําวันด้วย
* ให้ผูป้ ่ วยระบาย ยอมรับ และปรับตัวปกติ แล้วเตรี ยมเข้าสังคม
• Low self-esteem :: เสี ยคุณค่าในตัวเอง - Regression :: ถดถอย
* เน้นกําลังใจ และให้ทาํ ให้สิ่งที่ประสบความสําเร็จเร็ วๆ ชมเชย 5. ด้านอารมณ์
Ex. ทํากุหลาบ • Depression :: ซึ มเศร้า (low self-esteem, Introjection )
• Holpless :: สิ้ นหวัง - Mild :: เล่า ระบายได้ ปกติ
* เน้นสร้างความหวังที่เป็ นจริ ง - Moderate :: ซึ ม พูดน้อย ทํางานพลาด ทานน้อย อ่อนแอ
• Anger :: ก้าวร้าว *เน้นควบคุมอารมณ์ - Severe :: ไม่กิน ไม่เข้าสังคม ไม่เห็นคุณค่าตน อาจมีอาการจิต
* เรี ยกชือ่ ระบายความโกรธโดยการทํากิจกรรม *ระวังฆ่าตัวตาย, เสริ มคุณค่า, จัดกิจกรรม, ลดความรู ้สึกผิด
**ระยะ Reorganization :: กําลังปรับตัวเข้าสู่ ภาวะปกติ
ปัญหาทางจิตเวช
• Manic :: อารมณ์พลุ่งพล่าน
1. วิตกกังวล *ยังไม่เกิดแล้วคิดก่อน
- Hypo :: ดี ถ้าขัดหงุดหงิดง่าย
• Somatoform, Hypochondria :: คิดว่าป่ วย * 4 ด.
- Acute :: ร่ าเริ งผิดปกติ
*ระบายความรู ้สึก อธิบายโรคให้ฟัง ตรวจให้ถา้ มีขอ้ สงสัย
- Delirious :: รุ นแรง ควบคุมตนไม่ได้
• Obsessive Compulsive :: ยํ้าคิดยํ้าทํา * 6 wk. *ระบาย, ยอมรับตน, มีคณ ุ ค่า, ป้องกันอันตราย
* เบี่ยงเบนความสนใจ *จัดตารางกิจกรรม เป็ นการควบคุม
• Bipolar :: สองขั้วกลับไปมา ระหว่าง Depression และ Manic
• Coversion :: ชัก, คล้ายอัมพาต, เดินเซ, ชาตามตัว 6. ด้านบุคลิกภาพ
* เข้าใจ ให้หายโดยเร็ว ไม่บอกว่าคิดไปเอง - Schizoid :: แยกตัว - Dependent :: พึ่งพิง
• Adjustment :: ตัดสิ นใจไม่เหมาะสมหลังเกิดเหตุ 3 ด. หายใน 6 ด. - Schizotypal :: ชอบอยูค่ นเดียว
* ลดกังวล ลดรุ นแรง เผชิญปัญหา ปรับตัว - Antisocial :: ต่อต้านสังคม
2. ความคิด :: Thought - Histrionic :: เรี ยกร้องความสนใจ
• Delusion :: หลงผิด ความเชื่อไม่อยูบ่ นพื้นฐานความจริ ง - Narcisstic :: หลงตัวเอง
* รับฟัง เข้ากลุ่ม เลี่ยงกิจกรรมทําให้ไม่ไว้ใจ - Avoidant :: เลี่ยงปัญหา, เก็บตัว
• กลัวเชื้อโรค :: ให้ค่อยๆเรี ยนรู ้ว่าสิ่ งนั้นไม่เป็ นอันตราย *ยอมรับ, เสริ มแรงทางบวก-ลบ,เข้ากลุ่มบําบัด
3. การรับรู ้ :: Perception *สําคัญ !! ให้ขอ้ เท็จจริ ง 7. ใช้สารเสพติด *ยาที่ออกฤทธิ์กระตุน้ เวลาขาดยาจะอาการหลอน
• Hallucination :: หลอน ไม่มสี ิ่ งเร้า *เหมือน • การถอนพิษ :: สร้างความเข้มแข็งทางใจ ไม่ให้กลับไปใช้อีก
• Illusion :: หลอน มีสิ่งเร้า *ฟัง ระบาย ให้Pt.ประเมินเอง เข้ากลุ่ม 8. ด้านการกิน
• Paranoid :: หวาดระแวง *ให้รู้สึกปลอดภัย ไว้ใจ ไม่กระซิ บซาบ • Anorexia :: ไม่กินเพื่อลด นน. + ซึ มเศร้า ยํ้าคิด-ทํา กังวล
*ให้ทาํ กิจกรรมคนเดียว จะได้ไม่ระแวงคนอื่น • Bulimia :: กินมากแล้วอ้วก, ออกกําลังหักโหม
*ดูแลE’lyte สร้างเงื่อนไขการกิน ให้กินกับคนอื่น ให้ระบาย ถาม
คิดฆ่าตัวตาย ให้ความรู ้การกินอาหาร ปรับทัศนคติ
 KaFill_Korrapin Raethong SN4 SPS’43 36
สรุสรุ
ปเนืป้ อเนืหาสอบ_จิ
้ อหาสอบ_เด็
ตเวชก

9. เพศ ยา
• Sexual :: ผิดปกติที่เพศ • ยาต้านโรคจิต :: Antispsychotic
- desire :: ต้องการน้อย, รังเกียจ - Orgasm :: หลัง่ เร็ ว - Haloperidol :: เกิด EPS มาก *กลุ่มเก่า Typical
- arousal :: การตื่นตัว - Resolution :: - Fluphenazine :: ปวดหัว
• Paraphilias :: เบี่ยงเบน - CPZ(Chlorpromazine) :: ง่วงซึ ม, BP ตํ่าในท่านอน
- Exhibitionism :: ชอบโชว์เพศ - Pedophillia :: กับ < 13 ปี - Clozapine :: WBC , นํ้าลายมาก, ง่วงซึ ม, ❤เต้นผิดปกติ **Atypical
- Frotteurism :: ชอบถูไถ - Masochism :: ชอบเจ็บๆ *EPS ::
- Voyeurism :: ถํ้ามอง - Sadism :: ให้คนอื่นเจ็บ Dystonia :: เกร็ ง คอแข็ง นํ้าลายไหล Rx. Bentadyl
- Fetishism :: เกิดอารมณ์กบั วัตถุ - Homosexualism :: เดียวกัน Akathesia :: ผุดลุกผุดนัง่ Rx. Propanolol(BP) ให้เดิน ระวังอุบต ัิ
-Transvestic fetishism :: เกิด - Zoophila :: กับสัตว์ Parkinson :: สั่น Rx. Artane
อารมณ์ใส่ เสื้ อผ้าเพศตรงข้าม - Necrophilia :: กับศพ Akinesia :: อ่อนเพลีย
• Bisexual :: รักร่ วม 2 เพศ , Transsex.. :: เปลี่ยนเพศ Dyskinesia :: ใช้ยานาน เกิดการเคลื่อนไหวผิดปกติ Ex. เคี้ยวปาก

10. ด้านความจํา • ยาคลายกังวล :: Antianxiety

• Delirium :: สับสนเฉี ยบพลัน
*ดูแลสุ ขวิทยา obs.ภาวะวิกฤต ป้องกันอันตราย
• Dementia :: สมองเสื่ อม *ติดปฏิทิน เตือน แนะนํา ช่วยทักษะลืม
11. ด้านสติปัญญา
• Mental Retaration :: IQ < 70 มีอาการก่อนอายุ 18 ปี
*50-70(ป.6), 35-50(ป.1), 20-35(งานบ้าน), <20(ดูแลใกล้ชิด)
**ประเมิน ให้เรี ยนรู ้ทีละอย่าง ชมเชย ให้รางวัล
• Autistic :: เกิดจากตอนตั้งครรภ์
*ประเมิน ป้องกันเจ็บ สัมพันธภาพ ประคับคอง พ่อแม่ยอมรั บ
- Diazepam(Valium), Lorazepam(Ativan)
- S/E :: ง่วง ไม่มีแรง ติดยา *ไม่ขบั ไม่ดื่มแอล ไม่ใช้ยาลดกรด
• ยารักษาเศร้า :: Antidepressant
- Amitriptyline(Tryptanol) :: ง่วง มือสั่น หงุดหงิด
- Monoamine :: BPเมื่อเปลี่ยนท่า, BPกะทันหัน *ห้ามของดอง
- SSRI :: ใช้มากปัจจุบนั > 2 wk. เห็นผล S/E :: N/V, ท้องเสี ย, Sex
• ยาคุมอารมณ์ :: Mood stabillizing
- Lithium ::  0.6-1.2 (ปกติ *ห้ามออกกําลังกาย, ตากแดด)
1.5-2.0 (ปัสสาวะบ่อย ขาดนํ้า *หยุดยา, ให้น้ าํ )

• Conduct :: เกเร * ปรับการเลี้ยงดู  > 2.0 (ไตวาย *ฟอกไต)

• ADHD :: สมาธิส้ ัน *ให้รู้สึกปลอดภัย ไม่ให้ในสิ่ งที่ตอ้ งการ - Carbamine :: ยากันชัก ฤทธิ์คล้าย Lithium แต่ผล S/E น้อยกว่า

ECT การบํ าบัด

(Major Depression)
• ข้อบ่งใช้ :: ซึ มเศร้ารุ นแรง คิดอยากตาย, Schizophrenia ชนิด • Milieu :: สวล.บําบัด Pt. มีความสุ ข, มีปฏิสัมพันธ์, มีกิจกรรม,
Catatonicเคลื่อนไหวผิดปกติ, Mania คลุม้ คลัง่ , ไม่ตอบสนองรักษา คํานึงถึงความเป็ นมนุษย์, ลักษณะคล้ายบ้าน
• ห้าม :: สมอง หัวใจ **ระวัง กระดูกพรุ น, ความดันสู ง, ตั้งครรภ์ • Behavior :: บําบัดพฤติกรรม สร้างเงื่อนไข เรี ยนรู ้
• ลักษณะชัก :: สลบ 1-2 วิ, Tonic 5-15 วิ, Chronic 10-60 วิ, หลับ * เสริ มแรงทางบวก(ให้รางวัล), ทางลบไม่ใช่ลงโทษ(ไม่ให้รางวัล)
5 นาที, สับสน 15-30 นาที • อาชีวบําบัด :: ดูโจทย์ อาการ การศึกษา จะให้เขาทําไรได้??
• พยบ. :: อาบนํ้า ไม่ผมมัน NPO, ให้ O2 ก่อน ทํา หลัง, นอน • Pt. คลุม้ คลัง่ :: เรี ยกชื่อ แยกห้อง ผูกมัด ยา
ตะแคงหน้า *ความจําหายชัว่ คราว จะกลับคืนใน 2-3 wk.
สารสื่ อประสาท
• GABA :: วิตกกังวล
• Serotonin, Norepinephrine :: ซึ มเศร้า
• Dopamine :: ประสาท
 KaFill_Korrapin Raethong SN4 SPS’43 37
สรุสรุ
ปเนืป้ อเนืหาสอบ_ชุ
้ อหาสอบ_เด็
มชนก

การพยาบาลอนามัยชุมชนและการรักษาพยาบาลเบื้องต้น
 KaFill_Korrapin Raethong SN4 SPS’43 38
สรุสรุ
ปเนืป้เนื ้ อหาสอบ_เด็
อหาสอบ_ชุ มชน ก
• โรค 5 อันดับ :: หัวใจ, อุบตั ิเหตุ, มะเร็ ง, HT, ฆ่าตัวตาย
แผนพัฒนา • โรคสอบสวน :: อหิวา, อุจาระร่ วง, กล้ามเนื้ออ่อนปวกเปี ยก, คอ
**จุดเริ่ มของสาธาฯชุมชน :: โรคระบาด อหิวา, กาฬโรค, ไข้ทรพิษ ตีบ, บาดทะยัก, ไอกรน, หัด, พิษสุ นขั บ้า
1. ซ่ อมสุ ขภาพ แต่ !! บริ การไม่ทวั่ ถึงในส่ วนภูมิภาค • การศึกษา ::
2. ซ่ อม > สร้าง -- ขยายการบริ การมากขึ้น ∗ ย้อนหลัง(Retrospective) :: ย้อนหาสาเหตุ
3. อนามัยแม่และเด็ก – กระจายอํานาจสู่ ภูมิภาค ∗ ไปข้างหน้า(Prospective) :: เปรี ยบเทียบอุบตั ิการณ์
4. สาธารณสุ ขมูลฐาน, จปฐ. – ปชช.มีส่วนร่ วม ∗ จุดใดจุดหนึ่ง(Cross sectional) :: อธิบายความสัมพันธ์
5. – • สถิติ
6. เน้นโรคไม่ติดต่อ ∗ ความชุก = Pt. / ปชก.ที่เสี่ ยงเป็ นโรค x K
7. มีประกันสังคม
∗ ระลอกแรก = ป่ วยเป็ นโรค / ปชก.ที่เสี่ ยงเป็ นโรคทั้งหมด
8. คนคือศูนย์กลาง,องค์รวม – พรบ.หลักประกันสุ ขภาพ 100%
∗ ระลอกสอง = ป่ วยเป็ นโรค-ระลอกแรก / ปชก.ที่เสี่ ยงเป็ นโรค
9. เศรษฐกิจพอเพียง – สร้าง > ซ่ อม -- All for Health
ทั้งหมด-ระลอกแรก
10. สังคมอยูเ่ ย็นเป็ นสุ ข + เศรษฐกิจพอเพียง
∗ อัตราเสี่ ยงเป็ นโรค = ป่ วย / ไม่สอบ
11. สุ ขภาพดี ร่ วมสร้างระบบสุ ขภาพ พอเพียง เป็ นธรรม นําสู่ สังคม
สุ ขภาวะ กลวิธีและนวัตกรรม
12. สังคมไทยมีความอยูเ่ ย็นเป็ นสุ ขร่ วมกันมากขึ้น • ชุมชนเข้มแข็ง :: ร่ วมคิด ร่ วมตัดสิ นใจ ร่ วมทํา และร่ วมกัน
รับผิดชอบ และพึ่งตนเองได้
ระบาดวิทยา
• เศรษฐกิจพอเพียง :: พอประมาณ มีเหตุผล มีภูมิคมุ ้ กัน + ความรู ้
• ความหมาย :: ศึกษาการเกิด การกระจายของโรค
และคุณธรรม
• องค์ประกอบ :: คน(Host), สิ่ งก่อโรค(Agent), สวล(Environment)
• ประยุกต์ใช้ :: พึ่งตนเองได้ รู ้รักสามัคคี และใช้เทคโนโลยีที่
• คาน :: E ไกลตัวไหน *สนับสนุนตัวนัน
้ เหมาะสม
H • เทคโนโลยีเหมาะสม :: ภูมิปัญญา
A
H
• สาธารณสุ ขมูลฐาน :: แผน 4 ปชช.มีส่วนร่ วม พึ่งตนเองได้ ใช้
A
วิธีง่ายๆ เหมาะสม  มีสุขภาพดีถว้ นหน้า
E E • อสม. :: 1 คน ดูแล 10-15 หลังคาเรื อน
เชื้อกลายพันธ์,ดื้อยา เด็ก,ผสอ,สู บบุหรี่ ,กินจุ • สร้างเสริ มสุ ขภาพ :: แรงจูงใจทางบวก
• ป้องกันสุ ขภาพ :: หลีกเลี่ยงความเจ็บป่ วย (แรงจูงใจทางลบ)
• ป้องกัน :: ∗ Primary = ระยะที่ไม่เป็ นโรค ส่ งเสริ มสุ ขภาพ
1. Primary :: ส่ งเสริ มสุ ขภาพ ∗ Secondary = เกิดโรคแล้ว Dx.เร็ ว รักษาทันที
2. Secondary :: คัดกรองโรค, Dx, รักษาทันที ∗ Tertiary = ฟื้ นฟูสภาพ ป้องกันความเจ็บป่ วย,พิการ
3. Tertiary :: ฟื้ นฟู ป้องกันโรค,ความพิการ
อนามัยสวล.
• ลักษณะการกระจาย ::
1. Epidemic :: ระบาดของโรค มี pt. > เดิม 10% หรื อ > Md • ขอบเขต :: ดิน, นํ้า, อากาศ, มลพิษ, รังสี , ที่อยู,่ สุ ขา, ขยะ, แมลง,
2. Endemic :: โรคประจําถิ่น  พยาธิใบไม้ตบั , Leptospirosis ระบาด, คมนาคม
3. Pandemic :: การระบาดทัว่ โลก  AIDS, ไข้หวัดใหญ่ • คุณภาพนํ้า :: DO < 3 = นํ้าเสี ย, BOD > 20 = นํ้าเสี ย
4. Sporadic = ระบาดกระจัดกระจาย  โรคบาดทะยัก,พิษสุ นขั บ้า • 5 R :: Reuse(ใช้ซ้ าํ ), Repair(ซ่ อม), Reduce(ลดการใช้), Reject(
• การสอบสวนโรค :: ต่อต้านการใช้), Recycle(กลับไปผลิตใหม่)
1. รวบรวมข้อมูล 4. ทดสอบสมมุติฐาน • ส้วม :: - ซึ ม, ถังเกรอะ = ห่างจากนํ้ากิน 30 ม.
- หลุม = กลิ่นเหม็น แหล่งพาหะนําโรค - ถังเท = เข้าค่าย พักแรม
2. วิเคราะห์ขอ้ มูล 5. จัดการเกี่ยวกับโรคระบาด
- แขวน = ริ มแม่น้ าํ - ถังเคมี = ยานพาหนะ
3. ตั้งสมมุติฐาน

อนามัยชุ มชน
• รวบรวมข้อมูล
∗ Primary = เก็บด้วยตนเอง
∗ Secondary = เก็บไว้แล้ว เช่น Family folder
• วิเคราะห์ขอ้ มูล :: ข้อมูลมีการเปลี่ยนแปลง *ตรวจสอบความถูก
ต้อง ก่อนแจงนับ
• การนําเสนอข้อมูล
∗ เส้น = แสดงความสัมพันธ์ของข้อมูล และมีความต่อเนื่อง
∗ แท่ง = ข้อมูลเป็ นกลุ่มๆ เปรี ยบเทียบ เช่น โรค
∗ วงกลม = เปรี ยบเทียบ ข้อมูลทั้งหมดเป็ น 100%
∗ ฮีสโตแกรม = แท่งเป็ นความต่อเนื่อง
• วินิจฉัยชุมชน
∗ ระบุปัญหา :: วิเคราะห์และเปรี ยบเทียบกับเกณฑ์
 ปัญหา = (ควรจะเป็ น – เป็ นอยู)่ x ความตระหนัก
∗ จัดลําดับปัญหา :: ขนาด, ความรุ นแรง, ความยากง่าย, ความ
วิตกกังวล **คะแนน 0(0%),1(1-25%),2(26-50%),3(51-
75%),4(76-100%)
• โครงการ
∗ ชื่อ :: โครงการอะไร ทํากิจกรรมอะไร
∗ วัตถุประสงค์ :: เพื่ออะไร
∗ เป้าหมาย :: ใคร ทําอะไร เท่าไหร่ !! ในเวลาใด !!
∗ ประเมินผล ::
 ประสิ ทธิภาพ = คุม้ ค่าคุม้ ราคาหรื อไม่
 ประสิ ทธิผล = บรรลุวตั ถุประสงค์หรื อไม่
อนามัยครอบครัว
• เยีย่ มบ้าน :: เร่ งด่วนมาก่อน !! ติดเชื้อทีหลัง !!
• ดูแลทั้งครอบครัว :: สุ ขภาพดี และเจ็บป่ วย
• เยีย่ มครั้งแรก :: สร้างสัมพันธภาพ+ข้อมูลประเมินผล+ปรับปรุ ง
KaFill_Korrapin Raethong SN4 SPS’43 39
สรุสรุ
ปเนืป้เนื ้ อหาสอบ_เด็
อหาสอบ_ชุ มชน ก
อนามัยโรงเรี ยน
• วัตถุประสงค์ :: นร.และคนในโรงเรี ยนมีสุขภาพดี, ปลูกฝังสุ ข
นิสัยที่ดี, สวล.รร.ดี, เชื่อมโยงบ้าน รร. ชช.,ป้องกันโรคติดต่อ
• รร.ส่ งเสริ มสุ ขภาพ :: ที่ที่มีสุขภาพที่ดี เพื่ออยูอ่ าศัยและทํางาน
• ตรวจสุ ขภาพ 10 ท่า :: มือควํ่า-หงาย, ตา , คอ, หู, ยิง, อ้า, ขาหลัง
• สายตา :: เศษ(ระยะที่ยนื ) // ส่ วน (ระยะตัวอักษรที่อ่านได้)
 6/9, 6/12 เลื่อนมานัง่ ข้างหน้า **ตรวจตา
ปี ละ 1 ครั้ง
 ตา 2 ข้างห่างกันเกิน 2 บรรทัด พบจักษุ
แพทย์
 ขนาดตัวอักษร :: 6, 9, 12, 18, 24, 30
• Vaccine :: BCG,MMR(ไม่เคยได้รับเลย), dT
• ส้วม ::
 ประถม :: ช 1/60 – 1/30, ญ 1/30
 มัธยม :: ช 1/90 – 1/30, ญ 1/50
• ห้องพยาบาล :: < 500 คน(1 เตียง), 500-1,000 คน(2 เตียง)
• โรคติดต่อ :: ให้หยุดเรี ยน
อาชีวอนามัย
• เป้าหมาย :: ดูแลสุ ขภาพ ความปลอดภัย และสวัสดิการ
• ลักษณะ :: ป้องกันสุ ขภาพเสื่ อมโทรม, ป้องกันอันตราย,
สภาพแวดล้อมที่ดี, คนและงานเข้ากันดี
• สภาพแวดล้อม :: เสี ยงดังไม่เกิน 90 dB ต่องาน 8 hr.
• โรค :: - Asbestosis :: หลังคากระเบื้องท่อนํ้า
- Silicosis :: โรงโม่ ขัดโลหะ
- Byssinosis :: ทอกระสอบ ทอผ้า *Rx. ปิ ดจมูก-ปาก
- Baggassosis :: ตัดอ้อย โรงนํ้าตาล
- อิไต-อิไต :: แคดเนียม กระดูกเปาะ
- มินามาตะ :: ปรอท ความจําเสื่ อม
• ป้องกัน ::
∗ ต้นเหตุ :: เปลี่ยนวัสดุ, การผลิต, บํารุ งรักษาเครื่ องจักร
∗ ทางผ่าน :: ติดพัดลมดูดอากาศ, ระบายความร้อน, ระบบรี โมท
∗ ตัวคน :: การใช้เครื่ องจักร, สวมเครื่ องป้องกัน, ตรวจสุ ขภาพ
ก่อน-ขณะ-หลังทํางาน
• บทบาทพยาบาล :: บริ หาร(นโยบาย, ร่ วมทําแผน), บริ การ,
วิชาการ(การอบรม)
• บริ การ :: - ลูกจ้าง < 1,000 พยบ. 1 แพทย์ไม่ประจํา 1
- ลูกจ้าง > 1,000 พยบ. 1/ทุก1,000 คน แพทย์ประจํา 1
- ลูกจ้าง 100 คน/จนท.ความปลอดภัย 1 คน
 KaFill_Korrapin Raethong SN4 SPS’43 40
สรุสรุ
ปเนืป้เนื ้ อหาสอบ_เด็
อหาสอบ_ชุ มชน ก

การปฐมพยาบาลเบื้ องต้ น • สัตว์พิษ ::

• เย็บแผล
∗ ไหมไม่ละลาย :: Silk, Nylon เย็บภายนอก ผิวหนัง
∗ ไหมละลาย :: Catgut, Vigryl เย็บภายใน เยือ่ อ่อนๆ
∗ Without adrenaline :: ห้าม !! ในส่ วนปลาย เช่น นิ้ว อวัยวะเพศ
∗ Simple :: เย็บทัว่ ไป แผลขอบเรี ยบ
∗ Mastress :: เย็บแผลที่รุ่งริ่ ง, , ดึงรั้ง เช่น ศอก เข่า, แผลลึก
∗ Figh of eight :: เย็บฝี เย็บ
∗ คิ้ว, หนวด :: ไม่ตอ้ งโกนขนก่อนเย็บ !!
• ฝ่ าฝี :: ไม่ผ่าตอนนิ่ม, ATB, รอให้สุก นัดผ่าใหม่
• ห้ามเลือดส่ วนปลาย :: ก๊อสแน่น, พัน EB, ผูกเส้นเลือด, clamp
artery, pressure stump, ไม่!! รัดทูนิเกต์
• สารพิษ
∗ ทําให้อาเจียน ให้ Ipecac syrup ห้าม !! ใน กรด-ด่าง
∗ Irrigate ใน 1-3 hr. ด้วย NSS ห้าม !! ใน กรด-ด่าง
∗ Activated charcoal ดูดซับสารพิษ ให้ 1 g/kg. NPO ให้ IV
∗ ยาฆ่าแมลง(Organophosphate) :: มี pin point *Rx. Artropine
• Burn ::
∗ ระดับ = 1 แดงๆ, 2 ตุ่มหนอง, 3 ไม่รู้สึก
∗ สารนํ้า = Mild (50 ml/kg in 4 hr.), Moderate (100 ml/kg 4 hr)
∗ แมงกะพรุ น = นํ้าส้มสายชู, นํ้าทะเล *ห้ามนํ้าเปล่า + ผักบุง้ ทะเล
∗ พวกบินได้ = เอาเหล็กในออก, ประคบเย็น, Steroid, HN3
∗ พวกหลายขา = ประคบเย็น, Steroid, HN3
∗ แมลงเข้าหู = เอานํ้ามันหยอด
• หมากัด :: ล้างนํ้าสะอาด+สบู่, ไม่เย็บแผล*ยกเว้น bleed เย็บหลวม
∗ ล้างนํ้าสะอาด+สบู่, ไม่เย็บแผล*ยกเว้น bleed เย็บหลวม
∗ ให้ Rabies , ERIG
• จมนํ้า ::
∗ Dorwning = < 24 hr.
∗ Near dorwning = > 24 hr.
โรคและยา
• โรคทางเดินปัสสาวะ และทางเดินอาหาร :: Norflox
• โรคทางเดินหายใจ :: Amoxicillin, Pen, Erytro
• โรคผิวหนัง :: Cloxacillin, Acyclovir
• Lepto ::โรคฉี่ หนู Rx. Doxycicin
• TB :: กินยา 2 wk. พ้นระยะติดต่อ, 6 ด. หายขาด
• Tinea :: เกลื้อน Rx. 20% Na Trisulfate ทาหลังอาบนํ้า

• Dehydration ::
∗ สารนํ้า = ให้ตาม นน. ตัว 100x10แรก,50x10ต่อมา ,10xนน.ที่
เหลือ **ml/kg. ตามลําดับ
∗ Mild (50 ml/kg in 4 hr.), Moderate (100 ml/kg 4 hr),Severe...
∗ อายุ < 3 ปี = Isotonic solution เช่น 5%DN/3
∗ เสี ยเลือด = 0.9% NSS
∗ BP drop (โดยไม่เสี ยเลือด) = LRS
• งูพิษ
∗ ประสาท = จง เห่า สาม คลา
∗ เลือด = กะปะ แมวเซา เขียวหางไหม้
∗ กล้ามเนื้อ = งูทะเล คออ่อน ชายธง
Rx. ห้ามกรี ด NPO(ยกเว้น งูทะเลให้ดื่มนํ้า) พัน EB คลาย q. 15 min
 KaFill_Korrapin Raethong SN4 SPS’43 41
สรุ
สรุสรุ
ปเนืป้ อเนืปหาสอบ_กฎหมาย
เนื ้ อหาสอบ_เด็
้ อหาสอบ_ผู ้ ใหญ่ก

กฎหมายวิชาชีพการพยาบาลและการผดุงครรภ์
จรรยาบรรณวิชาชีพ และกฎหมายอื่นที่เกี่ยวข้อง
 KaFill_Korrapin Raethong SN4 SPS’43 42
สรุ้ อปหาสอบ_กฎหมาย
สรุปเนื เนื้ อหาสอบ_เด็ก

ลักษณะของกฎหมาย กฎหมายแพ่ ง
ระเบียบ ข้อบังคับ เพื่อควบคุม ผูใ้ ดฝ่ าฝื นต้อง ได้รับโทษ • นิติกรรม เช่น พินยั กรรม สัญญา :: ผูท้ ี่ทาํ ไม่ได้
*การบังคับใช้ มีผลตามวัน-เวลาที่กาํ หนด, ถัดจากประกาศจานุเบกษา - ผูเ้ ยาว์ :: อายุ < 20 ปี , อายุ < 17 ปี ยังไม่จดทะเบียนสมรส โดย
*ไม่มีผลบังคับย้อนหลัง มีได้เฉพาะกรณี เป็ นคุณประโยชน์ !! พ่อแม่ยนิ ยอม ต้องมีผูแ้ ทนโดยชอบธรรมสมรส,ลูก,พ่อ
ประเภทของกฎหมาย - คนไร้สามารถ :: คนบ้าที่ศาลสัง่ !! มีผูอ้ นุบาล
- คนเสมือน... :: เมา สุ รุยสุ ร่าย ศาลสั่ง !! มีผพู ้ ิทกั ษ์
• มหาชน :: รัฐมีอาํ นาจเหนือราษฎร เช่น รัฐธรรมนูญ, อาญา
*กรณี เซ็นยินยอมรักษา ถ้าฉุ กเฉินไม่ตอ้ งเซ็น !! เช่น ไส้ติ่งอักเสบ
• เอกชน :: เอกชนมีสิทธิเท่าเทียมกัน เช่น แพ่ง(นิติกรรม), พาณิ ชย์
• ชดใช้ค่าเสี ยหาย ::
ลําดับของกฎหมาย - ตาย :: ค่าปลงศพ, ไร้อุปการะ, ขาดแรงงาน, รักษา
1. รัฐธรรมนูญ - ไม่ตาย :: ค่ารักษา, ทํามาหาได้ตอนป่ วย, สู ญเสี ยสามารถใน
2. พรบ. โดยนิติบญั ญัติ ปัจจุบนั และอนาคต, ทําขวัญ
เท่ากนั 3. ประมวลกฎหมาย *ถ้าไม่เกิดความเสี ยหาย, อันตราย ไม่ตอ้ งชดใช้ใดๆ !!
4. พระราชกําหนด :: ความมัน่ คงของประเทศ • สภาพบังคับ ::
*ถูกยกเลิกเมื่อ :: หมดภาวะวิกฤต, รัฐสภาไม่ให้ผ่าน - โมฆะ :: ไม่มีผลแต่ตน้ คือ ขัดกฎหมาย, ผิดศีลธรรม, เป็ นไป
ฝ่ ายบริ หาร
5. พระราชกฤษฎีกา ไม่ได้ เช่น ชุบชีวิตคนตาย
6. กฎกระทรวง - โมฆียะ :: มีผลตอนนั้น แต่บอกล้างถือว่าโมฆะแต่ตน้ เช่น
*การยกเลิก :: ศักดิ์เท่ากันหรื อสู งกว่ายกเลิกกันได้ สัญญาแพทย์สูติเปลี่ยนไต, คู่สัญญาหย่อนความสามารถ
กฎหมายอาญา ถ้ากระทําแล้วไม่เกิดความเสี ยหาย,ไม่อนั ตรายไม่มีความผิด • ละเมิด :: ทําโดยจงใจ หรื อประมาท ทําให้เขาเสี ยหาย ต้องชดค่า
มาตรา ความผิด คุก เงิน สิ นไหมทดแทน
59 *ประมาท - เล็กน้อย 1 เดือน 1,000 **พยบ. ทําผิด จําเลยที่ 1 คือ รพ.
- สาหัส :: เสี ยอวัยวะ 3 ปี 6,000
- ตาย 10 ปี 20,000 การประกอบวิชาชีพพยาบาลและการผดุงครรภ์
307 *ทอดทิ้ง, - มีหน้าที่ตามกฎหมาย 3 ปี 6,000 1. สอน แนะนํา ให้คาํ ปรึ กษา แก้ปัญหา
ละเลย - ผีบา้ - 500 2. บรรเทาอาการ การลุกลามของโรค ฟื้ นฟูสภาพ
323 *เปิ ดเผยความลับ 6 เดือน 1,000
3. รักษาโรคเบื้องต้น ให้ภูมิคมุ ้ กัน
*ไม่ผิด คือ ศาล, ส่ งเวร, รายงานอาการเพื่อ
**ชั้นหนึ่ง :: ทํา+เย็บแผล ฝ่ าฝี จี้หูด+ตาปลา ผ่าออก ตน.ไม่สาํ คัญ
การรักษา
374 *ปฏิเสธช่วย เช่น เตียงเต็ม อาการหนักเกิน 1 เดือน 1,000 ฉี ดยาชาผิวหนัง, ล้างตา, ใส่ ห่วง ,*ให้IV(ท้องร่ วงรุ นแรง), ล้างท้อง
*ผิด คือ ช่วยแต่ไม่ช่วย (กินสารพิษ) **เรี ยนมา=ฝั่ง-ถอดยาคุม,ทําหมัน
*ไม่ผิด คือ เป็ นอันตรายต่อเรา **ชั้นสองห้ามให้ IV และห้ามให้ Spinal ทั้งชั้นหนึ่ง+สอง
309 *Pt.ไม่ยอม - บังคับ 3 ปี 6,000 4. ช่วยแพทย์
310 - กักขังหน่วงเหนี่ยว 3 ปี 6,000 5. ดูแลหญิงท้อง คลอด หลังคลอด และทารกแรกเกิด
302 *ทําแท้ง - ยินยอม 5 ปี 10,000
**ชั้นหนึ่ง :: รายปกติ + รายผิดปกติที่ถา้ ไม่ทาํ แล้วตาย ห้ามคีมสู ง,
- สาหัส 7 ปี 14,000
- ตาย 10 ปี 20,000 C/S, V/E, ยาเร่ งคลอด
**แพทย์ทาํ เพื่อแม่รอด,ถูกข่มขืน ทําได้ !! **ชั้นสอง :: รายปกติ !!
269 *รับรองเอกสารเท็จ 2 ปี 4,000 6. ตรวจ ทําคลอด และวางแผนครอบครัว **ชั้นสองทําไม่ได้
264 *ปลอมเอกสาร: เขียนในลายมือชื่อผูอ้ ื่น 3 ปี 6,000
**โจทย์ มักเขียนว่า มีความผิดเนื่องจากไม่ทาํ ตามมาตรฐาน มัน
ไม่ใช่ความผิดอาญา มันเป็ นความผิดจรรยาบรรณ ข้อหลังๆ
***ขั้นเตรี ยม = ไม่มีความผิด Ex. เตรี ยมเครื่ องมือทําแท้ง แต่ไม่ได้ทาํ
 KaFill_Korrapin Raethong SN4 SPS’43 43
สรุปเนืสรุ้ อปหาสอบ_กฎหมาย
เนื้ อหาสอบ_เด็ก

สิ ทธิ+หน้ าที่สมาชิ ก ที่ปรึกษา

1. ขอขึ้นทะเบียน • ทั้งหมด < 8 คน :: ไม่เกี่ยวกับ 32-33 คน
2. แสดงความคิดเห็นเกี่ยวกับกิจการของสภา • สมาชิกสามัญ, กิตติมาศักดิ์(ไม่ใช่พยบ.ก็ได้ แต่มีความสามารถ)
3. เลือกตั้ง • วาระ 4 ปี แต่เป็ นติดต่อกันได้ ไม่จาํ กัด
4. รักษาเกียรติ • มาจากตปท. :: ยืน่ หลักฐาน(ใบอนุญาติที่สอบได้) ปฏิบตั ิงานครั้งละ
สภาการพยาบาล :: มีวัตถุประสงค์ ไม่เกิน 1 ปี รวมไม่เกิน 2 ปี เกิน 2 ปี ต้องขอใบอนุญาตตามกฎหมาย
1. ควบคุมพฤติกรรม การประชุ มและลงมติ
2. ส่ งเสริ มศึกษา บริ การ วิจยั ความก้าวหน้า/ให้ความรู ้ปชช. 1. พักใช้
3. ส่ งเสริ มสามัคคี/เกียรติ 2. เพิกถอน
4. เป็ นตัวแทนวิชาชีพ 3. ออกข้อบังคับ มากึ่งหนึ่ง + เสี ยงข้างมาก ผ่านสภานายกพิเศษ
5. สวัสดิการสมาชิก/ให้คาํ ปรึ กษารัฐเกี่ยวกับปัญหาพยบ. 4. งบประมาณ มาตรา 11 (ก)18 ปี (ข)ป.ตรี พยบ.

คุณสมบัติสมาชิ กสามัญ 5. พ้นจากสภาพ มาตรา 11 (ค)ประพฤติเสื่ อม (ง)จําคุก (จ)โรคจิต,ติดต่อ

1. อายุ > 18 ปี • ต้องผ่านสภานายกพิเศษ ::

2. ปริ ญญา
3. ไม่ทาํ เสื่ อมเสี ยเกียรติ
4. ไม่เคยติดคุกโดยโทษพิพากษาสู งสุ ด และเสื่ อมเสี ยต่อเกียรติ
5. ไม่จิตฟั่นเฟื อน
6. ไม่เป็ นโรคสุ รา, เท้าช้าง, เรื้ อน, จิตต่างๆ, วัณโรค, น่ารังเกียจ
คุณสมบัติคณะกรรมการ
1. มีใบประกอบ 2. ไม่เคยถูกพัก,เพิกถอนใบ 3. ไม่เคยล้มละลาย
สมาชิกสิ้ นสุ ด
1. ตาย 2. ลาออก 3. ขาดคุณสมบัติ
*กรณี เกษียณอายุ ไม่ได้แปลว่า สิ้ นสุ ดสมาชิก
คณะกรรมการ
• ทั้งหมด 32 คน โดยตําแหน่ง 16 คน, เลือกตั้ง 16 คน
• เลขา :: เป็ นสมาชิกสามัญที่มาจากเลือกตั้งใน32 คน, นายกเลือก
• วาระ :: คราวละ 4 ปี ติดต่อไม่เกิน 2 ครั้ง ( เว้น 1วาระ เป็ นใหม่ได้)
• ตําแหน่ง (คกก.จากการเลือกตั้ง) ว่าง ::
- ไม่เกินครึ่ ง (<8 ใน 16)ให้เลือกจากสมาชิกสามัญ ใน 30 วัน
- เกินครึ่ ง เลือกตั้ง แทนใน 90 วัน แต่ถา้ แหลือวาระไม่ถึง 90 วัน
ไม่ตอ้ งเลือกให้ดาํ รงตําแหน่งต่อเลย
• ตําแหน่ง (คกก.จากการแต่งตั้ง) ว่าง ::
ให้หน่วยงานนั้นจัดหาคนแทน
**ไม่ยบั ยั้งใน 15 วัน ถือว่าเห็นชอบ
**ยับยั้ง ให้กรรมการประชุมใน 30 วัน ถ้าเห็นชอบ 2/3 ของทั้ง
คณะ (22 ขึ้น) ถือว่าเห็นชอบ
ควบคุมการประกอบวิชาชีพ
• ให้การพยบ. แล้วไม่ผดิ ::
- ช่วยสาธารณภัย
- เป็ นหมอ, พยบ, ผูช้ ่วยพยบ, นศ.พยบ. หรื อช่วยตัวเอง(IV, ทําคลอด)
- ช่วยแบบไม่ได้ค่าตอบแทน แต่ไม่ให้ฉีดอะไร
• ใบสมาชิกสามัญ
- อายุ 5 ปี
- ไม่ต่อ 100 บาท/ปี ถ้าอายุ 60 ปี เป็ นฟรี ตลอดชีพ
• ใบอนุญาต
- มีอายุ 5 ปี ต่อก่อนหมดอายุ 6 เดือน
- ต่อใบมี CNEU 50 หน่วย **เรี ยนจบโทเกี่ยวกับพยบ. = 50 หน่วย
* หมด < 1 ปี + CNEU 50 หน่วย = สอบกฎหมายใหม่
* หมด > 1 ปี + CNEU 50 หน่วย,ไม่ครบ = สอบใหม่ 8 วิชา
- ขาดสมาชิกภาพ ส่ งคืน**เลขาธิการ**ใน 15 วัน
- ฝ่ าฝื น  :: ปรับไม่เกิน 1,000 บาท
• อยากทํางานเป็ นพยบ.ไทย (ตปท. = ต่างประเทศ)
- เป็ นคนตปท. จบตปท. มีใบปริ ญญาตปท. ใบอนุญาตตปท. มี
ภูมิลาํ เนาในไทย > 6 เดือน ใบอนุญาตไทย
- เป็ นคนตปท. จบไทย มีใบปริ ญญาไทย ใบอนุญาตไทย
- เป็ นคนไทย จบตปท. มีใบปริ ญญาตปท. ใบอนุญาตไทย
*ทุกอย่าง...ต้องสมัครสมาชิกสามัญก่อน !!
 KaFill_Korrapin Raethong SN4 SPS’43 44
สรุ้ อปหาสอบ_กฎหมาย
สรุปเนื เนื้ อหาสอบ_เด็ก

• ผูเ้ สี ยหายกล่าวหา, กรรมการกล่าวโทษ

- นับแต่วนั เกิดเหตุ +รู ้เรื่ อง ไม่เกิน 1 ปี แต่ไม่เกิน 3 ปี จากเกิดเหตุ โรคติดต่ อ
- ผูเ้ สี ยหายยืน่ เรื่ องกล่าวหา/โทษแล้ว ไม่สามารถยกฟ้องได้ - โรคติดต่อแจ้งความ 24 hr. :: อหิวาตกโรค, กาฬโรค, ไข้ทรพิษ,ไข้
- ขั้นตอน :: เหลือง, SARS // *ไม่ 24 hr. DHF, Chikungunya
ผูเ้ สี ยหายฟ้อง เลขาแจ้งผูถ้ ูกกล่าวหา - ผูแ้ จ้งความ :: 1.บ้าน = เจ้าบ้าน 2.สถานพยบ. = ผูร้ ับผิดชอบ 3.
  แพทย์ผชู ้ นั สู ตร
สภารับเรื่ อง 1.ยกฟ้อง 2. ตักเตือน 3. ภาคทัณฑ์ 4.
 พักใช้ **ไม่เกิน 2 ปี 5. ถอนใบ สิ ทธิพยาบาล
กรรมการตั้งอนุ..จริ ย  1. ทําตามขอบเขต
 กรรมการวินิจฉัยชี้ขาด ต้องผ่านสภาพิเศษ 2. สิ ทธิวางแผนการพยบ. แก้ปัญหา สนองตามต้องการ สอดคล้อง
อนุ..หาข้อเท็จจริ ง 
 ผูก้ ล่าวหามาใน 15 วันหรื อตามเวลาที่ 3. เข้าใจความรู ้สึกตนเอง ควบคุมอารมณ์ ยึดมัน่ จรรยาบรรณ
รายงานกรรมการ ขยายให้ ** ฝ่ าฝื น 1 เดือน, 1,000 ,จํา+ปรับ 4. สิ ทธิฟัง ถาม หรื อไม่ตอบ เพือ่ จริ ยธรรม

 5. ปลีกตัวจากสถานการณ์คบั ข้องใจ (รู ้สึกขัดแย้ง ยอมรับ + ทําหน้าที่)
กรรมการมีความเห็น อนุ..สอบสวนแจ้งข้อกล่าวหา > 15 วัน
1.หาข้อมูลอีก สิ ทธิผ้ ูป่วย
ก่อนสอบสวน
2. ไม่มีมูลให้ยกฟ้อง  1. มีสิทธิพ้ืนฐาน
3. มีมูลให้สอบสวน  ตั้งอนุ..สอบสวน **ทราบรายชื่อผูส้ อบสวน 2. ไม่มีการเลือกปฏิบตั ิ
สามารถคัดค้านได้ ใน 7 วัน 3. ทราบข้อมูล เลือกยอม,ไม่
**ถูกพัก,ถอน :: ให้หยุดประกอบอาชีพทั้งแต่วนั ที่ทราบคําสั่ง = 4. ทราบชื่อ-ตําแหน่ง
ส่ งใบคืนใน 15 วัน *ฝ่ าฝื นปรับ 1,000 บาท 5. อันตรายถึงชีวิตได้รับการช่วยโดยไม่ตอ้ งขอ
**เพิ่มโทษ :: ได้ในกรณี พกั ใช้, ฝ่ าฝื นถูกฟ้อง, ศาลจําคุกเพิ่มเป็ น 6. ขอความเห็นจากแพทย์อื่น
ถอนใบ แต่ถา้ ปรับหรื อรอลงอาญาเพิ่มไม่ได้ 7. ปกปิ ดข้อมูลตัวเอง
**ฝ่ าฝื น :: คุก 2 ปี หรื อ 20,000 หรื อทั้งจํา+ปรับ 8. ทราบการทดลอง และถอนตัว
**ถูกถอน :: ขอคืนได้เมื่อครบ 2 ปี จากวันถอน  ถูกปฏิเสธ  9. ทราบข้อมูลเวชระเบียน
ขอใหม่ได้เมื่อครบ 1 ปี จากปฏิเสธ ถูกปฏิเสธครั้งที่ 2  หมด 10. พ่อ แม่ ผูแ้ ทน ใช้สิทธิแทนเด็ก < 18 ปี , ผูพ้ ร่ อง...
สิ ทธิขออีก !!! ทฤษฎีจริยศาสตร์
**เจ้าหน้าที่ :: สามารถตรวจค้น ยึดเอกสาร,อุปกรณ์ สถาน 1. หน้าที่นิยม,มิลล์ :: ทําตามหน้าที่เกิดประโยชน์แก่คนส่ วนมาก
ประกอบการในเวลาพระอาทิตย์ข้ นึ -ตก และทําการเท่านั้น !! - ไม่คิดถึงค่าตอบแทน **ทําตามหน้าที่ ไม่มีสงสาร ไม่มีขอ้ แม้
**ฝ่ าฝื น :: คุก 1 เดือน หรื อ 1,000 หรื อทั้งจํา+ปรับ 2. ประโยชน์นิยม,ค้านท์ :: คิดถึงศักดิ์ศรี ความเป็ นมนุษย์ที่สุด
ห้ าม - เน้นผลของการกระทํา **ส่ วนใหญ่จะพูดถึงด้านจิตใจ
- เรี ยกร้องค่าบริ การพิเศษ ขอผลประโยชน์ 3. โคลเบิร์ก ::
- จูงใจ ชักชวนมาใช้บริ การ หลอกลวงเพื่อประโยชน์ตน - ก่อนเกณฑ์ :: เลี่ยงการลงโทษ, แสวงหารางวัล
- สัง่ ใช้หรื อสนับสนุนตํารับยาลับ - ตามเกณฑ์ :: ตามคนอื่นบอก, ตามกฎหมาย
- ปฏิเสธความช่วยเหลือผูท้ ี่อยูใ่ นอันตราย - เหนือเกณฑ์ :: ตามสังคมยอมรับ, ศีลธรรมคุณค่าทางจิตใจ
- ประกอบการในที่สาธารณะ เว้นฉุ กเฉิ น
-โฆษณา **ทําได้เพื่อการศึกษา,ประชุมวิชาการ,ประโยชน์สาธารณ

ประกอบกิจการ
- ใบประกอบกิจการมีอายุ 10 ปี (31 ธ.ค.) *ใครก็ได้อายุ 20 ปี 
- ใบอนุญาตดําเนินการมีอายุ 2 ปี (31 ธ.ค.) *ผูป้ ระกอบวิชาชีพ
 KaFill_Korrapin Raethong SN4 SPS’43 45
สรุ้ อปหาสอบ_กฎหมาย
สรุปเนื เนื้ อหาสอบ_เด็ก

จรรยาบรรณ
- แนวทางในการปฏิบตั ิหน้าที่พยาบาล
- ต่อประเทศ :: ทําตามนโยบาย
- ต่อวิชาชีพ :: ทําตามมาตรฐาน
- ต่อตนเอง :: ทําในขอบเขต
- จริ ยศาสตร์ :: มาตรฐานของการพยบ.
- เอกสิ ทธิ์ผปู ้ ่ วย :: อธิบายให้รู้ **แล้วให้ตดั สิ นใจเอง
- ให้เลือด แพ้เลือด :: หยุดให้เลือด รายงานแพทย์
- ขนาดยาเกิน :: ไม่ให้ยา แล้วสอบถามแพทย์อีกครั้ง
- ใช้เทคโนโลยีที่เหมาะสม
จริยธรรมวิชาชีพ
• การบอกความจริ ง :: ประเมินความพร้อม ของผูป้ ่ วย ถ้าพร้อมบอก
ได้ ถ้าไม่พร้อมชะลอบอกความจริ ง ปล่อยให้เป็ นหน้าที่ของแพทย์
• การไม่ทาํ อันตราย เช่น เฝ้าระวังยาเคมีออกนอกเส้นเลือด
• การทําประโยชน์
• วาระสุ ดท้าย :: ดูแลประคับประคอง ไม่ใช่ ปล่อยให้ตาย
• อริ ยสัจ 4 :: ปัญหา วิเคราะห์ หาแนวทางแก้ไข